Zasada reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w

NEWSLETTER 02/2016
Zasada reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w sporze o
uchylenie uchwały wspólników wytoczonym przez członka zarządu będącego
jednocześnie wspólnikiem spółki
Na tle spraw prowadzonych w przedmiocie zaskarżania uchwał podejmowanych przez wspólników spółek kapitałowych pojawiło się
zagadnienie związane ze wskazaniem podmiotu uprawnionego do reprezentowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w
sporze wytoczonym przez członka zarządu spółki, który jednocześnie jest jej wspólnikiem. Wątpliwość tę rozwiał Sąd Najwyższy w
uchwale z dnia 22 października 2009 roku (sygn. akt III CZP 63/09).
Uchwała ta została podjęta na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego przez jeden z sądów apelacyjnych. W zaistniałym
stanie faktycznym (na tle którego powstało ww. zagadnienie prawne) z powództwem o uchylenie uchwały zgromadzenia
wspólników spółki wystąpił jej wspólnik, jednocześnie będący jednym z członków jej zarządu.
Zgodnie z brzmieniem art. 201 § 1 k.s.h. zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Zatem działania podejmowane przez
zarząd traktowane są jako działania spółki, a nie pojedynczych osób fizycznych wchodzących w jego skład. Wiąże się to z tzw. teorią
organów ujętą w art. 38 k.c. – wola organu osoby prawnej utożsamiana jest z wolą tej osoby prawnej (w tym przypadku spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością). Mimo takiego ujęcia teoretycznego, oczywistym jest, że każde działanie podejmowane przez
zarząd spółki w rzeczywistości podejmowane jest przez osoby fizyczne wchodzące w jego skład.
Fakt, iż osoba fizyczna pełni funkcję np. członka zarządu nie pozbawia tej osoby działania we własnym imieniu i dochodzenia
własnych praw, nawet wówczas, gdy zmierzałyby one do realizacji interesu innego niż interes spółki. Jednocześnie specyfika
tworzenia i istnienia spółki sprowadza się do tego, że interesy wszystkich podmiotów zaangażowanych w jej działanie pozostają ze
sobą w związku i są zbieżne. Zarówno na członkach zarządu jak i na wspólnikach spółki ciąży obowiązek lojalnego współdziałania,
który łączy się z zaufaniem jakim obdarzani są członkowie zarządu spółki. Zatem działania zarządu spółki co do zasady mają
zmierzać do realizacji celów spółki wskazanych w umowie.
W orzecznictwie zauważono zagrożenie płynące z udziału członków zarządu w podejmowaniu decyzji, którymi byliby oni szczególnie
zainteresowani z indywidualnego punktu widzenia. W takich sytuacjach oczywistym jest, że bezstronność takich osób zostaje
istotnie podważona.
Powyższy problem aktualizuje się m.in. na tle art. 253 k.s.h. Zgodnie z § 1 tego przepisu: „W sporze dotyczącym uchylenia lub
stwierdzenia nieważności uchwały wspólników pozwaną spółkę reprezentuje zarząd, jeżeli na mocy uchwały wspólników nie został
ustanowiony w tym celu pełnomocnik”. Natomiast art. 253 § 2 k.s.h. stanowi, że: „Jeżeli zarząd nie może działać za spółkę, a brak
jest uchwały wspólników o ustanowieniu pełnomocnika, sąd właściwy do rozstrzygnięcia powództwa wyznacza kuratora spółki”.
Zatem zasadą jest, że w sporze sądowym spółkę reprezentuje jej zarząd. Ograniczyć kompetencje zarządu w tym zakresie może
zgromadzenie wspólników poprzez ustanowienie pełnomocnika do reprezentowania spółki w sporze. Dopiero w sytuacji, gdy zarząd
nie może działać w imieniu spółki, a wspólnicy nie powołali pełnomocnika, spółka reprezentowana jest przez kuratora
ustanowionego przez sąd. Rozwiązanie to jest istotne z punktu widzenia ochrony interesu spółki, w sytuacji w której interes osób
skarżących uchwałę jest odmienny od interesu spółki.
Konieczność dbania o interes spółki jest ważna na każdym etapie postępowania. Zatem należy uznać, że w sytuacji, w której
uchwała spółki jest zaskarżana przez zarząd działający jednomyślnie jako organ spółki, jak i wówczas, gdy taka uchwała jest
zaskarżana przez jego poszczególnych członków (nawet wówczas, gdy pozostali członkowie zarządu nadal mogą ją reprezentować),
kompetencja zarządu do reprezentowania spółki jest wyłączona. Idąc dalej, nie jest również możliwe udzielenie przez wspólników
pełnomocnictwa członkowi zarządu, także w sytuacji, w której uchwała spółki została zaskarżona przez innego członka jej zarządu.
Nie ma przy tym znaczenia czy zaskarżający uchwałę członek zarządu swoją legitymację w tym zakresie opiera na przepisie art.
250 pkt 1 k.s.h. czy też z przysługującego mu statusu wspólnika spółki (tj. na podstawie art. 250 pkt 2-5 k.s.h.). Takie zachowanie
stanowiłoby obejście przepisu art. 253 § 2 k.s.h. Sąd Najwyższy wskazał bowiem, iż jego celem jest zagwarantowanie ochrony
| CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy
| Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów
| Spółka Komandytowa
komplementariusze:
Sylwester Cetera, Małgorzata Węgrzyn-Wysocka
NIP: 897-17-24-667 | Regon: 020465350 | KRS: 0000273899
ul. Włodkowica 10 /11
50-072 Wrocław
komandytariusze:
Agnieszka Kołaczkowska, Łukasz Dziewoński,
Maciej Domagała, Tomasz Dobrzyński
Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu
VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Bank: Getin Noble Bank S.A.
57 1560 0013 2367 2150 1502 0001
tel./fax +48 71 780 76 00/01
[email protected]
www.cww.pl
interesu spółki w postępowaniu o uchylenie uchwały, gdy stroną powodową w sporze jest zarząd spółki lub poszczególni jego
członkowie.
Jednocześnie Sąd Najwyższy rozstrzygnął, że do powyższej sytuacji nie znajdzie zastosowania przepis art. 210 § 1 k.s.h., gdyż spór
określony w tym przepisie sprowadza się do sprzeczności interesu członka zarządu z interesem spółki. Tymczasem spór powstały na
tle zaskarżenia uchwały z założenia jest efektem działania członka zarządu w interesie spółki, o czym świadczą przecież przesłanki
powództwa o uchylenie uchwały wskazane w art. 249 § 1 k.s.h.
Powyższe orzeczenie Sądu Najwyższego jest bardzo przydane dla pełnomocników reprezentujących w sporach spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością i pozwala rozwiązać problem, który pojawi się już na samym początku sporu, tj. wskazanie osoby upoważnionej
do reprezentacji spółki.
Autor:
Karolina Knysak - aplikant radcowski, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.
Data: 2016-02-26
| CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy
| Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów
| Spółka Komandytowa
komplementariusze:
Sylwester Cetera, Małgorzata Węgrzyn-Wysocka
NIP: 897-17-24-667 | Regon: 020465350 | KRS: 0000273899
ul. Włodkowica 10 /11
50-072 Wrocław
komandytariusze:
Agnieszka Kołaczkowska, Łukasz Dziewoński,
Maciej Domagała, Tomasz Dobrzyński
Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu
VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Bank: Getin Noble Bank S.A.
57 1560 0013 2367 2150 1502 0001
tel./fax +48 71 780 76 00/01
[email protected]
www.cww.pl