Poradnik dla młodych redaktorów

Poradnik dla młodych redaktorów
Przygotowanie
Najpierw trzeba wybrać temat. Możesz skorzystać z gotowej listy propozycji, możesz samodzielnie
poszperać w portalach z newsami, możesz też zaproponować dowolny interesujący cię temat związany z
astronomią/astronautyką i napisać artykuł niebędący newsem.
Przed przystąpieniem do pisania przeczytaj teksty źródłowe (dobrze jest znaleźć więcej niż jeden) i upewnij
się, że je rozumiesz. To bardzo ważne! Tłumaczenie tekstu, którego się dobrze nie rozumie nieuchronnie
prowadzi do błędów merytorycznych. Czasami będzie to wymagać trochę pracy – sprawdzania różnych
wyrażeń w słownikach, czytania artykułów na Wikipedii... Ale nie martw się, z każdym kolejnym tekstem
będzie łatwiej, a dodatkowa wiedza na pewno kiedyś ci się przyda. I jeszcze jedno – jeżeli czegoś nie
rozumiesz, nie bój się zadawać pytań! Najlepiej na astroliście, wtedy skorzystają również inni redaktorzy.
Skoro już wiesz o czym chcesz napisać, musisz się zastanowić, jak to najlepiej przekazać. Przemyśl układ
treści. Zastanów się, ile akapitów będzie miał twój artykuł i o czym będzie każdy z nich. Pamiętaj, że nie
musisz tłumaczyć wszystkiego, co przeczytałeś w tekstach źródłowych. Wybierz to co najistotniejsze, nie
chcesz przecież zamęczyć czytelnika długawym i nudnawym tekstem.
Twój artykuł powinien posiadać ilustracje. Wybierz jeden obrazek jako „główny” - będzie on widoczny na
stronie głównej oraz znajdzie się na górze artykułu. Każda ilustracja powinna posiadać opis objaśniający co
na niej widać.
Zabieramy się za pisanie
A teraz najważniejsza zasada: nie tłumaczymy całych zdań słowo w słowo! Składnia angielska jest inna niż
polska i teksty dosłownie przetłumaczone po prostu źle się czyta. Często zdarza się, że dosłowne
tłumaczenie jakiegoś słowa zupełnie nie pasuje do kontekstu. Jeżeli wydaje ci się, że jakieś wyrażenie „źle
brzmi”, to prawdopodobnie dobrze Ci się wydaje. Wtedy postaraj się je przeformułować.
Niektóre pojęcia występujące w tekście mogą wymagać wyjaśnienia. Pamiętaj, że czytelnik – tak jak Ty –
jest inteligentny, ale nie wszechwiedzący. Dlatego jeśli uważasz, że znaczenie jakiegoś sformułowania nie
jest oczywiste, wyjaśnij pokrótce o co chodzi.
Unikaj nadmiaru cytatów. W tekstach anglojęzycznych często używa się ich jako metody uwiarygodnienia
informacji, ale tekst w języku polskim brzmi lepiej, jeśli cytatów się pozbędziemy. Jeżeli cytat wnosi jakąś
wartość, dobrze jest go przekształcić w normalne zdanie (zazwyczaj jest to proste). Fragmenty typu „'It's very
exciting', said Jon Smith” po prostu pomijamy.
Unikaj też nadmiaru nazwisk i nazw instytucji – większości czytelników i tak nic one nie mówią. Przy czym te
najważniejsze dobrze podać. Jeżeli używasz skrótów mniej popularnych niż NASA, koniecznie podaj ich
rozwinięcie (możesz postarać się przetłumaczyć je na polski, ale nie zawsze jest to łatwe).
Artykuły na Astronecie skierowane są do polskiego czytelnika, dlatego:
• używamy cywilizowanych jednostek – mile przeliczamy na kilometry itp.
• używamy polskiego czasu (zazwyczaj jak w artykule pojawia się godzina, to razem ze skrótem strefy
czasowej, np. EST – trzeba przeliczyć na naszą strefę)
• części dziesiętne ułamków rozdzielamy przecinkiem, nie kropką (3,14 zamiast 3.14)
• duże liczby piszemy bez przecinka, używając odpowiednich skrótów (10 tys. zamiast 10,000)
• rosyjskie nazwy własne transkrybujemy zgodnie z polską fonetyką (w razie problemów pisz)
• nazwiska odmieniamy zgodnie z polską gramatyką – „teleskop Hubble'a” z apostrofem, bo „Hubble”
kończy się samogłoską, „teleskop Spitzera” bez apostrofu, bo „Spitzer” kończy się spółgłoską. Jeżeli
dane nazwisko nie jest Ci znane, to warto sprawdzić płeć tej osoby, od tego też zależy odmiana.
Pilnuj poprawności gramatycznej, ortograficznej i interpunkcyjnej. Przydatny może się okazać słownik języka
polskiego: http://sjp.pwn.pl/ Dopilnuj, aby w twoim tekście nie było literówek. Pewnie korzystasz z edytora
tekstu z wbudowanym słownikiem, więc nie powinno to sprawić trudności.
Na koniec jeszcze słówko o początku, tzn. o tytule i pierwszym akapicie – to bardzo ważne elementy
artykułu, dlatego dobrze je przemyśl. Mają pokrótce przedstawić tematykę tekstu oraz zachęcić czytelnika do
dalszej lektury. Staraj się sformułować je ciekawie, unikaj nadmiaru niepotrzebnych informacji. Czytelnik po
przeczytaniu wstępu powinien odczuwać lekki niedosyt (i kontynuować lekturę), ale dopilnuj, aby początek
artykułu zawierał kluczowe informacje i absolutnie nie wprowadzał w błąd – wiele osób przeczyta tylko to!
Powodzenia!