Biuletyn Rynkowy
Transkrypt
Biuletyn Rynkowy
Biuletyn Rynkowy Miedź: Miedź zakończyła kolejny dwutygodniowy okres stratą, po na dzień: 7 grudnia 2015 Kluczowe ceny rynkowe drodze ustanawiając 23 listopada tegoroczne minimum na poziomie Cena 4 515,50 USD/t. Uwagę rynku skupiają ponownie Chiny, gdzie fundusze hedgingowe podejrzewane są o celowe wywoływanie spadków cen. W Chile branżowi eksperci pracują nad narodową polityką hutnictwa i rafinacji, która ma zadecydować o dalszych losach kilkudziesięcioletnich hut miedzi (str. 2). Metale szlachetne: Złoto i pozostałe metale szlachetne odbiły się od wyznaczonych w ostatnim czasie minimów w odpowiedzi na korekcyjny ruch kursu USD/EUR. Niemniej jednak inwestorzy ciągle oczekują decyzji stóp procentowych Fed, która może wyznaczyć nowe kierunki dla notowań wielu aktywów (str. 4). 2-tyg. zm. LME (USD/t) q Miedź 4 637,00 -1,1% p Nikiel 9 025,00 1,4% 14,13 -1,1% 1 079,25 -0,2% p EUR/USD 1,0902 2,0% EUR/PLN 4,3141 1,6% LBMA (USD/troz) q Srebro q Złoto Waluty p q USD/PLN 3,9607 -0,2% Pozostałe surowce: W ciągu ostatnich dwóch tygodni notowania p USD/CAD 1,3365 0,2% surowców nie podlegały dużym wahaniom, a ceny większości z nich q USD/CLP 701,56 -1,5% wciąż pozostają blisko tegorocznych minimów. London Metal Akcje Exchange ogłosiła wprowadzenie dodatkowych regulacji, które mają q KGHM 66,50 -14,0% zmniejszyć czas potrzebny do wycofania metali z magazynów (str. 6). Źródło: Bloomberg, KGHM; (więcej na str. 11) Chiny: MFW doda juana do koszyka walut rezerwowych, tym samym uznając wysiłki Chin zmierzające do zintegrowania swojej gospodarki z światowym systemem finansowym, przez dekady zdominowanym przez USA, Europę oraz Japonię. Zarząd Międzynarodowego Funduszu Walutowego, reprezentujący 188 państw członkowskich, zdecydował, że juan spełnia kryterium „wolnego obrotu”, dzięki czemu waluta ta dołączy do koszyka Specjalnych Praw Ciągnienia (SDR), gdzie znajduje się już amerykański dolar, euro, funt brytyjski oraz japoński jen (str. 7). Chiny osiągają kolejny cel – renminbi zostanie włączone do koszyka Specjalnych Praw Ciągnienia (SDR) MFW (więcej na str. 7) Nowa waga Poprzednia waga Zmiana USD 41,73% 41,90% -0,17% EUR 30,93% 37,40% -6,47% RMB 10,92% - - JPY 8,33% 9,40% -1,07% GBP 8,09% 11,30% -3,21% Ważne dane makroekonomiczne Dane Stopa depozytowa ECB -0,3% q III kw. 3,5% p Paź 3,0% p Zamów. przem. (wda, rdr) Paź -1,4% q Prod. wytwórcza (rdr) -3,0% q PKB (rdr) Zamów. na dobra trwałe Wydział Ryzyka Rynkowego [email protected] Grzegorz Laskowski Marek Krochta Wojciech Demski Proszę o zapoznanie się z notą prawną na końcu dokumentu (str. 13) Paź Źródło: Bloomberg, KGHM; (więcej na str. 9) Łukasz Bielak Źródło: MFW (Międzynarodowy Fundusz Walutowy), KGHM Za Gru Lech Chłopecki Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 Metale bazowe i szlachetne | Pozostałe surowce Miedź Miedź zakończyła kolejny dwutygodniowy okres stratą, po drodze ustanawiając 23 listopada tegoroczne minimum na poziomie 4 515,50 USD/t. Uwagę rynku skupiają ponownie Chiny, gdzie fundusze hedgingowe podejrzewane są o celowe wywoływanie spadków cen. W Chile branżowi eksperci pracują nad narodową polityką hutnictwa i rafinacji, która ma zadecydować o dalszych losach kilkudziesięcioletnich hut miedzi. Chińscy producenci metali apelują o wszczęcie śledztwa Niektórzy chińscy producenci obwiniają „krótką” sprzedaż o wywoływanie spadków cen Chińskie Zrzeszenie Przemysły Metali Nieżelaznych (China Nonferrous Metals Industry Association), wspierane przez kilku dużych państwowych producentów metali, poprosiło o wszczęcie śledztwa w sprawie celowego zaniżania cen surowców poprzez „krótką” sprzedaż na giełdzie Shanghai Futures Exchange, podał Reuters. Powodem tych podejrzeń jest duży wzrost otwartych pozycji i wolumenów obrotu kilkoma metalami na giełdzie, które zbiegły się właśnie ze spadkami ich notowań. Nie wiadomo czy chiński podejmie jakieś kroki… regulator Jeden z przedstawicieli zrzeszenia w rozmowie z Reutersem skomentował, że rozważane są pewne działania wobec instytucji podejrzanych o celowe zaniżanie cen, jednak nie podał szczegółów jak również nie potwierdził czy stowarzyszenie złożyło zawiadomienie do chińskiej komisji nadzorującej China Securities and Futures Commission (CSRC). Inne źródło, manager prywatnej firmy inwestycyjnej, produkującej aluminium oraz zajmującej się handlem aluminium, miedzią i cynkiem poinformował jednak, że zrzeszenie sugerowało wszczęcie postępowania przez CSRC. …jak to miało miejsce przy spadkach na rynku akcji Działania te podkreślają rosnące napięcia pomiędzy producentami, znajdującymi się pod presją obecnych cen oraz inwestorami, którzy wierząc w spowolnienie ekonomiczne w Chinach oraz nadwyżki na globalnym rynku metali wycofują się z rynku surowców przemysłowych. W zeszłym miesiącu jedna ze spółek zajmujących się międzynarodowym handlem została poproszona przez CSRS o wyjaśnienie „krótkiej” pozycji w kontraktach na aluminium. Dochodzenie zakończyło się po dostarczeniu przez firmę dowodów, że pozycja ta służyła do zabezpieczenia ceny metalu, który miał być dostarczony przez chińskie huty. Komisja podejmowała podobne działania w czasie ostatniej wyprzedaży na rynku akcji. Jakie decyzje zapadną w sprawie przestarzałych hut w Chile? Decyzja będzie szczególnie ważna dla siedmiu dużych hut, w tym zakładów należących do Glencore i Anglo American Największy na świecie pod względem produkcji miedzi kraj staje przed ważną decyzją odnośnie swoich hut miedzi. Nurtującym pytaniem dla chilijskich decydentów pozostaje sens inwestowania miliardów dolarów w renowację istniejących hut lub też ich całkowite zamknięcie oraz wysyłanie nieprzetworzonego produktu w postaci koncentratu do Azji i Europy. Spotkania 2 / 13 Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 polityków oraz uczestników branży będą w najbliższym czasie miały na celu opracowanie narodowej polityki hutnictwa i rafinacji miedzi, która docelowo ma zostać zaprezentowana prezydent Michelle Bachelet. Wypracowane rozwiązania mogą mieć przełomowy wpływ na działalność 7 dużych hut miedzi, pośród których 5 należy do Codelco, pozostałe dwie natomiast do Glencore oraz Anglo American. Przestarzałe technologie w połączeniu z wysokimi cenami energii w znaczny sposób wpłynęły na marże chilijskich hut. Decyzje jakie zapadną w ciągu najbliższych tygodni mogą wymagać bardzo wysokich nakładów inwestycyjnych, bowiem przez kolejne dekady hutnictwo pozostawało znacznie niedoinwestowane. Większość zakładów pozostaje niekonkurencyjna w porównaniu do hut we Francji, Niemczech czy w Japonii. W obecnym środowisku niskich cen jakiekolwiek inwestycje są raczej wątpliwe, ze względu na nastawienie producentów na cięcie, a nie zwiększanie kosztów. Zwiększenie eksportu koncentratu do Chin może nie być łatwe Jeśli Chile zdecyduje o niższym poziomie rafinacji miedzi w kraju i eksportowaniu większej ilości koncentratu, najbardziej logicznym kierunkiem sprzedaży materiału będą Chiny, które w ostatnich latach istotnie zainwestowały w moce przetwórcze. Mimo tego stopniowe wyjście z przemysłu hutniczego w Chile będzie miało przełożenie na powstanie „wąskich gardeł” na rynku miedzi rafinowanej. Należy pamiętać, że część chilijskiego koncentratu posiada znaczne zawartości arsenu, którego przerób w Chinach jest objęty restrykcjami ze względu na wymogi środowiskowe. Alternatywnymi opcjami dla chilijskiego przemysłu hutniczego jest więc stworzenie nowych, przyjaznych dla środowiska hut, zasilanych energią odnawialną lub też otwarcie nowych zakładów, w których do odzyskiwania miedzi będą używane mikroorganizmy (bio-ługowanie). Chile jest trzecim na świecie hutniczym producentem miedzi (% deklarowanej na 2015 r. światowej produkcji) Chiny Japonia 30% 32% Chile Rosja Indie Zambia 3% Polska 4% 9% 4% 4% 5% 9% USA Reszta świata Źródło: CRU International, KGHM 3 / 13 Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 Pozostałe istotne informacje dotyczące rynku miedzi: Jak podaje Reuters, japońska kopalnia Caserones, znajdująca się w Chile, wciąż ma duże problemy z osiągnięciem pełni zdolności produkcyjnych po tym i nie osiągnie zakładanej na ten rok wielkości produkcji. To nie jedyny przypadek kiedy nowe projekty miedziowe w Chinach napotykają duże problemy, głównie z powodu wyczerpywania się łatwo dostępnych złóż. Zambia nie zamierza przejąć kopalń, które zdecydowały się na zwolnienia pracowników, poinformował prezydent Edgar Lungu, wycofując się z wcześniejszych ostrzeżeń o przejęciu przez państwo kontroli nad zakładami. Lungu przyznał również, że gospodarka afrykańskiego kraju będzie w najbliższym czasie rozwijać się wolniej niż pierwotnie zakładano właśnie za sprawą problemów przemysłu miedziowego, jednak podkreślił kroki oszczędnościowe, które zrównoważyć mają spadek przychodów. Sprzedaż czerwonego metalu stanowi ok. 70% zysków z eksportu Zambii. Kłopoty kopalń w afrykańskim kraju związane z niskimi cenami dodatkowo spotęgowane zostały zbyt małą dostępnością energii elektrycznej. Chińskie władze zakończyły pracę nad 13. Planem Pięcioletnim dla Sektora Kolejowego, który przewiduje wybudowanie przynajmniej 23 tys. km nowych torów, a jego wartość wynosi nie mniej niż 2.8 bln RMB, podał Economic Information Daily. Jeden z ekspertów skomentował, że priorytetem dla władz będzie centralny i zachodni region kraju oraz połączenia między metropoliami. Dziewięć dużych producentów czerwonego metalu w Chinach zdecydowało się na zmniejszenie produkcji rafinowanej miedzi w 2016 r. o ponad 200 tys. ton. Porozumienie zostało osiągnięte na spotkaniu przedstawicieli firm w Szanghaju, które miało właśnie na celu ograniczenie podaży surowca. Metale szlachetne Złoto i pozostałe metale szlachetne odbiły się od wyznaczonych w ostatnim czasie minimów w odpowiedzi na korekcyjny ruch kursu USD/EUR. Niemniej jednak inwestorzy ciągle oczekują decyzji stóp procentowych Fed, która może wyznaczyć nowe kierunki dla notowań wielu aktywów. Indie planują uruchomić pierwszą w tym kraju giełdę metali szlachetnych Zlokalizowana w Bombaju organizacja India Bullion and Jewellers Association (IBJA), stanowiąca grupę dealerów, handlarzy oraz wytwórców biżuterii współpracuje obecnie nad uruchomieniem w przyszłym roku pierwszej indyjskiej giełdy umożliwiającej handel złotem. Specjalnie przystosowana giełda Możliwe jest powstanie benchmarku ceny złota kolejnego fizyczna umożliwiająca sprawny obrót tym metalem mogłaby w kolejnym kroku doprowadzić do uruchomienia kolejnego benchmarku cenowego, podobnego 4 / 13 Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 do tego ustalanego przez LBMA w Londynie. Dodatkowym pozytywnym wynikiem uruchomienia giełdy w Indiach byłoby zwiększenie przejrzystości tego rynku i poprawienie płynności dla dużych transakcji. Chiny, które są obecnie największym konsumentem złota i konkurentem Indii w tym aspekcie posiadają już podobną platformę oraz rozwiązania poprawiające jakość handlu. Ważne jest, że do obrotu giełdowego dopuszczone zostaną także banki inwestycyjne, które obecnie nie maja w Indiach możliwości handlu instrumentami opartymi o ceny towarów. Trudne czasy dla inwestujących w złoto Pomimo wzrostów na rynku złota, które miały miejsce w ostatnim czasie, inwestorzy nie są optymistami jeśli chodzi o ich utrzymanie. Przyczyna leży w zbliżających się obradach Fed (15-16 grudnia), na których prawdopodobnie zostanie podjęta decyzja o pierwszej od dekady podwyżce stóp procentowych w USA. Wyższe oprocentowanie lokat i instrumentów dłużnych może zmniejszyć popyt na złoto (którego posiadanie nie generuje odsetek). W tym roku złoty metal stracił już około 9% swojej wartości głównie z uwagi na Wszyscy czekają na Fed oczekiwania podwyżki stóp. Na rynku instrumentów pochodnych pozycje krótkie netto podmiotów spekulacyjnych utrzymywały się na historycznie największym poziomie o nadchodzących co kolejnych świadczy spadkach o ceny. przekonaniu Dodatkowym spekulantów czynnikiem zaniżającym notowania złota jest spadek cen innych towarów z ropą naftową na czele. „Czarne złoto” spadło w ostatnim czasie do poziomu nie widzianego od siedmiu lat, ze względu na decyzje OPEC o utrzymaniu produkcji na rekordowo wysokim poziomie pomimo spadającego popytu. Niskie ceny ropy oznaczają niskie ceny energii, a ta przekłada się na cenę innych produktów zwiększając oczekiwania deflacyjne. Złoto przez inwestorów, traktowane jako zabezpieczenie przed inflacją, staje się zatem mniej pożądane w portfelach. Niektórzy producenci ograniczają działalność Anglo American podjął decyzję o sprzedaży aktywów, odłożeniu wypłaty dywidend do końca 2016 oraz zmniejszeniu ilości dywizji do trzech z sześciu. Przyczyna leży w niskich cenach towarów, które pogarszają wyniki finansowe spółki. Anglo, piąta co do wielkości działająca na całym świecie spółka Platyna pośród cięciami produkcji metali dotkniętych wydobywcza ogłosiła, że zmniejszy stan aktywów o 60% oraz zetnie zatrudnienie do 50 tys. pracowników z poziomu 135 tys. pracowników. Dodatkowo, spółka planuje utworzenie trzech dywizji „De Beers” dla handlu diamentami, „Industrial Metals” dla metali bazowych i metali szlachetnych oraz „Bulk Commodities” dla węgla i rudy żelaza. Sprzedaż aktywów ma spółce przynieść do 4 mld USD, o 1 mld więcej niż początkowo planowano. Na pierwszy plan sprzedaży wysuwają się segmenty wydobycia fosforanów i niobu. 5 / 13 Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 Chiny zwiększyły rezerwy złota piąty miesiąc z rzędu Całkowite rezerwy walutowe Chin zmniejszyły się w ubiegłym miesiącu o 87 mld USD, co stanowi największy spadek od sierpnia. Niemniej jednak statystyki prezentowane przez Chiński Bank Ludowy wskazują, że Państwo Środka zakupiło w listopadzie 20,8 ton złota i na koniec tego miesiąca stan rezerw wyniósł 1 743 ton. W poprzednich miesiącach (wrześniu i październiku) zakupiono odpowiednio po 14 i 15 ton. Pozostałe surowce W ciągu ostatnich dwóch tygodni notowania surowców nie podlegały dużym wahaniom, a ceny większości z nich wciąż pozostają blisko tegorocznych minimów. London Metal Exchange ogłosiła wprowadzenie dodatkowych regulacji, które mają zmniejszyć czas potrzebny do wycofania metali z magazynów giełdy. LME ogranicza opłaty magazynowe by poprawić dostępność Nowy system opłat wejdzie w pełni w życie 1 maja London Metal Exchange zamierza w przyszłym roku wprowadzić dodatkowe rozwiązania, które mają na celu skrócić czas oczekiwania na wycofanie zapasów metali z jej magazynów. Giełda, która posiada ok. 600 magazynów, obniży lub wręcz anuluje opłaty pobierane przez operatorów składów, jeśli ci nie będą w stanie dostarczyć na czas żądanej ilości. Regulacje, które wejdą w życie 1 maja, będą stopniowo wprowadzane, by właściciele zapasów nie nadużywali ich – minimalna ilość jaką magazyny będą zobowiązane dostarczać do dzień będzie zwiększania od 1 marca. Czas oczekiwania skrócił się znacząco, ale wciąż niewystarczająco Wprowadzane zmiany zostały skonsultowane z uczestnikami rynku i są częścią szerszego pakietu reform. Największa na świecie giełda metali zamierza wzmocnić swą kontrolę nad magazynami po tym jak długie terminy oczekiwania wywołały falę skarg konsumentów oraz wątpliwości prawne. MillerCoors w 2013 r. twierdził, że zatory przy wycofywaniu metali spowodowały ograniczenie podaży aluminium oraz zwiększyły jego koszt, podczas gdy amerykański senat w zeszłym roku skrytykował praktyki Metro International Trade Services, które doprowadziły do wzrostu kosztów otrzymania metalu. Czas oczekiwania na wydobycie aluminium z magazynów w Detroit wynosił 236 dni w zeszłym miesiącu, a w holenderskim Vlissingen 311 dni, podała LME. Chociaż jest to znaczący spadek z ponad 700 dni w zeszłym roku, to jednak zaległości „wciąż występują i niekorzystnie wpływają na funkcjonowanie rynku LME i obrotu jej kontraktami”. Opłata będzie obniżona o połowę po 30 dniach i anulowana po 50 dniach Od maja, jeśli magazyn nie będzie w stanie dostarczyć metalu w ciągu 30 dni opłata dla posiadacza surowca zostanie obniżona o połowę, a jeśli operator składu nie będzie w stanie zrobić tego w ciągu 50 dni, zostanie anulowana. Nowe regulacje obejmą wszystkie magazyny, także te posiadające mniejsze ilości metali. 6 / 13 Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 Gospodarka światowa | Rynki walutowe Chiny: RMB dołącza do grona międzynarodowych walut MFW doda juana do koszyka walut rezerwowych, tym samym uznając wysiłki Chin zmierzające do zintegrowania swojej gospodarki z światowym systemem finansowym, przez dekady zdominowanym przez USA, Europę oraz Japonię. Zarząd Międzynarodowego Funduszu Walutowego, reprezentujący 188 państw członkowskich, zdecydował, że juan spełnia kryterium „wolnego obrotu”, dzięki czemu waluta ta dołączy do koszyka Specjalnych Praw Ciągnienia (SDR), gdzie znajduje się już amerykański dolar, euro, funt brytyjski oraz japoński jen. RMB został odrzucony w 2010 r. Akceptacja waluty była w zasadzie oczekiwana po tym, jak dyrektor zarządzająca MFW Christine Lagarde ogłosiła 13 listopada, że jej zespół rekomenduje włączenie RMB. To pierwsza zmiana w składzie koszyka Specjalnych Praw Ciągnienia (Special Drawing Rights, SDR) od 1999 r., kiedy to euro zastąpiło niemiecką markę oraz francuskiego franka. Jest to również ważny krok milowy w trwającym kilka dekad procesie zwiększenia na arenie międzynarodowej wiarygodności juana – waluty, która została utworzona po II Wojnie Światowej i przez lata używana była jedynie wewnętrznie w kontrolowanym przez komunistów państwie. MFW rewiduje skład koszyka co pięć lat i odrzucił juana podczas poprzedniej analizy w 2010 r. Tym razem jednak wydał pozytywną dla Chin decyzję, ponieważ „dodanie juana do SDR jest wyraźnym znakiem reform, które zostały w Państwie Środka wprowadzone i które oczekują na wprowadzanie, a także jest lepszym odzwierciedleniem kompozycji światowej gospodarki.” Do tej pory w skład koszyka wchodziły tylko waluty krajów rozwiniętych, głównie „zachodnich” (skład koszyka SDR) 100% 80% 60% 13% 12% 11% 11% 13% 15% 17% 18% 13% 12% 11% 11% 19% 19% 21% 21% 42% 42% 40% 39% 11% 18% 32% 11% 11% 11% 11% 14% 11% 9% 8% 8% 31% 34% 37% 44% 44% 42% 31% 40% 20% 39% 42% 0% 1981-85 USD 1986-90 1991-95 1996-98 1999-2000 2001-05 EUR DEM FRF JPY 2006-10 2011-15 2016-20 GBP RMB Źródło: Wikipedia, KGHM 7 / 13 Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 Udział juana będzie stanowił 10,92% Dołączenie chińskiej waluty do koszyka nastąpi w zasadzie dopiero październiku 2016 r, a juan będzie miał w nim 10,92% udział, co jest ważne przy spłacie odsetek od pożyczek zaciągniętych w MFW przez kraje-wierzycieli. Decyzja ta może też inwestorów. spowodować Włączenie zwiększone RMB też zainteresowanie odpowiedzią na walutą ze wyraźną strony krytykę międzynarodowego systemu monetarnego przez chińskie władze po wybuchu światowego kryzysu finansowego. W 2009 r. prezes Banku Ludowego China Zhou Xiaochuan twierdził, że świat w tak dużym stopniu polega na jednej tylko walucie, USD, że jest ciągle narażony na szoki. Właśnie to przekonanie spowodowało naciski Państwa Środka, w tym obecnego prezydenta Xi Jinpinga, by juana włączyć do SDR, co według Pekinu pozwala innym krajom na lepsze zarządzanie swoimi rezerwami walutowymi. Decyzja nie powinna mieć dużego wpływu na krótkoterminowy popyt na walutę Rekomendacja MFW bazuje na wzrastającym udziale juana w rozliczaniu międzynarodowych transakcji, reformach, które pozwalają na używanie waluty w operacjach opartych o SDR, a także działaniach mających polepszyć przejrzystość danych o gospodarce Państwa Środka. Według ekonomistów, m.in. HSBC oraz ING, decyzja funduszu nie powinna mieć jednak większego wpływu na krótkoterminowy popyt na chińską walutę, biorąc pod uwagę mały udział Praw Ciągnienia w rezerwach krajów członkowskich. Włączenie może jednak być czynnikiem wspierającym otwarcie rynku finansowego w Chinach. Państwo Środka do tej pory wprowadziło szereg reform wymaganych przez MFW, takich jak otwarcie krajowego rynku obligacji i walutowego dla zagranicznych banków centralnych, a także raportowanie wysokości rezerw. 8 / 13 Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 Kalendarz makroekonomiczny Publikacje ważnych danych makroekonomicznych Ważność Data Publikacja Okres Odczyt ¹ Poprzednio Konsensus ² 27-lis 01-gru Zyski przedsiębiorstw przemysłowych (rdr) Paź -4,6% q -0,1% -- Oficjalny PMI w przemyśle Lis 49,6 q 49,8 49,8 01-gru PMI w przemyśle wg Caixin Lis 48,6 p 48,3 48,3 25-lis Stopa bezrobocia 30-lis PKB (rdr) - dane finalne Paź 9,6% q 9,7% 9,6% III kw. 3,5% p 3,4% -- 30-lis PKB (kdk) - dane finalne III kw. 0,9% 0,9% -- 30-lis Inflacja konsumencka CPI (rdr) - dane wstępne Lis -0,5% p -0,7% -0,4% 30-lis Oczekiwania inflacyjne - ankieta NBP Lis 0,2% 0,2% 0,2% 01-gru PMI w przemyśle Lis 52,1 q 02-gru Główna stopa procentowa NBP Gru 1,50% 23-lis PMI w przemyśle - dane wstępne 24-lis PKB (zanualizowane, kdk) - 24-lis Indeks cen mieszkań S&P/CaseShiller‡ 24-lis Indeks sektora wytwórczego Richmond Fed 25-lis Inflacja wydatków konsumpcyjnych PCE (mdm)‡ 25-lis Inflacja wydatków konsumpcyjnych PCE (rdr) Paź 1,3% 25-lis Zamówienia na dobra trwałego użytku - dane wstępne‡ Paź 3,0% 25-lis Dochód osobisty (sa, mdm)‡ Paź 0,4% 25-lis Wydatki osobiste (sa, mdm) Paź 0,1% 25-lis PMI ogólny (composite) - dane wstępne Lis -- 55,0 -- 25-lis PMI w usługach - dane wstępne Lis -- 54,8 55,1 25-lis Indeks pewności Uniwersytetu Michigan - dane finalne Lis 91,3 q 93,1 93,1 30-lis Indeks aktywności sektora wytwórczego Dallas Fed Lis - 4,9 p - 12,7 - 10,0 01-gru PMI w przemyśle - dane finalne Lis 52,8 p 52,6 52,6 01-gru Indeks ISM Manufacturing Lis 48,6 q 50,1 50,5 03-gru PMI w usługach - dane finalne Lis 56,1 q 56,5 56,5 04-gru Zmiana zatrudnienia w sektorze pozarolniczym (tys.)‡ Lis 211 q 298 200 04-gru Stopa bezrobocia U6 ("ukryte bezrobocie") Lis 9,9% p 9,8% 9,7% 04-gru Stopa bezrobocia (główna) Lis 5,0% 5,0% 5,0% 04-gru Średnie zarobki godzinowe (rdr) Lis 2,3% q 2,5% 2,3% Chiny Polska 52,2 52,6 1,50% 1,50% USA -- 54,1 54,0 III kw. Lis 2,1% p 1,5% 2,1% Wrz 183 p 183 183 Lis - 3,0 q - 1,0 1,0 Paź 0,0% q 0,2% 0,1% 1,3% 1,4% p -0,8% 1,7% p 0,2% 0,4% 0,1% 0,3% Strefa euro 23-lis PMI ogólny (composite) - dane wstępne Lis -- 53,9 54,0 23-lis PMI w przemyśle - dane wstępne Lis -- 52,3 52,3 23-lis PMI w usługach - dane wstępne Lis -- 54,1 54,1 26-lis Podaż pieniądza M3 (rdr) Paź 5,3% p 4,9% 4,9% 27-lis Indeks pewności ekonomicznej‡ Lis 106 106 106 27-lis Indeks pewności przemysłowej Lis - 3,2 q - 2,0 - 2,1 27-lis Indeks pewności konsumentów - dane finalne Lis - 5,9 p - 6,0 -- 27-lis Wskaźnik klimatu biznesowego Lis 0,4 q 0,4 0,5 01-gru PMI w przemyśle - dane finalne Lis 52,8 52,8 52,8 01-gru Stopa bezrobocia Paź 10,7% q 10,8% 10,8% 02-gru Inflacja bazowa (rdr) - szacunek Lis 0,9% q 1,1% 1,1% 02-gru Szacunek inflacji konsumenckiej CPI (rdr) Lis 0,1% 0,1% 0,2% 02-gru Inflacja producencka (rdr)‡ Paź -3,1% p -3,2% -3,2% 9 / 13 Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 Ważność Data Publikacja Okres Odczyt ¹ Poprzednio Konsensus ² Strefa euro 03-gru PMI ogólny (composite) - dane finalne Lis 54,2 q 54,4 54,4 03-gru PMI w usługach - dane finalne Lis 54,2 q 54,6 54,6 03-gru Sprzedaż detaliczna (rdr) Paź 2,5% q 03-gru Główna stopa procentowa (refinansowa) ECB Gru 0,05% 03-gru Stopa depozytowa ECB Gru -0,3% 2,9% 2,6% 0,05% 0,05% q -0,2% -0,3% 54,0 Niemcy 23-lis PMI ogólny (composite) - dane wstępne Lis -- 54,2 23-lis PMI w przemyśle - dane wstępne Lis -- 52,1 52,0 24-lis PKB (sa, rdr) - dane finalne III kw. 1,8% 1,8% 1,8% 24-lis Eksport (kdk)‡ III kw. 0,2% q 1,8% 0,4% 24-lis Klimat w bizesie IFO Lis 109 p 108 108 27-lis Indeks pewności konsumentów GfK Gru 9,3 q 9,4 9,2 30-lis Sprzedaż detaliczna (rdr)‡ Paź 2,1% q 3,5% 2,9% 30-lis Zharmonizowana inflacja konsumencka HICP (rdr) - dane wstępne Lis 0,3% p 0,2% 0,3% 30-lis Inflacja konsumencka CPI (rdr) - dane wstępne Lis 0,4% p 0,3% 0,4% 01-gru PMI w przemyśle - dane finalne Lis 52,9 p 52,6 52,6 01-gru Stopa bezrobocia Lis 6,3% q 6,4% 6,4% 03-gru PMI ogólny (composite) - dane finalne Lis 55,2 p 54,9 54,9 04-gru Zamówienia w przemyśle (wda, rdr)‡ Paź -1,4% q -0,7% -2,5% Francja 01-gru PMI w przemyśle - dane finalne Lis 50,6 q 50,8 50,8 03-gru PMI ogólny (composite) - dane finalne Lis 51,0 q 51,3 51,3 30-lis Zharmonizowana inflacja konsumencka HICP (rdr) - dane wstępne Lis 0,1% q 0,3% 0,4% 01-gru PMI w przemyśle Lis 54,9 p 54,1 54,2 01-gru Stopa bezrobocia - dane wstępne‡ Paź 11,5% q 01-gru PKB (wda, rdr) - dane finalne‡ 03-gru PMI ogólny (composite) Włochy 11,6% 11,7% III kw. 0,8% 0,8% 0,9% Lis 54,3 p 53,9 -- Wielka Brytania 27-lis PKB (rdr) - dane wstępne III kw. 2,3% 2,3% 2,3% 01-gru PMI w przemyśle (sa)‡ Lis 52,7 q 55,2 53,6 03-gru PMI ogólny (composite) Lis 55,8 p 55,4 55,0 Japonia 24-lis PMI w przemyśle - dane wstępne Lis -- 52,4 -- 27-lis Inflacja konsumencka CPI (rdr) Paź 0,3% p 0,0% 0,2% 30-lis Produkcja przemysłowa (rdr) - dane wstępne Paź -1,4% q -0,8% -0,9% 03-gru PMI ogólny (composite) Lis 52,3 52,3 -- Chile 30-lis Produkcja miedzi ogółem (tony) Paź 500 720 p 466 940 -- 30-lis Produkcja wytwórcza (rdr) Paź -3,0% q 1,8% -1,4% 04-gru Wynagrodzenie nominalne (rdr) Paź 5,7% q 5,9% -- 01-gru PKB (rdr) Wrz 0,0% q 0,9% 0,4% 01-gru PKB (kdk, zanualizowane)‡ III kw. 2,3% p -0,3% 2,3% 02-gru Główna stopa procentowa BoC 0,50% 0,50% 04-gru Zmiana zatrudnienia netto (tys.) 44,4 - 10,0 Kanada Gru 0,50% Lis - 35,7 q 1 Różnica między odczytem a poprzednią daną: p = wyższy niż poprzednia; q = niższy niż poprzednia; = równy poprzedniej. Różnica między odczytem a konsensusem: = wyższy od konsensusu; = niższy od konsensusu; = równy konsensusowi. mdm = zmiana miesięczna; rdr = zmiana roczna; kdk = zmiana kwartalna; skumul. = od początku roku; sa = wyrównany sezonowo; wda = wyrównany ilością dni roboczych; ‡ = poprzednie dane po rewizji. Źródło: Bloomberg, KGHM 2 10 / 13 Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 Kluczowe dane rynkowe Ceny kluczowych metali bazowych i szlachetnych, kursy walutowe oraz pozostałe ważne czynniki rynkowe (na dzień: 04-gru-15) Zmiana ceny º Cena 2 tyg. pocz. kw. Od początku roku ² pocz. roku 1 rok Średnia Min. Maks. LME (USD/t) Miedź Molibden Nikiel Aluminium 4 637,00 10 500,00 q -1,1% q -2,8% q -9,0% q -13,2% q -27,1% q -50,0% q -28,6% q -49,5% 5 556,22 4 515,50 6 448,00 15 059,32 9 250,00 21 500,00 12 034,60 8 160,00 15 455,00 9 025,00 p 1,4% q -10,4% q -39,6% q -46,2% 1 503,00 p 1,9% q -3,8% q -17,9% q -23,9% 1 672,30 1 424,00 1 919,00 q -4,5% q -7,7% q -23,8% q -29,4% q -27,2% q -31,0% 16 173,77 13 895,00 19 750,00 1 957,60 1 487,00 2 405,00 0,8% q -9,9% q -17,8% 1 788,54 1 555,00 2 140,00 Cyna 14 860,00 Cynk 1 529,00 p 0,4% q -3,1% Ołów 1 669,00 p 3,2% p LBMA (USD/troz) Srebro 14,13 q -1,1% q -3,5% q -11,5% q -13,9% 15,80 13,93 18,23 Złoto ¹ 1 079,25 -0,2% -3,1% q -10,0% q -10,7% 1 165,82 1 055,40 1 295,75 q q LPPM (USD/troz) Platyna ¹ 859,00 q -5,4% q -18,0% q -29,0% q -32,1% q -30,7% q -32,1% 827,00 1 285,00 542,00 p 0,1% q -1,6% 1 065,04 Pallad ¹ 700,22 524,00 831,00 EUR/USD 1,0902 p 2,0% q -2,7% q -10,2% q -11,4% 1,1109 1,0552 1,2043 EUR/PLN 4,3141 p 1,6% p 1,8% p 3,9% 4,1760 3,9822 4,3335 USD/PLN 3,9607 q -0,2% p 4,9% p 12,9% p 17,4% 3,7610 3,5550 4,0400 USD/CAD 1,3365 p 0,2% q -0,2% p 15,2% p 17,5% 1,2714 1,1728 1,3413 USD/CNY 6,4027 p 3,2% p 15,5% p 4,0% p 14,6% 6,1883 6,4128 701,56 p 0,7% q -0,4% 6,2707 USD/CLP p 0,3% q -1,5% 650,47 597,10 715,66 Waluty ³ 1,2% p Rynek pieniężny 3m LIBOR USD 0,462 p 0,21 p 0,42 p 0,81 p 0,96 0,299 0,251 0,462 -0,113 p 0,19 p 1,83 q -2,45 q -2,38 -0,012 -0,124 0,076 3m WIBOR 1,720 q -0,01 q -0,01 q -0,17 q -0,17 1,748 1,650 2,060 5-letni swap st. proc. USD 1,641 p 0,04 p 0,19 q -0,07 q -0,04 1,615 1,282 1,909 5-letni swap st. proc. EUR 0,306 p 0,72 q -0,11 q -0,15 q -0,26 0,346 0,143 0,590 5-letni swap st. proc. PLN 1,890 p 0,06 q -0,06 q -0,03 q -0,10 2,030 1,563 2,643 Ropa WTI Cushing 39,97 q -1,0% q -11,4% q -25,0% q -40,2% 49,62 38,09 61,43 Ropa Brent 42,04 q -0,5% q -10,8% q -24,6% q -39,1% 53,54 40,74 66,37 128,74 q -4,6% q -13,9% q -29,4% q -39,9% 169,82 124,49 233,64 VIX 14,81 q -0,04 q -0,40 BBG Commodity Index 81,70 p 0,3% q -7,0% 2 091,69 p 0,1% p 8,9% p 1,6% p 3m EURIBOR Paliwa Diesel NY (ULSD) Pozostałe S&P500 DAX q -0,23 q -21,7% 0,20 16,53 11,95 40,74 q -27,2% 95,73 80,37 105,49 1,0% 2 062,06 1 867,61 2 130,82 p 10 752,10 q -3,3% p 11,3% p 9,7% p 9,1% 10 986,47 9 427,64 12 374,73 Shanghai Composite 3 524,99 q -2,9% p 15,5% p 9,0% p 21,6% 3 736,01 2 927,29 5 166,35 WIG 20 1 868,24 q -7,6% q KGHM 66,50 q -14,0% -9,6% q -19,3% q -22,7% 2 264,85 1 867,96 2 549,40 q -18,9% q -38,9% q -43,4% 102,65 66,50 131,00 º zmiana w okresie: 2 tyg. = dwóch tygodni; pocz. kw. = od początku kwartału; pocz. roku = od początku roku; 1 rok = 1 2 3 jednoroczna. użyto dziennych cen na zamknięcie. ostatnia kwotowana cena. fixingi banków centralnych (Bank of China HK dla USD/CNY). Źródło: Bloomberg, KGHM 11 / 13 Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 Miedź – oficjalne zapasy giełdowe (tys. ton) 1 000 900 800 Miedź – oficjalne zapasy giełdy LME (tys. ton) SHFE (172,5) 450 COMEX (66,8) 400 LME (237,6) 350 700 (26,2) (78,0) (74,3) (85,4) 300 600 250 500 200 400 150 300 200 100 100 50 0 2009 Zrea lizow ane wa rranty Europa Ameryka Azja 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Ostatnie dane w nawiasach. Źródło: Bloomberg, KGHM Ostatnie dane w nawiasach. Źródło: Bloomberg, KGHM Miedź – cena w USD (lewa oś) i PLN (prawa oś) za tonę Srebro – cena (l. oś) i relacja do ceny złota (p. oś) Price (US D/t) Price (PLN/t) 8 000 Śr. roczna (USD/t) Śr. roczna (PLN/t) 7 500 24 000 22 000 7 000 20 000 6 500 6 000 5 500 40 Srebro (LBMA) 85 Cena złota do ceny sre bra 80 35 75 30 70 18 000 25 16 000 20 14 000 15 12 000 10 65 60 5 000 4 500 4 000 sty-14 maj-14 wrz-14 sty-15 maj-15 wrz-15 55 50 sty-12 lip-12 sty-13 lip-13 sty-14 lip-14 sty-15 lip-15 Źródło: Bloomberg, KGHM Źródło: Bloomberg, KGHM USD – indeks dolara (l. oś) i kurs EUR/USD wg ECB (p. oś) PLN – kurs względem USD (p. oś) i EUR (l. oś) wg NBP 1,50 EUR/USD Indeks dolara (DXY , odwr. skala) 1,45 1,40 4,20 70 4,00 5,00 3,80 4,80 3,60 4,60 3,40 4,40 3,20 4,20 100 3,00 4,00 105 2,80 75 1,35 80 1,30 1,25 USD/PLN 5,20 EUR/PLN 85 1,20 90 1,15 95 1,10 1,05 1,00 sty-12 65 lip-12 sty-13 lip-13 Źródło: Bloomberg, KGHM sty-14 lip-14 sty-15 lip-15 sty-12 3,80 lip-12 sty-13 lip-13 sty-14 lip-14 sty-15 lip-15 Źródło: Bloomberg, KGHM 12 / 13 Biuletyn Rynkowy | 7 grudnia 2015 Nota prawna Powyższy materiał został opracowany na podstawie m.in. następujących raportów z okresu: 23 listopada – 7 grudnia 2015. Barclays Capital, BofA Merrill Lynch, GavekalDragonomics, Goldman Sachs, Citi Research, CRU Group, Deustche Bank Markets Research, JPMorgan, Macquarie Capital Research, Mitsui Bussan Commodities, Morgan Stanley Research, SMM Information & Technology, SNL Metals & Mining, Wood Mackenzie. Ponadto zostały wykorzystane informacje uzyskane w bezpośrednich rozmowach z brokerami, z raportów instytucji finansowych oraz ze stron internetowych: thebulliondesk.com, lbma.org.uk, lme.co.uk, metalbulletin.com, nbp.pl, a także systemów: Bloomberg oraz Thomson Reuters. Oficjalne notowania metali są dostępne na stronach: metale bazowe: www.lme.com/dataprices_products.asp (bezpłatne logowanie) srebro i złoto: www.lbma.org.uk/pricing-and-statistics platyna oraz pallad: www.lppm.com/statistics.aspx ZASTRZEŻENIE Niniejszy dokument odzwierciedla poglądy pracowników Wydziału Ryzyka Rynkowego KGHM Polska Miedź S.A. na temat gospodarki, a także rynków towarowych oraz finansowych. Chociaż fakty przedstawione w niniejszej publikacji pochodzą i bazują na źródłach, w których wiarygodność wierzymy, nie gwarantujemy ich poprawności. Mogą one być ponadto niekompletne albo skrócone. Wszystkie opinie i prognozy wyrażone w opracowaniu są wyrazem naszej oceny w dniu ich publikacji i mogą ulec zmianie, o czym KGHM Polska Miedź S.A. może nie poinformować. Dokument ten jest udostępniany wyłącznie w celach informacyjnych i nie powinien być interpretowany jako oferta lub porada dotycząca zakupu/sprzedaży wymienionych w nim instrumentów, jak również nie stanowi części takiej oferty ani porady. Przedruk lub inne użycie całości bądź części publikowanego materiału wymaga wcześniejszej pisemnej zgody KGHM. Aby ją uzyskać - należy skontaktować się z Departamentem Komunikacji i CSR KGHM Polska Miedź SA. W razie pytań, komentarzy, bądź uwag prosimy o kontakt: KGHM Polska Miedź S.A. Departament Zarządzania Ryzykiem Rynkowym i Kredytowym Wydział Ryzyka Rynkowego ul. M. Skłodowskiej-Curie 48 59-301 Lubin, Polska 13 / 13