Wykład 10
Transkrypt
Wykład 10
MAGMATYZM PŁYT KONTYNENTALNYCH KONTYNENTALNE STREFY RYFTOWE RYFTY AKTYWNE: - Zazwyczaj nad rejonami wyniesionej astenosfery – „hot spot” - Szeroka strefa ścienienia litosfery - Głęboka deformacja plastyczna - Wulkanizm bazaltowy RYFTY PASYWNE - Działanie tylko ekstensji. Osady? - Wąska strefa ścienienia litosfery - Brak wulkanizmu RYFTY SYMETRYCZNE (np. S Rów Górnego Renu). RYFTY ASYMETRYCZNE (np. Basin and Range) Basin and Range geology.isu.edu geoscience.wisc.edu Basin and Range Yoder i Tilley Bazalt + restyt perydotytowy = pierwotny płaszcz Skład płaszcza w różnych ciśnieniach i temperaturach Skład stopu eutektycznego w różnych ciśnieniach - Niski stopień wytopienia W HP - Źródło bogate w CO2 - Ksenolity skał płaszcza - Obszary śródpłytowe (OIB i kontynentalne) Yoder i Tilley - Wysoki stopień wytopienia W LP - ekstencja - Źródło bogate w H2O - Brak ksenolitów skał płaszcza - Obszary ryftowe, frakcjonacja magm alkalicznych WULKANIZM W STREFIE RYFTOWEJ Seria alkaliczna Seria toleitowa RYFT WSCHODNIOAFRYKAŃSKI LIP WULKANIZM STREF RYFTOWYCH 1. Wulkanizm zaczął się na N 2. Im młodsze magmy tym bogatsze w SiO2 3. Wulkanizm wcześniej na skrzydle wschodnim 4. Na skrzydłach wschodnich magmy mieszane Gregory Rift MORZE CZERWONE SKAŁY (ULTRA)ALKALICZNE KARBONATYTY I SKAŁY STOWARZYSZONE Zaw. kalcytu pow. 90%: - sovit(e) – gruboziarnisty - alvikit(e) – drobnoziarnisty Zaw. kalcytu 90-50%: -dolomitowo-kalcytowy karbonatyt Zaw. kalcytu 50-40%: - kalcytowo-dolomitowy karbonatyt Zaw. dolomitu pow. 90%: -Beforsyt (beforsite) Pon. 10% węglanów – ijolit węglanonośny (ijolit: ne+cpx) 10- 50% węglanów – ijolit węglanowy (karbonatytowy) CWN-nefelinit cobeitowo-wollastonitowy Klaudius & Keller, 2006 INTRUZJE PIERŚCIENIOWE (FENITY) Ne sjenit ijolit (meltigit-urtyt) sovit beforsyt ( Dajki alnoitowe carb syderytowy) 1 GPa, 1200°C Martin et al., 2013 1,7 GPa, 1220°C KAMAFUGITY Uganda (Toro-Ankole Volcanic Province) Maficzna lub ultramaficzna wylewna skała ultrapotasowa Ol+Mel+Le+Kal Ryfty kontynentalne, środowiska postkolizyjne LAMPROITY Ultramaficzna, maficzna lub pośrednia Wulkaniczna i hipabysalna skała ultrapotasowa Zmienny skład mineralny Brak Pl, Mel, Kal Zawiera ksenolity płaszcza i diamenty środowiska postorogeniczne LAMPROFIRY Zróżnicowany skład: Cechy charakterystyczne: - Wyarźne warstwowanie wewnątrz żyły (przepływ stopu) - Kropelki stopu krzemianowego lub karbonatytowego - Pustki, fazy hydrotermalne (Kal, Zeol itp.) - Zmienny stopień zwietrzenia KIMBERLITY KIMBERLITY Schmincke, 2004