Dolina Środkowej Wisły
Transkrypt
Dolina Środkowej Wisły
86 87 Wisła jest ostatnią z wielkich rzek europejskich, która oparła się próbom całkowitej regulacji i zachowała w wielu miejscach pierwotny charakter. Dzięki temu nadal występują w korycie piaszczyste wyspy, a na brzegach fragmenty naturalnych lasów łęgowych i nadrzeczne łąki stanowiące schronienie dla wielu gatunków ptaków. Dolina Środkowej Wisły W krajach anglojęzycznych na wyspach w korycie rzeki; pozostałe to zimorodek, rezerwaty przyrody („Wyspy Świderskie” oraz „Wy- ptaków szponiastych charakterystyczny śpiew derkacz i dzięcioł białoszyi. Dolina stanowi ważne spy Zawadowskie”), w których obowiązuje zakaz (m.in. kani czarnej dziwonii tłumaczony jest lęgowisko m.in. ohara, ostrygojada, obu gatunków wstępu. Chronią one piaszczyste wyspy i mielizny czy trzech gatunków błot- jako „nice to meet you”. Nie sieweczek, brodźca piskliwego, mewy pospolitej, gą- w południowej części opisywanego obszaru – do pro- niaków). W lasach łęgowych wszystkie samce są tak pięknie siorka i jarzębatki. Podczas wiosennych i jesiennych wadzenia obserwacji najlepiej nadaje się Wał Zawa- można usłyszeć godowe na- ubarwione – karminowe głowę wędrówek środkowy odcinek Wisły pełni funkcję dowski (na lewym brzegu) lub znakowany żółty szlak woływania dzięciołów śred- i pierś można zobaczyć u tych, ważnego korytarza migracyjnego dla wielu gatunków, PTTK (na prawym brzegu, z Błot do Karczewa). nich, donośne okrzyki dzię- które mają za sobą co najmniej m.in. licznych siewkowców. dwa lata życia. ciołów zielonych czy potężne Trasa jest ciekawa niemal o każdej porze roku. Ostoja bębnienie dzięcioła czarnego. Zimą na wolnych od lodu fragmentach rzeki groma- Ostoja znajduje się na terenie województw lubel- dzą się krzyżówki, nurogęsi i gągoły, do których cza- skiego i mazowieckiego, obejmując odcinek Wisły od sem przyłączają się bielaczki. Bardzo liczne są mewy podpatrywanie gąsiorków, które Dęblina do Płocka. IBA zajmuje 30 490 ha i jest więk- – dysponując lunetą i wolnym czasem, można spró- szczególnie upodobały sobie między- sza od OSOP o powierzchni 28 061,4 ha. bować sił w oznaczaniu wieku i gatunku, co w przy- wale na prawym brzegu. Często w ich padku mew srebrzystych, białogłowych i romańskich pobliżu można spotkać jarzębatkę – naj- Maj stanowi dogodną porę na Koryto rzeki w wielu miejscach rozgałęzia się na może być nie lada wyzwaniem. Koncentracje ptaków rzadszą z występujących tu pokrzewek. Przez kilka mniejszych, pomiędzy którymi tworzą się wodnych przyciągają bieliki – trudno zimą nad Wisłą cały dzień w wierzbowych zaroślach śpiewają dzi- piaszczyste wyspy, przyciagające kolonie ptaków w czasie co najmniej półgodzinnej przechadzki nie wonie, ale na wysłuchanie koncertu obu słowików, wodnych. W dolinie zachowały się cenne zbiorowi- zobaczyć tych potężnych ptaków. Na porośniętych świerszczaka lub strumieniówki lepiej wybrać się Pliszka żółta licznie zasiedla ska lasów łęgowych (wiązowego, wierzbowego i to- nawłocią łąkach warto poszukiwać stad żerujących w godzinach wieczornych lub wczesnoporannych. rozległe nadwiślańskie łąki. polowego). Istniejące w przeszłości okresowo zale- szczygłów, czeczotek i rzepołuchów. W stromych piaszczystych skarpach nabrzeżnych Ptaki, jakie można tam spotkać, wanełąki w większości zostały przekształcone to głównie przedstawiciele w tereny rolnicze. rodzimego podgatunku flava, Ptaki choć z roku na rok wzrasta Na terenie ostoi stwierdzono 24 gatunki wymie- szansa napotkania ptaków nione w załączniku 1. dyrektywy ptasiej. Sześć z nich z północnoeuropejskiego kwalifikuje ten obszar jako ostoję o znaczeniu mię- podgatunku thunbergii, dzynarodowym, przy czym połowa (mewa czarno- charakteryzujących się m.in. głowa oraz rybitwy rzeczna i białoczelna) gniazduje znacznie ciemniejszą głową. gniazda zakładają zimorodki i brzegówki. Wczesną wiosną doliną migrują m.in. czajki oraz ptaki blaszkodziobe (szczególnie licznie pojawiają się Na rzece, nieco na południe od składowiska popio- świstuny). Część z nich traktuje rzekę tylko jako kory- łów z elektrociepłowni „Siekierki”, znajduje się kom- Ohar to jedyny w Polsce tarz przelotowy, a część zatrzymuje się na odpoczynek pleks wysp, na których do lęgów przystępują śmiesz- regularnie lęgowy ptak na wyspach lub płyciznach. Przelatują tam nie tylko ki, mewy pospolite, dwa gatunki rybitw (rzeczna blaszkodzioby zakładający Podczas zwiedzania tego odcinka Wisły liczącego ptaki ściśle związane z wodą – w okresie wiosennego i białoczelna) oraz sieweczek (rzeczna i obrożna). gniazda w norach. Samice około 15 km należy pamiętać, że znajdują się tu dwa przelotu jest okazja do zaobserwowania ciekawych Podczas przelotów (wiosennego i jesiennego) obser- z kilku par nieraz wspólnie Ciekawe miejsca Józefów–Warszawa opiekują się pisklętami. 88 89 od lodu fragmenty ściągają liczne gatunki kaczek (poza gągołami czy nurogęsiami również płaskonosy i cyraneczki), kormorany oraz czaple siwe i białe. W sąsiedztwie takich koncentracji często pojawiają się bieliki. W okresie wiosennych przelotów wyspy i mielizny są wybierane na miejsce odpoczynku przez liczne mewy (w tym małe) i rybitwy (m.in. białowąse i białoczelne). Siewkowce, czaple i kaczki wykorzystują zarówno wyspy, jak i tworzące się w niektórych miejscach płytkie rozlewiska. Wiosną i późnym latem nad Wisłą rozlega się gwar kolonii mew, rybitw i sieweczek. Gniazdują tu również ohary i ostrygojady, a na żerowisko ściągają bociany czarne. Wszechobecne są brodźce piskliwe. Obserwacje najlepiej jest prowadzić z lewego brzegu. Bardzo atrakcyjne są wały przeciwpowodziowe między Dobrzykowem a Wyszogrodem. Poza ptakami związanymi z korytem rzeki można stamtąd obserwować gatunki występujące na okolicznych łąkach i polach (m. in. bociany białe, żurawie, myszołowy, dudki) i w zadrzewieniach (kilka gatunków dzięciołów, w tym krętogłów). Na wysokości Dobrzykowa istnieje możliwość zejścia na brzeg i podziwiania wyspy, na której wiosną Kojarzony głównie wowane są tu też inne gatunki rybitw (czarna, biało- można spotkać m.in. liczne stada rybitw i zgrupowania z Wybrzeżem ostrygojad skrzydła, wielkodzioba) i mewy małe oraz wiele ga- oharów dochodzące do kilkunastu osobników. znalazł schronienie również tunków siewkowców. Przy niskim stanie wody można na wiślanych wyspach. Szansa spotkać liczące kilkadziesiąt osobników stada biegu- na jego spotkanie wzrasta sów (zmiennych, krzywodziobych, malutkich), a tak- 28-kilometrowy odcinek na prawym brzegu jest szczególnie w okresie migracji. że kwokacze, łęczaki, brodźce śniade, czajki, rycyki szczególnie wart polecenia osobom zainteresowanym i bataliony. Od czasu do czasu pojawiają się ostrygo- awifauną lasów łęgowych. Dzięcioły czarny, zielony jad, siewnica lub kamusznik. i pełzacz ogrodowy osiągają tu najwyższe zagęszcze- Holendry–Góra Kalwaria nia w całej Dolinie Środkowej Wisły. Podobnie sytu- Płock–Wyszogród acja wygląda z dzięciołem białoszyim, który po raz Ten 40-kilometrowy odcinek jest również bardzo pierwszy zagnieździł się w Polsce zaledwie 40 lat ciekawy ornitologicznie przez cały rok. Zimą wolne temu. Maj sprzyja słuchaniu piosenek dziwonii i de- Intensywnie żółte oko nadaje Najmniejsza z krajowych likatnych nawoływań remizów, a wieczorami „mecha- Zobacz koniecznie dorosłej jarzębatce groźny rybitw – rybitwa białoczelna nicznego” śpiewu strumieniówki. • Wyspy Zawadowskie: kolonia mew, rybitw i sie- wygląd. Najłatwiej wykryć weczek – wielkością zbliżona jest do skowronka. W przeciwieństwie Zimą i jesienią w okolicznych sadach można ob- • łęgi między Józefowem i Warszawą: godowe za- do większości gatunków jej serwować bardzo liczne koncentracje kwiczołów, chowania kilku gatunków dzięciołów (marzec) dziób nie jest czerwony, którym nieraz towarzyszą zdecydowanie mniejsze • wyspa na Wiśle na wysokości Dobrzykowa: kolo- lecz żółty. stadka grubodziobów. nia lęgowa ptaków wodnych, wiosną ohary tę pokrzewkę na podstawie wydawanego przez nią charakterystycznego terkotu.