złap nauki bakcyla 22-25

Bydgoski festiwal nauki
22-25 maja 2013
www.festiwalnauki.bydgoszcz.pl
Bydgoski festiwal nauki
22-25 maja 2013
www.festiwalnauki.bydgoszcz.pl
Publikacja sfinansowana ze środków
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
4
Szanowni
Z
4
Państwo
wielką przyjemnością chciałbym podzielić
wykładów i seminariów jest na to wystarczającym
się z Państwem spostrzeżeniami związa-
dowodem. Z wielką satysfakcją odnotowujemy, że
nymi z zakończeniem tegorocznej edycji
inicjatywa trzech bydgoskich uczelni – Uniwersytetu
Bydgoskiego Festiwalu Nauki. Już po raz
Kazimierza Wielkiego, Uniwersytetu Technologicz-
czwarty mieliśmy okazję obserwować na terenie na-
no-Przyrodniczego i Wyższej Szkoły Gospodarki –
szego miasta cykl spotkań, prezentacji, demonstracji
z każdym kolejnym rokiem staje się coraz bardziej
i pokazów eksperymentalnych o charakterze popu-
popularna i coraz lepiej upowszechnia bydgoską
larnonaukowym. Według powszechnej oceny, była to
naukę, informując społeczeństwo o jej potencjale
impreza udana, spełniająca oczekiwania jej odbiorców
i możliwościach. Bydgoski Festiwal Nauki jest także
– bydgoszczan i licznie reprezentowanych miesz-
doskonałą okazją do przybliżenia szerszej społecz-
kańców naszego regionu. Wysoka frekwencja pod-
ności charakteru pracy współczesnego naukowca,
czas oferowanych przez nas pokazów, warsztatów,
ukazania jej specyfiki, a także trudnej oraz żmudnej
drogi do osiągnięcia potencjalnego sukcesu w obszarze badań naukowych. Wizyty zarówno młodych ludzi,
jak też nieco starszego pokolenia w nowoczesnych
laboratoriach badawczych, z roku na rok coraz lepiej
wyposażonych, pozwalają nie tylko na poszerzenie
zasobu wiedzy w interesującej dziedzinie, ale także
na lepsze zrozumienie charakteru pracy kadry akademickiej, realizującej badania naukowe.
Tegoroczną edycję Festiwalu
można śmiało zaliczyć do wyjątkowo udanych.
W okresie od 22 do 25 maja mieszkańcom
Bydgoszczy oraz regionu Pomorza i Kujaw zaproponowano ponad 600 imprez festiwalowych.
Jeden z festiwalowych dni (24 maja) całkowicie
poświęcono problematyce związanej z ochroną
5
Organizujące Festiwal bydgoskie
uczelnie już po raz czwarty pokazały, jak można przy
dobrej, zgodnej współpracy w sposób najbardziej
efektywny pokazać ich specyfikę, charakter prowadzonej działalności naukowo-dydaktycznej i poten-
A
W
TI
S
FE
H
C
A
B
Z
C
I
L
W
L
m
a
r
g
o
r
p
a
N
cjał badawczy. Mam nadzieję, że w kolejnej edycji
Bydgoskiego Festiwalu Nauki swoje oferty przedstawią pozostałe bydgoskie uczelnie, a zgromadzony na
Pomorzu i Kujawach potencjał naukowo-badawczy
zostanie w pełni zaprezentowany.
W imieniu organizatorów
chciał-
bym serdecznie podziękować wszystkim, którzy
przyczynili się do sukcesu „Święta Nauki” w Bydgoszczy. Sponsorom dziękujemy za f inansowe
wsparcie, partnerom za zaangażowanie i przygoto-
6
7
wanie bogatej oferty imprez. Patronom honorowym
środowiska i z edukacją ekologiczną. W ramach
i medialnym za pomoc w promocji tak ważnego
zorganizowanego „Dnia eko-aktywnych” przed-
wydarzenia. Serdeczne podziękowania należą się
stawiono uczestnikom ofertę blisko 100 imprez
także prowadzącym imprezy festiwalowe, którzy
i wydarzeń tematycznie związanych m.in. z ekologią,
włożyli wiele pracy i poświęcenia na przygotowanie
ochroną środowiska, strategią zrównoważonego
i prowadzenie zajęć. Dziękujemy licznie przybyłym
rozwoju. Wszystkie odbyły się na terenie kampusów
uczestnikom imprez festiwalowych, którzy – mam
trzech bydgoskich uczelni. W trakcie Festiwalu jego
nadzieję – złapali BAKCYLA NAUKI.
organizatorzy mogli zaprezentować mieszkańcom
W imieniu Organizatorów
Bydgoszczy swoją ofertę dydaktyczną oraz profile
REKTOR
zainteresowań badawczych. Uniwersytet Techno-
Uniwersytetu
logiczno-Przyrodniczy eksponował swoje hasło
Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy
przewodnie łączenia nauki z praktyką i z potrzebą
rozwoju prac badawczych na rzecz otoczenia gospodarczego – w sferze przemysłu, rozwiniętego
rolnictwa i szeroko pojętej przyrody. Należy uznać,
że wielowątkowe cele organizatorów Festiwalu
zostały w pełni osiągnięte.
dr hab. inż. Antoni Bukaluk
prof. nadzw. UTP
o
g
e
t
r
c z wa
kieg
s
o
g
d
y
B
o
Nau
u
l
a
w
i
t
Fes
cieli,
y
z
c
u
a
n
,
u d e n tó w
t
s
a
l
d
cia jmłodszych.
ę
j
a
z
:
y
z
e
im pr
3
rów i na
6
o
i
6
n
e
ę
i
s
s
,
y
m
składał
szkolny dla rodzin
u
k
e
i
w
i
dzieci w rakło atrakcj
Nie zab
.
ki
Program
został podzielony
na osiem ścieżek tematycznych:
humanistyczną, przyrodniczą,
społeczną,
nauk ścisłych, artystyczną,
techniczną,
nauk o zdrowiu,
oraz dzień
tematyczny:
8
Dzień EKO-aktywnych
.
9
10
11
i
n
a
w
o
i n te r e s t a ć
Zaogli skorzypsrezentacji.
m
o d n yc h
z ró ż n o r
form
m p u s ów
a
c
e
i
n
G
Na ter,eU
i WS
P
T
UKW :
ię
odbyłoykłasdów,
208 w
zt at
2 9 2 war s ,
y,
85 pokazuórsów, przedstawień, wystaw.
78 konk , wycieczek, stoisk
w
ó
koncer t
w
,
RADA PROGRAMOWA
UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO
prof. dr hab. Sławomir Kaczmarek, Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą
dr Maria Sobieszczyk
mgr Aniela Bekier-Jasińska
12
UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY
prof. dr hab. inż. Wojciech Kapelański, Prorektor ds. Organizacji i Rozwoju
dr inż. Katarzyna Tomaszewska-Dobosz
mgr Agnieszka Dambecka
WYŻSZA SZKOŁA GOSPODARKI
dr inż. Ryszard Maciołek prof. WSG, Prorektor ds. Nauki i Współpracy
dr Agnieszka Szulc
BIURO ORGANIZACYJNE
mgr Agata Pluskota
mgr Katarzyna Lutkowska
mgr Nina Woderska
13
patronat honorowy
Wojewoda
kujawsko-pomorski
Marszałek województwa
kujawsko-pomorskiego
Prezydent Miasta
Bydgoszczy
instytucje wspierające
14
Województwo
Kujawsko-Pomorskie
15
sponsorzy
kolory:
zielony -
C60, M0, Y40, K40
R60,G116, B107
czerwony C0, M100, Y100, K0
R218, G37, B29
patronat medialny
jednostkami samorządowymi, Polską Agencją Rozwoju
Przedsiębiorczości) w zakresie prac zleconych, badań naukowych, badawczo-rozwojowych, inicjatyw klastrowych
i klastrów oraz wielu innych.
Usługi świadczone na rzecz
podmiotów zewnętrznych obejmują:
16
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
to największa uczelnia w Bydgoszczy, kontynuująca
(angielski, niemiecki, rosyjski, francuski),
• szkolenia informatyczne,
• szkolenia z zakresu prawa,
• szkolenia z zakresu psychologii pracy, rozwoju
umiejętności zawodowych,
Opracowywanie:
porowatych, drewnopochodnych i metalowych,
rozwija nie tylko swoją ofertę edukacyjną czy usługo-
• nowych materiałów tworzywowych w tym: Uniwersytet
Kazimierza Wielkiego
• naukę i tłumaczenia z języków obcych
pomocy psychologicznej dla pracowników.
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
• nowych materiałów kompozytowych
wą, ale i zaplecze. Na początku 2013 roku do użytku
oddano Centrum Edukacji, Kultury Fizycznej i Sportu,
i nanokompozytowych,
• nowych metod badań materiałów.
Wykonywanie ekspertyz i badań
w zakresie procesów wytwarzania:
• polimerów i kopolimerów porowatych o kontrolowanej strukturze (naturalnych i chemicznych),
• drewna, materiałów drewnopochodnych i metali.
które obecnie jest najnowocześniejszą bazą sportową
w regionie. Basen, hala i sale do ćwiczeń pozwolą na
rozwój w różnych dyscyplinach. Kolejną, jedną z najważniejszych inwestycji w regionie jest nowa Biblioteka
Uniwersytecka, która ma stać się ważnym punktem
spotkań, wystaw i debat bydgoskiej społeczności.
Badanie właściwości metali.
W trakcie rozbudowy znajduje się Laboratorium Ba-
zatrudnia obecnie 665 nauczycieli akademickich, z cze-
Opracowywanie podstaw nowych technologii
dawcze Mikotoksyn, którego nowoczesny sprzęt już
go 185 posiada tytuł profesorski.
z zakresu:
teraz pozwala na współpracę z zewnętrznymi firmami.
i mieszanin polimerowych,
łania. Koła naukowe, organizacje studenckie, gazeta
tradycje Wyższej Szkoły Pedagogicznej i Akademii
Społeczność akademicka Uniwersytetu
Bydgoskiej. Jest dynamicznie rozwijającą się uczelnią,
Kazimierza Wielkiego dba o swój rozwój poprzez liczne
największą w mieście i drugą w regionie kujawsko-po-
inicjatywy i uczestnictwo w wielu prestiżowych przed-
morskim. Rokrocznie studenci rozpoczynają naukę na
sięwzięciach, np. krajowych i europejskich programach
kilku nowych kierunkach, których od roku akademic-
edukacyjnych LLP, MOST, oraz realizując granty badawcze
kiego 2013/2014 będzie w sumie 35.
w ramach Programów Badawczych Komisji Europejskiej
W ramach Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
– 7 PR UE, COST, projekty Narodowego Centrum Nauki
funkcjonują: Wydział Administracji i Nauk Społecznych;
i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. UKW posiada
Wydział Humanistyczny; Wydział Kultury Fizycznej,
wiele prestiżowych wyróżnień, m.in. tytuł: Najbardziej
Zdrowia i Turystyki; Wydział Matematyki, Fizyki i Tech-
innowacyjnej i kreatywnej uczelni w Polsce w tworzeniu
niki; Wydział Nauk Przyrodniczych; Wydział Pedagogiki
perspektyw zawodowych.
i Psychologii oraz jednostka organizacyjna na prawach
Uczelnia współpracuje z różnymi pod-
wydziału – Instytut Edukacji Muzycznej. Uczelnia
miotami z otoczenia nauki (przedsiębiorstwami, NGO,
• przetwórstwa tworzyw polimerowych
• modyfikowania warstwy wierzchniej materiałów
tworzywowych,
• recyklingu i rozdrabniania materiałów polimerowych.
Opracowywanie i wdrażanie
technik komputerowych w zakresie
zarządzania przedsiębiorstwem
i sterowania
procesami technologicznymi.
Świadczenie usług edukacyjnoszkoleniowych,
obejmujących:
UKW stawia także na dodatkowe dzia-
„Atheneum”, Radio Uniwersytet, Akademickie Centrum
Wolontariatu czy Centrum Inicjatyw Akademickich Beanus to tylko niektóre z przykładów takich aktywności.
Uczelnia organizuje również imprezy sportowe, kulturalne czy spotkania ze znanymi osobistościami.
17
18
Uniwersytet
Technologiczno-Przyrodniczy
Rolniczy oraz Hodowli i Biologii Zwierząt) także do
honoris causa. Dowodem autorytetu, jakim cieszą
nadawania stopnia doktora habilitowanego z równo-
się pracownicy UTP w środowisku akademickim,
czesną możliwością przeprowadzania postępowania
jest liczny udział w gremiach najważniejszych dla
o nadanie tytułu naukowego profesora. Działalność
polskiej nauki.
naukowa i dydaktyczna oparta jest na współpracy
Ostatnie lata działalności UTP to okres dy-
z prawie wszystkimi krajowymi uczelniami tech-
namicznego rozwoju uczelni na wielu płaszczyznach.
nicznymi i rolniczymi oraz z wieloma ośrodkami
W 2007 r. otwarte zostało Regionalne Centrum In-
zagranicznymi. Uczelnia uczestniczy w programach
nowacyjności – kompleks jednostek informacyjnych
europejskich Socrates/Erasmus, Leonardo da Vin-
i szkoleniowych, dzięki czemu pełni ono funkcję
ci, CEEPUS, COST i począwszy od 5. w kolejnych
ośrodka pośredniczącego między sferą badawczą
Programach Ramowych.
a przedsiębiorstwami. Realizacja drugiego etapu
Pracownicy
uczelni odnoszą liczne suk-
RCI potrwa do 2013 roku i obejmuje powstanie 28
cesy związane z aplikacją wyników badań do
nowoczesnych laboratoriów badawczych w ramach
praktyki. Dowodem tego są m.in. złote i srebrne
struktur wszystkich wydziałów uczelni.
medale na Światowych Targach Wynalazczości,
Otwarcie Wydziału Zarządzania w 2007 r.
Badań Naukowych i Nowych Technik w Brukseli,
zapoczątkowało poszerzanie oferty edukacyjnej
wyróżnienie za rozwiązania techniczne na Między-
uniwersytetu. W tym samym roku, jako pierwszy
Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich
kształci się około 10 000 studentów. Konsekwentnie
narodowej Wystawie w Genewie, odznaki Premiera
tego t ypu kierunek w regionie, zadebiutowało
realizowany jest proces kształcenia nowoczesnych
RP – „Zasłużony dla Wynalazczości”, nagrody
wzornictwo. Dzięki konsekwentnemu rozwijaniu
w Bydgoszczy jest wieloprofilową uczelnią kształ-
kadr inżynieryjno-technicznych poprzez urucha-
ministra rolnictwa i rozwoju wsi, wojewody ku-
możliwości edukacyjnych UTP wzbogaciło swą
cącą inżynierów, jedyną w regionie integrującą nauki
mianie nowych, potrzebnych regionowi kierunków
jawsko-pomorskiego, prezydenta Bydgoszczy oraz
ofertę o architekturę i urbanistykę, architekturę
rolnicze i techniczne. W ciągu 62 lat istnienia mury
studiów, budowanie i rozszerzanie indywidualnego
liczne patenty, wdrożenia i świadectwa autorskie.
krajobrazu oraz nowatorską inżynierię biome-
uczelni opuściło ponad 45 000 absolwentów. Absol-
toku studiów, elastyczność procesu kształcenia,
Sześciu pracowników uczelni dostąpiło zaszczytu
dyczną realizowaną we współpracy z Collegium
wentami są m.in. światowej sławy projektant stadionu
wdrażanie systemu ETCS oraz programów MostAR
najwyższej godności akademickiej – tytułu doktora
Medicum UMK.
olimpijskiego w Sydney mgr inż. Edmund Obiała oraz
i MOSTECH umożliwiających studentom odbywa-
kryptolog prof. Józef Pieprzyk.
nie części studiów w innych uczelniach krajowych
Obecnie na siedmiu wydziałach, w jednost-
i zagranicznych. UTP zajmuje wysokie miejsca
kach międzywydziałowych oraz w administracji
w rankingach wyższych uczelni, zwłaszcza w tych,
zatrudnionych jest 1300 pracowników, z czego 680
w których oceniane jest przygotowanie absolwentów
stanowią nauczyciele akademiccy, wśród nich 134
do zdobycia dobrej pracy.
profesorów i doktorów habilitowanych.
Na studiach
Wszystkie wydziały uniwersytetu posiadają
stacjonarnych i niestacjo-
uprawnienia do nadawania stopnia naukowego dok-
narnych oraz doktoranckich i podyplomowych
tora, a trzy spośród nich (Wydziały: Mechaniczny,
19
Instytucja
w siedzibie Uczelni i wydziałach – w Toruniu, Mal-
WSG jest organizacją NON PROFIT. Wszystkie
borku, Inowrocławiu oraz Ełku i Słupsku. Prawie 9
fundusze przeznaczone są na rozwój Uczelni, rozbu-
tysięcy studentów z całego kraju i zagranicy, 450
dowę nowoczesnej bazy dydaktycznej oraz na utrzy-
wykładowców. Doskonała współpraca z przedsiębior-
manie wysokiego poziomu kształcenia i prowadzenie
cami, instytucjami kultury, samorządami.
działalności naukowej.
wyższa
szkoła gospodarki
20
50 kierunków studiów podyplomo-
Takie były początki
wych, w tym specjalistyczne studia europejskie,
Początek lat 90. to jeden z pierwszych w ośrodków
Szkoła Języków Obcych oraz Centrum Tłumaczeń
szkoleniowych w makroregionie, potem renomowana
Specjalistycznych. Przy Uczelni działa także Cen-
szkoła policealna. Od 1999 r. – Uczelnia z jednym
trum Europejskie oraz Centrum Kultury Medialnej.
kierunkiem i jedną specjalnością. Pierwsza inauguracja
Kilkanaście nowocześnie wyposażonych budynków,
roku akademickiego w gronie kilkuset studentów. Od
w zwartym, 8-hektarowym kompleksie w samym
początku postawiliśmy na rozwój. Szybko zwiększy-
sercu miasta, ulokowanych w malowniczym za-
liśmy liczbę kierunków i specjalności, zatrudniliśmy
kolu Brdy, składa się na kampus WSG – jeden
znanych i cenionych wykładowców, utworzyliśmy
z największych w regionie. WSG dysponuje jedną
ośrodki regionalne w całej północnej Polsce, rozbu-
z najnowocześniejszych w mieście salą widowisko-
Informacje podstawowe jedną z pierwszych w regionie instytucji prywatnych
dowaliśmy bazę dydaktyczną. W 2004 r. blisko trzy
wo-sportową. Od marca 2012 r. działa na terenie
Prawie 9 tysięcy fantastycznych studentów, pre-
profesjonalnie zajmujących się turystyką krajową
tysiące studentów uczyło się już na pięciu kierunkach.
kampusu znakomite Centrum Rehabilitacji i Odnowy
stiżowe kierunki, znani wykładowcy, stale rosnąca
i zagraniczną. Wkrótce do działalności turystycznej
Uczelnia uzyskała zgodę na prowadzenie studiów
Biologicznej Rewital.
ogólnopolska renoma. Dynamiczny rozwój i stabilna
dołączyły nowe dziedziny: technologie informatyczne
magisterskich i rozwijała się nadal...
przyszłość – to cechy największej uczelni niepublicz-
czy serwis internetowy. Gdy opracowane w KOLFE-
nej w północnej Polsce. Mamy zaszczyt przedstawić
RZE nowoczesne i innowacyjne metody biznesowe
Wyższą Szkołę Gospodarki. Taka nazwa obowiązuje
od stycznia 2005 r. Wcześniej uczelnia znana była
jako Wyższa Pomorska Szkoła Turystyki i Hotelarstwa
KOLFER rozpoczął działalność szkoleniową w takich
w Bydgoszczy.
dziedzinach, jak: turystyka i hotelarstwo, informatyka,
Założyciele
Akademicka Przestrzeń Kulturalna
Jak jest teraz?
WSG z Galerią nad Brdą i Muzeum Fotografii to miej-
i technologie informatyczne sprawdziły się, przyszedł
19 kierunków i ponad 80 specjalności. Studia
sca chętnie odwiedzane przez miłośników wszelkich
czas na dzielenie się zdobytym doświadczeniem.
magisterskie, inżynierskie i licencjackie, oferowane
ekonomia czy języki obce.
Założycielem Uczelni jest Przedsiębiorstwo
W 1995 r. powstał Zespół Szkół Policealnych
Wielobranżowe „KOLFER” sp. z o.o. – znany orga-
o uprawnieniach szkoły publicznej, kształcący kadry
nizator turystyki działający w branży turystyczno-ho-
dla branży turystycznej, hotelarskiej, informatycznej,
telarskiej od 20 lat. Przedsiębiorstwo KOLFER było
dla biznesu i administracji publicznej.
form artystycznych i imprez kulturalnych.
21
22
INAUGURACJA
FESTIWALU
22
I
BYDGOSKIEGO
NAUKI
nauguracja IV Bydgoskiego Festiwalu Nauki mia-
Dużym zainteresowaniem
ła miejsce w środę, 22 maja 2013 r. i stanowiła
cieszyły się eksperymenty prezentowane przez
zapowiedź wydarzeń, które odbywać się miały
szalonych naukowców z Fundacji Profesora Cie-
w kolejnych dniach.
kawskiego: wielka wyrzutnia pierścieni dymnych
Po raz kolejny Festiwal zagościł
– prezentująca zjawisko zakręcania i przyspieszania
na antenie regionalnego ośrodka Telewizji Polskiej.
cząsteczek powietrza, czy chemiczna kąpiel polega-
Wielkie, naukowe miasteczko stanęło na terenie
jąca na podpaleniu specjalnie spreparowanych baniek
TVP Bydgoszcz. Koncerty, pokazy i eksperymenty
mydlanych powodujących powstawanie płonących
przyciągnęły zarówno małych, jak i dużych odkryw-
warkoczy. Wiele uśmiechów wywołał widowiskowy
ców. Bogata oferta tego wydarzenia i piękna pogoda,
i niebywale kolorowy wybuch konfetti – ze specjalnej
sprawiły, że tego dnia świętowało razem z nami wielu
rury. Przygotowanie do eksperymentu poprzedzone
bydgoszczan.
doświadczeniem. Na wielbicieli zimnych deserów
Organizatorzy przygotowali wiele
czekały wyjątkowe sorbety lodowe przygotowane przy
atrakcji. Inaugurację rozpoczął występ chóru Uniwer-
użyciu ciekłego azotu, a wykonane na bazie soków
sytetu Kazimierza Wielkiego (pod dyrekcją dr. hab.
owocowych Marwit.
Bernarda Mendlika, prof. UKW oraz dr. Benedykta
W namiotach rozstawionych na skwe-
Odya), następnie odbył się koncert studentów eduka-
rze TVP Bydgoszcz czekało dużo niespodzianek.
cji muzycznej UKW, odbyły się również rozstrzygnięcia
W jednym z nich można było spróbować swoich sił na
konkursów. Wielkie brawa zebrał pokaz tańca przygo-
ergometrze z Wyższej Szkoły Gospodarki oraz poznać
towany przez Szkołę Tańca Wiatrak, podczas którego
mozliwości konsoli Xbox. Odwiedzający mogli się prze-
przedszkolaki, pod opieką mgr Moniki Kochanowskiej,
konać, że te najnowocześniejsze nowinki techniczne
zaprezentowały swoje umiejętności w tańcu „Dumka
to nie tylko świetna zabawa, ale również doskonały
na dwa serca”.
sposób na aktywność fizyczną i spalanie kalorii.
23
24
25
Instytut Chemii Nadużywanej
bryły, zaprojektowane przez studentów architektury
(Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej UTP
wnętrz UTP, wykonane były z recyklingu. Młodzi
we współpracy z firmą FROSTA) wyjaśniał tajem-
projektanci nie tylko przerabiają stare meble, dając
nicze symbole na etykietach spożywczych. Ten
im drugie życie, ale tworzą również nowe sprzęty –
informacyjno-edukacyjny projekt poświęcony był
z tektury, butelek, makulatury albo ze starych rzeczy,
dodatkom do żywności: barwnikom, aromatom,
które mają całkowicie inne przeznaczenie. Można było
wzmacniaczom smaku i konserwantom. Interaktywna
przekonać się, że takie meble są nie tylko wyjątkowo
wystawa zachęcała do czytania etykiet oraz świa-
oryginalne, ekologiczne i modne, ale przede wszystkim
domej konsumpcji. Można było skorzystać z wiedzy
praktyczne.
specjalistów i dowiedzieć się więcej nt. dodatków
Dodatkowo tego dnia Telewizja Polska
do żywności, czytania etykiet umieszczonych na pro-
otworzyła swoje podwoje. Można było zobaczyć to,
duktach spożywczych i tego, jak świadomie wybierać
co na co dzień jest dla widzów niedostępne – studio
produkty w czasie codziennych zakupów.
telewizyjne, zaplecze produkcyjne i realizatorskie.
Na odwiedzających czekały mecha-
26
troniczne wynalazki. Podczas pokazów zaprezentowano
Oprócz zwiedzania telewizji i poznania jej „od kuchni”,
uczestnicy inauguracji spotkali znane z ekranu twarze.
rower z napędem elektrycznym, rower poziomy oraz
Te wszystkie atrakcje czekały na od-
pojazdy jednośladowe napędzane energią elektryczną.
wiedzających piknik, zaś telewidzowie oglądający
Nie zabrakło latających i jeżdżących robotów. Te zdalnie
transmisję na żywo mogli dodatkowo wysłuchać roz-
sterowane maszyny ukazały swoje niesamowite możli-
mów z przedstawicielami świata nauki, władzami sa-
wości. Nowoczesna elektronika, sterowana przy pomocy
morządowymi, zobaczyć przygotowane specjalnie dla
mikroprocesorów, była na wyciągnięcie ręki dla małych
nich eksperymenty czy pokazy. Tym samym, nie tylko
i dużych fascynatów nowinek technologicznych.
publiczność zgromadzona w siedzibie TVP Bydgoszcz,
Stół z rolek po papierze toaletowym, krzesło
wykonane z plastikowych nakrętek z odzysku, stolik
nocny ze szpuli po kablach – nie można było przejść
obojętnie obok tych niezwykłych mebli. Te unikatowe
ale i telewidzowie zasiadający przed telewizorami mogli
poczuć atmosferę tego wielkiego święta nauki.
A to była tylko zapowiedź tego, co miało się odbyć
w kolejnych dniach…
27
28
29
ścieżka
30
artystyczna
31
Ścieżka
C
elem ścieżki artystycznej Bydgoskiego
patery) oraz ceramiczne kopie natury (owoce, warzy-
Festiwalu Nauki było rozbudzenie za-
wa). Te zajęcia praktyczne pozwoliły na uczestniczenie
interesowań szeroko rozumianą kulturą
w całym procesie związanym z tworzeniem dzieła
i sztuką, ćwiczenie kreatywności oraz
ceramicznego: od pomysłu do gotowej formy.
przełamywanie barier do aktywnego uczestniczenia
3232
ARTYSTYCZNA
Z kolei
Instytut Edukacji Muzycznej
w zajęciach praktycznych. Tematyka dotyczyła nie
Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego zaprosił melo-
tylko sztuk plastycznych czy muzycznych, ale można
manów na niezwykłe warsztaty. Wśród nich Emisja
było również skorzystać z warsztatów poświęconych
głosu dla każdego, czyli zajęcia praktyczne z ćwiczeń
sztukom filmowym czy teatralnym.
emisyjnych, dotyczących poprawnego posługiwania
Kto i dlaczego zabrania nam robić filmy?
się głosem w mowie i śpiewie. Można było dowie-
Tego można było dowiedzieć się w Wyższej Szkole
dzieć się, na czym polega prawidłowe oddychanie,
Gospodarki. Ten tajemniczo zatytułowany wykład miał
jak ta umiejętność może się nam przydać podczas
na celu ośmielenie dzieci i młodzieży do amatorskiej
wystąpień publicznych, oraz poznać ciekawe przy-
twórczości filmowej poprzez wskazanie w historii
kłady i zestawy ćwiczeń do samodzielnej realizacji.
filmu momentów, w których to amatorzy pozbawieni
Komputerowa aranżacja muzyki i podstawy tech-
kwalifikacji, niezbędnego sprzętu i pieniędzy zrobili dla
niki nagłośnieniowej to kolejna propozycja wykładu
tej sztuki najwięcej, rozwijając jej możliwości i język.
połączonego z pokazem i warsztatem, który dotyczył
Dodatkowo można było skorzystać z okazji i wziąć
takich zagadnień, jak: home recording czy kreatywna
udział w warsztatach z realizacji dźwięku.
aranżacja muzyki z wykorzystaniem współczesnego
Uniwersytet Technologiczno-Przy-
rodniczy zaprosił na warsztaty z ceramiki zatytułowane
elektronicznego instrumentarium oraz technik nagłośnieniowych.
Z jednej gliny. Uczestnicy mieli możliwość stworzenia
Najmłodszych – dzieci do 1. roku
prostej formy przestrzennej do kilku przygotowanych
życia pod opieką rodziców, Szkoła Muzyczna Yamaha
tematów dostosowanych do umiejętności uczestnika.
zaprosiła do Krainy Dźwięków. Podczas tych wyjąt-
Podczas zajęć powstały takie formy jak lampiony,
kowych warsztatów w prostych zabawach muzycz-
podgrzewacze, naczynia ceramiczne (wazony, kubki,
nych zaproponowano dzieciom różnorodne formy
33
pierwszego kontaktu i percepcji muzyki. Począwszy
uczestnicy warsztatów Patrzeć i widzieć, sztuka
od pierwszego dnia życia doświadczenia zmieniają
czytania obrazów. Bardzo często zdarza się nam
mózg. Słuchanie muzycznych dźwięków i brzmień,
patrzeć na jakieś dzieło sztuki i tak naprawdę go
„śpiewające gaworzenie” piosenek prowadzi do
nie widzieć. Nie widzieć szczegółów, nie pojmować
intensywnego połączenia komórek mózgowych. To
tego, co malarz próbował nam przekazać. Niektóre
właśnie w okresie niemowlęcym nabywane są umie-
teorie dotyczące sztuki mówią, że połowa pracy to
jętności, które umożliwiają poznanie otaczającego
było stworzenie obrazu. Druga połowa należy do nas
świata i samych siebie
– widzów. Musimy nauczyć się nie tylko patrzeć, ale
Na amatorów
tańca czekały liczne
zajęcia taneczne skierowane do różnych grup wie-
34
i widzieć, rozumieć to, co wisi na ścianie w galerii
czy stoi w muzeum...
kowych, wśród nich ćwiczenia i zabawy rytmiczne,
W ofercie ścieżki artystycznej nie mogło
tańce integracyjne, układy choreograficzne, ćwiczenia
zabraknąć wystaw. Na Uniwersytecie Kazimierza
ruchowe, improwizacje taneczno-ruchowe i inne.
Wielkiego dużym zainteresowaniem cieszyła się
Można było poznać nowe style tańca, ale była to też
wystawa monogramów zatytułowanych Oblicza
doskonała okazja do zweryfikowania swoich umiejęt-
Wietnamu, na której prezentowano ponad 100 zdjęć
ności. Szkoła Muzyczna Yamaha zaprosiła na Taniec
ukazujących przyrodę tego egzotycznego kraju, jego
Salsa Fit – dla młodzieży i dorosłych, Akademia
mieszkańców i ich życie codzienne. Wystawie towa-
Tańca DANCEBY zaproponowała warsztaty z body re-
rzyszyła wizyta pracowników Ambasady Wietnamu
laxu, a Zespół Pieśni i Tańca Krajna porwał młodszych
w Polsce oraz delegacja z Towarzystwa Społeczno-
uczestników Festiwalu na warsztaty tańców polskich
-Kulturalnego Wietnamczyków w Polsce.
Piękna nasza Polska cała.
Ścieżka artystyczna Bydgoskie-
Także miłośnicy sztuk plastycznych
go Festiwalu Nauki każdego chętnego wprowadzała
mogli podczas Festiwalu znaleźć ofertę dla siebie.
do świata myśli i przeżyć, które współcześnie określa-
Co oznacza leżąca na stole lutnia? Czemu wszyscy
my mianem Sztuki. Dzieci, młodzież oraz dorośli byli
ubrani są w niebieskie szaty? A ten dziwny dym, cóż
świadkami wyjątkowych spotkań i przeżyć, można było
to takiego? Odpowiedzi na te pytania poszukiwali
zakosztować sztuki lub odkryć ją na nowo.
35
Quilling
36
to obecnie jedna z najbardziej
popularnych technik zdobienia.
Polega ona na układaniu obrazków
z wcześniej zrolowanych
kolorowych pasków papieru.
Najprawdopodobniej technika ta
wywodzi się z jubilerskiej
techniki filigranu.
Kolorowymi elegantami można
ozdabiać nie tylko kartki, zaproszenia
czy albumy, ale wiele
innych przedmiotów.
quillingu można
wykonać na przykład biżuterię
czy
Techniką
ozdoby świąteczne
.
37
Z jednej gliny
Glina jest to ilasta skała osadowa,
złożona z minerałów ilastych, kwarcu,
skaleni, substancji koloidalnych,
może zawierać okruchy innych skał
oraz substancje organiczne
(humus, korzenie, bituminy).
od zarania dziejów
Glina
stanowi podstawowy surowiec
do wyrobu ceramiki.
Do ręcznego formowania wyrobów
ceramicznych używane są wysokoplastyczne
i plastyczne gliny biało
oraz barwnie wypalające się, znane
na świecie pod nazwą „ball clay”
.
39
40
41
Czy wiesz, że jednym z najwybitniejszych
polskich architektów jest Edmund Obiała, który studiował
w Wyższej Szkole Inżynierskiej, czyli dzisiejszym
Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy?
Pan Edmund Obiała zdobył międzynarodową sławę
dzięki zaprojektowaniu stadionów olimpijskich w Sydney,
Londynie oraz stadionu Wembley.
Jednak najbardziej spektakularnym
dziełem jest przebudowa budynku Opery w Sydney
.
ścieżka
42
humanistyczna
43
Ścieżka
44
humanistyczna
W czasie tegorocznego Bydgoskiego
swoich zainteresowań związanych zarówno z nauką
Festiwalu Nauki zainteresowani nauką badającą
języków obcych jak i poznawaniem innych kultur.
człowieka jako istotę społeczną i jego wytwory,
Spotkanie to dało młodzieży możliwość zarówno
a więc język, literaturę sztukę, historię, stali przed
występu artystycznego, jak i prezentacji innych
trudnym zadaniem. To wszystko przez pracowników
zainteresowań wiążących się z kulturą własnego lub
Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Uniwersytetu
innego kraju. Z kolei w Wyższej Szkole Gospodarki
Technologiczno-Przyrodniczego, Wyższej Szkoły
uczestnicy warsztatów Orientalny Świat Bliżej Nas:
Gospodarki i partnerów. Zadbali oni bowiem, aby
Japoński dla Ciebie zabrani zostali do niezwykłego
w programie BFN wśród ścieżek, takich jak: przy-
świata Japonii. Wzięli udział w pokazowej lekcji,
rodnicza, społeczna, techniczna, nauk o zdrowiu
podczas której poznali w towarzystwie gości z klu-
i nauk ścisłych, znalazła się również ścieżka huma-
bu miłośników języka japońskiego: japoński alfabet,
nistyczna. Ścieżka ta reprezentowana była przez
najważniejsze zwroty, japońskie wycinanki, japońskie
szereg wykładów, pokazów, warsztatów oraz innych
origami. Kto poczuł jeszcze niedosyt, mógł udać
niebywałych przedsięwzięć.
się na: Najmłodsi na Ty z językiem angielskim;
Dla pasjonatów języka na Uniwer-
W jaki sposób język polski może ułatwić nam
sytecie Kazimierza Wielkiego zaoferowano między
naukę języka niemieckiego?; Obieżyświat – może
innymi wykład: W jaki sposób język polski może
zostaniesz poliglotą?
ułatwić nam naukę języka niemieckiego? Wy-
Coś z związanego z historią?
kład dotyczył doświadczeń językowych w zakresie
W programie Bydgoskiego Festiwalu
nauki słownictwa języka obcego, ze szczególnym
Nauki 2013 znalazły się również interesujące przed-
uwzględnieniem leksyki języka niemieckiego oraz
sięwzięcia. Nie sposób nie wspomnieć o wykładzie
pozytywnego wpływu języka polskiego w procesie
poświęconym historii regionu w najtragiczniejszym
uczenia się niemieckich struktur leksykalnych.
momencie – Krwawa jesień 1939 roku czy też o wy-
Natomiast na terenie Uniwersytetu Technologiczno-
kładzie dotyczącym wielkiej historii wielkiego człowieka:
-Przyrodniczego zaproponowano pokaz Language – my
Generał Stanisław Taczak – pierwszy głównodo-
hobby. Uczniowie zaproszeni zostali do prezentacji
wodzący Powstania Wielkopolskiego 1918–1919.
45
Czy
toria
, że his
z
s
e
wi żkowych sięga
Pracownicy oraz osoby współ-
?
k ksią
z a k ł a d e d n i ow i e c z a
śre
ze skór y
y
d
e
t
w
go.
no je
Wyrabisaznurka konopnzeania
albo ze
ą zaznac wa
m
r
o
f
ą
ą znan żki jest obroto o,
z
s
r
a
t
s
j
Na entu ksią ieru welinoweg
fragm zakładka z pap kolumny na stroczania . Z kolei pier wszy
a
n
z
a
z
o
d
1500 r.) odręcznik
używana
nie (ok.
y p dek został
i jedyn
w zakła
ó
r
e
n
jo
c
1974 r
k
w
u
k
r
dla kole
ym Jo cting Bookmarkers”.
w
o
N
w
Colle
wany
y s h pt . „
opubliko
A .W. Co
Osoby mające zamiłowanie do
pracujące nie zapomniały również o najmłodszych
podróży mogły wziąć udział w wykładach zatytuło-
uczestnikach. Najbardziej żywiołowej grupie
wanych chociażby: Historia pewnego alpejskiego
festiwalowiczów zaproponowano przeniesienie
przedsięwzięcia. Włoskie i francuskie parki naro-
się w bajkowy świat. Uczestnicy mogli wybrać:
dowe; Podróż po obiektach dziedzictwa UNESCO
Czytanie bajek – quiz i zabawa rysunkowa
w Europie; Niestandardowe wykorzystanie mienia
czy chociażby : Bajki, podania, haf t y i inne
hotelowego; Ród Zdziechowskich w Słaboszewku:
regionalia.
perła życia kulturalnego na Kujawach i Pałukach.
.
46
a u to r s t w
a
47
Symbol UNESCO
to dla danej atrakcji
nie tylko prestiż, ale i setki tysięcy
turystycznej
turystów więcej.
Nic więc dziwnego,
że kraje na całym świecie zabiegają o to
aby z własnymi
,
propozycjami
znaleźć się na jakże popularnej
liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego
i Przyrodniczego Ludzkości.
Obecnie na liście UNESCO znajduje się już ponad 900 obiektów
w ponad 150 krajach świata. Takich
wyjątkowych miejsc jest niespełna 400. Absolutnym rekordzistą
są Włochy (47 obiektów), drugie
miejsce zajmuje Hiszpania (43 obiekty),
a trzecie – Francja (37 obiektów). Na mapie Polski jest 12 obiektów
wpisanych na listę, między innymi
48
europejskich,
zamek krzyżacki w
Malborku.
49
50
51
ielkiego aną
W
a
z
r
e
t y t u ł ow
K azimi
a
u
z
t
ą
e
t
w
y
s
o
Uniwer zną Grę Teren
ofic
ebr ani
z
z
r
o
l
i
P
F
.
i
i
l
e
w a z św i a t i d
o
z
zjusza)
i
e
t
n
r
a
a
g
K
r
,
zo awa prze
Marksa
,
a
’
e
r
t
r
r
Wyp itnych uczonych ietzschego, Sa kowe zadania.
rda, N
et u z i n
i
a
za wyb
n
a
i
g
i
e
k
k
r
d
a
, Kie
zieć się
g
a
d
a
n
e
i
z
o
t
w
a
m
o
l
o
d
(P
nik
zofów.
eż
t
t
o
l
s
i
l
fi
e
g
z
h
o
c
c
u
m
y
i
z
l
zadawa gr y uczestnicy a najwybitniejs
i
odczas
te k z ż y c
i
c
n
e
d
u
t
S
P
a wo s
k
e
i
c
u
l
wie
ścieżka
52
artystyczna
nauk o zdrowiu
53
Ścieżka Nauk zdrowiu
A
54
ktywność fizyczna to jeden z najistot-
potwierdzali znaną prawdę, że ćwiczenia polepszają
niejszych elementów zdrowego stylu
zdrowie fizyczne i psychiczne dzieci, które wyładowu-
życia. Każdemu znane są sformułowa-
jąc nadmiar energii, lepiej znoszą napięcia i frustracje,
nia: „W zdrowym ciele zdrowy duch”,
a dobry rozwój fizyczny daje im poczucie pewności,
„Sport to zdrowie”, „Aktywna forma wypoczynku
zadowolenia i własnej niezależności. Kolejną dawkę
to najzdrowszy wypoczynek”. Dlatego też w ścieżce
informacji dotyczących sportu uczestnicy mieli okazję
nauk o zdrowiu nie zabrakło imprez mobilizujących do
nabyć podczas wykładu Triathlon – nowoczesny trój-
aktywności fizycznej. W programie znalazły się między
bój wytrzymałościowy. Wykład zawierał krótki rys
innymi warsztaty z jogi. Podczas zajęć zatytułowanych
historyczny dyscypliny w ujęciu zarówno światowym,
Joga – relaks i trening w jednym przy akompania-
jak i krajowym. Ponadto omówiony dokładny podział
mencie relaksujących melodii uczestnicy odzyskali
dystansów, jakie występują w triathlonie z uwzględ-
harmonię i uwolnili się od codziennego stresu. Poprzez
nieniem dwóch międzynarodowych federacji – WTC
zestaw asan wzmacniających i rozciągających ciało
(federacja Ironman) i ITU (organizacja zajmującą się
oraz idealnemu dopasowaniu oddechu do pozycji
triathlonem olimpijskim). Nie zabrakło także infor-
festiwalowicze poczuli fizyczne rozluźnienie. Dla lu-
macji o sprzęcie i jego ewolucji, odżywianiu podczas
biących aktywność fizyczną przygotowano Trzymaj
wyścigu i dyscyplinach wywodzących się z triathlo-
formę – zajęcia z aerobiku. Zajęcia przeprowa-
nu. Niebywałą okazję stanowiła możliwość udziału
dzono metodą nowoczesnego bloku. Nie zabrakło
w testach wydolnościowych na specjalistycznym
także informacji dotyczących zalet tej formy aktyw-
sprzęcie pomiarowym. Po ćwiczeniach i informacjach
ności fizycznej – jej wpływu na sprawność fizyczną
przekazanych podczas wykładu w ramach ścieżki
i zdrowie. Stronę teoretyczną rozwinięto w sposób
nauk o zdrowiu udać można było się na pokaz tańca
bardziej szczegółowy na wykładzie Wpływ aktywno-
w różnych technikach tanecznych – Taniec pasją
ści fizycznej na zdrowie człowieka. Wykład odpo-
mojego życia.
wiedział na pytanie: czy warto przysposabiać dzieci
Nie zapominajmy o wadze tego,
do aktywności? Prowadzący wraz z uczestnikami
co jemy. O zwiększeniu możliwości wysiłkowych
55
sportowców oraz ochronie ustroju przed nadmierną
Wymienione powyżej przedsięwzięcia nie wy-
ekspoloatacją związaną z wysiłkiem fizycznym oraz
czerpują pełnej oferty, która została umieszczona
o innych aspektach żywienia sportowców opowia-
w programie Bydgoskiego Festiwalu Nauki 2013.
dano w ramach wykładu połączonego z prezentacją
Nie sposób pominąć Pokazu masażu gorącymi ka-
multimedialną: Żywienie sportowców – trening to
mieniami; Warsztatów kulinarnych – warsztatów
nie wszystko. Natomiast aspekty związane z odży-
wina; Drzwiach otwartych Rewitalu; Stylizacji
wianiem poruszano podczas wykładu połączonego
paznokci; Pierwszej pomocy przedmedycznej
z pokazem, zatytułowanego Odżywianie ludzi w po-
– zanim przyjedzie pogotowie i szeregu innych
deszłym wieku. Celem wykładu było zaopatrzenie
pasjonujących przedsięwzięć.
słuchaczy w podstawową wiedzę, między innymi
z zakresu zmniejszającego się z wiekiem zapotrzebowania człowieka na energię i składniki odżywcze,
przy jednoczesnym występowaniu w tym okresie
życia licznych jednostek chorobowych (cukrzyca,
56
nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, otyłość,
różne postacie nowotworów itp.). Prowadzący udowadniał, że podstawowa wiedza dietetyczna może
pomóc (choćby częściowo) w przezwyciężeniu
licznych problemów ludzi starych.
W programie BFN osoby zainteresowane
znalazły między innymi wykład: Osteoporoza – problem cywilizacyjny. Podczas wykładu zaprezentowano
współczesne spojrzenie na problematykę osteoporozy
jako choroby cywilizacyjnej, której korzenie tkwią, w dużej
mierze, we współczesnym stylu życia. Uczestnicy poznali:
przyczyny, konsekwencje choroby, sposoby zapobiegania
i leczenia. Szczególna uwaga została zwrócona na metody
postępowania, które są właściwe i bezpieczne do zastosowania przez osoby szczególnie narażone – w okresie
trzeciego wieku. Zagadnienia związane z postawą i kręgosłupem poruszane były na wykładach: Profilaktyka
wad postawy; Zdrowy kręgosłup – profilaktyka na
co dzień na podstawie metody McKenzie.
57
58
59
a
k
e
i
w
o
ł
z
ie c
w
o
r
d
z
a
n
pływ
roc., w
, bo 53 p
ją się ość fizyczna,
a
d
a
ł
k
s
y
, n a k tó r
: akt ywn
y
ia
t
c
y
n
ż
radzenia
e
l
i
y
t
m
c
e
ś
l
o
e
ma s
ejętn
i
ymi takie
m
n
u
in
,
y
ię
z
s
d
mię
iania
w
y
ż
d
o
b
)
sp o s ó
owanie
s
o
t
akt ywne
s
o
,
h
m
c
e
y
s
s
e
p
r
i
ze st
ol, środk
h
o
p ro c .
lk
.
1
a
e
,
2
a
ln
o
a
n
ł
y
u
o
t
s
k
o
k
o
(nik
nia se
owieka w
ł
z
c
z a c h owa
a
i
ro w
d
z
n
a
t
s
je
war unku
y
z
s
k
ę
i
w
j
a
N
czy
sobie
u ż y we k
ne
z
c
y
z
fi
o
sk
Ś ro d o w i
60
ścieżka
nauk ścisłych
61
Ścieżka
Nauk
Ścisłych
J
62
ak każdego roku wartościowe wykłady, pa-
z szyfrowania, podczas których poznały m.in. szyfr:
sjonujące warsztaty, spektakularne pokazy,
Cezara, Atbash, Vigenerea, Nihilistów oraz graficzny
atrakcyjne gry i konkursy realizowane w cza-
szyfr Czekoladka. Była to niepowtarzalna okazja,
sie Bydgoskiego Festiwalu Nauki wpisujące się
aby poczuć się jak znany bydgoski kryptolog Marian
tematycznie w ścieżkę nauk ścisłych cieszyły się
Rejewski! Trochę starszym zaproponowano warsz-
ogromną popularnością wśród uczestników. Róż-
taty z szyfrowania klasycznego, wykład z pokazem
norodność tematyczna gwarantowała, że każda
dotyczący Mariana Rejewskiego oraz konkurs wiedzy
osoba mogła znaleźć coś ciekawego dla siebie.
o bydgoskim matematyku i kryptologu.
W programie znalazły się między innymi warsztaty
Uniwersytet Technologiczno-Przyrod-
podczas, których zastanawiano się Czy powietrze
niczy w ramach nauk ścisłych zaproponował między
waży?; Jak pomóc kopciuszkowi? – rozdzielanie
innymi Chemikalia 2013. Różnorodność zapropono-
układów niejednorodnych czy chociażby poszuki-
wanych imprez przyprawiała o zawrót głowy każdego
wano odpowiedzi na pytanie: Smartfony i tablety
uczestnika. Festiwalowicze mogli wybrać spośród
– gadżety czy narzędzie pracy?
wykładów, doświadczeń, zajęć laboratoryjnych, po-
To właśnie podczas przedsięwzięć w ra-
kazów pirotechnicznych. W programie znalazły się
mach ścieżki nauk ścisłych uczestnicy przeprowadzali
chociażby: Kolory sylwestrowej nocy – pokazowe
doświadczenia naukowe w celu zbadania przeróżnych
doświadczenia czy też Chemiczna noc z PEN-
zjawisk, podejmowali próby realizacji pomysłów,
TRYTEM – wykład oraz pokazowe doświadczenia
wytężali umysły, rozwiązując zadania. Tajniki nauk
chemiczne.
ścisłych przedstawiali pracownicy i studenci trzech
Na terenie Wyższej Szkoły Gospodarki
Uczelni współorganizujących Festiwal oraz instytucje
uczestnicy warsztatów Amatorskie badania nauko-
współpracujące.
we w astronomii czy też pokazu Popatrz w niebo
Na teren Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
– tajemnice astronomii zadzierali nos w stronę
zaproszono dzieci w wieku szkolnym na warsztaty
nieba. Wśród oferty znalazły się również zajęcia dla
63
tych, którzy chcieli obserwować rzeczy małe, niedo-
chociażby warsztaty Matematyka w Casino Royale
strzegalne gołym okiem – Mikroskopia optyczna
czy też wykład Matematyka w naturze i sztuce.
w przyrodzie i technice, czy też wirtualne modele
Pasjonaci dyscypliny nauki zajmującej
kilkunastu molekuł, między innymi: fragment spirali
się przetwarzaniem informacji, w tym również tech-
DNA, odmiany alotropowe węgla (grafit, diament,
nologiami przetwarzania informacji oraz technologiami
fulereny, grafen), przykłady witamin.
wytwarzania systemów przetwarzających informację
W ścieżce nauk ścisłych nie zapomniano
– czyli informatyki, stanęli przed nie lada wyborem.
o matematyce – jednej z najstarszych dziedzin wiedzy
Wśród wykładów, warsztatów i innych atrakcyjnych
ludzkiej, której najistotniejszą cechą jest to, że po-
przedsięwzięć w programie znaleźli: Google Apps –
sługuje się w zasadzie metodą dedukcyjną. Dla osób
możliwości i zastosowania; Nauka przez zabawę
zafascynowanych właśnie matematyką przygotowano
– eksperyment wspomagany komputerem; Stwórz
własną aplikację na komórkę; Smartfony i tablety
– gadżety czy narzędzie pracy?
Z nauk chemicznych i fizycznych osoba
64
zainteresowana mogła wyszukać chociażby: Laboratorium małego chemika; Poprawiamy jakość
wody do picia; Warsztaty ekobadacza. Nie sposób opisać każde przedsięwzięcie, które można
było wybrać w ramach ścieżki nauk ścisłych. Niech
najlepszą recenzją będzie uśmiech i zafascynowanie
uczestników Bydgoskiego Festiwalu Nauki 2013
obserwowane przez pasjonatów prowadzących
przedsięwzięcia. To zaaferowanie naukami ścisłymi
z pewnością jest również zauważalne na naszych
zdjęciach dostępnych w albumie czy też na stronie
internetowej Festiwalu.
65
66
67
68
69
70
71
ścieżka
72
przyrodnicza
73
Ścieżka
Nauk
Przyrodnicza
P
74
rzyroda od zawsze fascynowała ludzi. Nasi
Jeśli ktoś zastanawiał się kiedyś nad pyta-
przodkowie żyli zgodnie z jej prawami, pró-
niem: Czy z każdego jajka może wykluć się pisklę?,
bując ją okiełznać, ale też i zrozumieć. Dla
to uczestnicząc w Bydgoskim Festiwalu Nauki mógł
współczesnego człowieka przyroda bywa
uzyskać na nie odpowiedź. Podczas zajęć odbył się
często po prostu odskocznią od stresów i pędu, jaki
pokaz jajek pochodzących od różnych ptaków, m.in.
mu towarzyszy na co dzień. Obserwując to, co nas
od kur, kaczek, gęsi, indyków, bażantów. Uczestnicy
otacza – patrząc w niebo, na kołyszące się na wietrze
spotkania przekonali się, jakie charakterystyczne
liście czy na małego żuczka toczącego ogromną kulę,
cechy mają jajka danego gatunku ptaków, po których
czujemy potęgę przyrody, a siedząc na szczycie góry,
można je szybko i bezproblemowo rozpoznać. Można
mamy wrażenie własnej małości... Piękno i siła – to
było również zobaczyć to, do czego na co dzień nie
właśnie NATURA.
mamy dostępu, czyli aparaty służące do wylęgu, ale
W ramach Bydgoskiego
także poznać warunki, które należy spełnić, aby z jajek
Festiwalu Nauki nie mogło oczywiście zabraknąć tema-
uzyskać piękne, zdrowe i silne pisklęta. Spotkaniu
tów przyrodniczych, które – jak nietrudno się domyślić
towarzyszyła specjalna atrakcja – pokaz malutkich,
– przyciągają rzesze zainteresowanych. W ramach
jednodniowych piskląt różnych gatunków ptaków.
ścieżki przyrodniczej Uniwersytet Technologiczno-
Zresztą to nie jedyne zwierzęta, które
-Przyrodniczy zachęcał do stawiania pytań i poszuki-
można było obejrzeć w trakcie tych kilku majowych
wania odpowiedzi. W trakcie wykładu zatytułowanego
dni. Tradycyjnie już na Uniwersytecie Technolo-
Co nas gryzie? czyli niechciani lokatorzy w naszym
giczno-Przyrodniczym w trakcie pokazów i zajęć
ciele można było się przekonać, że małe nie zawsze
warsztatowych dla dzieci pojawiły się między innymi
znaczy niegroźne! Okazuje się bowiem, że nawet 95
psy pracujące na co dzień w dogoterapii, a także
proc. z nas dzieli się swoim ciałem z pasożytami! Ich
koty. Nie zabrakło też mocnego akcentu – wystawy
domem są nasze włosy, skóra, a także wnętrze ciała,
pająków olbrzymów, czyli ptaszników! Wzbudzające
gdzie mogą ukrywać się całymi latami.
mieszane emocje – od zachwytu po strach – jak
75
chociażby Haplopelma minax. Łacińskie słowo mi-
przekonać się, jak duża jest różnorodność pleśni,
Poszukując atrakcyjnych miejsc,
z WSG. Chyba każdy z nas ma świadomość tego,
nax oznacza groźny, złowrogi – co świetnie oddaje
które hodowane na określonych pożywkach potrafią
do których możemy się udać, nierzadko patrzymy
iż zużycie energii na świecie wzrasta, a coraz większa
charakter tego szybkiego i mówiąc delikatnie nie-
być ciekawym materiałem do obserwacji, pełnym
bardzo daleko, nie zdając sobie sprawy, jak piękne
konsumpcja energii wpływa na zwiększoną emisję
zbyt potulnego pająka. Wystawa ta, przygotowana
barw i kształtów.
i cenne tereny znajdują się w naszym regionie. Jed-
gazów cieplarnianych oraz na emisję do środowiska
przez hodowcę-amatora, studenta UTP, cieszyła
Przyroda jest fascynująca, a roślinni
nym z takich miejsc jest Dolina Noteci. W trakcie
dużej ilości różnych zanieczyszczeń szkodliwych dla
się ogromną popularnością i wszystkie miejsca na
rekordziści w szczególności. Największe, najmniej-
wykładu pt. Metody badań walorów turystycznych
ludzi, roślin i zwierząt. Sytuację tę można poprawić
pokazach zostały zapełnione.
sze, najtwardsze, naj... Wszelkie skrajności od dawna
Doliny Noteci udowodniono, że to obszar niezwykle
m.in. poprzez wdrażanie nowoczesnych rozwiązań
Na Uniwersytecie
76
Kazimierza
interesowały człowieka, a w trakcie Bydgoskiego Fe-
cenny z perspektywy geografii fizycznej czy ekologii,
w energetyce. Uczestnicy wykładu mogli uzyskać
Wielkiego można było połączyć naukę z zabawą,
stiwalu Nauki na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego
a jednocześnie niedoceniony pod kątem walorów
odpowiedzi na nurtujące ich pytania i poszerzyć
biorąc udział w zajęciach pt. Mali botaniczni de-
można było poznać nie tylko botaniczne rekordy, ale
turystycznych. Uczelnia przygotowała także dobrą
swoją wiedzę w tym zakresie.
tektywi, które prowadzili studenci z Koła Nauko-
również zwierzęta będące mistrzami kamuflażu...
przedwakacyjną propozycję na temat Światowych
Wymienione tematy to jedynie uła-
trendów w turystyce – jak znalazł na sezon letni
mek imprez przygotowanych przez trzy bydgoskie
2013!
uczelnie w ramach Bydgoskiego Festiwalu Nauki
wego Przyrodników. W trakcie zajęć terenowych
Naukowcy podnosili również intrygujące zagadnie-
uczestnicy próbowali między innymi odnaleźć
nia, na przykład czy mucha lub inny owad może być
miejsca, gdzie rośnie lipa i gdzie ukrył się mniszek
świadkiem zbrodni? Wydaje się to nieprawdopodob-
Propozycje festiwalowe
lekarski. W typowy dla małych detektywów sposób
ne, a jednak! Okazuje się, że w dzisiejszych czasach
dotyczą najbardziej aktualnych problemów. Perspek-
imprezami potwierdziło jedynie fakt, iż wszyscy – czy
rozpoznawano gatunki roślin, zapoznając się z ich
owady są coraz częściej wykorzystywane w wymiarze
tywy rozwoju odnawialnych źródeł energii to temat
duzi, czy mali – albo już złapali, albo za chwilę złapią
morfologią, a także odczytując wiek drzew. Zabawa
sprawiedliwości.
jak najbardziej na czasie, który przybliżali naukowcy
i nauka? To jest to!
Dla wszystkich osób lubiących
Wielu z nas z pewnością zastanawia
spędzać czas aktywnie Wyższa Szkoła Gospodarki
się, co powoduje trzęsienia ziemi? Odpowiedź można
przygotowała interesujące warsztaty zatytułowane
było uzyskać w trakcie pokazu pt. Co się dzieje we
ABC nurkowania – zobacz, co kryje rzeka Brda.
wnętrzu Ziemi? Prowadzący w przystępny i obrazowy
W zajęciach mogły wziąć udział osoby powyżej 15.
sposób wyjaśniali, czym są prądy konwekcyjne czy
roku życia, a ich celem było poznanie podstaw nurko-
strefa ryftowa. Ciekawe doświadczenia, bogactwo
wania, wykonanie podstawowych ćwiczeń w wodze
map, wykresów i fotografii sprawiły, że omawiana
oraz obserwowanie podwodnej flory i fauny w rzece
tematyka nie miała już przed słuchaczami żadnych
Brdzie. Uczestnicy warsztatów mogli jednocześnie
tajemnic.
dowiedzieć się wielu istotnych rzeczy o środowisku
W środowisku istnieją pleśnie za-
wodnym, m.in. jakie są jego charakterystyczne ce-
równo przyjazne, jak i wrogie człowiekowi. Warto
chy oraz jak reaguje na wodę nasz organizm. Każdy
wiedzieć, co nas otacza, bo pleśnie są dosłownie
otrzymał maskę, fajkę i płetwy, aby wykonać proste
wszędzie, mimo iż nie możemy ich dostrzec gołym
ćwiczenia przygotowujące do nurkowania w pełnym
okiem. Uczestnicy warsztatów zatytułowanych
sprzęcie. Po wykonaniu ćwiczeń można było zoba-
Pleśń – przyjaciel czy wróg? mogli samodzielnie
czyć, co się znajduje na dnie rzeki Brdy.
2013. Ogromne zainteresowanie proponowanymi
bakcyla nauki!
77
79
80
81
ścieżka
społ eczna
Ścieżka
N
84
społeczna
auki społeczne są podstawą rozwoju
Wielkiego zaprosił słuchaczy na zajęcia warsztatowe pt.
i funkcjonowania każdego społe-
Znaczenie efektywnego komunikowania się w życiu
czeństwa. Nie dziwi zatem fakt, że to
i w pracy – czyli jak podnosić swoje kompetencje
właśnie ścieżka społeczna oferowała
komunikacyjne, których celem było wzmacnianie tych
największą liczbę przedsięwzięć (wykładów, warsz-
kompetencji i zbudowanie potencjału uczestników w za-
tatów, pokazów). Atrakcyjność propozycji przycią-
kresie skutecznego porozumiewania się.
gnęła rekordową liczbę uczestników. Psychologia,
Studenci zainteresowani
socjologia, pedagogika, ekonomia i wreszcie prawo
problemami osób głuchych i słabo słyszących mogli
i politologia – to dyscypliny naukowe niezwykle po-
przećwiczyć podstawy języka migowego podczas
pularne wśród uczestników Bydgoskiego Festiwalu
warsztatów Migaj z nami. Uczestnicy poznali naj-
Nauki. Każda z tych dyscyplin znalazła swoje miejsce
ważniejsze znaki migowe alfabetu palcowego (dak-
w programie Festiwalu.
tylogramy), znaki pojęć liczbowych oraz praktyczne
Realia współczesnego społe-
wskazówki do posługiwania się językiem migowym.
czeństwa wymagają od nas ciągłych kontaktów z innymi,
Na Uniwersytecie Technologiczno-
by pracować, budować związki i prowadzić zdrowe
-Przyrodniczym dyskutowano na temat społecznej
relacje. Jak wyrażać się jasno na temat swoich wewnętrz-
odpowiedzialności biznesu (z ang. CSR – Corporate
nych doświadczeń i w pełni jasno je komunikować?
Social Responsibility). Celem głównym imprezy było
Jak interpretować komunikaty niewerbalne innych? Jak
upowszechnianie wiedzy z zakresu CSR, a także
wykorzystywać własne kompetencje komunikacyjne,
późniejsze wdrażanie jej w obszar własnych działań,
by zwiększać swoją efektywność w życiu osobistym
zarówno związanych z aktywnością na uczelni, dzia-
i zawodowym? Przeciążenie informacyjne, związane
łalnością studencką, jak również pracą zawodową
z nadmiarem docierających do nas komunikatów,
w przedsiębiorstwach. Uczestnicy dowiedzieli się,
może prowadzić do poczucia niepewności własnych
że zdobywanie pozycji na rynku nie polega wyłącznie
kompetencji komunikacyjnych. Uniwersytet Kazimierza
na osiąganiu zysku i podnoszeniu wartości firmy,
85
ale przede wszystkim na pozyskiwaniu zaufania
w pierwszym roku jego życia. Omówione zostały
i szacunku zarówno otoczenia zewnętrznego, jak
punkty zwrotne w rozwoju, tak zwane „kamienie
i pracowników. Działania takie mogą pozwolić przed-
milowe”, oraz różne sytuacje mogące wywołać nie-
siębiorstwom na osiągnięcie korzyści ekonomicznych
pokój opiekunów. Jak zrozumieć swoje dzieci oraz
oraz przewagi konkurencyjnej. Dodatkowo warsztaty
wspierać ich rozwój? Kiedy należy szukać pomocy,
były doskonałą okazją do promowania dobrych prak-
a kiedy po prostu cierpliwie poczekać? Na te i inne
tyk na terenie województwa kujawsko-pomorskiego.
pytania odpowiadali przedstawiciele Fundacji Po
walowych pojawiła się tak bogata oferta dla rodziców.
rok – o rozwoju dziecka i spędzaniu czasu razem.
W programie Bydgoskiego Festiwalu Nauki 2013
dla rodziców z nieco dłuż-
Po raz pierwszy wśród imprez festi-
86
Swojemu w ramach wykładu Pierwszy wspólny
Natomiast
znalazło się ponad 40 wykładów i warsztatów przygo-
szym stażem Wyższa Szkoła Gospodarki przygotowała
towanych właśnie z myślą o nich, np. Jak z miłością
warsztaty Być rodzicem to za mało, czyli o coachingu
i szacunkiem wyznaczać dziecku granice; Zrozum
rodzicielskim. Być rodzicem z nazwy to w dzisiejszych
mnie mamo (język migowy dla słyszących niemow-
czasach niewystarczające. Potrzebne jest świadome ro-
ląt); Baby blues czy depresja poporodowa?; Pisząc
dzicielstwo. Coaching rodzicielski za najważniejsze przyj-
bajki... czyli jak wychować twórcze, wrażliwe i pew-
muje wyznaczanie celów i wspólne ich osiąganie, tak by
ne siebie dzieci i wiele innych.
dziecko rozwijało się i potrafiło decydować o swoim życiu,
Świeżo „upieczeni”
rodzice
a nie rywalizowało z innymi i uzależniało swoje decyzje od
oraz ci, którzy oczekiwali dziecka, zostali zaproszeni
wygranych bądź przegranych. Rodzice dowiedzieli się,
na wykład poruszający problem rozwoju dziecka
jak być coachem i trenerem dla własnych pociech.
Na organizowany
Zoo
przez Koło Naukowe Questio (UKW)
konkurs plastyczny
– mieszkańcy wesołej zagrody
– napłynęło ponad 500 prac
z całej Bydgoszczy, a ich dzieła przez miesiąc
były eksponowane na wystawie w myślęcińskim ZOO.
Dzieci obecne w ZOO w czasie finału konkursu mogły
uczestniczyć w warsztatach plastycznych
i wykonać dowolną techniką rysunek swojego
ukochanego
bądź ulubionej zabawki
dzieci
zwierzaka
.
pod chmurką
87
88
W ramach ścieżki społecznej
był wykład dotyczący prawa konsumentów i tego, czy
nie mogło zabraknąć dziedzin nauk prawnych. Bar-
rzeczywiście w świetle obowiązujących przepisów
dzo dużą popularnością cieszył się wykład poświę-
prawa „po odejściu od kasy reklamacji nie uwzględnia
cony problematyce dziedziczenia ustawowego i testa-
się”, a „towar przeceniony nie podlega gwarancji”.
mentowego. Przybliżone zostały instytucje prawne
Wiele emocji wzbudziła dysputa
takie jak wydziedziczenie, zachowek, polecenie,
nad absurdami prawa polskiego. Podczas wykła-
kwestia darowizn w prawie spadkowym. Wykładowi
du poświęconego właśnie przykładom ułomności
towarzyszyły indywidualne wstępne konsultacje praw-
naszego prawa przytaczano sprzeczne przepisy,
ne. W programie Festiwalu znalazły się także propo-
martwe przepisy, brak rozporządzeń do ustaw czy
zycje dotyczące między innymi prawa spadkowego,
brak określonego podziału kompetencji.
prawa pracy czy prawa karnego. Jedną z propozycji był
Frekwencja uczestników oraz tempe-
wykład poświęcony mobbingowi i temu, jak rozpoznać
ratura dyskusji potwierdziły, że poruszane w ramach
to zjawisko oraz jak się przed nim bronić. Nie zabrakło
ścieżki społecznej tematy są ważne oraz jak duże
również zagadnień związanych z statusem prawnym
jest zapotrzebowanie na wiedzę z obszaru dziedzin
pracownika w świetle prawa pracy. Kolejną propozycją
społecznych.
89
Badania nie zdaje sobie
Porad Obywatelskich
Związku Biur
wykazały,
że 25 proc. badanych
sprawy,
że dług można odziedziczyć. Należy interesować się
nie tylko losami najbliższej, ale i dalszej rodziny, zapoznać się
z korespondencją
i dokumentami pozostawionymi przez zmarłego.
Najbardziej narażone na odziedziczenie długów
są dzieci dłużników.
możemy odrzucić,
składając oświadczenie
woli u
lub przed sądem
Spadek
notariusza
.
90
Badania
a n t ro p o
d ow i o d ł
y, że w k logiczne
u
w k tó r y c
h n o s z ltur ach,
dzieci w
enie
c
h
ust ach
j e st p ow
– dz szechne
i
e
c
zdecydo i p ł a c z ą
Dziecwi atenie
.
są
nie t ylko
spokojnie
jsze,
i szy
usamod bciej
zielniają
się
ale
mniej
.
91
ścieżka
techniczna
Ścieżka
Nauk
techniczna
Technika wkroczyła już chyba
we wszystkie dziedziny życia współczesnego czło-
94
myślą, co modele komputerowe mówią nam o mózgu
oraz co to są egzoszkielety.
wieka. Nie da się od niej uciec, a obrazy kreowane
Warsztaty zatytułowane Fabryka robo-
przez twórców filmów science fiction z lat 70., 80.
tów przeniosły uczestników do świata techniki, gdzie
czy 90. coraz częściej się urzeczywistniają. Pamięta-
zgłębiano tajniki robotyki. W trakcie zajęć przewidziany
cie takie filmy jak 2001 Odyseja kosmiczna z 1968
został nie tylko pokaz możliwości robotów, ale przede
roku w reżyserii Stanleya Kubrick’a czy Obcy: Ósmy
wszystkim samodzielna próba „ożywienia” modelu
pasażer Nostromo Ridleya Scott’a z 1979 roku? Wie-
robota i wykonanie przez niego określonego zadania,
le elementów, które wtedy były jedynie wizją twórców
a następnie rywalizacja w zawodach ROBOsumo.
stało się rzeczywistością… A Łowca Androidów
Fascynaci najnowszych technologii mogli
(Blade Runner, z 1982 r.) lub chociażby tak słynne
wziąć udział w pokazie pt. Z pneumatyką za Pan
filmy jak Terminator, Gwiezdne wojny , Mad Max czy
Brat, gdzie zaprezentowano możliwości rozwiązań
Star Trek? W każdym z nich znajdziemy coś, co nie
pneumatycznych we współczesnych maszynach
jest już jedynie fantazją. Wspomnieć należy jeszcze
i urządzeniach. Uczestnicy mieli szansę obejrzenia
o genialnych, wizjonerskich projektach Leonarda da
i samodzielnej budowy zestawów pneumatycznych,
Vinci – maszyn latających czy pierwszych robotów!
rozwiązujących różnorodne zadania.
Niesamowite…
Z kolei studenci mechatroniki przygotowali
Dlatego na Bydgoskim Festiwalu Nauki
pokaz Drukarka 3D Skaner 3D – jakie to proste...,
2013 nie mogło oczywiście zabraknąć tematyki
w trakcie którego zaprezentowali współczesne tech-
technicznej.
niki skanowania i druku w przestrzeni. Pokazane urzą-
Na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego pojawiły
dzenia były w całości zaprojektowane i zbudowane
się ciekawe tematy – naukowcy wraz z uczestnikami
przez studentów. Można było zobaczyć, w jaki sposób
zastanawiali się nad pytaniem, czy można sterować
należy przygotować obiekt do skanowania 3D, jakie
95
będą możliwości dalszej obróbki tak pozyskanych
w wykładzie pod intrygującym tytułem Fulereny, nano-
Duże zainteresowanie wzbudził pokaz zaty-
Motoryzacji czy pokaz badania nawierzchni drogo-
plików oraz sprawdzić, jak powstaje obiekt bryłowy
rurki, grafen... supernowoczesne materiały z węgla.
tułowany Elektroniczne gadżety, czyli coś z niczego,
wych. Jeśli ktoś chciał się dowiedzieć, jak działają
gdzie zaprezentowano gadżety elektroniczne wyko-
wielokrążki, mógł skorzystać z warsztatów Szybki
„wydrukowany” w drukarce 3D.
96
Miłośników motoryzacji przyciągnęła
Wyższa Szkoła Gospodarki zaproponowała
ekspozycja zatytułowana Czar zabytkowych pojaz-
nane z podzespołów odzyskanych z uszkodzonego
Słabeusz kontra Powolny Siłacz. Można było
odwiedzającym zajęcia warsztatowe z projektowa-
dów, na której pojawiły się samochody takich marek,
sprzętu elektronicznego. Uczestnicy wzięli również
wkroczyć w barwny świat polimerów oraz trójwy-
nia wnętrz przy wykorzystaniu programu ArchiCAD
jak: Warszawa, Wartburg, Wołga oraz motocykle:
udział w konkursie Jak szybki masz refleks, a także
miarowe pozyskiwanie geometrii za pomocą skanera
16. Dla tych, którzy chcieli dowiedzieć się, z czego
Junak, SHL, Żak, Ryś. Kolekcja zgromadzona została
wytwarzania błyskawic z wykorzystaniem wysokich
optycznego, przekonać się, jakie jest zastosowanie
składa się robot oraz jak takie urządzenia działają,
przez Zespół Szkół Samochodowych w Toruniu, a na
napięć. Były także pokazy lasera czy indukcyjne to-
kamery termowizyjnej w badaniach elementów kon-
przygotowano wykład zatytułowany Jeżdżą, chodzą
jej podstawie prześledzić można rozwój motoryzacji,
pienie metali. Zresztą, to nie jedyny pokaz w trakcie
strukcyjnych maszyn. Młodzież chętnie zaglądała na
i latają: fascynujący świat robotów, zaś dla miłośni-
a także zapoznać się z legendarnymi autami. Dla nie-
tych kilku festiwalowych dni. Uczestnicy mogli także
pokazy manipulatorów przemysłowych czy robotów
ków klocków Lego Warsztaty dla małego i dużego
których była to sentymentalna podróż w czasie, dla
obejrzeć prezentacje lewitacji elektromagnetycznej,
spawalniczych. Naukowcy w prosty, przystępny
inżyniera, które pozwoliły poznać możliwości oraz
innych lekcja historii.
zobaczyć i przetestować urządzenie do odczytu fal
sposób przekonywali, że nauki ścisłe nie muszą być
mózgowych EEG Emotiv oraz oprogramowanie do
nudne, a Bob Budowniczy wyjaśniał dzieciom zasady
działania maszyn prostych.
sposób wykorzystania najbardziej zaawansowanych
Ze względu na specyfikę uczelni,
zestawów, a potem spróbować własnych sił w roz-
na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym,
zapisu tych fal (oraz emocji), przekonać się, co to jest
wiązywaniu zadań inżynierskich.
jak co roku, pojawiło się wiele imprez o tematyce
kompatybilność elektromagnetyczna, czy za pomocą
Od techniki nie uciekniemy i dobrze, że już małe
związanej z techniką. Oczywiście i tym razem nie
miernika do pomiaru poziomu dźwięku zbadać po-
dzieci się nią interesują. Być może Bydgoski Festiwal
dowiedzieć się, jak wykorzystać Internet do sterowa-
zabrakło pokazów latających i jeżdżących robotów
ziom głośności krzyku w decybelach.
nia własnymi urządzeniami, to idealną propozycją dla
wykonanych przez studentów UTP, połączonych
Były również niezwykłe pojazdy wykona-
Nauki będzie dla nich inspiracją na przyszłość? Być
niego były warsztaty Urządzenia mobilne – stero-
z wykładem na temat nowoczesnej robotyki. Słynny
ne przez studentów z Koła Naukowego Fanów
wanie przez Internet. Uczestnicy mogli dowiedzieć
robot przypominający Lorda Vadera z Gwiezdnych
się, jak wykorzystać przeglądarkę stron www do
wojen w tym roku zmienił swój wizerunek, prezen-
sterowania urządzeniami na odległość oraz poznali
tując nowe oblicze. Zyskał także dodatkowe moż-
zasady tworzenia oprogramowania umożliwiającego
liwości poruszania i komunikowania się. Studenci
zdalne sterowanie urządzeniami z wykorzystaniem
z Koła Naukowego Programistów pod opieką dr. inż.
sieci Internet.
Mścisława Śrutka przygotowali także prezentację
Jeżeli ktoś lubi programowanie i chciał
Używając ołówka rysunkowego, zwykle
i wykład dla przedszkolaków, które w liczbie ponad
nie zastanawiamy się, co sprawia, iż w tak łatwy sposób
200 odwiedziły Uniwersytet. Jednocześnie na uczelni
pozostawia on ślad na kartce papieru. Trwały rysunek
prezentowano nagrodzone w konkursie EKO robot
tworzą fragmenty węgla, które pozostają na kartce
prace przedszkolaków. Maluchy były wdzięcznymi
w wyniku roztarcia rdzenia ołówka. A brylanty, diamenty?
i zaciekawionymi odbiorcami. Starsi słuchacze mogli
Pięknie oszlifowane cieszą oko. Jednak co łączy te dwa
na przykład pobawić się w szyfrowanie i ukrywanie
jakże różniące się cechami materiały? Na te i wiele innych
informacji w nowoczesnych systemach lub wziąć
pytań odpowiedź można było uzyskać, uczestnicząc
udział w zajęciach z robotyki.
97
może będą twórcami nowych technologii? Tego i im,
i sobie życzymy!
Aikidonaukami technicznymi?
bez walki
jest stosunkowo młodą sztuką walki…
.
Ta pochodząca z Japonii sztuka walki
Co łączy aikido z
w doskonały sposób prezentuje zastosowanie praw
i mechaniki. W aikido wygrywa
stabilniejszy, a nie silniejszy, wykorzystywana
jest siła grawitacji, a wszelkie rzuty
wykonywane są z zachowaniem
energii i pędu – tak, aby napastnika
nie zatrzymać, a odpowiednio nim
pokierować i przejąć
fizyki
kontrolę nad jego ruchem
.
Polski samochód osobowy FSO Warszawa średnio zużywał tyle
samo paliwa co jaguar.
98
99
Istotna różnica natomiast występowała w osiąganych prędkościach.
Warszawy dostępne były w kilku wersjach:
sedan, kombi, pick-up. Tak zwane wersje specjalne to:
ambulans, taksówka, ale najbardziej zaskakująca
była wersja drezyny
!
wydruku
i
c
ś
o
k
ja
j
ie
k
o
o wys
, to możliwe
k
jest w stanie
a
ra
T
tó
ł?
k
z
,
D
0
3
0
ę
0
ark
ełna 2
chomili druk
ru
już za niesp
u
i
li
a
w
o
d
, zbu
li
a
o wielkości
h
w
c
o
y
t
w
k
ro
je
e
o
m
r
zap
rzyw poli
o
w
t
z
szystkich
y
t
w
n
e
ły
m
y
le
z
e
c
ć
o
a
k
w
s
o
druk
ki za
3 Próbne wydru
.
m
ch
c
0
g ę d o n ow y
ro
n a w et 2 0 0
d
ły
y
rz
o
ścią i otw
wysoką jako
yc h ,
konstrukcyjn
zentowane
re
p
a
z
ą
n
a
t
s
zapewne zo
lu Nauki.
! Studenci
D
D r u ka r ka 3
o p r a c owa ń
k tó r e
100
na
kim Fe
s
o
g
d
y
B
m
y
n
następ
stiwa
101
102
Dzień
eko-aktywnych
103
Jeśli myślisz rok naprzód,
sadź ryż
.
Jeśli myślisz 10 lat naprzód,
sadź drzewo
.
Lecz jeśli myślisz 100 lat naprzód,
ucz ludzi
.
przysłowie chińskie
104
Dzień Eko-aktywnych
N
ieodłącznym elementem festiwalowe-
jego relacje ze środowiskiem zewnętrznym i… we-
go programu jest dzień tematyczny.
wnętrznym. Zatem Dzień Eko-aktywnych dedykowany
Zgodnie już z kilkuletnią tradycją, także
był każdemu uczestnikowi Festiwalu bez względu na
i w tym roku jeden z dni Festiwalu ob-
jego poglądy na ekologię, ulubioną dziedzinę nauki
fitował w blisko 100 wydarzeń, pokazów, prelekcji
skupionych wokół jednego, tajemniczo brzmiącego
tematu –
Eko-aktywnych.
czy obszar wiedzy.
Wydarzenia dnia Eko-aktywnych
Komu dedykowany
miały ukazać związki przyczyno-skutkowe zachodzące
był ten dzień? Ekoenutzjastom, a może aktywistom?
między człowiekiem a środowiskiem. I tak uczestnicy
Bardziej Eko czy bardziej aktywnym? Wydawać by się
mogli zapoznać się z zasadami ekofilozofii, a także
mogło, że festiwal ma już ścieżkę przyrodniczą i nauk
poznać, jaki stosunek do ekologii przejawiali ludzie ży-
o zdrowiu, a zatem Dzień Eko-aktywnych zdubluje ich
jący w średniowieczu i jaki to miało wpływ na ich życie.
propozycje. Jednak pozycje programowe tego dnia,
Podczas wykładu Zmiany klimatu – pro-
skupiały się na tych kwestiach pod zupełnie innym
paganda strachu i spisek korporacji czy realne
kątem. W centralnym punkcie umieszczono bowiem
zagrożenie? uczestnicy Festiwalu mogli dowiedzieć
człowieka, przedstawiając w szerszym kontekście
się, ile jest prawdy w tym, co nam grozi w związku ze
105
zmianami temperatury Ziemi. Wykład przeprowadzony
elementy z plastikowych butelek, materiałów czy folii
na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym miał
aluminiowej.
na celu obiektywne ujęcie najnowszych badań oraz
Także dzięki wystawom przedmiotów z decupage,
wyjaśnienie, na ile to, co się dzieje z temperaturą na
uczestnicy przebywając w kapusie Uniwersytetu Ka-
Ziemi, to skutek działalności ludzkiej, a na ile natu-
zimierza Wielkiego mogli zachwycić się pięknymi wa-
ralny rytm.
zonami zrobionymi z butelek, stroikami świątecznymi
W promocji zdrowego, także dla środowiska, stylu
życia i odpowiedniego postępowania z odpadami organizatorzy zaproponowali także wydarzenia oparte
na zasadzie 3R (z ang.) – reduce (ograniczeniu i zapo-
106
z makulatury i szyszek czy… jednorazowych sztućców.
Recycle:
Zamień elektroOdpady na Kulturalne Wypady
bieganiu powstawania odpadów), reuse (ponownym
pod taka nawą drugi rok z rzędu Organizatorzy wraz
wykorzystaniu), recycle (segregowaniu do ponownego
z partnerami zachęcali uczestników Festiwalu do
przetworzenia).
selektywnej zbiórki i utylizacji odpadów. W tym roku
Reduce:
Ekorady na domowe odpady – o takim tytule
w Bydgoszczy oddawane były za ZSEE, czyli zużyty
sprzęt elektryczny i elektroniczny.
Akcja będąca podsumowaniem Dnia Eko-aktyw-
młodsi uczestnicy Festiwalu poznali na nim sposoby
nych zgromadziła setki uczestników, którzy oddali
na minimalizowanie ilości odpadów. Dowiedzieli się,
ponad dwie tony odpadów. W zamian rozdano blisko
że warto nosić na zakupy torby wielokrotnego użytku
1500 biletów.
ponownie naładować i wykorzystać.
Reuse:
Dla przybliżenia możliwości ponownego zastosowania odpadów zaproponowano uczestnikom udział
w pokazie wykorzystania surowców wtórnych we
florystyce. Jako ozdoby florystyczne zastosowano
,ż
elektr y
O t ym
?
w
ó
r
e
z row żliwe, przekonali Kina.
to mo tnicy Zielonego ytwarzali
uczes
ach, w
się
owe r
na r
c
ą
wietlając
j
ś
y
u
ł
w
a
,
i
d
n
ś
Pe
oich mię
sw
go
prąd siłą
w
widłowe
a
r
p
y
odpadó
c
o
ą
r
z
t
k
c
y
le
t
e
o
film d
arowania
d
zagospo
.
bilety do instytucji kultury i rekreacyjnych miejsc
odbył się warsztat w Wyższej Szkole Gospodarki. Naj-
czy korzystać z baterii – akumulatorków, które można
ergią
en
zasilany
r
o
z
i
zącą t
d
Telecw
o
h
c
o
p
zną
e jes
107
wnych
y
t
k
a
O
K
dnia E tawę Lasy
s
a
z
c
d
Po było zobaczyć wys zkańcy,
można
mies filmy,
h
c
i
i
a
t
świa jący mogli obejrzeć nymi z Polski,
za
dzy in y na świecie
Odwied
ę
i
m
e
fi
a
r
g
to
Las
a także fo
y Chile.
Indonez
zajm
ji, Brazyli
o
ują łącznie
k. 4 mld
ha
olski),
rzchnia P
w.
h lądó
c
y
n
a
k
z
amies
mi
chni Zie
0 p ro c . z
z
3
r
.
ie
k
o
w
o
li
y
p
cz
n i ka j ą z p i e .
z
k
a
n
d
e
J
m
azonii,
m
c y m te
ją
A
a
z
y
s
s
a
la
r
t
w zas
w ot n e
mer yki
za pier
odniej, A
c
h
z
c
s
s
ła
-W
w
z
dniowo
, Azji Połu
a
g
n
o
K
y
dolin
berii. iat
y
S
i
j
e
n
c
o
Półn
ocznie
inut y św
ożnej! R
n
jednej m
i
k
u
ił
g
p
ią
o
c
d
W
6 boisk
r zchni 3
ie
w
o
p
o
yle,
daje to t
ie 1
(to praw
108
i cz
są
30 ra
o powie
zy tyle, c
W yc i n a n
e
tr aci lasy
osi
ile wynG
r e cj i
a
i
n
h
c
z
p ow i e r
!
109
pIKNIK
NAUKOWORODZINNY
110
C
o roku Bydgoski Festiwal Nauki gości
Obok sceny stanęły liczne stoiska
w najpopularniejszych miejscach Byd-
namiotowe, organizatorów oraz partnerów. Można
goszczy. Podobnie jak w poprzednich
było wziąć udział w quizie dla dzieci organizowanym
latach nie mogło zabraknąć koncertu
przez Europe Direct. Bydgoski Klaster Przemysłowy
w samym sercu miasta – czyli na Starym Rynku. Na sce-
przygotował pokaz wyrobów z tworzyw sztucznych
nie największe przeboje grał zespół EWI z Instytutu Edu-
wyprodukowanych przez bydgoskie firmy zrzeszone
kacji Muzycznej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
w klastrze. Jura Park Solec dla najmłodszych milusiń-
Swoje umiejętności taneczne zaprezentowali trenerzy
skich przygotował archeologiczne zabawy, a anima-
oraz adepci Szkoła Tańca Bohema. Bardzo duże wrażenie
torzy z firmy Educarium pokazywali, w co należy się
zrobił pokaz Szkoły Walki Vo Quyen, w którym to wzięli
bawić, by stymulować rozwój dziecka, rozbudzać jego
udział instruktorzy oraz mistrzowie z Bydgoszczy, Żnina
wyobraźnię, pomysłowość oraz kreatywność.
i Nakła. Szkoła zaprezentowała formy tradycyjne Vo
Na terenie Rybiego Rynku w Byd-
Quyen, układy walki wręcz oraz z bronią. Vo-Quyen to je-
goszczy odbyła się akcja Zamień elektroOdpady
den z najstarszych stylów wietnamskich wykorzystywa-
na Kulturalne Wypady. Akcja polegała na wymianie
ny do szkolenia wojsk i grup specjalnych w Wietnamie.
zużytego elektrosprzętu na bilety do kulturalno-roz-
Uznawany za bardzo skuteczny w walce. Dzisiejszy Vo-
rywkowych miejsc w Bydgoszczy. Zużyty sprzęt elek-
-Quyen jest stylem zawierającym w formach ogromną
tryczny i elektroniczny zbierali wolontariusze Fundacji
różnorodność technik i koncepcji walki – o czym mogli
EkoRozwoju. W sumie udało się zebrać ponad dwie
się przekonać widzowie pikniku naukowo-rodzinnego.
tony elektroodpadów, w tym niesprawne telewizory,
Na zakończenie pikniku, na scenie za-
komputery, lodówki, telefony komórkowe, jak i ku-
grał młody zespół Disturbed Connections, dając wszyst-
chenny sprzęt AGD. Rozdano blisko 1500 biletów do
kim zgromadzonym funkowo-punkową dawkę energii.
miejsc kulturalnych Bydgoszczy, szczególnie dużym
111
zainteresowaniem cieszyły się bilety do kina, teatru
potwierdził, że coraz większy jest poziom wiedzy na
czy opery. Nie zabrakło chętnych na zaproszenia do
temat raka piersi jako groźnej choroby, konieczności
restauracji i klubów fitness.
systematycznego badania piersi oraz mammografii
Organizatorzy Bydgoskiego Festiwalu
Nauki nie mogli zapomnieć o zbliżającym się Dniu
112
jako najlepszej metody wczesnego wykrywania raka
piersi i innych zmian nowotworowych.
Matki. Z tej okazji na Rybim Rynku panie mogły
Część pozostałych zaplanowanych
skorzystać z badań mammograficznych. Mimo nie-
atrakcji z powodu złych warunków pogodowych mu-
sprzyjającej aury, na badania zgłosiło się ponad 70
siała zostać odwołana. Niestety, tego dnia aura nie
kobiet. Akcja Przyprowadź Mamę na mammografię!
dopisała, przez cały czas trwania pikniku padał rzęsisty
została zorganizowana wspólnie z Centrum Usług Me-
deszcz. Ale wszystkim tym, którzy tego dnia przyszli
dycznych FADO. Personel przeprowadzający badania
na Stary Rynek i byli z nami, serdecznie dziękujemy.
113
PARTNERZY
FESTIWALU
114
BYDGOSKIEGO
NAUKI
• Aeroklub Kujawski, Inowrocław
• Fundacja Zdrowa Rodzina
• Agencja Rynku Rolnego
• Gabinet Logopedyczny Paulina Gałązka
• AIESEC Bydgoszcz
• Grupa Doradczo-Szkoleniowa Falco
• Akademia Humanistyczna im. Aleksandra
• Henryk Martenka
Gieysztora w Pułtusku
M. Lipkowski, M. Szymański
• Akademia Przyszłości
• Hufiec Bydgoszcz-Miasto Chorągwi
• Akademia Seniora Fundacji Ekspert Kujawy,
Inowrocław
• Inowrocławska Lokalna Organizacja Turystyczna
• Akademicka Przestrzeń Kulturalna
• Inowrocławskie Kopalnie Soli SOLINO S.A.
• Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości
• Inter Metal Sp. z o.o., Inowrocław
• BraMiracle – Salon z brafittingiem
• Jednostka Wojskowa 1523
• Centrum Edukacji Akademia Zdrowia
• Katholische Hochschule Nordrhein-Westfalen
• Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży
• Kolo Astronomiczne I Liceum im. Jana
• Centrum Edukacyjne ROBOproject
• Centrum Inteligencji Wielorakich MULTIPLE TREE
• Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej
• Centrum Rozwoju i Wsparcia
• Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera
• Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej
w Bydgoszczy UMK w Toruniu
Kujawsko-Pomorskiej ZHP
Kasprowicza, Inowrocław
w Bydgoszczy
w Inowrocławiu
• DB Schenker
• Komenda Powiatowa Policji w Inowrocławiu
• EDUCARIUM
• Komenda Wojewódzka Policji w Bydgoszczy
• Fundacja Ekologiczna Arka
• Kujawskie Centrum Kultury, Inowrocław
• Fundacja EkoRozwoju
• Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji
• Fundacja Nasz Dom
• Fundacja Po Swojemu
• Laboratorium Umiejętności
Nauczycieli w Bydgoszczy
115
• Lena Kałużna – Warsztaty wizerunku
• Leśny Park Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku
• Stowarzyszenie Ptaki Polskie
– Ogród Fauny Polskiej ZOO
BASTION, Inowrocław
• Mimezis Art
• Stowarzyszenie Visus Supremus
• Naukowe Koło Onomastów NAZYWACZE UAM,
• Szkoła Jazdy R. Połomski, Inowrocław
Poznań partnera/wydział
116
• Stowarzyszenie Historyczno-Turystyczne
• Szkoła Języków Obcych Expert Zone, Inowrocław
• Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Inowrocław
• Szkoła Muzyczna Yamaha
• Pałac Młodzieży
• Szkoła Pamięci SPW
• Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Bydgoszczy
• Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Śniadeckiego
• Polska Zielona Sieć
• Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział
• Szkoła Rodzenia Brzdąc
• Szkoła Rodzenia VITA
w Bydgoszczy
w Żninie
• Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna nr 2
• Toruńska Szkoła Wyższa
• Pozytywne szkolenie psów – Dobry piesek
• Towarzystwo Społeczno-Kulturalne
• PROJEKTOR – wolontariat studencki w Bydgoszczy
• Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej,
• Twojrobot.pl
Inowrocław
• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń
• Przedszkole Niepubliczne Bajkolandia
• Urząd Miasta Bydgoszczy
• Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki
• Warzelnia Piwa, Bydgoszcz
• Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu
Zdrowotnej, Inowrocław
Wietnamczyków w Polsce
• Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
• Wydział Zarządzania i Nauk Społecznych
w Bydgoszczy
w Inowrocławiu
• Schronisko dla zwierząt w Bydgoszczy
• Wyższa Szkoła Środowiska
• SDL Poland Sp. z o.o.
• Zespół Pieśni i Tańca Wiatrak
• Soda Polska CIECH S.A.
• Zespół Szkół Żeglugi Śródlądowej w Nakle
• Solanki Medical Spa, Inowrocław
nad Notecią
117
118
119
Wspieraj
naukę
120
R
ektorzy Uniwersytetu Kazimierza Wielkie-
mieszkańców Bydgoszczy i okolic. W 2013 r. za-
go, Uniwersytetu Technologiczno-Przyrod-
proponowaliśmy imponującą liczbę festiwalowych
niczego oraz Wyższej Szkoły Gospodarki
atrakcji (ponad 660 imprez podzielono na osiem
serdecznie zapraszają do współpracy przy
ścieżek tematycznych). Z tej bogatej oferty sko-
tworzeniu kolejnej edycji Bydgoskiego Festiwalu Nauki.
rzystało prawie 15 000 tysięcy osób – studenci,
Poszukujemy sponsorów, mecenasów, instytucji
młodzież i dzieci, osoby dorosłe i seniorzy, wszyscy
wspierających, które są zainteresowane promocją,
zainteresowani poszerzeniem swojej wiedzy. Festi-
popularyzacją i upowszechnianiem tego, co w dzi-
walowe propozycje przyciągnęły swoją atrakcyjno-
siejszych czasach jest bezcenne – czyli nauki.
ścią całe rodziny. Te liczby bezsprzecznie świadczą
Nasza inicjatywa łączy bydgoskie
o sukcesie kolejnej edycji Festiwalu.
środowisko naukowe, przyczynia się do promocji
Osoby, instytucje oraz firmy zainteresowane
miasta i regionu. Może też być doskonałą okazją
współpracą przy kolejnych edycjach Bydgoskiego
do promowania marki. Bardzo szeroka akcja pro-
Festiwalu Nauki zapraszamy do kontaktu z Biurem
mocyjna, wielotorowe działania marketingowe oraz
Organizacyjnym.
ranga największej tego typu imprezy w mieście dają
Bydgoski Festiwal Nauki
gwarancję, że współpraca z Bydgoskim Festiwalem
Nauki przynosi wymierne efekty.
Bydgoski Festiwal Nauki
jest
przedsięwzięciem popularyzującym osiągnięcia naukowe i techniczne, jak również rozbudzającym
zainteresowania szeroko rozumianą kulturą i sztuką
Biuro Organizacyjne
ul. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz
tel./fax 52 34 19 120 lub 137
e-mail: [email protected]
www.festiwalnauki.bydgoszcz.pl
121
SKŁAD REDAKCYJNY:
dr Maria Sobieszczyk
mgr Agata Pluskota
mgr Katarzyna Lutkowska
mgr Nina Woderska
Teksty:
mgr Agnieszka Dambecka
mgr Katarzyna Lutkowska
mgr Agata Pluskota
dr Agnieszka Szulc
mgr Nina Woderska
122
SERWIS FOTOGRAFICZNY:
Andrzej Obiała
Agnieszka Gongała
Marek Macko
Szymon Domański
Mateusz Pietrzak
Mariusz Krzeszewski
Hubert Rabant
Adam Rzepliński
Piotr Świątek
Wydawca:
Bydgoski Dom Wydawniczy „Margrafsen” s.c.
www.margrafsen.pl
ISBN 978-83-63921-76-7
123
złapbakcylanauki