Pobierz - Kancelaria CWW

NEWSLETTER 03/2016
Czy dopuszczalne jest prowadzenie działalności innej niż prawnicza w ramach
Kancelarii Radcy Prawnego oraz spółki prawniczej?
1. Poszukując odpowiedzi na postawione pytanie w pierwszej kolejności odnieść się należy do treści art. 2 ustawy o swobodzie
działalności gospodarczej, zgodnie z którym działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana,
handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana
w sposób zorganizowany i ciągły. Ustawa ta weszła w życie 21 sierpnia 2004 r., a treść przywołanego przepisu nie była dotychczas
zmieniana. Działalność prawnicza, będąca działalnością zawodową, objęta będzie zatem zakresem przywołanej ustawy.
Ustawa ta nie zawiera zapisów szczegółowych, w tym również ograniczeń, dotyczących zasad wykonywania działalności w zakresie
działalności prawniczej.
Z kolei obowiązująca wcześniej ustawa – Prawo działalności gospodarczej w art. 2 ust. 1 przewidywała, iż działalnością gospodarczą
w rozumieniu ustawy jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i
eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Jednocześnie, zgodnie z art. 87 ust. 1,
świadczący pomoc prawną nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów niniejszej ustawy. Działalność polegającą na świadczeniu
pomocy prawnej określają przepisy ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz.U. Nr 16, poz. 124 i Nr 25, poz. 187, z
1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1986 r. Nr 42, poz. 202, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 77, poz. 367, z 1997 r.
Nr 28, poz. 153, Nr 75, poz. 471, i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 oraz z 1999 r. Nr 75, poz. 853) oraz ustawy z dnia 6
lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz.U. Nr 19, poz. 145, z 1989 r. Nr 33, poz. 175, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 75, poz.
471, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 oraz z 1999 r. Nr 75, poz. 853 i Nr 83, poz. 931). Tym samym świadczenie usług prawniczych przez
radców prawnych wyłączone było spod zakresu omawianej ustawy.
Mając na względzie powyższe, konieczne jest odniesienie się do regulacji szczególnej, zwłaszcza do ustawy o radcach prawnych.
2. Zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone zostały, obok przepisów ogólnych, również w rozdziale 2 wskazanej
ustawy.
I tak, zgodnie z obecnym brzmieniem ustawy o radcach prawnych, wykonywanie zawodu radcy prawnego polega na świadczeniu
pomocy prawnej (art. 4). Z kolei świadczenie pomocy prawnej przez radcę prawnego polega w szczególności na udzielaniu porad i
konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed urzędami
i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy (art. 6 ust. 1).
Tak określony zawód radca prawny wykonuje w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy
prawnego oraz w ramach wskazanych w ustawie spółek o określonym składzie osobowym (art. 8 ust. 1). Jednocześnie, w ust. 2
powołanego przepisu przewidziane zostało, iż wyłącznym przedmiotem działalności spółek prawniczych jest świadczenie pomocy
prawnej.
Brzmienie powyższych przepisów wprost wskazuje, że działalność wykonywana w ramach określonego rodzaju spółek może
obejmować wyłącznie świadczenie pomocy prawnej w podanym wyżej rozumieniu. Brak jest jednak analogicznego zakazu
dotyczącego wprost możliwości łączenia tejże działalności z działalnością innego rodzaju w ramach kancelarii radcy prawnego.
Dokonując przeglądu zmian legislacyjnych ustawy o radcach prawnych zauważyć można, iż o ile przywołane wyżej przepisy ulegały
modyfikacjom związanym ze zmianą charakteru zawodu radcy prawnego czy przyznanym im kompetencjom, analiza historyczna
ustawy nie wyjaśnia, czy w ramach kancelarii radcy prawnego dopuszczalne jest wykonywanie również działalności pozaprawniczej.
Konieczna zatem okazuje się analiza przepisów korporacyjnych.
3. Obecnie obowiązujący Kodeks Etyki Radcy Prawnego, który wszedł w życie z dniem 1 lipca 2015 r., w dziale II przewidział
regulacje dotyczące m.in. podstawowych zasad wykonywania zawodu.
| CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy
| Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów
| Spółka Komandytowa
komplementariusze:
Sylwester Cetera, Małgorzata Węgrzyn-Wysocka
NIP: 897-17-24-667 | Regon: 020465350 | KRS: 0000273899
ul. Włodkowica 10 /11
50-072 Wrocław
komandytariusze:
Agnieszka Kołaczkowska, Łukasz Dziewoński,
Maciej Domagała, Tomasz Dobrzyński
Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu
VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Bank: Getin Noble Bank S.A.
57 1560 0013 2367 2150 1502 0001
tel./fax +48 71 780 76 00/01
[email protected]
www.cww.pl
W szczególności należy zwrócić uwagę na treść art. 7 ust. 2, zgodnie z którym radca prawny, przy wykonywaniu czynności
zawodowych, powinien być wolny od wszelkich wpływów wynikających z jego osobistych interesów, nacisków z zewnątrz oraz
ingerencji z jakiejkolwiek strony lub z jakiegokolwiek powodu.
Jednocześnie również, radca prawny obowiązany jest dbać o godność zawodu nie tylko przy wykonywaniu czynności zawodowych,
ale również w działalności publicznej i w życiu prywatnym (art. 11 ust. 1). Kodeks przewiduje przy tym, iż naruszeniem godności
zawodu radcy prawnego jest w szczególności takie postępowanie radcy prawnego, które mogłoby zdyskredytować go w opinii
publicznej lub podważyć zaufanie do zawodu radcy prawnego (art. 11 ust. 2).
Przepisy te, dość ogólne w swojej istocie, mogą stanowić klauzulę generalną stanowiącą źródło wniosku o zakazie łączenia
działalności prawniczej z inną działalnością gospodarczą.
Również poprzednio obowiązujący Kodeks Etyki Radcy Prawnego przewidywał analogiczne zapisy. Zgodnie z art. 6 ust. 2
poprzedniego Kodeksu, radca prawny obowiązany jest dbać o godność zawody przy wykonywaniu czynności zawodowych, a także
w działalności publicznej i w życiu prywatnym.
Art. 11 ust. 3 przewidywał, iż od radcy prawnego wymaga się nieulegania wpływom – zwłaszcza tym, które mogą wyniknąć z jego
osobistych interesów lub nacisków z zewnątrz.
Z kolei zgodnie z przepisami Zasad Etyki Radcy Prawnego, obowiązkiem radcy prawnego jest przestrzeganie norm moralnych,
szacunek dla praw człowieka oraz dbanie o godność zawodu (art. 1 ust. 2). Naruszeniem godności jest każde postępowanie radcy
prawnego, które podważa zaufanie do zawodu lub mogłoby go poniżyć w opinii publicznej. Podobnie, w art. 5 przewidziane zostało,
iż radca prawny nie może brać udziału ani w jakikolwiek sposób – choćby pośrednio – uczestniczyć w czynnościach albo
przedsięwzięciach, które uwłaczałyby godności zawodu lub podważały do niego zaufanie.
W Zasadach Etyki Radcy Prawnego został przewidziany przepis, który nie był powtarzany w późniejszych regulacjach. Mianowicie,
zgodnie z art. 7 Zasad, z wykonywaniem zawodu radcy prawnego nie można łączyć zajęć i działalności zarobkowej mogących
obniżyć prestiż zawodowy radcy prawnego. Dalej, art. 12 przewidywał, iż radca prawny nie może angażować się w żadne zajęcia ani
działalność, albo podejmować czynności, a także przyjmować korzyści, które mogłyby ograniczyć jego niezależność.
Również jednak taki zapis nie wprowadza wprost zakazu łączenia działalności prawniczej z inną działalnością gospodarczą.
4. Ostatnim elementem wymagającym zbadania jest Regulamin wykonywania zawodu radcy prawnego, ustanowiony na mocy art.
60 pkt 8 lit f) ustawy o radcach prawnych. Wskazania przy tym wymaga, iż przepis ten wszedł w życie 25 grudnia 2014 r. Przed tym
dniem organy samorządowe nie posiadały kompetencji do uchwalania regulaminów w tym przedmiocie.
W treści Regulaminu wyodrębniony został Dział 3 – Zasady dotyczące poszczególnych form wykonywania zawodu, a w jego ramach
– Rozdział 2 – Zasady wykonywania zawodu w spółce prawniczej i kancelarii radcy prawnego.
W § 13 wprost wskazane zostało, iż przedmiotem działalności kancelarii radcy prawnego oraz spółki prawniczej, której wspólnikami
są radcowie prawni i adwokacji nie może być działalność inna niż świadczenie pomocy prawnej i świadczenie usług przez osoby, co
do których przepisy prawa dopuszczają wspólną działalność.
Ten zatem przepis wprost odnosi się do rozważanego zagadnienia, wprowadzając zakaz prowadzenia w ramach kancelarii radcy
prawnego i spółki prawniczej innej działalności niż działalność prawnicza i pokrewna.
5. Podsumowując powyższą analizę wskazać należy, iż o ile zakaz prowadzenia innej działalności niż działalność prawnicza w
ramach spółki prawniczej obowiązywał od września 1997 r., tak dopiero od wejścia w życie Regulaminu wykonywania zawodu radcy
prawnego, który wszedł w życie 1 lipca 2015 r., wyartykułowany został wprost zakaz łączenia działalności prawniczej z innymi
rodzajami działalności gospodarczej w ramach kancelarii radcy prawnego. Uznać należy, iż przed tym dniem zakaz taki stanowił
wyraz wykładni przepisów, w szczególności art. 4, 6 i 8 ustawy o radcach prawnych (w formach wskazanych w ustawie może być
wykonywana wyłącznie działalność w postaci wykonywania zawodu radcy prawnego rozumianego jako świadczenie pomocy
prawnej), jak również ogólnych zasad dotyczących godności zawodu oraz zasady nie ulegania zewnętrznym wpływom.
| CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy
| Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów
| Spółka Komandytowa
komplementariusze:
Sylwester Cetera, Małgorzata Węgrzyn-Wysocka
NIP: 897-17-24-667 | Regon: 020465350 | KRS: 0000273899
ul. Włodkowica 10 /11
50-072 Wrocław
komandytariusze:
Agnieszka Kołaczkowska, Łukasz Dziewoński,
Maciej Domagała, Tomasz Dobrzyński
Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu
VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Bank: Getin Noble Bank S.A.
57 1560 0013 2367 2150 1502 0001
tel./fax +48 71 780 76 00/01
[email protected]
www.cww.pl
Autor:
Katarzyna Klóza - aplikant radcowski, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.
Data: 2016-03-31
| CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy
| Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów
| Spółka Komandytowa
komplementariusze:
Sylwester Cetera, Małgorzata Węgrzyn-Wysocka
NIP: 897-17-24-667 | Regon: 020465350 | KRS: 0000273899
ul. Włodkowica 10 /11
50-072 Wrocław
komandytariusze:
Agnieszka Kołaczkowska, Łukasz Dziewoński,
Maciej Domagała, Tomasz Dobrzyński
Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu
VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Bank: Getin Noble Bank S.A.
57 1560 0013 2367 2150 1502 0001
tel./fax +48 71 780 76 00/01
[email protected]
www.cww.pl