Rozstrzygnięcie nadzorcze Nr PN- II.4131.154.2016 z dnia 29

DZIENNIK URZĘDOWY
WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO
Lublin, dnia 2 maja 2016 r.
Elektronicznie podpisany przez:
Paweł Chruściel; Lubelski Urząd Wojewódzki w Lublinie
Poz. 1804
Data: 02.05.2016 12:32:01
Wojewoda Lubelski
ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE NR PN- II.4131.154.2016
WOJEWODY LUBELSKIEGO
z dnia 29 kwietnia 2016 r.
uchwały Nr XVIII/94/2016 Rady Gminy Turobin z dnia 30 marca 2016r. w sprawie określenia
szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości z terenu Gminy Turobin
Na podstawie art. 91 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r.
poz. 446)
stwierdzam nieważność
uchwały Nr XVIII/94/2016 Rady Gminy Turobin z dnia 30 marca 2016r. w sprawie określenia
szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości z terenu Gminy Turobin.
Uzasadnienie
Uchwała Nr XVIII/94/2016 została doręczona organowi nadzoru w dniu 4 kwietnia 2016r.
Przedmiotową uchwałę Rada Gminy Turobin podjęła m.in. na podstawie art. 6r ust. 3 ustawy z dnia 13
września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2016 r. poz. 250).
W myśl powołanego przepisu ustawy, rada gminy określi, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa
miejscowego, szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych
od właścicieli
nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną przez właściciela
nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w szczególności częstotliwość
odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez punkty
selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
Mocą ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015r. poz. 87) do ww. art. 6r ust. 3 zostały dodane ust. 3a3d, które weszły w życie z dniem 1 lutego 2015 r.
Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego
–2–
Poz. 1804
Zgodnie z brzmieniem tych przepisów: „W uchwale, o której mowa w ust. 3, dopuszcza się
ograniczenie ilości odpadów zielonych, zużytych opon, odpadów wielkogabarytowych oraz odpadów
budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne odbieranych lub przyjmowanych przez
punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w zamian za pobraną
opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi” (art. 6r ust. 3a); „Dopuszcza się zróżnicowanie
częstotliwości odbierania odpadów w szczególności w zależności od ilości wytwarzanych odpadów i ich
rodzajów, z tym że w okresie od kwietnia do października częstotliwość odbierania zmieszanych odpadów
komunalnych oraz bioodpadów stanowiących odpady komunalne nie może być rzadsza niż raz na tydzień z
budynków wielolokalowych i nie rzadsza niż raz na dwa tygodnie z zabudowy jednorodzinnej; w przypadku
gmin wiejskich oraz części wiejskiej gmin miejsko-wiejskich częstotliwość odbierania zmieszanych odpadów
komunalnych oraz bioodpadów stanowiących odpady komunalne może być rzadsza” (art. 6r ust. 3b);
„Projekt uchwały, o której mowa w ust. 3, podlega zaopiniowaniu przez państwowego powiatowego
inspektora sanitarnego w zakresie częstotliwości odbierania odpadów komunalnych” (art. 6r ust. 3c);
„Uchwała, o której mowa w ust. 3, określa także tryb i sposób zgłaszania przez właścicieli nieruchomości
przypadków niewłaściwego świadczenia usług przez przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od
właścicieli nieruchomości lub przez prowadzącego punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych”
(art. 6r ust. 3d).
W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w obecnym stanie prawnym uchwała wydawana na
podstawie art. 6r ust. 3 ww. ustawy winna uwzględniać wytyczne wynikające z art. 6r ust. 3a, 3b i 3d, zaś jej
projekt podlega zaopiniowaniu zgodnie z art. 6r ust. 3c.
W ocenie organu nadzoru Rada Gminy nie wypełniła ustawowego upoważnienia wynikającego z art. 6r
ust. 3 w zw. art. 6r ust. 3d ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, nie określiła bowiem trybu
i sposobu zgłaszania przez właścicieli nieruchomości przypadków niewłaściwego świadczenia usług przez
przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości lub przez prowadzącego
punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Użyty przez ustawodawcę w art. 6r ust. 3d zwrot:
„uchwała, o której mowa w ust. 3, określa także (…)” nie przewiduje bowiem żadnej swobody co do
możliwości odstąpienia od uregulowania wskazanych w ustawie kwestii w uchwale podjętej na podstawie
art. 6r ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Określając materię, jaką pozostawiono do uregulowania w drodze uchwały radzie gminy ustawodawca
nakazał obligatoryjnie objąć wskazane w ustawie kwestie będące przedmiotem upoważnienia. Pominięcie
przez radę gminy któregoś z elementów upoważnienia wynikającego z art. 6r ust. 3 w zw. z art. 6r ust. 3a,
3b i 3d ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach skutkuje brakiem pełnej jego realizacji i ma
istotny wpływ na ocenę zgodności z prawem podjętego aktu. Rada gminy obowiązana jest bowiem
przestrzegać zakresu upoważnienia, udzielonego jej przez ustawę. Niewyczerpanie zakresu przedmiotowego
przekazanego przez ustawodawcę do uregulowania w drodze uchwały, skutkuje zaś istotnym naruszeniem
prawa. Reasumując, za prawidłowe wykonanie upoważnienia można uznać tylko taką uchwałę, której
postanowienia normują wyczerpująco wszystkie kwestie przekazane w upoważnieniu prawodawcy. A zatem
jeśli ustawodawca zastrzegł, że w akcie prawa miejscowego powinny znaleźć się określone regulacje, to ich
brak oznacza niewypełnienie przez zaskarżoną uchwałę zakresu regulacji określonej w upoważnieniu
ustawowym.
Uchwała w sprawie określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie
odbierania odpadów komunalnych stanowi akt prawa miejscowego, wydany z upoważnienia określonego w
art. 6r ust. 3 ustawy, co oznacza, że organ stanowiący musi ściśle uwzględniać wytyczne zawarte w
upoważnieniu. Odstąpienie od tej zasady narusza związek formalny
i materialny pomiędzy aktem wykonawczym a ustawą, co z reguły stanowi istotne naruszenie prawa.
Zatem w celu pełnej realizacji upoważnienia ustawowego Rada Gminy powinna obligatoryjnie określić w
podejmowanej uchwale tryb i sposób zgłaszania przez właścicieli nieruchomości przypadków
niewłaściwego świadczenia usług przez przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości lub przez prowadzącego punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
W ocenie organu nadzoru uchwała Nr XVIII/94/2016 nie wypełnia dyspozycji przepisu art. 6r ust. 3 w
zw. z art. 6r ust. 3d ustawy. Jest to istotne naruszenie prawa, uzasadniające stwierdzenie nieważności
uchwały w całości.
Ponadto przedmiotowa uchwała obarczona jest innymi istotnymi wadami prawnymi.
Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego
–3–
Poz. 1804
W § 1 ust. 1 przedmiotowej uchwały postanowiono: na terenie gminy odpady komunalne odbierane są
od właścicieli nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych jeden raz w miesiącu kalendarzowym z
zastrzeżeniem ust. 2.
Wskazanymi regulacjami Rada Gminy Turobin objęła zatem działaniem uchwały także właścicieli
nieruchomości niezamieszkałych.
Na wstępie należy zauważyć, że stosownie do treści art. 3 ust. 2 pkt 3 ustawy o utrzymaniu czystości
gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w
szczególności obejmują wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania
odpadami komunalnymi.
Jednocześnie z art. 6c ust. 1 ustawy wynika, że gminy są obowiązane do zorganizowania odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy.
W przypadku nieruchomości niezamieszkałych rada gminy może, w drodze uchwały stanowiącej akt
prawa miejscowego, postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na
których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne (art. 6c ust. 2).
Właściciele nieruchomości, o których mowa w art. 6c, są obowiązani ponosić na rzecz gminy, na terenie
której są położone ich nieruchomości, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi (art. 6h).
Natomiast właściciele nieruchomości, którzy pozbywają się z terenu nieruchomości nieczystości
ciekłych, oraz właściciele nieruchomości, którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie
odpadami komunalnymi na rzecz gminy, wykonując obowiązek określony w art. 5 ust. 1 pkt 3b, są
obowiązani do udokumentowania w formie umowy korzystania z usług wykonywanych przez:
1)
gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie
działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych lub
2)
gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w art. 9b ust. 2
- przez okazanie takich umów i dowodów uiszczania opłat za te usługi (art. 6 ust. 1 ustawy).
Rada gminy określa, w drodze uchwały, górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli
nieruchomości za usługi, o których mowa w ust. 1 (art. 6 ust. 2).
Z brzmienia cytowanych przepisów wynika jednoznacznie, że obowiązek gminy objęcia systemem
gospodarowania odpadami komunalnymi obligatoryjnie dotyczy jedynie właścicieli nieruchomości
zamieszkałych. Nieruchomości niezamieszkałe mogą zostać fakultatywnie objęte zorganizowanym
przez gminę systemem odbierania odpadów dopiero po podjęciu przez radę gminy uchwały,
stanowiącej akt prawa miejscowego, wyrażającej wolę odbierania odpadów komunalnych także od
tych właścicieli.
Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi, o której mowa w art. 6h ustawy będzie zatem
obligatoryjnie ponoszona przez właścicieli nieruchomości zamieszkałych, a niezamieszkałych tylko w
przypadku objęcia ich systemem odbierania odpadów, co nastąpi, jak już wskazano, po podjęciu
przez radę gminy uchwały na podstawie art. 6c ust. 2 ustawy.
W razie braku takiego postanowienia, właściciele takich nieruchomości pozbywają się odpadów
komunalnych zgodnie z umową o korzystanie z usług w tym zakresie (art. 6 ust. 1).
W konsekwencji, usługi świadczone przez gminę w ramach tej opłaty, w zakresie określonym
uchwałą podjętą na podstawie art. 6r ust. 3 ustawy, będą dotyczyły właścicieli nieruchomości
niezamieszkałych tylko w przypadku objęcia tych osób gminnym systemem odbierania odpadów na
podstawie art. 6c ust. 2 ustawy.
Należy podnieść, że w dniu 26 lipca 2012 r. Rada Gminy Turobin podjęła uchwałę
XXII/119/2012 w sprawie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na
których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. Rada Gminy na sesji w dniu 26
kwietnia 2013 r. uchyliła ww. uchwałę uchwałą Nr XXXII/171/2013. Do dnia podjęcia
przedmiotowej uchwały Nr XVIII/94/2016 Rada Gminy Turobin nie wyraziła woli odbierania
odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych. Nie podjęła bowiem uchwały, o której
Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego
–4–
Poz. 1804
mowa w art. 6c ust. 2 ustawy. Z uwagi na powyższe, objęcie właścicieli nieruchomości
niezamieszkałych zakresem usług określonych uchwałą Nr XVIII/94/2016 jest pozbawione podstaw
prawnych.
Powyższa argumentacja przesądza także o wadliwości postanowień zawartych w § 2 ust. 2 oraz
§ 3 ust. 1 w brzmieniu „i nieruchomości niezamieszkałych”.
Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzenie nieważności uchwały Nr XVIII/94/2016 jest
uzasadnione.
Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Lublinie, złożona za moim pośrednictwem, w terminie 30 dni od daty jego
doręczenia.
WOJEWODA LUBELSKI
Przemysław Czarnek
Otrzymują:
1) Wójt Gminy Turobin
2) Przewodniczący Rady Gminy Turobin