PEACE INSTYTUTU GEODEZJI I KARTOGRAFII Тот X X X V IJ . 1

PEACE INSTYTUTU GEODEZJI I KARTOGRAFII Тот X X X V IJ . 1

PEACE IN S T Y T U T U GEODEZJI
Тот X X X V IJ .
A N IE L A
1 -г
I
KARTOGRAFII
С 8 4 -Э 5 Э .
1990
MAKOWSKA
PRECYZYJNA NIWELACJA TRYGONOMETRYCZNA W TERENACH GÓRSKICH
ZARYS T R E Ś C I.
i
* «/ )t r y c * n y c h
nej
o
ргя.вм±з l am i o n o
W p ra cy
d o £ v c*Ą c e
p r e c y z y jn e j
k r ó t k ic h , b o k a c h Сd o 0 . 5
a n a lo g ic z n i»
do
n iw e la c ji
try g o n o m e tr y c z n ie -
c z y li
n iw e la c ji
w ysok ości
dyki
i
s y n c h r o n ic z n y c h
ta ln y c h j
ora z
te o re ty c z n y c h ,
try g o n o m etry cz­
t ry g o n o m e t г y c z n a ,
oznacza
p o m ie r z o n y c h ,
fu
r ó łn ic
try g o n o m e try c z n e j z a lo to n y
C r e p e r a m iJ .
d o k ła d n o ś c i
n iw e la c ji
N iw e la c ja
g e o m e t r y c z n e j,
n o s tk o w y c h
cis^g
k i n . }.
badań
w y n ik i
sienę
je d ­
w y s o k o ś c i,
m ie d z y znakam i
O m ów ion e w a r t y k u l e b a d a n ia d o t y c z ą m e t o ­
w y z n a c z a n ia
o b s e r w a c ji
o d le g ło ś c i
ró in ic
k Ą tO w
w ysok ości
z e n ita ln y c h
p o m ie r z o n y c h
za
na
p o d s ta w ie
C o d le g lo ś c i
pom ocy
z e n i-
d a lm ie r z y
e le ­
k t r o o p t y c z n y c h ..
1.
Prowadzone p r z e z
T atrach
nych
a u to rk ę
p ra c e
wymagały opracow ania
metod pomiarowych
możliwa
W p r o w a d z e n ie
do o s i ą g n i ę c i a
na p o l i g o n i e
nowych lu b
do wykonania
d o k ła d n o ś c ią
geodynamicznyn w
te ż
adaptowania
o b s e rw a c ji
z
w tym s k r a j n i e
zn a­
n ajw ięk szą
trudnym
d la
geodet у t e r e n ie .
W a r t y k u le
todyka
tym omówiono c z ę ś ć
wyznaczania
dużych
nach g ó r s k ic h " . C z ę ić
c i*
-
druga
“ Zmiany wysokości
dynanamicznych
T a tr“ ,
i
p ie rw s z ą
r ó ż n ic
-
“ S ie c i
p o la
badań
wysokości
i
"Me­
zmian w t e r e ­
p rze strze n n e “
g r a w it a c y jn e g o
ukażą s i ę
w tem a cie
ic h
i
część
trze ­
w procesach
sukcesywnie w następnych
geozeszy­
tach.
Ze względu na tru d n o ś ci
p rze w y ż s z e n ia
z
metod
teren ow e,
Сp r z e k r a c z a ją c e
Jaką można zastosow ać
n iw e la c ja
trygon om etryczn a.
1ООО aO.
do
o raz
pomiaru,
nakład
wyznaczania
O c z y w iś c ie
153
dokładność
metoda
p racy.
przew yższeń
ta
wymagała
duże
Jedną
J e st
pog-
ł « Ы en.v a t e o r i i
ja *
ró w n a e i
je j
te c h n ik i
p o m ia r u w c e l u
p o d n ie s ie n ia
d o k ła d n o ś c i.
Z w y k ło s i *
sto su n k o w o
d o ró w n a ć
uw ażać,
że
w ie d n ie j
n iw e la c ja
m a ło d o k ła d n ą i
p re c y z y jn e j
rz y s ta n iu
i
o u w z g lę d n ie n i * z ie m s k a e g o p o i a g r a w i t a c y jn e g o ,
o p ra c o w a n ia
te c h n ik i
d o k ła d n o ś ć
c y z y jn y c h
p o m ia r u ,
z w ła s z c z a
n iw e la c ji
ła t
g e o m e try c z n e j
m ie r z y ć
geo m etry czn ej
d z ię k i
D z is ie js z a ,
p o m ia rz e
o ra z
je s t
wyko­
m e to d ą d o k ł a a n ą
gdzae
lim it o w a n a
J.
1977,
m o g ła b y ć
dopć>ki
z
k o le i
w aaam i
Ząbek
Z.
p re­
19805
i
m e to d ą k o n k u r e n c y j ­
пае i s t n i a ł y
S y t u a c ja
d o k ła d n e i
u le g ła
z m ia n ie
n o w o c z e s n y c h d a l ma e r z y
m ożna
szybko,
n ow oczesn a n i w e la c ja
w zajem n ych
w p ły w u
nae noże
p rzy
w y g o d n ie i
z
e le k t ro d o k ła d n ie
skośn e.
kątO w
e le k t ro o p t y c z n y m
s z e n ia
że
je s t
o d le g ło ś c i.
ktO rym
o d le g ło ś c i
J ed n ak
g ó rs k ic h ,
C C a e ś la k
w p r o w a d z e n ia d o g e o d e z j a
o pty czn y ch ,
d o k ła d n o ś c a
m e to d ą
o b s e r w a c y jn y c h .
w y go d n e s p o s o b y p o m ia r u
c h w ilą
s ie .
te re n a c h
try go n o m etry c zn a n ie
n iw e la c ji
Jest
p o m a a ro w e g o a z a s t o s o w a n a u o d p o ­
o k a z u je
w
n iw e la c y jn y c h
n a g ro m a d z e n ie m s t a n o w i s k
N iw e la c ja
w z g lę d e m
g e o m e t ry c z n e j.
n o w oczesn ego s p r z ę t u
ek onom aczną.
ną d l a
pod
n iw e la c ji
try g o n o m e try c zn a
try g o n o m e try c zn a
ż e n it a ln y c h
t e o d o lit a m i
p o m ia rz e o d l e g ł o ś c i
re fr a k c ja
na
w yznaczane
w za jem n y c h k ą t ó w z e n i t a l n y c h
n a le ż y
p o le g a
seku ndow ym i
skośnych.
D la
z m n ie j­
p rz e w y ż s z e n ie ,
p rze p ro w a d z a ć
na
poma a r
s y n c h r o n ic z ­
n ie .
O p r a c o w a n ie z o s t a ł o
w y k o n an e
m ik a
p ły t
lito s fe r y c z n y c h
sce"
k o o rd y n o w an ego p r z e z
i
In s ty tu t
ra m ach p ro g ra m u b a d a w c z e g o I
2.
G e m e try c z n e
nek
1.
ną}
Jest
w ra m a c h CPBP n r
bu d o w a
stru k tu r
G e o fiz y k i
0 3 .0 2
w g łę b n y c h
PAN i
"D y n a ­
w
P o l­
c z ę ś c io w o
w
07 MEN
Wzory niwelacji trygonontrycznej
z a le ż n o ś c i
E l l i p s o i d a l na
i
r ó ż n ic a
u ży te
o z n a c z e n ia
w ysok ości
Czwarta
ilu s t r u je
ró w n ie ż
ry su ­
g e o d e z y j­
w yznaczona z z a le ż n o ś c i
ДКе
tj
*
s
cosC Z
V)
+ ó
vj
-
— у- 3 s e c
г
ij
— г
*
Сi 5
V)
g d z ie
zZ
Vł
Ik ą t
z e n i t a l ny o d n ie s io n y
tz w .
do
n o r m a ln e j
g e o d e z y jn y k ą t z e m t a l n y ,
1 9 4
do
e lip s o id y .
6
-
kąt
re fr a k c ji
p io n o w e j,
у
-
kąt
śro d k o w y
z
n o r m a ln y c h
p o m i n ię c ie m
G eod ezyjn y
zeru t a l n y
ooserwowanej
kąt
z e n i t u ln y
z
i
1i ni i
a
w ic h ro w a t o s c l
do e l i p s o i d y .
Rys.
kat
w p ły w u
Jest
składowa
Z
ij
*
1.
Z
wyrażony
o d c h y le n ia
*
IJ
p rzez
zaobserwowany
с
pionu
i
w
azymucie
£
С2Э
i
g d z ie
?
i
T)
-
składowe
o d c h y le n ia
pierwszym
Wzór
C li
zw ła s z c z a
p r z y b liż o n e .
n ię c ie
Jest
d la
wzorem
k r ó tk ic h
W tym c e lu
na s z e r e g
T a y lo r a
pion u ,
południkowa
i
w
wer tyk a le .
ś c is ły m .
boków
W
p r z e k s z t a łć n y
z
pom inięciem
1 9 5
p ra k ty c e
w ygodn iej
wzór
Jest
g e o d e z y jn e j,
stosować
С1Э s to s u ją c
wyrazów
wyższych
wzory
r o z w i­
rzędów
o t r zyraanry
ДНв
i j
gdyż
1
£
sec
«• s
cos
Ч
p ra k ty c z n ie
2
z
-
4
je s t
s
IJ
z C f ■> 6
s in
X) \
d łu g o ś c i
s
= 20 0 0 ni d a j e
Wyraźmy n a s t ę p n i e k a t
c j i
к
r ó ż n ic e
re fra k c ji
dy
r
)
С33
2 4
w ió re m С13
m n ie js z a
za
i
СЗЗ d l a
o d 0 .1
boków
mm
pom ocą w s p ó ł c z y n n ik a
s
~~J
2r
6 = к
ij
ij
-
;
re fra k ­
:
lJ
r
-
rń w n y 1
P o ro w n a m e r e z u l t a t ó w o tr z y m a n y c h
o
xj
je s t
sumą p r o m i e n i a
w a z y m u c ie c e l o w e j
D la
k ró tk ic h
i
s in
z
С43
i j
k r z y w iz n y
p rz e k ro ju
n o r m a ln e g o e l i p s o i ­
w ysok ości
ponad e l i p s o i d a
boków C do 1 km. 3 można p r z y j ą ć
r
p u n k tu P
= 0371
.
km
O s ta t e c z n ie
AHe
i j
= s
ij
cos
z
A n a l o g i c z n y w zó r
ij
-
s
ij
cos
ij
mamy
n e g o na s t a n o w i s k u
ДНе «
lv
Cs
z
ji
P
-
j
s in
z
ij
3Cc 3 *
i
---- —— --------—— C l - k
3
2r
ij
o c z y w iś c ie d la
,
Cs
o b s e r w a c ji
k a ta
С53
ze ru t a i -
a w ie c
ij
s in
z
jv
Cs
s in z
32
3
+ ——-----—-----—— C l - k
Sr
jv
3 C -c 3
j
С63
a d z ie
£ J e s t s k ła d o w a o d c h y le n ia
p io n u w p u n k c i e P i a z y m u 1
j
.
<■}
U w z g l ę d n i a j ą c C53 i
C63 o trzy m am y w zó r d l a
e lip s o id a ln e j
ci e a
ró ż n ic y
w ysok oScl
ni t a l n y c h
na
p o d s ta w ie
AH^ J e s t
»
W ty »
ró ż n ic a
w y s o k o ic i
s»
4cos
С
>-J
a
4
«
к
4
zL.
n ie
ty lk o
lo k a liz a c ję
к
że­
IJ
Jest
Ic h
)'
AH
‘ J
4
z.
ji
^
3
s in
—
.. 1 . - '
- .—--J
4r
p o trzeb n a
ró ż n ic a .
p u n k tó w
.
cos
c ią g u
to
С73
o k re S io n a
Cs
г-
w ypadk u
r e fr a k c ji,
p rz y ją ć
k a tó w
; s S lt l z ( f ♦ f )
2
ij
ij
t
j
^
АН
s ię
o b s e r w a c ji
o p ostaci
АНв * АН lJ
W
g d z ie
w z a je m n y c h
wzoresr,
z
3
.............
z n a jo m o ś ć
J e S li
d la
w s p ó łc z y n n ik ó w
o d p o w ie d n io
c e ló w
d o b ie rz e
p rak ty czn y ch
nożn a
w ó w czas
»
5
2
s
i j
Сc o s
1 9 6
z
i j
-
cos
z
j i
3
C8A3
С 83
Wzór
w e la c ji
b *d z i emy
do
a n a liz y
dokładności
n i­
Łr ygonometr y c z n e j .
P r z e w y ż s z e n i*
w wyniku
o k r e s i one
wzorem С83 otrzymujemy
trygo n om etryczn eg o
s
pomiaru
.
t J
C73
równaniu
czy
wykorzystywał i
wyniki
z
z
i
i J
wyraża
pomiaru
o ra z
k.
|l
t
wpływ
n iw e la c ji
i
j
к
j
.
r ó ż n ic y
b ezp o ś red n io
w y so k ości,
Natom iast
d ru g i
i
w
z ie m s k ie g o
p o la
tr y g o n o m e try c zn e j
z
c z y li
wyraz
w
'
g r a w it a c y jn e g o
przew yższeniem
i
łą ­
e lip s o ­
idalnym.
3. Analiza w pływ u odchyleń pionu
Metoda n i w e l a c j i
pionu,
wyznaczamy e l i p s o i d a l n a
Na o g ó ł
ja k ie g o
V
o d c h y le n ia
ro d z a ju
m etryczn ej
niemy
tr y g o n o m e tr y c z n e j,
je s t
mow:my o
równujemy j e j
to
je d n o
p r e c y z y jn e j
wyniki
wykazać,
że
z
73.
s tą d
otrzymamy z
z
w a ż n ie js z y c h
n iw e la c ji
wynikami
w
Cwzór
p o w s ta je
n iw e la c ji
p y ta n ie
try g o n o ­
je ż e li
n iw e la c ji
g e o m etryczn ej
Cbez
Cwzór
83
za gad n ień ,
pomi­
zw ła s z c z a
try g o n o m e try c zn e j
n iw e la c ji
szczególn ym
try g o n o m e try c zn e j
V
wysokości
są znane,
pionu.
n iw e la c ji
c y jn e g o
odchyleiS
С wzajemne o b s e rw a c je kątów z e n ita ln y c h 3
p ra k ty c e
Można
r ó ż n ic ę
me
p rze w y ż s z e n ia
wpływ odch yl eh
je ż e li
pionu
p r z y zn ajom ości
po­
g e o m etry c zn e j.
przypadku
równe są
u w zg lę d n ie n ia
i
"su row e"
"surowym"
»wpływu p o la
wyniki
wynikom
g r a w it a ­
Z i emi 3
c e lu
otrzym a n ia
p otrzeb n ych
Rys.
z a le ż n o ś c i
2.
197
posłużymy s i ę
ry-
s unk i e » £ ,
i »g o
p r z e d s t a w i a j*c y m
e i em er.tu c e l o w e j .
P r z y czym dHe j e s t
s z e n i en. e l i p s o i d a l n y m ,
c ji
dh
-
g e o m e t r y c z n e j . d h '° -
m ia s t
dN j e s t
2
k a ta
p rzy ro stem
w y s ta r c z a ją c ą
«3
p i onowy p r z e k r ó j
e le n e n t -i r n y m
raa-
p rze w y ż­
p r z e w y ż s z e m e ® o trzy m an y m z n i w e l a ­
p rzew y zszem em
odstępu
o r lo m e t r y c z n y m ,
n ato ­
g e o i d y od e l i p s o i d y .
d o k ła d n o ś c ią
C p rzy z a ło ż e n iu
m a łe j
w arto ści
możemy n a p i s a ć :
dHe = dh -
C a l к ow i t-e p r z e w y ż s z e n i e
m ie d z y
ДН^ *
P o r ń w n u ja c
w z o r y С7Э i
с
dl
^ ДЬ -
СЮ З
jc
P
*
P
j
w y ra ża s i e
dl
w ie c
C l 03
o trzy m am y z a l e ż n o ś ć
I
с je s t
С S3
p u n k tam i
ДН^ «= > Ah -
g d z ie
ru esk o ^ c z e m e
с
C ID
o k r e ś lo n e z a le ż n o ś c ią
j
A by
ró w n e
w ie c
“s u r o w e "
w y n ik i
m w e la c j i
“su ro w y m “ wynikom n i w e l a c j i
try go n o m etryc zn e j
geo m etry czn ej
j
ДН^
p o w in n a z a c h o d z i e
R ysunek
«= £ ДЬ
ro w n o sc:
3 ilu s t ru je
z n a c z e n ie t e g o z w ią z k i
1 9 6
c z y li
b y ły
g d z ie
a *= s
s in z
J e s t d ł u g o ś c i ą p o z io m ą .
ч
iJ
P o w ie rz c h n ia p o d k rzy w ą
o d c h y le ń p io n u
m usi
w ie rz c h n i
p o n iż e j
p ro ste j
łą c z ą c e j
końcow ych
p u n k tach
p r z ę s ła
gdy
o d c h y le ń
p io n u
z m ia n a
Kła p o d s t a w i e
badań
С N ie t h a m m e r
i 9395
ją ć
lin io w ą
z m ia n ę
500
m.
O b r a z u ją
to
w arto ści
n iw e la c y jn e g o .
w z d łu ż
c e lo w e j
p rzep ro w ad zo n y ch
w y n ik a ,
że
o d c h y le ń
ry su n k i
4a
d la
teren ó w
p io n u
i
d la
być
o d c h y le ń
R ów n ość
w A lp a c h
o d c in k ó w
R y s.
1 9 9
po­
p io n u
w
zachodzi
lin io w y .
S z w a jc a r s k ic h
g ó rs k ic h
4b.
4a.
ta
ma c h a r a k t e r
•i-i
R ys.
ró w n a
*b .
m ożna
p rzy ­
k ró tszy ch
od
Так
n ik i
w ie c ,
d l»
obydw u
ią
boków r u e
n iw e la c ji
te o r e ty c z n ie
v«--5l e
di ugości
-
1
Сg e o m e t r y c z n e j
s o b i e rO w n e i
n a t u r a ln y m
p rz e k ra c z a ją c y c h
d o s t a rc z a ją
t r y g o n o m e t r y c z n e j}
p rze w y ższeh
s y s t e m i e z w ią z a n y m
z
500 m wy­
lim ą
w
tz w .
1
p io n u
są
sys-
p o w ie rz -
e k w ip o t e n c ja ln ą .
Aby w y n ik i
p o m ia ró w n i w e l a c y j n y c h
lu b
o d n ie ś ć
kości
o r to m e try c z n y c h
dodać
o d p o w i e d n i ą p o p r a w k ę Сот t o m e t r y c z n ą l u b
D la o b o w ią z u ją c e g o
p o p ra w k ę n o rm a ln ą
o b lic z a m y z a
n o r m a ln y c h -
w P o ls c e
do
sy stem u w y so ­
M o ło d ie ń s k ie g o
sy stem u
w ysok ości
do r ó ż n ic y w ysok ości
n a le ż y
n o r m a ln ą }.
n o r m a ln y c h ,
m ie d z y r e p e r a m l
A i
В
pom ocą w z o ru :
■
Pn.
*
— Y
Cy
AB
OB
-
y
ОА
ЭН
♦
Al
У
AB
У Cg L
О
A
Ah
H
-
ś re d n i a w arto ść
Y
-
n o r m a ln e p r z y s p i e s z e n i e
s iły
d la
g e o g ra fic z n e j
śred m ej
n ie j
w ysok ości
у 3
О
szero k o ści
w ysok ości
p u n k tó w A i
i
B,
c ię ż k o ś c i.
o b u p u n k tó w w e d łu g
o b lic z o n e
i
śred ­
w z o ru :
P
Y
-
Ł e o “ ?' 3 -
-
ab
Y
O. 15 H
o
aa
n o r m a ln e p r z y s p i e s z e n i e s i ł y
c ię ż k o ś c i,
d la
p u n k tó w A i
szero k o ści
ś re d n ia
i-ty m
a n o m a lii
o d c in k u c i ą g u
r e d u k c ji
p rzy
g e o g ra fic z n e j
w a rto ść
u ż y c iu
n o r m a ln e j
B,
w ol n o p o w i » t r z n e j
n iw e la c y jn e g o ,
zaobserw ow an ych
o b lic z o n e
o trzy m an a
p r z y s p ie s z e ń
w arto ści
na
na
po
g e o id ę
g ra d ie n tu
p io n o ­
w ego.
*• »pływ błędów przypadkowych na wyznaczenie różnicy wysokości
Próba optymalizacji
P o m ija ją c
ci
Jest
w p ły w o d c h y le ń
fu n k c ją
o d le g ło ś c i
w s p ó łc z y n n ik ó w r e f r a k c j i
R ó ż n ic z k u ją c
i
s t o s u ją c
" I,-
g C* * in
С w zó r
z a le ż n o ś ć
p raw o G a u s sa
z *^ 3 * ♦
p lo n u ,
p o je d y n c z a
s k o ś n e j,
ró ż n ic a
k ą ta z e n it a ln e g o
w ysokoś­
i
r ó ż n ic y
83.
С8Э w z g lę d e m p o s z c z e g ó l n y c h
p rz e n o s z e n ia
Сc o s z * J > * *
2 0 0
S ie
z m ie n n y c h
b łę d ó w o trzy a a m y :
^ ~C ł
z:>1
Ak J*
С133
Jest
to
м д о
p r z e s l £.
w z äe-
p rz y p »d k o *y m
r a it c ji.
ią c
c l
k w sd rat
b łę d a m i
Jako
su u
i
ró ż n ic *
bł ąd
w y sa k o tsci
w s p ó łc z y n n ik a
ролы « d z у końcow ym i
n a n ró w n y ch
na b łą d
Jed-
»p o w o d o w a n y
r«r f-
p rzyp adk ow y
r> j e d n o s t k o w y c h
c a łk o w it e
w y ra ż e n i*
го гм с у
Ł r y ig o n c w a e tr y c z n e j ,
w y sok ości
ja k o
p rz e w y ż sz a m *
n a s t ę p u ją c *
ś re d n ie g o
coser w acj i
ró w n ie ż
ró ż n ic a
obi ic z in j
b i«•c łu
iu w e i»c ji
juju
t r a v te «».r .a
C s llt o w ili
gu J e s t
па
śre d n i
p u n k ta m i
p r z w w y ł s z « « 1. .
p rz e d z ia łó w
c a łk o w ite j
c ią ­
D z iw ­
o trzy m am y
ró ż n ic y
w yso­
kości .
M =
D la
d an ego p rz e w y ż s z e n ia
Jako
lo n e
naj p r o s t r z y
p ła s z c z y z n y ,
w y s o k o ś c i.
J e ż e li
k tó rą
k tó ra
i
s z u k a m y minimum b ł ę d u
m oeSel
zboczy
o k r e ś lo n e
w ty m
D e d z ie n y
C i 43
g ó rs k ic h
p rzez
w ypadku
kąt
s c n e e s a ty c z n ie p r z e d s t a w ia
nasz®
ry s. 5.
p rzy j ąć
a
n a c h y le n ia
oznaczym y
ap ro k sy *o v a ć
p r z y p a d k o w e g o M.
aożna
p rzez
nachy­
i
r ó ż n ic ę
H.
p o m ia ry
lin ią
nożna
u stal i ć
to
ła m a n ą ,
p rze­
1
R ys.
c ię tn e
H i
w arto ści
ilo ś c i
boków
k ątów
o d c in k ó w
m ożna,
na
5
z e n ita ln y c h
p o m ia ro w y c h .
p o d s ta w ie
ry s. S
w z a le ż n o ś c i
P r z y jm u ją c
od
p rz e w y ż s z e n ia
teo rety czn ą
w y p r o w a d z ić
ró w n o ść
n a s t ę p u ją c e
n ości :
cos
P o d s t a w ia ją c
te
z a le ż n o ś c i
H
n
lin
s
do
w zo ru
201
С143
J
*
H*
\J
o trz y m a m y
Z a le ż ­
, 2 2
Cn s
« * - 's
- 7
P r z y r ó w n u ją c
n ie
л
p ie r w s z ą
6 -it o p ru a
/
j
n M
W s t a w i a ją c
p o c h o d n a M* d o z e r a
C IS )
“ 1
16 n r
o t r z y m u je
s ie
rów n a­
o a r g u i » n r i «• s
I..J
*
- :
.,2 .2
H 3
-
s
e
4 n
С A k1 H7
d o r ó w n a n ia C I O )
2 2 1 ^ 4
r m 3s
.
8 r
I..2
2
H m
О
C163
О
С173
w arto śc i
m = i 3“
к
*= t O . O O l
С
Ak
= ± 0 . 1
m
m
o tr z y m u je m y o s t a t e c z n i e
64 1 0 " ł , n * s e -
C 6 4 1 0 'V
N u m ery c zn e
toda.
gość
10.
-
r o z w a la n ie
lt a r a c y jn ą
o p is u je
boku s w z a le ż n o ś c i
1 12.
R ysunek
6
2 2 Л - 1 0 ' 1'
pow yższego
ry su n ek
e
r ó w n a n ia
i
w ie c
o p t y m a ln a
H d i a n
* 2 .
d la
danej
ja k
«
w y p ro w ad zo n e
w s k a z u je
od p rz e w y ż s z e n ia
w s k a z u je
2 1 0 ~ вН*
s"
4,
me­
d łu ­
6,
S.
ró ż n ic y
i» i A
• « 4
•
t*
в s •
«
>N
• xV
m
R ys
w sokoSci
aby
ny
H i
o b ran ej
p r z y p a d k o w y Ы ad
Cs
musi
być
ilo ś c i
w it k s z e
* p a d k u i).
n o m etry czn ej
o b lic z o n y
w ia
w z a le ż n o ś c i
ry su n ek
Zbadana
p o d z ia łó w
c a ł k o w i t * ji
n a jw ię k s z e g o
ż e n i äch
6
ni i
Ś red n i
o d p o w ie d n i a
b ł ad
w e d łu g
od
n d obrać
ró tm cy
d l ugosc
p rzy p ad k o w y
w z o r u С1SD p r z y
w ie lk o ś c i
d łu g o ś ć
w ysok ości
r ó ż n ic y
był
boku s .
m in im a l ­
o d c in k a
n iw e la c ji
ty c h
lin ii
try go ­
sam ych z a ł o ­
w ysok ości
p rzed sta­
7.
z a le ż n o ś ć
r ó ż n ic y w ysok ości
ś re d n ie g o
p r z y ró ż n y c h
b łę d u
p rzy p a d k o w e g o
w a r to ś c ia c h
2 0 2
n w y k a z u je ,
szu k an ej
że śre d -
--------------1--------------1----------- ~l------------- 1--------------1--------- я
I »
9 »
П *
«И
J fy s .
ni
p rzyp adk ow y
n ie z a le ż n y
boku
s .
ny
b ę d z ie
ty c zn eg o
p o d z ia łu
w e d łu g
p o w ię k s z o n y
o
ró ż n ic y
n.
ry su n k u
że
o d c h y le n ia
z n a c z e n ia ,
7.
M c a łk o w ite j
zazn aczyć.
w p ły w e m
k ie
b ią d
lic z b y
w y b ran ej
N a le ż y
n ia
od
a le
Jeszcze
ile
w ysokości
ja r z y
je s t
o p t y m a ln e j
p r a w ie
d łu g o ś c i
C.
c a łk o w ity
p ilo n u ,
1
«Я »
o
b ł«d
b ła d
k tó ry
sto k
p o m ie rz o n e g o
p rzew y ższe­
sy stem aty czn y ,
Jednak
n i®
p o d z ie lim y
spow odow a­
b ę d z ie
na
m ia ł
p rak ­
o d p o w ie d n io
k ró t­
boki .
Z d a n ie »
m ia r
p rzy
au to rk i
o p ra c o w a n ia
d łu g o ś c ia c h
no
a n a liz y
ia o d e lo w a
to
rcbw m eż
M ie j
W ta b lic a c h
nych
Сw zór
13D
s
o k o ło
300
p o m »ry
a n a liz a
z a ło ż o n e j
na
m.
ro z w ią z a n ie u i J e s t
p o t w ie r d z iły
e k s p e ry m e n ta ln e ,
b łą d
w p ły w
d o k ła d n o ś c i
p o m ia ru ,
■
Z
O
s
30
ec
70
80
oo
100
( Ш>
-
p o a a la r u
i
3ce-
i
* A i■
*
200
O.
O.
O.
O.
O.
0
5
5
s
6
7
7
k ata
4 .7 -1 O-e
300
0 7
O 8
o. e
O 9
1 .o
1 .o
203
z e n ita in e g o
300
1.2
1.3
1 .3
i .e
1 .6
1 .7
1000
2.
2.
3.
3.
4
7
O
2
3.2
3. 3
p o s z c z e g ó l­
p rz e w y is z e n ia
d la
T a b lic a
b łę d u
zaró w ­
p o t w ie r d z iła
b łę d ó w
p o je d y n c z e g o
z.
* p ły w
to
po­
k la s y c z n a .
p r z e d s ta w io n o
w y jś c io w y c h
p rzy
i
1
p rzy to czo n a
1 . 2 1 3
e le m e n t ó w
b in a c ji
boków
ja k
o p t y m a ln y m
1
rćtżn y ch
kom ­
T »b lic »
* p i y v Ы т a u p o n u .*ru sfco& rw j
Et .
»,
*
•
t
50
eo
70
80
eo
l OO
ocli * g l o t c i
i mrr. >
Ab
_9
z
2
5 10
ж.
■
' »
=
1 1 0 '® *
i
0 . 75
O. s s
o. 4 5
0. 31
0. l e
o. o o
3. 5
2. 9
2. 3
1 .5
o. e
0.o
T ib i x ca 3
Vplyv biędsj rćżrncy r e fr a k c ji
Ak
IT. „
Au
S
4. <Wl >
«
♦
O. 1
<mm >
eoc
300
500
lO O C
0.
O.
0.
0.
0.
o.
O. 5
O. 6
o e
O. 9
1. с
1. 0
2.
2.
3.
3.
3.
3.
7*
50
eo
70
0.
0.
0.
0.
O.
o.
8C
QC
1 OO
W ta b lic y
podstawi•
09
09
13
13
13
le
2
2
3
3
3
4
4 przytoczono Ы *dv
wzoru
nych kombinacji
C IO ,
s i
dla
ciągu
róirn c
o
wysokości
dluęosci
1
O
5
1
5
&
9
o b licza ń *
km 1
dla
z.
Tablica 4
N
S
_9
4 "i
200
50
1.В
1 8
1.6
1.6
ec
70
80
90
lOO
i .e
i .e
1ктг
300
(Ш )
500
1 ООО
1 .s
2. 1
3. 2
1.8
1 9
1 9
1. 9
1. 9
z. г
3.
4.
4
5.
5.
2 0 *
Z. 5
z. e
Z. 7
2. 3
8
3
8
0
1
na
róż­
D ia c ią g u
i er ЭОО k .
zaenow ana
n iw e la c ji
dok. ł AcJTsosć
na
d w u c r o in e g o
p o z io m i*
1 .3
o p t y a u s ly e z n »
-
ra k te ry sty k ę
d o k ła d n o ś c i
p rzy
w aru n k ach
tru d n y c h
ja k
try g o n o m e try c z n e j
p n it ru
ш «И с *.
by s ię
o bokach d i-jg o »c l
p r 2e w y * s z * r u *
Р гл к t y t »
te ren o w y ch
b ę d z ie
p otw i e r d z ł i a
w y o a w a lc n a p i e r w s z y
n iw e la c ji
rz u t
l«
oka
z
d o Ać
-
t r y g o n o m e t r y c z n e j.
n o że ry w a liz o w a ć
oko-
cha­
k tń ra
n iw e la c ja
g e o m e t ry c z n a ..
5.
Is to ta
te c h n ik i
p o a ia r u
try p o n o ra e try c z n »J j e s t
W c e lu
Techanl ка» p o d a i u
r ó ż n ic y
w y z n a c z e n ia r ó i m c y
w y sok ości
-
w z a je m n e k a t у z e n i t a l n e
-
o d le g ło ś c i
-
w ysok ości
z
.
z
ч
Ł aty
-T
30 0 0 S3
in s tru m e n tu
p o w in n y b y ć
w trzec h
p o m ie rz o n e j
s t a la
ze
w z g lę d u
P-
m ie r z o n e s y n c h r o n i c z n i e Сp r z y
a
ró ż n ic e
Jako c e l e
o d le g ło ś c i
sek u n d o w y m i
m ię d z y
m ogą s ł u ż y ć
skośn ej
o d le g ło ś c i
na w aru n k i
n a le ż y
n a le ż y
w p r o w a d z ić
Сs t a ł a i n s t r u m e n t u
m ie r z y ć
i
a t m o s fe ry c z n e .
te m p e ratu rę
ch ro m etrów a s p ir a c y jn y c h
A ssm an a.
205
z
p o p rą »** ze
z w ią z k u z
o d c zy ty
m e
po­
g ó r s k ic h
d o k ła d n o ś c ią
p o w ie trz a
w y­
W ild a
o b ie k t y w y lu n e t .
r e fle k t o r a )
W
C np.
s e ria m i
w te ren a ch
w ykonan y z dw öch s t a n o w i s k ,
d o d a w a n ia
w is k a c h
n a l e ż y p o m ie rz y ć :
.
te o d o lit a m i
s e ria c h ,
lC cc.
O p t y m a ln y p o m ia r
być
n iw e la c ji
nad r e p e r a m i.
r a d io t e le fo n ó w )
w in n y p r z e k r a c z a ć
w in ie n
«e to d a
n a r y s u n k u 8.
s k o ś n e *=.
z e n it a ln e
k o rz y s ta n iu
w y sok ości
p rz e d s ta w io n a
Do
w z g lę d u
na
o ra z
p o p ra w k ę
tym n a s t a n o ­
p rzy
n a le ż y
po­
1 mm.
u ż y c iu
psy­
dokonyw ać
*
dok ł kdnoccl *
l
C.2°C.
oot: I to n c sc i a 0 .5
(tin o v iS K U .
hg.
W szystkie
■вок? erycznych
piacbwki
c itm a n l*
n
naa reperem.
C llm jk a
magnesu j e s t
inwarowej
to
5 cm. 3
Dokładność
pomiaru
Gospodarki
pomiaru
zastosow aniu
n iw e la c y jn e j.
ła tc e
Cz
p rzy
lu n e c ie
i
15 m wynosi
0 .2
instrum entu
tzw.
batka
“ł a t k i “
za
wysokości
pomoc д
dc
ułamka anO są
dwbch
p o ło że n ia c h
instrum entu od
metoda
Wiloa
-
n i w e la c ji
6. Wyniki pomlarńw
otrzyaan* na
Badania
n ie
m
trygo n om etryczn ej
T 2000 S 1 nasadka
Cz
wy­
k oła.
ła ty
Najwłaściwszym zestawem pomiarowym do przeprow adzania
w acji
taśmy
O dczyty na l a c i e
d o k ła d n o ś c i«
o d le g ło ś c i
odpow iedn ie
Wodnej.
mi 11 metrowynD.
la t y
» n e r o l du
na jednym
warunków a t -
wysokości
na o d p ow iedn iej
spoziomowanej
odczytu
n iż
i
i
d z ię k i
p o d z ia le »
p rzytw ierd zan a
konywane p rzy
w ię k szej
z
p r e c y z y jn e j
d ok ład nością
używane dc
sposób
O s ią g n ię to
mwarowa
poeocą
p o w ie t r z *
okresowo sprawdzane p rz e z
M e t e o r o lo g ii
Opracowano p re c y z y jn y
za
w ilg o tn o ś ć
p rzy rzą d y
powinny być
In s ty tu tu
łta o s f « г у с и »
o ra z
dal nu e rc z a
DI
sa
o b e c n ie
o b ser­
te o d o lity
2000.
Metodą nieelmcjl tryyonoaetrycznej
poligonie geodynaaicznya w Tatrach
na ta trza ń sk im
p o l ig o n i e
geodynaaicznym są
prowadzo­
ne od 1Э85 roku
Ciąg
Okc fic z n e
ma
tak.
ic h
n i w e la c ji
tr y g o n o e e tr y c z n e j
Rysy o p rzew yższen iu
warunki
pogody}
że
a tm osferyczn e
punkty
is tn ia ł*
w p ó ź n ie js z y »
końcowe
możliwość
c z a s ie ,
z a lo ż o n c
ponad 11OO m.
panujące
w T atrach
każdego
p r z ę s ła
pr z e r wam а
bez
na t r a s i e
Ze względu
p o trz e b y
M orskie
na s p e c y ­
Сn a g ie
z a la n a -
z a s t a b iliz o w a n o
р е ш а л )«
p oe ia ru
i
dokończenia
c a łe g o
c ią g u
od
początku
T a b lic a
N iw e la c ja
Długości boicu
L-lczba
boko*
400 - 500 m
4
War to s c i
кг »on i e
tr y g o n o e e iry c z n a
Wyniki
Morskie
1S85 r .
Ok с
-
Rysy
Wyniki
19ВГ
r
1102 6412 к
11 02. 6474
1102 .64,57 к
1102 6418
1102. R4A3
1102. 64Э8
2 0 6
5
P o m ia ry w ykonano
ro k u .
d w u k ro tn ie
V r o k u 1 9 8 5 k ą t y m ie r z o n o
g ło ś c i
nano
n asad k a firm y
t e o d o lit e m
n a s a d k a DI
Jak
5.
S o k k is h a
W ild a
TH z
z
danych
1 3 86
że
w ykonane
t y lk o
o 0 . 5 mm.
S ie
6 .2
d w u k r o t n i * w 1Q8CS
T h e o O lO A ,
ока.
w
b u
j асу»
t a b lic y
a ś re d n ie
z u p e łn ie
a o d le ­
V 1 9 8 6 r o k u p oo& iary w y k o ­
k o łe m
z a m ie s z c z o n o w
za w a rty c h
p rz e k ra c z a ją
mimo,
R ed 3.
s a m o p o z io
O t r z y m a n e w y n ik i
w y n ik a
p o m ia r ó w m e
ró ż n ił
-
w 1085 r o k u i
t e o d o lit a m i
t a b lic y
5
z
w y n ik ó w
la t
zestaw em
n a le ż y
i
5.
ró ż n ic e
w y n ik i
in n y m
U z y s k a n e w y n ik i
p io n o w y m
1 9 85 1
p o m iaro w y m
uznać
za b a r ­
dzo d obre.
W 1986 ro k u
p ow yższą
z y jn e j
n iw e la c ji
la n a
M o r s k ie
-
m e to d ę
g e o m etry cz n ej
O ko.
p rze testo w an o
z a ło ż o n y c h
U z y s k a n e w y n ik i
na
c ią g a c h
w z d łu ż
szosy
p rz e d s ta w io n o
p recy ­
Łysa Po­
w t a b lic y
T a b lic a
N iw e la c ja
try go n o m etry c zn a
Łysa
P o la n a
D łu g o ś c i boku
L ic z b a
boków
-
-
Ni w e la c ja
t r ygonom etry c zn a
Ш
Dł ugość
c ią g u
- 30 0 m
5
lO O
- 900 m
5
N iw e la c ja
g e o m etry ­
czna
m
R ó ż n ic e
p o m ię d z y
ta tn im
500 -
95. 4275
+ 0 .2
1 . 65
l O O .3740
lO O . 3 7 6 3
+ 2. 5
1 . os
23. 2193
2 3 . 2301
23. 2299
♦ 5 .2
kanych
c ią g u ,
c e le m
co
1987 ro k u
e k s p e r y m e n t u m ie r z o n o
ja k
w id a ć ,
ge o m e try c z n e j
+ 2 . В mm i
+ 5 .2
1 try go ­
ram.
p r z y d łu ż s z y c h
n a t y c h m ia s t
o d b iło
p o m ia ry p rz e p ro w a d z o n o w r e j o n i e
na p r z e k r o ja c h
rzęd u
n iw e la c ji
-КЗ. 2 mm,
s ię
W os­
bokach
na u z y s ­
w y n ik a c h .
V
w ej
w y n ik a m i
w ynoszą k o le jn o :
9 0 0 m e t ró w ,
HUB
95 . 4 2 7 3
23. 2247
n o m etry czn ej
R óżn i ca
95 . 4 2 68
95 . 4 2 7 6
O. 6 2
lO O - 3 0 0 m
e
6
g eo m etry cz n a
M o r s k i e O ko
km
lO O
n iw e la c ja
в.
T atr.
O trzy m an e w y n ik i
O s ią g n ię t o
w y n ik a m i
łą c z ą c y c h
z a s k a k u ją c o
p r e c y z y jn e j
P o m ia ry b y ł y
je d n o s t k i
H a li
g e o lo g ic z n e
z a m ie s z c z o n o w t a b l i c a c h
d o k ła d n e
n iw e la c ji
geo ee try c zn ej
w y k o n y w an e n a o g ó ł
207
w y n ik i.
G ą s ie n ic o ­
p ie r w s z e g o
7 18 .
k o n k u r u ją c e
z
w g ó ra ch .
p r z y p och m u rn ej
p o g o d z i*
i
T a b lic * 7
N iw e la c ja
trygonom etryczna
С лад
1087 rok
D i u g o ś c i bok u
L ic z b a
boków
Ni w e la c ja
tr .y g o r to ia e tr y c z n a
SI
R ó tn ic a
ЯНЕ
Mur D w a n le c
kopa M agu ry
300 - 400 m
3
20 3. 69 68
2 0 3 .6 9 5 5
+ 1 .3
Z l e l ony S taw
K a s p ro w y W ie r c h
20 0 - 3 0 0 m
4
324. е о 4 в
324. 6 0 53
-
Z i e l o n y S ta w
Swi n i c a
300 - 400 m
5
6 4 0. 1610
6 4 0 .1 6 1 2
♦ 0. 7
0. 7
ТаЫ i ca
N iw e la c ja
trygonom etryczna
D ł u g o ś c i boku
L ic z o a
b oków
Di u g o ś ć
c la g u
km
150 - 200 m
2
-
n iw e la c ja
Ni w e l a c j a
try go n o ­
m etry czn a
a
Ni w e l а с j а
g e o m et r y czna
*
1987 rok
R óżni ca
min
72. 8311
7 2 . 83 1 9
0. 64
72 83 1 5
200 - 400 m
5
g e o a e iry c z n a
7 2 . 8 3 09
-
0 .6
7 4 5 9 03
+ 0 9
74 58 6 9
74 58 92
1. 34
74 5804
T a b li ca
C i ag
Mur o w a n ie c
ICopa M agury
D łu g o ś c i boku
L i czb a
bok ów
300
-
400
m
2
Z i e i o n v S taw
K a sp ro w v W ie rc h
200
Mur owaniec
IOC - 400 *
7
- ЭОС n
4
Ni w el ac j a
try g o n o ­
m e tr y c z n a
1 9 8 9 r.
203
203
698C
203
6983
Staw
e a se
6050
2 0 3 .6 0 6 3
324. 6050
147. 4219
147. 4208
147 4214
208
N iw e la c ja
try g o n c e e try c zn a
108? r
32 4 6061
3 2 4 . 6041
324
Z ie lo n y
8
147. 4200
S
w te ep e ratu rz #
о
2 С do
od
о
1 4 C.
od pomvrzchiu
ocU »© 1 o ś c i
O lo w »
p r z * b ie& ał у
w znacznej
z ie m l .
Pomiary w rejonie Hali G m i w ü c o w J powtórzono w rocu 1680.
Kąty mierzono teodolitami Wilda T-2000 S i T-2 z u a o p o z l o a u j ą c ya kołem pionowym, a odległości nasadką dal mi erczą Ш -2000.
Uzyskane wyniki przedstawiono w tablicy O
W y n ik i
p o t w ie r d z iły
n i e w y n ik i
z
w c z e ś n ie j
ro k u 1087 l
nym z e s t a w « « p o m ia ro w y m r ó ż n i ą
7.
W te ren a ch
5 0 0 m.
cznej
“s u r o w e "
są
w y n ik i
te o r e ty c z n ie
t r y c z n e j.
w y n ik i
g ó rs k ic h ,
±1 ши>
o ra z
m e t a lo w ą
z y jn e j
ła ty
p rzy
w dużej
-
lu b
s y n c h r o n ic z n y c h
d o k ła d n o ś c i
m ilim e t r o w y m ,
p o d z ia łe m
na
o s ią g n ię t o
n iw e la c ji
te c h n ik a
geom e­
n o r m a ln e j
o b s e r w a c ja c h
p o m ia r u
re p e ra c h
o d le g ło ś c i
(z a s t o s o w a n o
um ocow an ą
w y n ik i
ge o m e try c z n e j
n iw e la c ji
do
p re c y ­
k o n k u r u ją c e
w
gó ra c h ,
try g o n o m e try c z n e j
d u żych p rz e w y ż s z e n ia c h .
-O b s e r w a c je
o b s e r w a c je
za c h o d e m
s ię
PP
i '
są
n iw e la c ji
S ło ń c a .
c e lo w y c h
z ie m i.
z
w y­
na
po­
J e ż e li
d obre
p r z e b ie g a ją ­
w ysok ości
p o m ia r ó w
d a ła
A n a liz u ją c
u o g ó ln ia ją c y c h
ró ż n ic
W y n ik i
r e fr a k c ji.
n ie
p o w in n y b y ć
naJeuej
o k ilk a
w y z n a c z e n ia
c e lo w y c h .
w pływ em
PP
i
‘ j
d la
od p o w ie rz c h n i
m ożna p o k u s i e
d łu g o ś c i
c e lo w e j
n eczne s ą
ЭОО m.
z
o d le g ło ś c i
szczątk o w ym
p rze d
try g o n o m e try ­
n iw e la c ji
o r to m e try c z n e j
p o m ia rz e
D o k ła d n o ś ć
w zrostem
Jak
od
BB^km.
mane w y n ik i
tn e
k ró tszy ch
m e to d ą n i w e l a c j i
“ s u r o w y m “ w yn ik o m
Cm^ « ± 1 3 .
n iw e la c y jn e j).
Z asto sow a n a
ne
o d łu g o ś c ia c h
p re c y z y jn y m
p r e c y z y jn e j
z io m ie 1 .3
w y n ik i
Ś red ­
z u p e łn ie i n ­
W n io s k i
p o m ia r ó w
boków o k o ło
p ły t k ę
cych
d o k ła d n o ś c i.
u zy sk an e
m a k s y m a ln ie o 2 . O mm.
p rzęseł
ró w n e
że
o d n o s im y d o o d p o w i e d n i e g o s y s t e m u w y s o k o ś c i .
k ą tó w z e n lt a ln y c h
n ik a m i
d la
s ię
Po w p ro w a d z e n iu p o p ra w k i
D la d łu g o ś c i
“
o trzy m an e
1 0 8 0 pom im o,
o trzy ­
uw ag
m a le je
m ogą
być
w y sok o ści
w ra z
o b arc zo ­
e k w iw a le n ­
je d n a k o w e
w ykonyw ane w d n i
g eo m etry cz n ej
G o d z in y p o łu d n io w e ,
k o rz y s tn e do o b s e r w a c ji.
2 0 9
poch m urn e,
n a jle p ie j
p o d o b n ie
po w s c h o d z ie
z w ła s z c z a
w dni
1
s ło ­
ze
8.
K ilk a
uwag r>a l * H t
z a s lo s tn n n ia
v teren a ch
Proponowana
z o s t a ła
ciągu
tech n ik a
przetestow an a
n iw e l a c j i
rany odcinek
p r z ę s ła
200 m,
konano pomiary p r e c y z y jn e j
k r o tn ie .
N a stępn ie
metodą n iw e l a c j i
Theo-OlO В o ra z
n ie
d ro g i
300 m.
p r z e k r a c z a ły
Otrzymane wyniki
te g o
założonym
Warszawy.
p o d z ie lo n o
500 m.
Na c ią g u
wysokości
Do pomiaru
d a lm le r c z e j
w tr z e c h
c e lu
k o ło
geom etryczn ej
wyznaczono r ó ż n ic e
nasadki
trygo n o m etryc zn ej
b ite j
i
n iw e la c ji
trygo n o m etryc zn ej.
serwowano s y n c h ro n ic z n ie
riam i
do
w J ó z e fo s ła w iu
kilom etrow y wzdłuż
o d łu go ściach :
n i w e l a c ji
s p e c ja ln ie
p r e c y z y jn e j
try g o n o m etry c zn ej
p ła s k ic h
pomiaru
na
n iw e la c ji
DI-IOOO.
s e r ia c h ,
aż
na t r z y
tym
m iedzy reperami
u żyto
t e o d o l it ó w
K ąty z e n i t a l n e
a r ó ż n ic e
ob ­
mieclzy s e ­
10c".
przewyższeń
bok u
wy­
s z e ś c io ­
p rzedsta w ion o
w ta b lic y
T aD lica
Długość
Wyb­
Ni w a l a c j a
N iw e l a c j a
trygono­
g e ome­
metryczna
tryczna
m
m
10.
10
Różni ca
m
na
1. 4,288
300
1 . 4293
1 . 4290
1.4270
- 2 .0
3. 3197
+
3. 3186
500
3. 3156
3. 3171
lOOC
8. o i e e
Pomiary wykonywano w czerwcu,
Jak
wynika z
wyznaczenia
celowych.
ści
aanych
r ó ż n ic
O czym
1OOC m.
£ .2
lo w e j
P
m
m
.
i
P
chowany warunek
co Pr z Y d łu go śc i
zam ieszczonych
b yła
ju ż
m a leje
wynikami
10.3
mm,
wm osek( ż e
me
s ta ło ś c i
c e lo w e j
b y ły
ze
wysokości
jednakowe,
210
s ie
dokładność
wzrostem
Dla
n iw e la c ji
współczynnika
10.3
lO.
w ta b lic ?
wraz
c h o c ia ż
1 km o d b ił o
♦
rannych.
mowa w c ze ś n ie j.
miedzy
wynosi
Stąd
8. 0289
w godzinacn
wysokości
r ó ż n ic a
trygon om etryczn ej
zgodność
2. 6
8. 0175
8. 0197
c e lo w e j
d łu g o śc i
o
d łu go ­
geom etryczn ej
uzyskano
i
wewnętrzną
ekw iw alentne
a tym samym n ie
d la
ce­
był
za­
r e fr a k c ji
d la
c e lo w e j,
w sposób
zn aczący
na
w yznaczanym p r z e w y ż s z e n iu .
Z tego
p o w in n y p r z e k r a c z a ć
O b lic z o n a
3 0 0 m.
w s p ó łc z y n n ik ó w r e f r a k c j i
w y n io s ła
Z n uan y w s p ó łc z y n n ik ó w
n is k o
nad
w y k res
C r y s .1 0 3
w c z a s ie ,
c e lo w e j
Na p o d s t a w i e
w ysoko nad
p o d o b n ie
Z d a n ie m
a u to rk i
try go n o m e try c zn e j
ry go rystyc zn y m
w y ż e j},
N a t o m ia s t
k la s y
ilu s t r u je
Łeo
r e fra k c ji
i
w ysok ości
w s p ó łc z y n n ik ó w r e f r a k c j i
p o w in n y b y ć
r e fr a k c ji
o ra z
w a ru n k ó w o b s e r w a c y j n y c h
2 -3
p r e c y z y jn e j
np .
p o m ia ­
b o k ó w S mm
d o k ła d n o ś ć
z a s t ą p ie n ie
n iw e la c ji
d o k ła d n o ś c i
p o m ia r u
d obry ch
w dni
g e o m e t ry c z n e j.
te c h n ik a
b o k ó w d o 3 0 0 m,
z a p e w n ić
m o ż liw ie
w ykonyw ane
n iw e la c ji
o m a w ia n a
o m a w ia n ą t e c h n i k ą
w p ły w u
znaczne,
p o w in n y p r z e b i e g a ć
d o k ła d n o ś c i
p rz e s trz e g a n iu
try czn e j
e lim in a c ji
1 ".
p o w in n a
r ó ż n ic a
p r z e b ie g a ją c y c h
w s p ó łc z y n n ik a
w arto ści
c e lo w e
o b s e r w a c je
o d łu g o ś c i
n iz in n y c h .
I
że
o p r a c o w a n ia ,
k a tó w z e n it a ln y c h
być
z m ia n y
o b s e r w a c je
J ak
c e lo w y c h
w a ru n k ó w a t m o s f e r y c z n y c h
p rzy toczo n y ch
te re n e m ,
c e lo w e j
z ie m i.
s tw ie rd z ić ,
p och m urn e,
C p atrz
od
te j
c e lo w y c h n i »
0 .4 5 .
d la
m ogą
p r z e d s t a w ia ją c y
nad p o w ie r z c h n ią
m ożna r ó w n i e ż
ru
z ie m i
d la
Дк *
r e fr a k c ji
p o w ie rz c h n ią
w z a le ż n o ś c i
w z g lę d u d łu g o ś c i
p o m ia r u
m e to d ą
mm w t e r e n a c h
n iw e la c ji
n astąp i
geom e­
d o p ie r o
d y s p e rs y jn ą
pa
C p o r.
r o z d z . 103.
9.
D la
w e la c ją
p o k ró tc e
N iw e la c ja
p r z e d s t a w ie n ia
c a ło k s z t a łt u
try go n o m etry c zn ą
zasada
try go n o m etry c zn a
n iw e la c ji
o
k ró tk ic h
z e ö ro d k a
z a g a d n ie ń
bokach,
try go n o m etry c zn e j
211
z w ią z a n y c h
z o s t a n ie
ze
śro d k a .
z
n i­
o m ó w io n a
Ni w l * c j >
ron iczn ych
wych
tr y p o n a «n ry c z n i
k*tć>w
zwspoióv.
w Loay
g d z ie
s ta łe
to a y
wymaga
o o serw łcyjn ych .
роки ar u.
a n a lo g ic z n y
obserw acje
prace
można z a i i c z y ć
Różnice
rysunek
wysokości
w iajeen ych
g ó rs k ic h
dwóch
Można zaproponować
do te c h n ik i
n iw e l a c j i
jed n e go
do czynności
1
synch­
trzy teo b o -
in n y
w a rian t
geometr y c z n e j
o b serw a to ra,
pomocniczych.
p ozo­
Id e e
me-
Б.
można
o b l ic z y ć
w ykorzystu ją c
wzór
C55
i
na rysunku S.
ДК*
* AH
* 6
p c * i»r »«l
sa wykonywane p rze z
p rzed sta w ia
ozn aczen ia
z
w v »r »n »c ti
r>—l.rv^l
- 6
В
-
= дне
t
w prcod
-
дке
velvet
Cs
sinz
+ s
sinz
Э +
n
n,rvrt
TW>«
r\.n—1
rv^—1
C183
k
gozi e
АН
- Jest obserwowana ró żn ic*
6^
AK
«
6
6.
*
k
—1—
t>
A n a liz y
n ik i
•
poprawka u w zgl*dn iaJаса k rzyw izn ę zie m i ,
-
poprawka r e fr a k c y jn a ,
s
n,mt
*= —i2B
— Г
fCs
Ł
n,r*Hl
cos
z
rv,mi
Cs
s in z
d o ty c zą c e
n iw e la c ji
wysokości.
-
- s
s in
IVVH
>*k
wpływu
z
tv**—
»
rvivH
-Cs
rv.FVM
cos
Э* -
n,»W
Cs
n,n—
i
s in z
rv»-t
zie m s k ie g o
trygon om etryczn ej
z
»VIV-1
poi a
sa
s in
z
л,г»-1
Э* "•1
*
rv.rv-ł«j
g r a w ita c y jn e g o
s łu szn o
1
d la
na
t e c h n ik i
wy­
“ ze
środka“ .
P o p ra w k a 6^ m oże b y ć
Natomiast
li
d łu go śc i
celowych
p rzy
z a ło ż e n iu
tz n
k
r».rv—1 «
o b serw a cji
c ią
od
g a ją
bez
ze
TVTV*-i
pow ierzchni
na ogół
i
to
gó rs k ic h
ziem i .
na różnych
i
Celowe
zmimmal izow any.
“ w s te c z “
w spółczynnika
Z a ło ż e n ie
s zczytów
o b lic z o n a .
moż* być
“ w p rzó d “
s ta ło ś c i
k
tru d n o śc i
С
wpływ r e f r a k c j i
je s t
**
d la
z
*
i
same 1
na. stanowisku,
pew ności*
celowych
“ w p rzó d "
wysokościach
Ье-aa t a k i e
r e fr a k c ji
je ż e ­
z
s łu szn e
d la
duża o d l e g ł o ś ­
"w sL ecz"
nad
tereneu.,
3 »
nad
i
p r z e b ie ­
w p o b liż u
l i em_
Przykładowa,
d la
celowych
współczynników r e f r a k c j i
“
kości
2. 0 Сrys . 102.
dla celowej
1 . 5 * 1
-osiąga
Z tegc
t y t u łu
o długości
2 1 2
гое
wartość
b ł* d
z ie m i* ,
dochodzącą
wyznaczenia
r ó ż n ic a
nawet
r ó ż n ic y
m w y n ie s ie o k o ło 3 mm
do
wyso­
>
R y s.
IO-
Tendencje rozwojowe
O b e c n ie
r o z w ija
S ie
na
Jako
s y s t .e e
C H u ff
z
10&0.
fire *
n iw e la c ji
s z y b k ie j
L e v e llin g
n i w e la c ji
W stęp n e
Lei tz
C G äic h ter
a n a liz y
sy stem u
p re c y z y jn e j
o p a rta
i
na
sa
in n i
c a łk o w ic ie
za u to a a ty -
t r y g o n o m e t r y c z n e j,
n iw e la c ji
S y ste u D ,
S z c z e g ó ły te c h n ic z n e
»ild -
trygonom etrycznej
w USA C M a r y la n d )
z o w a n a m e to d a p r e c y z y j n e j
P r e c is io n
Ю.
o k r e ś la ­
RPLS
n ow oczesn ej
C R a p id
te c h n o lo g ii
d op ra co w y w a n e w k o o p e r a c ji
Ю в7Э.
RPLS p o z w o l i ł y
u s t a lić
n a s t ę p u ją c e
k r y te r ia :
-d o k ła d n o ś ć
-d łu g o ś ć
c e lo w y c h
-t e c h n ik a
B ia r e w
1 .0 6
mm L *^ * C L w k o O .
2SO a .
n iw e la c ji
p r o b le m
b ę d z ie
try go n ceetry czn ej
n iw e la c ji
e lim in o w a n y
d łu g o ś c ia c h
fa l
ła d n o ś c io w e
lim it o w a n e
ło ś c i
w ysok ości
z s y n c h r o n ic z n y * p o -
katć>w z e n i t a l n y c h .
P o d staw o w y
k c ji.
r ó ż n ic y
będa
a n a liz y
D o k ła d n o ś ć
рош аг
m e to d a d y s p e r s j i .
w zn aczn ym
k o m p u tero w ej
p o z io m ie
-
tr y g o n n in e tr y c z n e j
p o p rzez
b łę d a m i
s t o p n iu
-
k a tó w na
P o z o s t a łe
re fra ­
o g r a n ic z e n ia
p o m ia r ć w k a t ó w i
e lim in o w a n e
w p ły w
d w ó c h -r ó ż n y c h
dok-
p o m ia re m o d l e g ­
p o p rze z
z a s t o s o w a n ie
o b raz u .
p o m ia ru
m ik ro ra d ia n a
k a tó w z e n it a ln y c h
Cl
Airad
2 1 3
«
0 .2 1
•
p rz e w id u je
O 0 4 °^
s ię
na p o -
E le k t r o n ic z n y
рок и a r
p ew n i
o d le g ło ś c i
d o k ła d n o ś ć
W s y s t e m ie
p r z y pom ocy z m o d u lo w a n e j
1
ma w z a k r e s i e
RPLS
o d c zy ty
rach )
P ę d a w ykonyw ane d r o g a
czych
um ocowanych
cze
c e lo w n ic z e
do ty c h .
lu
na
bęaa
k tó re
na
na
s t a n o w iły
s t o s u je
s ię
zn akach
sy stem
za­
ta rc z
C re p e -
c e lo w m i-
w y so k o śc i ach .
p o z io m y c h
lin ii
d o z a k o d o w a n ia
T ar­
podobnych
ceny
na
w ie ­
to w arach .
Podstaw ow ym p ro b le m e m w s y s t e m i e
r e fra k c ji.
1 0 .1
P o ś w ię ć m y j e j
E lim in a c ja
fa l
optyczn ych
d łu g o ś c i
w a rto ść
to ra
fa li
m a łe j
p ro m ie ń
ś w ia t ła
p rze z
w a tm o s fe rz e ,
ró ż n ic y
s ie
w s p ó łc z y n n ik
kat
O g ó ln a z a s a d a
p io n o w e j
np.
w
e lim in a c ja
a
m eto d a d y s p e r s y j n a -
m ia n o w ic ie
n iż
p o d J a k im i
n ie b ie s k ie g o
25)
ro z c h o d z e n ia
ś w ia t ło
to
o
o
s ię
k ró tsze j
d łu ż s z e j.
d o c ie r a
i
p u n k c ie na k t ó r y
V С w zó r
Jednak
d y s p e rs y jn e
b a r d z ie j
k ie ru n k ó w
ś w ia t ła
RPLS j e s t
u w a g i.
w ła ś c iw o ś c i
z a ła m u je
u m ie s z c z o n e
w yznaczyć
n ie c o
re fr a k c ji
M eto d a w y k o r z y s t u j e
la
a n a liz y
o k r e ś la n y c h
o b e c n ie
la s e r o w e j
km.
w y s o k o ś c io w y c h
k o m p u t e ro w e j
ła t a c h
w ią z k i
od 2 m d o 1
K ą to w a
do o b se rw a ­
c z e rw o n e g o C ż r ó d ło
c e lu je m y )
pom n ożona
w yznaczony l a b o r a t o r y jn i e
pozw a­
re fr a k c ji.
p o m ia r u p o k a z a n a J e s t
na r y s u n k u 11.
Д/
ir Mt
i ’»et
11
Pys.
In s tru m e n ty ,
p r z y ję t o
k tó re
nazyw ać
P o d s ta w o w a
m a łe g o
c i*
k a ta
C O .O l ” ) ,
n a c ji
e lim in u ją
r e fra k c ję
na
p ow yższej
d ro d z e
d y sp e rso m e tra m i
tr u d n o ś c ią
tub C tzw .
k ata
m e to d y
d y s p e rs y jn e j
d y s p e rs ji)
c o p o z a p ro b le m a m i
z
bardzo
duża
in s t r u m e n t a ln y m i,
w p ły w u z a k ł ó c e ń sp o w o d o w a n y c h t u r b u l e n c j a
2 1 4
Jest
o k r e ś le n ie
d o k ła d n o ś ­
wym aga e l i m i -
a tm o s fe ry .
P o tym o g ó ln y m
w ie n ia
o m ó w ie n iu z a g a d n i e n i a
k o n k retn y ch
K ąt r e f r a k c j i
p r z e jd ź m y d o p r z e d s t a ­
z w ią z k ó w .
p io n o w e j
Jest
o k r e ś lo n y zn an ą z a le ż n o ś c ią
m
6 = s
g d z ie
n -
Jest
P o z o s t a łe
p rzy
w s p ó łc z y n n ik
o z n a c z e n ia
W z a k re s ie
c z y n n ik
to
ś w ia t ła
z a ła m a n ia
czym :
X
f J n в z
o
1 dl
C1JOD
z a ła m a n ia o ś ro d k a .
pokazane s ą
n a ry s u n k u 12.
w id z ia ln e g o
i
p rz e d s ta w io n y
-d łu g o ś ć
fa li;
b lis k ie j
je s t
D,
E.
za
G
p o d c z e rw ie n i
wspó>ł -
pom o cą w z o r u C a u c h y ’ e fg o
w s p ó łc z y n n ik i
w yznaczone
e m p ir y c z n ie .
M ię d z y n a r o d o w a
w ani e
D la
U n ia G e o d e z ji
i
G e o fiz y k i
w s p ó łc z y n n ik ó w B a r e l l a
i
S e arsa
R y s.
12.
p o w ie trz a
ś n ie n iu
0 .0 3 °/ ^ .
P^
=
w zór
С n -
С203
V
0 0 1 3 .2 5
p rz y b ie ra
1 3 Ю в = N
W s p ó łc z y n n ik
c z y n n ik ie m
mm Hg
sto so ­
hPa3
i
CT^
c 273. Ю Ю .
za w arto ści
CO^
c ii -
ró w m ej
p ostać
= 2 7 8 .8 0 4
+ 1 6288 +
x2
0213
X*
w y r a ż o n e w fjm.
-
r e fr a k c ji
d o w o ln y c h
C l 0753
d o w z o r u С203 .
su c h e g o o te m p e ra tu rz e 0 °C
760
p r z y czym X J e s t
z a le c iła
Jest
lu b
w aru n k ach
c z ęsto
w lite ra t u rz e
w s k a ź n ik ie m
m e t e o r o lo g ic z n y c h
2 1 5
n azyw an y w s jp ó ł-
re fra k c ji.
w s k a ź n ik
r e fra ik c ji
o
k
reś
la
n
y J
M
I
мог«-
*
Wzór f a ? l
-
"о
ll l
(
)
d oty czy such ego p o w ie trz *
W s p ó łc z y n n ik
w fu n k c ji
z a u ta a u u *
d łu g o ś c i
fa li
*
K6 i n i c z k u J » c
-
f С
w zó r
nożn a
i
C2S
bez
za w arto ści
p rz e d s ta w ić
w
S t o s u ją c
w a rto ść
w zór
C243
c a łk i
i )
?
p ro sty
w zór
d la
С233
w z g ie o e n
■
j f
о
ta k a
sana
o b lic z e n ia
g a z ie
V -
Jest
oosci
fa l.
n ic z o n a
w ie lk o ś c ią
a w ie c
M o ż liw o ś ć
z
C£33
i ' p o d s ta w ia ją c
К
A6
do
r e fra k c ji
w zoru
p io n o w e j
1 ^
с г ыз
d łu g o ś c i
oby dw u
fa l
i
z a k ła d a ją c ,
r ó w n a n ia c h ,
że
o t г rymamy
re fra k c ji
-
V Ać
С 253
o
w ie lk o ś c ią
d ete k to ró w ,
w
z a le ż n ą
z a s t o s o w a n ia
w p o d c z e rw ie n i
w ie d n i c h
k ą ta
N
—
AK
6 «
o g ó ln e j
F ( T-p )
o
d o dwu r ó ż n y c h
Jest
p ostaci
w aru n k ów a t n c s f e r y c z n y c h
С103 otrzymaumy n a s t ę p u j ą c e w y r a ż e n i e n a k ą t
*
p a r y w o d n e j.
ty lk o
zastosow an ych
d łu -
znaną
o d p o w ie d n ie j
p rze z
od
a b s o rb c j*
a w u ltr a fio le c ie
d lu g o ś c i
p »ry
fa li
w odnej
p rzez
i
Jest
o gra­
b ra k
odpo­
a b s o rb c je
ozonu
i
r o z p r o s z e n ie a ln o s fe r y .
Wybór
o d p o w ie d n ie j
w a r t o ś c ią
d y s p e r s ji
M n ie js z a
d ro ę
p r o m ie n i
fa li
d o k ła d n o s c ia
w arto ść
d y s p e rs ji
ś w ie t ln y c h ,
je d n o ro d n o ś c i
d ru g ie j
d łu g o ś c i
i
Jest
p o * « * 3 u je
a eate»
wymaga
w ię k s z e j
p o m ię d z y
d y s p e rs ji .
m n ie js z e
w ie ts z t
w aru n k ó w a t m o s f e r y c z n y c h
stro n y
k o n p ro n is e s
p o m ia r u k a t a
o d d z ie le n ie
p r a w d o p o d o b ie ń s t w o
w z d łu ż
d o k ła d n o ś c i
ty c h
d ró g.
a ie
p o m ia r u k a t a
z
dys­
p e rs ji
P r z y k ła d o w o
AK ^* 4 .
a w ie c
s p e r s ji
musi
kat
H e-M e
c z e r wony
■ »fz e
С3 2 *
barw y
w a rto ść
by ć
r e fra k c ji.
t r a f i o l et
d la
Ś w ia t ła
V w y n o si
p o m ierz o m y
С633
W ild a СG a c h te r
nm3
D la
i
i
o k o ło
<50.
s z e ś ć d z ie s ią t
M a jc z e ś c ie j
nm3
c ze rw o n e g o
s to s o w a n y m i
Н е-C d
d łu g o ś c i
H u is e r
2 1 «
10673
n ie b ie s k ie g o
W tym w y p ad k u k a t
ra zy
d o k ła d n ie j
d łu g o ś c ia m i
n ie b ie s k i
fa l
i
С44.2
nm3
sto so w an y ch
w a rto ść
V -
40.
w
fa l
lu b
dy­
n iż
sa
ul -
d y sp erso -
In te n s y w n e p r a c e
c z y ły
ła m i
k ilk u
k o n s t u K c y jn y u u
13843.
n ie
ta
b a d a w c z e o s t-a t.n i.e g o d w u d z i e s t o l e c i a
p rzy rząd ó w
P rzy rząd y
u d a ło
s ię
C d y sp e rso m etrb w )
C P r e le p in
b y ły
i
Gol über
buaow ane
je d n a k
o s ią g n ą ć
r ó ż n ią c y c h
w
1979,
S z w e c ji,
w ym aganej
s ię
d o star­
szczegó­
W illia m s
ZSR R ,
i
RKN i
d o k ła d n o ś c i
Kah.en
A n g lii,
p o m ia r u k , ą -
d y s p e rs ji .
D o p ie r o
z a ły
c ie
ie
w y n ik i
badan
zbudow any w k o o p e r a c ji
e lim in u je
p o w ie trz a .
go
o s ta t n ic h
r e fra k c ję
O s ią g n ię t o
d etek to ra
Z d a n ie m
o z m ro k u ,
s z y b k im
d z ię k i
w in t e r w a le
au to ró w
w
to
z
a naw et
H u is e r
p rzy
19873
d y sp erso ra etr
s z k o d liw y
0 .0 3
1 m in .
/jrad .
i
w yka­
rz e c z y w iś ­
w p ły w t u r b u l e n c j i
e l e k t r o —o p t y c z n e ­
p o p rze z
c a łk o w a n iie
p rzy
d łu g o ś c i
c e lo w e j
p o m ia ry
m ogą b y ć
p rze p ro w a d zan e
n ie d o g o d n y c h
w nocy,
i
z a s t o s o w a n iu
k o n s t ru k c ji,
p rzy p ad k u
W ild e m
ró w n ie ż
o r o z d z ie lc z o ś c i
w y n ik ó w p o m ia r u
ró w n ie ż
ja k
СG a c h t e r
w a ru n k ó w
s iln e j
2SO ли.
a tm o s fe ry c z n y c h
t u r b u le n c ji
njp.
p o w ie trz a
i
w ie trz ę .
D o b rz e fu n k c jo n u ją c y
d y sp e rso m e tr
n ie
m usi
być
w ię k s z y
n liż
k o n w e n c j o n a ln y t e o d o l i t .
Ś r o d o w is k o
p rzy rząd ó w ,
m ia r y
g e o d e z y jn e
k tó re
ni w el а с у j n e ,
czam u
ró ż n ic
n ie
czeka
ty lk o
a le
na
u s p ra w n ią
ró w n ie ż
o d c h y le ń
s e ry jn ą
z n a jd ą
p io n u
p r o d u k c ję
ja k
d otąd
t y fp u
u c ią ż liw e
z a s t o s o w a n ie
C H r a d ile k
te go
p rzy
1 9 5 9 .1 9 8 4 ,
p to -
w yznsa-
M akow ska
1 9 6 6 ,1 9 7 9 3 .
Co w i ę c e j ,
nym
p o m ia ry RPLS w p o ł ą c z e n i u
p o z w o lą n a w y z n a c z a n i e
a w ię c
w ie lk o ś c i
z
ró ż n ic y
p o d staw o w ej
p o m ia ra m i
p o t e n c ja łu
w b a d a n ia c h
g r a w im e t r y c z ­
g r a w it a c y jn e g o
g e o d y n a m ic z n y c h .
LITER ATU R A
113
B ru n er
m o u n t a in
[2 1
(G e o m e tr is c h e s
L e v e lin g
[3 3
and
F - К-
C ie ś la k
p o d s ta w o w y c h
C o e ffic ie n ts
G 2 2 С19753
C19753:
N iu e iie m e n t .
G e o d e tic
S y s te m
p r e c y z y jn e j.
C 19753s
U m se rv
s lo p e
B ru n er
C h a rt in g
F . K.
J.
s ie c i
NSW,
r e fr a c tio n
Z e it s c h r.
S e rv ic e s
C19773:
fu r
NOAA
on
a
Sydnej
T r ig o n o m e tr is c h e s
R e g u ir e n e n ts .
K o m it e t
U n iv .
of
Verm .
C 19 8 4 3 :
N iv e lle m e n t
u
-
P h o t o g r атвь
R a p id
P re c is io n
M a r y la n d .
W s p ó lc rz e s m e
g e o d e z ji
PAN.
g e o d e z y jn y c h ".
2 1 7
Sym.
W a rs z a w a
p r o b le m y
"W s p ó ł c z e s n e
1977.
n i b > e la c j> i
p r o b le im y
141
G e c h te r
« .« г « I lin g
B .F .,H u ls ® r
S y e iw
A .M . < 1 9 8 7 ) :
The
O p r a c o w a n ie
P ro je c t ;
R a pid
w ew w trzn e
P recisio n
firm y
W ild
H ear Dr u g g
I3J
H ra d ile k
L.
L otabw eich ungen
С10 58 ,
19 5 9 ,
und d e s
trigon om etrisch
1 9 6 0 ):
Bestim m ung
R e/ra k tlo n sk o e ffiz ien ten
gem essener
S t u d ia
H oh en nelz e .
r e la t iv e n
der
b e im A u s g l e i c h
geoph.
et
geod.
E . 3,-4
16 )
H r a d ile k
L.
H u ff
re f.
w y g ł.
Tree
K o n ra d W it t w e r
trangulatvon.
17 )
C 1984.):
L . C.
С108 -4 ):
A m e ric a n
-
d im en sion a l
V e r la g ,
A New R a p i d
G e o p h y s ic a l
terrestria l
S tu ttgart.
P recisio n
U n io n
CAGU)
L evellin g
w
San
System..
F r a n c is k о ,
C al i f or m a .
18 )
K łe c z e k
R.
potiLi «г ж о п у г т
C 1 9 7 5 ):
d ł u g o ś ć lam i
N iw e la c ja
trygonom etryczna
A rch iw u m
Ьокоы.
In s ty tu tu
te
G e o d e z ji
i K arto gra f i i .
I 0)
M akowska
flO )
i
N iw e la cja
Żorski
Z.
(1 9 7 9 ):
K a r to g ra fia ,
Makowska A .,
trygonom etryczna
C 1 9 7 6 ):
i
R e /ra k c ja
t.
X X V II.
Cichy L.
pionowa
z.
C1988);
do w y z n a c z a n i a d u ż y c h r o ż n i e
M erid ia n
In d e r
11 4)
Т.
S t.
des
S c h w e iz .
P r ile p in
H.
W illi и в
refra ction
V e rla g
115)
w Tatrach
trygo­
1.
p olsk ich .
n iw e la c ji
wysoKosci .
try—
G e o d e z ja
G o tth ard .
bas
a stron om isch e
A s tro n o m is c h
-
N ivellem en t
g e o d ä tis c h e
im
A rb e ite n
B and 20/11
Ä.
Т .,
G o lu b e v
D.
A.
N
.C 1 9 7 9 ):
refra k to m etrii.
C. ,
Kähnen H.
W:
m e a s u rem en t
CI 98-1):
G e o d e tic
M.
Ito g i
1n s t r x m e n t a l n y e
nauki
T wo wave
1 5 ,V in it i .
l e n g th
re fra c tio n .
angu l a r
S p rin g e r
-
B e rlin
Ząbek
Kom it e t
s ie c i
z.
z .l.
C l 9 3 9 ):
metody: g e o d e z i c h e s k o i
115)
XXV.
3.
t.X X X X I.
N ie t h a m e r
t.
Zastosow anie
gonom etryczn ej
11 3)
wyr ó w n a n i a
A na liza
K a r to g ra fia ,
i
K a r to g ra fia .
teren a ch
w
PVr
G e o d e z ja
s iec i
Makowska A-
G e o d e z ja
112)
C 1 8 6 6 ):
d ok to rsk a
Makowska A .,
nom etrycznej
111)
A.
P raca
górskich .
Z.
С1 9 8 0 ):
G e o o e z ji
PAN.
Wady
Sym
o r e c ужу jn ус h
“ W s p ó łc z e s n e
lat
n iw ela cy jn y ch .
p r o b le m y
g e o d e z y j n y c h ” . W a rs z a w a 108C.
R e c e n z o w a ł:
P r z y ję t o
p ro f,
dr
bab.
eto o p u b l i k o w a n i *
In t.
C z e s ła w
K a a w la
w dni u 20 lu t e g o
218
1 9 90 r .
p o d s ta w o w y c h
ANIELA
M A K O TSK A
PR E C ISE TRIGONOMETRIC L E V E L L IN G I N
MOUNTAINOUS R E G IO N S
S u m m a r y
V o rk s
T atry
co n d u c ted
m o u n t a in s
by th e
im p lie d
a d a p ta t io n
of
te rra in
s u r v e y in g
fo r
acc u ra cy o f
th e
p re c is e
of
i.e .
w o rk s
in
t h e o r e t ic a l
of
p o in ts
co n ce n trate
in
or
d iffic u ilt
e n su re
m axi cnum
th e
m e th o d s
d iffe re n c e s
on t h e
d is ta n c e s
and
can
le v e llin g
be d e fin e d
e s t a b lis h e d
p resen ted
of
in
w it h
as
sium
b e t w e *e n
th e
a r tic J le
d e te r m in a tio n
>of
m e a s u re m e n ts
to f
s y n c h r o n is e d
m easu red
d is ta n c e
T rig o n o m e tr ic
t r i g o n o m e t r i c a l 1 \y.
and a c c u ra c y o f
b a s is
c o n c e rn in g
by sh o rt
w o rk .
d e te r m in e d
S t u d ie s
a n g le s
th e
use o f
e le c t r -o -
ra n g e -fin d e r s .
M e a s u r in g
1 nrni
b en c h m ark
atta c h e d
z e n it h
h e ig h t
w ere
p e rfo rm e d
lin e s
m e a s u r in g
w it h
Сm e t a l
in
fr o m
ad ap ter
Z b ig n ie w
w it h
W ild
p ro v e d
Bocnenet
2 15
In s tru m e n t
mi 1 i m e te r
th e
-
s c a li* ,
th e r e s u lt s
c o m p a ra b le w it h
th e
in s t ru m e n ta tio n .
T r a n s la t io n ;
300 m d i s t a n c e s
d e te r m in in g
w as u s e d ) ,
w i ;t h
r e s u lt s
of
m o u n t a in s .
t e rra in
c lo u d y d ay s.
fin d e r
a cc u ra cy .
p la t e
ro d .
i.e .
le v e llin g
w ere f a r
1"
p r e c is e ly
le v e llin g
a c h ie v e d ,
d u rin g
2000 r a n g e -
and
d iffe re n c e
p re c is e
g e o m e tric
S ig h t
a n g le s
a cc u ra cy
to
т л я
p re c is e
to
s tu d ie s ,
th is
le v e llin g ,
t r ig o n o m e t ric
С ben c h m ar k s 3 .
on
in
d iffe re n c e s ,
h e ig h t
1 .3
w ay.
s it e
m e th o d s
e x t r e m e ly
c h a ra c te riz e d
p resen ted
z e n it h
w it h
a
te st
m e a s u r in g
th e
and e m p ir ic a l
g e o m e tric
h e ig h t
tra v e rse
o p u c ii
new
to
such
le v e llin g
w ere
lik e w is e
e le m e n t a ry
h e ig h t
of
knD ,
le v e llin g ,
of
known m e th o d s
tr ig o n o m e t ric
0 .5
use
on t h e g e o d y n a m lc
m e a s u re m e n ts .
The r e s u l t s
C up t o
a u th o r
s u rfa c e .
M easu rem en ts
T 2000 S t h e o d o l i t e s
to
be th e
«ю г »
w it h
DI
m ost a p p r o p r i . i t *
ЛНЕЛЯ
НАКОВСКА
BUfv^rnrnuHOE ТРИГОНОКЕТРНЧЕСХОЕ НИВЕЛИРОВАНИЕ
В ГОРНЫХ РАЙОНАХ
Р е з ю м е
Проводимые
автором
Татрах т ребов али
работы
разработки
на
геодм н ам и ческом
полигоне
новых или ше п р и с п о с о б л е н и я
ных изм ерительны х м етопов пля п р о в е д е н и я наблю дений
шей,
возможной
п ля
п о л у ч ен и я
точностью
на
этой
в
и звест­
с наиболь­
крайне
трупной
пля г е о п е з и с т а т ер р и т о р и и .
В р а б о т е рассм отрены
и ссле д о в а н и й
короткими
ка,
сторон ам и
аналогически
здесь
сумму
высот
-
то
женный
статье
р е зу л ь т а т ы
в ы со к о т о ч н о го
Cno
с
есть
ход
0 .5
и эм п и ри ч еск и х
нивелирования
Т ри гоном етрическая
нивелировкой.
с
нивелиров­
обозначает
тригоном етрически
о п р е д ел ен н ы х
р азн и ц
три гон ом етри ческого
нивелирования,
прово­
высотными
исследования
км>.
геом етри ческой
единичных
между
теоретических
тригоном етрического
зн ак ам и
к асаю т ся
(р е п е р а м и ).
методики
разниц
высот на о с н о в е синхронны х
т ак и е
р а с с т о я н и й . измеренных
и
точности
наблю дений
с
поможыз
Рассм отрение
в
определения
зенитны х
углов,
а
эл е к т р о н н о о п т и ч е с к м х
д альн ом ер ов
Измеряя
зенитны е
углы
с
точ н остью
300 м с точностью 1 мм и о п р е д е л я я
репером
Сприменено
делен и ем ,
были
д о с т и г н у т ы
о б р азо м
р е зу л ь т а т ы
с
Визирные
верхности
линии
дли ной
около
с
точностью
1 .3
миллиметровым
н и в ели р о в ан и я .) ,
мм-'км,
п р е ц и зи о н н о г о
а
таким
геом етричес­
в горах
п р охо д и ли
м естн ост и .
Н аи б о л ее
подходящим
являю тся
теодолит
на
зн ач и т ель н о м
Наблюдения
п р о в о д и л и сь
измерительным
Т и ль д а
Т
2000
200С
П еревод:
п л аст и н к у
вы сокоточного
конкурирующие с р е з у л ь т а т а м и
к о г о н и в ели ро в ан и я
DI
ж рейке
стороны
т о ч н о вы соту и н ст р ум ен т а над
м е талли ч еск у ю
прикрепленную
1 *',
R ń ia T o łs t -ik o w *
22С
набором
S
■
расстоянии
в
от
пасм урны е
п ля
этих
пальном ерная
п о­
дни.
работ
насадка