docZarządzanie ryzykiem w świetle wymogów Solvency II
download 
Reklamacja Transkrypt
Zarządzanie ryzykiem w świetle wymogów Solvency II
Zarządzanie ryzykiem w świetle wymogów Solvency II Witold Walkowiak Polska Izba Ubezpieczeń Warszawa, 17 marca 2010 r. Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Polska: szybko rozwijający się rynek ubezpieczeniowy Składka przypisana brutto (w mln PLN) 30 000 45 000 40 000 25 000 35 000 30 000 20 000 25 000 15 000 20 000 15 000 10 000 10 000 Liczba zakładów: Życie 30 Majątek 35 5 000 0 5 000 0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Źródło: PIU Na życie Majątkowe Grupa I 2 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Struktura systemu finansowego w Polsce (aktywa w mld zł) Inne 1% FI 1% 5% OFE 2% 10% 8% 10% 1% 1600 1400 1200 1000 Zakładu ubezpieczeniowe 800 Banki 600 88% 74% 400 200 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 3 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Polski rynek ubezpieczeniowy jest otwarty dla kapitału zagranicznego i będzie podlegał nadzorowi międzynarodowemu Liczba zakładów ubezpieczeń Kapitał akcyjny Składka przypisana brutto 23% 19 48% 52% 46 77% Kapitał krajowy / kontrola Kapitał zagraniczny / kontrola 4 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Czynniki zarządzania ryzykiem w sektorze ubezpieczeniowym Strategia zakładu Otoczenie rynkowe Rynek Wymogi regulacyjne 5 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Kondycja polskiego sektora ubezpieczeniowego 2006-2009 Życie Majątek 25 40 35 +12,8% 30 25 2006 2009 +8,7% 2008 21,2 2009 +6,8% 15 10 5 0 2006 2007 45 40 35 30 25 20 83,7 81 76,4 65,1 90 80 70 42,8 2008 44,9 2007 40,7 2006 30 20 10 20,4 0 0 Lokaty 18,2 5 5 60 50 40 16,4 39 10 35,2 10 25,5 15 30,3 15 20 21,1 Składka +8,9% 20 2007 2008 0 2009 2006 +15,7% 14 12 2007 2008 2009 25 20 24,1 - 4,2% 15,5 10 4 21,4 15 17,6 13,4 6 11,5 Kapitał 8,7 8 11,3 10 5 2 0 0 2006 2007 2008 2009 2006 2007 2008 2009 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Reforma wymogów kapitałowych: podstawowe obszary zmian Solvency I Solvency II Podejście do ustalania wymogu kapitałowego Uproszczone oparte na przypisie składki / odszkodowaniach MCR/SCR - ekonomiczne podejście – szacowane ryzyka: ubezpieczeniowe, rynkowe, kredytowe, operacyjne Wycena aktywów i zobowiązań Wartość nabycia / wartość godziwa Podejście rynkowe / best estimate + risk margin Zasady zarządzania ryzykiem Brak zdefiniowanych wymogów Zdefiniowane wymogi dot.: strategii, kontroli, procesów Kontrola wewnętrzna Ogólny wymóg ORSA Klasyfikacja kapitałów Zasady rachunkowe, lokalne Narzut kapitałowy Brak Dyskrecjonalne kompetencja nadzoru Kompetencje nadzoru Wyłączność nadzoru krajowego Nadzór lokalny i nadzór grupowy Ujawnienia Sprawozdania statutowe Standardowa informacja o kondycji finansowej Jednolita kategoryzacja: terminowość, dostępność, zdolność do pokrycia strat, brak kosztów obsługi 7 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Struktura SCR SCR SCR Ryzyko operacyjne Podstawowy SCR SCR SCR SCR Ryzyko ubezpieczeniowe majątkowe Ryzyko ubezpieczeniowe zdrowotne Ryzyko ubezpieczeniowe na życie Ryzyko Ryzyko rezerwy rezerwy składki składki Ryzyko Ryzyko długoterminowe długoterminowe Korekta na rezerwy techniczne i odroczone podatki Ryzyko Ryzyko śmiertelności śmiertelności Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko katastroficzne katastroficzne krótkoterminowe krótkoterminowe długowieczności długowieczności Ryzyko Ryzyko katastroficzne katastroficzne Ryzyko Ryzyko rewaloryzacji rewaloryzacji rent rent Ryzyko Ryzyko stopy stopy wypowiedzeń wypowiedzeń Ryzyko Ryzyko kosztów kosztów Ryzyko Ryzyko niepełnosprawnoś niepełnosprawnoś ci ci SCR SCR Ryzyko rynkowe Ryzyko kontrahenta Ryzyko Ryzyko walutowe walutowe Ryzyko Ryzyko nieruchomości nieruchomości Ryzyk Ryzyk stopy stopy procentowej procentowej Ryzyko Ryzyko akcji akcji Ryzyko Ryzyko koncentracji koncentracji Ryzyko Ryzyko spread spread 8 8 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II W kierunku Solvency II w Polsce: Badania nad wpływem ilościowym • QIS 1: wrzesień – grudzień 2005: Obliczenia rezerw technicznych • QIS 2: maj – lipiec 2006: + Wycena aktywów i zobowiązań, SCR, MCR • QIS 3: kwiecień – czerwiec 2007: + Wymogi grupowe, modele wewnętrzne • QIS 4: kwiecień – czerwiec 2008: + Obliczenia zastępcze oraz uproszczenia w rezerwach technicznych • QIS 5: planowany na sierpień-listopad 2010 • QIS były okazją do zdobycia cennego doświadczenia przez uczestników związanych z przygotowywaniem Solvency II w Polsce 9 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Wyniki QIS4: składniki podstawowego SCR1 Życie Majątek2 Ryzyko ubezpieczeniowe 82% 85% Ryzyko rynkowe 37% 28% Ryzyko kontrahenta 0% 1% Efekt dywersyfikacji - 21% - 25% 1 Mediany 2 Ubezpieczenia majątkowe i zdrowotne Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Wyniki QIS4: Aktywa ogółem oraz rezerwy techniczne (oszacowania wg Solvency II / wartości rzeczywiste) •Aktywa w przybliżeniu pokrywają się z obecną 150% wyceną •Istotny spadek rezerw technicznych •wycena według najlepszego oszacowania / zgodna z rynkową vs. wycena ostrożna •wyższa stopa dyskontowa •uznanie wyceny VIF w QIS4 125% 100% 75% •Wyceny rynkowe spowodowały wzrost aktywów 50% netto 25% •Kapitał zarejestrowany w polskich zakładach 0% Aktywa ogółem Mediana Rezerwy techniczne Rezerwy techniczne ubezpieczeń na życie ubezpieczeń majątkowych 25 ‐ 75 Percentyl Minimum ‐ Maximum jest w większości w kategorii 1 funduszy własnych • Wyniki te są wynikami sprzed kryzysu 2008 roku! 11 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Wyniki QIS4: Fundusze własne/SCR oraz podstawowe fundusze własne/MCR 1200% 1100% 1000% 900% 800% 700% 600% 500% 400% 300% 200% 100% 0% Życ iowe ‐ fundus z e włas ne/S C R Życ iowe ‐ pods tawowe fundus z e włas ne/MC R Minimum ‐ Max imum Majątkowe ‐ fundus z e włas ne/S C R 25 ‐ 75 P erc entyl Majątkowe ‐ pods tawowe fundus z e włas ne/MC R Mediana Według wyników QIS4 podstawy kapitałowe polskiego rynku ubezpieczeń były więcej niż wystarczające w stosunku do nowych wymogów kapitałowych 12 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Zaostrzenie wymogów kapitałowych – propozycje CEIOPS CEIOPS Formuła Standardowa – Majątek Rezygnacja z dywersyfikacji geograficznej Wpływ na rynek polski Nieistotny Formuła Standardowa – Majątek Podwyższenie wartości parametru σ dla ryzyka składki/rezerw, zależnie od linii biznesowej od 10% do (OC) do ponad 100% (Kredyty i gwarancje, reasekuracja) Potencjalnie istotny Fundusze Własne Limity kategorii 1 kapitałów własnych dla: SCR - 50% (QIS4 - 33%) MCR – 80% (QIS4 – 50%) Nieistotny W Polsce większość środków własnych należy do kategorii 1 Formuła Standardowa – Na Życie Wzrost wskaźników śmiertelności (o 50% z 10% do 15%), zachorowalności o 42% (z 35% do 50%), spadek wskaźników powrotu do zdrowia (o 20%). Formuła Standardowa – Na Życie Ryzyko kosztów: brak możliwości Odzyskania 75% szoku na wzrost 10% kosztów w opłatach Potencjalnie istotny 6% łączny wpływ średni dla zakładów na życie ? zależnie od warunków umów 13 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Zaostrzenie wymogów kapitałowych – Stanowisko CEIOPS CEIOPS Wpływ na rynek polski Ryzyko rynkowe Zmiana ryzyka spreadu Wydzielenie w formule ryzyka pożyczek hipotecznych Nominalny czas do wykupu Nieistotny Ryzyko operacyjne Zmiana współczynników. Dodatkowo: zwiększenie skali działalności, ryzyko zewnętrznego zarządzanie lokatami, działania zarządcze Potencjalnie istotny Zmiana współczynników: na życie SCR + 7% SCR, Majątek SCR +5.6%. Pozostałe: ? Korelacje – ryzyko na życie Nowy zestaw korelacji w ramach modułu Ryzyka na życie Nieistotny wzrost wymogu kapitałowego średnio o 1% Korelacje – ryzyko majątkowe Nowy zestaw korelacji w ramach modułu Ryzyka majątkowego Nieistotny wzrost wymogu kapitałowego średnio o 3% Korelacje – ryzyko rynkowe Nowy zestaw korelacji w ramach modułu Ryzyka majątkowego Potencjalnie istotny Na życie – wzrost o 21% Majątkowe – wzrost o 6% 14 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II W kierunku Solvency II w Polsce: Działania prowadzone przez Polską Izbę Ubezpieczeń • Regularne spotkania Grupy Roboczej Solvency II PIU od 2004 roku • Od 2007 roku działalność Izby związaną z Solvency II wspiera Deloitte • Tematyka Solvency II prezentowana była przez ekspertów krajowych i zagranicznych. • Komunikacja • E-room w celu wymiany informacji pomiędzy członkami Grupy Roboczej Solvency II • Kluczowe dokumenty CEOIPS, CEA, Komisji Europejskiej i innych instytucji w ramach Solvency II podsumowane i dostępne na stronie internetowej PIU • Coroczne seminaria na tematy dotyczące Solvency II 15 Zarządzanie ryzykiem – Solvency II Podsumowanie: główne wyzwania we wdrożeniu Solvency II • Globalny kryzys miał relatywnie niewielki wpływ na kondycję polskiego sektora ubezpieczeniowego • Solvency II będzie ważnym czynnikiem zmian w zarządzaniu ryzykiem przez zakłady ubezpieczeniowe • Poprawa procesu oraz struktury zarządzania ryzykiem, • Tworzenie i doskonalenie modeli wewnętrznych • Badania ilościowe (QIS) przydatnym procesem edukacyjnym, jednak ich wyniki nie dają dostatecznej przewidywalności skutków wdrożenia Solvency II m.in. ze względu na ostatnie propozycje zaostrzenia wymogów kapitałowych • Solvency II poważnym wyzwaniem dla nadzoru • Potrzeba szerokiej rekonstrukcji ram regulacyjnych • Kompetentny i silny organ nadzoru finansowego warunkiem właściwie podejmowanych interwencji na wypadek ewentualnych braków w systemie zarządzania ryzykiem • Ewentualne niespójności między lokalnymi i międzynarodowymi (narzucanymi przez grupę) regulacjami • Harmonizacja wymogów Solvency II z zasadami rachunkowości (MSSF) (w skali globalnej) oraz z zasadami opodatkowania (w skali lokalnej) • Potrzeba dalszej poprawy komunikacji z rynkiem 16 Dziękuję za uwagę
