uchwała nr xix/ 100/2008 rady powiatu

UCHWAŁA NR XIX/ 100/2008
RADY POWIATU KĘPIŃSKIEGO
Z DNIA 25 KWIETNIA 2008 ROKU
W sprawie zatwierdzenia rocznego sprawozdania z działalności Powiatowego Rzecznika
Konsumentów w Kępnie za rok 2007r.
Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym
( t.j. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 ze zm. ) oraz art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o
ochronie konkurencji i konsumentów ( Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.)
Rada Powiatu
Kępińskiego uchwala co następuje:
§1
Zatwierdza się roczne sprawozdanie z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów w
Kępnie za 2007r. stanowiące załącznik do niniejszej uchwały.
§2
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia
UZASADNIENIE
DO UCHWAŁY NR XIX/100/2008
RADY POWIATU KĘPIŃSKIEGO
Z DNIA 25 KWIETNIA 2008 ROKU
W sprawie zatwierdzenia rocznego sprawozdania z działalności Powiatowego Rzecznika
Konsumentów w Kępnie za rok 2007r.
Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji i
konsumentów ( Dz. U. Nr 171, poz. 331 ze zm.) rzecznik konsumentów w terminie do 31 marca
każdego roku przedkłada Radzie Powiatu do zatwierdzenia roczne sprawozdanie ze swojej
działalności w roku poprzednim.
Obowiązkiem rzecznika jest również przekazanie zatwierdzonego przez Radę
sprawozdania właściwej miejscowo delegaturze Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Załącznik
do Uchwały Nr XIX/100/2008
Rady Powiatu Kępińskiego
z dnia 25 kwietnia 2008r.
ROCZNE SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI
POWIATOWEGO RZECZNIKA KONSUMENTÓW W KĘPNIE
ZA 2007 ROK
Ochronie praw konsumentów poświęcony został art. 76 Konstytucji RP, nakładający na
władze publiczne obowiązek ochrony konsumentów, użytkowników i najemców przed
działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz nieuczciwymi
praktykami rynkowymi.
Na mocy ustawy o samorządzie powiatowym - od 1999r. obowiązki w zakresie ochrony
interesów konsumenta należą do samorządów powiatowych. Jest to zadanie własne Powiatu,
wykonywane przez Powiatowego/Miejskiego Rzecznika Konsumentów. Umocowanie prawne i
zakres obowiązków rzecznika reguluje ustawa z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji i
konsumentów ( Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.)
Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Kępnie działa jednoosobowo na ½ etatu.
Organizacyjnie usytuowany jest Wydziale Organizacyjnym i Spraw Obronnych Starostwa
Powiatowego w Kępnie.
Zakres działania rzecznika obejmuje: miasto i gminę Kępno oraz gminy: Baranów,
Bralin, Łękę Opatowską, Perzów, Rychtal, Trzcinicę.
Większość spraw w roku ubiegłym dotyczyła skarg konsumentów na sprzedawców
(w tym również producentów), którzy odmawiali uznania reklamacji zakupionego towaru oraz
na usługodawców, którzy mimo zawartych umów uchylali się od ich wykonania względem
konsumentów lub wykonywali je bez należytej staranności. Usługi te obejmowały m.in. usługi
operatorów telefonii komórkowej, TV kablowej, naprawy sprzętu, usługi remontowobudowlane, bankowe, finansowe itp.
Konsumenci zwracali się również do rzecznika z umowami przedwstępnymi ż
deweloperami w celu ich przeanalizowania pod względem prawnym, przed ich podpisaniem. W
tych sprawach porównując lata poprzednie z rokiem ubiegłym i pierwszymi miesiącami roku
bieżącego ( do połowy marca br. zgłosiły się 4 osoby z tego typu umowami) widoczna jest
tendencja wzrostowa.
-2Zasadniczym zadaniem rzecznika jest zapewnienie bezpłatnego poradnictwa w
sprawach konsumenckich i udzielanie informacji prawnej w zakresie ochrony interesów
konsumentów, które przyjmuje zróżnicowane formy. I tak rzecznik udziela porad prawnych
konsumentom osobiście, telefonicznie, drogą elektroniczną oraz pisemną (najmniej
popularna). Natomiast wystąpienia do przedsiębiorców podejmuje poprzez wystąpienia
telefoniczne bądź pisemne.
Znaczna część konsumentów wymagała pomocy rzecznika w całym postępowaniu
reklamacyjnym. W tym zakresie rzecznik służył pomocą nie tylko odnośnie informacji
prawnej ale również pomagał redagować pisma do przedsiębiorców. Dotyczyły one m.in.
wezwania do wykonania zobowiązania przez przedsiębiorcę, wezwania do zapłaty,
oświadczenia o odstąpieniu od umowy, oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych
umowy zawartej pod wpływem błędu, pozwu w postępowaniu uproszczonym, sprzeciwu od
nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. W niektórych przypadkach porady prawne
udzielane przez rzecznika nie dotyczyły zagadnień stricte konsumenckich, bowiem
konsumenci zgłaszali się również z problemami rodzinnymi, z zakresu prawa pracy czy
spadkowymi. W wielu przypadkach niezbędnym było skierowanie tychże osób do
właściwych instytucji lub urzędów m.in. ZUS-u, Komornika Sądowego, Komendy Policji.
Wiele spraw wymagało jednak interwencji rzecznika. Jeżeli była możliwość
telefonicznego skontaktowania się z przedsiębiorcą i rodzaj sprawy na to pozwalał, rzecznik
starał się załatwić sprawę drogą telefoniczną, co pozwalało najszybciej ustalić fakty i
doprowadzić do korzystnego dla konsumenta rozwiązania albo przynajmniej zobowiązać
przedsiębiorcę do szybszego załatwienia reklamacji konsumenta ( głównie w przypadku
przedłużającego się czasu naprawy serwisowej czy usunięcia usterek w związku z wykonaniem
usług remontowo -budowlanych czy umów o dzieło).
Ogółem w okresie sprawozdawczym zarejestrowane zostały 254 sprawy, które
poniżej przedstawione zostały w ujęciu tabelarycznym. W tabelach nie zostały zaznaczone
jednostkowe sprawy, którymi zajmował się rzecznik oraz te, które nie stanowią spraw stricte
konsumenckich tj.: sprawy dotyczące reklamacji usług pocztowych, niezamówionych
przesyłek, odmowy obsługi konsumenta przez sprzedawcę, sprzedaży zabawek zdalnie
sterowanych, wyrobów jubilerskich, spółdzielni mieszkaniowych, opłat parkingowych.
-3W przypadku opłat parkingowych konsumenci zwracali się do rzecznika z zapytaniem
dotyczącym okresu przedawnienia roszczeń przeciwko nim. Konsumenci po upływie trzech, a
nawet czterech lat otrzymywali wezwanie do zapłaty zaległości z tego tytułu.
Okresy przedawnienia są różne, jednakże w tym przypadku zastosowanie mają przepisy
ustawy o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 19, poz. 115 ze zm.), zgodnie z którymi
obowiązek uiszczenia opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych
w strefie płatnego parkowania przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku
kalendarzowego, w roku w którym opłaty lub kary powinny zostać uiszczone.
Zgodnie z przedmiotową ustawą za nieuiszczenie opłat o których mowa powyżej
pobiera się opłatę dodatkową, której wysokość oraz sposób pobierania ustala rada gminy ( rada
miasta) z tym że wysokość tej opłaty nie może przekroczyć 50 zł.
Tak więc w wszystkich przypadkach, z którymi zwrócili się do rzecznika konsumenci
okres przedawnienia jeszcze nie upłynął.
Problemem niezamówionych przesyłek również dotyka konsumentów, którzy z jednej
strony ich nie zamawiali i nie wyrażali zgody na ich otrzymanie, z drugiej strony po jej
otrzymaniu czują się przymuszeni do zapłaty za nią.
Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o
odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny ( Dz. U. z 2000r. Nr 22,
poz. 271 ze zm. ) spełnienie świadczenia niezamówionego przez konsumenta następuje na
ryzyko przedsiębiorcy i nie nakłada na konsumenta żadnych zobowiązań. W ten sposób
ustawodawca chroni konsumenta przed działaniami nieuczciwych przedsiębiorców.
Kilkakrotnie zwracano się również do rzecznika (głównie przedsiębiorcy) z pytaniem o
ważność umowy zakupu dokonanej przez osobę ,która nie ukończyła trzynastu lat. Zgodnie z
kodeksem cywilnym taka umowa jest nieważna. Jeżeli rodzice takiego dziecka nie godzą się na
taką umowę, to strony winny zwrócić sobie wzajemne świadczenia ( cenę i towar ) na
podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Jednakże jeżeli dziecko do 13 roku.
życia zawrze umowę w drobnych bieżących sprawach życia codziennego i umowa taka nie
pociąga za sobą rażącego pokrzywdzenia dziecka, to umowa ta w świetle prawa jest ważna.
Zatem dziecko takie może zakupić żywność, gazety, itp.
Natomiast osoby, które ukończyły lat 13 - do osiemnastego roku życia stanowią grupę
osób posiadających ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Oprócz prawa do zawierania
umów w drobnych bieżących sprawach mogą zawierać również umowy przekraczające ten
zakres za zgodą swoich przedstawicieli ustawowych.
-4Zgoda taka może być udzielona przed dokonaniem czynności prawnej bądź po jej
dokonaniu. Osoby te mogą również samodzielnie rozporządzać swoim zarobkiem bez zgody
przedstawicieli.
Spośród pytań, z którymi najczęściej zwracali się do rzecznika zarówno konsumenci jak i
przedsiębiorcy powtarzały się pytania o prawo do zwrotu towaru niewadliwego, możliwość
reklamacji towaru bez paragonu, prawo reklamacji towaru z promocji lub po przecenie.
W okresie sprawozdawczym podobnie jak w roku ubiegłym żadne z wystąpień
rzecznika nie pozostało bez odpowiedzi ze strony przedsiębiorcy. Pomocne są w tym zakresie
obecnie obowiązujące przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, które zostały
zaostrzone i w przypadku nieudzielania przez przedsiębiorcę rzecznikowi wyjaśnień i
informacji będących przedmiotem wystąpienia rzecznika przewidują ukaranie przedsiębiorcy
kwotą minimum 2.000,00 zł.
W celu wyjaśnienia sprawy z jaką występował rzecznik, przedsiębiorcy korzystali
również z możliwości osobistego skontaktowania się rzecznikiem i sami również zwracali się o
poradę, w celu załatwienia reklamacji zgodnie z przepisami prawa.
Z rozmów z przedsiębiorcami ( głównie z powiatu kępińskiego ) wynika jednakże, iż
większość z nich nie zna ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o
zmianie kodeksu cywilnego (tzw. ustawa konsumencka).
Nie są również zorientowani w jakim zakresie mogą ( wielu sądzi że jest do tego
zobligowana) udzielić gwarancji. Mylą pojęcia „rękojmia", gwarancja” „niezgodność towaru z
umową„. Z tego powodu przedsiębiorcy ci mają również problemy w obrocie
profesjonalnym, kiedy sami zmuszeniu są reklamować zakupiony przez siebie towar.
Jednym z zadań samorządu w zakresie ochrony praw konsumentów jest prowadzenie
edukacji konsumenckiej. W celu podniesienia wiedzy konsumentów w tym zakresie, rzecznik
rozpowszechniał informacje o prawach i obowiązkach konsumentów poprzez prasę lokalną
„Tygodnik Kępiński" oraz poprzez rozpowszechnianie ulotek i broszur uzyskanych ze
Stowarzyszenia Konsumentów Polskich, z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz
Europejskiego Centrum Konsumenckiego.
Rzecznik spotkał się również z młodzieżą klas trzecich w Liceum Ogólnokształcącym Nr
I im. mjr H. Sucharskiego w Kępnie. Na spotkaniu rzecznik zapoznał uczniów z ustawą
konsumencką i na konkretnych przykładach przedstawił prawa i obowiązki konsumentów.
Przybliżył również instytucję rzecznika, jak również poinformował uczniów o istnieniu
organizacji konsumenckich, których celem jest ochrona praw konsumenta.
-5Na koniec udzielił odpowiedzi na pytania uczniów dotyczące aktualnych problemów
młodzieży, z którymi jako konsumenci się zetknęli.
Rzecznik uczestniczył również w spotkaniu członków Polskiego Związku Emerytów,
Rencistów i Inwalidów z Kępna w Klubie Nauczyciela w godzinach popołudniowych.
Ta grupa osób jest szczególnie narażona na pułapki w umowach przez nich
zawieranych zwłaszcza ,że przedsiębiorcy, a przede wszystkim akwizytorzy celowo
wprowadzając w błąd ,doprowadzają do podpisania przez tą grupę osób umów o negatywnych
dla nich konsekwencjach. Rzecznik starał się uczulić te osoby na pułapki nagminnie stosowane
przez przedsiębiorców oraz przekazał szereg materiałów, które w sposób dostępny przybliżają
problematykę zagadnień konsumenckich.
Materiały te, głównie ulotki z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów rzecznik
przekazuje również konsumentom, którzy zwracają się do rzecznika osobiście.
W roku ubiegłym rzecznik uczestniczył w dwudniowym szkoleniu zorganizowanym
dla rzeczników konsumentów i przedstawicieli federacji konsumentów, w ramach projektu
„System ochrony konsumentów" z zakresu usług finansowych, kredytu konsumenckiego i
zadłużenia.
Podsumowanie
Z analizy spraw zgłoszonych do rzecznika i problemów z jakimi najczęściej
spotykają się konsumenci wynika, iż bardzo ważna jest edukacja konsumentów i
jeżeli możliwości czasowe na to pozwolą w roku bieżącym rzecznik zamierza
zwiększyć ilość porad na łamach gazet lokalnych oraz w Internecie.
Jako rzecznik, stykając się z problemami konsumenckimi na co dzień
zauważam, iż zarówno ze strony konsumentów jak i przedsiębiorców często brakuje
woli polubownego rozstrzygnięcia sporu. Konsument niejednokrotnie przyjmuje
postawę roszczeniową, nawet wówczas jeżeli nie ma racji oraz kiedy przepisy nie
przewidują takiego sposobu załatwienia reklamacji o jaki wnosi konsument.
Również przedsiębiorcy często uparcie nie przyjmują do wiadomości, iż
przepisy prawne nakładają na nich różne obowiązki wobec konsumentów. To z kolei
doprowadza do zaostrzenia konfliktów, a żadna ze stron nie chce uznać racji drugiej.
W takich sytuacjach ingerencja rzecznika jest potrzebna i często pozwala na
polubowne rozstrzygnięcie sporu.
Poniżej przedstawiam w ujęciu tabelarycznym ilość porad i wystąpień rzecznika w roku
2007.
ROCZNE SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI
POWIATOWEGO RZECZNIKA KONSUMENTÓW W KĘPNIE
ZA 2007 ROK W UJĘCIU TABELARYCZNYM
Tabela nr 1 : Zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji
prawnej w zakresie ochrony konsumentów.
Przedmiot sprawy
Rodzaj udzielonej porady
telefoniczna
osobista
drogą
Ogółem
22
2
5
29
5
5
3
6
internetową
-
4
4
-
8
RTV
Pralnicze ,krawieckie, fryzjerskie
remontowo-budowlane
fotograficzne
Inne –usługi internetowe, naprawa
2
1
2
2
1
-
4
2
2
samochodów, kominiarskie,
8
1
-
9
kamieniarskie
II Umowy sprzedaży, w tym:
wyposażenie wnętrz
sprzęt RTV i AGD
odzież
obuwie
samochody i akcesoria
sprzęt ogrodniczy
telefony komórkowe
żywność
Inne – optyczne, sprzęt sportowy,
Sprzedaż internetowa
III Umowy poza lokalem i na
76
9
19
9
16
7
4
1
7
3
1
44
4
12
3
14
1
1
1
1
5
2
3
1
1
1
-
123
13
32
13
30
8
5
3
1
12
3
3
I. Usługi w tym:
bankowe
ubezpieczeniowe
inne finansowe
telekomunikacja ( operatorzy telefonii
stacjonarnej i komórkowej, TV
kablowa)
naprawa sprzętu przez serwisy AGD,
51
7
5
3
11
odległość
Tabela nr 2 : Wystąpienia do przedsiębiorców w sprawie ochrony interesów
konsumentów.
Przedmiot sprawy
I. Usługi, w tym:
bankowe
ubezpieczeniowe
Inne finansowe
Telekomunikacja ( operatorzy
telefonii
stacjonarnej
i
komórkowej, TV kablowa )
Remontowo-budowlane
Inne –naprawa sprzętu; usługi
krawieckie
II. Umowy sprzedaży
w tym:
Wyposażenie wnętrz
Sprzedaż lokali mieszkalnych
Sprzęt AGD, RTV
Odzież
obuwie
Samochody i akcesoria
Telefony komórkowe
Inne – proteza kończyny
dolnej, sprzęt ogrodniczy, art.
budowlane
III. Umowy poza lokalem i na
odległość
Ilość
Zakończone Zakończone
Sprawy
wystąpień
pozytywnie
negatywnie
w toku
ogółem
26
5
1
2
5
18
2
1
2
4
8
3
1
-
10
3
6
3
4
-
-
43
37
5
1
6
1
16
1
13
3
2
4
1
15
1
10
3
2
2
1
2
-
1
-
1
1
-
-