Soczewki - Joanna Baron.

SOCZEWKA
jest to przezroczyste ciało ograniczone
powierzchniami kulistymi
Soczewki mogą być
Wypukłe
i są najczęściej skupiające *
Wklęsłe
i są najczęściej rozpraszające*
Jeżeli na soczewkę skupiającą pada równoległa wiązka światła
to skupia się w jednym punkcie F zwanym ogniskiem soczewki
F
F
f
ODLEGŁOŚĆ OGNISKA OD SOCZEWKI NAZYWAMY
OGNISKOWĄ f
Gdy na soczewki skupiające pada równoległa wiązka promieni
F
F
f F
f
F
to widać, że druga soczewka mniej skupia promienie niż pierwsza,
ale jej ogniskowa jest większa od ogniskowej pierwszej soczewki.
Czyli, jeśli mała ogniskowa, to zdolność skupiająca duża.
. skupiająca jest odwrotnością ogniskowej
Zdolność
1
f
jej jednostka to
Z 
Z  
1
 1dptr  1D
m
dioptria
W przypadku gdy na soczewkę rozpraszającą
pada równoległa wiązka promieni,
to po przejściu przez soczewkę, tworzy wiązkę promieni rozbieżnych.
Ich przedłużenia przecinają się w punkcie zwanym ogniskiem pozornym
F
F
Przyjmujemy, że ogniskowa soczewki rozpraszającej ma
wartość ujemną, więc jej zdolność skupiająca jest też ujemna.
Sposoby otrzymywania obrazów
za pomocą soczewek
Obraz rzeczywisty powstaje w punktach przecięcia się
rzeczywistych promieni i można otrzymać go na ekranie.
Obraz pozorny powstaje w punktach przecięcia się
przedłużeń rzeczywistych promieni i nie można
otrzymać go na ekranie.
Podczas konstrukcji obrazu, ze wszystkich promieni
wydobywających się ze źródła, najlepiej wziąć te,
których bieg jesteśmy w stanie przewidzieć.
X > 2f
O
F
F
O
OTRZYMANY OBRAZ
PRZEDMIOTU JEST:
 RZECZYWISTY
 ODWRÓCONY
 POMNIEJSZONY
 OKO
 APARAT
FOTOGRAFICZNY
 KAMERA
FILMOWA
X = 2f
O
F
F
O
OTRZYMANY OBRAZ
PRZEDMIOTU JEST:
 RZECZYWISTY
 ODWRÓCONY
 TEJ
SAMEJ
WIELKOŚCI CO
PRZEDMIOT
f < X < 2f
F
F
OTRZYMANY OBRAZ
PRZEDMIOTU JEST:
 RZECZYWISTY
 ODWRÓCONY
 POWIĘKSZONY
APARAT FILMOWY
 RZUTNIK PISMA
 RZUTNIK DO
PRZEZROCZY

X<f
F
F
OTRZYMANY OBRAZ
PRZEDMIOTU JEST:
 POZORNY
 LUPA
 PROSTY
 MIKROSKOP
 POWIĘKSZONY
 PRZEGLĄDARKA
DO PRZEZROCZY
SOCZEWKA ROZPRASZAJĄCA
F
F
BEZWZGLĘDU NA ODLEGŁOŚĆ
PRZEDMIOTU OD SOCZEWKI
POWSTAŁY OBRAZ JEST:
 POZORNY
 PROSTY
 POMNIEJSZONY
I
PRZYPISUJEMU MU UJEMNĄ
ODLEGŁOŚĆ OD SOCZEWKI
l
okular
x
y
x1
obiektyw
Fob
d
Fob
obraz w
mikroskopie
Fok
Fok
P
l d
f ob  f ok
C
B
f
D
A
x
F
E
F
G
y
Zależność między ogniskową f, a odległością
przedmiotu od soczewki x i odległością obrazu od
soczewki y wyraża równanie:
1 1 1
 
f x y
'
h
y
P 
h
x
Powiększenie P: zdefiniowane jako stosunek wysokości
obrazu do wysokości przedmiotu można obliczyć z równania:
Zależność między wielkościami
charakteryzującymi budowę soczewki, a
ogniskową
soczewki wyraża równanie:
 1 1 
1 n
   1  
f  n1
 r1 r2 
gdzie:
n- współczynnik załamania materiału
soczewki
n1- współczynnik załamania
otaczającego ośrodka
r1,r2 –promienie krzywizn
ograniczających soczewkę
i jest ono słuszne dla promieni padających na cienką
soczewkę pod małymi kątami