Artykuł w wersji PDF - Pro-Test

SAMBA
D˚UNGLA
i FAWELE
fot. Plinthpics
aktualnoÊci
KONSUMENT W BRAZYLII
Tak zró˝nicowane
spo∏eczeƒstwo, jak brazylijskie
trudno znaleêç gdziekolwiek na Êwiecie
– od niepoznanych dotàd plemion Amazonii po nowoczesnych biznesmenów z wielkich aglomeracji. Do tego mieszanka narodowoÊci i ras. Brazylia to tak˝e kraj,
w którym ró˝nice poziomu ˝ycia mieszkaƒców sà wi´ksze,
ni˝ gdziekolwiek indziej.
Jak co roku, tak i podczas tegorocznego karnawa∏u myÊli wszystkich w´drowa∏y ku Brazylii, a w dziennikach
telewizyjnych miga∏y barwne korowo10
 W I A T
K O N S U M E N T A
dy pó∏nagich tancerek samby. Bo
Brazylia to najlepsze na Êwiecie miejsce na sp´dzenie karnawa∏u – tam obchodzi si´ go najhuczniej.
m a j
2 0 0 7
Miasto przyjemnoÊci
Dla Brazylijczyków karnawa∏
to prawdziwe Êwi´to. W ostatnim jego tygodniu wi´kszoÊç
sklepów, biur i urz´dów nie pracuje – w piàtek poprzedzajàcy
Ârod´ Popielcowà rozpoczyna
si´ wielkie Êwi´towanie, które
trwa nawet tydzieƒ. Jednym z najwa˝niejszych wydarzeƒ jest w tych dniach
parada szkó∏ samby w centrum Rio de
Janeiro. Do Rio zje˝d˝ajà wtedy mi-
. Nazwa „Brazylia” pochodzi od
nazwy drzewa „pau brasil”
(„pau” dos∏ownie znaczy drewno).
. Stolica to Brasilia (ponad 2 mln
mieszkaƒców), ale znacznie wi´ksze sà miasta: Sao Paulo (11 mln
mieszkaƒców) i Rio de Janeiro
(6 mln) (jednak do statystyk nale˝y podchodziç z dystansem
w kraju, gdzie na ekranach telewizorów co chwil´ pojawia si´
reklama spo∏eczna pokazujàca
otulone we flag´ Brazylii niemowl´ta o ró˝nych kolorach skóry
oraz has∏o „Zarejestruj swoje
dziecko”).
. J´zykiem urz´dowym jest tu portugalski – Portugalczycy pierwsi
odkryli ten làd – w 1500 r.
. 90% Brazylii le˝y w strefie klimatu tropikalnego, jednak ponad
60% ludnoÊci mieszka na terenach o klimacie nieco och∏adzanym przez wiatry znad oceanu i fronty polarne.
liony turystów, lecz tylko niewielka
cz´Êç z nich zdo∏a obejrzeç tancerzy
z bliska – za bilety p∏aci si´ 200-400
dolarów.
Ale przez reszt´ roku Rio de Janeiro,
miasto samby, pogoni za rozrywkà
i przyjemnoÊciami wcale nie przestaje
si´ bawiç – lokale t´tnià ˝yciem, na
czele z tymi na s∏ynnej promenadzie
Copacabana.
Stroje tancerek na karnawa∏owych
paradach sà – delikatnie mówiàc – skàpe. Mo˝e to dlatego Brazylijczycy
przodujà w liczbie wykonywanych
operacji plastycznych? Ze swej skàpoÊci s∏ynà te˝ stroje Brazylijek na pla˝ach. Co wi´cej, pe∏ni inwencji Brazylijczycy ka˝dego roku kreujà nowy styl
mody na pla˝´, który potem naÊladuje
reszta Êwiata. No, mo˝e do ubioru
dodaje nieco wi´kszà doz´ dyskrecji.
Paradoksem mo˝e wydaç si´ tylko, ˝e
mimo dà˝eƒ Brazylijczyków do zminimalizowania stroju bikini, tutejsze kobiety nie wyst´pujà topless.
Kostium bikini, który z powodzeniem
zmieÊci∏by si´ w pude∏ku po zapa∏kach, jest zresztà Êwietnà pamiàtkà
z Brazylii. Kto zaÊ lepiej czuje si´
bardziej odziany, mo˝e wybraç koszulk´ brazylijskiej reprezentacji pi∏-
karskiej – w koƒcu pi∏ka no˝na to
narodowy sport Brazylijczyków.
A co warto w Brazylii zjeÊç i wypiç? Znawcy uwa˝ajà tutejsze piwo
za jedno z najlepszych na Êwiecie.
Brazylia jest te˝ najwi´kszym producentem kawy. JeÊli zaÊ chodzi o brazylijskie potrawy, to zwiàzane sà one
z historià tego kraju, ale w ka˝dym
regionie kuchnia jest inna. Na przyk∏ad w Bahia podstawà dzisiejszych
potraw jest mleczko kokosowe – tak
samo, jak w Afryce, skàd pochodzili
niewolnicy sprowadzeni do Brazylii
przez bia∏ych.
Polityka konsumencka
i zagubione plemiona
DziÊ Brazylia jest nowoczesnym paƒstwem, w którym powsta∏y instytucje
dzia∏ajàce na rzecz konsumentów.
Brazylijskiego konsumenta chroni
 W I A T
mi´dzy innymi Brazylijskie Stowarzyszenie Ochrony Konsumentów. Ta niezale˝na organizacja
zajmuje si´ poszerzaniem praw konsumenckich, promowaniem wy˝szego poziomu ˝ycia, szczególnie, jeÊli chodzi o jakoÊç us∏ug i produktów. Konsument mo˝e uzyskaç informacj´ o tej jakoÊci, jako ˝e stowarzyszenie przeprowadza testy produktów, których wyniki publikuje we w∏asnym magazynie „Pro Teste”.
O jakoÊci produktów i us∏ug Brazylijczyk mo˝e si´ te˝ przekonaç z innego
êród∏a. Otó˝ ró˝ne towary – od zapa∏ek poprzez narz´dzia i elektryk´,
na owocach skoƒczywszy dostajà specjalny stempel Inmetro, ale tylko, jeÊli
ich produkcja i efekt koƒcowy spe∏niajà normy. Dotyczy to równie˝ mi´dzy
innymi papieru czy mebli, których
wyprodukowanie nie obejdzie si´ bez
wyci´cia kolejnego kawa∏ka brazylijskiej puszczy. Amazoƒskiego lasu,
K O N S U M E N T A
m a j
2 0 0 7
aktualnoÊci
Czy wiesz, ˝e...
11
najwi´kszej i najg´stszej równikowej
puszczy Êwiata, ubywa w zastraszajàcym tempie. Na szcz´Êcie kraje importujàce z Brazylii towary, do których
produkcji wykorzystuje si´ drzewo,
zastrzeg∏y, ˝e mo˝e ono byç wycinane jedynie z lasów, które b´dzie da∏o
chodzi z j´zyka Indian i oznacza „drzewo, które p∏acze”). Kiedy przy u˝yciu
siarki uda∏o si´ go utwardziç, okaza∏o si´, ˝e mo˝na
z niego wytwarzaç ró˝ne
artyku∏y. Do Amazonii za-
Wysoka jakoÊç
nie dla ka˝dego...
fot. Fabrizio Turco
aktualnoÊci
KONSUMENT W BRAZYLII
Koszty ˝ycia sà w Brazylii znacznie
ni˝sze, i˝ w krajach Europy. Ale
Brazylia zmaga si´ z problemem biedy.
Tutaj bowiem, jak w ˝adnym innym
paƒstwie, ró˝nice w poziomie ˝ycia
obywateli sà ogromne: obok nielicznych bogaczy, sà tu ca∏e rzesze ludzi
˝yjàcych w skrajnym ubóstwie. – Nie
jest mo˝liwy rozwój gospodarki XXI w.
przy dziewi´tnastowiecznych nierównoÊciach ekonomicznych – przyzna∏
Amazoƒskiego lasu, najwi´kszej i najg´stszej równikowej puszczy Êwiata ubywa
w zastraszajàcym tempie. Na wysokoÊç 30-40 m nad ziemi´ wznosi si´ tu nieprzebyty mur plàtaniny ró˝norodnych roÊlin. Zabójczy gàszcz Amazonii zwany jest
roÊlinnym piek∏em. Ale mimo swojej niedost´pnoÊci i niegoÊcinnoÊci, ˝yje tu
ogromna liczba gatunków zwierzàt.
si´ odnowiç. Produkcja owoców – od
wybrania ziemi na upraw´ po sposób
pakowania owoców – równie˝ odbywa
si´ zgodnie ze standardami, które ustali∏o kilka lat temu Ministerstwo Rolnictwa i Hodowli Byd∏a – a wszystko
dla zapewnienia konsumentowi wysokiej jakoÊci produktów.
Co s∏ychaç u konsumenta
brazylijskiego?
Deklaracja producenta
cz´li nap∏ywaç zbieracze
kauczuku zwani „seringueiros”. Los pierwszej
generacji tych Êmia∏ków
by∏ straszny: padali ofiarà
trujàcych roÊlin, umierali
na straszliwe choroby, wystawieni byli na ˝er przeró˝nych owadów, larw,
robaków i dzikich zwierzàt.
W Amazonii do dziÊ mieszka wiele plemion kultywujàcych swoje stare zwyczaje i rytua∏y. Niektóre z plemion sà bardzo wrogie przybyszom. Istniejà te˝ plemiona
zagubione w d˝ungli, do których
cywilizacja nie dotar∏a.
Ale wróçmy do d˝ungli amazoƒskiej.
To tutejsze odkrycie zrewolucjonizowa∏o niegdyÊ Êwiatowà ekonomi´.
Chodzi o lateks wytwarzany przez
drzewa kauczukowce (ich nazwa po12
 W I A T
K O N S U M E N T A
m a j
2 0 0 7
fot. luiz Baltar
Dopiero cztery lata temu zacz´∏o obowiàzywaç
w Brazylii prawo, które sprawdza si´ ju˝ od wielu
lat w Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych,
zwane deklaracjà producenta. Oznacza ono
gwarancj´ zapewnionà konsumentowi przez producenta (lub nawet importera), który na piÊmie, pod
groêbà kary, zaÊwiadcza o spe∏nianiu przez jego
towar wymaganych prawem norm. Pierwszym produktem Ameryki ¸aciƒskiej, który mia∏ takà
gwarancj´, by∏a... zapalniczka.
Jose Roberto Mendonca de Barros,
konsultant przy
brazylijskim Ministerstwie Finansów. Mo˝na pomyÊleç: có˝ z tego, ˝e rozwijajà si´
w Brazylii organizacje konsumenckie,
ulepszana jest jakoÊç produktów, skoro
setki tysi´cy mieszkaƒców Brazylii ˝yje
w skrajnej n´dzy, a swoje dzieci karmi
specjalnà paszà – mieszankà odpadów
z materia∏u drzewnego, witamin i suszonej trawy – ˝eby prze˝y∏y.
Ciemna strona
Brazylii
Mo˝na pomyÊleç: có˝ z tego, ˝e rozwijajà si´ w Brazylii organizacje konsumenckie, ulepszana jest jakoÊç produktów, skoro setki tysi´cy
mieszkaƒców Brazylii ˝yjà w skrajnej n´dzy, a swoje dzieci
karmià specjalnà paszà – mieszankà odpadów z materia∏u drzewnego, witamin
i suszonej trawy – ˝eby prze˝y∏y.
Nie znajdziemy ich
na ˝adnej mapie.
Kontrolowane przez
bossów narkotykowej mafii. Powsta∏y
na obrze˝ach takich
miast jak Rio de
Janeiro czy Sao Paolo.
Fawele. To tu mieszka
biedota. Na teren tych
gett boi si´ wchodziç
nawet policja. Sà solà
w oku i symbolem g∏´bokich ró˝nic socjalnych
wÊród mieszkaƒców Brazylii. Po latach nadziei,
˝e uda si´ je zlikwidowaç
w∏adze Rio wpad∏y na
pomys∏, jak poprawiç
wizerunek miasta – za-
znakiem dla handlarzy kokainà, i˝ w∏aÊnie dotar∏a nowa dostawa towaru.
Joanna Wosiƒska
Godziny pracy
8 Banki w Brazylii dzia∏ajà
tylko od 10.00 do 16.00.
8 Stacje benzynowe majà
pozwolenie na prac´ ca∏à
dob´, ale tylko niektóre
z niego korzystajà.
cz´to organizowaç wycieczki turystyczne do faweli. Okazuje si´, ˝e obcy,
który je odwiedzi, wcale nie zostanie
od razu zabity. Fawela w Rio de Janeiro,
do której organizowane sà wycieczki,
jest w∏aÊciwie samodzielnym miastem
z w∏asnym prawem, bankiem, gazetà
oraz fabrykà produkujàcà bikini dla
jednego z czo∏owych kreatorów mody
z Rio. Niemniej jednak przewodnik
nie zabierze wycieczki do innych cz´Êci faweli, tych bardziej niebezpiecznych, gdzie króluje przemoc,
przest´pczoÊç i skrajna bieda. Nie
wyjaÊni te˝, ˝e kolorowe latawce
unoszàce si´ nad dzielnicà slumsów sà
 W I A T
8 Spraw´ w urz´dzie mo˝e-
my za∏atwiç od 9.00 do
18.00.
8 Centra handlowe czynne
sà od 10.00 do 22.00,
z wyjàtkiem niedziel,
kiedy to otwarte sà tylko
te najwi´ksze centra
– od 15.00 do 21.00.
8 Sklepy pracujà od 9.00
do 19.00, a w soboty
a˝ do 1.00 w nocy.
K O N S U M E N T A
m a j
2 0 0 7
13