o ZAWARTOŚCI CYNKU W MIODACH KRAJOWYCH t w e i n

PSZCZELNICZE
ZESZYTY
ROK XVI
o
NAUKOWE
LISTOPAD
1972
ZAWARTOŚCI CYNKU W MIODACH KRAJOWYCH
Z o f i a F e d o r o w s k a, A n n a M i ę d z y b r o d z k a,
Leokadia
Morawska-Kołodyńska
Zakład
Bromatologii
Akademii
Medycznej
w Krakowie
WPROW ADZENIE
Cynk jest niezbędnym
składnikiem
organizmów
roślinnych,
zwierzę-o
cyc h a także człowieka. Liczne badania przeprowadzone
w ciągu ostatnich lat świadczą o tym, że sole cynku wywierają
określony wpływ na
przebieg
procesów
biochemicznych
i fizjologicznych
(B o wen
1966,
H o e k s t r a 1969, H u r l e y 1969, M e n d i o l a, P r i c e 1969, M i 1l e r 1969, Mills,
Quarter
Man,
Chesters,
Wiliams,
D a l g a r n o 1969, O b e r l e a s, P r a s a d 1969, O'D ell
1969, P ar i s i, V e 11 e e 1969, P r a s a d 1969, R e i n h o l d, K f o u r y 1969,
Roman
1969, Ronaghy,
Spivey
Fox,
Garn
1969).
Ilość cynku w organizmie
ludzkim określa się na około 0,5 g względnie 10-50 mg/kg. Dobowe zapotrzebowanie
na cynk dla dorosłego człowieka oblicza się na 10-16 mg lub ściślej określa się ilością 0,3 mg/kg
wagi ciała (Kalinowska
1955, Nikonorow
1956,1966).
Naturalnym
źródłem pokrywającym
zapotrzebowanie
organizmu ludzkiego na składniki mineralne,
a więc i cynk, są środki spożywcze pochodzenia zarówno roślinnego jak i zwierzęcego. Naturalna
zawartość cynku
w żywności waha się w bardzo szerokich granicach i wynosi od kilku do
kilkuset mg/kg, a niekiedy nawet znacznie więcej (K a l i n o w s k a 1955,
N i k o n o r o w 1956, S c h a 11 1962,
S c h a r r e r 1955, S c h l e tt w e i n - G s e 11, M o m m s e n - S t r a u b 1970).
Zainteresowanie
zawartością
pierwiastków
śladowych
w środkach
spożywczych
nie tylko utrzymuje
się od pewnego czasu, ale nawet stale
wzrasta. Dane na ten temat są dość rozproszone w literaturze
fachowej.
S c h a r re r (1955) zebrał wszystkie dostępne doniesienia o cynku, które
ukazały się do 1955 roku. Zebraniem
materiałów
opracowanych
na świecie w latach 1962-1970
zajęły się S c h l e t t we i n - G s e 11, M o mm s e n - S t r a u b (1970), przedstawiając
je w tabelach
ilustrujących
zawartość cynku we wszystkich
środkach spożywczych.
11·
163
Higieniści stoją na stanowisku, że zawartość cynku w żywności nie
powinna przekraczać naturalnej jego ilości, która jest wystarczająca do
wyrównania strat metabolicznych tego pierwiastka. Jednocześnie wykazano, że znaczne ilości cynku mogą przechodzić do żywności z urządzeń,
naczyń, opakowań lub przypadkowych zanieczyszczeń (K a l i n o w s k a
1957, H a d a s i k 1971). W piśmiennictwie notowane są przypadku zatruć nawet śmiertelnych solami cynku (K a l i n o w s k a 1955).
W piśmiennictwie krajowym nie ma szczegółowych doniesień o zawartości naturalnego (rodzimego) cynku w miodach. Podano ogólnie, że
naturalna zawartość cynku w miodzie jest rzędu 1-2 mg/kg. Wykazano
przy tym, że z opakowania, zależnie od czasu przechowywania, mogą
przejść do miodu znaczne ilości cynku (K a l i n o w s k a 1957).
Praktycznie biorąc każdy pszczelarz, właściciel nawet badzo małej
pasieki, jest posiadaczem miodarki, zakupionej niejednokrotnie dość dawno, wyprodukowanej w okresie znanych trudności gospodarczych, skłaniających nasz przemysł do zastępowania blachy ocynowanej blachą cynkową lub ocynkowaną.
Badania kontrolne miodu przeprowadzone przez Miejską Stację Sanitarno-Epidemiologiczną
na zlecenie OSP w Poznaniu
(H a d a s i k
1971) wykazały przekroczenie wymagań normatywnych dla miodu, tj.
10 mg/kg.
Przepisy krajowe i zagraniczne dopuszczają w różnych środkach spożywczych znacznie wyższe ilości cynku. Zarządzenie Ministra Zdrowia
i Opieki Społecznej z dnia 4 kwietnia 1971 roku, w sprawie wykazu
dozwolonych substancji dodatkowych i zanieczyszczeń technicznych w
środkach spożywczych i używkach oraz na ich powierzchni, dopuszcza
jako zanieczyszczenie techniczne związkami metali ciężkich różne ilości
cynku, od 5 do 50 mg/kg, zależnie od rodzaju środka spożywczego. Zarządzenie to nie wymienia jednak miodu, a tym samym zalicza produkt
ten do "pozostałych środków spożywczych" w których dopuszcza maksymalną zawartość 50 mg cynku/kg.
MATERIAŁ
Do badań skompletowano gwarantowane miody nektarowe i miody
spadziowe pochodzące ze zbiorów w latach 1969 i 1970, dostarczone z różnych miejscowości objętych zasięgiem skupu OSP w Poznaniu i Krakowie. Po 5 próbek z każdego sezonu reprezentowało miody akacjowe, gryczane, lipowe, rzepakowe, wrzosowe, wielokwiatowe, spadziowe z drzew
iglastych i spadziowe z drzew liściastych.
Do badań wykorzystano również 10 próbek miodów wielokwiatowych
"handlowych", zakupionych w sklepach spółdzielczych na terenie miasta
Krakowa (rozlew z 1971 roku).
164
Poza tym materiał badawczy stanowiły próbki miodów nektarowych
i spadziowych dostarczone w oryginalnych plastrach (łącznie 15).
Przedmiotem badań były również próbki miodów nektarowych i spadziowych wydobyte z plastrów przy pomocy ogólnie stosowanych miodarek z blachy ocynowanej, ocynkowanej i cynkowej, które zlano do
naczyń szklanych natychmiast po odwirowaniu.
Dysponowano również próbkami tych samych miodów odwirowanych
w tych samych miodarkach ale zlanych z nich do naczyń szklanych dopiero po upływie 48 godzin od tego zabiegu.
Wszystkie miody poddane szczegółowej analizie wykazały całkowitą
zgodność wyników z wymaganiami organoleptycznymi i fizykochemicznymi PN-67 A-77626.
METODYKA
O wyborze przez nas metody kolorymetrycznej spośród wielu zadecydowała jej przydatność w naszych warunkach oraz zalecenie PN o miodzie pszczelim (PN-67 A-77626), wymieniające jako normę związaną
"PN-59 A-0413 Artykuły żywnościowe - Oznaczanie zawartości cynku"·
W metodzie tej wykorzystana jest zdolność tworzenia się barwnego kompleksu cynku z ditizonem, rozpuszczalnego w czterochlorku węgla. Zgodnie z zaleceniami normy ze średniej próby miodu pobierano do oznaczenia 7,5 g lub 15 g odważkę. Mineralizację przeprowadzano na sucho w
miskach platynowych i postępowano ściśle wg podanych wskazań.
Gęstość optyczną mierzono za pomocą kolorymetru fotoelektrycznego
"SPEKOL" przy użyciu zielonego filtru o długości fali = 530 nm. Równocześnie oznaczano zawartość cynku wizualnie, porównując zabarwienie odpowiednio przygotowanych próbek ze skalą sporządzonych wzorców zgodnie z zaleceniem PN. Wyniki obliczano jako średnie arytmetyczne przeważnie dwóch oznaczeń, dwóch oddzielnie mineralizowanych
odważek.
Jako uzupełnienie charakteryzujące szczegółowiej badany materiał,
oznaczano procentową zawartość wody, zawartość popiołu mg % oraz pH
roztworów o stężeniu 10 g/lOOmI.
Szczegółowe wyniki obrazujące zawartość cynku w przebadanych
próbkach miodu zestawiono w tabelach 1 i 2.
OMÓWIENIE WYNIKÓW I DYSKUSJA
W przebadanych miodach stwierdzono następujące ilości cynku:
0-5
mg/kg w 39 próbkach (48,75010)
5-10
" " " 28
(35,00%)
165
10-15
15-20
20-25
25-30
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
8
3
1
1
"
"
"
(10,00%)
( 3,75%)
( 1,25%)
( 1,25%)
Prawie 84% miodów odmianowych nie zawiera cynku powyżej
10 mg/kg, dalsze 10% miodów zawiera cynk do 15 mg, a w pozostałych
6% miodów zawartość cynku wynosi 15-30 mg/kg.
Miodami o wyjątkowo wysokiej zawartości cynku okazały się miody
gryczane z 1970 roku ze Starachowic. Średnia roczna wynosiła w nich
blisko 17 mg/kg. Średnia roczna dla miodów gryczanych z 1969 roku
wykazała tylko około 5 mg Zn/kg. Różnic między średnimi rocznymi, nie
zaobserwowano poza miodami gryczanymi w żadnej innej odmianie.
Po miodach gryczanych ze średnią ogólną 11,07 mg Zn/kg uplasowały
się miody wrzosowe o średniej ogólnej 7,84 mg Zn/kg. Wśród miodów
nektarowych naj niższą wartość średniej ogólnej obliczono dla miodów
rzepakowych: 2,83 mg Zn/kg.
W miodach spadziowych z dwu lat zbiorów stwierdzono średnią zawartość cynku w ilości:
6,33 mg/kg dla miodów z drzew iglastych i
9,08 mg/kg dla miodów z drzew liściastych.
Na specjalną uwagę zasługuje średnia zawartość cynku w miodach
wielokwiatowych handlowych zakupionych w sklepach na terenie miasta Krakowa. Wynosi ona mianowicie 5,81 mg/kg. Średnia ta została
obliczona na podstawie wyników analizy 10 próbek o zawartości cynku
w zakresie 2-12 mg/kg' Możnaby jeszcze podkreślić, że z tych 10 miodów handlowych tylko w jednym stwierdzono powyżej 10 mg/Zn/kg
produktu.
Zaobserwowano również ciekawą zbieżność wyników, a mianowicie:
obie średnie, tj. obliczona z 10 próbek miodów odmianowych wielokwiatowych i obliczona z 10 próbek miodów wielokwiatowych handlowych,
są bardzo zbliżone i wynoszą 5,46 i 5,81.
Przedstawione wyniki badań nie dały jeszcze właściwej odpowiedzi
na pytanie czy stwierdzone ilości cynku można uznać za normalne dla
badanych miodów czy też należy je w całości względnie częściowo uznać
za składnik obcy, przypadkowy (zanieczyszczenie).
Z przeglądu piśmiennictwa wynika, że zawartość cynku w poszczególnych środkach spożywczych waha się w bardzo szerokich granicach.
S c h l e t t we i n - G s e 11 i M o m m s e n - S t r a u b (1970) opierając
się na pracach niemieckich i amerykańskich wymieniają w tabelach miód
z plastrów o średniej zawartości cynku 1,03 mg/kg, z zakresem wahań
1-2 mg/kg i miód wirowany
o przeciętnej zawartości 10-17 mg
cynku/kg.
166
Tabela
Wyniki analizy 90 różnych prób miodów na zawartość cynku (Zn)
Results of analysis of 90 different sampies of honeys for eontent of zinc (Zn)
General
----------------
Ogólna charakterystyka badanych miodów
characteristic
of investigated
honeys
zaw. WOdY'
miody (odmiana
honeys (kind)
I
rok zbioru
year of crop
1
II
w %
eontent of
wat er in %
Zawartość Zn w mg/l kg
Contents of Zn in mg/kg
I
zawartość
pH roztw,
popiołu
I 10g/100 mi
w mg%
: pH of saluContent of ash
tion 10g/
in mg%
100 mi
I
•...
O)
-.J
**-
średnio za
2 lata
average for
rwo years
1--
--------.
nektarowe:
nectar honey
akacjowe
locust
rzepakowe
rape
lipowe
banwood
gryczane
buckwheat
wrzosowe
heather
wielokwiatowe
multi flower
wielokwiatowe*
multi flower*
spadziowe
z drzew iglastych
honey dew honey from coniferons trees
z drzew liściastych
from leafy trees
średnia
w roku
average in
the year
I
1969
1970
1969
1970
1969
1970
1969
1970
1969
1970
1969
1970
16,3
15,9
16,5
16,7
16,7
17,2
17,3
17,2
17,1
17,0
16,0
17,2
40
47
42
60
175
191
201
127
397
304
224
108
4,3
4,0
4,3
4,1
4,0
3,9
3,8
3,7
4,0
4,2
4,5
3,7
5,06
3,12
1,94
3,72
6,82
4,72
5,20
16,94
9,70
5,98
6,80
4,12
1971
1969
1970
1969
1970
16,5
15,9
16,8
15,6
15,5
132
630
630
516
608
4,0
4,6
4,5
4,3
4,5
5,81
6,20
6,44
9,86
8,30
-----'-
lO miodów zakupionych w sklepach spółdzielczych na terenie m. Krakowa
10 honey obtained from superrnarkęts in Cracow,
---'-----
I
I
rozpiętość
(10) prób
range of (10)
sampies
4,09
2,0--12,0
2,83
0,7-
5,77
2,3-10,7
11,07
3,3-26,7
7,84
1,3-17,3
5,46
2,3-10,0
6,33
2,0-12,0
3,3-10,7
9,08
3,4-11,5
8,0
l
Va r j u (1970) przebadał 12 węgierskich miodów akacjowych. Obliczył, że średnia zawartość cynku z 9 miodów wynosiła 5,1 mg/kg przy
zakresie wahań 2,6-6,8 mg/kg. Zdecydowanie odrzucił 3 wyniki dla
3 miodów, w których zawartość cynku wynosiła 15, 19,2 i 28 mg/kg.
Tabela
2
Wyniki analizy otrzymanych miodów z plastrów z miodarek ocynowanych, ocynkowanych i cynkowych
Results analysis of honeys obtained from combs,and extractors made of tin sheet, zinckified aned
zinc sheet
Zawartość
wody w %
eontent
of water
in %
Typ próby
type of sarnpels
Zawartość
popiołu
wmg/%
eontent
of ash
in mg/%
.~
miód
nektarowy wielokwiatowy
n=5
nectar honey multi flover n = 5
gryczany n = 5
buckwheat n = 5
miód spadziowy n = 5
honey dew honey n = 5
miód wielokwiatowy -- a -- z plastra
from comb
z miodarki ocynowanej
from tin sheat extraeter
miód spadziowy
honey dew honey
a) z plastra
from comb
a) z miodarki ocynkowanej
from zinckified extractor
b) z plastra
from comb
b) z miodarki ocynkowanej
from zinckified extractor
z miodarki ocynkowanej po 48
godz.
from Zinckified
extractor after 48 hours
c) z plastra
from comb
c) z miodarki cynkowej
from zinc sheet extractor
z miodarki cynkowej po 48
godz.
from zinc sheet extractor after
48 hours
168
pH roztw.
10g/100 mI
pH of
solution
10g/l00
mI
~ __~
.
Zawartość Zn
w mg/kg
Content of Zn
in mg/kg
x
zakres
7-__
x
range
I
15,0
175
0,96
4,0
0-2,3
I
16,5
180
3,7
1,44! 0,6-2,0
15,1
502
4,2
2,24
16,2
132
3,7
o
16,2
132
3,7
0,6
13,5
399
3,9
0,6
13,5
399
3,9
8,6
14,9
408
44
3,3
14,9
408
4,4
12,0
14,9
408
4,4
19,8
15,7
387
4,0
1,3
15,7
387
4,0
5,3
15,7
387
4,0
12
1
'0
0,6-34
Założył, że te podpadająco wysokie ilości cynku pochodzą prawdopodobnie z zanieczyszczeń, których źródła należy doszukiwać się w środkach ochrony roślin.
W pracy naszej wynikła oczywista konieczność przebadania miodów
wydobytych z plastrów. Jak widać z zestawień szczegółowych (tabela 2)
wyniki odbiegają znacznie od uzyskanych dla miodów odmianowych.
Nasuwał się wniosek o obecności cynku obcego w tych miodach. Dalsze
doświadczenia potwierdziły te przypuszczenia.
Przebadano próbki miodów wydobytych z plastrów przy użyciu miodarek z blachy ocynowanej, ocynkowanej i cynkowej. Próbą kontrolną
był zawsze miód wydobyty wprost z tych samych plastrów.
Stwierdzono, że z miodarek z blachy ocynkowanej i cynkowej przechodzą do miodu pewne ilości cynku. Wynosiły one w przypadku miodarki ocynkowanej około 8 mg/kg, a z miodarki cynkowej 4 mg/kg.
W miodzie odwirowanym na miodarce ocynowanej nie stwierdzono praktycznie biorąc obcego cynku·
Otrzymane wyniki nie tłumaczyłyby jeszcze obecności większych ilości cynku w niektórych miodach. Ostatecznym wyjaśnieniem była analiza tych samych miodów pozostawionych w tych samych miodarkach
na 48 godzin. Zawartość cynku w miodzie z miodarki ocynkowanej wzrosła o 16,5 mg/kg, co łącznie z zawartością cynku pierwotnego
dało
19,8 mg/kg. W miodarce cynkowej stwierdzono po tym samym czasie
przyrost o 10,7 mg Zn/kg co łącznie dało 12 mg/kg miodu.
WNIOSKI
Zawartość rodzimego cynku w miodach wydobytych wprost z plastrów nie przekraczała kilku miligramów w kilogramie, natomiast zawartość cynku w dostarczonych odwirowanych miodach wahała się w dość
szerokich granicach, co wskazuje na przypadkowe zanieczyszczenie produktu tym metalem.
Zawartość cynku w miodach tzw. handlowych mieści się w granicach
normatywnych wymagań tj" nie przekracza 10 mg/kg. Jest to zrozumiałe
jeśli uwzględni się masę miodów różnego pochodzenia, o różnej zawartości cynku, mieszaną w standaryzatorach rozlewni OSP.
Zawartość cynku obcego pochodzenia nie przekraczała w żadnym miodzie 30 mg/kg.
Podwyższona zawartość cynku w niektórych miodach pochodzi niewątpliwie z miodarek z blachy ocynkowanej lub cynkowej. W związku
z tym należy bezwzględnie dążyć do systematycznego i zupełnego wyeliminowania z użycia miodarek i naczyń pomocniczych z blachy cynkowej i ocynkowanej.
Czas kontaktowania się miodu z powierzchnią blachy miodarek ma
169
decydujący wpływ na proporcjonalny wzrost w nim zawartości cynku,
wobec czego należałoby założyć, że przetrzymywane
partie miodów
w miodarce mogą zawierać znacznie większe ilości cynku obcego niż to
stwierdzono.
Ogólna stwierdzona zawartość cynku w miodach krajowych nie stanowi zagrożenia dla zdrowia konsumenta przy stosowaniu dotychczasowych urządzeń i zwyczajowego sposobu postępowania z tym produktem.
LITERATURA
B o wen H. J. M. (1966) Trace Elements in Biochemistry , Academic Press, London.
Dziennik Urzędowy Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, Warszawa 15.VIII.19n
nr 15 Poz. 73. Zarządzenie
Ministra
Zdrowia
i Opieki Społecznej
z dnia
4.VI.19n w sprawie wykazu dozwolonych substancji dodatkowych i zanieczyszczeń technicznych w środkach spożywczych i używkach oraz na ich powierzchni.
H a d a s i k M. (1971) W trosce o jakość miodu. Pszczelarstwo 4, 8-9.
H o e k s t r a W. G. (1969) Skeletal and Skin Lesions of Zink-Deficient
Chickens
and Sweine. Amer. J. Clin. Nutr. 22, 9, 1268-1277.
H u r l e y L. (1969) Zinc Deficiency in the Developing Rat. Amer, J. Clin. Nutr.
22, ID, 1332-1339.
K a I i n o w s kaM.
(1955). Oznaczanie małych ilości cynku. Roczn. PZH 6, 93-107.
K a l i n o w s kaM.
(1957). Przechodzenie cynku z naczyń i przedmiotów użytku do
żywności. Roczn. PZH 8. 421-430.
M e n d i o l a L. R., P r i c e C. A. (1969). Early Events in the Stimulation by Zinc
of Cytochrome Synthesis in Ustilago, Amer J. Clin. Nutr. 22, 9, 1264-1267.
M i 11e r W. J. (1969). Absorption, Tissue Distribution, Endogenous Excretion and
Homeostatic Control of Zinc in Ruminants. Amer. J. Clin. Nutr. 22, ID, 1323-1331.
M i II s C. F., Q u a r t e r m a n J., C h e s t e r s J. K., W i I i a m s R. B., D a l g a rn o A. (1969). Metabolic Role of Zinc. Amer. J. Clin. Nutr. 22, 9, 1240-1249.
N i k o n o r o w M. (1956) Zarys Nauki o środkach spożywczych. Państwowy Zakład
Wydawnictw Lekarskich Warszawa.
N i k o n o r o w M. (1966) Substancje obce dodawane celowo do żywności i zanieczyszczenia techniczne. Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, Warszawa.
O b e r l e a s D., P r a s a d A. S. (1969) Growth as Affected by Zinc and Protein
Nutrition. Amer. J. cu« Nutr. 22, 10, 1304-1314.
O'D e 11 B. L. (1969) Effect od Dietary Components upon Zinc Availability. Amer.
J. Clin. Nu,tr. 22, ID, 1315-1322.
P a r i s i A. F., V e 11e e B. L. (1969) Zinc Metalloenzymes:
Characteristicks
and
Significance in Biology and Medicine. Amer. J. Clin. Nutr. 22, 9, 1222-1239.
PN-67 A-77626 Miód pszczeli.
PN-59 A-04013 Artykuły Żywnościowe - Oznaczenie zawartości cynku.
p r a s a d A. G. (1969) A Century of Research on the Metabolic Role of Zinc. Ame7'.
J. Clin. N·utr. 22, 9, 1214-1221.
R e i n h o l d J. G., K f o u ryG.
A. (1969) Zinc-Dependent Enzymes in Zinc-Deple-
170
ted
Rats,
Intestinal
Alkaline
Phosphatase.
Amer
J. Clin.
Nutr.
22,
9,
1250-
-1263.
R o m a n W. (1969) Zinc in Porphyria.
Amer. J. Clin. Nutr. 22,10, 1290-1303.
R o n a g h Y N., S p i v e y F o x M. R., G a r n St. and others (1969) Controlled
Zinc Supplementation
for Malnourished Schools Boys: A Pilot Experiment. Amer.
J. Clin. N'utr. 22, 10, 1279-1289.
S c h a 11 H., S c h a 11 H. j r. (1962) Nahrungsmitteltabelle
18. Aufl. Barth. Leipzig.
S c h ar re r K. (1955) Biochemie der Spurenelemente
C. P. Parey, Berlin-Hamburg.
S c h l e t t w e i n - G s e 11 D., M o m m s e n - S t r a u b S. (1970) Ubersicht
Spuren
Elemente in Lebensmitteln.
1. Zinc. Inernat. Z. Vit. Forschung 40, 659-672.
Z a wad z k a T., S o koł o w s kaR.
(1971) Metoda
oznaczania śladowych
ilości
cynku w materiale biologicznym Roczn. PZH 22 (2) 161-167.
V a r j u M. (1971) Mineralstoffzusammensetzung
der Ungar ischen Akazienhonigarten
und deren Zusammenhang
mit der Pflanze und dem Boden. Zeitsch. f. Lebens-Vnters.
und Forsch. 144, 308-312.
CO,n:EP)KAHME I(MHKA B MECTHbIX
3.
<Pe ~ op o B CK a,
A.
M e ~ 3 bI 6 P o ~ 3 K a,
JI.
ME,n:AX
K o JI o ~ bI H b CK a
Pe3IOMe
Conepacanne cawopozraoro QI1HKa B Me~ax He npeasnuaer
HeCKOJIbKOMI1JIJII1rpaMMOB B l KI1JIJIOrpaMMe.B cpennex coztepacaane QI1HKa B ToprOBbIX Me~ax He
npeasnnaer
10 Mr/Kr.
Men rrOCJIeMe~OrOHKI1I1JII1113 QI1HKOBbIX60'-leK cO~ep}KI1Tb60JIee QI1HKa '-leM
Me~ c COTOB.B OT~eJIbHbIXCJIy'-laRXQI1HK'-ly}Kero rroI1CXO}K~eHI1R
aocraran B Me~e
no 30 Mr/Kr.
Orrpenerreaaoe conepxcatrae QI1HKa B rrOJIbCKI1XMe~ax ~JIR OpraHI13Ma xenoaexa He onacaoe, HO He CMOTpRHa aro Me~ HeJIb3R ~OJIro ~ep}KI1Tb B QI1HKOBbIX
onaxoaxax.
ZINC CONTENT IN POLISH HONEYS
Z o f i a F e d o r o w s 'k a, A n n a M i ę d z y b r o d z k a,
Leokadia
Morawska-Kołodyńska
Summary
The object of this study was to determine the eontent of natural and incidental
zinc in Polish honeys. The honey series of 1969-1970
crops have been investigated. Five sampies were taken every season from the following honeys: acacia,
ouckwneat, lime, rape, heather, multiflorous,
honey-dew
honey from leafy trees,
honey-dew
honey from coniferous trees. Ten trade multif1orous honeys of 1971
were investigated.
The material under study came also from nectar honeys and
honey-C:ew honeys both from original honey combs and from the same honey
taken out with honey extractors.
The honey ectractors
were made of tin sheet
or zinckified and zinc sheet. The honeys were decanted from extractors
parUy
immediately
after centrifuging,
and partly after 49 hours of this procedure.
171
Zinc eontent was determined by colorimetric method according to the Polis h
norm. Detailed results are tabulated.
It has been found that natural zinc in honey extracted directly from honey
com b did not exceed a few miligram per kg, but the eontent of zinc in centrifuged
honey was found f1uctuating within large limits, what indicates incidental contamination of the produet. The eontent of zinc in trade honeys is within the limits
of standard requiriments,
it means it does not exceed 10 mg/kg, what seems to
be the result of mixing the mass of honey of different ortgin and zinc eontent
in standarized eontainers of the Bottling Works of the Distriet Apiculture Cooperative. The eontent of incidental zine did not exceed in any honey 30 mg/kg.
The higher eon tent of zinc reeorded in som e honeys is undoubtedly the result
of its direet eontaet with extraetors made of zinc or zinckified sheets. Bear ing
this in mind it is imperative to tend a sistematic ruling out of extractors and
auxiliary vessels made of zine or zinckified sheet. The duration of the honey
eontact with the surface of the extractor has a decisive influence on a proportional increase of zinc content. Thus, it can be postulated that individual portions
taken from the mass of honey may eontain considerably higher amounts of inciden tal zinc that it has been found. The total eontent of zine in Polis h honeys is
no threat to eonsumer's health with the hitherto used deviees and with the applieation of proper teehniques.