Masaż serca

PIERWSZA POMOC
Strona 1 z 6
Zatrzymanie krąŜenia - MASAś SERCA
Przyczyn powodujących zatrzymanie lub niewydolność akcji serca jest wiele. Do najczęstszych
naleŜą: bezdech, nagłe choroby serca lub płuc (zawał mięśnia sercowego, zator płucny), wypadki
związane z utratą krwi lub uszkodzeniem czaszkowo-mózgowym, zatrucia, wstrząs elektryczny,
uszkodzenie stymulatora serca, nagłe zanurzenie w zimnej wodzie, wstrząs anafilaktyczny
(uczulenie).
Zadaniem masaŜu serca jest utrzymanie "minimalnego krąŜenia" poprzez rytmiczne uciskanie
mostka na odpowiedniej wysokości. Jest to jedyna metoda zapobiegająca niedokrwieniu mózgu i
najwaŜniejszych narządów do czasu przybycia pogotowia. NaleŜy pamiętać, Ŝe zatrzymaniu krąŜenia
zawsze towarzyszy bezdech, dlatego w takim przypadku przeprowadza się resuscytację krąŜeniowooddechową (czyli masaŜ serca i sztuczne oddychanie).
Prawidłowej techniki masaŜu serca i sztucznego oddychania nikt nie jest w stanie
nauczyć się z czystej teorii. Przynajmniej raz w Ŝyciu naleŜy przećwiczyć ten zabieg na
specjalnym manekinie. UWAGA - nie wolno ćwiczyć na Ŝywych ludziach, gdyŜ grozi to
bardzo powaŜnymi komplikacjami!
Podczas reanimacji, chorego układa się na plecach i sprawdza się oddech przybliŜając do jego ust i
nosa swoje ucho i policzek w celu usłyszenia i poczucia wydychanego powietrza. Jeśli nic nie
wyczuwamy, obnaŜamy klatkę piersiową poszkodowanego w celu odpowiedniej lokalizacji miejsca
ucisku. Budzi to niekiedy oburzenie ze strony gapiów, lecz nie naleŜy zwracać na to uwagi. Miejsce
ucisku znajduje się tuŜ poniŜej połowy mostka (1/3 dolnej części mostka). Obecnie uznaje się, Ŝe
naleŜy uciskać po prostu "środek klatki piersiowej", aby nie tracić czasu na róŜne metody
znajdowania dokładnego miejsca. UwaŜamy jednak, Ŝe dla wprawnego ratownika metoda
znalezienia miejsca ucisku klatki piersiowej zajmuje dosłownie kilka sekund, zatem zamieszczamy
poniŜej prosty sposób lokalizacji.
Środek klatki piersiowej odnajduje się jadąc palcem wzdłuŜ linii podŜebrowej do wyrostka
mieczykowatego. Następnie odkłada się od tego punktu 2-3 palce na mostku i przykłada się obok
nich nadgarstek drugiej ręki.
Ucisk mostka powinien być silny, krótki i płynny, dokonywany nadgarstkami ratownika ułoŜonymi
jeden na drugim. NaleŜy pamiętać, aby ramiona znajdowały sie prostopadle do klatki piersiowej.
Przy wyprostowanych łokciach naciska się na mostek wgłębiając go na 4-5 cm (u dorosłego) w
kierunku kręgosłupa.
Nie wolno stosować uderzenia pięścią w okolicę przedsercową! Manewr ten moŜe wykonać TYLKO
personel medyczny, w przypadku, gdy pacjent jest podłączony do monitora (w warunkach
szpitalnych), a do zatrzymania doszło na oczach personelu. Ratownicy bez wykształcenia
medycznego wykonują tylko pośredni masaŜ serca.
Serce leŜące pomiędzy mostkiem a kręgosłupem zostaje uciśnięte, co powoduje wyciśnięcie krwi z
komór do małego i duŜego krwiobiegu. Po zaprzestaniu ucisku następuje powtórne odkształcenie się
ściany klatki piersiowej, co pozwala na napełnienie się krwią komór serca.
Dostateczne krąŜenie krwi i ciśnienie tętnicze uzyskuje się wykonując masaŜ z
szybkością ok.100 ucisnięć na minutę. Nacisk na mostek wykonuje się 30 razy, po
czym dwa wdechy (kaŜdy trwający około 1 sekundę). Cykl (30/2) powtarza się.
Zgodnie z nowymi postanowieniami Europejskiej Rady Resuscytacji, cykl jest taki
sam dla jednego jak i dwóch ratowników. System 30/2 stosuje się takŜe u dzieci,
uwzględniając oczywiście mniejszą ilość wdmuchiwanego powietrza i większe
tempo uciśnięć (ok.120-130 na minutę). Trzeba pamiętać, Ŝe im mniejsze
dziecko, tym nacisk na klatkę piersiową maleje (u niemowlęcia głębokość ucisku
wynosi ok.2 cm. i wykonuje się go dwoma palcami).
Resuscytację krąŜeniowo-oddechową prowadzi się do momentu:
Utraty sił ,czyli fizycznych zdolności ratowników do prowadzenia dalszej resuscytacji
Powrotu czynności Ŝyciowych
Przejęcia poszkodowanego przez zawodowy personel medyczny
http://www.ratownictwo.waw.pl/pomoc_przedmedyczna_ramka.html
2007-09-07
PIERWSZA POMOC
Strona 2 z 6
Niekiedy podczas masaŜu serca z powodu zbyt małej elastyczności kości dochodzi do połamania
Ŝeber. Jednak w Ŝadnym wypadku nie naleŜy przerywać masaŜu. MasaŜ serca trzeba prowadzić z
wyczuciem i zdecydowaniem, a te umiejętności dają tylko ćwiczenia praktyczne na kursach
pierwszej pomocy.
< w górę >
Bezdech - SZTUCZNE ODDYCHANIE
Po wykonaniu masaŜu serca, naleŜy niezwłocznie przystąpić do sztucznego oddychania. Znane są
trzy metody tego zabiegu: "usta-usta", "usta-nos", "usta-usta, nos". Najczęściej stosowaną jest
metoda "usta-usta". W celu jej przeprowadzenia kładziemy jedną rękę na czole pacjenta zatykając
jednocześnie palcami jego nos, a drugą ręką odciągamy Ŝuchwę, aby usta były rozchylone.
Następnie naleŜy wykonać dwa wdechy ściśle i szeroko obejmując usta poszkodowanego własnymi
ustami. Unoszenie się klatki piersiowej ratowanego świadczy o skuteczności sztucznego oddechu.
Odjęcie ust od ratowanego umoŜliwia bierny wydech, który obserwuje się zerkając kątem oka na
klatkę piersiową.
Sztuczne oddychanie prowadzi się z częstotliwością ok.15-20 wdechów na minutę u dorosłego, a u
niemowląt i małych dzieci ok.30-40 wdechów na minutę. Jeśli pod ręką ma się maseczkę, wówczas
powietrze wdmuchuje się przez nią. Zapobiega ona bezpośredniemu kontaktowi ratownika z ustami
i wydzielinami poszkodowanego.
Metodę "usta-nos" lub "usta-usta, nos" stosuje się przewaŜnie u niemowląt i małych dzieci, gdyŜ
mają one małą powierzchnię twarzy i z powodzeniem usta ratownika obejmą nos wraz z ustami
dziecka. Ilość wdmuchiwanego powietrza musi być dostosowana do małej pojemności płuc, a zabieg
naleŜy wykonywać bardzo ostroŜnie (by nie uszkodzić płuc dziecka).
< w górę >
Krwawienia
Krwawienie moŜe być wynikiem uszkodzenia Ŝyły, tętnicy lub obu rodzajów
naczyń jednocześnie. Krew Ŝylna jest ciemnoczerwona i wypływa
jednostajnym strumieniem. Krew tętnicza jest Ŝywoczerwona i zwykle tryska z
rany. Krwawienie tętnicze jest bardziej niebezpieczne, gdyŜ odbywa się pod
wyŜszym ciśnieniem i straty krwi są bardzo duŜe.
Zatamowanie powaŜnego krwotoku jest czynnością ratującą Ŝycie. W ciele
człowieka krąŜy około 6 litrów krwi, więc juŜ ubytek litra krwi stanowi bardzo
powaŜne zagroŜenie Ŝycia.
Krwawienia z kończyn
Krwotoki z kończyn moŜna zatamować poprzez:
1. uniesienie kończyny
2. ucisk ręczny
3. załoŜenie opatrunku uciskowego
http://www.ratownictwo.waw.pl/pomoc_przedmedyczna_ramka.html
2007-09-07
PIERWSZA POMOC
Strona 3 z 6
Ad.1 - Uniesienie kończyny do góry to pierwsza czynność jaką stosujemy
przy krwotokach. Jest to doskonały sposób na wyraźne zmniejszenie
krwawienia. Wysokie ułoŜenie kończyny powyŜej poziomu serca ułatwia, dzięki
ciśnieniu hydrostatycznemu słupa krwi, ssące działanie serca.
Ad.2 - Gdy krwotok jest masywny naleŜy okryć ranę najlepiej jałowym
opatrunkiem i docisnąć go własną dłonią lub polecić rannemu, aby uciskał ranę
własną dłonią (jeśli jest oczywiście przytomny). Dodatkowo moŜna uciskać
ściśle określone miejsca, w których są najbardziej dostępne odpowiednie
tętnice. Najczęściej jest to ucisk na ramieniu i udzie. NaleŜy przycisnąć
czterema palcami jednej ręki przestrzeń przyśrodkową między zginaczem
przedramienia (mięśniem dwugłowym), a jego prostownikiem (mięśniem
trójgłowym). Tętnica udowa znajduje się mniej więcej w połowie pachwiny w
kierunku krawędzi miednicy.
Ad.3 - Najpierw nakłada się jałowy opatrunek na całą powierzchnię rany.
Następnie umocowuje się go kilkoma okrąŜeniami bandaŜa. Jeśli bandaŜ
przesiąka, nie zdejmujemy go! Na miejscu rany przykłada się twardy
przedmiot (kawałek drewienka lub zwinięty bandaŜ) i wszystko razem
przyciska się następnymi obwojami mocno naciągniętej opaski. Cała trudność
polega na uzyskaniu efektu (zatamowaniu krwawienia), a z drugiej strony, aby
nie wywołać zastoju krwi w kończynie.
TYLKO w wyjątkowych przypadkach (katastrofy, ukąszenia jadowitych zwierząt, amputacje
urazowe, zmiaŜdŜenia kończyn) zakłada się opaskę uciskową (Esmarcha). Opaska powinna mieć
minimum 5 cm szerokości i długość wystarczającą do dwukrotnego owinięcia kończyny. Zgodnie z
nowymi postanowieniami Rady Ratownictwa Europejskiego nie stosuje się juŜ powszechnie znanych
opasek w formie plastikowej, gętkiej rurki. Zastępuje ją np. pasek od spodni.
Opaskę mocuje się tylko na ramieniu bądź na udzie, ściśle wiąŜąc na supeł i odnotowując dokładny
czas załoŜenia. Nie moŜna zdejmować ani poluźniać raz załoŜonego ucisku. Jeśli pomoc medyczna
nie dotrze w przeciągu pół godziny, dopiero wtedy naleŜy rozluźnić ucisk, by nie dopuścić do
całkowitej martwicy niedokrwionej części kończyny.
Jednak podkreślamy, Ŝe w 99% przypadków krwotoków całkowicie wystarczają metody
uwzględnione w punktach 1-3!
Krwawienia z nosa
Bardzo często spotykanym jeszcze stereotypem postępowania w przypadku krwawienia z nosa jest
odgięcie głowy do tyłu i zatkanie nosa, by krew nie wypływała. Taki zabieg powoduje jednak
tworzenie się skrzepu w jamie nosowej, który blokuje drogi oddechowe, a poza tym grozi
zadławieniem się własną krwią, która nie mając ujścia ścieka po tylnej ścianie gardła.
Postępowanie przy krwotoku z nosa jest zatem następujące:
pochylamy głowę do przodu
opieramy czoło na dłoniach
kładziemy zimne okłady bezpośrednio na nos oraz na szyję (w miejscu przebiegu duŜych
naczyń)
zaciskamy skrzydełka nosa
wzywamy Pogotowie jeśli krwotok trwa długo i nie słabnie
Krwawienia z głowy lub tułowia
Jeśli poszkodowany krwawi z tułowia nie moŜna w takim wypadku
zastosować opatrunku uciskowego (jak na kończynach). Ranę
zaopatruje się przede wszystkim w miękki (najlepiej sterylny) materiał
np.chusta trójkątna i bezpośrednio uciska się ręką miejsce wypływu
krwi. JeŜeli krwawienie dotyczy głowy równieŜ naleŜy obchodzić się z
raną bardzo ostroŜnie, gdyŜ uszkodzone mogą być takŜe struktury
kostne. Opatrunek nie moŜe być bardzo ściśle przymocowany. Jeśli
krwawienie jest dość obfite stosujemy okłady z lodu oraz miejscowy
ucisk.
http://www.ratownictwo.waw.pl/pomoc_przedmedyczna_ramka.html
2007-09-07
PIERWSZA POMOC
Strona 4 z 6
Oczywiście w przypadku tego typu krwotoków niezbędna jest interwencja Pogotowia Ratunkowego,
które naleŜy niezwłocznie wezwać po doraźnym opatrzeniu rany.
< w górę >
Ciała obce
Ciała obce w ranach
Ogólna zasada odnośnie ciał obcych mówi, Ŝe mogą być one usuwane z rany tylko przez lekarza w
warunkach szpitalnych i ta czynność nie wchodzi w zakres pierwszej pomocy. Zatem ciał obcych
tkwiących w ranie nie usuwa się! Niekiedy nawet lekarze z pogotowia ratunkowego nie podejmują
się wyjmowania ciał obcych, by nie uszkodzić dodatkowo waŜnych nerwów i naczyń, co
spowodowałoby powaŜny krwotok. Jedyne co moŜna zrobić, to zabezpieczyć takie przedmioty przed
przemieszczaniem się w ranie (np. tkwiący w brzuchu nóŜ moŜna obłoŜyć z obu stron zwiniętymi
rolkami bandaŜa i delikatnie przymocować plastrem). Ranę oczywiście warto wcześniej przykryć
jałowym opatrunkiem.
Nadzianie się
W przypadku "nadziania się" na kończysty przedmiot równieŜ nie wolno go usuwać. Jeśli jest on do
czegoś przymocowany, naleŜy dodatkowo uwzględnić to przy wzywaniu pomocy, gdyŜ niezbędna
będzie pomoc straŜy poŜarnej w celu odcięcia przedmiotu i umoŜliwienia transportu rannego do
szpitala.
Ciała obce w oku
Najczęstszymi objawami dostania się ciała obcego do spojówki oka i/lub
na powierzchnię gałki ocznej są: zaburzenia widzenia, zaczerwienienie,
łzawianie, piekący ból. W takim przypadku moŜna próbować przepłukać
oko w strumieniu chłodnej bieŜącej wody. Nie jest to zbyt przyjemny
zabieg i dlatego warto poszkodowanemu w tym pomóc. Jeśli płukanie
nie pomoŜe naleŜy zwrócić się do lekarza. Ciała obce w oku są o tyle
niebezpieczne, Ŝe mogą porysować spojówkę i doprowadzić do wady
wzroku. Dlatego zakładamy na oko opatrunek sterylny i obwiązujemy
delikatnie bandaŜem oboje oczu. W ten sposób moŜna uzyskać
uspokojenie ruchów gałek ocznych, które są ze sobą sprzęŜone.
Nieco inaczej przedstawia się sytuacja, gdy do oka dostanie się klej szybkoschnący. Po przemyciu
oka ciepłą wodą przewozimy poszkodowanego jak najszybciej do ośrodka medycznego.
Zachłyśnięcie (aspiracja)
Najczęściej spotykanym przypadkiem jest zachłyśnięcie,
czyli dostanie się ciała obcego do tchawicy. Ma to miejsce
bardzo często podczas rozmowy przy jedzeniu. Od razu
wyzwala się naturalny odruch obronny organizmu w
postaci kaszlu. Poszkodowany nie moŜe złapać oddechu i
wpada w panikę. Jeśli pomoc nie zostanie udzielona bardzo
szybko, w efekcie braku tlenu następuje bezdech.
Pierwszą czynnością jaką powinniśmy wykonać jest
namawianie poszkodowanego do kaszlu. Jeśli ta naturalna
metoda obronna organizmu nie przynosi efektu, ratownik powinien 5 razy wykonać próbę uderzania
http://www.ratownictwo.waw.pl/pomoc_przedmedyczna_ramka.html
2007-09-07
PIERWSZA POMOC
Strona 5 z 6
płaską dłonią w plecy pacjenta między łopatkami. Trzeba pamiętać, Ŝeby w czasie wykonywania
tego manewru, głowa pacjenta znajdowała się niŜej niŜ jego tułów. NajwaŜniejsze, aby ujście dróg
oddechowych było skierowane w dół.
Gdy zabiegi te nie pomogą, pozostaje jeszcze wykonanie
tzw. chwytu Heimlicha. Jeśli pacjent jest przytomny
ratownik staje za nim i obejmuje go oburącz za brzuch tak,
aby dłonie zetknęły się na brzuchu powyŜej pępka. Nagłym
ruchem przyciska go mocno do siebie. W ten sposób ciało
obce zostaje "wyciśnięte" z tchawicy w skutek zwiększenia
się tłoczni brzusznej działającej następnie na klatkę
piersiową. Czynność tę wykonujemy 5 razy lub do
momentu wydostania się ciała obcego. Jeśli pacjent leŜy
(ale jest przytomny!), ratownik klęka przed nim układając obie dłonie na nadbrzuszu ponad
pępkiem. Następnie gwałtownym lecz płynnym ruchem wciska brzuch.
Manewr Heimlicha jest jednak dość ryzykowny, gdyŜ grozi uszkodzeniami narządów
wewnętrznych. Dlatego stosuje się go tylko w przypadkach skrajnych, bezpośrednio zagraŜających
Ŝyciu. Poza tym nie powinien być stosowany przez osoby przypadkowe. Manewru Heimlicha nie
wolno stosować u: kobiet cięŜarnych, małych dzieci, nieprzytomnych oraz u bardzo otyłych
Jeśli ratowana osoba traci przytomność udraŜniamy jej drogi oddechowe i sprawdzamy oddech,
poniewaŜ u nieprzytomnych wiotczeją mięśnie wokół krtani, co niekiedy powoduje udroŜnienie dróg
oddechowych. JeŜeli oddech nie powrócił, naleŜy wykonać 5 prób wdechów (tak aby chociaŜ 2
wdechy były skuteczne), a w przypadku niepowodzenia rozpocząć uciskanie klatki piersiowej (tak
jak podczas masaŜu serca).
< w górę >
ObraŜenia wewnętrzne
ObraŜenia klatki piersiowej - ODMA
Wszelkie obraŜenia klatki piersiowej są powaŜnym zagroŜeniem Ŝycia. Do najczęstszych uszkodzeń
klatki piersiowej zalicza się tzw. odmę, czyli dostanie się powietrza do jamy opłucnowej. W skutek
uszkodzenia opłucnej następuje wyrównanie się ciśnienia w klatce piersiowej z ciśnieniem
atmosferycznym i w efekcie zapadnięcie się płuca. WyróŜnia się:
1. Odmę pręŜną (uszkodzenie opłucnej płucnej, bez uszkodzenia ściany klatki piersiowej)
2. Odmę otwartą (uszkodzenie ściany klatki piersiowej i opłucnej ściennej)
Ad.1 - W tym przypadku nie ma widocznych zranień klatki piersiowej, czego efektem jest częste
nierozpoznanie przez ratownika tego groźnego stanu. Objawami są przede wszystkim zaburzenia
oddychania, bez objawów bólowych, poniewaŜ uszkodzona opłucna płucna nie jest unerwiona. Do
odmy pręŜnej moŜe dojść w skutek stanów chorobowych (np. przewlekły nieŜyt oskrzeli, astma
oskrzelowa, gruźlica) jak równieŜ w efekcie np. złamania Ŝebra (czemu towarzyszy juŜ ból).
Zabiegiem wykonywanym w tym przypadku jest odbarczenie jamy opłucnowej poprzez drenaŜ
międzyŜebrowy, ale tę czynność mogą wykonywać TYLKO wykształceni medycy. Do zadań
ratownika w pierwszej pomocy jest kontrola funkcji Ŝyciowych, uspokojenie poszkodowanego,
szybkie wezwanie pomocy i ułoŜenie go na boku po stronie odmy, co poprawia oddychanie na
zdrowym płucu.
Ad.2 - Występuje w skutek ran kłutych, postrzałowych itp. Jeśli w ranie powstaje tzw. mechanizm
wentylowy, to podczas oddychania powietrze dostaje się przez otwór w klatce piersiowej i wypełnia
jamę opłucnową podczas ruchów oddechowych poszkodowanego (powstaje odma). Stan taki
wymaga natychmiastowej pomocy. Natychmiastowym działaniem jakie powinien zastosować
ratownik jest załoŜenie na ranę w klatce piersiowej opatrunku z folii, którą przykleja się szczelnie
plastrami, pozostawiając jeden z dolnych rogów niezaklejony, aby mogła swobodnie wypływać krew.
Taki opatrunek działa na zasadzie zastawki - powietrze z jamy opłucnowej moŜe się wydostawać,
ale nie będzie do niej zasysane. Opisany tutaj tzw. "opatrunek Ashermana" zakłada się na szczycie
wdechu, kiedy płuca są maksymalnie rozpręŜone.
W przypadkach zranień klatki piersiowej nie powinno się stosować (bez wyraźnej potrzeby) chwytu
ratunkowego Rauteka, gdyŜ wywiera on na nią zbyt duŜy nacisk. Nie wolno podawać nic do
http://www.ratownictwo.waw.pl/pomoc_przedmedyczna_ramka.html
2007-09-07
PIERWSZA POMOC
Strona 6 z 6
jedzenia, picia oraz palenia!
ObraŜenia brzucha i narządów jamy brzusznej
W jamie brzusznej znajduje się szereg waŜnych narządów wewnętrznych, które w czasie wypadku
są naraŜone na działanie ogromnych sił, prowadzących do licznych obraŜeń (krwotoki wewnętrzne,
pęknięcia narządów itp.). Świadczyć o tym mogą widoczne siniaki na brzuchu lub wyraźne napięcie
mięśni brzucha. Wówczas stosujemy ułoŜenie pacjenta przewaŜnie według jego Ŝyczeń
(poszkodowany sam wie najlepiej jaka pozycja sprawia mu najmniejszy ból). PrzewaŜnie osobę taką
kładzie się na plecach i podkłada coś pod kolana, by zgięte nogi zmniejszyły napięcie mięśniowe
brzucha. Poza tym naleŜy pamiętać o utrzymywaniu ciepłoty ciała okrywając dokładnie
poszkodowanego kocami lub folią NRC. Do zadań ratującego naleŜy równieŜ opieka psychiczna, co
ma duŜe znaczenie w zapobieganiu wstrząsowi, zastosowanie zimnego okładu na zasinione miejsce
(oznaczające najprawdopodobniej krwotok wewnętrzny) oraz wezwanie jak najszybciej Pogotowia.
Jeśli uraz spowodował równieŜ rozerwanie tkanki skórnej naleŜy dodatkowo zabezpieczyć ranę.
Narządy wewnętrzne (np. jelita), które wydostały się przez ranę na zewnątrz okrywamy delikatnie
czystym i zwilŜonym opatrunkiem, aby osłonić je przed czynnikami zewnętrznymi oraz zabezpieczyć
przed wyschnięciem.
< w górę >
Uszkodzenia czaszkowo-mózgowe
Są to obraŜenia powstające w skutek nagłego urazu mechaniecznego głowy. ZaleŜnie od rodzaju
działającej siły (ostre, tępe) wyróŜnia się uszkodzenia otwarte (rany) i zamknięte. Ich efektem są
róŜnego rodzaju obraŜenia mózgu: wstrząśnienie, otwarte zranienie czaszkowo-mózgowe,
uszkodzenie pnia mózgu itp. NaleŜy pamiętać, Ŝe wszystkie uszkodzenia w okolicy głowy są bardzo
niebezpieczne i wymagają szybkiej interwencji lekarza.
PrzewaŜnie
występują
uszkodzenia
zamknięte, których nie widać na pierwszy
rzut oka. Fala uderzeniowa koncentruje się
na zawartości czaszki (mózgu), powodując
rozmaite uszkodzenia neurologiczne. U
kaŜdej osoby z podobnym urazem naleŜy
załoŜyć moŜliwość wystąpienia zaburzenia
czynności oddechowej i krąŜenia. Jeśli
oddech jest zachowany naleŜy unieruchomić
w miarę moŜliwości kręgosłup szyjny, ułoŜyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej, chronić
przed wstrząsem i kontrolować podstawowe funkcje Ŝyciowe. Trzeba jak najmniej poruszać taką
osobę.
Przy uszkodzeniach otwartych kaŜdą ranę sprawiającą wraŜenie głębszej naleŜy traktować jak
uszkodzenie czaszkowo-mózgowe. Ranę pokrywa się bez ucisku luźnym, suchym i jałowym
opatrunkiem.
W
wyniku
urazu
głowy
bardzo
prawdopodobne jest krwawienie wewnątrz
czaszki. Pojawia się ono pomiędzy mózgiem
a sklepieniem kości czaszki, powodując
ucisk na mózg. ZagroŜenia związane z tym
faktem są bardzo powaŜne i prowadzą
przewaŜnie do utraty świadomości, a bez
udzielenia fachowej pomocy - do śmierci.
NaleŜy
pamiętać,
aby
nie
tamować
wyciekających płynów z uszu lub nosa (świadczących o złamaniu podstawy czaszki), właśnie ze
względu na moŜliwość ucisku płynów na mózg. Dlatego pozwalamy im swobodnie wypływać.
http://www.ratownictwo.waw.pl/pomoc_przedmedyczna_ramka.html
2007-09-07