Media Monitoring

Transkrypt

Media Monitoring

Media Monitoring
TEMAT
DATA
ECzechy
MEDIA MONITOROWANE
Prasa drukowana
PRZYGOTOWANO DNIA
29.06.2007
Monitoring zawiera przegląd oraz pełne brzmienie wiadomości z wybranego tematu
Newton PL © 2007, Polska
www.newton.pl
Przegląd wiadomości 13.6.2007 - 29.6.2007
ECzechy
29.6.2007
Czesi kupili sieć sklepów Żabka..................................................................................................................... 6
29.6.2007
Gazeta Finansowa str. 19 1000 największych firm w Polsce
ECzechy
Polski fundusz chce rozwijać czeskie gry interaktywne ............................................................................... 7
29.6.2007
Gazeta Wyborcza str. 26 Gospodarka
ECzechy
ZBIG
25 lat tradycji i doświadczenia........................................................................................................................ 7
29.6.2007
Gazeta Wyborcza str. 2 Przegląd gospodarczy extra
ECzechy
Michał Czyczyło
EMITENT .......................................................................................................................................................... 9
29.6.2007
Parkiet str. 2 5 minut
ECzechy
Przejęcie czeskiego Prabosa pozwoli butom Protektora wejść na cały kontynent...................................... 9
29.6.2007
Parkiet str. 10 firmy
ECzechy
Andrzej Kazimierczak [email protected]
Zelmer szykuje grunt pod zagraniczne inwestycje...................................................................................... 10
29.6.2007
ECzechy
Agnieszka Barteczko [email protected]
MCI kupił czeski portal z grami..................................................................................................................... 11
29.6.2007
ECzechy
Dariusz Wolak [email protected]
Fota w Czechach ........................................................................................................................................... 11
29.6.2007
Rzeczpospolita str. 5 Ekonomia i rynek
ECzechy
-a.mac.
MCI Management inwestuje w czeskie gry................................................................................................... 11
29.6.2007
ECzechy
-z.z.
Większe inwestycje Unipetrolu..................................................................................................................... 12
29.6.2007
ECzechy
-pap, z.z.
28.6.2007
Mittal i Chiny zdecydowanie dominują na świecie ...................................................................................... 12
28.6.2007
Parkiet str. 6 hutnictwo
ECzechy
Jerzy Boćkowski [email protected]
Czeskie klimaty ............................................................................................................................................. 14
28.6.2007
Puls Biznesu str. 14 Puls dnia
ECzechy
Przegląd wiadomości
2
© 2007 NEWTON PL Sp. z o.o.
www.newton.pl
Marcin Zawiśliński
Najnowsze trendy mody dla pań i panów..................................................................................................... 16
28.6.2007
Życie Warszawy str. 8 mtp
ECzechy
MI
Rosja rozpoczęła prywatyzację elektrowni .................................................................................................. 17
28.6.2007
Dziennik str. 4 The wall street journal
ECzechy
BŁAŻEJ DOWGIELSKI
27.6.2007
Chwalą nas w “Aviation Week“ .................................................................................................................... 18
27.6.2007
Nowiny str. 5 Rzeszów
ECzechy
Sylwia Śmigiel
EMITENT ........................................................................................................................................................ 19
27.6.2007
ECzechy
MBank szuka osób z czeskim i słowackim .................................................................................................. 19
27.6.2007
ECzechy
BT
Ekspansja One-2-One ................................................................................................................................... 20
27.6.2007
Media & Marketing str. 5 aktualności
ECzechy
TW
26.6.2007
O2O zainwestuje w Czechach....................................................................................................................... 20
26.6.2007
Computerworld (PL) str. 6 Wiadomości
ECzechy
(job)
MOL drożeje dzięki spekulacjom o fuzji....................................................................................................... 21
26.6.2007
Gazeta Prawna str. 8 Biznes
ECzechy
KRZYSZTOF GRAD
Czechy ........................................................................................................................................................... 21
26.6.2007
Parkiet str. 17 gospodarka - region
ECzechy
TGS
Brown is the new green ................................................................................................................................ 22
26.6.2007
Warsaw Business Journal str. 20 Central & eastern europe
ECzechy
Martina Mareckova
Domki dla młodych ....................................................................................................................................... 24
26.6.2007
Kurier Szczeciński str. 15 Kurier budowlany
ECzechy
(mak)
Oferta także dla transportu ........................................................................................................................... 24
26.6.2007
Polska Gazeta Transportowa str. 5 W kraju
ECzechy
Bogdan Lewicki
25.6.2007
3
www.newton.pl
Ekspansja w cztery strony świata ................................................................................................................ 25
25.6.2007
Dziennik Bałtycki str. 32 Top 100 Najwieksze pomorskie firmy
ECzechy
JACEK KLEIN
Rezydencja decyduje o rozliczeniu podatku w Czechach........................................................................... 27
25.6.2007
Gazeta Prawna str. 16 Tygodnik Podatkowy
ECzechy
EWA MATYSZEWSKA
SWOJE NA CUDZYM..................................................................................................................................... 30
25.6.2007
Newsweek Polska str. 46 Biznes
ECzechy
MIŁOSZ WĘGLEWSKI
Czesi i Litwini rejestrują polskie leki ............................................................................................................ 33
25.6.2007
ECzechy
BEATA CHOMĄTOWSKA
Dobrze już było?............................................................................................................................................ 34
25.6.2007
Trybuna str. 4 Kraj
ECzechy
(PIET)
23.6.2007
Pożyczka SMS-em ......................................................................................................................................... 35
23.6.2007
Gazeta Bankowa str. 10 Banki
ECzechy
Małgorzata Alicja Dudek
Elektrim chce 2 mld zł odszkodowania za PAK ........................................................................................... 37
23.6.2007
ECzechy
1ZAS
Skup akcji może potrwać aż do lutego 2008 roku........................................................................................ 37
23.6.2007
Parkiet str. 9 firmy transgraniczne
ECzechy
BAM
Warszawska giełda aktywnie buduje regionalne centrum finansowe......................................................... 38
23.6.2007
Parkiet str. 10 Przewodnik inwestora
ECzechy
Andrzej Karpowicz, Andrzej Szurek
CEZ ................................................................................................................................................................ 42
23.6.2007
ECzechy
PKN ORLEN................................................................................................................................................... 44
23.6.2007
ECzechy
Czeskie firmy w Namysłowie. ....................................................................................................................... 45
23.6.2007
Nowa Trybuna Opolska str. 7 gospodarka
ECzechy
DRAT
19.6.2007
SKĄD TEN SUKCES? .................................................................................................................................... 45
19.6.2007
BANK str. 40 50 największych banków
ECzechy
JAROSŁAW KROĆ, MAREK MITEK
4
www.newton.pl
Atrakcyjny region .......................................................................................................................................... 48
19.6.2007
Miesięcznik Ubezpieczeniowy str. 8 Inwestycje zagraniczne
ECzechy
-michał trochimczuk, Grzegorz podleśny, marcin mekler
Jak interpretować ROE? ............................................................................................................................... 51
19.6.2007
Miesięcznik Ubezpieczeniowy str. 6 Temat miesiąca
ECzechy
paulina piotrowska, marcin szczura
14.6.2007
System kaucji zwrotnych podniósłby koszt recyklingu opakowań 28 krotnie ........................................... 53
14.6.2007
Wiadomości Handlowe str. 26 Handel
ECzechy
Grzegorz Szafraniec
Rekordowy eksport żywności....................................................................................................................... 55
14.6.2007
Wiadomości Handlowe str. 34 Przemysl
ECzechy
13.6.2007
WZROST ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNYCH WACKER SILICONES.............................................................. 56
13.6.2007
Rynek Chemiczny str. 6 Wydarzenia
ECzechy
UNIVAR CZECH ROZSZERZA SWOJA DZIAŁALNOŚĆ ............................................................................... 56
13.6.2007
ECzechy
5
www.newton.pl
ECzechy
29.6.2007
Czesi kupili sieć sklepów Żabka
29.6.2007
Gazeta Finansowa
str. 19 1000 największych firm w Polsce
ECzechy
Czesko-słowacki fundusz inwestycyjny Penta Investments kupił za ponad 500 mln zł od AIG Global Investment
Group oraz spółki Świtalski & Synowie spółkę Żabka Polska, największą w Polsce niezależną sieć sklepów
ogólnospożywczych.
- Ta transakcja jest zgodna ze strategią inwestycyjną Penta, zakładającą dalszą ekspansję na rynki
pozostałych krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Już dzisiaj prowadzimy dwie spółki w Polsce: "Profesjonal"
to sieć 400 punktów bukmacherskich oraz Dr. Max to sieć 30 aptek. Żabka pasuje idealnie do naszego portfela
istniejących i planowanych projektów dotyczących handlu detalicznego w Polsce, ponieważ dostrzegamy dużą
szansę na osiągnięcie efektów synergii - komentował transkację Marek Dospiva, partner w Penta.
Swoje zainteresowanie Żabką Czesi argumentowali również tym, że podoba się im model biznesowy
sieci sklepów, pozycja rynkowa oraz wizerunek wśród klientów. Chcą jednocześnie rozwijać ją nie tylko w
Polsce, ale i poza granicami kraju. - Żabka jest siecią sklepów detalicznych, którą chcemy intensywnie rozwijać
w Polsce oraz wykorzystać jako platformę do rozwinięcia działalności w innych krajach Europy ŚrodkowoWschodniej. Zamierzamy uruchomić pilotażowe projekty rozwoju w Republice Czeskiej i na Słowacji
natychmiast po przeprowadzeniu analiz rynkowych - prognozuje Jozef Janov, dyrektor inwestycyjny w Penta,
który jest odpowiedzialny za realizację projektu.
Proces sprzedaży sieci sklepów rozpoczął się na początku tego roku. Penta wygrała przetarg, składając
najlepszą ofertę spośród ofert kilku polskich i międzynarodowych inwestorów strategicznych i finansowych.
Żabka powstała w 1999 r. Sprzedaje produkty spożywcze, napoje oraz inne produkty, takie jak karty
startowe i uzupełniające do telefonów komórkowych, a także daje możliwość opłaty rachunków oraz oferuje
kupony loterii pieniężnych. Średnia powierzchnia sprzedaży sklepu to 80 m2. W swojej poznańskiej siedzibie
spółka zatrudnia 300 osób, a w całej Polsce spółka współpracuje z około 1.800 ajentami prowadzącymi
sklepy. Firma planuje, że liczba sklepów jej sieci w Polsce wzrośnie z 1.800 w chwili obecnej do 2.500 w
okresie kolejnych pięciu lat. W 2006 r. wyniki finansowe sieci Żabka wynosiły: sprzedaż 1,24 mld zł, zysk
operacyjny przed opodatkowaniem, odsetkami i amortyzacją 45,5 mln zł.
***
Sieci handlowe wg dynamiki przychodów
Lp. Nazwa firmy przychody 2006 zmiana %
1 GK Eldorado SA 3997832 212,30
2 Grupa POLOmarket 1429000 28,74
3 Jeronimo Martins 6600000 22,91
Dystrybucja SA
4 Grupa Muszkieterów 2230000 13,78
5 Tesco Polska sp. z o.o. 6800000 12,40
6 Carrefour Polska 5280000 12,34
sp. zo.o.
7 Auchan Polska 4300000 8,96
sp. z o.o.
8 Selgros sp. z o.o. 2420256 8,27
9 Avans International 2118407 6,66
sp. z o.o.
10 E.Leclerc Polska 1915000 6,45
Pełne brzmienie wiadomości
6
www.newton.pl
Polski fundusz chce rozwijać czeskie gry interaktywne
29.6.2007
ZBIG ECzechy
MCI Management zainwestuje 1,15 mln euro w czeską firmę Geewa oferującą gry interaktywne w internecie,
komórkach i telewizji internetowej. Fundusz wierzy w jej światową karierę.
Szef Geewy Milos Endrle wierzy, że znalazł swój przepis na sukces na rynku gier. Jaki? Gry muszą być
maksymalnie proste, tak by zapoznanie się z instrukcją zajmowało nie więcej niż minutę, muszą być łatwo
dostępne “technologicznie“ (nie wymagać np. żadnej konfiguracji komputera), a gracze powinni mieć możliwość
wchodzenia w interakcje. Dlatego firma tak konstruuje swoje serwisy, by użytkownicy mogli grać równocześnie,
dyskutować na czatach, wyzywać się na pojedynki, rywalizować w różnych ligach i rankingach itp. Inaczej
mówiąc - tworzyć społeczność. - Ludzie już nie chcą grać samotnie, rywalizując z komputerem. Chcą żywych
przeciwników - tłumaczył wczoraj Endrle.
Spółka ma w portfolio kilkanaście gier - od takich jak szachy czy okręty przez gry karciane, sudoku,
bilard po proste zręcznościówki. Według szefów firmy jej flagowym hitem jest “Word Soccer“ - gra oparta na
pomyśle nieco zbliżonym do scrabble. Geewa weszła na rynek w październiku 2005 r. i współpracuje z kilkoma
portalami w Czechach. Ma 200 tys. zarejestrowanych graczy, z czego jedna trzecia to ludzie po trzydziestce.
Firma zarabia przede wszystkim na reklamach wyświetlanych przed grami. Jej ubiegłoroczne przychody to 200
tys. euro. Na przyszły rok prognozuje 1,5 mln euro.
Co w tej rozrywce widzi MCI? Szanse wyjścia Geewy z Czech na rynek polski, a potem dalej - m.in. do
Niemiec i Wlk. Brytanii. Na to właśnie ma pójść pozyskany od polskiego inwestora kapitał. Wrocławski fundusz
(to już druga jego inwestycja na czeskim rynku) wykłada na początek 650 tys. euro, aw ciągu półtora roku
zainwestuje w czeską firmę 1,15 mln euro. Obejmie za to 51 proc. udziałów w spółce.
25 lat tradycji i doświadczenia
29.6.2007
Gazeta Wyborcza
str. 2 Przegląd gospodarczy extra
ECzechy
Michał Czyczyło
Rozmowa z Marzeną Karaman - Prezesem Zarządu MAGBUD Sp. z o.o.
- Spółka świętować będzie w tym roku ćwierćwiecze swojej działalności...
- Owszem. Możemy się pochwalić dwudziestopięcioletnim doświadczeniem w zakresie budownictwa. Firma
powstała w 1982 roku i jest jedną z nielicznych o całkowicie polskim kapitale w naszej branży. Jej założycielem,
głównym udziałowcem i osobą kreującą wizerunek i wyznaczającą cele, za których realizację my, jako Zarząd,
jesteśmy odpowiedzialni, jest znany małopolski przedsiębiorca Tadeusz Głowacz. W zakres działalności firmy
wchodziła początkowo realizacja inwestycji związanych z budową ciągów komunikacyjnych i usług
remontowo-budowlanych. W 1996 roku podjęto decyzję o dywersyfikacji działalności o produkcję płyt
styropianowych oraz innych materiałów budowlanych opartych na tym produkcie oraz zmianę profilu z
usługowego na produkcyjny. Rok później rozpoczęliśmy produkcję styropianu, co spowodowało bardzo
dynamiczny rozwój i doprowadziło do poszerzenia rynków zbytu. Początkowo dysponowaliśmy tylko zakładem
w Chrzanowie, jednak w następnych latach, systematycznie - głównie dzięki inwestycjom własnym oraz
środkom unijnym - uruchamialiśmy kolejne zakłady w Polsce oraz w Czechach. Nasze produkty
eksportujemy obecnie m.in. do Austrii, Czech, Słowacji, Rumunii, Węgier, Bułgarii, Rosji, na Ukrainę. Powyżej
80% trafia jednak na rynek krajowy.
-Zaczęło się od styropianu. W kolejnych latach, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, wprowadziliście
jednak do sprzedaży kompleksową ofertę "systemów dociepleń"...
- Owszem. Obecnie, oprócz wyrobów opartych na bazie styropianu, jesteśmy również producentem i
dystrybutorem chemii budowlanej, stosowanej w tych systemach oraz przy wykańczaniu wnętrz. Posiadamy
własne wytwórnie suchych zapraw klejowych. Naszym odbiorcom oferujemy, jako jedna z nielicznych firm na
polskim rynku, cały wachlarz produktów niezbędnych przy ocieplaniu budynków, jak i pracach wewnątrz
obiektów, począwszy od styropianów po materiały wykończeniowe i chemię budowlaną. W trosce o wygodę
7
www.newton.pl
klientów posiadamy w naszej kompleksowej ofercie wszystkie produkty potrzebne do wykonywania prac w tym
zakresie. Dokładamy również wszelkich możliwych starań, aby wyroby, które oferujemy, były jak najwyższej
jakości, ale nie zapominamy przy tym o cenie, która zawsze jest skalkulowana w sposób atrakcyjny i przystępny
dla nabywców. Konsumenci to doceniają, a najwyższa jakość wyrobów, przystępna cena oraz rozwiązania
logistyczne spotykają się z ich uznaniem. Marka MAGBUD jest znana i powszechnie rozpoznawalna, a nasze
produkty cieszą się dużą popularnością oraz uznaniem, czego wyrazem jest otrzymany właśnie medal Grand
Prix Konkursu "Laur Konsumenta 2007" w kategorii "Kompleksowe systemy dociepleń". Efektem i
potwierdzeniem naszych działań w tym zakresie są również liczne inne nagrody oraz wyróżnienia, które przez te
wszystkie lata otrzymaliśmy. A zebrało się tego dość sporo i nie sposób ich tu wszystkich wymienić. Kilkukrotnie
zostaliśmy uhonorowani prestiżowym wyróżnieniem "Gazela Biznesu", zostaliśmy również laureatem statuetek
"Eu-rolider" i "Lider Rynku". Otrzymaliśmy wielokrotnie nagrodę "Fair Play" oraz tytuł "Dobra Firma"
przyznawany przez redakcję dziennika "Rzeczpospolita" dla najszybciej rozwijających się firm, tytuł "Solidnego
Pracodawcy", "Medal Europejski" oraz wiele, wiele innych.
- A czym Wasza oferta produktowa różni się od konkurencyjnych?
- Przede wszystkim, co najważniejsze, jest całościowa. Jako nieliczni w kraju jesteśmy w stanie dostarczyć
kompleksową propozycję systemów dociepleń skierowaną do bardzo szerokiego spektrum odbiorcy. Oferta
oparta jest na produktach najwyższej jakości i wyróżnia się indywidualnym podejściem do klienta, a celem, który
nam przyświeca, jest zawsze zadowolenie i satysfakcja odbiorców. Dla ich wygody dysponujemy, oprócz płyt
styropianowych i zapraw do ich klejenia, wszystkimi elementami systemu dociepleń, jak: siatki, gładzie i gipsy
szpachlowe, kleje, tynki akrylowe i mineralne, koncentraty gruntujące czy pianki montażowe. Nasze wyroby są
wytwarzane według obowiązujących norm europejskich, a wdrożony system zarządzania jakością ISO
9001:2001 jest gwarantem ich wysokiej jakości i powtarzalności. Na bieżąco monitorujemy również całą
produkcję zarówno przez badania w laboratorium zakładowym, jak i w niezależnych instytutach zewnętrznych.
Jesteśmy w stanie dostarczyć dowolną ilość styropianu w każde miejsce kraju maksymalnie w ciągu 24 godzin
od złożenia zamówienia, gdyż dysponujemy strategicznie rozmieszczoną bazą logistyczną i własną,
nowoczesną flotą transportową liczącą ponad 70 jednostek. Nadrzędnym celem naszej działalności
produkcyjnej jest przede wszystkim wychodzenie naprzeciw oczekiwaniom klientów zarówno pod względem
jakości, jak i profesjonalnej obsługi. Stawiamy więc mocno na logistykę, błyskawiczną reakcję na złożone
zamówienie, szybkość oraz jakość dostaw.
- A jak by Pani określiła filozofię firmy?
- Jest ona określona od początku przez twórcę firmy Tadeusza Głowacza i to jej właśnie MAGBUD zawdzięcza
wszystkie dotychczasowe sukcesy. Filozofia ta opiera się głównie na zadowoleniu i satysfakcji naszych klientów,
trosce o pracowników oraz otoczenie zewnętrzne w kwestiach społecznych. Chcemy być bowiem postrzegani
jako solidny, wiarygodny i niezawodny dostawca oraz odpowiedzialny pracodawca. Nie zapominamy również o
będących w potrzebie, ale działalność charytatywna jest realizowana bez większego rozgłosu," ponieważ pan
Gtowacz organizuje ją spontanicznie i bez oczekiwania na podziękowania. To podejście ukierunkowane na
klienta i pracownika, stawianych zawsze na pierwszym miejscu, sprawdza się w praktyce. Dzięki konsekwencji
w realizacji tej właśnie filozofii dynamicznie rosną obroty, firma się powiększa, wszystkie zakłady dobrze
prosperują, a zamówienia mamy zakontraktowane na miesiąc do przodu. Z naszymi produktami docieramy
przede wszystkim do dużych sieci handlowych, współpracujemy m.in. z 0BI czy Castoramą.
- A czy wraz z dynamicznym rozwojem firmy zwiększa się również zatrudnienie?
- Oczywiście. W ostatnim okresie wzrosło o 35%. MAGBUD stał się pożądanym pracodawcą, w którym istnieją
możliwości awansu i kariery, czego sama jestem najlepszym przykładem. Można powiedzieć, iż rozwijałam się
razem z tą firmą i dzięki niej. W firmie pracuję od września 1996 roku. Rozpoczynałam jako przedstawiciel
handlowy, następnie pracowałam w dziale marketingu, byłam kierownikiem hurtowni, kierownikiem marketingu,
dyrektorem handlowym, a obecnie jestem Prezesem Zarządu właśnie dzięki możliwościom, które nasza firma
stworzyła.
- Dziękuję za rozmowę.
8
www.newton.pl
EMITENT
29.6.2007
ECzechy
>Ambra
Czeska firma zależna Soare sekt kupiła 19,18 proc. udziałów Vinarstvi Zajeci, zwiększając udział w kapitale
zakładowym do 99,8 procent. Przewidywana cena to 10,7 mln CZK, czyli nieco ponad 1,41 mln złotych.
>Fota
Cena zakupu 80 procent udziałów czeskiej spółki sprzedającej części samochodowe Autoprima wynosi 98,78
mln CZK, czyli około 13 mln złotych.
>I&B System
Bogusław Marczak zwiększył udział w głosach na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy z 4,71 do 5,04 procent.
>Orbis
Walne zgromadzenie akcjonariuszy uchwaliło wypłatę 34 gr dywidendy na akcję. Dniem ustalenia prawa do
dywidendy jest 31 lipca, a wypłaty – 17 sierpnia.
>Spin
Spółka sprzedaje wszystkie udziały Softmax za 330 tys.
złotych.
>Wawel
Akcjonariusze na walnym zgromadzeniu odrzucili propozycję wypłaty 20 zł dywidendy na akcję. Zysk netto za
2006 rok przeznaczyli w całości na kapitał zapasowy spółki. Z dniem odbycia WZA wygasł mandat członka
zarządu, dyrektora produkcji Wojciecha Winkela.
Przejęcie czeskiego Prabosa pozwoli butom Protektora wejść na cały
kontynent
29.6.2007
Parkiet
str. 10 firmy
Andrzej Kazimierczak [email protected]
ECzechy
Po niespełna miesiącu od kupna niemieckiej Abeby krajowy producent obuwia dla służb
mundurowych powiększa skład grupy. Przejmuje Prabosa za gotówkę i akcje własne
Protektor przejmie czeską firmę obuwniczą Prabos. Giełdowa spółka poinformowała wczoraj o podpisaniu listu
intencyjnego w tej sprawie. Umowa przyrzeczona ma zostać zawarta do końca września. Inwestorzy obojętnie
przyjęli tę informację. Kurs Protektora wzrósł o 0,3 proc., do 15,1 zł.
Zapłata gotówką i akcjami Lubelskie przedsiębiorstwo zapłaci 2,97 mln euro (ponad 11 mln zł). Spółka
rozważa sfinansowanie transakcji ze środków własnych i kredytów. Pod uwagę bierze również pozyskanie na
ten cel pieniędzy z emisji akcji z prawem poboru. –Oformie finansowania zadecydują akcjonariusze – twierdzi
Frank Sistermann, prezes Protektora.
Dodatkowo właścicielom (czterem osobom fizycznym) przejmowanej firmy wyda również 292 tys. akcji
nowej emisji (teraz kapitał składa się z 18,7 mln walorów). Przy obecnej wycenie rynkowej wartość takiego
pakietu wynosi około 4,5 mln zł. Nowe papiery zostaną wyemitowane do końca marca przyszłego roku. Ich
przyszli właściciele zobowiązali się do niesprzedawania tych akcji do końca 2008 r.
9
www.newton.pl
Siły zostały połączone – Prabos był naszym głównym konkurentem w Europie Środkowo-Wschodniej. Teraz
będziemy pracować razem –mówi Marek Stryjewski, wiceprezes Protektora.
Jego zdaniem, poza dostępem do nowych rynków zbytu korzyści będą płynęły również ze zwiększenia
skali działania. Czeska firma jest znanym wEuropie producentem obuwia wojskowego, roboczego i
specjalistycznego. Dostarcza je do wielu krajów na naszym kontynencie, m.in. Słowacji, Węgier, Hiszpanii,
Grecji, krajów bałkańskich i bałtyckich. Przedsiębiorstwo produkuje rocznie ponad 400 tysięcy par obuwia. Dla
porównania, Protektor w ub. r. wytworzył 323 tys. par butów.
Prabos w 2006 r. uzyskał 45,5 mln zł przychodów i 3,4 mln zł zysku netto. Firma nie ma zobowiązań,
poza przyznanym kredytem inwestycyjnym (około 3 mln zł) oraz otwartej linii kredytowej w rachunku bieżącym
(blisko 4 mln zł).
Grupa się rozrasta Przypomnijmy, że na początku czerwca za 4,05 mln euro (około 15 mln zł) giełdowa spółka
kupiła niemiecką firmę Abeba (ma zakłady produkcyjne w Mołdawii) znaną głównie na terenie Europy
Zachodniej. – Prabos był naszym pierwszym celem do przejęcia. Chcieliśmy na to wykorzystać pieniądze z
ubiegłorocznej emisji akcji. Później pojawiła się oferta kupna Abeby. Ponieważ uznaliśmy ją za bardziej
atrakcyjną to z niej skorzystaliśmy w pierwszej kolejności. Ze względu na naszą dobrą sytuację finansowa
mogliśmy teraz wrócić do negocjacji z Prabosem, której efektem jest podpisana umowa – tłumaczy wiceprezes
Protektora.
Jego zdaniem, rozbudowa grupa zajmie teraz czołową pozycję w branży w Europie. Wplanie jest
powiększenie jej o polską spółkę MSU produkującą podeszwy. Piotr Szostak wzamian za akcje MSU obejmie
około 18 mln walorów nowej emisji Protektora.
Zelmer szykuje grunt pod zagraniczne inwestycje
29.6.2007
Parkiet
str. 11 firmy
Agnieszka Barteczko [email protected]
ECzechy
Zarząd zapewnia, że wypłata dywidendy nie wpłynie na skalę planowanych nakładów na rozwój
sprzedaży. Spółka rozważa przejęcie serbskiej firmy, która ma bardzo dobre kontakty w Rosji
Dziś akcjonariusze rzeszowskiego Zelmera zagłosują nad podziałem zysku za 2006 rok. Propozycja zarządu
mówi owypłacie 29,2 mln zł na dywidendę, co daje 1,92 zł na jedną akcję. Proponowany dzień ustalenia prawa
do dywidendy to 12 lipca. Wypłata miałaby nastąpić 1 sierpnia. Jeśli akcjonariusze przychylnie odniosą się do
propozycji zarządu, spółka wypłaci dywidendę po raz trzeci. Przekazałaby udziałowcom łącznie około 60 mln zł.
–Wypłata dywidendy nie jest żadnym ograniczeniem dla naszych działań, mających na celu rozwój spółki –
mówi Janusz Płocica, prezes Zelmera.
Kierunek Wschód Wnajbliższym czasie Zelmer, krajowy lider małego AGD, planuje zwiększoną aktywność na
rynkach Europy Środkowo-Wschodniej. W tych dniach spółka ma powołać na Ukrainie firmę dystrybucyjną. –
Jej celem będzie znaczne zwiększenie sprzedaży na Ukrainie – mówi J. Płocica. W zeszłym roku przychody ze
sprzedaży na Ukrainie wyniosły ok. 1 mln zł. – Szacujemy, że w tym roku będzie to kilkadziesiąt milionów –
prognozuje prezes.
Zelmer posiada już spółki zagraniczne w Czechach, na Słowacji iwRosji. W marcu założył
przedstawicielstwo w Rumunii. Firma chce wzmacniać swoją pozycję na tych rynkach poprzez intensywne
działania marketingowe. W I kwartale tego roku zainwestowała w kampanię telewizyjną w Czechach, co
zaowocowało trzykrotnym wzrostem sprzedaży w porównaniu z rokiem poprzednim. – Kampanie telewizyjne
chcemy też przeprowadzać w innych krajach – mówi prezes.
Do Rosji przez Serbię?
Prezes Płocica poinformował, że spółka prowadzi rozmowy z państwową firmą w Serbii, która mogłaby ułatwić
Zelmerowi zwiększenie aktywności wRosji. – To firma państwowa, produkująca sprzęt AGD, znana na lokalnym
rynku. Ma z Rosją bardzo preferencyjne warunki współpracy – tłumaczy prezes. Zelmer myśli o ewentualnym
przejęciu serbskiej spółki. J. Płocica nie wyklucza przejęć również na innych rynkach. Może to nastąpić w ciągu
kilkunastu miesiący.
Wzrost, ale już nie w Polsce – Za trzy lata Zelmer będzie silną marką regionalną – mówi prezes. Według niego,
przyrost sprzedaży będzie widoczny, ale głównie za granicą. Udział Zelmera w czeskim i słowackim rynku
wynosi po 5 proc., w Rosji i w Rumunii – niecałe 1 proc. – Naszym celem jest zdobycie 10-proc. udziału w
każdym z tych rynków – mówi prezes. Na rozwój w regionie spółka chce przeznaczyć 10 mln zł.
Opis zdjęcia| Janusz Płocica, prezes Zelmera FOT. ARCHIWUM
10
www.newton.pl
MCI kupił czeski portal z grami
29.6.2007
Parkiet
str. 5 firmy
ECzechy
Dariusz Wolak [email protected]
Giełdowy fundusz bardzo optymistycznie i chyba na wyrost liczy, że Geewa powtórzy sukces Skype. Na razie
czeska spółka, w której objął 51 proc.
udziałów, generuje straty, a rentowna będzie za ponad rok
MCI Management objął 51 proc. udziałów w czeskiej spółce Geewa prowadzącej platformę internetową z grami
online. Projekt pochłonął 0,6 mln euro (około 2,3 mln zł). Wdwóch kolejnych rundach finansowania,
planowanych na najbliższe 18 miesięcy, fundusz wyłoży następne 0,55 mln euro (około 2,1 mln zł) i utrzyma
kontrolny pakiet.
Geewa działa dopiero od 2005 r. W tym czasie zbudowała najpopularniejszy wCzechach serwis z
prostymi grami, typu kółko i krzyżyk czy sudoku, wktóre można grać w sieci. Mimo krótkiej historii platforma
cieszy się sporym zainteresowaniem wśród internautów. Dziennie korzysta z niej 70 tys. użytkowników. Czeska
spółka przygotowała już słowacką i angielskojęzyczną wersję serwisu. – Wkrótce pojawi się również wersja
polska i niemiecka – zapowiedział Michal Novak, dyrektor sprzedaży Geewy. Platforma zarabia na reklamach
towarzyszących każdej z inicjowanych gier. To najszybciej rozwijający się segment rynku reklamowego na
świecie. Co roku zwiększa się o 40 proc.
Geewa, mimo że co miesiąc zwiększa o 10 proc. liczbę użytkowników, wciąż jest pod kreską.
Przedstawiciele spółki nie zdradzają wielkości straty. –W2006 r. przychody Geewy wyniosły 0,2 mln euro. W
2008 r. mają przekroczyć 1,5 mln euro – mówił Ondrej Bartos, dyrektor inwestycyjny MCI Management
nadzorujący czeski projekt. Firma osiągnie próg rentowności pod koniec przyszłego roku. Czeska spółka to
trzeci projekt, który w tym kraju uruchomił MCI. Oprócz Geewy ma udziały w Retail Info (porównywarka cenowa)
i Nostromo (producent gier na telefony komórkowe). – Do końca roku uruchomimy co najmniej jeszcze jeden
projekt w Czechach – zapowiedział Tomasz Czechowicz, prezesMCI.
Opis zdjęcia| Ondrej Bartos, nadzorujący czeskie projekty MCI FOT. ANNA WĘGLEWSKA
Fota w Czechach
29.6.2007
Rzeczpospolita
-a.mac.
str. 5 Ekonomia i rynek
ECzechy
MOTORYZACJA krótko
Gdyńska Fota, jeden z największych polskich dystrybutorów części zamiennych do samochodów, sfinalizowała
zakup za 100 milionów koron (około 3,5 mln euro lub 13,3 mln zł) pakietu 80 proc. udziałów w czeskiej spółce
Autoprima. Część płatności za udziały uzależniona będzie od wyników czeskiej spółki w latach 2007 - 2009,
ale nie przekroczy rocznie 7,4 mln koron czeskich (około 1 mln zł).
MCI Management inwestuje w czeskie gry
29.6.2007
-z.z. ECzechy
Nowoczesne technologie
Giełdowy fundusz technologiczny zainwestował w czeską spółkę Geewa, prowadzącą platformę internetową z
grami online.
MCI Management, który na początku obecnego roku dysponował 34,5 mln zł wolnych środków na
inwestycje, za udziały w czeskiej firmie zapłacił ok. 2,4 mln zł. Za te pieniądze przejął 51 proc. kapitału
zakładowego spółki. Docelowo, do końca 2008 r. MCI zamierza zainwestować w Geewę ponad 4,6 mln zł.
11
www.newton.pl
Czesi chcą przeznaczyć pozyskane środki na rozwój obecnego biznesu oraz ekspansję spółki na rynki
europejskie.
Czeska spółka jest właścicielem serwisu Geewa.com - platformy gier, która umożliwia korzystanie z
elektronicznej rozrywki zarówno internautom łączącym się z urządzeń stacjonarnych, jak i przenośnych. Serwis
Geewa.com jest dostępny także po polsku.
MCI Management zgodnie ze swą tegoroczną strategią przewiduje przeprowadzenie od dziesięciu do
15 inwestycji, w które zamierza zaangażować łącznie od 50 do 113,5 mln zł. Nowe inwestycje będą
dokonywane nie tylko w Polsce, ale także w Czechach, Rumunii i Bułgarii.
Zarząd MCI Management zakłada, że w tym roku aktywa funduszu wzrosną o 42 proc. Będzie to
efektem nowych inwestycji i rozwoju posiadanych spółek, szczególnie z branży internetowej. W tym roku ma
być uruchomiony kolejny fundusz MCI BioVentures, który będzie inwestował w spółki biotechnologiczne. W
ubiegłym roku fundusz rozpoczął sześć nowych projektów inwestycyjnych: dwa w Czechach (Retail Info oraz
Nostromo ICT ) i cztery w Polsce - Telecom Media, Naviexpert Sp., Grupa LEW oraz spółka Web2.
>MCI Management
Wycena aktywów >210,7 MLN ZŁ
Zysk netto >29,7 MLN ZŁ
Zatrudnienie >16 OSÓB
dane za 2006 r., źródło: spółka
Większe inwestycje Unipetrolu
29.6.2007
Rzeczpospolita
-pap, z.z.
ECzechy
SUROWCE krótko
Nakłady inwestycyjne czeskiego Unipetrolu, należącego do grupy PKN Orlen, zwiększą się w tym roku o 40
proc. w porównaniu z 2006 rokiem i wyniosą ponad 5,5 mld koron czeskich, czyli ponad 700 mln zł. Dotyczyć
będą m.in. rozbudowy petrochemicznych obiektów produkcyjnych - poinformował płocki koncern.
28.6.2007
Mittal i Chiny zdecydowanie dominują na świecie
28.6.2007
Parkiet
str. 6 hutnictwo
ECzechy
Jerzy Boćkowski [email protected]
Największym producentem, a także eksporterem stali na świecie są Chiny. Ich przewaga nad konkurentami
jest olbrzymia. Druga w tym rankingu Unia Europejska, licząca 25 państw, produkuje ponad dwa razy mniej
stali, a trzecie – Stany Zjednoczone – prawie cztery razy mniej. W kategorii przedsiębiorstw niepodzielnie
przoduje pod względem wielkości produkcji Arcelor Mittal. Wytwarza ponad trzy razy więcej stali niż drugi na
liście Nippon Steel
W2006 r. Chiny wyprodukowały ponad 420 mln ton stali surowej, co stanowi prawie jedną trzecią światowej
produkcji. Eksport gotowych produktów stalowych przekroczył w ub.r. 37 mln ton, awtym ma sięgnąć 64 mln
ton. Od 1 lipca Chiny zmniejszą wprawdzie ulgi podatkowe od przychodów z eksportu stali, ale dotyczy to
wyższych gatunków, które nie decydują o rozmiarach eksportu. Następnym krokiem może być wprowadzenie
kontyngentów eksportowych, bo rząd w Pekinie próbuje wten sposób ograniczyć rekordową nadwyżkę w
handlu zagranicznym, która jest przedmiotem coraz ostrzejszej krytyki największych partnerów handlowych,
zwłaszcza Stanów Zjednoczonych. Państwo Środka oskarżane jest o stosowanie nieuczciwych praktyk
subsydiowania eksportu. Jednocześnie Chiny w ubiegłym roku importowały prawie 18 mln ton gotowych
wyrobów stalowych oraz 30 mln ton rud żelaza. Analitycy przewidują, że w najbliższych latach wzrośnie eksport
chińskich producentów. Wprawdzie odbiorcy podkreślają, że niektóre wyroby nie spełniają wymogów
europejskich norm jakościowych, ale to wkrótce ma się zmienić. W 2010 roku produkcja stali w Chinach
przekroczy już 500 mln ton.
12
www.newton.pl
W stali nierdzewnej też liderem Chiny Odzeszłego roku Chiny przewodzą światu także pod względem wielkości
produkcji stali nierdzewnej, co świadczy nie tylko o ilościowym, ale także jakościowym rozmachu tamtejszego
hutnictwa. W 2006 r. produkcja stali nierdzewnej w Chinach po raz pierwszy przekroczyła barierę 5 milionów
ton, co oznacza wzrost aż prawie o 70 proc. z trzech milionów ton wyprodukowanych w 2005 r. Jest to wzrost
ponad cztery razy większy od światowej średniej wtym segmencie wynoszącej 14 proc. (według danych MEPS,
brytyjskiej firmy konsultingowej specjalizującej się w branży hutniczej).
Światowa produkcja stali nierdzewnej w 2006 r. wyniosła 27,8 mln ton, a więc ok. 3,4 mln ton więcej niż
rok wcześniej. 2 mln ton z tego wzrostu było dziełem chińskich hut. W tym roku rozpocznie produkcję co
najmniej 20 chińskich hut, a zdolności produkcyjne stali nierdzewnej mają wynieść aż 12 mln ton.
W rezultacie niesłychanie wzrósł popyt na niezbędny do produkcji nikiel. Ceny tego metalu biją
historyczne rekordy. Tylko chińskie huty zużyją 200 tys. ton niklu w tym roku i 400 tys. ton tego metalu w ciągu
najbliższych kilku lat – prognozuje CRU, niezależna londyńska grupa konsultingowa specjalizująca się w
analizie rynku metali i energii.
Coraz mocniej na rynek wkraczają Indie Przemysł stalowy w Chinach jest rozdrobniony, na rynku działa ponad
800 producentów wyrobów hutniczych. Dlatego niemal pewna jest rychła konsolidacja. Prawdopodobnie
odbędzie się ona przy niewielkim udziale zagranicznych koncernów. Można odnieść wrażenie, że Chiny dość
niechętnie widzą obcy kapitał u siebie i wolą same kierować branżą stalową. Spodziewana konsolidacja
niewątpliwie umocni pozycję Państwa Środka na światowym rynku.
Tymczasem wAzji szybko rośnie kolejny potężny gracz w tej branży. Indie coraz więcej inwestują, tak
więc ich konkurencyjność będzie rosła. O Indiach z pewnością nie zapomina Arcelor Mittal, największy na
świecie procent stali, który w grudniu ub.r. podpisał porozumienie z rządem stanu Orissa w sprawie budowy
kombinatu stalowego w regionie Keonijhar. Orissa ma bogate złoża surowców mineralnych i dlatego jest
idealnym miejscem dla realizacji takich projektów. Arcelor Mittal zamierza wybudować zintegrowaną hutę stali o
wydajności 12 mln ton rocznie. Łączny koszt tej inwestycji ma sięgnąć 9 mld USD.
Europę dzielą między sobą najwięksi gracze W Europie rynek hutniczy ustabilizował się, co wcale nie oznacza,
że został już definitywnie podzielony. Ewentualne przejęcia czy fuzje będą dotyczyć czołowych producentów,
którzy w ten sposób spróbują bronić się przed zalewem chińskich wyrobów. Taki scenariusz potwierdza
ubiegłoroczna konsolidacja dwóch największych producentów –Mittala i Arcelora. Lakshmi Mittal już dawno
zapowiadał, że na światowym rynku będzie się liczyć zaledwie kilka firm o globalnym zasięgu. Ich roczna
produkcja będzie musiała wynosić co najmniej sto milionów ton stali. Na razie tylko kierowany przez niego
koncern przekroczył tę barierę. Drugim co do wielkości przejęciem w branży stalowej była transakcja z początku
lutego, wktórej hinduski koncern Tata Steel za 12 mld USD kupił brytyjskoholenderskiego Corusa. Po tej
operacji Tata Steel jest piątym na świecie procentem stali. Przesunął się w tym rankingu z 56. pozycji. Podobny
awans na drodze budowy własnych hut zająłby co najmniej kilka lat i kosztowałby nawet dwa razy więcej.
Analitycy oczekują, że po przejęciu Corusa konsolidacja w rozdrobnionej branży stalowej przyspieszy.
Może to być zachętą do łączenia spółek w Azji czy w Stanach Zjednoczonych. Aktywny może też być brazylijski
koncern Companhia Siderurgica Nacional, który o 5 pensów za akcję przegrał z Tata Steel batalię o Corusa i
może chcieć się odegrać za tę porażkę.
Nazakupy rusza też rosyjski koncern Siewierstal, który wnajbliższych latach zamierza stać się jednym z
sześciu największych na świecie producentów stali. Obecnie zajmuje pod tym względem 15. miejsce. Ambitne
plany zakładają, że produkcja Siewierstalu miałaby wynosić 100 milionów ton rocznie. Koncern planuje
akwizycje firm stalowych na rynku międzynarodowym. O zwiększeniu wpływów wtej branży myśli także Ewraz,
rosyjski koncern kontrolowany przez Romana Abramowicza. Spółka nabyła ostatnio czeskie stalownie w
Witkowicach, włoski zakład hutniczy Paloni e Bertoli oraz stalownie w RPA. Po tej transakcji Ewraz zajmuje 13.
lokatę wśród światowych producentów stali.
Na środkowoeuropejskim rynku nie należy się spodziewać szczególnie dynamicznych zmian. W
Rumunii niemal cały sektor hutniczy należy do Arcelora Mittala. Koncern ten ma także zakłady w Czechach,
Polsce, Bośni i na Ukrainie. W Bułgarii działa około 20 producentów stali. Przemysł ten jest już niemal
całkowicie sprywatyzowany i w zasadzie nie ma nic do sprzedania na tamtejszym rynku.
Pojawiają się już jednak sygnały, które studzą entuzjastyczne zapowiedzi światowych gigantów. ICRA,
organizacja monitorująca rynek stali, wnajnowszym raporcie ostrzegła, że w tym roku zużycie tego metalu może
nie rosnąć już tak dynamicznie jak rok wcześniej. W 2007 r. ma to być 5,2 proc., aw2010 r. 4,2 proc., podczas
gdy jeszcze w ubiegłym roku zużycie stali na świecie wzrosło o 8,9 proc. Najbardziej niepokojące jest to, że za
to spowolnienie mają odpowiadać Chiny. A to właśnie one były motorem wzrostu w ostatnich latach. W Unii
Europejskiej zużycie stali ma się zmniejszyć w tym roku o 1,1 proc., wporównaniu z 8-proc. wzrostem w 2006 r.
Kiepsko ze zużyciem stali ma być też w Ameryce Północnej, o czym przesądza zapaść w amerykańskim
budownictwie mieszkaniowym.
13
www.newton.pl
Opis zdjęcia| Lakshmi Mittal ma 56 lat. Jego kariera jest jedną z najbardziej błyskotliwych w światowej
gospodarce ostatnich lat. Syn przemysłowca z Kalkuty jest obecnie jednym z najbogatszych ludzi na świecie.
Magazyn “Forbes” szacuje jego majątek na 23,5 mld USD. Mittal postawił sobie za cel zbudowanie
największego koncernu stalowego na świecie. Udało mu się to już w zeszłym roku po przejęciu Arcelora. Do
grupy Mittala należą również dawne Polskie Huty Stali. Arcelor Mittal produkuje 116 mln ton stali rocznie, jego
przychody sięgają 60 mld euro, zatrudnia 320 tys. osób. FOT. BLOOMBERG
Czeskie klimaty
28.6.2007
Puls Biznesu
Marcin Zawiśliński
str. 14 Puls dnia
ECzechy
Hrabalowski upadek z okna rozkręcił jego biznes. Czuły dał mu popularność. Teraz czas na Bambini di Praga.
Kiedy tuż przed 13.00 przyszedłem na spotkanie, zastałem tam jeszcze Kamila Sipowicza oraz Korę Jackowską
trzymającą w ręku małego białego pudelka i zażarcie dyskutującą z gospodarzem Czułego Barbarzyńcy,
uznawanego za jedno z najbardziej klimatycznych miejsc na kulturalnej mapie Warszawy. Przy licznych
prostych i stylowych stolikach siedzieli ludzie. Jedni na górze, inni na parterze. Prawie wszystkie fotele i krzesła
były zajęte. Tylko usytuowana w centrum huśtawka zwisała swobodnie z sufitu. Kończyła się kolejna z wielu
imprez artystycznych, które przynajmniej kilka razy w tygodniu regularnie się tu odbywają.
Pierwszą zorganizował 16 listopada 2002 r.
- Gościliśmy wówczas izraelską pisarkę Iritę Amiel. Zaprezentowała zbiór opowiadań "Osmaleni" - wspomina
Tomasz Brzozowski, twórca i właściciel klubokawiarni Czuły Barbarzyńca.
Wieczny organizator
W szkole podstawowej w podwarszawskim Izabelinie redagował szkolną gazetkę. Nigdy nie chciał zostać ani
dziennikarzem, ani tym bardziej pisarzem.
- W ramach studenckiego Koła Polonistów organizowałem spotkania z Zygmuntem Kubiakiem, Marią Janion czy
Ryszardem Przybylskim. Wielkie wrażenie wywarła na mnie wizyta Czesława Miłosza, który działał w podobnym
kole w przedwojennym Wilnie. Przyjechał do Polski pierwszy raz, po stanie wojennym - opowiada Brzozowski.
Na Uniwersytecie Warszawskim studiował w latach 1986-91, w czasach wielkiego przełomu. Przemiany
polityczno-gospodarcze sprawiły, że postanowił wówczas działać na własną rękę. Zaczął od propagującego
literaturę obcą pisma "Świat Literacki". Po dwóch latach przekształcił periodyk w istniejące pod tą samą nazwą
do dziś wydawnictwo. Zaliczył też kilkuletni epizod księgarski w Centrum Sztuki Współczesnej w Zamku
Ujazdowskim, zakończony wypowiedzeniem umowy o współpracę. Teraz mówi o tym jak o ciężkim, bolesnym
biznesowo, aczkolwiek pożytecznym doświadczeniu. Przez siedem lat tworzył też Festiwal Świat Literacki.
Zapraszał nań artystów ze wszystkich stron świata. Organizował wieczorki autorskie, happeningi, wystawy i
przeglądy filmowe.
Śmierć pisarza
Dziełami Hrabala zainteresował się w latach 80.
- To wyrafinowana artystycznie, pełnokrwista, prowadzona z Joyce'owską narracją, proza. Najprawdziwsza
literatura XX w. z jej wszystkimi zawijasami i bogactwem idei. Uwiodła mnie też spójność pisarstwa Hrabala z
jego biografią - mówi Brzozowski.
Przed przełomem 1989 r. Hrabal był dość poczytnym pisarzem, potem popadł w zapomnienie. Zaczynając na
początku lat 90. biznesową przygodę z książką, twórca Czułego Barbarzyńcy przypomniał sobie o studenckich
fascynacjach intelektualnych.
- Gdzieś w 1994-95 pomyślałem, że warto odświeżyć czeskiego pisarza. Nigdy się osobiście nie poznaliśmy,
ale korespondowaliśmy ze sobą. Dał mi zgodę na wydawanie swoich dzieł w Polsce. Od niego tak naprawdę
14
www.newton.pl
zaczęła się moja działalność wydawnicza. Na początku interes szedł źle. Nosiłem się nawet z zamiarem
wycofania i wtedy Hrabal wypadł z okna - opowiada Brzozowski.
Śmierć pisarza momentalnie wpłynęła na wzrost sprzedaży jego książek.
- Nie chciałem od razu wydawć jego najpopularniejszych dzieł. Pragnąłem czymś się wyróżnić i dlatego
postawiłem na mniej znane "Bambini di Praga", a potem na "Czułego barbarzyńcę" - przyznaje Brzozowski.
Z zamiarem stworzenia własnej oficyny nosił się od początku prowadzenia samodzielnej działalności
księgarskiej. Wiedział, że aby stać się niezależnym wydawcą, trzeba mieć własną witrynę na tysiące
woluminów. Warszawa doczekała się wreszcie dużej, nowoczesnej biblioteki uniwersyteckiej na Powiślu. Szef
"Świata Literackiego" trafił tam przez przypadek. Dziupla o powierzchni około 100 mkw. na rogu Dobrej i
Zajęczej bardzo mu się spodobała. W jej podziemiach ulokował wspólne biura wydawnictwa i księgarni.
- "Czuły barbarzyńca" jako zbiór opowiadań wyznaczył pewien model filozoficzny, który mnie bardzo pociągał i
który pragnąłem wprowadzić w życie. Zgodnie z nim, literatura stanowi swoiste centrum, wokół którego
wszystko się kręci. Literatura jest także łącznikiem z innymi formami sztuki - tłumaczy Brzozowski.
Dlatego cieszy go, że w klubokawiarni bywają różni ludzie. Studenci i emeryci, rzeźbiarze i malarze,
dziennikarze i pisarze, muzycy i satyrycy. Rozmawiają, popijają, czytają i słuchają.
- Zawsze chciałem, żeby to nie była zwykła oficyna, ale miejsce energetyczne, gdzie wiele się dzieje i gdzie
rodzą się nowe idee - dodaje Brzozowski.
Na półkach stoi ponad 5 tys. publikacji. Tylko w 2004 r. odbyło się tam ponad 200 imprez artystycznych. Którą z
nich wydawca wspomina najbardziej?
- Tę, która się nie odbyła. Kilka lat temu zaplanowaliśmy wieczór autorski z udziałem Petera Esterhazyego.
Wszystko ustalone i dopięte na ostatni guzik. Na dzień przed przyjazdem węgierski pisarz powiadomił nas, że
ma kłopoty zdrowotne i nie przyjedzie. Okazało się, że podczas gry w piłkę nożną wypadł mu dysk. Doskonale
go rozumiałem, bo sam jestem fanem futbolu. Spotkanie poprowadziłem samodzielnie - wspomina Brzozowski.
Nowy cel
Czuły Barbarzyńca istnieje niespełna pięć lat. Stał się jednym z najpopularniejszych miejsc spotkań i imprez
artystycznych w stolicy. Zdaniem jego twórcy, jest jednak zbyt mały, by organizować w nim większe
przedsięwzięcia kulturalne. A takie mu się marzą.
- Dlatego zdecydowałem się wynająć parter o powierzchni użytkowej około 500 mkw. w Novym Kinie Praha wyjaśnia Brzozowski.
Będzie tam księgarnia, restauracja, sala na 120 osób, gdzie można organizować spektakle teatralne, wystawy i
przeglądy filmowe. Innymi słowy, wszystko to, czego nie udawało się wcześniej, ze względów technicznych, w
Czułym.
- Chciałbym, aby oba miejsca się uzupełniały. W jednym nadal będą się odbywały mniejsze imprezy, w drugim
większe. Czuły plus Praga równa się Bambini di Praga - przekonuje Brzozowski.
Nie będzie oficjalnego otwarcia z wielką pompą. Start planuje na połowę lipca, ale większość projektów
artystycznych ma ruszyć pełną parą dopiero jesienią. n
Czeska legenda
Obok Milana Kundery, Vaclava Havla i Josefa Skvoreckiego, należy do najwybitniejszych czeskich pisarzy
drugiej połowy XX w. Bohumil Hrabal (właśc. Bohumil Frantiszek Kilian) urodził się 28 marca 1914 r. w Brnie. W
1935 r. rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Karola w Pradze. Ukończył je tuż po wojnie z tytułem
doktora. W 1968 r., po wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Pragi, Hrabala do 1975 r. objął zakaz
publikacji. Jest autorem kilkudziesięciu książek, m.in.: "Pociągów pod specjalnym nadzorem", "Zbyt głośnej
samotności" czy "Postrzyżyn". Zginął 3 lutego 1997 r., wypadając z okna swego pokoju na piątym piętrze
oddziału ortopedycznego szpitala na Bulovce, gdy wychylił się, karmiąc gołębie.
15
www.newton.pl
Ekranizator Hrabala
Jirzi Menzel , jeden z najwybitniejszych czeskich filmowców, zekranizował sześć książek Hrabala. Pierwsza,
"Pociągi pod specjalnym nadzorem", przyniosła mu w 1966 r. Oscara. Kręcąc filmy, współpracował też z
Josefem Skvoreckim i Vaclavem Havlem. W najnowszym dziele, "Obsługiwałem angielskiego króla", powraca
do Hrabalowskiej prozy.
Mała bohema
W październiku 1950 r. Hrabal wynajął mieszkanie w praskiej dzielnicy Libeń przy ul. Na Grobli 24. Niemal od
razu stało się ono miejscem legendarnych spotkań artystycznych i całonocnych libacji, w których poza głównym
lokatorem uczestniczyli: jego przyjaciel, malarz i twórca eksplozjonizmu Vladimir Boudnik oraz poeta Egon
Bondy. Atmosferę tych imprez i toczących się zażartych dyskusji Hrabal nakreślił w zbiorze opowiadań "Czuły
barbarzyńca" (1973) z podtytułem "Teksty pedagogiczne". W Czechosłowacji książka aż do 1990 r.
funkcjonowała tylko w obiegu niezależnym. Oficjalnie wydano ją pierwszy raz w Niemczech dziewięć lat
wcześniej. W Polsce ukazała się w 1997 r. nakładem wydawnictwa Świat Literacki.
Humor po czesku
Nazwa nowej klubokawiarni pochodzi od wydanej w Czechosłowacji pierwszy raz w 1964 r. minipowieści
"Bambini di Praga 1947"
Hrabal kreśli w niej historię czterech oszustów podających się za przedstawicieli
ubezpieczeniowego Spokojna Starość, którzy oszukują sklepikarzy i rzemieślników.
towarzystwa
Opis zdjęcia| Upadek Hrabala: Dał mi zgodę na wydawanie jego dzieł w Polsce. Początkowo interes źle szedł i
zamierzałem się wycofać. Wtedy Hrabal wypadł z okna — mówi Tomasz Brzozowski, twórca i właściciel
Czułego Barbarzyńcy, [fot. grzegorz kawecki]
Najnowsze trendy mody dla pań i panów
28.6.2007
Życie Warszawy
MI ECzechy
str. 8 mtp
Styl Najmodniejsza odzież, bielizna i obuwie
Odzież, tkaniny, sztuczna biżuteria, bielizna, kostiumy kąpielowe, buty, skóry i dodatki - taka była oferta
wiosennych targów przemysłu lekkiego, które odbyły się na terenie MTP.
Targi odwiedziło ponad siedem tysięcy osób. Zadowoleni z podpisanych kontraktów wyjeżdżali z Poznania
uczestnicy czwartej edycji Salonu Kontraktacji Next Season oraz I Salonu Bielizny i Mody Plażowej Body Style.
Podczas trzech targowych dni wystawcy reprezentujący ponad 90 znanych marek spotykali się z handlowcami,
podpisywali kontrakty. W sumie zarejestrowanych zostało ponad 2000 handlowców z Belgii, Białorusi, Czech,
Danii, Francji, Litwy, Łotwy, Meksyku, Niemiec, Norwegii, Polski, Rosji, Słowacji, Szwecji, Ukrainy, Węgier,
Wielkiej Brytanii i Włoch. Blisko 30 procent z zarejestrowanych handlowców deklarowało zainteresowanie
ofertą Salonu Body Style.
Moda w salonach W Salonie Next Season kontraktowane były kolekcje mody damskiej, męskiej, dziecięcej i
dodatków na sezon jesień/zima 2007/2008. W sumie zaprezentowano wyroby ponad 70 marek.
WI Salonie Bielizny i Mody Plażowej Body Style reprezentowanych było 26 marek. Tu spotkali się
handlowcy, importerzy, producenci bielizny dziennej, nocnej i sportowej oraz kostiumów kąpielowych,
manekinów i dodatków. W podjęciu decyzji o zawarciu kontraktów pomagały kupcom specjalne pokazy
handlowe, podczas których producenci prezentowali swoje najlepsze kolekcje na nadchodzące sezony -pierw szego i drugiego dnia targów odbyły się Gala Dnia Salonu Kontraktacji i Gala Dnia Salonu Body Style.
Dopełnieniem obu Salonów Kontraktacyjnych były Targi Odzieży i Tkanin -Po -znańskie Dni Mody. Ich
wiosenna edycja miała nieco zmienioną formułę: prezentacjom szerokiej oferty tkanin, konfekcji i modnych
dodatków towarzyszył bogaty program merytoryczny -seminaria, szkolenia dla handlowców orazpokazy
spotkania dla projektantów i producentów. Dużym zainteresowaniem cieszyło się też Forum Tendencji Tkanin,
Dodatków, Odzieży i Bielizny -Nawigator Mody.
Nagrody i wyróżnienia Podczas Wieczoru Branżowego wystawców Targów Odzieży i Tkanin oraz Salonów Next
Season i Body Style osiem produktów uhonorowano Złotymi Medalami MTP. Aż dwa prestiżowe medale trafiły
do przedsiębiorstwa GETEX, które wyróżniono za kostiumy damskie. Nagrodzono także firmę ROY -za kurtkę
zimową, zakłady WARMIA -za płaszcz damski, przedsiębiorstwo MODEXTIL -za koszule z linii Platinum,
16
www.newton.pl
SEMPER -za kom -plet damski Metalic, spółkę SZEFLER -za garsonkę dam -ską z kolekcji Harmony, oraz
przedsiębiorstwo CYBINA - za garnitur męski sygno -wany wszywką Cerruti.
Odzież to nie wszystko Równolegle z omawianymi targami odbywały się Targi Obuwia, Skóry i Wyrobów
Skórzanych. Na tym najważniejszym w Polsce spotkaniu producentów i handlowców tej branży prezentowało
się blisko 280 wystawców z Hiszpanii, Portugalii, Włoch, Czech, Chin, Francji, Grecji, Holandii, Indii, Niemiec,
Pakistanu, Polski, Portugalii, Turcji i Wielkiej Brytanii. Swoją ofertę przedstawili producenci i importerzy obuwia,
odzieży skórzanej, torebek, pasków i wszelkich innych skórzanych dodatków. Nie zabrakło też skór, maszyn i
akcesoriów do produkcji obuwia. Pod względem liczby wystawców marcowe Targi Obuwia, Skóry i Wyrobów
Skórzanych były większe od poprzedniej wiosennej edycji 0 15 procent.
Wystawcy swoje najnowsze kolekcje przedstawili podczas pokazów handlowych Fashion & Time.
Trendy w modzie obuwniczej 1 skórzanych dodatkach zaprezentowane zostały podczas pokazów, które
odbywały się pod hasłem Inspiracje. Targom towarzyszyły szkolenia i wykłady.
FitExpo 2007 w pigułce Ekspozycje zorganizowane przez 72 wystawców odwiedziło 4000 zwiedzających.
Podczas targów miały miejsce m.in.: Konferencja Fitness Marketing oraz wręczenie nagród w konkursie Top-10
Najlepszy Instruktor w Polsce.
Opis zdjęcia| FOT. MATERIAŁ PRASOWY
Opis zdjęcia| FOT. MATERIAŁ PRASOWY
Rosja rozpoczęła prywatyzację elektrowni
28.6.2007
Dziennik
str. 4 The wall street journal
ECzechy
BŁAŻEJ DOWGIELSKI
ENERGETYKA » 0 aktywa RAO JES, największego rosyjskiego dostawcy prądu, rywalizują rodzime koncerny
oraz zachodni potentaci
Aktywa RAO JES, energetycznego giganta z obrotami przekraczającymi 2 mld dol., trafią w ręce inwestorów
prywatnych. Według analityków największe szansę na ich przejęcie mają Gazprom, Norilskij Nikiel i Rusał
Rosyjski rynek elektroenergetyczny czeka poważna przebudowa. 30 czerwca 2008 r. holding RAO JES,
monopolista w dostawach prądu i ogrzewania w Rosji, przestanie istnieć. Firma, która kontroluje aż 70 proc.
tego rynku, ma zostać podzielona, a jej majątek sprywatyzowany.
Do rywalizacji o schedę po gigancie startują największe rosyjskie koncerny, jak Gazprom, Rusał, Norilsky Nikiel
czy SUEK, oraz zagraniczni potentaci, wśród nich niemiecki E.ON, włoski Enel, fiński Fortum czy czeski CEZ.
Prywatyzacja jest niezbędna, bo holding, choć jego obroty przekraczają 2 mld dol. (w 2006 r.), nie jest w stanie
samodzielnie sprostać inwestycjom związanym z rozbudową bloków energetycznych. A te są konieczne.
Rosyjski rynek energii elektrycznej rośnie w tempie 5 proc. rocznie i zdaniem analityków już dziś deficyt energii
w Rosji wynosi 20 proc. Moc wszystkich elektrowni, która sięga obecnie blisko 210 gigawatów, powinna być do
2020 r. podwojona. Według analiz zawartych w raporcie Standard & Poor's w ciągu kolejnych 15 lat co najmniej
20 mld dol. rocznie musi zostać przeznaczonych na modernizację przestarzałych bloków energetycznych i sieci
dystrybucyjnych.
To właśnie z powodów finansowych Kreml zdecydował się na sprywatyzowanie tej strategicznej branży. Na
razie jednak nie wszystko trafi pod młotek - w rękach państwa pozostaną elektrownie atomowe i wodne oraz
sieci przesyłowe.
Zgodnie ze wstępnymi planami sprzedaż aktywów odbędzie się dwutorowo: na część z nich rozpisane zostaną
aukcje, pozostałe zostaną sprywatyzowane poprzez giełdę. - Wpływy z IPO mają przynieść nawet 30 mld dol. ocenia Anatolij Czubajs, prezes RAO JES.
Kto ma największe szansę na zwycięstwo w tym wyścigu? Zdaniem analityków po sprywatyzowaniu RAO JES
głównymi rozgrywającymi na rynku energetycznym obok państwa będą monopolista Gazprom, aluminiowy
potentat Rusał oraz producent niklu - Norilskij Nikiel.
Gazowy koncern, który wraz ze współpracuj ącym z nim potentatem węglowym SUEK posiada dziś ponad 11
proc. udziałów w RAO JES, chce je wymienić na akcje spółek zależnych od energetycznego potentata.
17
www.newton.pl
Kierowana przez Aleksieja Millera spółka chce przejąć kontrolę nad co najmniej 6 z nich, co w połączeniu z
potencjałem Mosenergo, którym Gazprom już kieruje, pozwoliłoby mu zwiększyć swój udział w rynku
elektroenergetycznym do 30-40 proc.
- Gazowy monopolista będzie musiał wydać na ten cel co najmniej 16 mld dol. - ocenia Dmitrij Skriabin, analityk
grupy Aton.
Z kolei Norylskij Nikiel, zgodnie z deklaracjami jednego z jego właścicieli Michaiła Prochorowa, liczy na 10 proc.
udziału w rynku. Posiada on 47 proc. udziałów w jednej z grup elektrowni (OGK-3) należących do RAO JES
oraz mniejsze pakiety akcji innych grup energetycznych i w oparciu o ten majątek chce zbudować holding o
kapitalizacji sięgającej kilkunastu mld dol.
Natomiast zdaniem ekspertów należący do Olega Deripaski Rusał wywalczy dla siebie 15-proc. dolę. W
rezultacie trzej giganci będą kontrolować nawet do 2/3 rynku, co w połączeniu z udziałem państwa szacowanym
na 20 proc. nie pozostawia wiele miejsca dla pozostałych konkurentów.
Zdaniem części analityków szyki rosyjskim gigantom pokrzyżować mogą zagraniczni gracze. Przykładem ich
determinacji może być aukcja udziałów w bloku OGK-5 (kolejnej grupie elektrowni wchodzącej w skład RAO
JES), w którym dość niespodziewanie zwyciężył włoski Enel. Koncern ten, płacąc 1,5 mld dol., wyprzedził m.in.
Rusał i Norilskij Nikiel. Sympatii dla zagranicznych inwestorów nie kryje sam Anatolij Czubajs, który upatruje w
nich lek na bolączki rosyjskiej energetyki. Jednak zdaniem Standard & Poor rosyjski rynek jest dość ryzykowny i
zaangażowanie mniejszych koncernów pokroju CEZ i Fortum obniży ich wiarygodność kredytową i może się
negatywnie odbić na kondycji firmy.
Informacja o autorze| BŁAŻEJ DOWGIELSKI, Dziennik Finansowy
27.6.2007
Chwalą nas w “Aviation Week“
27.6.2007
Nowiny
Sylwia Śmigiel
str. 5 Rzeszów
ECzechy
PODKARPACKIE Dolina Lotnicza wizytówką polskiego przemysłu lotniczego
O podkarpackich firmach czytają najważniejsi przedsiębiorcy branży lotniczej na świecie Wtygodniku “Aviation
Week & Space Technology“ ukazał się obszerny artykuł o Dolinie Lotniczej. -Jest to najbardziej prestiżowy
amerykański magazyn poświęcony lotnictwu, który ukazuje się na całym świecie. I każdy, kto w branży lotniczej
się liczy, je czyta -cieszy się Marek Bujny, wiceprezes Doliny Lotniczej. To nie pierwszy artykuł w prasie
światowej poświęcony Dolinie. Pisał o niej już m.in. “Financial Times“ i “Flight“.
Autorzy artykułu “Lotnicze odrodzenie we wschodniej Europie“ opisali sytuację przemysłu lotniczego w
Czechach i w Polsce, gdzie skupili się właśnie na Dolinie Lotniczej. Nasz region został przedstawiony jako
dynamicznie rozwijający się, przyciągających coraz to nowych inwestorów takich jak m.in. Sikorsky Aircraft
Corporation. Amerykanie podkreślają, że zaawansowana technologia stała się atutem Polaków. I wyprzedzili oni
Czechów w lotniczych zmaganiach. Mogli się o tym przekonać, bo spędzili na Podkarpaciu kilka dni i odwiedzili
firmy przemysłu lotniczego m.in. WSK PZL-Rzeszów, Goodrich Krosno czy Ultratech, gdzie zaskoczyło ich to,
że mała prywatna firma produkuje części do boeinga 737.
- Jeszcze dwa lata temu musieliśmy tłumaczyć, że zaawansowana technologia lotnicza nie kończy się
na Niemczech i co to jest Dolina Lotnicza. A dziś odzywa się do nas coraz więcej poważnych firm
zainteresowanych współpracą i inwestowaniem na Podkarpaciu -mówi M. Bujny.
STOWARZYSZENIE DOLINA LOTNICZA zostało utworzone w 2003 r. przez 18 przedsiębiorców związanych z
lotnictwem. Dziś skupia prawie 60 firm, które zatrudniają ponad 18 tys. osób.
Opis zdjęcia| Pismo “Aviation Week“ z artykułem o Dolinie Lotniczej było rozdawane podczas
ubiegłotygodniowego Paris Air Show 2007, największego salonu lotniczego na świecie.
Autor zdjęcia| KRYSTYNA BARANOWSKA
18
www.newton.pl
EMITENT
27.6.2007
ECzechy
>Arteria
Zarząd spółki podwyższył prognozę przychodów na 2007 rok z 18,3 do 50 mln złotych.
>CEZ
Spółka przystąpiła do przetargu na budowę elektrowni o mocy 400–500 megawatów w rumuńskim Borzesti.
Siłownia ma wytwarzać energię z węgla kamiennego lub gazu ziemnego.
>Grajewo
Walne zgromadzenie akcjonariuszy zatwierdziło wypłatę dywidendy w wysokości zaproponowanej przez zarząd
– 1,09 zł.
Termin ustalenia prawa do dywidendy wyznaczono na 12 lipca. Wypłata nastąpi dwa tygodnie później.
>Prokom Software
Akcjonariusze na walnym zgromadzeniu uchwalili wypłatę 1,08 zł dywidendy na akcję.
Termin ustalenia prawa do dywidendy to 20 lipca. Wypłata nastąpi 5 września.
>Zachodni NFI
Fundusz przekazał 100 proc.
udziałów Foxone spółce zależnej PZO Investment w zamian za wygaśnięcie zobowiązań w kwocie 61,53 mln
złotych powstałych po przejęciu akcji własnych w celu umorzenia.
Wartość księgowa zbywanych udziałów to 17,78 mln złotych.
MBank szuka osób z czeskim i słowackim
27.6.2007
BT ECzechy
Bank chce zatrudnić 20 osób ze znajomością języka czeskiego i słowackiego do centrum obsługi. I ma z tym
duży problem.
MBank, jedno z dwóch detalicznych ramion BRE Banku, rozpoczął rekrutację pracowników do centrum
telefonicznej obsługi klientów. Poszukuje kandydatów ze znajomością języków czeskiego i (lub) słowackiego.
Zamierza zatrudnić około 20 osób, ale ma z tym problem. Bank zdaje sobie sprawę z tego, że nie są to
najbardziej popularne języki wśród Polaków, dlatego nie wyklucza, że ostatecznie będzie musiał nauczyć
słowackiego i czeskiego część dotychczasowych pracowników centrum.
MBank, który na rynkach południowych będzie używał nazwy mBanka, do końca tego roku ma wystartować z
ofertą dla Czechów i Słowaków. Zaproponuje produkty depozytowe i kredytowe, w tym kredyty mieszkaniowe.
Klienci - podobnie jak w Polsce - będą obsługiwani wyłącznie kanałami elektronicznymi, stąd konieczność
zatrudnienia osób władających czeskim i słowackim.
19
www.newton.pl
Ekspansja One-2-One
27.6.2007
Media & Marketing str. 5 aktualności
TW ECzechy
Polski dostawca rozwiązań marketingu mobilnego planuje utworzenie agencji MobiJoy! w Czechach. Będzie to
jeden z efektów przejęcia przez One-2-One czeskiej firmy Advanced Telecom Services (ATS).
Grupa One-2-One planuje utworzenie agencji marketingu mobilnego MobiJoy! w Czechach. Bliższe szczegóły
ani termin nie są jeszcze znane. - Czeski rynek mobile marketingu jest nieco słabiej rozwinięty niż polski,
możemy na nim przedstawić ciekawą ofertę - mówi Tomasz Długiewicz, prezes One-2-One. Według niego jest
też grupa klientów, którzy byliby zainteresowani regionalnymi kampaniami obejmującymi Polskę, Czechy i
Słowację, która także znajduje się w sferze zainteresowań spółki.
Koncepcja utworzenia czeskiego MobiJoy! jest związana z niedawną akwizycją. One-2-One przejął za
4,45 mln dol. czeską spółkę Advanced Telecom Services (ATS). Firma działa na rynku od 1997 r. i w
Czechach zajęła silną pozycję w segmencie dystrybucji kontentu mobilnego (dzwonki, gry, tapety, aplikacje na
telefon komórkowy). Ma także klientów marketingowych, m.in.: Tesco, Coca-Colę, Audi, Nokię, Estée Lauder,
jednak jej oferta jest znacznie mniej zaawansowana niż polskiego MobiJoy!. Agencja w Czechach mogłaby być
osobną od ATS spółką lub działać w jej strukturach.
One-2-One za pośrednictwem ATS będzie także u naszych południowych sąsiadów rozwijać
zaawansowane usługi dla mediów. Firma jest specjalistą m.in. w zakresie wspierania stacji radiowych w
organizacji np. konkursów dla słuchaczy. Zaproponuje także usługi swojego działu Media Solutions, takie jak
tworzenie dla mediów stron internetowych czy wspomaganie akcji interaktywnych za pomocą działań ATL.
Baza kontentu
Dzięki przejęciu ATS One-2-One zyska dostęp do mobilnego kontentu, w którym Czesi są specjalistami. - Do tej
pory w niewielkim stopniu wykorzystywaliśmy kontent w naszych akcjach. Teraz to się zmieni - mówi Tomasz
Długiewicz. One-2-One oraz zależny od niego MobiJoy! będą mogły wykorzystywać dzwonki, grafiki, gry.
Długiewicz zapowiada, że mimo ogromnej bazy treści mobilnych ATS firma w Polsce nie wejdzie w segment
prostej sprzedaży kontentu konsumentom, np. przez ogłoszenia prasowe. Będzie on wykorzystywany jako
element innych, bardziej zaawansowanych akcji.
Obserwatorzy zwracają uwagę na duże rozmiary tej akwizycji. Cena 4,45 mln dol. za ATS to więcej, niż
One-2-One pozyskał z giełdy. Część transakcji zostanie sfinansowana za pomocą pożyczki udzielonej ATS
przez czeski bank.
Przychody spółki ATS w 2006 roku wyniosły ponad 19 mln zł, EBITDA 769 tys. zł, a zysk netto 473 tys.
zł. Prognozy spółki zakładają stopniowy wzrost przychodów oraz ponaddwukrotny wzrost zysku jeszcze w tym
roku. Obecny prezes ATS Michał Horak ma być powołany na stanowisko wiceprezesa zarządu One-2-One,
który będzie odpowiedzialny za rozwój ATS oraz ekspansję Grupy One-2-One w Europie Środkowej.
26.6.2007
O2O zainwestuje w Czechach
26.6.2007
Computerworld (PL) str. 6 Wiadomości
(job) ECzechy
INWESTYCJE
One-2-One (O2O) kosztem 4,45 mln USD przejmie czeską spółkę ATS oferującą rozwiązania mobilne. W tym
celu One-2-One utworzyła spółkę celową Hugi spol.
s.r.o. z siedzibą w Pradze, w której posiada 100% udziałów. Hugi zakupi udziały, które stanowią 67,42% w
kapitale zakładowym ATS, a O2O przejmie pozostałe 32,58%. ATS jest największym podmiotem na rynku
czeskim w zakresie rozwiązań mobilnych z przychodami, które w 2006 r. przekroczyły 19 mln zł. Wcześniej
firma kupiła udziały w Comtica.
20
www.newton.pl
MOL drożeje dzięki spekulacjom o fuzji
26.6.2007
Gazeta Prawna
KRZYSZTOF GRAD
str. 8 Biznes
ECzechy
SPÓŁKI Konsolidacja branży paliwowej w regionie
Akcje notowanego również na warszawskiej giełdzie węgierskiego koncernu paliwowego MOL zyskiwały
wczoraj najwięcej spośród spółek należących do WIG 20. To efekt doniesień o możliwym przejęciu firmy przez
austriacki OMV.
Aż 8,8 proc. do 429,10 zł zyskały na pierwszej wtym tygodniu sesji akcje węgierskiego MOL. 8,6 proc. walory
zyskiwały na rodzimym rynku - Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Tak nagły wzrost
zainteresowania akcjami konkurenta Orlenu to efekt doniesień o możliwym przejęciu węgierskiej spółki przez
austriacki koncern paliwowy OMV. W poniedziałek rano ten największy akcjonariusz MOL poinformował, że
kosztem 1 mld euro zwiększył udział w akcjonariacie spółki z 10 do 18,6, proc. jednocześnie proponując fuzję
obu.
“OMV postrzega nadchodzącą falę konsolidacji jako szansę dla obydwu firm na połączenie swoich
mocnych stron. OMV zaprasza tym samym MOL do otwartego i konstruktywnego dialogu. OMV jest
przygotowany i gotowy do tego“ - napisał austriacki koncern w komunikacie. Podobne próby spółka z Wiednia
podejmowała już wprzeszłości, efektem tego był zakup 10 proc. pakietu akcji MOL. Działania OMV oceniano
wtedy jako próbę wrogiego przejęcia.
Od kilku lat nie milkną też spekulacje o tym, że zainteresowane przejęciem MOL-a są też koncerny
rosyjskie. Dotychczasowy opór kierownictwa MOL przeciwko wszelkim próbom akwizycji może oznaczać, że
OMV będzie musiał zdecydować się na wrogie przejęcie. Nieoficjalne informacje GP potwierdzają, że taki
scenariusz jest najbardziej prawdopodobny.
Zyskanie kontroli nad węgierską spółką nie będzie łatwe, gdyż jej władze kontrolują ponad 25 proc.
akcji własnych, a maksymalny udział w ogólnej liczbie głosów, jaką może dysponować akcjonariusz MOL, został
niedawno ograniczony w jej statucie do 10 procent.
- Kierownictwo MOL podtrzymuje swoje wcześniejsze stanowisko, co oznacza, że dla OMV jedyną
drogą jest ogłoszenie wezwania - mówi wrozmowie z GP Peter Tordai, analityk KBC Securities.
Obecna wartość rynkowa MOL kształtuje się na poziomie 15,53 mld dolarów. W ubiegłym tygodniu
węgierska spółka wznowiła plan skupienia akcji własnych, co może być próbą obrony przed wrogim przejęciem.
Jak dotąd udało się skupić 0,9 proc. walorów.
*
Pisaliśmy o tym * Rozmowa z Zsoltem Hernadim, prezesem MOL - GP nr 93/2007 SZERSZA PERSPEKTYWA
- RYNEK Na warszawskiej giełdzie notowane są akcje 15 zagranicznych spółek. Cztery z nich pojawiły się na
naszym rynku w tym roku. W ocenie władz giełdy ich liczba do końca roku może zwiększyć się do 20.
Planowane są debiuty akcji m.in. ukraińskiej spółki XXI Century Investments i estońskiej PTA Group. W
indeksie WIG20 uwzględnione są dwie zagraniczne firmy - czeska spółka energetyczna CEZ oraz węgierska
firma naftowa MOL.
Czechy
26.6.2007
Parkiet
str. 17 gospodarka - region
ECzechy
TGS
Skoda przyspiesza
Czeski producent aut, wchodzący w skład grupy Volkswagen, podniósł tegoroczną prognozę sprzedaży do 620
tys. pojazdów, z 600 tys. prognozowanych w lutym. W zeszłym roku Skoda sprzedała 549,6 tys. samochodów.
Największym posiedzeniem cieszą się fabie i roomstery.
21
www.newton.pl
Brown is the new green
26.6.2007
Warsaw Business Journal
Martina Mareckova
str. 20 Central & eastern europe
ECzechy
Brownfield investment in the Czech Republic
Waste not, want not - specialist firms are rubbing their hands at the prospect of billions of Czech crowns being
spent on regenerating more than 3,000 of the country's brownfield sites by 2025
"This country used to be the industrial heart of Europe, but after the industry restructuring period of the 1990s,
many industrial sites remain abandoned and some of them are heavily contaminated. These are perfect
potential projects for us," says Joris Goossens, managing director of Belgium-based brownfield developer PSR.
With opportunities for greenfield development becoming scarce, Czech authorities are increasingly switching
focus to the regeneration of vacant brownfield sites. State business-development and investment agency
Czechinvest has just completed its national brownfield regeneration strategy, which aims to restore swathes of
brownfield sites -classified as plots of land, buildings or combinations of both that are either abandoned or not
used effectively and which may be contaminated -up and down the country.
Entering Czech brownfields
Property-development companies typically find it quite challenging to enter a competitive local market at this
point unless they acquire a smaller rival or purchase a project, but PSR, an enterprise that specializes
exclusively in brownfield development, has taken the plunge in anticipation of promising opportunities. This
month has seen PSR open a Czech office that is simultaneously the company's first international branch. PSR
initially considered opening an office in Sweden at the same time, but has decided to focus on the Czech
Republic for now.
PSR has been monitoring the Czech market for some time without much success. In January, it lost an auction
for the brownfield of failed arms maker Zbrojovka Brno in South Moravia to Czech and Slovak investment group
J&T, which outbid PSR by CZK 5 (zł.0.66) million with a CZK 707 (zł.94) million offer. The Zbrojovka site,
covering 22 ha, has an attractive location close to the city center and the competition generated by the auction
exceeded expectations.
PSR's Czech office is headed by Silvana Jirickova, until recently the director of the department of regional
infrastructure at Czechinvest. She will shortly be joined by two of her colleagues from the state agency. While at
Czechinvest, Jirickova worked with the two colleagues on a brownfield regeneration strategy that includes a
database of brownfield investment opportunities and related statistics.
Two sets of stats
Czechinvest initially identified 3,096 brownfield sites in the Czech Republic, covering an area of 11,060 ha.
However, in its latest statistics, it only lists around 1,800 sites because it didn't have enough detailed statistical
data on certain locations. One key insight is that more than half of the brownfield sites don't pose an
environmental risk and more than 70 percent are in private hands, according to Czechinvest.
For the purpose of the Czechinvest research study, a brownfield site covers more than two hectares of land or is
a building with a built-on area of more than 500 sqm. Such sites are the remainders of former industrial,
agricultural, military, residential and other activities. Czechinvest suggests that the largest overall area created
from existing brownfield sites will be suitable for mixed urban use and mixed industrial use.
Financial muscle
Regeneration of the country's brownfields will cost an estimated CZK 100 (zł.13.3) billion, with this figure based
on studies and experiences of sites that have already been regenerated, said Katerina Lorencova, project
manager at Czechinvest. The Czech state financially supported about 530 ha of brownfield sites between 1998
and 2006, spending CZK 580 (zł.77) million. Brownfield regeneration projects implemented with aid channeled
through Czechinvest included the transformation of a 360-ha former military airport in Zatec Triangle, North
Bohemia, into the Zatec Triangle Industrial Zone.
22
www.newton.pl
Of the CZK 100 (zł.13.3) billion needed for brownfield regeneration, the country should benefit from about CZK
40 (zł.5.3) billion sourced via EU structural funds and through various programs of the Ministries of Industry
Trade, Regional Development, Environment, and Agriculture, which all have the regeneration of brownfields on
their agenda, Lorencova commented. The remaining sum should be covered by the private sector.
Goossens mentioned that PSR's budget for Czech Republic projects is not limited at the moment. "Of course we
will invest the money wisely, and we will choose only financially viable projects," he said.
What's next?
The aim of the national strategy is to regenerate 25 percent of the country's brownfields by 2013, with the
majority of regenerations to be realized by 2025. But now, after the recent management shake-up at
Czechinvest, some observers are expressing concerns over the fate of the brownfield strategy.
At least a third of the agency's employees either quit or were dismissed following the removal of former
Czechinvest CEO Tomas Hruda in early April. Only one member of the team working on the brownfield strategy
will remain at the agency by July. "The database is of great value now, but unless the state pursues the
strategy, it will become a dead document in a year," said Pavel Vorlicek, director of BIRT Consulting, a Czech
company that provides consulting services on brownfield redevelopment. However, Michal Korycanek, director
of the business properties and infrastructure division at Czechinvest, affirmed that the agency is committed to
continuing with the brownfield strategy and is currently looking for personnel to fill the vacant positions.
City attraction
PSR is seeking brownfield sites in the environs of regional cities, with preference being given to those located
near city centers. Local developer Sekyra Group is also focusing on the regeneration and development of larger
urban areas, particularly Prague and the larger cities. "We consider [going for] land with an environmental
burden only in the event of a limited number of locations," said company spokesman Radek Polak. "The
potential of greenfields is running dry and companies want to go to the city centers," Vorlicek said.
Still, more than half of the brownfield sites are located in towns with up to 2,000 inhabitants, while cities with
more than 50,000 inhabitants can only accout for 8.6 percent, or 154, of the brownfield sites, said Czechinvest.
As a result, not all the opportunities are in attractive areas. Among sites that won't be easy to market are those
that have bad transportation access, unresolved property-rights relationships or maximized built-on areas,
Lorencova pointed out. Investors can also be put off by demolition and ecological cleanup costs.
Military sites, meanwhile, can appear to be attractive because they are in good condition with no ecological
burdens. But, Lorencova noted, the regeneration of such sites is often hindered by an inability to come up with a
future site use. The sites are either still in the hands of the Ministry of Defense or they have already been either
transferred or earmarked for transfer to municipalities. "Large sites are problematic as no one knows what their
future use should be in order to bring a contribution to the municipality or a profit to the developers," Lorencova
said.
PSR said it is aware such challenges lie ahead. "The most difficult thing is to deal with the site ownership,
especially if one wants to redevelop a large area. In Belgium, we deal with city-quarter redevel-opments and in
such projects it's always [difficult] to assemble the site," Goossens said.
This is an edited version of an article which originally appeared in Czech Business Weekly
Regeneration of the country's brownfields will cost an estimated CZK 100 (zł.13.3) billion
Opis zdjęcia| Revitalizing Czech brownfields will take some fancy footwork
23
www.newton.pl
Domki dla młodych
26.6.2007
Kurier Szczeciński str. 15 Kurier budowlany
(mak) ECzechy
Developer z czeskimi korzeniami
NA szczecińskim rynku chce zaistnieć wywodząca się z Czech firma ES Polska, która specjalizuje się w
budowaniu murowanych domów jednorodzinnych. Jej atutem mają być specjalne programy, które zapewniają
inwestorowi pomoc na każdym etapie budowy, poczynając od pozyskania pieniędzy oraz wyboru i kupna działki.
ES Polska jest jedną ze spółek-córek czeskiej firmy Ekonomickie Stavby. Jest ona jednym z głównych
producentów domów jednorodzinnych w Czechach i na Słowacji, gdzie w ciągu roku buduje ich ok. 300.
Firma podkreśla, że oferowane przez nią programy budowlane zakładają wsparcie na każdym etapie
budowy, aż do momentu odbioru gotowego domu. Dwa z nich są przygotowane specjalnie dla młodych rodzin i
młodych par
- Obserwujemy, że to głównie młodzi ludzie przeważają wśród kupujących domy jednorodzinne twierdzi Michal Jalovecky, prezes ES Polska. - Często nie stać ich na kupno średniej wielkości mieszkania w
mieście i jedyną alternatywą jest mały domek pod miastem. Ma to związek nie tylko ze wzrostem cen mieszkań,
ale również ze zmianą stylu życia młodych Polaków.
Oferta także dla transportu
26.6.2007
Polska Gazeta Transportowa str. 5 W kraju
Bogdan Lewicki ECzechy
Poznań. Targi Innowacje -Technologie - Maszyny 2007
Niskopodłogowy tramwaj Puma i najnowszej generacji robot spawalniczy Tawers to zaledwie fragment nowości
przedstawionych podczas zakończonych 14 czerwca w Poznaniu targów Innowacje -Technologie - Maszyny.
Tegoroczne targi były pod wieloma względami rekordowe. Po pierwsze zaprezentowano na nich kilkaset
nowości technologicznych, podczas gdy w minionych edycjach było ich zazwyczaj kilkadziesiąt. Rekordowa była
również liczba wystawców. Na powierzchni 30 tys. m2 najnowszą myśl techniczną prezentowało 1300
wystawców i firm z 36 krajów, w tym między innymi z: Chin, USA, Wielkiej Brytanii, Malezji, Czech, Rosji,
Tajwanu i Szwecji. W tym roku targi podzielono na 9 branżowych salonów wystawienniczych, wśród których
znalazł się także Salon Logistyki, Transportu i Spedycji.
W Salonie LTS Transporta znalazło się wiele ciekawych propozycji. Ci, którzy szukali dla swoich firm
innowacyjnych rozwiązań i technologii z dziedziny transportu wewnętrznego i
międzyoperacyjnego, logistyki i spedycji z pewnością znaleźli dla siebie nowe rozwiązanie. Ekspozycja
obejmowała następujące bloki tematyczne: transport wewnętrzny i zewnętrzny, logistyka, magazyny, spedycja,
pojazdy, wózki przemysłowe, systemy składowania i transportu, systemy ważenia i identyfikacji,
oprogramowanie i automatyka i doradztwo i konsulting
Na Transportę do Poznania przyjechało ponad 50 firm z Czech, Holandii, Polski, Turcji i Włoch, a honorowy
patronat objęli minister gospodarki oraz nauki i szkolnictwa wyższego.
Oferta skierowana była głównie do technologów i projektantów linii produkcyjnych, inżynierów utrzymania ruchu
w przemyśle, producentów
maszyn dla przemysłu, przedsiębiorstw transportowych, spedycyjnych i dystrybucyjnych, centrów
logistycznych, firm świadczących usługi na rzecz kolei, sieci handlowych i dystrybutorów FCMG.
Ciekawym uzupełnieniem LTS Transporty było seminarium "Standardy identyfikacji jednostek logistycznych w
branży TSL" przygotowane przez Instytut Logistyki i Magazynowania, Polską Izbę Spedycji i Logistyki oraz
Międzynarodowe Targi Poznańskie. Po raz pierwszy podczas czerwcowych targów odbywał się Sztaplar Show.
W tej jedynej w swoim rodzaju rywalizacji brali udział najlepsi operatorzy z Polski. Zawody rozgrywano w trzech
kategoriach udźwigu: do 1,5 t, do 2,5 t i powyżej 2,5 t.
24
www.newton.pl
Opis zdjęcia| Podczas IMT Polska na wózkach widłowych przewożono głównie... piękne hostessy
25.6.2007
Ekspansja w cztery strony świata
25.6.2007
Dziennik Bałtycki
str. 32 Top 100 Najwieksze pomorskie firmy
ECzechy
JACEK KLEIN
Pomorskie przedsiębiorstwa coraz częściej kupują i otwierają firmy za granicą
Na rozbudowę zagranicznych sieci zakładów produkcyjnych i oddziałów sprzedaży pomorskie firmy czerpią
kapitał z warszawskiej giełdy. Emisja akcji przynosi dziesiątki milionów złotych potrzebnych na inwestycje.
Zarówno Polacy, jak i przedsiębiorstwa dysponują coraz większymi zasobami pieniędzy, które przeznaczają
na zakupy. Niektórym pomorskim firmom potencjał krajowego rynku nie wystarczy. Aby zapewnić sobie wzrost
wpływów, ze swoimi produktami i usługami wychodzą na zagraniczne rynki, nawet tak odległe jak... Australia.
Najpopularniejszym kierunkiem ekspansji pomorskich firm są Europa Środkowa i Rosja. Największa
pomorska firma, Grupa Lotos SA posiada zagraniczną spółkę na Litwie - UAB Lotos Baltija. Za jej
pośrednictwem sprzedaje oleje na tamtejszym rynku oraz na Białorusi. Spółka mocno także angażuje się w
rejonie Kaukazu. Lotos Oil, wchodząca w skład grupy kapitałowej, rozwija eksport olejów silnikowych do
tamtejszych republik, zwłaszcza do Azerbejdżanu. Możliwe, że w przyszłości także tam powstanie oddział
Lotosu.
Gdański Mercor SA, największy w Polsce producent biernych zabezpieczeń przeciwpożarowych przejął
pod koniec ub. roku całkowitą kontrolę nad czeską firmą Hasil. W zakładzie w Mariańskich Horach są
produkowane drzwi drewniane i stalowe w standardzie charakterystycznym dla rynku czeskiego i słowackiego.
Obie firmy planują wspólnie dalszą ekspansję zagraniczną. Kluczowymi rynkami zbytu będą Ukraina i Rumunia.
Gdańska spółka zarejestrowała już spółki zależne w tych krajach. W Rumunii jest to spółka Mercor Fire
Protection Systems, która będzie kanałem dystrybucyjnym dla grupy Mercor na tym rynku. Z kolei na Ukrainie,
wspólnie z partnerem lokalnym, powołana została spółka Mercor Ukraina, która będzie odpowiedzialna za
rozwój sprzedaży oddzieleń przeciwpożarowych na tym rynku.
Prawdziwym potentatem pod względem zagranicznych spółek jest malborska Organika SA. Posiada
osiem zagranicznych spółek, od Rosji po Bułgarię, Bośnię i Hercegowinę. Zakłady wytwarzające piankę
poliuretanową współpracują z tamtejszymi producentami mebli. Drzwi i ościeżnice w krajach Europy Środkowej
sprzedaje natomiast Porta KMI z Bolszewa. W 2005 roku uruchomiła fabrykę w Rumunii. Firma rozważa
możliwość budowy fabryki drzwi na Ukrainie. Byłby to drugi zagraniczny zakład. Inwestycja na razie jest w
fazie koncepcji. Pod uwagę brany jest rejon Zaporoża. Jest to rynek o dużym potencjale gospodarczym i
położony blisko Rosji.
Porta ze swoimi produktami obecna jest na Ukrainie już od ponad ośmiu lat. Sieć dilerska obejmuje
terytorium całego kraju, a marka Porta Dveri, jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych marek wśród
producentów drzwi. Marka producenta z Bolszewa znana jest zresztą nie tylko na Ukrainie. Porta KMI sprzedaje
produkty w 23 krajach, m.in.: Białorusi, Rosji, Litwie, Łotwie, Mołdawii, Niemczech, Czechach, Słowacji,
Węgrzech, Bułgarii, Hiszpanii, Szwajcarii i Izraelu. W ubiegłym roku wyeksportowała produkty wartości 74 mln
zł.
Fundusze zapewnia giełda
Na rozbudowę zagranicznych sieci zakładów produkcyjnych i oddziałów sprzedaży pomorskie firmy czerpią
kapitał z warszawskiej giełdy. Emisja akcji przynosi dziesiątki milionów złotych potrzebnych na inwestycje.
Dzięki kapitałowi od akcjonariuszy słupski producent obuwia Gino Rossi SA zamierza otworzyć w tym roku 10 11 sklepów za granicą, w tym w Danii, Rosji, na Ukrainie, Węgrzech oraz w Niemczech. Na początku tego roku
firma zarejestrowała w Sankt Petersburgu spółkę Gino Rossi Russia, która zajmować się będzie
prowadzeniem salonów obuwia i promocją marki.
- Rosja to duży i obiecujący rynek - mówi Maciej Fedorowicz, prezes Gino Rossi SA.
W ciągu 3-4 lat słupska firma chce mieć po kilkadziesiąt sklepów w Rosji, na Ukrainie, w Niemczech i
Skandynawii. Skandynawskim rynkiem zawiaduje spółka Gino Rossi Denmark ApS, z siedzibą w mieście
Padborg. Spółka idzie jednak znacznie dalej. Od trzech lat najnowsze wzory obuwia są dostępne również w
25
www.newton.pl
Australii. Cieszą się tak dużym powodzeniem, że firma zdecydowała się na powołanie na antypodach spółki
Gino Rossi Pty Ltd., która zarządzać ma sklepami firmowymi na południowej półkuli.
Dzięki giełdzie swoją grupę o zagraniczne spółki rozbudowuje także gdyński dystrybutor i producent
części samochodowych Fota SA. Spółka posiada już swoje oddziały na Węgrzech, Ukrainie i w Czechach.
Niedawno zawarła umowę przejęcia 80 proc. udziałów w czeskiej spółce Autoprima. W przyszłości zostanie
ona połączona z działającą od ubiegłego roku spółką Fota Czechy.
- Rynki czeski i słowacki są podobne do polskiego. Charakteryzuje je tak jak w Polsce rozdrobnienie i
naszym zdaniem, czeka je konsolidacja. Podobnie jak w Polsce do 4-5 największych firm należeć będzie około
80 proc. rynku. Chcemy być jedną z nich - uważa Bohdan Stankiewicz, prezes Foty SA.
Autoprima posiada 38 filii na terenie Czech i Słowacji, z czego 26 to własne placówki, a 12
prowadzonych jest przez niezależnych dilerów. Firma zatrudnia 168 pracowników. W ofercie ma 150 tys.
różnych części. Główne produkty, które sprzedaje Autoprima, to m.in. elementy układów hamulcowych, silnika
czy układu kierowniczego, akcesoria, uszczelki, oleje, kosmetyki samochodowe i inne. Większość części
importowana jest z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Holandii, Hiszpanii i Włoch.
- To nasza pierwsza i do tego znacząca transakcja, którą sfinansujemy środkami pozyskanymi w
ubiegłorocznej publicznej ofercie akcji - mówi Stankiewicz.
Fota ze sprzedaży swoich akcji uzyskała w ubiegłym roku 100 mln zł. W najbliższym czasie firma
zamierza ogłosić o kolejnych swoich akwizycjach. Prowadzi rozmowy o przejęciu kilku spółek także
zagranicznych. Dzięki akwizycjom Fota chce zwiększyć przychody w przyszłym roku o ok. 100 mln zł.
Z odzieżą i wiadrami na Wschód
W siedmiu krajach europejskich swoje sklepy ma gdańska firma LPP SA. Ubrania marki Reserved i Cropp
Town sprzedaje w salonach odzieżowych na Ukrainie, Litwie, Łotwie, w Estonii, Czechach, Słowacji, Rosji i na
Węgrzech. Pierwszy salon z emblematem Reserved otwarto poza granicami kraju w lutym 2002 r. w Tallinie.
Obecnie zagranicznych sklepów jest ponad 60. Ich łączna powierzchnia wzrosła do 120 tys. m kw.
Ostatnio spółka stawia na rozwój sieci sprzedaży w Rosji, którą ocenia jako najbardziej
perspektywiczny rynek w Europie. Prowadzeniem i otwieraniem nowych sklepów zajmuje się spółka zależna w
Moskwie.
- Oglądamy wszystkie rynki europejskie, jednak na razie te kraje, w których obecnie działamy są dla nas
najważniejsze, a z nich stawiamy głównie na Ukrainę i Rosję - mówił w ubiegłym miesiącu Dariusz Pachla,
wiceprezes LPP SA.
Na koniec tego roku w Rosji będzie łącznie 46 salonów marek Reserved i Cropp Town. Obecnie jest zaś
18 sklepów Reserved i 13 Cropp Town.
Na wschodnie rynki postawił także słupski Plast-Box SA. Dwa lata temu ruszyła produkcja w
ukraińskiej fabryce. Nie obyło się bez perturbacji wynikających z zamieszania politycznego u naszych sąsiadów
oraz ze zmian w prawie podatkowym. Obecnie fabryka działa już jednak bez przeszkód i dostarcza ukraińskim
oraz rosyjskim klientom wiadra i pojemniki plastikowe do celów spożywczych.
Zadomowieni na Syberii
Nad jedną z największych rzek Azji, Obem, postawi domy gdański Polnord SA. Mieszkania o łącznej
powierzchni 150 tys. m kw. wybudowane zostaną w Nowosybirsku. Polnord rozpoczął już pierwszy etap
realizacji inwestycji deweloperskiej. Mieszkania budowane będą przez pięć lat, firma spodziewa się osiągnąć
przychody w wysokości 120 mln USD, a zysk może wynieść ponad 40 mln USD. To nie jedyna inwestycja w
Rosji. PLP Development Group ZSA, z siedzibą w Moskwie, spółka, w której Polnord ma 50 proc. udziałów,
podpisała także kolejne trzy umowy, tym razem z firmą Sargrad ZSA, z siedzibą w Saratowie. Polnord
wybuduje w Saratowie nad Wołgą wielokondygnacyjny budynek mieszkalny o podwyższonym standardzie, o
powierzchni 3 tys. m kw. Ponadto postawi dwa kompleksy komercyjne: handlowy i biurowy. Budowa ma się
zakończyć w 2010 roku. Gdańska spółka zyska na niej 37 mln USD.
Polnord wyrósł w ostatnim czasie na największą firmę deweloperską w kraju. Portfel gruntów, do
których Grupa Polnord ma prawo, pozwala na realizację nowych inwestycji komercyjnych i mieszkaniowych w
ciągu najbliższych 5 lata, o łącznej powierzchni ponad 1,7 mln m kw. Przychody grupy kapitałowej gdańskiej
firmy mogą wynieść 13 - 14 mld zł. Zysk brutto z realizowanych projektów deweloperskich może osiągnąć
poziom 3,6 mld zł. Cześć tych przychodów i zysków może zostać wygenerowana w Chinach.
Polnord podpisał list intencyjny z China International Industry and Commerce Co. Ltd o współpracy
przy realizacji dużych inwestycji deweloperskich oraz budowie dróg i autostrad.
- Umowa przewiduje możliwość skorzystania z potencjału wykonawczego i pracowniczego chińskiej
grupy - tłumaczy Bartłomiej Kolubiński, członek zarządu Polnord SA.
26
www.newton.pl
Razem z firmą z Pekinu Polnord będzie budował Park Technologiczny w Wilanowie. Biurowce, w
których ulokować się mają przedstawicielstwa chińskich firm inwestujących w Polsce, będą miały powierzchnię
co najmniej 30 tys. metrów kwadratowych. W planie są jednak także wspólne inwestycje w Chinach.
Opis zdjęcia| Od trzech lat najnowsze wzory obuwia Gino Rossi dostępne są również w Australii. Cieszą się tak
dużym powodzeniem, że firma zdecydowała się na powołanie na antypodach spółki, która zarządzać ma
sklepami firmowymi na południowej półkuli. FOT. APR/SAS
Rezydencja decyduje o rozliczeniu podatku w Czechach
25.6.2007
Gazeta Prawna
str. 16 Tygodnik Podatkowy
ECzechy
EWA MATYSZEWSKA
ROZLICZANIE DOCHODÓW ZAGRANICZNYCH
Wykonywanie pracy przez Polaka w Czechach może wiązać się z powstaniem obowiązków podatkowych
zarówno w Czechach, jak i w Polsce. Jaki podatek będzie trzeba zapłacić i w jakim kraju uzależnione jest od
rezydencji podatkowej danej osoby.
Ustalenie, w którym kraju oraz od jakich dochodów należy zapłacić podatek, pracując w Republice Czeskiej,
powinno rozpocząć się od określenia zakresu obowiązku podatkowego danej osoby (tzw. rezydencji
podatkowej) w każdym z tych krajów.
Rezydencja podatkowa
Zgodnie z czeskimi przepisami Polak podejmujący pracę w Czechach będzie uznany za czeskiego rezydenta
podatkowego, jeśli posiada on w tym kraju stałe miejsce zamieszkania (tj. miejsce, gdzie przebywa z zamiarem
stałego pobytu) bądź też przebywa w Czechach w danym roku kalendarzowym przez przynajmniej 183 dni.
Jeśli nie będzie spełniony żaden z wymienionych warunków, wówczas Polak będzie uznany za czeskiego
nierezydenta podatkowego i, w konsekwencji, opodatkowaniu w Czechach będzie podlegał tylko jego dochód
pochodzący ze źródeł położonych w Czechach.
- Za dochód z czeskich źródeł uważany jest również dochód za pracę fizycznie wykonaną na terytorium
Czech, nawet jeśli został on wypłacony przez pracodawcę spoza Czech - przypomina Paweł Stańczyk, starszy
konsultant w PricewaterhouseCoopers.
Konflikt rezydencji
Może się zdarzyć, że na podstawie wewnętrznych przepisów polskich i czeskich Polak będzie uznawany za
rezydenta podatkowego obu krajów (np. gdy będzie przebywał w Czechach przez więcej niż 183 dni, ale w
Polsce będzie nadal posiadał centrum interesów osobistych). - Taki przypadek określany jest mianem konfliktu
rezydencji i do jego rozstrzygnięcia służą przepisy polsko-czeskiej umowy o unikaniu podwójnego
opodatkowania - wyjaśnia Paweł Stańczyk. Zgodnie z regułą zawartą w polskoczeskiej umowie o unikaniu
podwójnego opodatkowania, w przypadku takiego konfliktu przyjmuje się, że dana osoba będzie uważana za
rezydenta podatkowego tego kraju, w którym posiada stałe miejsce zamieszkania. Jeśli posiada ona stałe
miejsce zamieszkania w obu krajach, wówczas należy rozpatrzyć, w którym kraju ma ośrodek interesów
życiowych. Jeśli nie można ustalić, w którym kraju dana osoba ma ośrodek interesów życiowych, wówczas
decydujące jest to, w którym kraju Polak zwykle przebywa. Ostatecznym kryterium jest kryterium obywatelstwa.
Podkreślenia wymaga fakt, że Polak uznany na podstawie przepisów umowy za rezydenta podatkowego
jednego z krajów (np. Czech) powinien być traktowany w drugim z tych krajów (np. w Polsce) jako nierezydent.
Obowiązki rozliczeniowe
W przypadku Polaka zatrudnionego bezpośrednio przez czeską spółkę (lub przez czeski oddział spółki
zagranicznej) czeski pracodawca jest zobowiązany do zarejestrowania pracownika w czeskim systemie
podatkowym, a także do poboru miesięcznych zaliczek na podatek od wypłacanego wynagrodzenia oraz do
odprowadzania ich na konto czeskich władz skarbowych. Czeska spółka będzie zobowiązana do wypełnienia
tych obowiązków również wówczas, gdy Polak wykonuje pracę na jej rzecz i pod jej kierownictwem, nawet jeśli
sama spółka nie zatrudnia go bezpośrednio ani nie wypłaca mu wynagrodzenia (albowiem jest on zatrudniony i
wynagradzany np. przez spółkę polską). W takim przypadku zaliczki odprowadzane przez czeską spółkę
27
www.newton.pl
obliczane są od wynagrodzenia wypłacanego Polakowi przez jego pracodawcę. - Jeśli pracownik nie uzyska w
trakcie roku innego dochodu podlegającego opodatkowaniu w Czechach, wówczas czeska spółka jest
zobowiązana (na prośbę pracownika) do przygotowania jego rocznego rozliczenia podatkowego - dodaje Paweł
Stańczyk.
Wskazuje również, że w innej sytuacji znajdzie się Polak, który pracuje w Czechach na podstawie
umowy o pracę zawartej z polską spółką i nie wykonuje usług na rzecz czeskiej spółki - będzie on
zobowiązany do samodzielnego wywiązywania się z obowiązków podatkowych ustanowionych przez czeskie
prawo. W szczególności pracownik ten będzie zobowiązany do zarejestrowania się w czeskim systemie
podatkowym i uzyskania czeskiego numeru identyfikacji podatkowej (tzw. DIC) oraz do odprowadzania
miesięcznych zaliczek podatkowych. Będzie on również musiał samodzielnie przygotować i złożyć roczne
zeznanie podatkowe w Czechach.
Wyłączenie z podatku
Można jednak uniknąć zapłaty podatku w Czechach. Istnieje możliwość, że dochody Polaka pracującego w
Czechach nie będą tam w ogóle opodatkowane.
Jak wyjaśnia Paweł Stańczyk, stanie się tak wówczas, gdy pobyt w Czechach Polaka (będącego
polskim rezydentem i czeskim nierezydentem podatkowym, zatrudnionego na podstawie polskiej umowy o
pracę), liczony łącznie za ostatnie 12 miesięcy, nie przekroczy 183 dni. Koniecznym warunkiem braku
opodatkowania w Czechach jest również to, aby koszt wynagrodzenia takiego pracownika był w całości i
ostatecznie poniesiony przez polskiego pracodawcę (tj. aby nie był refakturowany na spółkę czeską).
Pracownik taki, pracując w Czechach, nie może również wykonywać pracy pod kierownictwem czeskiej spółki
ani na jej rzecz, ani też nie może wykonywać usług na terytorium Czech przez więcej niż sześć miesięcy w
każdych kolejnych 12 miesiącach. W przeciwnym wypadku dochody uzyskane przez takiego pracownika będą
musiały być opodatkowane w Czechach.
Zeznanie roczne
Po zakończeniu roku Polak pracujący w Czechach, który pozostał polskim rezydentem podatkowym, będzie
zobowiązany do złożenia w Polsce rocznego zeznania podatkowego (na formularzu PIT-36). W zeznaniu tym
powinien on uwzględnić również dochody uzyskane za pracę na terytorium Czech.
- Dochody te są wprawdzie zwolnione z opodatkowania w Polsce, ale powinny zostać uwzględnione w
zeznaniu podatkowym w celu obliczenia tzw. efektywnej stawki podatkowej, czyli stawki, która będzie miała
zastosowanie do innych dochodów tej osoby, które podlegają opodatkowaniu w Polsce (np. do dochodów z
najmu), o ile oczywiście w ogóle takie dochody występują - argumentuje Paweł Stańczyk.
W przypadku Polaka, który w związku z wyjazdem do Czech stał się nierezydentem podatkowym w
Polsce, obowiązek złożenia polskiego zeznania podatkowego będzie istniał tylko wówczas, gdy w danym roku
osoba ta uzyskała dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce (a więc dochody z polskich źródeł).*
PODSTAWA PRAWNA
* Art. 27 ust. 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.
Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
* Art. 24 umowy sporządzonej w Warszawie dnia 24 czerwca 1993 r. między rządem Rzeczypospolitej Polskiej
a rządem Republiki Czeskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu
i majątku (Dz. U.
z 1994 r. nr 47, poz. 189).
WAŻNY TERMIN
31 marca
do tego dnia roku następnego należy złożyć czeskie zeznanie podatkowe CZY MOŻNA PRZEDŁUŻYĆ
TERMIN ROZLICZENIA Termin złożenia zeznania podatkowego na wniosek podatnika złożony do czeskich
władz skarbowych może zostać przedłużony do 30 czerwca. Przedłużenie terminu do 30 czerwca następuje
również wówczas, gdy przygotowaniem i złożeniem zeznania podatkowego zajmuje się licencjonowany czeski
doradca podatkowy na podstawie stosownego pełnomocnictwa (pod warunkiem złożenia tego pełnomocnictwa
do czeskiego urzędu w terminie do 31 marca). W tych samych terminach należy wpłacić podatek wynikający z
rocznego rozliczenia podatkowego.
EKSPERTWYJAŚNIA
28
www.newton.pl
Jakie ulgi przewiduje czeski system podatkowy
JOANNA NARKIEWICZ
-TARŁOWSKA doradca podatkowy,
menedżer, dział doradztwa podatkowego, PricewaterhouseCoopers Czy podatnikowi w Czechach
przysługują jakiekolwiek ulgi i odliczenia? Czy istnieje możliwość rozliczenia się wspólnie z małżonkiem?
Podobnie jak w Polsce, również iwCzechach istnieje możliwość odliczania określonych wydatków.
Niektóre z nich podlegają odliczeniu od dochodu, inne od podatku. Odliczeniu od dochodu podlegają, pod
pewnymi warunkami, odsetki od kredytu hipotecznego do kwoty rocznie 300 tys. koron czeskich (CZK), składki
wpłacone na prywatne ubezpieczenie na życie (do kwoty 12 tys. CZK rocznie) oraz składki wpłacone na
dodatkowy, państwowy plan emerytalny (również do kwoty 12 tys. CZK rocznie). Podatnik może też odliczać
darowizny poniesione na cele charytatywne. Podatnik może skorzystać z określonych odliczeń od podatku, w
tym przede wszystkim z generalnego odliczenia wwysokości 7,2 tys. CZK. Od podatku można też odliczyć m.in.
kwotę 4,2 tys. CZK - do skorzystania z tego odliczenia będzie uprawniony podatnik, który mieszka ze
współmałżonkiem, jeśli dochody współmałżonka nie przekraczają określonego ustawowo progu. Warto również
wspomnieć o czeskiej uldze prorodzinnej. W Republice Czeskiej istnieje możliwość obniżenia podatku, przy
spełnieniu określonych warunków, o kwotę 6 tys. CZK rocznie na każde dziecko pozostające na wychowaniu
podatnika (można w ten sposób odliczyć w danym roku nie więcej niż 30 tys. CZK). Co ciekawe, jeśli
zobowiązanie podatkowe podatnika jest niższe niż kwota przypadająca do odliczenia z tytułu tej ulgi, wówczas
podatnik otrzymuje specjalny dodatek w wysokości różnicy pomiędzy wysokością ulgi na dziecko a
zobowiązaniem podatkowym.
Czeskie prawo podatkowe przewiduje również możliwość wspólnego opodatkowania małżonków.
Polega ono, podobnie jak w Polsce, na obliczeniu podatku od łącznego dochodu małżonków podzielonego
przez dwa. Skorzystać z tej możliwości mogą małżonkowie, którzy mają na wychowaniu przynajmniej jedno
dziecko. Pamiętać należy jednak o tym, że pomimo wspólnego opodatkowywania dochodów, każdy z
małżonków musi złożyć w Czechach własne, odrębne zeznanie podatkowe oraz zapłacić odrębnie podatek
wynikający z takiego zeznania.
Mówiąc o możliwości obniżenia wysokości czeskiego zobowiązania podatkowego, należy wspomnieć o
projekcie gruntownej reformy systemu podatkowego w Czechach, który obecnie jest przedmiotem prac
czeskiego parlamentu. Projekt ten zakłada m.in. wprowadzenie od 1 stycznia 2008 r. w Czechach istotnych
zmian w opodatkowaniu osób fizycznych. Przede wszystkim, planowane jest wprowadzenie zamiast obecnie
obowiązującej progresywnej skali podatkowej, podatku liniowego PIT w wysokości 15 proc. Dodatkowo w
planach jest również istotne zwiększenie limitów niektórych ulg i odliczeń przysługujących podatnikom. Z drugiej
jednak strony rozważa się zwiększenie podstawy podlegającej opodatkowaniu m.in. poprzez zniesienie
dotychczas obowiązującego zwolnienia z opodatkowania składek na ubezpieczenie społeczne opłacanych
przez pracodawcę.* (EM)
CZESKA SKALA PODATKOWA NA 2007 ROK
Wysokość dochodu
do opodatkowania Wysokość podatku
w czeskich
koronach (CZK)
Od Do
- 121 200 12 proc.
121 200 218 400 19 proc. od nadwyżki ponad 121 200 CZK plus 14 544 CZK
218 400 331 200 25 proc. od nadwyżki ponad 218 400 CZK plus 33 012 CZK
331 200 - 32 proc. od nadwyżki ponad 331 200 CZK plus 61 212 CZK
29
www.newton.pl
SWOJE NA CUDZYM
25.6.2007
Newsweek Polska
MIŁOSZ WĘGLEWSKI
str. 46 Biznes
ECzechy
Sukces w biznesie zaczyna się od dobrego pomysłu. Niekoniecznie własnego. Można go przecież kupić na
rynku.
Jesteśmy narodem mięsożerców, jednak największa na świecie sieć restauracji wegetariańskich Green Way to
koncept dwóch Polaków. Jerzy Szkolnicki i Marek Chudzik zaczęli 10 lat temu od skromnej knajpki w Sopocie z
oryginalnie skomponowanym menu dla jaroszy. Jej spektakularny sukces skłonił ich do budowy w 2000 r.
systemu franczyzowego. Dziś krajowa sieć Green Way, gdzie za 8-12 zł można wybierać między indyjską koftą,
meksykańskimi enchiladas, izraelskimi falafelami i swojskimi pierogami, liczy 35 barów. - Do końca roku będzie
ich 40, bo zainteresowanie wejściem w sieć rośnie - mówi Szkolnicki.
Green Way ma już lokal w Oslo i przymierza się do wejścia na rynki niemiecki i brytyjski. Przez
franczyzobiorców, rzecz jasna, którym oferuje dogodne warunki. Jednorazowa opłata licencyjna w zależności od
lokalizacji wynosi 5-20 tys. zł. Do tego trzeba doliczyć 5 proc. miesięcznej opłaty od obrotu. Chętnych nie
brakuje - obroty w dobrych punktach sięgają rocznie 1,5 mln zł. Franczyzowa sieć Green Way jest znakomitym
przykładem dużej firmy, którą - mając dobry pomysł - można zbudować w kilka lat. A franczyza jest szansą dla
tysięcy Polaków, mających żyłkę przedsiębiorcy i trochę odłożonej gotówki, którym dotąd brakowało odwagi lub
pomysłu na uruchomienie własnego biznesu. Firmy krajowe i zagraniczne ze wszystkich możliwych branż
prześcigają się w ofertach, kuszą zakupem licencji i patentu na sprawdzony biznes, który będzie procentował
na naszym rachunku. Zresztą dla firm tworzących sieć franczyza jest najtańszym i najskuteczniejszym
sposobem rynkowej ekspansji. Korzyści są więc po obu stronach i dlatego chętnych do biznesowego tanga
przybywa. Dziś franczyza z obrotami przekraczającymi 50 mld złotych rocznie, 35 tys. placówek i 200 tys.
zatrudnionych jest jednym z kół napędowych gospodarki.
Jak wynika z ostatniego raportu firmy doradczej Profit System, ponad 90 proc. z 350 działających w Polsce
sieci aktywnie szuka partnerów do biznesu. W ofertach franczyzy można dziś przebierać jak w ulęgałkach,
uwzględniając własne upodobania i możliwości finansowe. Wybór ogromny - od stacji paliw, sklepów, pralni, biur
nieruchomości, agencji turystycznych po szkoły muzyczne i rozgłośnie radiowe. Koszty inwestycji od kilku
tysięcy złotych po miliony, gdybyśmy chcieli np. prowadzić hotel amerykańskiej sieci Choice Hotels, właśnie
wchodzącej do Polski.
Za nieporównanie mniejsze pieniądze można zostać właścicielem oddziału znanej instytucji finansowej. Ostra
konkurencja między bankami zmusza je bowiem do rozbudowy sieci, a tworzenie placówek franczyzowych
bywa dla nich nawet 10 razy tańsze niż uruchamianie własnych oddziałów. Przekazują partnerowi swą markę i
ofertę, przerzucając na jego barki koszty adaptacji lokalu oraz wszystkie obciążenia z wynagrodzeniem
pracowników łącznie. Superinteres, nawet jeśli trzeba się podzielić zyskami. Dlatego wiele banków staje
nagłowię, aby złowić jak najwięcej agentów.
Poznański BZ WBK dopiero zaczął tworzyć sieć minibanków, ale do końca roku chce ich mieć przynajmniej sto.
Licencję na działalność sprzedaje więc w promocji już za 5 tys. zł, a comiesięczną opłatę franczyzową ustalił na
1100 zł. Koszt inwestycji? Paweł Błasiak z BZ \VBK twierdzi, że koszt adaptacji lokalu (wystarczy 30 mkw.
powierzchni) powinien się zamknąć w 30 tys. zł. Przyszłych agentów ma skusić gwarancja pozostawienia im 70
proc. przychodów z działalności, a także duże pole manewru w ustalaniu cen za usługi. Za przelew pieniędzy
mogą brać złotówkę, ale i 4 zł, jeśli klienci to zaakceptują.
Minibanki skupią się na szybkiej obsłudze finansowej. Będzie tu można regulować płatności, założyć konto i od
ręki otrzymać kartę płatniczą. Na kredyty trzeba poczekać. Jeśli komuś się śpieszy i chce od razu zostać
rasowym bankierem, w kolejce czeka MultiBank, mający ponad 40 placówek franczyzowych z pełną gamą
usług. Koszt inwestycji w oddział szacują na 130 tys. zł, ale Mateusz Żelechowski z MuItiBanku zapewnia, że
zwróci się ona najpóźniej po 18 miesiącach. Potem przeciętny agent powinien zarabiać 30-40 tys. brutto, a
gwiazda finansów przynajmniej dwa razy więcej. Dziś w ten sposób rozwija się kilkanaście banków, tworząc
jeden z największych systemów franczyzowych na rynku, obok liczących setki i tysiące placówek sieci handlu
detalicznego i gastronomii.
Małe jest piękne
Ale jest również drugi biegun franczyzowego biznesu, na którym sytuują się sieci typu Modry Słoń - pochodzący
z Czech system miniwydawnictw oferujących spersonalizowane książki dla dzieci. Do gotowego tekstu
wybranego przez rodziców spośród kilkunastu fabuł wpisuje się imię dzieciaka (w historię można też wpisać
imię kolegi czy ulubionego psa). Tym samym dziecko, którego zdjęcie ozdabia też stronę tytułową, staje się
30
www.newton.pl
głównym bohaterem książki. To świetny pomysł na prezent na imieniny lub koniec roku szkolnego dla 5-, 10latków.
Polską licencję na ten system kupiła w 2003 roku firma Mati z Włocławka, prowadzona przez Roberta
Kwiatkowskiego i jego żonę. Do dziś znaleźli prawie 40 franczyzobiorców, którzy stali się wydawcami,
dysponując jedynie komputerem i czarno-białą drukarką laserową. To dobry pomysł na mały biznes zwłaszcza
dla przedszkolanek i nauczycielek, które znają wielu rodziców małych dzieci i mogą wśród nich szukać klientów.
Tak jak 32-letnia Karolina Szołkowska, nauczycielka ze Swarzędza. Franczyzę Modrego Słonia kupiła dwa lata
temu, zainwestowała około 5 tys. zł, z czego 1800 zł to opłata licencyjna (w cenie jest m.in. program
komputerowy i zszywacz do kartek), a reszta to koszty komputera i drukarki. Na bieżąco kupuje w Mati okładki
do książek i tusze. - Nie zbijam kokosów7, ale mam względnie stały dochód, a przede wszystkim uczę się
biznesu - mówi Szołkowska. Sprzedaje średnio 60 książek miesięcznie po ok. 30 zł. Ale zna takich, którzy
sprzedają kilka razy więcej.
Modry Słoń to system quasi-chałupniczy, lecz już sprawdzony na rynkach dwóch krajów. Na początku drogi są
natomiast 30-latkowie z Bydgoszczy, Łukasz Wajda i Tomasz Skóra, z Naleśnikami jak Smok. Zaczęli cztery
lata temu od naleśnikami w kamienicy. Lokal pomalowali w ogniste kolory, na ścianach ułożyli kamienie
imitujące smoczą jamę, jest też smocze graffiti i dwa pokaźne kameleony w terrarium. Ale największą furorę
robią wielkie jak smok naleśniki w 75 wariantach smakowych i po bardzo przystępnej cenie ok. 10 zł. To właśnie
klienci podsunęli właścicielom pomysł na franczyzę i dwaj z nich prowadzą już pierwsze lokale ich sieci, w
Kwidzyniu i Łowiczu. - Teraz czas na profesjonalizm - mówi Wajda. Właśnie przy pomocy ekspertów
dopracowali pełną dokumentację systemu, który będą oferować klientom z dużych miast. Opłatę licencyjną
ustalili na 6 tys. zł, w czym mieści się m.in. komplet receptur kulinarnych i szkolenia menedżerskie. Od
przyszłych partnerów oczekują także comiesięcznej opłaty - 900 zł.
Skazani na sukces
Czy Naleśniki jak Smok będą dla przyszłych franczyzobiorców- strzałem w dziesiątkę? Międzynarodowe
statystyki mówią, że franczyza jest znacznie bezpieczniejszym biznesem niż samodzielna działalność. O ile
wśród startujących na rynku firm odsetek tych, które w ciągu dwóch lat upadają, przekracza 70 proc, to wśród
korzystających z cudzego patentu nie przekracza 10 proc. Tyle że statystyki dotyczą uczestników dojrzałych
systemów franczyzowych, a nie sieci dopiero rozkręcających działalność.
Dlatego zanim zainwestuje się w działalność pod obcym szyldem, warto porozmawiać z doświadczonymi
franczyzobiorcami o kosztach działalności i współpracy z licencjodawcą oraz zasięgnąć informacji o sieciach w
specjalistycznych serwisach, np. franchising.info.pl, franchisenet.pl. - Franczyza powinna być wspólnym
interesem. Tymczasem nie brak firm, które widzą w niej sposób na rozwój przy minimalnych kosztach, w
większości przerzucanych na franczyzobiorców, co doprowadza ich do granicy przetrwania. Piętnujemy takie
praktyki - mówi Sławomir Miłow, prezes Polskiej Organizacji Franczyzodawców. Problem jest tym istotniejszy,
że w Polsce brak regulacji prawnych chroniących interesy franczyzobiorców. Niestety nie jesteśmy Hiszpanią,
gdzie rząd uznał biznes na licencję za jedną z preferowanych form działalności gospodarczej. Wspiera go
ulgami podatkowymi, a nawet częściowym refinansowaniem kredytów. Nic dziwnego, że co roku pojawia się w
Hiszpanii ponad 100 nowych systemów franczyzowych.
W Polsce przy braku aktów prawnych rolę regulatora pełni rynek. Robi to dość skutecznie, o czym świadczy
znikoma liczba bankructw sieci franczyzowych. Najbardziej widowiskowe były upadki agencji finansowej Grosik
w 2005 roku i spółki Multisoft, operatora sklepów z butami Max & Max w 2003 roku. W drugim przypadku
przyczyną był narzucony przez właściciela standard taniego obuwia pozostający w tyle za zmianami gustów
Polaków.
Ale niewidzialna ręka rynku nie tylko karze. Także nagradza. Świadczy o tym historia sieci pizzerii Da Grasso,
stworzonej przez łodziankę Zofię Rozwandowiez. Zaczęła w 1996 roku od własnego lokalu, w który
zainwestowała ponad 80 tys. zł.
Nastawiła się na masową klientelę, oferując smaczną i zaskakująco dużą pizzę po bardzo atrakcyjnej cenie. Po
nadspodziewanym sukcesie pizzerii postawiła na franczyzę. Dziś sieć Da Grasso liczy 126 lokali i na rynku
gastronomicznym ustępuje tylko sieci McDonald's. O ile jednak opłata licencyjna Amerykanów wynosi 400 tys.
dolarów, to Da Grasso bierze 8 tys. zł wpisowego i 1100 zł opłaty miesięcznej, niezależnie odobrotów lokalu. Nie kontrolujemy przychodów, choć życzymy właścicielom lokali jak najwyższych. Sprawdzamy jedynie standard
lokalu oraz jakość pizzy i obsługi - mówi Karolina Rozwandowicz, odpowiadająca w firmie matki za sieć
franczyzową.
Przyjazną atmosferę panującą w sieci potwierdza Artur Czarnocki, prowadzący od ponad dwóch lat pizzerię Da
Grasso w dzierżawionym lokalu przy ul. Mołdawskiej w Warszawie. Ma 60-80 tys. zł miesięcznego obrotu i
szykuje się do otwarcia kolejnego lokalu. Tym razem w Suwałkach. Tam rzuci wyzwanie hiszpańskiej sieci
TelePizza, bo konkurencji się nie boi.
Nie on jeden. Polskie sieci franczyzowe, których jest już na rynku prawie 240, ponad dwa razy więcej niż
zagranicznych, coraz lepiej radzą sobie w rywalizacji z nimi. Ich właściciele oraz partnerzy w biznesie szybko
31
www.newton.pl
pozbywają się respektu dla globalnych marek, jak Benetton, Subway, Lee Cooper czy KFC. Wiedzą już bowiem,
że nie sam brand, lecz koncept i skuteczność decydują o powodzeniu w biznesie. A markę można
wypromować. Tak jak udało się to w wypadku Green Way, A. Blikle, Piotra i Pawła, Top Secret czy Żabki.
Współpraca Marta Kopczyńska
Największe sieci franczyzowe
Biznes pod obcym szyldem w systemie franczyzowym i agencyjnym prowadzi w Polsce ponad 35 tys.
placówek. Trzy czwarte działa w handlu, gastronomii i finansach.
GASTRONOMIA - liczba placówek
Słodka pokusa Minipiekarnia ciasteczek Fornetti wymaga kilku tys. zł - 330
Very Big Mac To już wielki biznes. Licencja kosztuje 400 tys. dolarów - 214
Na każdy brzuch Wielka pizza za małe pieniądze - strzał w dziesiątkę! - 126
USŁUGI - placówki
Fotomarket Nie poddaje się w starciu z fotografią cyfrową - 410
Run na garderoby Boom budowlany nakręca popyt na wyposażenie wnętrz - 386
Szafa gra (wnękowa) Lokale są drogie, więc kupujemy małe; każdy metr się liczy - 250
HANDEL SPOŻYWCZY - liczba placówek
Lider peletonu Sieć ABC to perła w koronie giełdowej spółki Eurocash - 2350
Sklep na rogu Szefowie sieci chlubią się jej rdzennie polskim kapitałem - 1850
Dobra cena Czeski fundusz kupił właśnie tę sieć za 500 mln zł - 1800
SEKTOR FINANSOWY - placówki
Agent numer jeden Przelewy i wypłaty to za mało - agencje czeka rewolucja - 1280
Do połknięcia Oddziały franczyzowe BPH przejmie niedługo Pekao S.A. - 430
Francuski łącznik Franczyza napędza Lukasa należącego do Credit Agricole - 275
Biznes na licencji
Wzrost zamożności i żyłka do interesu u Polaków to żyzny grunt dla franczyzy. Sprzedawcy licencji też zacierają
ręce, bo to gwarancja ekspansji ich firm.
Polacy nie gęsi, swą franczyzę mają
64 proc. sieci franczyzowych należy do krajowych firm
Liczba sieci przekroczyła już 350. Rośnie też liczba placówek
Wejście pod cudzy szyld sporo kosztuje...
730 mln zł zainwestowano w 2006 r. w nowe placówki
rekompensuje to jednak szybki wzrost sprzedaży
Wykres: Obroty w sieciach franczyzowych, dane w mld zł
Wykres: Liczba placówek (bez agencyjnych) dane w tysiącach
Opis zdjęcia| JERZY SZKOLNICKI Kierowana przez niego sieć restauracji wegetariańskich korzysta z mody na
zdrowy styl życia, ale też ją kreuje
Opis zdjęcia| KAROLINA SZOŁKOWSKA Domowe miniwydawnictwo, które stworzyła pod szyldem sieci Modry
Słoń, daje jej dochód i frajdę. Oraz doświadczenie biznesowe, które kiedyś może się przydać
32
www.newton.pl
Czesi i Litwini rejestrują polskie leki
25.6.2007
Rzeczpospolita
ECzechy
BEATA CHOMĄTOWSKA
Farmacja * Coraz więcej polskich firm farmaceutycznych ucieka z rejestracją swoich leków za granicę. Powód?
Jest sprawniej i szybciej niż w Polsce - twierdzą przedsiębiorcy
- Niedawno zarejestrowaliśmy jeden z naszych leków na Litwie. Cała procedura trwała pół roku i kosztowała nas
ok. 2 tys zł. W Polsce musielibyśmy zapłacić pięć razy więcej - mówi Dariusz Grabikowski, przewodniczący rady
nadzorczej firmy Biofaktor.
Jak podkreśla, plusy takiego rozwiązania nie ograniczają się do niższych kosztów. - Litewski urząd
rejestracji od razu wyjaśniał nasze wątpliwości, informował na bieżąco o postępach prac. Polski, do którego
złożyliśmy dokumentację innego leku, nie odpowiedział nam przez rok. Z kolejnymi preparatami też ruszymy za
granicę - zapowiada Grabikowski.
Otwarta furtka
Do niedawna polscy wytwórcy leków mogli rejestrować je tylko w tzw. procedurze narodowej prowadzonej przez
agencję rejestracyjną danego kraju. Od wejścia Polski do Unii Europejskiej mogą składać wnioski o
dopuszczenie do obrotu swoich preparatów w więcej niż jednym państwie Wspólnoty. Umożliwiają to procedury
międzynarodowe: wzajemnego uznania (MRP) lub zdecentralizowana (DCP). Producent wskazuje jeden
spośród 27 krajów członkowskich (tzw. państwo referencyjne), który będzie prowadzić cały proces
dopuszczenia leku do obrotu.
Polskie firmy coraz częściej korzystają z obu procedur. Polfa Warszawa, jedna ze spółek Polskiego
Holdingu Farmaceutycznego, jeszcze w tym roku chce zarejestrować swój nowy lek w Czechach zgodnie z
procedurą wzajemnego uznania. - Mamy świadomość, że krajowy Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych,
Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL) jest teraz bardzo obciążony i mimo najlepszych chęci
może mieć kłopot z oceną dokumentacji na czas -usłyszeliśmy w spółce.
Skąd to obciążenie? Do końca 2008 r. URPL oprócz bieżącej rejestracji leków musi się uporać z
ponowną rejestracją (harmonizacją) 12,5 tys. farmaceutyków dopuszczonych na rynek przed naszym wejściem
do UE. Leki, których nie zdąży zarejestrować, bezpowrotnie znikną z aptek. W ubiegłym roku do URPL wpłynęło
od producentów zaledwie 2,5 tys. wniosków w tej sprawie.
Tykający zegar
- W tej chwili w interesie polskiego pacjenta przeprowadzenie harmonizacji do końca 2008 r. jest dla nas
absolutnym priorytetem -przyznaje “Rz“ Elżbieta Wojtasik, wiceprezes URPL ds. produktów leczniczych. Nie
zgadza się jednak z tezą, jakoby w innych krajach Unii bieżąca rejestracja leków odbywała się szybciej. A tym
bardziej kosztowała przedsiębiorców mniej. - Czas prowadzenia procedur jest jednakowy we wszystkich
krajach. Problem opłat nie istnieje, bo w Polsce są one niższe - mówi wiceprezes Wojtasik.
W roli państw referencyjnych przodowały dotąd sprawnie działające urzędy krajów skandynawskich:
Danii czy Finlandii, wyspecjalizowane w lekach generycznych (odpowiednikach oryginalnych preparatów). Ale
coraz lepiej radzą sobie też nasi południowi sąsiedzi: Czesi, Węgrzy, Słowacy. Tymczasem URPL rozpoczął
jedynie cztery procedury jako kraj referencyjny. -Oceniamy w nich 11 wniosków i dokumentacji dla produktów
leczniczych -mówi Elżbieta Wojtasik.
Producenci bardzo na to liczą, bo polski urząd jako referencyjny mógłby wspierać rejestrację naszych
leków w innych krajach. - Takie rozwiązanie jest korzystne zarówno dla tej instytucji, jak i polskich firm - mówi
Beata Retko-Rostkowska, dyrektor pionu medyczno-marketingowego w Adamedzie. Status państwa
referencyjnego przekłada się też na konkretne pieniądze: to do jego budżetu poprzez urząd rejestracji wpływa
część opłaty za dopuszczenie danego leku do obrotu.
Eksperci ostrzegają
- W Polsce opłaty za rejestrację są porównywalne do europejskich, czasem nawet niższe - mówi Iwona
Gryglicka, specjalista ds. prawnych Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA.
Problem tkwi w czymś innym: w URPL pracuje zbyt mało fachowców, by mogli sprawnie oceniać dokumentację
rejestracyjną. Jest ich dziesięć razy mniej niż w innych krajach unijnych.
33
www.newton.pl
URPL mogłaby pomóc zmiana zasad funkcjonowania. - Urząd powinien się stać jednostką w pełni
samodzielną, również finansowo, a nie -tak jak dotąd - odprowadzać wszystkie finanse do budżetu, z którego
później z trudnością uzyskuje środki na finansowanie. To sytuacja niespotykana w świecie: londyńska agencja
rejestracji EMEA pozyskuje 80 - 85 proc. środków z opłat rejestracyjnych, a resztę ze środków unijnych -mówi
Waldemar Zieliński, ekspert do spraw rejestracji.
Polacy wydają coraz więcej na leki
źródło: URPL, IMS Health
Wartość polskiego rynku leków w 2007 r. przekroczy 15 mld USD. Zaledwie 35 proc. stanowi krajowa
produkcja, biorąc pod uwagę wartość preparatów sprzedanych za pośrednictwem aptek. W ujęciu ilościowym
proporcje są odwrotne: rodzime firmy odpowiadają za 70 proc. rynku. *
Dobrze już było?
25.6.2007
Trybuna str. 4 Kraj
ECzechy
(PIET)
Tydzień na GPW
Wminionym tygodniu mieliśmy cztery sesje spadkowe i odbicie w piątek. Impulsy do zniżek nadeszły zza
oceanu. W całym tygodniu na minus wyszedł jednak tylko indeks największych spółek i to przyznajmy głównie
za sprawą KGHM. W sumie tydzień wyszedł nienajgorzej. Ale niektórzy analitycy dostrzegają symptomy
nadchodzącej katastrofy. Np. kończy się złoty czas dla deweloperów. Podczas ostatnich sesji zwyżkowały
indeksy: WIG - o 0,4 proc., mWIG40 - o 1,3 proc., sWIG80 - 2,5 proc. WIG 20 stracił 2 proc. Z branż najlepiej
wypadł sektor spożywczy (WIG-SPOŻYW zyskał 2,2 proc.), a najgorzej - sektor telekomunikacyjny (WIGTELKOM zyskał 3 proc.). Z ankiety GPW wynika, że 13 proc. respondentów oczekuje w tym tygodniu wzrostu
indeksu WIG 20, a 73 proc. jego spadku - wskaźnik WIGOMETR jest na poziomie minus 60 pkt. i oznacza to
spadek o 32 pkt. W ciągu ostatnich sesji najwyższe wzrosty uzyskały: Polna (39,2 proc.), Sanwil (35,2 proc.),
Odlewnie (31,6 proc.), Ponar (26,9 proc.), Bytom (26,4 proc.). Z giełdowych gigantów najwyższe wzrosty
uzyskały: IDM (20,3 proc.), Ciech (14,8 proc.), Ulma (9,6 proc.), Dębica (7,8 proc.), LPP (7,6 proc.), Kęty (7,2
proc.), Dwory (6,6 proc.), Boryszew (6,4 proc.), PGF (6,1 proc.), Puławy (5,5 proc.), Noble Bank (5,1 proc.),
BOŚ (5,1 proc.). Największe spadki: Ferrum (47,2 proc.), Orzeł (39,5 proc.), Paged (18,5 proc.), Kopex (15,5
proc.), Mostostal-Płock (14,2 proc.), a wśród wielkich firm: KGHM Polska Miedź (9,5 proc.), Budimex (6,3
proc.), Fortis (6,1 proc.), Nordea (5,4 proc.), Grajewo (5,1 proc.), Midas (4,7 proc.). Obroty na rynkach akcji
wyniosły 9.101,5 mln zł (spadek o 17,4 proc.). Kapitalizacja giełdy bez 15 spółek zagranicznych to 582,6 mld zł
(-2,6 mld zł). Największe giełdowe spółki: BACA - 105,66 mld zł, CEZ - 83,50 mld zł, PKO BP - 55,45 mld zł,
Pekao SA -43,21 mld zł, MOL - 43,11 mld zł, Immoeast - 33,27 mld zł, TP SA - 31,50 mld zł, PGNiG - 29,38 mld
zł, BPH - 28,07 mld zł, PKN Orlen - 23,18 mld zł, KGHM Polska Miedź -21,98 mld zł, Bank Zachodni WBK 21,34 mld zł, Bank Handlowy - 16,67 mld zł, BRE Bank - 16,24 mld zł, ING BSK - 13,34 mld zł, Millennium 11,45 mld zł, Getin - 11,26 mld zł, GTC - 10,79 mld zł, Stalprodukt - 9,86 mld zł, TVN - 8,19 mld zł, Kredyt Bank
- 7,20 mld zł, Cersanit - 6,25 mld zł, Lotos - 5,50 mld zł, PBG - 5,12 mld zł, Żywiec - 5,49 mld zł, Bioton - 5,20
mld zł, Polimex-Mostostal - 5,07 mld zł, Świecie - 4,76 mld zł, Echo - 4,62 mld zł, Ciech - 4,56 mld zł, Dom
Development -4,03 mld zł, LPP - 4,00 mld zł.
34
www.newton.pl
23.6.2007
Pożyczka SMS-em
23.6.2007
Gazeta Bankowa
Małgorzata Alicja Dudek
str. 10 Banki
ECzechy
WYOBRAŹMY SOBIE FIRMĘ, KTÓREJ KAPITAŁ ZAKŁADOWY WYNOSI 50 TYSIĘCY ZŁOTYCH.
STANDARDOWA SPÓŁKA z o.o.? NIE, TA SPÓŁKA POTRAFI UDZIELAĆ POŻYCZEK DO... 1,5 MLN
ZŁOTYCH
Przynajmniej tak twierdzą dyrektorzy regionalni Polskiej Finansowej Kredytowej sp. z 0.0. (PFK Financial).
Spółka rozpoczęła działalność w Polsce w tym roku, przygotowując się do tego przez kilkanaście miesięcy,
głównie pod kątem prawnym. Oficjalne otwarcie odbyło się 17 lutego. Od tej pory udzielono już wielu pożyczek,
ale ilu? Tajemnica. Spółka rozwija się prężnie. Rozdaje mercedesy swoim dyrektorom i nawiązuje współpracę
z kolejnymi agentami. 19 czerwca, kiedy rozmawiam z jednym z dyrektorów regionalnych, na rzecz PFK pracuje
już ok. 2 tysięcy agentów w całej Polsce. A co sprzedają i komu?
Z ZIEMI CZESKIEJ
PFK to spółka córka czeskiej firmy CFU PFK Service, działającej w Czechach od 12 lat. Podobne działają od
roku na Węgrzech i na Słowacji, a od tego roku również na Ukrainie. Prezesem i jednocześnie większościowym
udziałowcem w czeskiej ĆFU jest Pavel Starek posiadający 80 proc. udziałów (160 tys. koron) w spółce.
Pozostali dwaj udziałowcy Zdenek Vaclavek i Michał Nemec posiadają po 10 proc. udziałów (po 20 tys. koron).
Michał Nemec jest jednocześnie założycielem i prezesem PFK z kapitałem zakładowym wynoszącym 50 tys.
złotych. CFU pośredniczy w udzielaniu pożyczek gotówkowych, ale jest to tylko jedno z wielu działań spółki.
Jako główne zajęcie CFU podaje m.in. działalność reklamową, dawanie ogłoszeń, pośrednictwo w zakupie oraz
zakup towarów celem ich dalszej odsprzedaży, wynajem mieszkalnych i niemieszkalnych powierzchni wraz ze
świadczeniem usług innych niż podstawowe, wynajem i wypożyczanie mienia ruchomego, usługi doradcze dla
przedsiębiorców, doradztwo finansowe oraz organizacyjne i ekonomiczne, organizowanie specjalistycznych
kursów, szkoleń i innych zajęć dokształcających, a także udzielanie kredytów i pożyczek przez podmioty nie
będące bankami.
PFK nie musi się legitymować wysokim kapitałem by udzielać pożyczek, ponieważ de facto jest jedynie
pośrednikiem pomiędzy czeską spółką a klientem. Czy zatem ĆFU jest również jedynie pośrednikiem?
FLEXI POŻYCZKI
Pożyczki PFK Financial na pierwszy rzut oka wyglądają nieźle. Od 6 do 9 proc. za pożyczkę gotówkową (Flexi
start do 15 tys.) zabezpieczoną jedynie wekslem i pożyczkę pod zastaw auta (Flexi auto do 60 tys.) oraz od 8 do
20 proc. za pożyczkę pod zastaw nieruchomości (Flexi hipoteka maksymalnie do 30 lat), czyli hipoteczną nawet
do 100 proc. wartości nieruchomości, jednak nie więcej niż 1,5 mln złotych. Firma nie pobiera prowizji za
rozpatrzenie wniosku, opłaty przygotowawczej, nie żąda ubezpieczenia pożyczki. Raj. Ale żeby do tego raju się
dostać trzeba zapłacić. Opłata rejestracyjna to od 750 do 1250 złotych w zależności od wysokości pożyczki, o
którą można się będzie ubiegać. Wpłata nie oznacza wcale pozytywnej decyzji kredytowej.
Podstawą do udzielenia pożyczki jest oświadczenie o wysokości dochodów, oświadczenie o stanie majątkowym
w przypadku dużych pożyczek i kilka płaconych w terminie rachunków wystawionych na nazwisko
pożyczkobiorcy.
TANIE ŻYCIE z PFK
Poza Flexi pożyczkami PFK oferuje również kartę rabatową podobną jak ĆFU. Posiadacz karty płaci mniej za
prąd, benzynę na stacjach Shell, artykuły spożywcze i ubezpieczenia w PZU. W przygotowaniu są również
tańsze rozmowy telefoniczne, gaz, podróże itp.
- Telekomunikacja Polska nie udziela rabatów na rachunki telefoniczne - mówi Agata Krogulec z biura
prasowego TP SA. - Klienci płacą za usługi według taryf i nic mi nie wiadomo o kartach rabatowych firmy
Polska Finansowa Kredytowa sp. z 0.0.
35
www.newton.pl
Podobne zdziwienie w biurze prasowym Polskiej Telefonii Cyfrowej, Polkomtela. Nic o tańszej benzynie nie
wiedzą pracownicy Shell Polska. Biuro prasowe Grupy PZU również sprawdziło.
- Tańsze ubezpieczenia to jakaś bzdura - mówi Agnieszka Sobucka z biura prasowego PZU.
- Współpracujemy z firmą Polska Kredytowa Finansowa sp. z 0.0. Umowa zawiera klauzulę wyłączności, a
zawarte w niej stawki prowizyjne są standardowe. Podmiot spełnia wszystkie warunki art. 9 Ustawy o
pośrednictwie ubezpieczeniowym, złożył stosowne dokumenty i odbył wymagane szkolenia. Został
zarejestrowany przez Komisję Nadzoru, która nie zgłosiła zastrzeżeń, co do warunków formalnych niezbędnych
do otrzymania statusu agenta ubezpieczeniowego. Agent posługuje się standardową ofertą na ubezpieczenia
komunikacyjne i majątkowe, nie dysponuje żadnymi rabatami ani zniżkami pozataryfowymi, jak również nie
prowadził ani nie prowadzi negocjacji na temat odstępstw od obowiązującej taryfy.
Karty rabatowe PFK mają zapewnić klientom o co najmniej 5 proc. niższe opłaty za rachunki. Są wydawane
klientom, czyli osobom, które podpisały umowę kliencką i wpłaciły opłatę rejestracyjną. Niestety, karta nie działa
w Polsce, w Czechach również, ponieważ jest wystawiona w Polsce. Nie można kupić tańszego ubezpieczenia,
tańszego paliwa, żywności, a rozmowy telefoniczne kosztują klienta tyle, co zwykle. Karta rabatowa to jedyny
realny produkt PFK, który sprzedają agenci. Pożyczkami zajmuje się Call Center w Czechach.
BĘDĘ KLIENTEM
Procedura pożyczkowa nie jest prosta. Klient musi się przebić przez gąszcz umów, wpłat i SMS-ów, za
pośrednictwem których agent w jego obecności kontaktuje się z firmą. Na pierwszym spotkaniu, które odbywa
się w neutralnym miejscu, klient wpłaca opłatę rejestracyjną agentowi w wysokości min. 750 złotych. Ten
wypełnia osobistą kartę programową (OKP) i wysyła SMS z danymi klienta do firmy, po czym również SMS-em
dostaje numer nadany klientowi. Wkrótce potem klient również dostaje SMS, a w nim warunki udzielenia
pożyczki. Teraz można przystąpić do spisywania wniosku o pożyczkę. Taki wniosek, OKP i dowód wpłaty agent
przesyła do firmy, a pieniądze wpłaca na konto PFK. Po kilku dniach klient otrzymuje list, w którym wymienione
są wszystkie dokumenty, jakie musi przedstawić, aby otrzymać pożyczkę. Żaden z pytanych pracowników PFK
nie umiał powiedzieć, o jakie dokumenty chodzi. Zakładając, że klient je zgromadzi i prześle do firmy, pocztą
otrzyma umowę, którą po podpisaniu odeśle do PFK. Teraz następuje wypłata pożyczki... w transzach.
Tutaj kończy się rola agenta, ponieważ obsługę klienta przejmuje PFK, ale pojawia się pytanie, kto nie mówi
prawdy. Czy agent, który proponował mi pożyczkę, czy dyrektor regionalny, który zachęcał mnie w rozmowie do
współpracy? Według agenta prowizja za udzielenie pożyczki, która jest jednocześnie wynagrodzeniem dla PFK
zostanie potrącona od kwoty pożyczki. Według Marka Malczewskiego, dyrektora regionalnego z Mazowsza,
prowizja nie jest pobierana.
BYŁY AGENT
Wieszcz - mężczyzna, który próbował swoich sił w PFK, a swoje doświadczenia skrupulatnie opisał m.in. na
jednym z forów internetowych (nick został zmieniony, imię i nazwisko do wiadomości redakcji), gorąco zachęcał
do wejścia w struktury PFK i sprzedaży jej produktów. Kim jest Wieszcz? Z jego wypowiedzi wynika, że jest
fachowcem w branży finansowej, z doświadczeniem w sprzedaży produktów finansowych i prowadzeniu
placówek partnerskich banku. Kilka miesięcy temu, zanim dowiedział się, że agencje BPH przejmie Pekao, był
największym orędownikiem współpracy agencyjnej. Dziś na agencjach nie zostawia suchej nitki, podobnie jak
na obu bankach. Odpowiada na pytania, doradza, jest specjalistą od strategii biznesowych, planów
sprzedażowych, systemów argentyńskich, procedur kredytowych i w wielu innych dziedzinach. W rozmowie
telefonicznej próbuje handlować informacjami. Jest ostrożny. Jednak ślepo uwierzył w powodzenie PFK, w jej
rzetelność i uczciwość.
- Wydawało mi się, że to będzie dobry interes, ale nie jest - mówi. - Produkty są fantastyczne. Nie ma takich na
polskim rynku. Idea jest cudowna. Gdybym miał 2 mln to sam założyłbym taką firmę. Jednak szkolenia, na
których mieliśmy poznać procedury, produkty, zapoznać się z wnioskami i umowami okazały się wielką farsą.
Zebrali od nas po 100 złotych, a nie dowiedzieliśmy się niczego. Wykładowcy mówili po czesku, materiały były
tłumaczone na kolanie, zawierały błędy.
- Klienci starają się zwykle o 15 tys. pod weksel. To maksymalna kwota. Pożyczki wypłacane są w trzech
transzach. Pierwsza to 200 złotych spłacana przez 3 miesiące po 68 złotych, a potem druga 1200 złotych
spłacana przez rok po 104 złotych miesięcznie. Trzecia transza jest wypłacana dopiero po uwiarygodnieniu
klienta, czyli po terminowej spłacie pierwszej i drugiej transzy. Klient dostaje 13,6 tys. złotych i spłaca po 232
złotych przez 72 miesiące. Prowizja wynosi 12 proc. i jest potrącana od każdej transzy. Firma ma jeszcze
bonus, a ja nazywam to programem oddłużenia dla uwikłanych w pętlę kredytową. Po terminowej spłacie
pierwszych 6 rat, czyli pierwszej i części drugiej transzy, klient może ubiegać się o wypłatę 35 proc. wartości
trzeciej transzy. Ale uzyskanie pożyczki nie jest łatwe. Klient podchodzi czasem do pożyczki 3-4 razy, a i to nie
daje mu gwarancji na pozytywną decyzję.
36
www.newton.pl
Wieszcz zrezygnował ze współpracy, ponieważ uznał, że niezadowoleni klienci, którzy robią mu złą reklamę to
śmierć dla pośrednika.
NEMEC ANALIZUJE PYTANIA
Z informacji od agenta, który starał się mi pomóc, od Wieszcza oraz dyrektora Marka Malczewskiego
wyłuskałam jedynie te, które choćby w części się pokrywały. Należało je w końcu skonfrontować z prezesem
PFK Michałem Nemecem. Proszę m.in. o udostępnienie podstawowych informacji o spółce, podanie liczby
klientów i wartości udzielonych pożyczek oraz wysokości oprocentowania i opłat ponoszonych przez klienta, a
także listę towarów i usług, jakie można nabywać taniej przy pomocy karty rabatowej. Pytam o strukturę
sprzedażową, jej rozwój, plany. W odpowiedzi dostaję jedynie zapewnienie, że po analizie mojego zapytania
biuro prasowe w Czechach ustosunkuje się do moich pytań i prześle odpowiedź do redakcji.
Elektrim chce 2 mld zł odszkodowania za PAK
23.6.2007
1ZAS ECzechy
Informacje o szykowanym przez Elektrim pozwie przyniosła wczorajsza “Rzeczpospolita“ i “Puls
Biznesu“. Elektrim w 2000 r. za 88 mln dol. kupił blisko 40-proc. pakiet akcji elektrowni Pątnów-Adamów-Konin.
Zainwestował wrozwój firmy iteraz wartość swojego pakietu szacuje na 2 mld zł. PAK dostarcza na rynek około
12 proc. wytwarzanej wkraju energii elektrycznej. Jest drugim co do wielkości krajowym producentem energii
otrzymywanej zwęgla brunatnego.
Elektrim chciał odkupić pozostałe akcje od państwa, ale nic z tego nie wyszło. Pakiet miał kupić
państwowy kombinat miedziowy KGHM, ale strony się nie dogadały. PAK-iem zainteresowany był też czeski
CEZ. -Zygmunt Solorz pogodził się już z tym, że rząd nie widzi go w energetyce, i chce odzyskać
zainwestowane pieniądze -powiedział nam jeden z jego współpracowników.
Jeśli dojdzie do procesu, będzie to drugi pod względem wielkości pozew wobec skarbu państwa. Eureko
za niedotrzymanie warunków umowy prywatyzacyjnej zażądało 6 mld zł.
Ministerstwo Skarbu na razie nie komentuje sprawy.
Skup akcji może potrwać aż do lutego 2008 roku
23.6.2007
Parkiet
str. 9 firmy transgraniczne
ECzechy
BAM
CEZ
Około 2,02 proc. własnych akcji (prawie 11,99 mln sztuk) kupił dotychczas na giełdach wPradze iwWarszawie
czeski koncern energetyczny CEZ. Docelowo firma chce ściągnąć z rynku do 10 proc. swoich papierów, aby
później je umorzyć.
CEZ skupuje własne akcje systematycznie na każdej sesji, począwszy od 30 kwietnia. Gdyby więc
utrzymał w przyszłości dotychczasowe tempo, ściąganie walorów zakończy najpewniej dopiero na przełomie
stycznia i lutego przyszłego roku.
Oczywiście akcja wykupu papierów spowodowała wzrost kursu spółki. Od końca kwietnia do końca
maja wzrósł on o prawie 15 proc., choć potem nieznacznie spadł. W tej sytuacji niektórzy analitycy zaczęli
weryfikować wydane wcześniej zalecenia dla akcji czeskiego giganta energetycznego. Wwydanym15 czerwca
raporcie specjaliści z banku inwestycyjnego Goldman Sachs zmienili wcześniejsze zalecenie dla akcji CEZ-u z
“kupuj” do “neutralnie”. Było to pierwsze od wielu miesięcy zalecenie, z którego nie wynikało, że papiery
koncernu mają przed sobą dalszą perspektywę wzrostu.
Inne biura nadal widzą jednak potencjał wzrostowy CEZ-u. Również 15 czerwca specjaliści z USB
podnieśli cenę docelową akcji koncernu z 1200 koron (160,2 zł) do 1260 koron (168,2 zł). To najwyższa z
wydanych dotychczas wycen papierów firmy. Dzień wcześniej biuro Cyrrus z Brna zaleciło “kupuj” papiery CEZu, a ich cenę docelową wyznaczyło na 1205 koron (160,9 zł).
Wpiątek kurs CEZ-uwPradze wyniósł 1060 koron (139,9 zł), a naGPW – 141 zł.
37
www.newton.pl
Warszawska giełda aktywnie buduje regionalne centrum finansowe
23.6.2007
Parkiet
str. 10 Przewodnik inwestora
ECzechy
Andrzej Karpowicz, Andrzej Szurek
Przyciąganie zagranicznych spółek na warszawski parkiet, współpraca z brokerami spoza Polski i wreszcie
planowane zakupy udziałów giełd z regionu - to wszystko ma pomóc GPW urosnąć do rangi finansowego
centrum Europy Środkowo-Wschodniej.
Przez 16 lat funkcjonowania warszawskiej giełdy udało się stworzyć solidny krajowy rynek kapitałowy. Jednak
ambicje GPW są większe. Wpisują się w oczekiwania kolejnych polskich rządów, a przy tym stanowią jedyny
wyraźny przejaw ich realizacji. Chodzi o to, że Warszawa ma się stać regionalnym centrum finansowym.
Główną rolę w tym scenariuszu przypisuje się, oczywiście, warszawskiej giełdzie.
By zamierzenia stały się rzeczywistością, w Warszawie muszą pojawić się w znaczącej liczbie zagraniczne
spółki, przede wszystkim działające w Europie Środkowo-Wschodniej. Ponadto z GPW powinny
współpracować inne parkiety w regionie. Istotne jest też przyciągnięcie nad Wisłę domów maklerskich spoza
Polski (a w ślad za nimi reprezentowanych przez nich inwestorów) - ich obecność na naszym rynku potwierdzi
jego międzynarodowy charakter.
Nic więc dziwnego, że przedstawiciele GPW w ostatnim czasie intensywnie promują warszawski parkiet poza
Polską. Ich wysiłki koncentrują się na kilku kierunkach, kluczowych z punktu widzenia realizacji podstawowego
celu.
Strategiczna Ukraina
Jednym z najważniejszych kierunków działań GPW jest, oczywiście, Ukraina. - Setki spółek za naszą wschodnią
granicą rozważają sprzedaż, udziałów inwestorom giełdowym. Chcemy, aby część tych firm była notowana w
Warszawie - mówi Ludwik Sobolewski, prezes GPW. Na razie na polskim parkiecie obecna jest jedna spółka z
Ukrainy: producent cukru Astarta. Władze warszawskiej giełdy, by przyciągnąć do nas kolejnych emitentów,
organizują spotkania z poszczególnymi przedsiębiorstwami oraz prezentują swoje atuty w szerszym gronie.
Ostatnie miesiące obfitują w działania promocyjne GPW nad Dnieprem. W marcu giełda organizowała
konferencję w Doniecku, w kwietniu zaś w Charkowie i Kijowie. W tym kwartale planowana jest jeszcze jedna
prezentacja na Ukrainie. Może jeszcze w tym roku powstanie stałe przedstawicielstwo GPW w Kijowie.
Aktywność warszawskiej giełdy u naszego sąsiada została zauważona przez tamtejsze środowisko finansowe
dopiero w ostatnich miesiącach minionego roku. - Jeszcze rok temu mało kto rozważał możliwość debiutu
giełdowego w Warszawie. Teraz jest to jeden z podstawowych kierunków branych pod uwagę obok Londynu i
Frankfurtu - zaznacza Maksim Szinkarenko z donieckiego domu maklerskiego Altera Finance. Ukraińskie firmy,
które mogą być notowane w Polsce, działają w różnych sektorach. Większość z nich jednak to małe i średnie
zakłady z branży spożywczej. Wśród potencjalnych debiutantów jest kilka sieci sprzedaży detalicznej
(Intermarket, Amstor, AVentures) oraz instytucji finansowych. Ale GPW namawia też do debiutu w Polsce duże
ukraińskie koncerny. Prezes giełdy rozmawiał na ten temat z władzami Związku Przemysłowego Donbasu,
metalurgicznego konglomeratu, działającego również w Polsce. GPW stara się też, aby zaplanowana na ten rok
prywatyzacja Ukrtelekomu, narodowego operatora telekomunikacyjnego, odbywała się przez warszawski
parkiet. Ukraińskie władze są ostrożne, ale nie wykluczają takiego wariantu.
Podwójne notowania? Czemu nie
GPW stara się zachęcić do wejścia na warszawską giełdę również te spółki, które są już notowane na
lokalnych rynkach. -Chcemy rozmawiać z przedstawicielami firm Krka, Gorenje i Sava na temat możliwości
notowań ich akcji na GPW - mówił nam prezes Sobolewski podczas wizyty na Słowenii w kwietniu tego roku. Te
spółki, przynajmniej na razie, nie są jednak zainteresowane wejściem na nasz rynek. Przyczyny są różne. Z
czasem część z nich może stracić aktualność, dlatego GPW musi trzymać rękę na pulsie.
- Ponieważ po wejściu naszego kraju do strefy euro płynność na naszej lokalnej giełdzie poprawiła się,
zrezygnowaliśmy z wcześniejszych planów równoległych notowań akcji na zagranicznym rynku - mówi nam
Peter Skubic, szef działu rynków kapitałowych w spółce farmaceutycznej Krka.
Pod koniec ubiegłego roku akcjonariusze producenta urządzeń AGD - Gorenje - podjęli uchwałę o podniesieniu
kapitału spółki. Firma chciała zorganizować mniejszą emisję w kraju i większą za granicą. Niestety plany
wejścia na zagraniczną giełdę zostały chwilowo zarzucone. - Na najbliższym walnym zgromadzeniu
38
www.newton.pl
akcjonariuszy, które jest planowane na 10 lipca, nie będziemy rozmawiać na ten temat - wyjaśnia nam Bojana
Rojc z działu relacji inwestorskich. Zapewnia jednak, że w pewnym momencie Gorenje zorganizuje ofertę na
zagranicznym rynku i "GPW będzie jednym z parkietów, który zapewne będzie brany pod uwagę".
Polska giełda zachęca do debiutu w Warszawie także spółki notowane na nadbałtyckich parkietach.
Największe zainteresowanie GPW wzbudza, paradoksalnie, na najmniejszym rynku kapitałowym w regionie,
czyli w Estonii. Już w tym roku w Warszawie mogą pojawić się dwie spółki z tego kraju. Jedną z nich jest PTA,
producent odzieży damskiej, który oficjalnie poinformował o przygotowaniach do wejścia na nadwiślańską
giełdę. Z naszych informacji wynika, że debiut na polskim rynku rozważają też operator kasyn Olympic
Entertainment, firma oferująca przewozy promami Tallink, oraz spółki budowlane Eesti Ehitus i Merko Ehitus.
W swoich planach GPW kładzie duży nacisk na przyciągnięcie firm z Litwy. Jest to geograficznie najbliższy
Polsce rynek, a przy okazji - największy w grupie trzech państw nadbałtyckich. Na razie debiut w Warszawie
rozważa producent leków Sanitas, właściciel polskiej Jelfy (wycofanej przez niego z parkietu), i największy
tamtejszy koncern budowlany PST.
Z Austrii i Czech przyjdą deweloperzy, ale nie tylko oni
Notowany w Wiedniu Immoeast, który jest jedną z największych austriackich firm budowlanych, zorganizował
nową, wartą 3 mld euro ofertę publiczną. Tym razem na akcje spółki mogli zapisywać się również polscy
inwestorzy. Pod koniec maja firma zadebiutowała na giełdzie w Warszawie.
To niejedyna austriacka spółka z branży, która weszła w tym roku na GPW. W styczniu publiczną ofertę
przeprowadził bowiem Warimpex. Emisja była udana. Popyt na akcje spółki był na tyle duży, że na otwarciu
pierwszej sesji kurs walorów wzrósł o 38 proc.
Na nasz rynek przychylnym okiem patrzy również Meinl European Land. - Rozważamy możliwość wejścia na
GPW - mówi "Parkietowi" Nadine Gilles, dyrektorka relacji inwestorskich i marketingu notowanego w Wiedniu
dewelopera. Na razie spółka jednak nie podaje, kiedy mogłaby zadebiutować na naszym parkiecie.
Z kolei czeskie spółki działające w branży nieruchomości też myślą o Warszawie. Orco, zarejestrowany w
Luksemburgu deweloper, który jest notowany na giełdzie Euronext oraz na giełdzie w Pradze (95 proc. obrotu
akcjami przypada na czeski rynek), zapowiadał uruchomienie równoległych notowań na GPW już w maju. ECM
Real Estate Investments, który debiutował u naszych południowych sąsiadów w ubiegłym roku, również
zamierza pojawić się na naszej giełdzie, i to jeszcze w tym roku.
Z Czech do Warszawy wybierają się jednak nie tylko spółki budowlane czy deweloperskie. Śladem obecnych
już w Warszawie CEZ-u, potentata energetycznego, oraz Pegasa, producenta włóknin, może pójść OKD,
największy producent węgla w Czechach, który planuje przejęcia w Polsce. O debiucie u nas myśli też AAA
Auto, największy sprzedawca używanych samochodów osobowych w Europie Środkowowschodniej, oraz
Asseco Czech Republic, firma kontrolowana przez polski kapitał. Ta spółka informatyczna trafi na GPW w IV
kwartale tego roku. Obecnie udziały w czeskiej firmie odkupuje od polskiej spółki matki Asseco Slovakia.
C.S. Cargo, jedna z największych czeskich firm transportowych, planuje ekspansję w Rumunii i Polsce.
Przejęcia firm z obu krajów będą prawdopodobnie finansowane kapitałem pozyskanym na giełdzie w Pradze.
"Parkiet" dowiedział się jednak, że wejście na GPW w ciągu trzech lat jest również brane pod uwagę.
Central European Media Enterprises (CME) też bierze pod uwagę debiut nad Wisłą. Operator telewizyjny, który
działa w wielu krajach naszego regionu, jest już notowany na Nasdaq i w Pradze. Teraz planuje dalszą
ekspansję. - Jeżeli będziemy blisko kupna dużej spółki, to sięgniemy na giełdę po kapitał - zapewnia nas
Romana Tomasova, dyrektor ds. kontaktów z firmami w CME.
Można tylko żałować, że nic nie wyszło, przynajmniej na razie, z planów innych potentatów branżowych. Ceska
Pojistovna, największy ubezpieczyciel w Czechach, nie wykluczała debiutu na GPW, podobnie jak i oferty na
praskiej giełdzie. Po stworzeniu spółki joint venture z Generali wycofał się jednak z giełdowych planów.
Nie tylko Europa
Kluczowe, jeśli chodzi o budowanie pozycji w regionie, jest przyciągnięcie nad Wisłę spółek i brokerów z Europy
Środkowej i Wschodniej. Jednak istotna jest obecność także uczestników rynku z innych krajów. Dodaje
prestiżu, wzmacnia wiarygodność naszej giełdy jako atrakcyjnego miejsca pozyskiwania kapitału, poprawia jej
wskaźniki (np. kapitalizacja), czyni bogatszą jej ofertę. Nie może więc dziwić, że GPW wychodzi poza region, a
nawet poza Europę. - Mamy dwa pozaeuropejskie kierunki, na których chcemy skupić wyjątkową uwagę:
Kazachstan i Izrael -przyznaje prezes Ludwik Sobolewski. Pierwsze kroki, aby przyciągnąć spółki z Azji, już
zostały poczynione. W marcu, w czasie polskiej wystawy narodowej w Astanie, stolicy Kazachstanu, obok
kilkudziesięciu nadwiślańskich firm prezentowała się też GPW. W Środkowoazjatyckiej republice jest obecnie
wiele spółek, które rozważają sprzedaż udziałów inwestorom giełdowym. Podobnie jak na Ukrainie, na
tamtejszym rynku przedsiębiorstwom trudno jest znaleźć fundusze na rozwój. Dlatego firmy decydują się
39
www.newton.pl
szukać kapitału poza krajem. Dotychczas na zagranicznych parkietach zadebiutowały kazachskie koncerny
surowcowe, banki i jeden deweloper.
GPW podpisała porozumienie o współpracy z giełdą z Ałmaty. Przewiduje m.in. stworzenie możliwości
podwójnych notowań akcji spółek: w Polsce i Kazachstanie. We wrześniu przedstawiciele warszawskiego rynku
chcą wrócić do Azji Środkowej i próbować przyciągnąć na nasz rynek pierwszego kazachskiego emitenta.
W Izraelu GPW na razie nie zamierza organizować konferencji, promującej zalety polskiego parkietu. Toczą się
już jednak rozmowy z konkretnymi firmami, które mogą zadebiutować w Polsce. - Mamy potencjalnego
izraelskiego kandydata do notowań w Warszawie. Możliwe, że firma, która działa w sektorze nowych
technologii, pojawi się na powstającej w Warszawie alternatywnej platformie obrotu NewConnect - informuje
Ludwik Sobolewski.
Przełamać monopol Londynu...
Reklama GPW za granicą nie należy do prostych zadań. Na wielu rynkach, np. ukraińskim czy kazachskim,
oznacza to walkę z mitem London Stock Exchange. Jest to szczególnie zauważalne w krajach, gdzie rynki
kapitałowe dopiero się rozwijają. - W Kazachstanie na razie mało kto wie o możliwościach, jakie stwarza
obecność na warszawskiej giełdzie. Nasze spółki, decydując się na debiut za granicą, wybierają Londyn często
tylko dlatego, że jest to jeden z najbardziej znanych parkietów na świecie
- zaznacza Jelena Ważinskaja, analityk domu maklerskiego Almaty Investment Management.
Jeszcze do niedawna brytyjska giełda, a szczególnie jej alternatywny rynek - AIM
- miały monopol na przyciąganie spółek z Ukrainy. Do boju o naddnieprzańskie koncerny włączyły się też
Deutsche Boerse oraz skandynawski 0MX. W efekcie GPW nie ma łatwego zadania. Ale nie zamierza oddawać
pola. Ma, jak zgodnie podkreślają i Polacy, i Ukraińcy, atuty.
...pomagają partnerzy
Polska giełda nie jest, a w każdym razie nie musi być, w swoich działaniach osamotniona. Na razie na własną
rękę szuka wsparcia. Narzędziem jest program WSE 1P0 Partner. Jego członkowie to instytucje finansowe,
najczęściej domy maklerskie spoza Polski, które promują na lokalnych rynkach warszawski parkiet. Uczestnicy
projektu mają też za zadanie przyciągać do Warszawy zagranicznych emitentów. Na razie najwięcej IPO
Partnerów pochodzi z Ukrainy. Są to E-Volution, Altera Finance, Sokrat Capital oraz Millenium Capital. Wkrótce
podpisana zostanie umowa z Concorde Capital. Pozostali partnerzy pochodzą z Estonii: Suprema Securities i
Hanspank oraz z Czech, które reprezentuje dom maklerski Wood & Company. Możliwe, że GPW wesprze też
dom maklerski z Litwy, Słowenii lub Bułgarii.
W promocji GPW za granicą zaczęły pomagać też nasze władze. W czasie kwietniowej konferencji giełdy w
Kijowie w składzie polskiej delegacji obecni byli Stanisław Kluza, szef Komisji Nadzoru Finansowego, oraz
Arkadiusz Huzarek, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów.
GPW chce kupić giełdy w Lublanie...
Pozyskiwanie emitentów z rynków regionu, a także z innych państw czy partnerów do współpracy to jedno, a
ekspansja w wymiarze kapitałowym to jeszcze co innego. A i ta jest przez GPW brana pod uwagę jako
scenariusz rozwoju oraz budowania pozycji w regionie.
Z informacji, do których dotarł "Parkiet", wynika, że słoweńska giełda szuka znaczącego partnera. Nie oznacza
to jednak, że musi to być jeden z takich gigantów, jak NYSE, Euronext czy Deutsche Boerse. GPW jest w
Lublanie uważana za rynek z potencjałem, który może przyczynić się do rozwoju lokalnego odpowiednika. A
przy tym nie zdominować go, lecz zapewnić rozwój na bardziej partnerskich zasadach. - Na pewno weźmiemy
udział w przetargu na udziały w tej giełdzie - zapewnia L. Sobolewski.
51 proc. akcji słoweńskiej giełdy może zostać wkrótce zaproponowanych zagranicznemu inwestorowi - wynika z
naszych ustaleń. Pierwotnie nawet 83,3 proc. akcji mogło zmienić właściciela, ale część obecnych udziałowców
zdecydowała się nie sprzedawać swego pakietu.
Ile trzeba będzie zapłacić za udziały? Tego jeszcze nie wiadomo. Wkrótce zostanie wynajęta firma, która
wyceni słoweńską giełdę.
Na razie jedynym punktem odniesienia jest oferta złożona w połowie grudnia przez 0MX. Sojusz giełd
skandynawskich i nadbałtyckich proponował wtedy 4,2 mln euro. Akcjonariusze rynku w Lublanie uznali jednak,
że to zdecydowanie za mało, i nie odpowiedzieli na propozycję.
GPW twierdzi, że jest w stanie dać dobrą cenę. - Warszawa zaproponuje taką cenę, która nie będzie
rozczarowująca dla akcjonariuszy Lublanskiej Bony - podkreśla Sobolewski.
...i Sofii
40
www.newton.pl
GPW jest także gotowa kupić sprzedawane przez bułgarskie państwo 44 proc. udziałów tamtejszej giełdy BSE.
Do końca kwietnia miały zostać podane do publicznej wiadomości warunki przetargu, jednak rząd nie podjął
ostatecznej decyzji.
Jakie warunki będzie musiał spełnić inwestor przystępujący do aukcji? "Zależy nam, by nasz rynek kapitałowy
stał się integralną częścią europejskiego systemu. By to było możliwe, będziemy musieli zmodernizować system
notowań" - wyjaśnia biuro prasowe bułgarskiego ministerstwa skarbu. Właśnie ze względu na potrzeby
dotyczące zmian technologicznych w przetargu zwycięży najpewniej giełda, która będzie w stanie dostarczyć
Bułgarom odpowiedni system notowań. Jakie są w tej sytuacji szansę Warszawy?
Obecny system warszawskiej giełdy -Warset - jest wprawdzie platformą, która może być zaoferowana innym
rynkom, ale z drugiej strony GPW jest już na etapie wybierania dostawcy nowego oprogramowania.
Bułgarscy analitycy uważają przeważnie, że najlepsze byłoby połączenie ich giełdy z dużym partnerem. Jeżeli
kapitalizacja rynku będzie jednym z kryteriów wyboru inwestora strategicznego, to z walki o BSE odpadnie nie
tylko Warszawa, ale również Wiener Boerse i Hellenic Stock Exchanges. Oferty będą mogły natomiast składać
0MX, Borsa Italiana i Deutsche Boerse.
Co przeszkadza w ekspansji
Państwo, które kontroluje ponad 98 proc. akcji naszej giełdy, popiera plany rozwoju GPW. - Uważam, że GPW
powinna analizować, możliwości akwizycji w regionie. Każdy właściciel spółki chce przecież, by jego firma
rosła w siłę - mówi nam Paweł Szałamacha, wiceminister skarbu.
Choć główny akcjonariusz kibicuje naszej giełdzie, to z drugiej strony... przeszkadza jej. Specjaliści twierdzą
bowiem, że struktura własnościowa GPW może być czynnikiem ograniczającym jej perspektywy ekspansji
zagranicznej. Wtedy pada zwykle retoryczne pytanie - dlaczego bułgarski rząd, czy jakikolwiek inny, miałby
oddawać kontrolę nad sofijską giełdą parkietowi znad Wisły. - To, że nasz rynek nie jest w prywatnych rękach,
na pewno zmniejsza szansę GPW na zwycięstwo w przetargach - mówi nam Ryszard Czerniawski, prawnik
kancelarii Wardyński, wcześniej dyrektor departamentu prawnego GPW, wiceprezes zarządu GPW i członek
rady nadzorczej Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Jeżeli rzeczywiście bułgarskie ministerstwo
finansów uzna strukturę własnościową GPW za niekorzystną, to Warszawa odpadnie z przetargu szybciej niż
każda inna giełda. Wszystkie rynki, które planują wzięcie udziału w aukcji, są bowiem w prywatnych rękach.
Na pocieszenie pozostaje fakt, że nawet do 49 proc. akcji GPW może jeszcze w tym roku trafić w prywatne
ręce.
Co jeszcze można kupić?
- Giełda w Lublanie i Sofii to za mało. Nawet jeżeli GPW udałoby się nabyć udziały w tych rynkach, to warto
dalej analizować możliwości przejęć w regionie - mówi nam Andrzej Mikosz, partner w warszawskim oddziale
kancelarii Hogan & Hartson, były minister skarbu.
Z informacji, do których dotarł "Parkiet", wynika, że w tym roku może zostać sprzedany pakiet ok. 25 proc. akcji
rynku Belex, czyli giełdy w Belgradzie, ponieważ kończy się postępowanie upadłościowe trzech banków, które
są udziałowcami tego parkietu. - Jeżeli będą one wystawione na sprzedaż, to z pewnością przedstawimy swoją
ofertę -mówi Mirosław Szczepański, dyrektor działu notowań GPW.
Zgodnie z prawem, udziałowcami Beleksu mogą być państwo (rząd ma około 10 proc. udziałów giełdy; razem z
podporządkowanymi spółkami i agendami kontroluje nieco mniej niż połowę rynku) oraz prywatne firmy
krajowe i zagraniczne.
Przedstawiciele innych giełd z regionu podkreślają, że ich rynki są gotowe do współpracy z Warszawą, jednak
na razie nie zamierzają szukać inwestora strategicznego. Na razie.
GPW na tle giełd regionu
Tabela:
Warszawa - Giełda Papierów Wartościowych
Kapitalizacje (mld euro) - Obroty krajowymi akcjami w kwietniu (w mln euro) --Liczba debiutów* - Liczba
notowanych spółek
140,4 - 5698,6 - 22 - 301
*OD POCZĄTKU ROKU DO KOŃCA MARCA
Tabela:
Praga - Burza Cennych Papiru Praha
37,6 - 1889,5 - 0 - 31
41
www.newton.pl
Tabela:
Bratysława - Burza Cennych Papierov
4,4 - 3,9 - 0 - 176
Tabela:
Lublana - Ljubljanska Borza
14,8 - 180,1 - 0 - 98
Tabela:
Tallin - OMX Tallinna Borse
4,77- 110 - 1 - 16
Tabela:
Kijów - Persza Fondowaja Targoweina Sistema
51 - 160 - 48N - 320
Tabela:
Wiedeń - Wiener Borse
159,7 - 6235,0 - 4 - 116
Tabela:
Budapeszt - Budapesti Ertektozsde
32,6 - 2758 - 1 - 40
Tabela:
Bukareszt - Bursa de Valori Bucuresti
22,2 - 117,5 - 0 - 54
Tabela:
Sofia - Bygarska Fondova Borsa
8 - b.d. - 4 - b.d.
Tabela:
Belgrad - Beogradska Berza
13 - 224 - 0 - ok. 1400
Opis zdjęcia| [email protected], [email protected]
Informacja
o
autorze|
[email protected]
Andrzej
Karpowicz,
Andrzej
Szurek,
[email protected],
CEZ
23.6.2007
Parkiet
ECzechy
- ĆEZ, a.s.
- 140 53 Praga, ul. Duhova 2/1444
- tel. +420 211-041-111
- fax +420 211-042-001
- www.cez.cz
- prezes - Martin Roman
Tabela:
2003s - 2004s - 2005s - 2006s - I kw. 2007s
kurs max. - - - - 139,30 - 149,00
kurs min. - - - - 118,50 - 114,50
42
www.newton.pl
Zmiana kursu (%) - - - - 12,50 - 8,30
Kapitalizacja 86 581 mln zł
Free float (191,80 mln)
Średni wolumen 2007 r. 64 299
Tabela:
Zysk na akcję (zł) - - - - - 5,04 - 6,29 - 2,33
Sprzedaż na akcję (zł) - - - - - 29,42 - 36,24 - 9,48
Dywidenda na akcję (zł) - - - - - - - 2,70 - Wart. księg. na akcję (zł) - - - - - 45,00 - 47,16 - 45,45
Sprzedaż netto (mln CZK) - - - - - 125 063 - 159 580 - 40 653
Zysk operacyjny (mln CZK) - - - - - 29 403 - 40 064 - 13 707
Zysk netto (mln CZK) - - - - - 21 438 - 27 697 - 9 989
Kapitał własny (mln CZK) - - - - - 176 673 - 194 937 - 194 937
Aktywa (mln CZK) - - - - - 324 209 - 368 655 - 368 655
GPW - CEZ
Ostatni kurs (w zł) - 146,20
Cena do zysku (C/Z) - 19,8
Stopa dywidendy (%) - 1,9
Profil spółki
Główną działalnością gospodarczą Grupy CEZ jest produkcja elektryczności z źródeł własnych a jej następna
dystrybucja i sprzedaż, łącznie z udzielaniem współzależnych usług pomocniczych. Oprócz produkcji i
dystrybucji elektryczności zawiera działalność gospodarcza Grupy CEZ produkcję, dystrybucję i sprzedaż
ciepła, wydobycie i przerób surowców, inżynierią budowlaną, konserwacją i rozszerzanie elektrowni oraz sieci
dystrybucyjnej, jak również technologią informacyjną, telekomunikację, badania naukowe w wybranych
gałęziach i inną działalność.
Tabela:
Główni akcjonariusze
Nazwa akcjonariusza - Liczba akcji - Liczba głosów - % głosów
Ogółem - 592 210 843 - 592 210 843 - 100,00
Ministerstwo Finansów Republiki Czeskiej - 400 407 897 - 400 407 897 - 67,61
Tabela:
Przychody/Zysk
Rok - Przychody netto ze sprzedaży (w tys. zł) - Zysk/Strata netto (w tys. zł)
I kw. - II kw. - III kw. - IV kw. - I kw. - II kw. - III kw. - IV kw.
2003 - - - - - - - - - - - - - 2004 - - - - - - - - - - - - - 2005 - - - - - 27 687 - 35 681 - - - 3 453 - 6 857
2006 - 44 124 - - - 36 527 - 45 870 - 12 681 - 5 221 - 6 572
2007 - 40 653 - - - - - - - 9 989 - - - -
43
www.newton.pl
PKN ORLEN
23.6.2007
Parkiet
ECzechy
- Polski Koncern Naftowy Orlen SA
- 09-411 Płock, ul. Chemików 7
- tel. (24) 365-00-00
- fax (24) 365-40-40
- www.orlen.pl
- prezes - Piotr Kownacki
Tabela:
2003s - 2004s - 2005s - 2006s - I kw. 2007s
kurs max. 27,00 - 40,00 - 69,90 - 70,20 - 51,20
kurs min. 16,30 - 25,00 - 33,70 - 43,70 - 40,71
Zmiana kursu (%) 40,06 - 50,60 - 65,44 - -23,43 - 2,06
Kapitalizacja 20 953 mln zł
Free float 72,48% (310,00 mln)
Średni wolumen 2007 r. 1 236 795
Tabela:
Zysk na akcję (zł) - 2,31 - 5,80 - 10,70 - 4,64 - 0,12
Sprzedaż na akcję (zł) - 57,08 - 71,73 - 67,39 - 88,11 - 31,35
Dywidenda na akcję (zł) - 0,65 - 2,13 - 4,50 - - - Wart. księg. na akcję (zł) - 22,23 - 30,84 - 38,98 - 44,07 - 44,09
Sprzedaż netto (tys. zł) - 24 412 000 - 30 680 458 - 28 821 640 - 37 684 165 - 13 408 224
Zysk operacyjny (tys. zł) - 1 267 000 - 2 686 529 - 4 947 620 - 2 576 607 - 374 762
Zysk netto (tys. zł) - 987 000 - 2 482 227 - 4 578 456 - 1 985 966 - 49 201
Kapitał własny (tys. zł) - 9 510 000 - 13 191 608 - 16 671 837 - 18 850 940 - 18 856 663
Aktywa (tys. zł) - 17 149 000 - 20 869 475 - 33 404 311 - 45 419 084 - 45 170 682
GPW - PKN
Ostatni kurs (w zł) - 48,99
Cena do zysku (C/Z) - 11,5
Stopa dywidendy (%) - Profil spółki
Rafinerie należące do grupy PKN Orlen (w Płocku, Jedliczu i Trzebini) posiadają 3/4 zdolności przerobowych
polskich rafinerii. Płocki koncern sprzedaje hurtowo ok. 60% paliw silnikowych w Polsce. Stacje paliw PKN Orlen
mają poniżej 40% rynku detalicznego. Poza działalnością w branży naftowej firma jest zaangażowana
kapitałowo m.in w Polkomtel. Do grupy należy także czeski holding Unipetrol, w skład którego wchodzą m.in.
Ceska Rafinerska, Kaucuk, Benzina. Spolana, kolejna spółka z czeskiej grupy została sprzedana w listopadzie
należącemu do Orlenu Anwilowi. Pod koniec maja 2006 roku płocki koncern podpisał przedwstępna umowę
zakupu większościowego pakietu akcji litewskiej firmy Mażeikiu Nafta (Możejki). W listopadzie Orlen otrzymał
zgodę Komisji Europejskiej na zakup litewskiej rafinerii. Przejął ją w lutym 2007 r. PKN przygotowuje się do
rozpoczęcia projektów związanych w wydobyciem ropy naftowej.
Tabela:
Głowni akcjonariusze
Nazwa akcjonariusza - Liczba akcji - Liczba głosów - % głosów
Ogółem - 427 709 061 - 427 709 061 - 100,00
Nafta Polska SA - 74 076 299 - 74 076 299 - 17,32
44
www.newton.pl
Skarb Państwa - 43 633 897 - 43 633 897 - 10,20
Tabela:
Przychody/Zysk
Rok - Przychody netto ze sprzedaży (w tys. zł) - Zysk/Strata netto (w tys. zł)
I kw. - II kw. - III kw. - IV kw. - I kw. - II kw. - III kw. - IV kw.
2003 - 6 980 240 - 8 263106- 9113 322 -9 364 266 - 381634 - 173 248 - 257130 - 213 851
2004 - 6 340 215-4 686 563 -8 504 215 -8 399 241 - 366 023 - 550 551 - 832 792 - 703 274
2005 - 6 805 908 -9 955 048 -13 074 428 -11 352 883 - 667 527 - 2 560 212 - 985 238 - 365 479
2006 - 11 330 649 -13 544 538 -14 879 076 -13 115 232 - 347 702 - 881 003 - 1 025 643 - 146 454
2007 - 13 408 224 - - - - - - - - 49 201 - - - - - -
Czeskie firmy w Namysłowie.
23.6.2007
Nowa Trybuna Opolska str. 7 gospodarka
DRAT ECzechy
Z ofertą pięciu firm czeskich produkujących m.in. urządzenia grzewcze oraz systemy dociepleń budowlanych,
będzie można się zapoznać w sobotę i niedzielę w Namysłowie. Okazją są pierwsze minitargi gospodarcze
organizowane przez starostwo powiatowe. Początek w sobotę od godz. 10.00 w sali gimnastycznej gimnazjum
nr 1. Polskich przedsiębiorców reprezentować będzie ponad 20 opolskich firm.
19.6.2007
SKĄD TEN SUKCES?
19.6.2007
BANK
str. 40 50 największych banków
ECzechy
JAROSŁAW KROĆ, MAREK MITEK
Szybki rozwój sektora bankowego jest faktem. Rosną wolumeny najbardziej popularnych produktów (np.
kredytów hipotecznych, kredytów konsumpcyjnych), co przy starannej kontroli kosztów pozwoliło osiągnąć
bardzo dobre wyniki finansowe. Co o tym zdecydowało, i co będzie decydować w przyszłości?
Nastąpił szybki transfer know-how od zagranicznych właścicieli. W tym czasie wiele banków unowocześniło
swoje platformy technologiczne. To pozwoliło na wprowadzenie wielu innowacyjnych produktów, oferowanych
przez różnorodne kanały dostępu. Standardem stał się dostęp przez internet i telefon. Pojawiły się nowe modele
biznesowe, banki czysto internetowe, banki niszowe. Wiele rozszerzyło swoje obszary działania - rzadkością
stały się banki nieprowadzące działalności detalicznej. Otwarto wiele nowych oddziałów i zainstalowano wiele
nowoczesnych bankomatów. Czy taki dynamiczny rozwój da się utrzymać? A jeśli tak, to co będzie jego
podstawą w najbliższych latach?
WZROST, ALE JAKI?
Jeśli spojrzymy na podstawowe wskaźniki pokazujące rozwój sektora finansowego (kredyty do GDP, liczba
placówek na milion mieszkańców itp.) oraz na perspektywy rozwoju polskiej gospodarki, dojdziemy do
wniosku, że sektor bankowy będzie rósł w dalszym ciągu. Będzie się rozwijał zarówno segment klientów
indywidualnych, małych i średnich przedsiębiorstw (Miś) jak i dużych korporacji. Rosnące zarobki ludności przy spadającym bezrobociu - napędzą oszczędności i konsumpcję, która pozwoli dynamicznie rozwijać się
przedsiębiorstwom potrzebującym finansowania obrotowego i inwestycyjnego. Większe oszczędności
zwielokrotnią zaś przychody odsetkowe i z prowizji. To wszystko odbija się na rosnących wycenach akcji
banków. Ale są i tacy eksperci, którzy twierdzą, że polskie banki nie będą już rozwijać się aż tak szybko. Na
rynku rośnie konkurencja. Pojawiają się nowi "gracze" z Unii Europejskiej. Wzrost kredytów hipotecznych
ogranicza zdolność kredytową ludności. Choć finansowanie małych i średnich firm daje nadzieję na dobry
długoterminowy rozwój i zyski, na skokowy wzrost liczyć tu chyba już nie należy. Wiele banków znaczącą część
swoich zysków wypłaca w formie dywidendy, co prawdopodobnie oznacza, że skupiają się na wzroście
organicznym i nie planują znaczących inwestycji ani w Polsce, ani ekspansji na rynki ościenne.
45
www.newton.pl
WYZWANIE ZZA WSCHODNIEJ GRANICY
Tymczasem jest to bardzo ciekawa alternatywa - w przeciwieństwie do ograniczonych możliwości przejęć w
Polsce, gdzie prawie wszystkie banki mają silnych właścicieli. U naszych sąsiadów jest kilka banków, które co
prawda należą często do miejscowych konglomeratów przemysłowych, ale nie są zbyt duże i w związku z tym
ich przejęcie nie wymaga zaangażowania dużego kapitału. Przykładowo: wśród 200 największych banków w
regionie w 2005 roku było 39 banków z Polski, 27 z Czech, 23 z Węgier i 17 ze Słowenii: razem ponad 50 proc.
z tej listy. Pewnym utrudnieniem może być to, że większe z nich zostały przejęte przez banki zagraniczne, a
zostali jedynie mali gracze. Jeszcze bardziej zachęcająco prezentują się firmy z sektora "consumerfinance".
Tym bardziej że nie dotyczą ich restrykcyjne ograniczenia regulatorów, a ich wyceny są zwykle niższe, niż
banków. Podobny poziom rozwoju sektora bankowego na wielu rynkach (Ukraina, Rosja, Europa PołudniowoWschodnia) daje duże możliwości uzyskania przewagi konkurencyjnej. Biorąc dodatkowo pod uwagę stopień
rozwoju gospodarki, wiele krajów można porównać do Polski sprzed kilku lat. Polskie banki mają mnóstwo
cennych doświadczeń z okresu szybkiego wzrostu: potrafią przeorientować oddziały z biernej obsługi klientów
na aktywną sprzedaż, efektywnie rozwijać sieć placówek, aktywnie pozyskiwać klientów - zarówno detalicznych,
z sektora Miś, jak i korporacyjnych. Centralizować operacje wsparcia, szkolić pracowników. Wiele z nich
przećwiczyło połączenie z innym bankiem, zdobywając istotne umiejętności integrowania dwóch (lub więcej)
organizacji, radzenia sobie z obawami pracowników i klientów. Transfer know-how może dotyczyć również np.
procesów kredytowych - oceny ryzyka kredytowego małych firm w warunkach szybko rosnącej gospodarki, w
postaci choćby adaptacji modeli scoringowych wypracowanych w Polsce. Nie można przy tym zapominać o
znacznie wyższym ryzyku kredytowym w niektórych krajach. Regulacje odnośnie kontroli ryzyka kredytowego są
znacznie słabsze niż w Polsce, a skala nieprawidłowości - większa. Należy się jednak spodziewać, że również w
tym obszarze w miarę postępującej integracji sytuacja będzie się systematycznie poprawiać.
PRZETARTE SZLAKI
Kilka banków w Polsce podejmuje próby ekspansji zagranicznej: Getin Holding zainwestował na Ukrainie,
finalizuje inwestycję w Rosji. PKO BP SA także na Ukrainie, a wcześniej próbował przejmować banki w
Rumunii, Bułgarii, Serbii, Chorwacji. Ostatnio p. o. prezesa PKO BP SA Rafał Juszczak powiedział (w wywiadzie
dla "Parkietu"), że bank widzi najlepsze perspektywy do inwestowania w Rosji, Ukrainie i Białorusi, a także
Rumunii. Jego na najbliższe pięć lat przewiduje umocnienie swojej pozycji w Polsce i na Ukrainie i wejście na
dwa nowe rynki. Bank Pekao SA jest właścicielem dwóch banków na Ukrainie, które po połączeniu uplasują się
tuż za pierwszą dziesiątką największych banków - i planuje dalszy rozwój ich sieci placówek. BRE Bank
otwiera bank internetowy na wzór mBanku w Czechach i Słowacji.
STRATEGIE SUKCESU
Jaka strategia wejścia na te rynki ma największe szansę powodzenia? Upłynęło zbyt mało czasu, żeby
wyciągać wiążące wnioski na podstawie dokonanych już inwestycji. Można jednak zaobserwować, że proste
przejęcie firmy bez daleko idącej reorganizacji nie przynosi korzyści - co pokazują przykłady inwestycji PKO
BP i choćby PZU na Ukrainie. Potrzebny jest pomysł - na innowację lub zmianę - i jego sprawna realizacja.
Analizy i doświadczenia Accenture ze współpracy z potencjalnymi inwestorami pokazują, że jest miejsce na
przeniesienie tych modeli biznesowych, które odniosły sukces w Polsce. Zatrudnianie polskich managerów
przez instytucje rosyjskie i ukraińskie dowodzi, że polskie rozwiązania są dobrze przyjmowane na tych rynkach.
Może to dotyczyć zarówno wyboru docelowych segmentów, kanałów sprzedaży, specjalizacji w wybranej części
łańcucha wartości, wprowadzenia innowacyjnych produktów czy organizacji wewnętrznej. W wielu krajach
ościennych istnieje wyraźna luka: brak jest produktów typu plan finansowy, struktura oszczędności przypomina
sytuację w Polsce sprzed kilku lat. Można spodziewać się tam rosnącej popularności funduszy inwestycyjnych.
Nastawienie pro-sprzedażowe i proklienckie odbiega od naszych standardów. Również poziom kosztów daje
szerokie pole do działania.
Jak pokazują badania Accenture, w długim okresie jedynie niektóre banki potrafią zapewnić oczekiwany zwrot z
zainwestowanego kapitału. Te, które są w stanie odróżnić się od konkurencji w oczach klientów - przy
zachowaniu prostej struktury wewnętrznej i utrzymaniu mistrzostwa operacyjnego ("bank industrialny") równolegle do stałego postępu w bankowości. Te same zasady dotyczą nowych przedsięwzięć -jeśli mają
przynieść one długoterminowy zwrot z inwestycji.
JAK TO ROBIĆ?
46
www.newton.pl
Plan wejścia powinien też obejmować przygotowanie się na potencjalne zagrożenia i wstępne recepty na
usuwanie pojawiających się barier. Może to dotyczyć zarówno przezwyciężania różnic kulturowych,
dostosowania do obowiązujących regulacji czy barier technologicznych. Nie wolno też zapominać o
postrzeganiu Polski na rynku docelowym: czy jest ona odbierana jako potencjalne źródło know-how, czy istnieją
jakieś uprzedzenia? Istotnym elementem musi też być sposób na przezwyciężenie przywiązania klientów do
funkcjonujących już od dawna na rynku banków - problem wciąż istotny również w Polsce.
Tabela:
UDZIAŁ BANKÓW ZAGRANICZNYCH W AKTYWACH BANKÓW
Kraj - (w proc.)
Rosja - 9
Turcja - 19
Słowenia - 19
Łotwa - 58
Serbia - 66
Polska - 70
Bułgaria - 76
Węgry - 84
Czechy - 85
Litwa - 86
Rumunia - 88
Bośnia - 89
Chorwacja - 91
Słowacja - 98
Estonia - 99
Tabela:
RELACJA WOLUMENU KREDYTÓW DO GDP
Kraj - 2005 r. (w proc.) - 2008 r. (w proc.)
Słowenia - 56 - 78 - 22
Serbia - 27 - 42 - 15
Bośnia - 51 - 63 - 12
Turcja - 31 - 42 - 11
Chorwacja - 68 - 79 - 11
Rosja - 25 - 36 - 11
Rumunia - 22 - 31 - 9
Węgry - 53 - 62 - 9
Bułgaria - 43 - 50 - 7
Czechy - 39 - 46 - 7
Słowacja - 36 - 42 - 6
Polska - 30 - 32 - 2
CCE-12 - 32 - 40
Wykres:
W proc.
Tabela:
JAK ROSŁY KREDYTY*
Kraj - 2005 r. - 2006 r.
Macedonia - 21,1 - 8,2
Słowenia - 21 - 14,9
Serbia - 20,1 - 6,8
Słowacja - 20,1 - 7,6
Mołdawia - 20 - 8,1
Rosja - 19,8 - 6,4
Czechy - 17,4 - 8
Chorwacja - 16,1 - 14
Polska - 14,5 - 5,4
Węgry - 13,2 - 9,4
Źródło: Fitach
47
www.newton.pl
CZYNNIKI SUKCESU
- Pomysł na biznes -Jasna strategia wejścia
- Silne wsparcie kierownictwa
- Precyzyjny plan działań
- Odpowiednie zasoby (ludzie, wiedza, doświadczenie, kapitał)
Informacja o autorze| JAROSŁAW KROĆ, MAREK MITEK, Autorzy są pracownikami firmy Accenture i
ekspertami w dziedzinie rozwiązań dla sektora bankowego.
Atrakcyjny region
19.6.2007
Miesięcznik Ubezpieczeniowy
str. 8 Inwestycje zagraniczne
ECzechy
-michał trochimczuk, Grzegorz podleśny, marcin mekler
Rynki ubezpieczeniowe w krajach Europy Środkowej i Wschodniej rozwijają się bardzo dynamicznie i mają duży
potencjał wzrostowy, szczególnie, jeżeli chodzi o ubezpieczenia na życie,
Kraje Europy Środkowej i Wschodniej, które wstąpiły do Unii Europejskiej w ostatnich trzech latach, stanowią
bardzo atrakcyjne rynki ubezpieczeń dla potencjalnych inwestorów. Pod względem przypisu składki brutto
zdecydowanym liderem jest Polska - 7,76 mld euro w 2005 r. Na miejscu drugim plasują się Czechy (3,89 mld
euro), za nimi Węgry (2,77 mld uro), Słowacja (1,37 mld euro) i Rumunia (0,89 mld euro). Cztery pozostałe kraje
- Bułgaria, Litwa, Łotwa, Estonia - mają w miarę zbliżone wyniki i żaden z nich nie przekracza pół miliarda euro
przypisu za 2005 r. Łączna wielkość rynku tych krajówjest ponad sześć razy mniejsza niż rynku polskiego.
CHARAKTERYSTYKA RYNKÓW
Nie dziwią w tej sytuacji bardzo wysokie wskaźniki wzrostu zbieranej składki w przypadku czterech
najmniejszych, jeśli chodzi o rynek ubezpieczeń, krajów. W latach 2003-2005 zagregowany wskaźnik wzrostu
łącznie dla ubezpieczeń majątkowych i ubezpieczeń na życie osiągną! najwyższą wartość w Rumunii (28,53%),
Bułgarii (26,67%) i Estonii (24,03%). Najsłabiej pod tym względem wypadają Czechy, w których ww. wskaźnik
wyniósł jedynie 5,12%. Podobnie niski wzrost odnotował rynek w Słowacji. Poza tym cechą charakterystyczną
dla wszystkich krajów regionu jest dominacja ubezpieczeń majątkowych w strukturze składki przypisanej brutto.
Można zaobserwować nawet generalną prawidłowość, iż im mniejszy rynek ubezpieczeń w danym kraju, tym
mniejszy udział ubezpieczeń na życie. Może to stanowić dobry punkt wyjścia dla dynamicznego rozwoju
ubezpieczeń działu I, co też potwierdza się w praktyce, ponieważ w ostatnich latach Estonia osiągnęła w
ubezpieczeniach na życie wzrost na poziomie 48,81% w porównaniu do 15,95% w ubezpieczeniach
majątkowych. Ponad 40% wzrost w dziale I odnotowano poza tym jedynie na Łotwie i w Bułgarii. W pozostałych
krajach regionu sytuacja wygląda podobnie, choć wskaźniki wzrostu nie osiągnęły aż tak wysokich poziomów,
kształtując się w przedziale 13-29%. Wyjątkiem po raz kolejny okazały się Czechy, gdzie w latach 2003-2005
wzrost w dziale I wyniósł jedynie 4,55%, a ponadto wyższy
wskaźnik zanotowano w ubezpieczeniach majątkowych (5,48%), co z perspektywy całego regionu uznać należy
za sytuację nietypową. Wzrost w dziale II osiągnął podobną wartość w Polsce (5,77%) - oba kraje wypadły
najgorzej w zestawieniu. Zdecydowanie najszybciej natomiast rozwijał się sektor ubezpieczeń majątkowych w
Rumunii (28,27%) i Bułgarii (24,56%). Warto też podkreślić, iż jeżeli chodzi o ubezpieczenia majątkowe, to w
całym regionie, z wyjątkiem Łotwy, ich struktura została wyraźnie zdominowana przez ubezpieczenia
komunikacyjne - stanowiły one od 51% do 70% ubezpieczeń majątkowych (na Łotwie ich udział był poniżej
50%). Bardziej dynamiczny wzrost ubezpieczeń na życie wydaje się być trendem zrozumiałym, ponieważ
przybliża to zrównoważenie wielkości przypisu działu I i II w całej składce zebranej, co jest sytuacją
charakterystyczną dla bardziej dojrzałych rynków ubezpieczeniowych. Należy również wziąć pod uwagę
szczególne czynniki stymulujące wzrost ubezpieczeń na życie, a nieobecne w ubezpieczeniach majątkowych.
Na przykładzie Polski można pokusić się o stwierdzenie, iż niemałą rolę odgrywają tu kwestie rozwiązań
podatkowych. Powodują one bardzo często zmianę
postrzegania polisy ubezpieczeniowej z produktu czysto ubezpieczeniowego na produkt o charakterze
inwestycyjnym. Zakłady ubezpieczeń, oferując odpowiednio skomponowane produkty, pozwalają w ten sposób
uniknąć obciążeń podatkowych nakładanych na zyski inwestycyjne pochodzące z lokat kapitałowych. Dużą
wrażliwość rynku względem regulacji podatkowych potwierdza także przypadek Bułgarii, przy czym tam
wystąpiła zależność w odwrotnym kierunku. W 2002 r. zanotowano w Bułgarii wzrost w ubezpieczeniach działu I
rzędu 71%, natomiast w 2003 r. nastąpił gwałtowny spadek w wysokości 49%, podczas gdy w latach
poprzednich i następnych obserwowano stabilny, nieprzerwany wzrost przypisu z ubezpieczeń na życie.
48
www.newton.pl
Zaskakujący zwrot sytuacji w 2003 r. tłumaczy się głównie wprowadzeniem ograniczeń ulg podatkowych
związanych z pewnymi kategoriami polis na życie.
GĘSTOŚĆ I PENETRACJA
Przy określaniu wielkości i potencjału rozwojowego rynku ubezpieczeń w krajach Europy Środkowej i
Wschodniej, należy uwzględnić liczbę ludności tych krajów i ich potencjał gospodarczy. Polska zdecydowanie
przewyższa inne kraje regionu, jeśli chodzi o wielkość składki przypisanej brutto. Po uwzględnieniu jednak
współczynnika gęstości ubezpieczeń, Polska plasuje się w środku stawki krajów regionu. Warto przy tym dodać,
iż wszystkie kraje mają wyraźnie niższe wartości współczynnika gęstości od dojrzatych rynków Europy
Zachodniej. Najlepiej pod
względem składki przypisanej brutto przypadającej na mieszkańca wypadają Czechy (mają wynik lepszy od
Grecji), za nimi zaś znalazły się Węgry i Słowacja. Najniższy współczynnik odnotowano w Rumunii, która zajęła
również ostatnie miejsce w zestawieniu pod względem wskaźnika penetracji ubezpieczeń, odnoszącego
wielkość składki przypisanej brutto do PKB danego kraju. Najlepiej pod tym względem wypadły Czechy (wynik
lepszy między innymi od Włoch i Irlandii), a dystans dzielący je od reszty krajów regionu po raz kolejny jest
znaczący. Biorąc pod uwagę jeszcze stosunkowo mały udział ubezpieczeń na życie w przypisie składki
większości krajów regionu, nie może dziwić sytuacja, w której generalnie penetracja rynku ubezpieczeń jest
znacznie wyższa w dziale II niż w dziale I. W Europie Zachodniej wyniki dla obu rodzajów ubezpieczeń są
bardziej zbliżone do siebie.
KANAŁY DYSTRYBUCJI
Wśród kanałów dystrybucji trudno wskazać jeden dominujący w regionie trend, choć na pewno widać różnice
pomiędzy modelami dominującymi w poszczególnych krajach. W Polsce i Czechach w 2005 r. ponad 60%
dystrybucji ubezpieczeń majątkowych odbywało się przy użyciu pośredników (głównie agenci), na Słowacji
dominują wyraźnie brokerzy (udział rzędu 60%), przy czym działają oni na zasadach podobnych do polskich
multiagentów. Na Litwie natomiast najsilniejszą pozycję wśród kanałów dystrybucji ubezpieczeń majątkowych
zajmowali pracownicy zakładów ubezpieczeń (około 50%). Kanały bezpośrednie, o ile w ogóle są wymieniane,
stanowią raczej znikomy procent. Należy się jednakże spodziewać - bazując na doświadczeniach z Europy
Zachodniej - iż w kolejnych latach będą wykazywane w zestawieniach. Trudno jednak na tym etapie
prognozować, jak duże będzie znaczenie tych kanałów w perspektywie najbliższych kilku lat.
PODSUMOWANIE
Rynki ubezpieczeniowe w krajach Europy Środkowej i Wschodniej rozwijają się dynamicznie i mają duży
potencjał wzrostowy, szczególnie, jeżeli chodzi o ubezpieczenia na życie. Nie bez znaczenia jest oczywiście
fakt, iż obecnie wszystkie z omawianych krajów są członkami Unii Europejskiej. Najbardziej atrakcyjny z
punktu widzenia potencjalnego inwestora jest jednak rynek rumuński, a decydują o tym następujące czynniki:
• najszybsze tempo wzrostu rynku ubezpieczeń w regionie,
• najniższy współczynnik gęstości oraz penetracji ubezpieczeń,
• największy w regionie poza Polską potencjał ludnościowy kraju,
• w miarę stabilne i szybkie tempo wzrostu PKB,
• zapoczątkowanie reformy emerytalnej. -I
Przy opracowaniu artykułu zostały wykorzystane dane CEA oraz instytucji nadzoru rynku finansowego w
omawianych krajach, a także dane pochodzące bezpośrednio od towarzystw ubezpieczeniowych.
Rynki Europy Środkowo-Wschodniej
Czechy
Czechy są najbogatszym krajem w Europie Środkowej i Wschodniej, co doskonale obrazuje wartość PKB na
osobę -9 629 euro w 2005 r. Zagregowany wskaźnik wzrostu składki przypisanej brutto za lata 2000-2005
plasuje ten kraj wśród najwolniej rozwijających się rynków, obok łotwy i Polski. Biorąc pod uwagę wcześniej
przytaczane dane, jak również malejącą koncentrację, można się pokusić o stwierdzenie, iż Czechy mają
najbardziej dojrzały rynek ubezpieczeń w regionie i powoli zbliżają się do krajów rozwiniętych. Największym
ubezpieczycielem na rynku jest nieprzerwanie od wielu lat foka Pojiśtwna (36,68% udział w rynku majątkowym i
33,40% w rynku życiowym).
49
www.newton.pl
Węgry
Węgry to kraj o podobnym do Czech potencjale ludnościowym (10 098 tys. mieszkańców) oraz gospodarczym
(drugie miejsce pod względem wielkości PKB na mieszkańca - 8 697 euro). Rynek rozwijał się tu w latach 20002005 w nieco szybszym tempie niż w Czechach, osiągając wzrost rzędu 12,15%. Rynek węgierski
charakteryzuje mniejszy stopień koncentracji, ponieważ trzy największe firmy w dziale II w 2005 r. zebrały 67%
składki przypisanej brutto, w dziale II - 56%. W ubezpieczeniach majątkowych najsilniejszym graczem jest
Allianz, z udziałem rzędu 39,11%, natomiast w ubezpieczeniach życiowych dominuje ING - 28,07%.
Słowacja
W porównaniu z powyższymi krajami Słowacja charakteryzuje się o połowę mniejszą liczbą ludności (5 385 tys.
mieszkańców) oraz niższym wskaźnikiem PKB per capita (6 927 euro). Wzrost rynku ubezpieczeń w latach
2000-2005 wyniósł 12,22%. Trzy największe firmy w dziale II mają łącznie 76% udziałów w rynku, natomiast w
dziale I - 56%. W obu działach dominuje Aliianz, z udziałem odpowiednio 41,55% w majątku i 26,10% w
życiówce.
Rumunia
Rumunia to drugi, po Polsce, kraj w Europie Środkowej i Wschodniej pod względem liczby mieszkańców (21
659 tys.), charakteryzuje się jednak bardzo niskim wskaźnikiem wielkości PKB na osobę (3 662 euro), znacznie
niższym od krajów opisywanych powyżej. Rynek ubezpieczeń w Rumunii wykazuje za to najwyższe
zagregowane tempo wzrostu (28,53%). Zaplanowana na rok obecny reforma systemu emerytalnego i
uruchomienie prywatnych funduszy emerytalnych dodatkowo stymulowały wzrost rynku życiowego w 2006 r.
Rynek rumuński charakteryzuje też stosunkowo niski stopień koncentracji - trzy największe firmy ubezpieczeń
majątkowych kontrolują łącznie jedynie 51% tego rynku, a w ubezpieczeniach życiowych wskaźnik ten sięga
56%. W dziale II liderem jest Allianz, z udziałem rzędu 23,72%, natomiast w dziale zauważalna jest wyraźna
przewaga ING - 37,85% udziału w rynku.
Bułgaria
Bułgaria z 7 761 tys. mieszkańców i wskaźnikiem PKB na mieszkańca na poziomie 2 764 euro jest
najbiedniejszym krajem regionu. Wielkość składki przypisanej brutto w Bułgarii w okresie 2001 -2005 rosła w
tempie 22,28%. Co ciekawe, stopień koncentracji był wyższy w ubezpieczeniach na życie (trzy największe firmy
stanowiły 65% rynku) niż w ubezpieczeniach majątkowych (trzy największe firmy miały udział w rynku na
poziomie 50%). Poza tym liderzy rynkowi (DZI AD w dziale i DZ - General Insurance AD w dziale II) mieli
znacznie mniejszą przewagę nad pozostałymi firmami na rynku w porównaniu z sytuacją w innych krajach.
Niepokojący na rynku ubezpieczeń w Bułgarii jest stosunek składki do wypłaconych świadczeń. Przy relatywnie
małej koncentracji pierwszej trójki, która mogłaby wskazywać na dojrzałość rynku, pokazuje on, iż rynek jest
dopiero w trakcie kreowania.
Kraje bałtyckie
Litwa, Łotwa i Estonia miały na koniec 2005 r. łacny potencjał ludnościowy na poziomie 7 028 tys. mieszkańców.
Wielkość PKB na osobę w tych krajach plasowała się między 5 546 euro (Łotwa) a 7 825 euro (Estonia). Jeżeli
chodzi o wzrost składki przypisanej brutto, to najniższy wskaźnik odnotowano w omawianym okresie na Łotwie
10,17%. Lepiej wypadła Estonia -22,05% i Litwa - 21,78%. Duża koncentracja rynku ubezpieczeń wystąpiła
szczególnie w Estonii, gdzie zarówno w dziale , jak i dziale II trzy największe firmy skupiały 82% udziałów
rynkowych, co spowodowane jest relatywnie małym rozmiarem rynku. Generalnie we wszystkich trzech krajach
dało się zaobserwować większą koncentrację w przypadku ubezpieczeń na życie, niż w przypadku ubezpieczeń
majątkowych. Wśród czołowych towarzystw ubezpieczeń nie było międzynarodowych koncernów, a raczej firmy
o zasięgu lokalnym.
Informacja o autorze| -michał trochimczuk, Grzegorz podleśny, marcin mekler, Michał Trochimczuk
50
www.newton.pl
Jak interpretować ROE?
19.6.2007
Miesięcznik Ubezpieczeniowy
paulina piotrowska, marcin szczura
str. 6 Temat miesiąca
ECzechy
INWESTYCJE ZAGRANICZNE
Jako miernik syntentyczny, zwrot na kapitale własnym pozwala porównywać firmy bez względu na ich wielkość.
Z punktu widzenia specyfiki ubezpieczycieli, wskaźnik ten nie jest jednak bez wad. Zwrot na kapitale własnym (ang. return on eqnity) pozwala akcjonariuszom ocenić, jak efektywni są
menedżerowie firmy w zarządzaniu powierzonymi im kapitałami.
Zwrot na kapitale własnym definiowany jest jako relacja zysku netto do średniej wartości księgowej kapitałów
własnych firmy w ciągu roku finansowego, w którym osiągnięto dany zysk netto. Trudno o prościej zdefiniowany
wskaźnik. Oczywiście istnieją modyfikacje tej prostej metody. Pierwsza dotyczy zysku netto. Można
przeprowadzić jego analizę pod kątem źródeł powstania. W ten sposób można odpowiedzieć na pytanie, czy
zysk powstał w wyniku zwykłej działalności firmy, czy też był związany z pewnymi jednorazowymi zdarzeniami
(zdarzenia nadzwyczajne, zmiana standardów rachunkowych, zyski na działalności zaniechanej). Co zatem
zrobić, by miara ta oceniała wynik świadomych działań menedżerów? wydaje się rozsądnym założenie, że jeżeli
chcemy wykorzystać ROE do oceny prawidłowości i efektywności zarządzania firmą, należy uwzględniać tylko
tę część zysku netto, która związanajest z rezultatami zamierzonych działań menedżerów. W takim wypadku od
zysku netto należy odjąć wynik ze wspomnianych zdarzeń jednorazowych.
Kolejną modyfikacją przedstawionej wyżej metody obliczania zwrotu na kapitale własnym, jest sposób, w jaki
obliczamy wartość średnią kapitałów własnych. Możemy podejść do tego, obliczając średnią arytmetyczną
kapitałów z początku i końca roku, ale można też posłużyć się danymi kwartalnymi (bądź innymi, o
częstotliwości mniejszej niż rok) i obliczać średnią wielkość kapitałów własnych z kolejnych kwartałów. Tak więc
sposobów modyfikacji jest co najmniej kilka.
KIEDY POMIJAĆ ROE?
Zaletą ROE jest fakt, że jest to miernik syntetyczny - pozwala na uniwersalne określenie efektywności działania
firm ubezpieczeniowych oraz całych grup finansowych zawierających nie tylko firmy ubezpieczeniowe
(życiowe, majątkowe, zdrowotne), ale także banki, fundusze inwestycyjne czy emerytalne. Pozwala porównywać
firmy bez względu na ich wielkość.
Z punktu widzenia specyfiki firm ubezpieczeniowych ROE ma jednak zasadniczą wadę. W przypadku
produktów długoterminowych, takich jak ubezpieczenia na życie, zysk netto nie jest dobrą miarą przyszłej
sytuacji firmy. W uproszczeniu można powiedzieć, że dzieje się tak dlatego, że firma ubezpieczeniowa ponosi
duże koszty początkowe (np. prowizje), które następnie rozpoznaje w czasie trwania polisy (często jest to okres
kilkudziesięciu lat). Nawet jeżeli aktywuje się część kosztów, to i tak sytuacja taka może prowadzić do złej oceny
na podstawie zysku netto. Paradoksalnie może dochodzić do sytuacji, że im niższy obecnie zysk netto, tym
większe będą zyski w przyszłości. Jeżeli więc, dla ubezpieczeń długoterminowych, dochodzimy do wniosku, że
obecny zysk netto nie jest miarodajny, to podobnie jest z ROE. Z pomocą w takiej sytuacji idą inne mierniki. W
przypadku ubezpieczeń życiowych można, za pomocą odpowiednich procedur analitycznych, prognozować
przyszłe przepływy pieniężne i wartość, jaką stanowić będą dla akcjonariuszy. Jedną z najbardziej uznanych
metod jest embedded ualue (EV) oraz bardziej zaawansowane market consistent embedded value (MCEV).
Embedded value jest definiowane jako wartość aktywów netto powiększona o zdyskontowaną wartość zysków
ze sprzedanego biznesu. Jest podstawowym miernikiem wartości firmy ubezpieczeń życiowych, branym pod
uwagę przez analityków, inwestorów oraz klientów. W obliczeniach EV podstawowe znaczenie pełnią przyjęte
założenia. Największy wpływ na wartość firmy ma stopa przyjęta do dyskontowania przyszłych zysków. Na jej
poziom wpływają wszystkie ryzyka, również te niemodelowane, które są związane z niepewnością dotyczącą
przynoszenia zysków w przyszłości i które nie zostały uwzględnione w inny sposób w dokonywanej wycenie.
Market consistent embedded value stanowi odpowiedź na nowe tendencje w metodologiach wycen firm
ubezpieczeniowych. Międzynarodowe Standardy Rachunkowości zmierzają w stronę raportowania wartości
godziwej (jairvalue). Nowe podejście zapewnia zgodność wyceny aktywów firmy z jej zobowiązaniami - tak, aby
wyceniane były w sposób odpowiadający ich wartości rynkowej.
Coraz więcej firm, także w Polsce, na ich podstawie buduje mierniki efektywności swojego funkcjonowania. Jest
to jednak proces długotrwały. Wymaga silnego zespołu aktuarialnego w firmie ubezpieczeniowej, często
51
www.newton.pl
wspomaganego zespołem konsultantów. Wymaga także specjalistycznych narzędzi informatycznych. Autorzy
niniejszego artykułu brali udział w kilku projektach, które zakończyły się stworzeniem pełnego modelu służącego
do wyliczeń embedded value i market consistent embedded value.
Rozpatrzmy przykład grupy PZU. Firma ta w swojej strategii do roku 2010 zakłada utrzymanie wskaźnika
zwrotu z kapitału (ROE) na poziomie powyżej 20%. Do7 datkowo definiuje zwrot na embedded value z portfela
życiowego na poziomie stopy dyskonta plus 1 pkt procentowy, jako drugi ze swoich celów strategicznych.
ROE A ZARZĄDZANIE FIRMĄ
Na początku należy odpowiedzieć na pytanie, co to znaczy, że ROE jest niskie? Współczesna teoria finansów
pozwala rozumieć ROE w kontekście tworzenia wartości dla akcjonariuszy. Jeżeli w długim horyzoncie firma
osiąga ROE równe wymaganemu przez akcjonariuszy zwrotowi na zainwestowanych przez nich kapitałach, to
firma taka będzie warta dokładnie wartości księgowej jej kapitałów własnych (przy kilku dodatkowych
założeniach dotyczących finansowania działalności firmy). Jeżeli w długim okresie ROE przewyższa koszt
kapitału, to firma taka warta będzie więcej, niż wartość księgowa kapitałów własnych. Tak więc, akcjonariusz
patrzy na ROE zawsze pod kątem tego, czy jest ono wyższe, czy niższe od wymaganego przez niego zwrotu z
kapitału. Aby rozumieć ROE, musimy więc zrozumieć sposób, w jaki akcjonariusze wyceniają kapitały, które
powierzają menedżerom firm. W praktyce koszt kapitału firmy wyznaczamy przy wykorzystaniu modeli takich,
jak CAPM czy APM. Szeroko opisana w literaturze metoda CAPM opiera się na dekompozycji kosztu kapitału
na kilka części. Rysunek obok pokazuje koszt kapitału obliczany metodą CAPM dla działającej w Polsce firmy
ubezpieczeniowej, będącej spółką zależną grupy posiadającej swoją siedzibę w kraju należącym do strefy euro
na dzień 31 grudnia 2006 r. W takim przypadku koszt kapitału rozkładamy na cztery części. Za stopę wolną od
ryzyka przyjęto tutaj średnią rentowność 10-letnich obligacji denominowanych w euro, wystawionych przez
rządy krajów strefy euro. Okazuje się, że obligacje różnych krajów strefy euro mają różną rentowność. Na
przykład dwie identyczne obligacje wystawiane przez rządy Niemiec i Włoch uzyskują różne poziomy
rentowności do wykupu. Obligacje włoskie są warte mniej, mimo tego, że wystawione są w takiej samej walucie,
mają taki sam okres do wykupu, kupony i wartość nominalną. Tę paradoksalną sytuację można starać się
wyjaśnić, pamiętając o mechanizmie wspólnej waluty euro. Okazuje się, że w cenie obligacji rynek dyskontuje
wyższe prawdopodobieństwo, że Włochy wystąpią z systemu euro i być może będzie konieczna spłata części
kuponów i nominału w lirach (bądź wjakiejś innej walucie). Tak więc obligacja włoska obarczona jest większym
ryzykiem niż obligacja niemiecka, choć nie mówimy tutaj o niewypłacalności rządu. Oczywiście, można
dyskutować na temat tego, czy tak zdefiniowana stopa może pełnić funkcję stopy wolnej od ryzyka. Dlatego też
w praktyce stosuje się kilka metod i porównuje otrzymane wyniki. Kolejny element to premia za ryzyko
korygowana przez współczynnik beta, specyficzny dla branży (w naszym przykładzie - sektora ubezpieczeń).
Oba te elementy szacowane są dla krajów z rozwiniętymi rynkami finansowymi (np. USA, strefa
euro) i do obliczeń kosztów kapitału przyjmowane są w takiej samej wysokości dla każdego z krajów. Należy
również pamiętać, że dane dostępne w różnych źródłach (na przykład dotyczące współczynnika beta) różnią się
niekiedy dość znacznie. Dlatego też należy korzystać z kilku źródeł lub prowadzić własne analizy. Szacunek
ryzyka charakteryzującego daną gospodarkę uwzględniony jest w kolejnym elemencie - ryzyko specyficzne dla
kraju. W praktyce dane na ten temat uzyskuje się z przygotowanych baz danych (np. Damodaran ze Stern
School of Business, Bloomberg), które zawierają parametry oszacowane modelami ekonometrycznymi. Na tym
etapie moglibyśmy skończyć szacowanie kosztu kapitału. Musimy jednak uwzględnić dodatkową informację na
temat tego, że firma, którą rozpatrujemy, działa w Polsce, natomiast właściciel ma siedzibę w kraju strefy euro.
Musimy więc uwzględnić ryzyko walutowe. Praktycznie można to zrobić, uwzględniając np. spread swapów
walutowych PLN-EUR w koszcie kapitału. Wracając do pytania postawionego na początku paragrafu, możemy
powiedzieć, że porównując ROE różnych firm musimy najpierw odnieść je do właściwego dla tych firm kosztu
kapitału.
JAK SKUTECZNIE ZWIĘKSZYĆ ROE?
Z ekonomicznego punktu widzenia utrzymywanie ROE znacznie ponad poziom kosztu kapitału w długim okresie
jest możliwe tylko wtedy, kiedy firma zdobyła unikalną pozycję rynkową i jest w stanieją utrzymać. Teoria
ekonomii i doświadczenie pokazuje, że nadzwyczajne zyski w danej gałęzi prowadzą do pojawiania się
konkurentów i prób odebrania pozycji lidera firmie osiągającej nadzwyczajne korzyści ekonomiczne.
Oczywiście, w sektorze usług nie istnieje możliwość opatentowania produktu, dlatego pozycja lidera związana
jest z budową silnej marki. Gwarantuje ona posiadanie przez firmę zdolności do zatrzymywania klientów, nawet
jeśli oferta konkurencji jest lepsza. Obrona takiej pozycji, nawet jeżeli się powiedzie, jest kosztowna i będzie
prowadzić do spadku rentowności. W sektorze ubezpieczeniowym bariery wejścia, choć istnieją, nie są w stanie
zatrzymać potencjalnych konkurentów.
52
www.newton.pl
Firmy uzyskują jednak nadzwyczajne wyniki. Sztandarowym przykładem jest grupa PZU. Grupa osiąga ROE
dużo wyższe ponad wymagany koszt kapitałów własnych (ROE ponad 20% przy koszcie kapitału dla Polski
około 10%). Warto zauważyć, że PZU mogłoby zwiększyć swoje ROE wypłacając więcej dywidendy, bądź
obniżając wielkość kapitałów własnych. Pozostaje pytanie, czyjest to ekonomicznie uzasadnione? Strategia
PZU opiera się na obronie pozycji lidera, zatem chodzi o utrzymanie wysokiego ROE, nie o jego zwiększenie.
Czy warto zatem zwiększać ROE powyżej pewnego poziomu? Jednym z efektywnych sposobów są transakcje
M&A na rynkach obiecujących wysokie zwroty. Właściwie, jest to jeden
z głównych powodów zawierania trans-granicznych transakcji fuzji i przejęć, na przykład w regionie Europy
Centralnej i Wschodniej.
Przykładem może być tutaj Ceska pojiśtbvna, największa firma ubezpieczeniowa w Czechach, stająca się
obecnie częścią grupy Generali. Inwestuje ona w przedsięwzięcia w krajach o dosyć dużym ryzyku
(Kazachstan, Rosja), co za tym idzie (pamiętając o dywersyfikacji portfela) -jest w stanie osiągać wyższe zwroty,
niż koncentrując się na Czechach. Firma osiągnęła w 2006 r. ROE przekraczające 20%, przy koszcie kapitału
w Czechach około 9%. Szacunkowe różnice pomiędzy oczekiwanymi zwrotami w Polsce i przykładowo na
Ukrainie (bez uwzględnienia ryzyka kursowego), dla sektora ubezpieczeń wynoszą ok. 4%. W przypadku
niektórych krajów bałkańskich różnice mogą być obecnie jeszcze większe. Wnioski, jakie płyną stąd dla polskich
firm, nasuwają się same.
Opis zdjęcia| Składowe kosztu kapitału
Informacja o autorze| paulina piotrowska, marcin szczura, Marcin Szczuka
14.6.2007
System kaucji zwrotnych podniósłby koszt recyklingu opakowań 28
krotnie
14.6.2007
Wiadomości Handlowe str. 26 Handel
Grzegorz Szafraniec ECzechy
Część sklepów wciąż podchodzi do obowiązków związanych z gospodarką odpadami opakowaniowymi "jak
pies do jeża". Tymczasem wcale nie trzeba dużo do tego dopłacać, a mając sprawny system ich segregacji i
zagospodarowywania - można na opakowaniach (np. zbiorczych) nawet zarobić. Nie brakuje jednak
zagrożeń związanych z nowymi, wyższymi poziomami recyklingu.
W Polsce działa już około 250 hiper-marketów. Większość produktów, które są za ich pośrednictwem
wprowadzane do obrotu, stanowią wyroby konfekcjonowane. Tylko sieci wielkopo-wierzchniowe "wytwarzają"
rocznie około 1 mln ton opakowań. W efekcie działalności super- i hipermarketów do polskich papierni trafia
blisko 180 000 ton makulatury opakowaniowej oraz niemal 30 000 ton folii z tworzyw sztucznych w formie
opakowań transportowych.
Sklepy wielkopowierzchniowe są miejscem powstawania różnego typu odpadów
- m.in. opakowaniowych (głównie transportowych) z papieru, tworzyw sztucznych, drewna i blachy, ponadto
przeterminowanych produktów spożywczych, chemii gospodarczej, kosmetyków, zużytych źródeł światła,
odpadów komunalnych czy zmiotek itd. Firmy handlowe powinny posiadać zatwierdzony program gospodarki
odpadami, który szczegółowo określa ich rodzaje i ilości oraz sposoby zagospodarowania lub unieszkodliwiania.
Najczęściej gromadzenie i sortowanie odpadów odbywa się na zapleczu w wydzielonym miejscu, gdzie ustawia
się specjalne kontenery lub prasokontenery. Produkty przeterminowane zwracane są dostawcy lub usuwane do
specjalnie do tego przeznaczonych pojemników. Zgodnie z zaleceniami ustawy o opakowaniach i odpadach
opakowaniowych, przy obiektach handlowych często ustawiane są pojemniki do zbiórki selektywnej. Ich ilość i
częstotliwość obsługi nie jest jednak satysfakcjonująca dla klientów, a poza tym, czasem można je spotkać w
miejscach trudno dostępnych. Na ogół brak jest również informacji o prowadzonej zbiórce. W najbliższych latach
konieczne będzie większe zaangażowanie handlu w selektywne zbieranie opakowań od klientów. Sklepy mogą
to zrobić
na dwa sposoby: dofinansowując działania gmin i innych podmiotów, bądź aktywniej rozwijać nowoczesne
projekty realizowane na terenie placówek handlowych. To drugie postępowanie wydaje się być bardziej
racjonalne zwłaszcza, że pozwala na utrzymywania kontaktu z klientami.
Drogie kaucje za wszystko
53
www.newton.pl
Niewykluczone, że nie będziemy mieli innego wyjścia jak pójść za przykładem innych krajów unijnych i
wprowadzić system pobie ranią od klientów kaucji za niemal wszystkie opakowania, która byłaby oddawana po
ich zwróceniu do sklepu czy centrum handlowego. System depozytowy jest jednak kosztowny i bardzo
zbiurokratyzowany, a pobierane opłaty bywają w wielu przypadkach niewspółmierne do ceny towaru.
- Recykling jest u nas najtańszy w Europie. Jego koszty, w przeliczeniu na mieszkańca, szacowane są na około
0,70 euro. Wdrożenie systemu depozytowego zwiększyłoby je do około 20 euro. Musimy się przed tym bronić
- ostrzega Agnieszka Jaworska z firmy Eko-Pak. Alternatywą jest intensywny rozwój selektywnej zbiórki
opakowań. Dobrym rozwiązaniem mogą być nowoczesne, zintegrowane punkty selektywnej zbiórki oraz zwrotu
opakowań. Problem pojawia się po stronie ich finansowania. -Koszty inwestycyjne i eksploatacyjne są na tyle
wysokie, że wpływy z pozyskanego surowca nie pokrywają ich nawet w 20 proc. Jeśli jednak uwzględnimy
współpracę kilku podmiotów w ramach projektu, w tym sektora handlu, firm operatorskich, samorządów
lokalnych i organizacji odzysku, to można liczyć na zbilansowanie kosztów z wpływami - mówi Krzysztof
Kawczyński, prezes Polskiego Systemu Recyklingu Organizacji Odzysku. Firma, którą kieruje przygotowuje się
właśnie do uruchomienia pierwszych, pilotażowych centrów recyklingu. Dla ich upowszechnienia kluczowe
znaczenie będzie miała postawa największych sieci handlowych.
Nowe poziomy odzysku i recyklingu
Serwis Plastech.pl dotarł do treści rozporządzenia Ministerstwa Środowiska regulującego obowiązki
przedsiębiorców (producentów i handlowców) w zakresie poziomów odzysku i recyklingu odpadów
opakowaniowych i poużytkowych. Ma ono wejść w życie 1 stycznia 2008 roku i będzie określać roczne poziomy
odzysku oraz recyklingu do 31 grudnia 2014 roku. W projekcie wyszczególniono 14 rodzajów opakowań.
Poziom odzysku będzie stale wzrastał. W 2008 roku będzie to 54 proc, w kolejnym - 58 proc, a w latach 201014 ustabilizuje się on na pułapie 60 proc. Ma również rosnąć poziom recyklingu opakowań. Na przyszły rok
wyznaczono go na 30 proc. Co 12 miesięcy będzie się powiększał o kolejne 4 proc, by za 7 lat osiągnąć 55
proc. (gsz)
Automaty do selektywnej zbiórki opakowań
Automat Globar DIGI szwedzkiej firmy Repant (szacunkowy koszt zakupu około 100 000 zł) jest urządzeniem
do skupu opakowań po napojach, przeznaczonym dla małych i średnich sklepów spożywczych. Odbiera,
rozpoznaje, sortuje, zgniata, rozdrabnia i magazynuje puszki oraz plastikowe butelki PET. Zaawansowana
technologia redukuje do minimum nakład pracy personelu. Globar zajmuje niewiele miejsca i można go łatwo
wkomponować w zabudowę sklepu. Automat jest bardzo prosty w obsłudze, a klient nie musi sam sortować
opakowań. Kwit depozytowy informuje o ilości zwróconych puszek i butelek oraz o łącznej ich wartości. Zawiera
również kod kreskowy, który jest odczytywany w kasie sklepu, dzięki czemu zbiórkę selektywną można połączyć
z systemem lojal-nosciowym dla klientów. Opakowania są rozpoznawane za pomocą czujników plastiku i
metalu, identyfikacji kodu kreskowego oraz badania wagi. Globar może przyjmować do 30 sztuk opakowań na
minutę. W module pamięci da się zapisać 10 000 typów opakowań. Ich rozmiar może się wahać od 0,15 do 3
litrów. Pojemność urządzenia to około 200 butelek PET i 750 aluminiowych puszek.
Rosną koszty recyklingu
Producenci coraz wyraźniej dostrzegają problemy związane z recyklingiem. Dla przykładu browary
wystandaryzowały zwrotne opakowania szklane i teraz są one tańsze niż aluminiowe. W Polsce odzyskiwanych
jest jedynie 15 proc. ogółu opakowań szklanych wprowadzanych do obiegu, podczas gdy w np. w Belgii czy
Szwajcarii aż 95 proc. Lepsze od nas są niemal wszystkie państwa UE, a nawet Turcja. Dla porównania, w
sąsiednich Czechach wskaźnik odzysku wynosi aż 68 proc. Koszt recyklingu opakowań szklanych jest w Polsce
34 razy niższy niż np. w Niemczech, a opakowań typu PET - aż 317 razy niższy. Zdaniem fachowców, docelowo
te koszty recyklingowe będą u nas podobne jak teraz np. w Czechach - czyli wzrosną mniej więcej 8-krotnie.
(gsz)
Nowe przepisy dotyczące opakowań żywności
Parlament Europejski zgodził się na odejście od sztywnych reguł dotyczących pakowania żywności. Oznacza to,
że znikną unijne i krajowe normy określające wielkość opakowań, w których towary mogą trafiać na rynek.
Zachowane zostaną jedynie w obrocie winami i wyrobami spirytusowymi. Do tej pory prawo wspólnotowe
pozwalało poszczególnym krajom na określenie wielkości opakowań produktów spożywczych, jakie mogą być
dopuszczone do obrotu na lokalnym rynku. Skutkowało to tym, że towar legalnie sprzedawany w jednym kraju
UE nie mógł być dopuszczony do obrotu w innym, ze względu na inną wielkość opakowania. W niektórych
krajach (Francja czy Hiszpania) sprawa budziła kontrowersje, więc Parlament zdecydował się na kompromis:
przez 5 najbliższych lat będzie można określać krajowe nominalne opakowania wybranych produktów. Żadne
lokalne przepisy nie mogą jednak stać na przeszkodzie sprowadzeniu z innego kraju UE produktu, który jest
pakowany zgodnie z tamtejszymi normami. (gsz)
54
www.newton.pl
Sposób na opłaty produktowe
Producenci, uciekając przed uiszczaniem opłat produktowych, coraz częściej oferują opakowania
biodegradowalne. Folię tego typu wynaleźli amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu Kalifornia. Są to torby
jednorazówki, z mączki ziemniaczanej lub kukurydzianej (podobno o większej wytrzymałości niż polietylenowe),
które można wykorzystywać min. w wielkopowierzchniowym handlu detalicznym. Produkuje się także
jednorazowe sztućce, talerze, kubM z ziemniaków (te ostatnie pokryte są warstwą celulozy). Przedmioty te na
wysypisku rozkładają się w ciągu 6-9 miesięcy. Już niedługo amerykański handel i gastronomiai)ędą korzystały
z nich na co dzień. (gsz)
Ekologiczne torby w polskich sklepach
Toruńska firma Gam wprowadziła na polski rynek ekologiczne torby z polipropylenu, dystrybuowane pod marką
Greenbag. Dostępne są w ogólnopolskich i regionalnych sieciach supermarketów, m.in. Piotr i Paweł,
Intermarche, Rabat Pomorze i Vabank (Elbląg). Nowe torby stanowią alternatywę dla masowo używanych,
szkodliwych dla środowiska foliowych reklamówek. Kosztują około 3,50 zł za sztukę. Są bardzo wytrzymałe (do
7,5 kg), dlatego można je używać nawet przez kilka lat. W całości podlegają recyklingowi.
Polska dopiero rozpoczyna walkę z torbami foliowymi, tymczasem wiele krajów od dawna zmierza do
zastąpienia reklamówek torbami wielokrotnego użytku. Przodują wśród nich Anglia, Belgia, Francja, Włochy,
Holandia, Hongkong, Hiszpania, Luksemburg, Niemcy i Nowa Zelandia. W niektórych krajach (m.in. we Francji)
pojawiły się już regulacje prawne całkowicie zakazujące dystrybucji toreb foliowych lub nakazujące ich
sprzedawanie. Natomiast w Danii, Irlandii, Francji, Szwajcarii czy Niemczech można spotkać się z
opodatkowaniem toreb z folii. (gsz)
Produkowana w ciągu jednej sekundy torba foliowa rozkłada się od 100 do 400 lat, natomiast torby Greenbag
(na zdjęciu) w całości podlegają recyklingowi - są bardzo wytrzymałe (do 7,5 kg), dlatego można ich używać
nawet przez kilka lat
Koszty recyklingu opakowań są w Polsce szacowane na około
0,70 euro na osobę rocznie - to najmniej w Europie
Poziomy recyklingu obowiązujące w UE (w proc.)
Konferencja “Gospodarka odpadami w sieciach handlowych -stan obecny i możliwości rozwoju",
zorganizowana przez Polski System Recyklingu Organizacja Odzysku, szwedzką firmę Repant i Krajową Izbę
Gospodarczą pod medialnym patronatem “Wiadomości Handlowych", zgromadziła przedstawicieli
najważniejszych przedsiębiorstw z sektora handlu detalicznego
Tylko wielkie sieci handlowe “wytwarzają" rocznie około i mln ton
opakowań
Rekordowy eksport żywności.
14.6.2007
Wiadomości Handlowe
ECzechy
str. 34 Przemysl
Zagranicznej ekspansji polskich produktów spożywczych nie powstrzymał ani wysoki kurs złotego, ani rosyjskie
embargo. Miniony rok był bardzo dobry dla eksporterów żywności. Rekordowa była nie tylko wartość eksportu,
która wzrosła o 21 proc, do ponad 8,5 mld euro, ale także wysokość osiągniętej nadwyżki handlowej, sięgająca
2,1 mld euro. Co ciekawe, na drugiego po Niemczech odbiorcę polskiej żywności awansowały Czechy. Eksport
do tego kraju wzrósł w 2006 roku aż o 44 proc, przekraczając 557 mln euro. Czechy wypchnęły z drugiego
miejsca Rosję, która w wyniku nałożonych ograniczeń spadła na szóstą pozycję. Przegoniły ją też Wielka
Brytania (wzrost eksportu o 36 proc), Holandia (+24 proc.) i Włochy (+33 proc).
55
www.newton.pl
13.6.2007
WZROST ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNYCH WACKER SILICONES
13.6.2007
ECzechy
Wacker Silicones, jednostka biznesowa niemieckiej firmy Wacker Chemie AG, zwiększa potencjał wytwórczy
gotowych do użytku silikonowych kauczuków, znajdujących się na rynku pod znakiem towarowym "Silmixcompounded competence". W nowej fabryce w Pizen (Czechy) będą przede wszystkim realizowane
zamówienia indywidualnych klientów, opierających swoją działalność o szybkie dostawy stosunkowo niewielkiej
ilości produktów o określonych parametrach. Otwarcie nowej fabryki w Czechach jest przewidziane na II
kwartał br.
UNIVAR CZECH ROZSZERZA SWOJA DZIAŁALNOŚĆ
13.6.2007
ECzechy
Univar N.V, jeden z wiodących na świecie dystrybutorów chemikaliów ogłosił przejęcie działalności Ekozym
s.r.o. przez Univar Czech s.r.o. z siedzibą w Pradze. Ekozym zajmuje się dystrybucją enzymów pochodzących z
firmy Novozymes A/S. Dokonany zakup umocni pozycję Univar w Europie Środkowo-Wschodniej, dzięki
poszerzeniu zakresu oferowanych produktów dla klientów działających w branży gorzelnianej i browarniczej
oraz producentów detergentów i środków spożywczych.
56
www.newton.pl

Media Monitoring

Transkrypt

Podobne dokumenty

PODSTAWOWY TEST SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ

2015-06-30 17:35:41

Za kilka lat czeka nas fala zwolnień lekarskich. Wszystko

Pobierz jako PDF

Polacy ufają straży pożarnej Główny Urząd Statystyczny