Program „Szkoły promującej zdrowie”

Program „Szkoły promującej zdrowie”
Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Zielonej
– program na lata 2012-2015
PLANOWANIE
W SZKOLE PROMUJĄCEJ
ZDROWIE
Przygotowanie do planowania pracy
Proces planowania rozpoczynamy od fazy wstępnej, obejmującej kolejne kroki:
Faza wstępna planowania
1. Diagnoza stanu wyjściowego
2. Sporządzenie listy potrzeb (problemów)
3. Wybór priorytetów
4. Ustalenie przyczyn istnienia potrzeb
5. Poszukiwanie rozwiązań dla usunięcia przyczyny problemów
W raporcie „Zdrowa szkoła” Jana Younga (konsultant ds. Edukacji Szkockiej Grupy
Edukacji Zdrowotnej) i Trefora Williamsa (Dyrektor Oddziału Edukacji Zdrowotnej
Uniwersytetu w Southampton) wydanym w Edinburghu w listopadzie 1989 roku możemy
przeczytać:
„…Wychowanie zdrowotne ma związek z jakością życia i tworzenia dobrego fizycznego,
społecznego i psychicznego samopoczucia człowieka. Obejmuje ono nie tylko przekazywanie
wiedzy o tym co jest korzystne lub szkodliwe dla zdrowia lecz także rozwijanie umiejętności,
które pomogą człowiekowi skutecznie wykorzystywać tę wiedzę.
Wychowanie zdrowotne ma również związek z faktem, że we współczesnym świecie
prowadzenie zdrowego stylu życia wymaga dokonywania właściwych wyborów. Należy
stworzyć uczniom sposobność rozwijania postaw i wartości, które ułatwią im dokonywanie
wyborów, mających znaczenie dla ich obecnego i przyszłego życia… Jest to część
wszechstronnego programu wychowawczego, przygotowującego uczniów do pełnego,
skutecznego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu dorosłego społeczeństwa…”
Społeczeństwo współczesne, przeżywające kolejne kryzysy musi zrozumieć, że
zdrowy styl życia jest sprawą wielkiej wagi dla każdego człowieka. Jesteśmy zobowiązani,
nie tylko jako szkoła, zapewnić młodym ludziom takie wzorce, które będą siłą promującą ich
zdrowie w całym ich życiu.
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Zielonej ze względu na swoją specyfikę
i kierunki kształcenia powinna posiadać i realizować program szkoły promującej zdrowie.
W wyniku ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, nauczycieli, rodziców oraz osób
wybranych ze społeczności lokalnej ustalono problemy jakie należy uwzględnić w programie
wychowania zdrowotnego:
1. Troska o zdrowie własne.
2. Relacje między ludźmi ( w tym wychowanie seksualne).
3. Edukacja żywieniowa (produkcja zdrowej żywności i zdrowe żywienie).
4. Używanie i nadużywanie leków używek, tytoniu, alkoholu, narkotyków,
5. Środowisko i zdrowie ( min. ochrona środowiska).
6. Wychowanie do bezpieczeństwa, zapobieganie wypadkom, pierwsza pomoc
przedlekarska.
7. Wychowanie konsumenta.
8. Opieka zdrowotna w społeczności i korzystanie z niej.
9. Życie rodzinne (w tym wychowanie seksualne).
10. Zapobieganie chorobom i kontrolowanie ich.
Przyjęto, że program realizowany będzie na lekcjach:
- języków (samoocena, stereotypy, relacje w rodzinie itd.),
- wychowania fizycznego,
- religii,
- ekonomii i ekonomiki,
- biologii i ochrony środowiska,
- nauk społecznych (WOS),
- przedmiotów zawodowych,
- godzinach wychowawczych itd.
Należy wykorzystać również zajęcia praktyczne, praktyki zawodowe, wycieczki
szkolne, biwaki, zajęcia pozalekcyjne i inne sprzyjające sytuacje.
Bardzo ważna jest współpraca z rodzicami, ze społecznością lokalną, organem prowadzącym,
nadzorem pedagogicznym oraz organizacjami kompetentnymi w tym zakresie.
Program Szkoły Promującej Zdrowie zawiera siedem rozdziałów, w których
omówione są cele szczegółowe:
I. Higiena osobista i otoczenia.
II. Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc.
III. Żywność i żywienie.
IV. Aktywność fizyczna, czas wolny i odpoczynek.
V. Edukacja do życia w rodzinie oraz psychologiczne i środowiskowe aspekty edukacji
zdrowotnej.
VI. Edukacja seksualna.
VII. Profilaktyka uzależnień.
Do programu dołączona jest ankieta ewaluacji programu Szkoły Promującej Zdrowie.
Program został opracowany przez zespół w składzie:
1. Ireneusz Kramkowski
2. Maria Suchocka
3. Natalia Karpińska
4. Bożena Grzybicka
5. Anna Gosik
6. Katarzyna Stolarska
Koordynatorem programu jest Natalia Karpińska, zastępcą koordynatora: Bożena Grzybicka.
Konsultant merytoryczny: starszy wizytator Teresa Nowotczyńska - Boczek z Mazowieckiego
Kuratorium Oświaty w Warszawie, Delegatura Ciechanów.
Diagnoza stanu wyjściowego
Celem jej jest dokonanie oceny stanu wyjściowego w zakresie różnorodnych elementów:
warunków organizacji i funkcjonowania atmosfery szkoły, potrzeb różnych grup społeczności
szkolnej i lokalnej itd. Diagnoza stanowi odrębny, poprzedzający planowanie, etap w
realizacji projektu, omówiony w innym opracowaniu.
Sporządzenie listy potrzeb (problemów)
Na podstawie wyników diagnozy sporządzamy listę potrzeb (problemów), wymagających
rozwiązania. Lista ta stanowi podsumowanie diagnozy a równocześnie punkt wyjścia do
kolejnego kroku- wybór priorytetów.
Wybór priorytetów
Lista potrzeb (problemów) każdej szkoły jest zwykle długa. Nie można ich wszystkich
rozwiązać w tym samym czasie; środki i możliwości ludzi są ograniczone.
Wybieramy zatem priorytety.
1. Kryteria wyboru priorytetu
W zależności od specyficznej sytuacji szkoły można wziąć pod uwagę na przykład:
- dużą częstość występowania danego zjawiska
- rangę problemu
- szczególną jego uciążliwość lub zagrożenie
- łatwość osiągnięcia celu (podtrzymywanie entuzjazmu)
- dostępność środków
2. Jak wybierać priorytety?
Wyboru priorytetu nie może dokonać wyłącznie koordynator lub zespół ds. promocji zdrowia.
Powinno w tym uczestniczyć jak najwięcej osób. Zaangażują się one w realizację zadań, gdy
uznają wybrany cel za ważny dla siebie lub będą miały wpływ na wybór priorytetu.
Ustalenie przyczyn istnienia wybranego problemu priorytetowego.
Proponujemy następujący schemat postępowania:
1. Zidentyfikować wszystkie możliwe przyczyny istnienia wybranego problemu
priorytetowego
2. Wybrać te przyczyny, które mogą być:
- najważniejsze
-najbardziej prawdopodobne
-realne do usunięcia
3. Ustalić, która z wybranych przyczyn jest główną przyczyną istnienia problemu.
Wynikiem tego kroku jest ustalenie głównej przyczyny istnienia problemu. Stanowi to punkt
wyjścia do kroku piątego- poszukiwania rozwiązań dla usunięcia tej przyczyny.
W ustaleniu przyczyny problemu można dyskutować z ludźmi, wykorzystać własne
doświadczenia i obserwacje.
Poszukiwanie rozwiązań dla usunięcia przyczyny problemu.
1. Sporządzić listę wszystkich możliwych rozwiązań
2. Wybrać rozwiązania, które są:
- prawdopodobnie skuteczne
- możliwe do wykorzystania
3. Wybrać główne rozwiązania dla usunięcia przyczyny problemu
Wynikiem tego kroku jest wybór głównego rozwiązania dla usunięcia danej przyczyny.
Stanowi to punkt wyjścia do ustalenia zadań w planie pracy.
„Diagnozowanie postaw uczniów wobec wartości zdrowia”
Ankieta poniższa przeprowadzona jest w celu ustalenia stosunku uczniów do wartości, jaką
jest zdrowie oraz oczekiwań uczniów, które powinna zapewnić szkoła aby poszerzyć wiedzę
prozdrowotną każdego z Was.
Poniżej znajduje się ankieta zawierająca 11 pytań. Zaznacz znakiem x jedną z 5 odpowiedzi,
z którą najbardziej się identyfikujesz.
Po wcześniejszym zastanowieniu odpowiedz na pytania znajdujące się pod tabelą.
Ankieta jest anonimowa. Proszę o rzetelne odpowiedzi. Wyniki pozwolą na opracowanie
i realizację programu zdrowotnego w Twojej szkole.
Ankieta
PYTANIA
1.
Czy potrafisz ocenić stan swojego zdrowia?
2.
Czy potrafisz korzystać z usług służby zdrowia?
3.
Czy potrafisz zaplanować jadłospis dla siebie i dla
rodziny?
4.
Czy potrafisz ułożyć dietetyczny jadłospis dla siebie i
rodziny?
5.
Czy znasz zasady aktywnego odpoczynku?
6.
Czy potrafisz aktywnie odpoczywać i spędzać wolny
czas?
7.
Czy jesteś przygotowany do założenia rodziny?
8.
Czy znasz wpływ alkoholu na organizm człowieka?
9.
Czy znasz wpływ nikotyny na organizm człowieka?
10.
Czy potrafisz udzielić pomocy przedlekarskiej?
11
Czy czujesz się bezpiecznie w szkole?
Zdecydowanie
tak
Raczej
tak
Nie mam
zdania
Raczej
nie
12. Jakie inne tematy dotyczące zdrowia interesują Cię?
……………………………….
……………………………….
……………………………….
13. Czego oczekujesz od szkoły i jej pracowników w wyżej wymienionej dziedzinie wiedzy?
………………………………
………………………………
………………………………
14. W jaki sposób chciałbyś poszerzać lub zdobywać wiedzę na interesujące Cię tematy?
………………………………
………………………………
………………………………
15. W jaki sposób chciałbyś nabyć potrzebne umiejętności praktyczne?
………………………………
………………………………
……………………………….
Dziękuję
Cele szczegółowe
I. Higiena osobista i otoczenia
Aspekt
Co uczeń powinien wiedzieć i rozumieć?
Odpowiedzialny,
Efekty
Termin
realizacji
Ja i troska
o mnie
1.
Jakie funkcje pełni skóra?
2. Jakie zmiany zachodzą w skórze w okresie
dojrzewania?
Wrzesieńpaździernik-
wychowawcy
klas na lekcjach
3. Jak zadbać o zęby, włosy, paznokcie i skórę? wychowawczych,
spotkaniach
4. Jak utrzymać higienę w czasie miesiączki?
indywidualnych
5. Co to jest trądzik i jak mu zapobiegać?
pielęgniarka
szkolna
6. Jak mój wygląd i czystość wpływa na moje
samopoczucie?
psycholog
szkolny
7. Jak hałas i nieprawidłowe oświetlenie
Praktyka Lekarza
wpływa na słuch, wzrok i zdolność do nauki i
Rodzinnego
pracy?
„Sanitas”
8. Jakie tkaniny, rodzaje odzieży i obuwia
Kierownik
sprzyjają zdrowiu?
gospodarczy
9. Jakie powinno być oświetlenie miejsca
nauki i pracy?
uczniowie
posiadają
wiedzę
dotyczącą
higieny
osobistej
dbają o higienę
otoczenia
potrafią
postępować w
przypadku
wystąpienia
choroby
pasożytniczej
10. Jak należy postępować w przypadku
podejrzenia wszawicy, zmian na skórze?
Ja i moje
relacje z
innymi
1. Dlaczego mój brak higieny może zagrażać
innym?
2. Dlaczego niektórzy ludzie nie są czyści i jak
się do nich odnosić?
wychowawcy
klas na lekcjach
wychowawczych,
spotkaniach
indywidualnych
3. Jak hałas (np. muzyka) wpływa na
samopoczucie innych?
pielęgniarka
szkolna
4. Jakie są podstawowe środki do
utrzymywania czystości?
psycholog
szkolny
uczniowie
wskazują
wpływ higieny
osobistej na
relacje z
innymi ludźmi
potrafią
dobrać środki
do utrzymania
czystości
5. Jak mój wygląd i czystość wpływa na relacje
z innymi ludźmi?
6. Jak mogę pomóc młodszemu rodzeństwu lub
osobie starszej (niepełnosprawnej) w utrzymaniu
czystości?
Ja i moje
środowisko
1. Czy w mojej najbliższej okolicy są
zanieczyszczenia groźne dla zdrowia i jak mogę
się przed nimi ochronić?
2. Co wiesz na temat przyszkolnego parku,
dlaczego należy o niego dbać?
3. Jak należy usuwać śmieci i chronić wodę,
gleby i powietrze przed zanieczyszczeniami?
4. Jak mogę sam wpływać na czystość i
estetykę mojego otoczenia
szkolne koło
ekologiczne
kierownik
praktycznej nauki
zawodu
nauczyciele
prowadzący
zajęcia
praktyczne
rozpoznają
zanieczyszcze
nia
środowiska
lokalnego
znają historię
„Małej
Ojczyzny”
nadleśnictwo
Dwukoły
Co uczeń powinien umieć?
Aspekt
Ja i troska
o mnie
1. Odczuwać różnicę w samopoczuciu przed i
po kąpieli, wyczyszczeniu zębów, sprzątnięciu
swojego pokoju.
nauczyciele
wychowania
fizycznego
2. Dobrać odpowiednie obuwie sportowe i
codzienne.
kosmetyczka
3. Dobrać ubranie (kolor, fason), fryzurę,
makijaż, odpowiednie do swojej urody i budowy
ciała.
4. Wykonać makijaż, dobrać odpowiednie dla
siebie kosmetyki, zrobić prostą maseczkę
odżywczą na skórę twarzy.
5.
Pielęgnować stopy.
6.
Zmieniać i wietrzyć pościel.
7. Dobrać i ustawić oświetlenie swojego
miejsca pracy.
8.
Kontrolować skórę przed działaniem słońca.
9. Zwrócić się o pomoc w przypadku
podejrzenia wszawicy i chorób skóry.
nauczyciele zajęć
praktycznych,
kultury zawodu
uczniowie
potrafią
dobrać
odpowiednią
fryzurę,
makijaż i
ubiór w
zależności od
okazji
zajęcia
wychowawcze
chronią skórę
przed
szkodliwym
działaniem
promieni
słonecznych
wskazują
specjalistów
zajmujących
się leczeniem
skóry
Ja i moje
środowisko
1. Sprzątać swój pokój, dbać o czystość i
porządek.
2.
Pielęgnować kwiaty w domu i szkole.
3.
Segregować śmieci.
4.
Umyć okno i urządzenia sanitarne.
5. Słuchać radia, muzyki w sposób nie
zakłócający spokoju innym.
wychowawcy
klas
nauczyciele
biologii
nauczyciele
przedmiotowi
uczniowie
dbają o swój
pokój i
najbliższe
otoczenie
wskazują
konieczność
segregowania
śmieci
Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc
Co uczeń powinien wiedzieć i rozumieć?
Odpowiedzialny,
termin realizacji
Jakie są podstawowe zasady ruchu drogowego?
listopad-grudzień
2. Jak bezpiecznie zachować się w czasie podróży,
kąpieli, burzy, korzystania z urządzeń elektrycznych,
gazu?
wychowawcy klas
Aspekt
Ja i
troska o
mnie
1.
3. Jakie są podstawowe zasady bezpieczeństwa
pracy przy posługiwaniu się prostymi urządzeniami i
sprzętem domowym, przenoszeniu i podnoszeniu
ciężarów, substancji toksycznych?
4. Jak przygotować się, ubrać i zachować na
zajęciach praktycznych?
5. Jak oznaczone są substancje trujące i inne środki
szkodliwe dla zdrowia?
Ja i
moje
relacja z
innymi
nauczyciele BHP,
przepisów ruchu
drogowego,
edukacji dla
bezpieczeństwa
zajęcia praktyczne
Komenda
Powiatowa Policji
6. Co robić, gdy ulegnę urazowi, oparzeniu,
zatruciu?
Komenda
Powiatowa Straży
Pożarnej w
Żurominie
7. Jak moje samopoczucie i sprawność wpływa na
bezpieczeństwo moje i innych?
pielęgniarka
szkolna
8.
Co powoduje, że czuję się bezpieczny?
1.
Co robić, gdy ktoś ulegnie wypadkowi?
2. Jak rozpoznać co w moim domu, szkole może
zagrażać bezpieczeństwu mojemu i innym?
3. Jak moje zachowania mogą zagrażać innym
kolegom w szkole, na zajęciach praktycznych,
wycieczkach?
4. Jak chronić w domu leki i inne substancje
chemiczne przed młodszymi dziećmi i ich
pomyłkowym użyciem?
Komenda
Powiatowa Policji
pielęgniarka
szkolna
nauczyciele zajęć
praktycznych
Starostwo
Powiatowe
Kuratorium
Efekty
uczniowie
posiadają wiedzę
na temat zasad
pierwszej pomocy
potrafią udzielić
pierwszej pomocy
podczas zasłabnięć,
krwotoków, złamań
i oparzeń
rozpoznają
zagrożenia w
najbliższym
otoczeniu i potrafią
je eliminować
potrafią udzielać
pierwszej pomocy
przedlekarskiej
biorą udział w
konkursach
„Młodzież
zapobiega
pożarom”
Ja i
moje
środowi
sko
1. Jakie są podstawowe zasady bezpieczeństwa na
lekcjach wf, w pracowni chemicznej, fizycznej,
komputerowej, podczas zajęć praktycznych nauki
zawodu?
2. W jakim miejscu mojej miejscowości najczęściej
zdarzają się wypadki drogowe?
nauczyciele zajęć
praktycznych,
BHP, wychowania
fizycznego lekcji
wychowawczych
uczniowie znają
zasady
bezpiecznego
wypoczynku w
czasie ferii
zimowych i
wakacji
3. Jakie są podstawowe zasady zapobiegania
wypadkom drogowym, utonięciom zatruciom?
stosuje w czasie
zajęć i pobytu w
szkole zasady bhp
4. Jakie są podstawowe przepisy bhp w warsztatach
szkolnych?
5. Jak zachowywać się w przypadku katastrof np.
pożar, powódź promieniowanie?
Co uczeń powinien umieć?
Aspekt
Ja i
troska o
mnie
znają regulaminy
Sali gimnastycznej,
boiska
wielofunkcyjnego,
szkolnego stadionu
1. Włączyć i wyłączyć urządzenia elektryczne i
gazowe.
2. Naprawić bezpiecznik, kontakt, wtyczkę do
sznura.
3. Posługiwać się sprzętem kuchennym, maszynami
i urządzeniami na zajęciach praktycznej nauki
zawodu.
4.
Zinterpretować instrukcje bezpieczeństwa.
5. Właściwie ubrać się i zachować na zajęciach
lekcyjnych i praktycznych.
6. Ocenić zagrożenie dla swojego zdrowia w
różnych sytuacjach.
7.
Opatrzyć własną ranę.
nauczyciele
praktycznej nauki
zawodu
interpretują
instrukcję
bezpieczeństwa
nauczyciele
przedmiotów
zawodowych
stosują zasady bhp
przedmiotów
informatycznych,
edukacji dla
bezpieczeństwa
pielęgniarka
potrafią założyć
opatrunek
Ja i
moje
relacje z
innymi
1. Umieć powiedzieć „NIE” osobie namawiającej do
zachowań ryzykownych, niebezpiecznych.
2.
Ocenić jakie własne zachowanie zagraża innym.
psycholog
pielęgniarka
szkolna
3. Udzielić pierwszej pomocy innej osobie w
przypadku zranienia, oparzenia, podejrzenia złamania
kończyny.
terapeuci
4. Zachować się bezpiecznie w kontakcie z krwią i
wydalinami innego człowieka.
nauczyciele
edukacji dla
bezpieczeństwa
5. Wezwać pogotowie ratunkowe, straż pożarną,
policję.
6.
Wykonać sztuczne oddychanie i masaż serca.
7.
Unieruchomić kończynę, wyjąć ciało obce z ciała.
8.
Znać podstawowe zasady bhp.
wychowawcy klas
ratownik
medyczny
uczniowie są
asertywni
uczniowie znają
zasady pierwszej
pomoc
analizują zasady
bhp obowiązujące
na zajęciach
potrafią udzielić
pomocy
przedlekarskiej
Żywność i żywienie
Co uczeń powinien wiedzieć i rozumieć?
Aspekt
Ja i
troska o
mnie
1.
Dlaczego należy regularnie spożywać posiłki?
2. Jakie jest moje zapotrzebowanie na podstawowe
produkty spożywcze? Jakie są skutki ich niedoboru i
nadmiaru?
3. Dlaczego i w jaki sposób mogę kontrolować lub
modyfikować swój sposób żywienia?
4. Jakie jest związek między żywieniem, a
występowaniem niektórych chorób, np. zatrucia
pokarmowe, próchnica, otyłość, choroby układu
krążenia?
5.
Ja i
moje
relacje z
innymi
Odpowiedzialny,
termin realizacji
Styczeń-luty
pielęgniarka szkolna
nauczyciel biologii,
chemii, przetwórstwa
spożywczego,
podstaw
przedsiębiorczości
Efekty
wskazuje wpływ
właściwego
odżywiania na
zdrowie i
funkcjonowanie
organizmu
Jakie są moje prawa jako konsumenta żywności?
1. Jakie są skutki wadliwego przechowywania i
przygotowywania żywności dla mnie i dla mojej
rodziny?
wychowawcy klas
dietetyk
2. Jaki ma wpływ na żywienie tradycja rodzinna? W
jaki sposób mogę wpływać na sposób żywienia mojej
rodziny?
wskazuje sposoby
przechowywania
żywności
analizuje
zapotrzebowanie na
składniki odżywcze
w różnych okresach
życia
3. Jakie są różnice w żywieniu w różnych okresach
życia? (np. niemowlęcia, nastolatka, ciężarnej kobiety,
człowieka starszego)?
rozróżnia rodzaje diet
4. Co to są diety specjalne, np. wegetarianizm, diety
odchudzające, bezglutenowe?
Ja i
moje
środowi
sko
1.
Co to jest zdrowa żywność?
2. Jakie są najczęstsze zanieczyszczenia żywności i
jak można im zapobiec?
3. Jakie zanieczyszczenia żywności są szkodliwe dla
zdrowia ludzi, jak je rozpoznać i unikać ich?
4. Jakie są obowiązki producenta, sprzedawcy i
kupującego żywność?
5. W jaki sposób wpływają na żywienie ludzi
warunki geograficzne, kulturowe i ekonomiczne?
lekcje
wychowawcze,
podstaw
przetwórstwa
spożywczego,
geografii
uczniowie
rozróżniają
zanieczyszczenia
żywności i wskazują
ich szkodliwy wpływ
na zdrowie
znają prawa
konsumenta i
producenta
Co uczeń powinien umieć?
Aspekt
Ja i
troska o
mnie
1.
Ułożyć prawidłowy jadłospis dla siebie.
2. Przygotować dla siebie samodzielnie ciepły
posiłek.
dietetyk
wychowawcy klas
dokonuje analizy
sposobu własnego
żywienia
3. Dokonać analizy sposobu własnego żywienia,
uzyskać poradę w przypadku nieprawidłowości.
4. Zachować się odpowiednio w przypadku
biegunki, bólów brzucha, wymiotów, zaparcia.
Ja i
moje
relacje z
innymi
1. Przygotować „zdrowe” kanapki, napój, deser,
surówki, na spotkanie kolegów.
dietetyk
wychowawcy klas
2. Zaobserwować nieprawidłowości w żywieniu w
domu rodzinnym i negocjować potrzebę ewentualnych
zmian (zyskać poradę).
uczniowie wskazują
rolę i znaczenie
składników
pokarmowych
3. Uświadomić znaczenie i rolę składników
pokarmowych oraz potrzebę różnorodności produktów
przy sporządzaniu posiłków.
Ja i
moje
środowi
sko
1. Posługiwać się oznakowaniami składu produktów
na opakowaniu.
dietetyk
wychowawcy klas
2. Wybrać zdrowe produkty. Ocenić właściwie
reklamę żywności.
3. Ochronić żywność przed zanieczyszczeniami i
zepsuciem.
4.
Wiedzieć jak produkować zdrową żywność.
5. Wiedzieć jak środki ochrony roślin i nawozy
sztuczne wpływają na rozwój roślin i jakie są tego
skutki uboczne.
6. Przygotować warsztat pracy do zajęć z
gospodarstwa domowego.
7. Umieć zgodnie z zasadami higieny przygotować
posiłki.
8. Znać produkty zawierające korzystne (witaminy,
NNKT- Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe) i
niekorzystne (np. cholesterol) dla organizmu składniki
oraz potrafi dokonać ich doboru przy sprzątaniu
posiłków.
nauczyciele zajęć
praktycznych
odczytują
oznakowania na
opakowaniach
potrafią prawidłowo
przechowywać
żywność
wskazują na
negatywny wpływ
środków ochrony
roślin na jakość
produktów
II. Aktywność fizyczna, czas wolny, odpoczynek
Aspekt
Co uczeń powinien wiedzieć i rozumieć?
Odpowiedzialn
y, termin
realizacji
Ja i
troska o
mnie
1. Jakie zmiany zachodzą w organizmie w
czasie ćwiczeń fizycznych?
Marzec
2. Jakie są rodzaje wysiłków fizycznych i
jak wpływają na zdrowie, sprawność i
samopoczucie?
3. Dlaczego aktywność fizyczna jest
ważnym elementem zdrowego stylu życia i
trzeba starać się ją zwiększyć lub utrzymać?
4. Dlaczego aktywność fizyczna jest
ważnym elementem zdrowego stylu życia i
zależy ode mnie?
5. Dlaczego aktywność fizyczna zapobiega
otyłości, chorobom układu krążenia, ułatwia
radzenie sobie ze stresem?
6. Co to jest wypoczynek czynny i bierny?
nauczyciele
wychowania
fizycznego
wychowawcy
klas
Efekty
uczniowie
wskazują
znaczenie
aktywności
fizycznej dla
zdrowego stylu
bycia
psycholog
szkolny
radzą sobie ze
stresem
7. Jakie są formy wypoczynku czynnego,
jak z nich korzystać?
organizuje
miejsce pracy
zgodnie z
zasadami
ergonomii
8. Jak planować i organizować wolny czas?
9. Jak organizować odpowiednie miejsce do
nauki i do snu w domu?
Ja i moje
relacje z
innymi
1. Jak uprawianie sportu wpływa na relacje
z innymi?
2. Jak zachęcić innych do ćwiczeń
fizycznych, tańca?
nauczyciele
wychowania
fizycznego
uczestniczą w
zajęciach
sportowych
pozalekcyjnych
potrafią budować
właściwą relacje
i pomóc osobie
niepełnosprawnej
3. Jak zachować się na zawodach
sportowych?
4. Jak i dlaczego ludzie różnią się pod
względem aktywności fizycznej o zdolności
do wysiłków fizycznych?
5. Jak zachować się wobec osób
niepełnosprawnych (jak im pomóc w
konkretnych sytuacjach)?
Aspekt
Ja i
troska o
mnie
Co uczeń powinien umieć?
1. Grać w tenisa stołowego, siatkówkę,
koszykówkę, piłkę ręczną, piłkę nożną,
uprawiać jogging.
nauczyciele
wychowania
fizycznego
2. Tańczyć podstawowe tańce.
wychowawcy
klas
3. Wykonywać proste ćwiczenia
relaksacyjne.
4. Dokonać analizy aktywności fizycznej,
zaplanować jej modyfikację. Ocenić wpływ
ćwiczeń fizycznych na swój organizm i
samopoczucie, znajdować motywację do
aktywności fizycznej.
psycholog
szkolny
uczestniczą w
zawodach
sportowych:
tenisa ziemnego,
stołowego, piłki
siatkowej, nożnej
wykonują
ćwiczenia
relaksacyjne
5. Ocenić własną wydolność fizyczną za
pomocą prostych testów.
uczestniczą w
zajęciach
sportowych
pozalekcyjnych
6. Wykonać ćwiczenia wzmacniające
mięśnie kręgosłupa, brzucha, pośladków.
7. Brać udział w zajęciach szkolnego koła
sportowego.
8. Wybrać odpowiednią odzież i obuwie
sportowe.
Ja i moje
relacje z
innymi
1. Zorganizować gry sportowe.
2. Zorganizować tańce.
3. Cieszyć się osiągniętymi wynikami i
umieć ponosić porażki we
współzawodnictwie sportowym.
4. Zachęcić innych do aktywności fizycznej.
5. Zorganizować wycieczkę, biwak,
ognisko.
nauczyciele
wychowania
fizycznego
wychowawcy
klas
uczestniczą w
biwakach,
wycieczkach
szkolnych
III.
Edukacja do życia w rodzinie oraz psychologiczne
i środowiskowe aspekty edukacji zdrowotnej.
Aneks
Ja i troska
o mnie
Co uczeń powinien wiedzieć i rozumieć
1. Jakie zmiany zachodzą we mnie w
okresie dojrzewania (wymiar
biologiczny, psychologiczny i
społeczny)?
2. Po co jest rozwój osobisty i
samorealizacja? Jakie miejsca zajmują
w hierarchii potrzeb człowieka oraz w
mojej hierarchii?
Odpowiedzialny,
termin realizacji
Kwiecień
wychowawcy klas
psycholog szkolny
efekty
uczniowie rozumieją
aspekt rozwoju
fizycznego,
biologicznego,
psychicznego
nauczyciele edukacji
do życia, wos
potrafią radzić sobie
ze stresem
3. Jaki mam obraz własnej osoby?
Jakie są moje słabe i mocne strony?
znają swoje mocne i
słabe strony
4. Jaka jest rola pozytywnych i
negatywnych uczuć na całość
funkcjonowania organizmu (zwłaszcza
w okresie dojrzewania)?
5. Co to jest stres? Jak radzić sobie ze
stresem?
Ja i moje
relacje z
innymi
1.
Co to jest komunikacja
interpersonalna? Od czego zależy?
2.
Jaki wpływ mają inni ludzie na
moje wybory i decyzje (inni jako wzór
osobowy, inni jako osoby wywierające
psycholog szkolny
nauczyciele
działalności
przedsiębiorstw, zajęć
praktycznych
lekcja wychowawcza
nacisk)?
religia, wos
3.
Jak bronić własnych interesów?
Jaki jest wpływ odrzucenia i
naznaczenia społecznego na jednostkę i
jej obraz własnej osoby? Jaka jest rola
akceptacji i wspierania (rodzina)?
4.
Jaką rolę w życiu pełni miłość i
przyjaźń?
posiadają umiejętność
autoprezentacji
zna zasady
prawidłowego dialogu
wskazują istotę
komunikacji
interpersonalnej i jej
rolę w budowaniu
właściwych relacji z
innymi
5.
Jakie warunki sprzyjają
„pielęgnowanie uczuć”?
6.
Jaka jest rola tolerancji,
koncentracji uwagi na pozytywnych
cechach partnera, aktywnego słuchacza?
Ja i moje
środowisko
1. Co to znaczy być dojrzałym do
założenia rodziny (wymiar psychiczny,
fizyczny, społeczny)?
nauczyciel
„Wychowania do
życia w rodzinie”
wskazują cechy osoby
dojrzałej i
odpowiedzialnej
2. Jakie wymagania społeczne łączą
się z rolami: rodzica, współmałżonka?
wychowawcy klas
wskazują
konsekwencje
założenia rodziny
przez młodych ludzi
nauczyciele religii
3. Normy i naciski społeczne odnośnie
zaspokajania różnych potrzeb jednostki.
4. Jaką rolę odgrywa własna
hierarchia wartości (a normy etyczne)?
5. Konflikty w rodzinie z
dorastającym dzieckiem: jakie są
uwarunkowania, jak sobie z nimi
radzić?
psycholog
pielęgniarka
nauczyciele
wychowania
fizycznego
wskazują sposoby
rozwiązywania
konfliktów
6. Jakie są przyczyny i skutki takich
zjawisk jak sieroctwo, rozwody?
7. Normy i wymogi dotyczące
związków uczuciowych młodych ludzi.
8. Jaki wpływ na zdrowie jednostki
mają różne decyzje polityczne,
społeczne, ekonomiczne? Jak walczyć o
swoje prawa w tym zakresie?
wskazują negatywne
skutki wpływu
masmediów na
zdrowie
9. Od czego zależy wybór zdrowego
czy niezdrowego stylu życia?
10. Jaki wpływ mogą mieć środki
masowego przekazu i reklamy na
zdrowie?
Aspekt
Ja i troska
o mnie
Co uczeń powinien umieć?
1. Ocenić własne działanie, efekt
pracy według efektywnych kryteriów.
2. Przedstawić pozytywną
autoprezentację.
psycholog
nauczyciele zajęć
praktycznych
nauczyciele
uczniowie wskazują
swoje mocne i słabe
strony
3.
Korzystać z technik reklamowych.
przedsiębiorczości
rozwijają swój
potencjał
psycholog
ćwiczą zachowania
asertywne
4. Określić swoje mocne strony i
podejmować działania służące
rozwijaniu twórczego potencjału.
Ja i moje
relacje z
innymi
1.
Mówić i przyjmować komplementy.
2. Określić własny interes i interes
partnera. Określić interesy wspólne i
sprzeczne.
3.
Zachowywać się asertywnie.
4.
Prowadzić negocjacje.
wychowawcy klas
Potrafią negocjować
5. Bronić w dyskusjach swojego
zdania. Odmawiać, przeciwstawiać się
naciskom innych.
6.
Być tolerancyjnym.
znają Statut szkoły
7. Wypełniać podstawowe obowiązki
wynikające z roli ucznia, dziecka,
członka rodziny, kolegi.
Ja i moje
środowisko
1. Ocenić swój styl życia pod
względem kryteriów promocji zdrowia.
Zaplanować realną zmianę na korzyść.
psycholog
2. Korzystać ze świadczeń instytucji
udzielających pomocy w trudnych
sytuacjach życiowych w wypadku
choroby czy uzależnienia
nauczyciele religii
wychowawcy klas
Stacja Krwiodawstwa
i Krwiolecznictwa w
Sierpcu
3.Propagować honorowe krwiodawstwo
4. Rozwijać ideę humanitaryzmu i etyki
krwiodawstwa
Aspekt
Ja i troska
o mnie
dokonują oceny
swojego stylu życia i
dokonują
pozytywnych zmian
aktywizują lokalne
środowisko miast i wsi
do honorowego
oddawania krwi.
Uczestniczą w akcjach
„Młoda Krew Ratuje
Życie”
Co uczeń powinien umieć?
1. Jakie czynniki zwiększają ryzyko
rozwoju raka szyjki macicy?
wychowawcy klas
nauczyciele biologii
2.Jakie są objawy zakażenia wirusem HPV
oraz raka szyjki macicy?
Centrum Onkologii w
Warszawie
uświadamiają sobie
wagę problemu i
znaczenie działań
profilaktycznych
potrafi wymienić
objawy zakażenia
wirusem HPV oraz
3. Poznać działania profilaktyczne
ograniczające ryzyko rozwoju raka szyjki
macicy, zakażenia wirusem HPV.
4. Wykonać samobadanie piersi w celu
wczesnego wychwycenia ewentualnych
zmian.
Wojewódzki Ośrodek
Wczesnego
Wykrywania Raka
Piersi i Szyjki Macicy
w Warszawie
5. Wskazać czynniki zwiększające ryzyko
zachorowania na raka piersi i możliwości
działań profilaktycznych.
Ja i moje
relacje z
innymi
1. Jakie są dane epidemiologiczne na temat
zapadalności i umieralności na raka szyjki
macicy?
Poradnia K-ZOZ w
Żurominie
pielęgniarka szkolna
1. Gdzie szukać pomocy w razie
problemów zdrowotnych (pierwsza wizyta
u ginekologa)
Poradnia K-ZOZ w
Żurominie
psycholog szkolny
2. Planować badania profilaktyczne
ukierunkowane na raka piersi stosownie do
wieku kobiet.
3. Dowieść korzyści z regularnego
wykonywania przez kobiety badań
profilaktycznych
uczestniczą w akcjach
„Różowa wstążeczka”,
„Zdrowe piersi są OK”
wymienia podstawowe
dane epidemiologiczne
dotyczące
zachorowalności i
umieralności na raka
szyjki macicy
potrafią prawidłowo
wykonać palpacyjne
badanie piersi
(dziewczęta)
3. Analizować przyczyny dla których
kobiety nie badają swoich piersi lub robią to
nieregularnie.
Ja i moje
środowisko
definiują pojęcia raka
piersi
wymienia czynniki
ryzyka
zachorowalności na
raka piersi
psycholog szkolny
2. Dostarczyć informację o
świadczeniodawcach wykonujących
badania cytologiczne.
raka szyjki macicy
pielęgniarka szkolna
Powiatowa Stacja
Sanitarno –
Epidemiologiczna
w Żurominie
potrafią przekazać
podstawową wiedzę na
temat raka szyjki
macicy, raka piersi
uczniowie są liderami
edukacji zdrowotnej w
środowisku lokalnym
IV.
Aneks
Ja i troska
o mnie
Edukacja seksualna
Co uczeń powinien wiedzieć i rozumieć
1.
Co to jest potrzeba więzi uczuciowej?
2. Co to znaczy dojrzałość fizyczna,
psychiczna, płciowa?
3. Jak mogę obserwować i kontrolować
swój organizm i jego cykliczne zmiany?
4. Jaki jest typowy i nietypowy przebieg
cyklu miesiączkowego u dziewcząt?
5. Jak dbać o siebie w okresie
dojrzewania oraz w okresie ciąży?
Odpowiedzialny,
termin realizacji
Maj
pielęgniarka
nauczyciel WOS,
wychowania do życia
w rodzinie
lekcja wychowawcza
Efekty
uczniowie obserwują
i kontrolują swój
organizm
potrafią wskazać
symptomy
dojrzałości fizycznej,
psychicznej, płciowej
nauczyciel biologii,
przygotowania do
życia w rodzinie
6. Jakie czynniki oddziałują pozytywnie,
a jakie negatywnie na rozwój płodu?
Ja i moje
relacje z
innymi
1. Jakie są oczekiwania mężczyzn i
kobiet wobec przyszłego małżonka?
2. Jak rozmawiać o swoich
oczekiwaniach?
3.
Co to jest miłość i przyjaźń?
4. Co to znaczy świadome
macierzyństwo i ojcostwo?
lekcja wychowawcza
nauczyciele
wychowania do życia
w rodzinie
wskazują swoje
oczekiwania
względem przyszłego
partnera i małżonka
terapeuci
seksuolog
zajęcia z religii
wskazują
konsekwencje
przedwczesnej
inicjacji seksualnej
5. Jakie niebezpieczeństwo może
pociągnąć za sobą przedwczesna inicjacja
seksualna?
6. Jakie są w tym zakresie różnice
pomiędzy sytuacją dziewczyny i chłopca?
7.Co to znaczy niepożądana ciąża? Jak nie
dopuścić do zaistniałej sytuacji?
8. Jakie zagrożenia dla zdrowia mogą
stanowić przygodne kontakty seksualne
Ja i moje
środowisko
1. Jakie normy moralne i prawne
regulują współżycie seksualne (związki
nieletnich, młodocianych, nadużycia
seksualne, pojęcie gwałtu)?
2. Co to jest partnerstwo w rodzinie,
jakie warunki mu sprzyjają, a jakie
przeszkadzają?
wychowawcy klas
pielęgniarka szkolna
nauczyciele religii,
wychowania do życia
w rodzinie
uczestniczą w
konferencjach,
koncertach
profilaktycznych
położna
3. Jaki jest wpływ alkoholu i
narkotyków na seksualność człowieka?
4. Jak należy się przygotować do
przyjścia na świat dziecka, gdzie szukać
informacji i porady?
5. Gdzie można szukać pomocy w razie
kłopotów rodzinnych, w życiu
erotycznym, zakażeniu chorobą
weneryczną lub HIV?
znają istotę AIDS i
sposoby jej
zapobiegania
wskazują na
społeczny wymiar
AIDS
6. Co to znaczy, że AIDS jest
problemem społecznym?
Co uczeń powinien umieć?
Aspekt
Ja i troska
o mnie
1. Obserwować i kontrolować swój
organizm i zmiany w nim zachodzące.
nauczyciele biologii
wychowawcy klas
2. Okazywać uczucia (takt, delikatność,
szacunek, intymność).
3. Zaprezentować swoje racje, interesy,
systemy wartości. Bronic ich w dyskusji.
4.
Zachowywać się asertywnie.
uczniowie znają
niebezpieczeństwa
wynikające z
kontaktów
nawiązanych przez
Internet
5. Chronić się przed sytuacją uwiedzenia
(kontakty hetero i homoseksualne).
6. Udzielić innym wsparcia, być
tolerancyjnym.
Ja i moje
środowisko
1. Korzystać z pomocy specjalistów
(ginekolog, seksuolog, psycholog,
terapeuta).
ginekolog
psycholog terapeuci
2. Korzystać ze źródeł informacji z
zakresu edukacji seksualnej.
korzystają z różnych
źródeł informacji z
zakresu edukacji
seksualnej
wskazują
specjalistów w tym
zakresie
V. Profilaktyka uzależnień
Aneks
Co uczeń powinien wiedzieć i
rozumieć
Ja i troska
o mnie
1. Co to znaczy przedawkowanie
leku, dlaczego do tego dochodzi?
Jakie leki bywają używane zbyt
często?
Czerwiec
2. Jaki jest wpływ środków
uzależniających (alkohol, narkotyki)
na:
pielęgniarka szkolna
- organizm (procesy biochemiczne)
- osobowość (hierarchia wartości,
rola, obraz siebie?)
Odpowiedzialny,
termin realizacji
wychowawcy klas
psycholog szkolny
Efekty
uczniowie wskazują
negatywny wpływ
środków
uzależniających na
organizm ludzki
uczestniczą w
koncertach,
spotkaniach
Powiatowe Centrum profilaktycznych
( Dopóki Masz
Pomocy Rodzinie
Wybór)
Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej
3. jakie potrzeby zaspokaja stosowanie
środków uzależniających? Czym je
można zastąpić?
Ja i moje
relacje z
innymi
1. Jaki jest wpływ rówieśników na
decyzję o sięgnięciu po środki
uzależniające?
wskazują
alternatywne
metody spędzania
wolnego czasu(
krótkofalarstwo PaT- Wiesław
Paszta)
wychowawcy klas
psycholog szkolny
2. Jaki jest wpływ uzależnienia na
stabilność uczuć (miłość, przyjaźń)?
potrafią wskazać
przyczyny sięgania
po środki
uzależniające
3. Jaki jest związek pomiędzy
zmianami okresu dojrzewania
(krytycyzm, bunt) a sięganiem po
środki uzależniające?
4. Jaki jest związek pomiędzy
używaniem narkotyków a AIDS?
wskazują ośrodki
pomagające osobom
uzależnionym
5. Jak można pomóc bliskiej osobie
cierpiącej z powodu uzależnień?
6. Jakie są argumenty za i przeciw
wchodzeniu w trwałe związki z
osobą uzależnioną?
Ja i moje
środowisko
1. Co to jest uzależnienie fizyczne,
psychiczne i społeczne?
2. Jaki jest wpływ uzależnień na
życie rodzinne, zawodowe jednostki?
wczniowie wskazują
wpływ uzależnień
wychowawcy klas
na życie rodzinne i
pielęgniarka szkolna zawodowe
psycholog
3. Jaki wpływ mają leki oraz środki
uzależniające na rozwój płodu?
Praktyka Lekarza
Rodzinnego
„Sanitas”
4. Jakie czynniki tkwiące w
rodzinach sprzyjają, a jakie
zapobiegają uzależnieniu?
terapeuci
5. Jakie są przepisy prawne
związane z uzależnieniem?
wskazują skutki
Powiatowe Centrum uzależnień
Pomocy Rodzinie
6. Gdzie może szukać pomocy
człowiek uzależniony lub zagrożony
uzależnieniem?
7. Jakie są skutki uzależnień?
Aspekt
Ja i troska
o mnie
Co uczeń powinien umieć?
1. Przedstawić pozytywną
autoprezentację.
psycholog
stosują techniki
relaksacyjne
2. Korzystać z technik
relaksacyjnych.
3. Radzić sobie ze stresem.
wychowawcy klas
4. Określić swoje mocne strony
(predyspozycje, zdolności) i
podejmować działania służące
rozwijaniu twórczego potencjału.
Ja i moje
relacje z
innymi
1. Obronić własną propozycje co do psycholog szkolny
spędzenia wolnego czasu z kolegami.
wychowawcy klas
2. Bronić w dyskusji swojego
zdania. Prowadzić negocjacje.
wskazują
alternatywne
sposoby spędzania
wolnego czasu
3. Zachować się asertywnie.
4. Odmawiać, przeciwstawiać się
naciskom innych.
5. Rozpoznać objawy picia
alkoholu, używania środków
uzależniających.
Ja i moje
środowisko
1. Określić swoje „terytorium” i
własne prawa.
2. Korzystać ze świadczeń
instytucji udzielających pomocy w
trudnych sytuacjach życiowych, w
wypadku choroby czy uzależnienia.
3. Chronić się przed biernym
paleniem.
psycholog szkolny
wskazują miejsca,
instytucje
pomagające osobom
uzależnionym i ich
rodzinom