podsumowanie pilotażu - The Microfinance Centre

Transkrypt

podsumowanie pilotażu - The Microfinance Centre
Moje mieszkanie - moja odpowiedzialność
Ocena pilotażu programu
Poniższy tekst stanowi podsumowanie oceny pilotażowej fazy programu Moje mieszkanie - moja
odpowiedzialność,, prowadzonego przez Fundację Microfinance Centre w partnerstwie z Fundacją
Habitat for Humanity Poland i Młodzieżowym Ośrodkiem Wychowawczym Księży Orionistów,
realizowanym w ramach programu Obywatele dla Demokracji,, finansowanego z Funduszy EOG.
-----> Więcej o projekcie oraz jego wynikach można przeczytać na stronie www.mfc.org.pl/mojdom.
Celem pilotażu było wypracowanie i przetestowanie
przetestowanie materiałów edukacyjnych, które następnie
zostały udostępnione kolejnym ośrodkom MOW.
Pilotaż był prowadzony w ośrodku MOW Księży Orionistów, w fili w Aninie, w okresie od listopada
2015r. do marca 2016r. Wzięła w nim udział grupa 10 usamodzielniających się wychowanków MOW
Anin oraz 3 wychowawców,, którzy przeprowadzili 11 warsztatów oraz spotkania indywidualne i
grupowe pomiędzy warsztatami, mające na celu sprawdzanie i wsparcie realizacji zadań - prac
domowych.
W okresie od lutego do kwietnia 2016 r. kolejnych 3 wychowawców pracowało z grupą 5
wychowanków, bazując już na pierwszych doświadczeniach kolegów1.
Program edukacyjny
Program edukacyjny to seria warsztatów i zadań do wykonania pomiędzy warsztatami, skupiający się
wokół czterech głównych modułów tematycznych: zarządzanie finansami osobistymi, żywienie,
zarządzanie mediami w domu i produkty instytucji finansowych.
fina
Przez cały program uczestnicy
u
pracują w zespołach - w zależności od osiąganych wyników, otrzymują wynagrodzenie - sztuczne
pieniądze, które mogą zamienić na nagrody lub oszczędzać, po to, by na koniec programu wymienić
je na jeszcze większe nagrody.
1
Grupa ta wzięła udział w warsztatach, z wyłączeniem zajęć pomiędzy warsztatami.
Projekt jest realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowego z Funduszy EOG.
Schemat programu edukacyjnego Moje mieszkanie - moja odpowiedzialność
Wprowadzenie do programu 1,5h
WIZJA ZASADY
Wprowadzanie dobrych praktyk oszczędzania
Zarządzanie finansami osobistymi 3h
FUNDUSZE NA WYDATKI
NIESPODZIEWANE WYDATKI
Jednodniowy jadłospis 2h
Moduł 2: żywienie
Moduł 1: finanse
Moje osobiste dochody i wydatki 4h
BUDŻET
RACJONALIZACJA WYDATKÓW
Sprawdzenie cen w sklepach
Przygotowanie planu żywienia ośrodka 1,5h
Zjadacze energii w domu 3h
ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA
Audyt energetyczny ośrodka
1h
Oszczędzanie energii 3h
ILE MOGĘ OSZCZĘDZIĆ?
JAK OSZCZĘDZAĆ?
Realizacja jadłospisów i ocena
Moduł 4: produkty bankowe
Moduł 3: Media w domu
Wprowadzanie dobrych praktyk oszczędzania
Oszczędzanie energii w ośrodku
1h
Produkty bankowe 3h
NA CO ZWRACAĆ UWAGĘ?
RANKING OFERT
Analiza ofert bankowych 1h
Mądre pożyczanie 3h
NIEBEZPIECZEŃSTWA DŁUGU
ZASADY
NA ILE KREDYTU MNIE STAĆ?
KOSZT KREDYTU
Analiza ofert pożyczkowych 1h
Zakończenie programu, czyli wielka fiesta 1,5h
Ogólna satysfakcja
Ogólnie, uczestnicy warsztatów byli zadowoleni z programu,
widząc jego przydatność i chętnie polecają go kolejnym
grupom jako przydatne zajęcia. Nie ma jednoznaczności w
tym, które tematy były szczególnie atrakcyjnie - różni
uczestnicy byli zainteresowani innymi tematami.
"Przyznam, że na początku
podchodziłem sceptycznie - że to będzie
jeszcze jedno szkolenie, które nic im
[wychowankom] nie da. Teraz widzę, że
to miało sens i jest potrzebne. Jestem w
szoku, że aż tyle nie wiedzą. Forma zajęć
sprawia, że byłem z nimi blisko; że mogą
sami pracować, myśleć, i wykazać się
własną wiedzą - to podnosi ich poczucie
własnej wartości."
Wychowawca
Zajęcia są atrakcyjne dla uczestników, bo dotykają
życiowych, praktycznych tematów. Uczestnicy mają
świadomość, że w ich domach rodzinnych nie funkcjonują dobre praktyki. Dla
wielu z nich perspektywa powrotu do domu i konieczność wsparcia nieradzących sobie z finansami i
utrzymaniem domu rodziców była dodatkową motywacją do aktywności. Chłopcy czuli się docenieni,
bo zostali potraktowani jak dorośli. Przemawiała do nich podkreślana perspektywa tego, że zaraz
będą "na swoim", będą zakładać rodziny, będą ojcami - uświadomienie sobie
tego wyzwalało w nich optymizm i chęć przygotowania się.
Uczestnikom najbardziej podobały się praktyczne porady dotyczące
sposobów na oszczędzanie pieniędzy i gospodarowanie zasobami,
takie jak oszczędzanie na prądzie w przypadku lodówki, dzielenie na
porcje i mrożenie jedzenia, robienie zdjęć lodówki przed pójściem
pój
do
sklepu (swoista lista zakupów).
"Mieszkam sam, więc
potrzebuję mieć plan
działania - zaplanować na
tydzień do przodu, ile i co
mam kupić - żeby nie
rozrzucać pieniędzy. To jest
kontrola wydatków."
Zajęcia były prowadzone przez wychowawców. Program, choć
wymagający czasowo i prowadzony jako dodatkowe zajęcia (poza
ustalonym programem edukacyjno-wychowawczym),
edukacyjno
sprawił
Projekt jest realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowego z Funduszy EOG.
Uczestnik
wychowawcom dużo frajdy. Największą satysfakcją
satysfakcją było zainteresowanie uczestników i aktywna
praca. Momenty dzielenia się doświadczeniem własnych uczestników otwierały na relacje i zbliżały.
Metody pracy
Uczestnicy bardzo doceniali różnorodność stosowanych metod: pracę w zespołach,
praktyczne ćwiczenia
nia jak wykorzystanie demo serwisu internetowego banku, czy obliczanie kosztów
zużycia energii przez telewizor.
Ćwiczenia wymagające porządkowania kolorowych kartek, puzzle czy wypisywanie pomysłów na
flipcharcie angażowały uczestników intelektualnie i fizycznie.
fi
Zróżnicowanie rozwoju intelektualnego
sprawia, że wielu uczestników ma problem z zadaniami matematycznymi - w takich wypadkach lepiej
skoncentrować się na pokazaniu, gdzie mogą znaleźć wsparcie w podjęciu decyzji. Dodatkowo,
uczestnicy potrzebują powtórzeń i podsumowań.
Dynamika warsztatów, jako przeciwieństwo wykładów, sprawiała, że każde zajęcia były
swoistą przygodą także dla prowadzących. Nawet krótkie pogadanki były formą dialogu. Pomimo
dynamizmu, materiały są tak skonstruowane, że wychowawcom
wychowawcom bez dużego przygotowania łatwo
było realizować materiał - każde kolejna część warsztatu wynika logicznie z poprzedniej. W
momentach ograniczeń czasowych łatwo jest także wybrać najważniejsze rzeczy i nadal prowadzić
interaktywne zajęcia.
Czynniki sukcesu
Ważnym elementem, na który zwracali uwagę uczestnicy, była postawa prowadzących zajęcia.
Przede wszystkim wychowawcy stworzyli luźną i wesołą atmosferę. Jednocześnie istotnie na
wychowanków wpłynęło dzielenie się własnym doświadczeniem wychowawców:
zarówno
wno mądrymi decyzjami jak i popełnionymi błędami, dzięki czemu warsztaty nabierały większej
autentyczności. Słuchanie realnych historii sprawiało, że uczestnicy łatwiej osiągali cele edukacyjne
programu.
System sztucznych pieniędzy - nazwanych przez grupę pilotażową Kopiejekami, został dobrze
oceniony jako motywujący do działania, szczególnie dla zadań wykonywanych pomiędzy
warsztatami. Pomimo możliwości natychmiastowej wymiany Kopiejek na nagrody, uczestnicy odłożyli
gratyfikację na zakończenie programu, dzięki czemu korzystali z "oprocentowania" swoich
oszczędzonych Kopiejek.
Najtrudniejsze tematy
Do najtrudniejszych zadań w programie należało przygotowanie jadłospisów dla ośrodka oraz
oszczędzanie energii (zadania wykonywane pomiędzy warsztatmi).
warsztatmi)
To pierwsze
rwsze ze względu na niedoprecyzowane od początku i zmieniające się wytyczne co do
dziennych kosztów i potrzeb ośrodka. Jednocześnie jednak uczestnicy wiele się nauczyli (więcej
poniżej).
W przypadku oszczędzania wody i prądu wyzwaniem było włączenie innych mieszkańców ośrodka w
oszczędzanie - brak realnego wpływu na praktyki innych wychowanków (nie biorących udziału w
Projekt jest realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowego z Funduszy EOG.
projekcie) podcinał
odcinał motywację uczestników. Najchętniej
Najchętniej widzieliby oni kolegów partycypujących w
odpowiedzialności finansowej za ograniczenie zużycia prądu i wody.
Również prowadzenie audytu energetycznego było wyzwaniem, ze względu na czasochłonność
poszukiwania zastępczych urządzeń.
Rezultaty
Najważniejszym efektem programu jest to, że uczestnicy
uczestnicy zdecydowanie rozumieją, że to ich
odpowiedzialnością
lnością jest kontrolowanie wydatków i że są w stanie to robić, jeśli tylko zechcą.
Oszczędzanie i jego różne aspekty było tematem najobfitszych przemyśleń i zastosowań w życiu
uczestników.
Wdrożone praktyki to:
•
•
•
•
•
•
•
•
"Sprawdzałem, ile
kosztuje bułka tarta. Niby
mało, ale bardziej mi się
opłaca zbierać suchy
chleb i zetrzeć na tarce wtedy nie wydaję wcale".
Odkładanie
dkładanie większej ilości pieniędzy do koperty - w depozyt u
opiekuna;
Notowanie
otowanie wydatków w notesie: "wiem, na co ile wydałem";
Wydawanie mniej na papierosy i słodycze (w tym częściowo przez
ograniczenie konsumpcji) - według wychowawców, w ośrodku
Uczestnik
zapanowała prawdziwa moda na rzucanie palenia;
Prowadzenie kopert: na wydatki codzienne, na wydatki
w
ważne i
niespodziewane, oraz trzymanie się wyznaczonego
wyz
limitu;
Założenie koperty na większe wydatki (np. na prezenty na święta, wakacje);
Ładowanie telefonu w szkole w ramach
ramach oszczędności (wątpliwa praktyka
pod kątem uczciwości);
"Lane kluski są nieco
Zakręcanie
akręcanie kaloryfera przy otwartym oknie, gaszenie światła przy
skromniejszym, ale
wychodzeniu z pokoju;
sycącym posiłkiem dzięki
temu następnego
Racjonalizacja pożyczania: "jeśli
"j
pożyczam od kogoś, to wtedy,
dnia budżet pozwala na
kiedy oczekuję przychodu, i wiem, że będę mógł oddać".
schabowe."
Pomimo, że temat żywienia był wskazywany jako najmniej atrakcyjny, to
uczestnicy wymieniali wiele wspólnych odkryć:
•
•
•
Uczestnik
urealnienie wiedzy o kosztach jedzenia;
jedzenia
konieczność odpowiedniego planowania posiłków ze względu na odpowiedni
limit budżetu;
konieczność poświęcenia czasu i uwagi na sprawdzenie, które
"Ktoś chce Ci dać pożyczkę
produkty ile kosztują.
Produkty bankowe:
W tym module uczestnicy ewidentnie uczyli się od siebie - aktywnie
wymieniali się doświadczeniem na temat posiadanych kont, kart
debetowych i systemów zabezpieczeń.
na dowód - przecież nie
ma żadnej gwarancji, że
spłacisz. To co się za tym
kryje?" - chłopcy przyznają
rację.
Wychowawca
•
•
Jak
ak czytać oferty bankowe i gdzie szukać "haczyków" podchwytliwych warunków umów;
Pożyczanie
anie ma swoje koszty, i opłaca się to robić tylko wtedy, jeśli
Projekt jest realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowego z Funduszy EOG.
•
inwestujemy w cośś (np. edukację, pracę, itp.). Najlepiej jednak unikać
pożyczania
ania w instytucjach finansowych;
Kredyt brać w tej walucie, w której się zarabia.
zarabia
W temacie o mediach odkryciem było to, że nie zawsze najlepsza klasa
energetyczna daje największe oszczędności. Kluczem była umiejętność
policzenia, ile kosztuje zużycie prądu porównywanych
poró
urządzeń w
ćwiczeniu. Uczestnicy byli zadziwieni również tym, że posiadając
mieszkanie na własność, trzeba płacić dodatkowo czynsz.
"Dowiedziałem się, po co
te dwa przyciski w toalecie
- do tej pory zawsze
wciskałem oba na raz"
Wychowanek
Dla większości, nowością była większość proponowanych dobrych praktyk.
Wyzwania prowadzących
Ostatecznie program przyjął formę prawie dwudziestu godzin zajęć;
zajęć; część z tego czasu to
kontynuowanie indywidualnej pracy z uczestnikami pomiędzy głównymi warsztatami. Trudnością
było znalezienie czasu na takie dodatkowe zajęcia w dość zajętym rozkładzie roku szkolnego ośrodka.
ośrodk
Jednocześnie, ponieważ warsztaty nie były od początku roku wpisane w program ośrodka, często
uzgodnione wcześniej terminy kolidowały z innymi zajęciami. Ponieważ część uczestników pierwszej
grupy w Aninie było maturzystami, więc często o prym w ich czasie
czasie walczyły korepetycje.
Wywoływało to
o zamieszanie i napięcie, zarówno wśród wychowanków, jak i wychowawców.
Rozwiązaniem (już postanowionym) jest włączenie tego programu dla nowej grupy w całościowy
program ośrodka od początku roku szkolnego oraz ustalenie
ustalenie stałych, nieprzesuwalnych terminów. W
ciągu jednego roku szkolnego mogą być dwie edycje: dla maturzystów po maturze, a dla uczniów
innych szkół, odchodzących z ośrodka po zakończeniu roku szkolnego, przez cały okres.
W Aninie każdy moduł był prowadzony przez
przez tego samego wychowawcę, jednak już różne moduły
prowadzone były przez różnych. Pomimo nowego tematu, nowy wychowawca musiał sprawdzać
pracę domową z poprzedniego modułu - co okazało się trudne ze względu na brak wiedzy, co się
wydarzyło na zajęciach w poprzednim module.
module. Zdecydowanie lepszy rozwiązaniem jest, jeśli te same
osoby prowadzą cały program: mogą efektywniej nawiązywać do poprzednich zajęć i śledzić
wykonywanie prac domowych na przestrzeni programu.
Tzw. prace domowe - czyli działania wykonywane
wykonyw
pomiędzy zajęciami wymagają szczególnej uwagi
wychowawcy - niezbędne jest częste kontrolowanie postępów i zachęcanie uczestników. Chociaż
wydaje się to zajęciem żmudnym i niewdzięcznym (ciągłe przypominanie się o wyniki pracy) - z
perspektywy czasu i efektów
fektów jest to skuteczne.
Uczestnicy mieli duży problem z grupowymi pracami domowymi - w każdym zespole znajdowała się
osoba mniej chętna do pracy niż pozostali członkowie. Lepiej jest przeprogramować
przeprogramow prace domowe
na indywidualne - dużo łatwiej jest je wyegzekwować
wy
i sprawiedliwie ocenić.
Sugestie poprawy programu
Zarówno uczestnicy jak i prowadzący mieli wiele pomysłów, jak można jeszcze bardziej usprawnić
program edukacyjny.
Moduł finansów osobistych:
Projekt jest realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowego z Funduszy EOG.
Na bieżąco w Internecie pojawiają się nowe filmiki do wykorzystania w programie, które z
odpowiednim komentarzem prowadzącego dostarczają kolejnych pomysłów na oszczędzanie, np. "5
sposobów jak przeżyć dzień za 5zł".
Moduł produktów finansowych:
Matematyczne ćwiczenia są dość trudne dla części uczestników. W module o produktach bankowych
warto jest dodać więcej ćwiczeń na obliczanie zdolności kredytowej czy porównywanie dwóch ofert,
po to, aby uczestnicy mogli bardziej przećwiczyć.
Moduł żywienia:
Główna zmiana w module dotyczyła zadania przygotowania jadłospisu
jadłospisu dla ośrodka: uczestnicy
zamiast tygodniowego, przygotowali dwudniowy jadłospis dla 20-30
20 30 osób, co i tak było wyzwaniem i
zajęciem czasochłonnym. Ponieważ chłopcy uczyli się na błędach - drugi dzień jest potrzebny na
wdrożenie poprawek w życie.
Uczestnikom
nikom podobały się konkretne porady jak radzić sobie w kuchni, np. jak zmierzyć proporcje
składników na zrobienie kopytek bez używania wagi. Można dodać też proste przepisy, szczególnie
przepisy na potrawy z resztek.
Zamiast wizyty w sklepie czy posiłkowania
posiłkowania się Internetem, w ćwiczeniach można używać gazetek
sklepowych z produktami i ich cenami.
Ciekawym zastosowanym ćwiczeniem było porównanie kosztów zrobienia spagetti z dwóch różnych
sklepów. Uczestnicy na podstawie informacji z gazetek sklepowych porównali
porównali ceny składników
(makaron, sos, mięso, przyprawy) - różnica na jednym obiedzie wynosiła nawet 10 zł. Pomnożona
przez 30 obiadów miesięcznie, wynosiła już 300 zł - taka miesięczna kwota robi wrażenie na
uczestnikach, pokazując, że dobrze jest zadbać nawet o rozsądne wydawanie drobnych kwot.
Moduł media w domu:
•
•
•
•
•
Wg. uczestników, logiczniejszym miejscem dla tego modułu jest czas pomiędzy modułem o
finansach osobistych a żywieniem - sugerowana kolejność to: finanse osobiste, media,
żywienie, produkty bankowe)
bankowe
Wymieszać
mieszać tematy mówienia o sprzęcie i o praktykach oszczędzania: jeśli mówimy o
pralkach, to jak prać, żeby oszczędzać? Jeśli mówimy o żarówkach, to jak używać, żeby
oszczędzać?
Jeszcze
eszcze więcej praktyk, jak działać,
działać żeby oszczędzać.
Dodać treść dotyczącą ogrzewania
grzewania w domach jednorodzinnych (piece
(piece gazowe, ekogroszek,
węgiel, piece gazowe) - z uwzględnieniem wpływu na środowisko.
Dodać sposoby izolacji domu (razem z pokazem konkretnych materiałów).
Dodatkowo, modułowi brakuje perspektywy ekologicznej - elementy
ty związane z ochroną środowiska
zostały włączone, jednak główne przesłanie to racjonalizacja kosztów. W przyszłości warto poszerzyć
materiał o przesłanie długoterminowego dbania o środowisko.
Warto też jeszcze więcej powiedzieć o działaniu reklamy i marki (zarówno przy produktach
bankowych jak i przy urządzeniach RTV/AGD
RTV
w module Media) - uczestnicy nadal mają problem z
identyfikowaniem stosunku marki do jakości i wynikających implikacji cenowych.
Projekt jest realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowego z Funduszy EOG.
Każdy moduł warto zakończyć broszurką zbierającą najważniejsze
najważniejsze informacje, podsumowującą
materiał - do rozdania uczestnikom.
W przyszłości, zajęcia w programie powinny mieć ustalony dzień w tygodniu
tygodniu i stałą godzinę trwania.
Mieszkańcy ośrodka w Aninie preferują
prefer weekend, kiedy nie ma innych zajęć.
Według wychowawców, w przypadku tych uczestników, którzy obejmą mieszkania treningowe, warto
jest zrobić ewaluację stanu wiedzy i praktyk po 3 miesiącach od samodzielnego zamieszkania. W
zależności od wyników, można przypomnieć i odświeżyć elementy warsztatów, dopasowane już do
nowej rzeczywistości.
Tematy na przyszłość
Uczestnicy i prowadzący wymieniali kolejne tematy, jakie chcieliby widzieć w kolejnych warsztatach:
warsztat
•
•
•
•
•
•
•
Remont mieszkania: jak zrobić tanio i co można zrobić własnymi siłami a do czego potrzebni
są fachowcy; jak robić hydraulikę i inne drobne prace?
Jak tanio urządzić mieszkanie: gdzie kupić meble, co jest priorytetem?
Jak pomnażać swoje pieniądze: jak działa giełda, inne fundusze?
Ubezpieczenia
Umowy z pracodawcą i rozliczanie się z podatków
Jak założyć firmę / działalność gospodarczą?
Jak załatwiać sprawy urzędowe?
Projekt jest realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowego z Funduszy EOG.

Podobne dokumenty