Cywilizacje pozaeuropejskie

Cywilizacje pozaeuropejskie
1. Mieszkańcy Ameryki



Nazwa Indianie na określenie ludów obu Ameryk nadana przez
pomyłkę
W tzw. okresie prekolumbijskim żyło tu ok. 350 wspólnot
plemiennych
Pod koniec XV w. żyło tu ok. 50-75 mln. ludzi; z tego ok. połowy
zamieszkiwało Mezoamerykę (od Meksyku po płn. Panamę)
3 kategorie plemion
a) nomadzi
b) ludy półosiadłe
c)
ludy osiadłe


Z ludów osiadłych najważniejsze są 3: Majowe, Inkowie,
Aztekowie
2. Cywilizacja Majów





Najwcześniej rozwinięta
Zamieszkiwali półwysep Jukatan (dziś Meksyk,
Gwatemala, Honduras, Salwador)
Nie mięli jednolitego państwa raczej związki
klanów; klany wybierały naczelnika, który sprawował
władzę przy pomocy urzędników miejskich
Mieszkańcy miast toczyli ze sobą wojny, by zyskać
jeńców do składania ich w ofierze bogom
Kultura Majów przetrwała do ok. 1450 roku
Kultura Majów








„Grecy Nowego Świata”
Umieli wytwarzać ceramikę, tkaniny, znali obróbkę
metalu
Ale nie znali koła
Znali się na astrologii
„Kalendarz Majów” kończący świat w 2012 r. (na szczęście
przetrwaliśmy)
Stosowali matematykę
Posługiwali się pismem
Duża część zabytków została zniszczona przez
Hiszpanów



Ideał piękna - kukurydza
Aby osiągnąć zbliżony do niej kształt, spłaszczano
niemowlętom czaszkę za pomocą drewnianych
deszczułek.
U Majów królowała też moda na zez. Aby go osiągnąć,
zawieszano dzieciom koralik we włosach nad czołem, co
powodowało pożądaną deformację wzroku
3. Aztekowie

Pojawili się ok. 1200 roku
W XIV w. podbój ziem
Ok.. 1345 r. zbudowano stolicę w w Tenochtitlanie;
żyło tu ok. 200-250 tys. ludzi
XV w. podbój pozostałych plemion

Głównie rolnictwo

Budowali potężne piramidy na których szczycie
składali ofiary z ludzi dla boga wojny –
Huitzilopochtli



4. Inkowie



Panowali na terenie ponad 3 000 km (dziś Peru,
Ekwador, Chile)
Najbardziej znane miasto to Machu Picchu; uniknęło
zniszczeń w okresie podbojów
Na czele państwa stał inka, syn słońca, który rządzi
przy pomocy arystokracji






Zbudowali sieć dróg m.in. szlaki o długości 1500 i
2000 km
Porozumiewali się na odległość za pomocą dymu i ognia
Udomowili lamę i alpakę, które dostarczały mięsa,
wełny i skór, a lama służyła również do przewożenia
ładunków.
Wznosili wielkie kamienne budowle, mosty, tunele,
akwedukty
Wysoki poziom medycyny
Ale nie znali kół


Stworzyli sieć pocztową, opartą na ciągle gotowych do
pracy biegaczach, rozmieszczonych wzdłuż głównych
traktów
Nie wynaleźli natomiast pisma – jego niedoskonałym
substytutem było kipu, czyli system zapisu polegający
na robieniu węzłów na kolorowych sznurkach
5. Cywilizacje Azji

Zróżnicowane ludy i koczownicze (pierwotne) i
rozwinięte na długo przed Europą
Chiny



Dynastia Ming w XIV w. obaliła władców
mongolskich
Rywalizacja z Japonią o tereny
Zbyt duże obciążenia podatkowe powodują bunty i
obalenie dynastii Ming oraz przejęcie władzy przez
władców Mandżurii
Japonia





10-tki państw zjednoczone w XVI w. przez sioguna
Hideyoshi
Siogun sprawował władzę w imieniu cesarza
Walki z Chinami o dominację
Buddyzm dominuje jako religia, ale od lat 40-tych
XVI w. chrześcijaństwo próbuje też wejść do
Japonii
To powoduje edykty antychrześcijańskie oraz
stopniowa izolacja Japonii od chrześcijan i
Europejczyków
Indie



Rozbite wewnętrznie
W I połowie XVI w. plemiona afgańskie zajmują
północe tereny Indii
Upada sułtanat Delhi powstaje państwo Wielkiego
Mogoła (od afgańskiego plemienia Mogołów) stolica w
Dehli
6. Cywilizacje afrykańskie



Najbardziej rozwinięty był północny Sudan dzięki
kontaktom z Arabami
Tutaj także religia islamu
Muzułmańskie także Mali i Songhaj

Etiopia (chrześcijańska) to miejsce rywalizacji arabskochrześcijańskiej,

Najbardziej rozwinięty kraj środkowej Afryki to
Kongo