PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA dla MIASTA I
Transkrypt
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA dla MIASTA I
Miasto i Gmina Miechów PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA WRAZ Z PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI dla MIASTA I GMINY MIECHÓW na lata 2004-2015 Załącznik do Uchwały Nr …… Rady Gminy Miechów, z dnia ……. 2004r Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 ZESPÓŁ AUTORSKI: Dr inż. Andrzej Włodarczyk Mgr inż. Michał Pyka Mgr inż. Michał Smoła Zespół autorski pragnie złożyć serdeczne podziękowanie pracownikom Urzędu Miasta i Gminy Miechów za udostępnienie niezbędnych materiałów oraz poświęcony czas w przygotowaniu niniejszego opracowania. Miasto i Gmina Miechów PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA dla MIASTA I GMINY MIECHÓW na lata 2004-2015 Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 4 SPIS TREŚCI: 1.WSTĘP.............................................................................................................................................6 1.1.Cel opracowania.......................................................................................................................................6 1.2.Podstawy prawne..................................................................................................................................... 6 1.3.Opis przyjętej metodyki........................................................................................................................... 7 2.CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA, WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO I POWIATU MIECHOWSKIEGO JAKO WYTYCZNE DLA GMINY MIECHÓW...........10 2.1.Strategia rozwoju Małopolski na lata 2001 – 2006................................................................................10 2.2.Cele strategiczne rozwoju Województwa Małopolskiego..................................................................... 10 2.3.Cele polityki ekologicznej Województwa Małopolskiego.................................................................... 12 2.4.Program Ochrony Środowiska dla powiatu Miechowskiego na lata 2003 – 2015................................ 13 3.CELE I PRIORYTETY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU MIASTA I GMINY MIECHÓW.... 14 3.1.Dane ogólne dotyczące miasta i gminy Miechów..................................................................................14 3.1.1.Położenie.............................................................................................................................................14 3.1.2.Powierzchnia gminy............................................................................................................................15 3.1.3.Demografia..........................................................................................................................................15 3.1.3.1Dane demograficzne........................................................................................................................................................... 15 3.1.3.2Prognoza demograficzna.....................................................................................................................................................16 3.1.3.3Bezrobocie.......................................................................................................................................................................... 19 3.2.Analiza działalności gospodarczej w gminie......................................................................................... 19 3.2.1.Kultura i Turystyka Gminy................................................................................................................. 21 3.2.3.Charakterystyka fizjografii gminy Miechów (rzeźba terenu, warunki klimatyczne, hydrografia, gleby, surowce mineralne)............................................................................................................... 23 3.2.4.Struktura użytkowania gruntów.......................................................................................................... 25 3.2.5.Lasy..................................................................................................................................................... 26 3.2.6.Wody powierzchniowe....................................................................................................................... 27 3.2.7.Wody podziemne................................................................................................................................ 29 3.2.8.Środowisko naturalne..........................................................................................................................29 3.2.8.1Świat roślin......................................................................................................................................................................... 29 3.2.8.2Świat zwierząt..................................................................................................................................................................... 33 3.2.9.Obszary przyrodniczo cenne............................................................................................................... 34 3.2.10.Pomniki Przyrody..............................................................................................................................35 3.3.Stan i ocena środowiska w gminie i mieście Miechów......................................................................... 36 3.3.1.Powietrze atmosferyczne.................................................................................................................... 36 3.3.1.1Ocena jakości powietrza..................................................................................................................................................... 39 3.3.1.2Problemy ochrony powietrza w gminie Miechów...............................................................................................................41 3.3.2.Hałas................................................................................................................................................... 42 3.3.2.1Problemy z hałasem środowiskowym................................................................................................................................. 44 3.3.3.Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne.......................................................................... 44 3.3.4.Wody podziemne................................................................................................................................ 46 3.3.4.1Źródła zanieczyszczeń wód podziemnych.......................................................................................................................... 50 3.3.4.2Problemy związane z ochroną wód podziemnych.............................................................................................................. 50 3.3.5.Wody powierzchniowe....................................................................................................................... 51 3.3.5.1Wody płynące i stojące....................................................................................................................................................... 52 3.3.5.2Problemy związane z ochroną wód powierzchniowych......................................................................................................54 3.3.6.Powierzchnia ziemi, gleby.................................................................................................................. 54 3.3.6.1Ocena stanu zanieczyszczenia gleb.....................................................................................................................................55 3.3.7.Gospodarka odpadami w gminie.........................................................................................................56 3.3.8.Edukacja ekologiczna......................................................................................................................... 58 3.5. 59 4.INFRASTRUKTURA W OBSZARZE OCHRONY ŚRODOWISKA NA TERENIE MIASTA I GMINY MIECHÓW.............................................................................................................59 4.1.Sieć wodociągowa..................................................................................................................................59 4.2.Kanalizacja sanitarna i przydomowe oczyszczalnie ścieków................................................................ 60 4.3.1Opis przyjętej technologii.................................................................................................................... 63 4.3.2 Oczyszczalnia mechaniczna................................................................................................................64 Eko-Ekspert S.C., Katowice 4.3.3Oczyszczalnia biologiczna................................................................................................................... 64 4.2.3.14.3.3.1 Obiekty do przeróbki osadów ściekowych............................................................................................................. 65 4.4Składowisko odpadów komunalnych dla Gminy i Miasta Miechów......................................................65 4.4.1.1Lokalizacja i wielkość składowiska.................................................................................................................................... 65 4.4.1.2Sposób rekultywacji składowiska....................................................................................................................................... 66 4.4.1.3Techniczny sposób zamknięcia składowiska odpadów...................................................................................................... 66 4.4.1.4Monitoring składowiska......................................................................................................................................................69 4.5Gospodarka cieplno – gazowa................................................................................................................ 70 4.6Gospodarowanie energią.........................................................................................................................70 4.6.1Tendencje rozwoju odnawialnych źródeł energii.................................................................................71 4.6.1.1Ziarno owsa, słoma, zrębki drewniane................................................................................................................................71 4.6.1.2Kolektory słoneczne............................................................................................................................................................72 4.6.1.3Pompy ciepła.......................................................................................................................................................................74 4.6.1.4Targi Ekologiczne...............................................................................................................................................................76 4.7Główne problemy z infrastrukturą w ochronie środowiska.................................................................... 77 5CELE I SPOSOBY REALIZACJI POLITYKI EKOLOGICZNEJ GMINY MIECHÓW.............79 5.3Cele polityki ekologicznej...................................................................................................................... 79 5.4Działania niezbędne dla realizacji polityki ekologicznej........................................................................79 5.4.1Ochrona powietrza atmosferycznego................................................................................................... 79 5.4.2Ochrona przed hałasem i promieniowaniem niejonizującym.............................................................. 80 5.4.3Ochrona zasobów wodnych................................................................................................................. 82 5.4.4Ochrona przyrody i krajobrazu............................................................................................................ 82 5.4.5Ochrona obszarów leśnych.................................................................................................................. 83 5.4.6Ochrona flory i fauny........................................................................................................................... 84 5.4.7Nadzwyczajne zagrożenia środowiska.................................................................................................84 5.4.8Ochrona gleb........................................................................................................................................ 84 5.4.9Edukacja ekologiczna.......................................................................................................................... 85 6ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM NATURALNYM................................................................85 6.3Instrumenty zarządzania środowiskiem.................................................................................................. 85 6.3.1Instrumenty prawne..............................................................................................................................85 6.3.2Instrumenty finansowe......................................................................................................................... 87 6.3.3Instrumenty społeczne..........................................................................................................................87 6.4Organizacja zarządzania środowiskiem.................................................................................................. 87 6.5Organizacja zarządzania Programem Ochrony Środowiska................................................................... 89 6.6Mierniki stopnia realizacji Programu Ochrony Środowiska................................................................... 89 6.7Monitoring środowiska........................................................................................................................... 90 7STRESZCZENIE............................................................................................................................91 8BIBLIOGRAFIA.............................................................................................................................94 9ZAŁĄCZNIK – TABELE Z WYSZCZEGÓLNIENIEM ZADAŃ................................................95 9.1Zadania z zakresu ochrony środowiska dla Gminy Miechów.................................................................96 9.2Zadania w zakresie ochrony przed hałasem............................................................................................97 9.3Zadania w zakresie ochrony przed niejonizującym promieniowaniem elektromagnetycznym.............. 97 9.4Zadania w zakresie gospodarki wodnej i gospodarki wodno-ściekowej................................................ 98 9.5Zadania w zakresie ochrony przyrody i poprawy ładu przestrzennego...................................................99 9.6Zadania w zakresie zwiększenia lesistości gminy................................................................................ 100 9.7Zadania w zakresie małej retencji i o ochrony przeciwpowodziowej...................................................100 9.8Zadania w zakresie monitoringu środowiska i ochrony przed nadzwyczajnymi zagrożeniami........... 101 9.9Zadania w zakresie ochrony powierzchni ziemi i wykorzystania zasobów naturalnych...................... 101 9.10Zadania w zakresie edukacji ekologicznej i wspierania społecznych ruchów ekologicznych............102 9.11Zadania w zakresie turystyki i agroturystyki oraz rekreacji................................................................103 Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 1. WSTĘP. 1.1. Cel opracowania. 6 Celem opracowania jest określenie Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Miechów. Realizacja tego programu doprowadzi do utrzymania korzystnego stanu środowiska naturalnego oraz jego poprawy tam, gdzie należy tego oczekiwać, a także pozwoli na efektywne zarządzanie środowiskiem oraz pozwoli uruchomić skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją. Wdrażanie programu stworzy również warunki dla sprostania wymaganiom obowiązującego w tym zakresie prawa Unii Europejskiej. Program Ochrony Środowiska określa politykę środowiskową, ustala priorytety dotyczące celów i zadań środowiskowych oraz definiuje szczegółowe programy zarządzania środowiskiem. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Środowiska, program gminny definiuje następujące grupy zagadnień: zadania własne gminy (przedsięwzięcia, które będą finansowane w całości lub częściowo ze środków będących w dyspozycji gminy); zadania koordynowane (pod zadaniami koordynowanymi należy rozumieć pozostałe zadania, związane z ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych, które są finansowane ze środków przedsiębiorstw oraz ze środków zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla powiatowego, wojewódzkiego i centralnego); Przy tworzeniu programu przyjęto założenie, iż powinien on spełniać rolę narzędzia w pracy przyszłych użytkowników, ułatwiającego i przyśpieszającego rozwiązywanie zagadnień techniczno-ekonomicznych związanych z przyszłymi projektami. Ponadto celami Programu Ochrony Środowiska są: rozpoznanie stanu istniejącego i przedstawienie propozycji zadań niezbędnych do kompleksowego rozwiązania problemów ochrony środowiska, wyznaczenie hierarchii ważności poszczególnych inwestycji (ustalenie priorytetów), przedstawienie rozwiązań technicznych, analiz ekonomicznych, formalno-prawnych dla proponowanych działań proekologicznych, wyznaczenie optymalnych harmonogramów realizacji całości zamierzeń inwestycyjnych ze wskazaniem źródeł finansowania. Program wspomaga dążenie do ograniczania w gminie negatywnego wpływu na środowisko źródeł zanieczyszczeń, uwzględniając ochronę i rozwój walorów środowiska oraz racjonalne gospodarowanie jego zasobami, wobec konieczności ochrony środowiska. Stan docelowy w tym zakresie nakreśla Program Ochrony Środowiska. Mechanizm kontroli realizacji programu dostarczy ocena efektów działalności środowiskowej, która zgodnie z obowiązującymi przepisami, powinna być dokonywana okresowo, co dwa lata. 1.2. Podstawy prawne. Program Ochrony Środowiska Miasta i Gminy Miechów opracowano zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62 poz. 627) czyli zgodnie z przepisami obowiązującego prawa o ochronie środowiska, a zwłaszcza z uwzględnieniem: „Art. 14. 1. Polityka ekologiczna państwa, na podstawie aktualnego stanu środowiska, określa w szczególności: cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych, środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno - ekonomiczne i środki finansowe. 2. Politykę ekologiczną państwa przyjmuje się na 4 lata, z tym, że przewidziane w niej działania w perspektywie obejmują kolejne 4 lata. Eko-Ekspert S.C., Katowice Art. 17. 1. Zarząd województwa, powiatu i gminy, w celu realizacji polityki ekologicznej państwa, sporządza odpowiednio wojewódzkie, powiatowe i gminne programu ochrony środowiska, uwzględniając wymagania, o których mowa w art. 14. 2. Projekty programów ochrony środowiska są opiniowane odpowiednio przez zarząd jednostki wyższego szczebla lub ministra właściwego do spraw środowiska. 3. W miastach, w których funkcje organów powiatu sprawują organy gminy, program ochrony środowiska obejmuje działania powiatu i gminy. Art. 18. 1. Programy, o których mowa w art. 17 ust. 1, uchwala odpowiednio sejmik województwa, rada powiatu albo rada gminy. 2. Z wykonania programów zarząd województwa, powiatu i gminy sporządza co 2 lata raporty, które przedstawia się odpowiednio sejmikowi województwa, radzie powiatu lub radzie gminy.” Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. „Prawo Ochrony Środowiska” dotychczasowe programy zrównoważonego rozwoju oraz ochrony środowiska zastępowane są programami ochrony środowiska. Raporty z ich realizacji mają być sporządzane co 2 lata. Zrównoważony rozwój w myśl prawa polskiego to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych. Wprowadzenie zasady zrównoważonego rozwoju niesie ze sobą określone konsekwencje. W rezultacie zagadnienia ochrony środowiska należy rozpatrywać systemowo, czyli w powiązaniu z działaniami społecznymi i gospodarczymi. Zawarta w Programie polityka ekologiczna winna więc realizować politykę ekologiczną państwa, rozumianą jako zjednoczenie celów ochrony środowiska z wyzwaniami zrównoważonego rozwoju w warunkach jednoczenia się Europy i rozszerzania ogólnoświatowej troski o Ziemię i jej przyszłych mieszkańców. 1.3. Opis przyjętej metodyki. Program powstał w oparciu o dane pochodzące z dostępnych źródeł i na podstawie opracowań wykonanych dla województwa małopolskiego, powiatu miechowskiego oraz miasta i gminy Miechów. Najważniejsze problemy i cele zawierają dokumenty krajowe: Polityka Ekologiczna Państwa (1991 r.) i II Polityka Ekologiczna Państwa (2001 r.), Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2002 – 2010 (2002 r.), Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010, Polska 2025, długookresowa strategia trwałego i zrównoważonego rozwoju, Krajowy Plan Gospodarki Odpadami (2002 r.), Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych, uwzględniający uwarunkowania międzynarodowe, a w szczególności: Agendę 21 – Ramowy Program Działań, Strategię zrównoważonego rozwoju Unii Europejskiej (2001 r.) oraz Unijne programy ochrony środowiska, dyrektywy UE, konwencje i porozumienia międzynarodowe podpisane i ratyfikowane przez Polskę. Program uwzględnia uwarunkowania wojewódzkie i powiatowe wynikające: ze Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego (1999 r.) Programu Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska dla Województwa Małopolskiego na lata 2001 – 2015. Programu Ochrony Środowiska dla powiatu Miechowskiego na lata 2003 – 2015 (2004). Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 8 Opracowywany program ochrony środowiska opiera się o zasady ogólne, które leżą u podstaw polityki ekologicznej państwa i są to: Eko-Ekspert S.C., Katowice 1) zasada zrównoważonego rozwoju – która opiera się na założeniu, że polityka i działania w poszczególnych sektorach gospodarki i życia społecznego powinny być prowadzone w taki sposób, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne jak i przyszłe pokolenia. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki. 2) zasada równego dostępu do środowiska przyrodniczego, - którą należy postrzegać w następujących kategoriach: sprawiedliwości międzypokoleniowej - zaspokajanie potrzeb materialnych i cywilizacyjnych obecnego pokolenia z równoczesnym tworzeniem i utrzymywaniem warunków do zaspokajania potrzeb przyszłych pokoleń, sprawiedliwości międzyregionalnej i międzygrupowej - zaspokajanie potrzeb materialnych i cywilizacyjnych grup społecznych i jednostek ludzkich w ramach sprawiedliwego dostępu do ograniczonych zasobów walorów środowiska, równoważenia szans między człowiekiem a przyrodą - zapewnienie zdrowego i bezpiecznego funkcjonowania w sensie fizycznym, psychicznym, społecznym i ekonomicznym jednostek ludzkich przy zachowaniu trwałości podstawowych procesów przyrodniczych wraz z ochroną różnorodności biologicznej. 3) zasada przezorności – która przewiduje, że rozwiązywanie pojawiających się problemów ekologicznych powinno następować po „bezpiecznej stronie", tj. odpowiednie działania powinny być podejmowane już wtedy, gdy pojawia się uzasadnione prawdopodobieństwo, że problem wymaga rozwiązania, a nie dopiero wtedy, gdy istnieje pełne naukowe tego potwierdzenie. 4) zasada uspołecznienia polityki ekologicznej – która powinna być realizowana w gminie poprzez stworzenie instytucjonalnych, prawnych i materialnych warunków do udziału obywateli, grup społecznych i organizacji pozarządowych w procesie kształtowania modelu zrównoważonego rozwoju, przy jednoczesnym rozwoju edukacji ekologicznej, rozbudzaniu świadomości i wrażliwości ekologicznej oraz kształtowaniu nowej etyki zachowań wobec środowiska naturalnego. 5) zasada „zanieczyszczający płaci" - nakłada ona pełną odpowiedzialność, w tym materialną, za skutki zanieczyszczania i stwarzania innych zagrożeń dla środowiska na ich sprawcę, czyli jednostkę użytkującą zasoby środowiska. Innymi słowy, kto powoduje zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia. 6) zasada prewencji – pozwala na przeciwdziałanie nadmiernym emisjom przy założeniu, że przeciwdziałanie negatywnym skutkom dla środowiska naturalnego musi być podejmowane na etapie planowania przedsięwzięć mogących negatywnie oddziaływać na środowisko. 7) zasada skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej - oznacza ona potrzebę minimalizacji nakładów inwestycyjnych na jednostkę uzyskanego efektu ekologicznego. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 2. 10 CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA, WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO I POWIATU MIECHOWSKIEGO JAKO WYTYCZNE DLA GMINY MIECHÓW. Strategicznym celem polityki ekologicznej państwa, na tle przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, w odniesieniu do związków środowiska ze zdrowiem jest zapobieganie zagrożeniom zdrowia w środowisku i ograniczenie ryzyka dla zdrowia wynikającego z narażenia na szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiskowe. Realizacja polityki ekologicznej powinna doprowadzić do zwiększenia bezpieczeństwa ekologicznego społeczeństwa. Osiągnięcia tego celu trzeba dokonać przez działania systemowe obejmujące identyfikację potencjalnych i rzeczywistych zagrożeń zdrowia w środowisku, ocenę narażenia i ryzyka zdrowotnego oraz egzekwowanie przepisów dotyczących kontroli szkodliwych dla zdrowia emisji do środowiska. Podstawowym narzędziem realizacji polityki ekologicznej państwa odnoszącej się do relacji pomiędzy środowiskiem i zdrowiem są zdrowotne kryteria jakości środowiska. 2.1. Strategia rozwoju Małopolski na lata 2001 – 2006. Wizja rozwoju Województwa Małopolskiego zgodnie z przyjętą Strategią […] brzmi: „Małopolska – regionem szans wszechstronnego rozwoju ludzi i nowoczesnej gospodarki; silnym aktywnością swych mieszkańców, czerpiącym z dziedzictwa przeszłości i zachowującym tożsamość w integrującej się Europie”. W Strategii […], diagnozując sytuację społeczno-gospodarczą Małopolski zwrócono szczególną uwagę na mocne zróżnicowanie wewnątrzregionalne tego obszaru. Zróżnicowanie środowiska przyrodniczego oraz dotychczasowy rozwój społeczno-gospodarczy wpłynęły na wykształcenie na obszarze Województwa Małopolskiego specyficznych obszarów rozwojowych. Powiat Miechowski zakwalifikowany został do obszarów rozwoju intensywnego rolnictwa, o wysokiej jakości przestrzeni produkcyjnej, stosunkowo dużym – jak na teren Polski południowo – wschodniej – areale gospodarstw rolnych, z rozwijającą się lokalną specjalizacją produkcji. Równocześnie scharakteryzowano go jako obszar, którego cechują: mała aktywność pozarolnicza ludności, czego efektem jest najniższy w województwie wskaźnik przedsiębiorczości, najniższe w województwie dochody budżetów gmin, przy szczególnie niskich dochodach własnych i wpływach z udziału w dochodach podatkowych, ujemny przyrostem naturalnym ludności, ujemny saldem migracji, znaczny udział ludności w wieku poprodukcyjnym, słaby rozwojem ośrodków miejskich. 2.2. Cele strategiczne rozwoju Województwa Małopolskiego. Kierunki rozwoju i diagnoza strategiczna Województwa Małopolskiego powstały w oparciu o analizę SWOT rozwoju województwa oraz szans i zagrożeń, jakie wynikają z jego otoczenia. W wyniku powyższej analizy zdefiniowano w 4 cele strategiczne: Zlikwidowanie zaniedbań w ochronie środowiska Środowisko przyrodnicze województwa małopolskiego na skutek wieloletnich zaniedbań jest w znacznym stopniu zdegradowane. Stopień degradacji wykazuje wyraźne zróżnicowanie przestrzenne korelujące z wielkością źródeł zagrożeń, ale także zależne od wrażliwości ekosystemów. Stąd zanieczyszczenie środowiska występuje nie tylko na obszarach silnie uprzemysłowionych centralnej i zachodniej części województwa, ale również w części południowej. Racjonalne gospodarowanie środowiskiem Środowisko przyrodnicze województwa małopolskiego cechuje niezwykła różnorodność a zarazem podatność ekosystemów na degradację. Dlatego też racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska w celu niedopuszczenia do rabunkowej eksploatacji oraz zniszczenia, jest zadaniem o decydującym znaczeniu dla jego ochrony. Eko-Ekspert S.C., Katowice Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej Województwo małopolskie charakteryzuje się największym w Polsce zróżnicowaniem środowiska przyrodniczego. Stan rozpoznania zasobów przyrodniczych województwa małopolskiego można określić jako dobry. Znaczna część obszarów i obiektów przyrodniczych została już objęta ochroną prawną, natomiast dla pozostałej tworzone są warunki do objęcia ich ochroną w najbliższej przyszłości. Kształtowanie krajobrazu kulturowego. W Małopolsce – podobnie jak w całej Polsce - mamy do czynienia z degradacją krajobrazu na niezwykłą skalę. Przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele - od złego systemu planowania przestrzennego począwszy, poprzez brak wyraźnie artykułowanej obrony interesu publicznego, po długoletnie szastanie terenem na cele przemysłowe i państwową gospodarkę zasobami mieszkaniowymi z pogwałceniem praw ekonomii. Rozproszenie zabudowy w wielu atrakcyjnych terenach w zasadzie już zaprzepaściło ich szanse rozwojowe. Rozproszenie budownictwa staje się coraz poważniejszą barierą restrukturyzacji przestrzeni rolniczej i hamulcem rozwoju. Podnosi koszt inwestycji infrastrukturalnych lub wręcz czyni je niemożliwymi i utrudnia awans cywilizacyjny terenów wiejskich (dostępność usług - zwłaszcza edukacyjnych). Równocześnie tereny wiejskie są obszarem szybkiego zanikania wartości narodowego dziedzictwa kulturowego. Problem polega na tym, by postęp materialny i cywilizacyjny nie odbywał się kosztem tych zasobów dziedzictwa, tak materialnego jak i niematerialnego. Ma to szczególne znaczenie w Małopolsce, posiadającej największe i najbardziej zróżnicowane zasoby w tym zakresie. Ochrona tego dziedzictwa ma wymiar ekonomiczny, gdyż decyduje m.in. o atrakcyjności oferty agroturystycznej. Małopolska należy do regionów o największych zasobach historycznej architektury. Są to zasoby decydujące o poczuciu narodowej tożsamości Polaków. Nadrzędnym celem w Strategii Rozwoju Małopolski jest: „Wysoka jakość środowiska przyrodniczego i kulturowego”. Dla realizacji celu nadrzędnego oraz celów strategicznych w tym polu przyjęto następujące rozwiązania: Ad.1. Zlikwidowanie zaniedbań w ochronie środowiska poprzez: poprawę jakości wód, ograniczenie emisji zanieczyszczeń, uporządkowanie gospodarki odpadami, rewaloryzację obszarów zdegradowanych. Ad.2. Racjonalne gospodarowanie środowiskiem poprzez: minimalizację zużycia zasobów naturalnych i racjonalizacja zużycia energii, zwiększenie wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii, minimalizację wytwarzania odpadów, zwiększenie stopnia powtórnego wykorzystania i bezpieczne składowanie odpadów, podnoszenie retencyjności dorzeczy i zwiększenie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, zalesianie nieużytków i słabych użytków rolnych. Ad.3. Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej poprzez: zwiększanie obszaru objętego różnorodnymi formami ochrony przyrody, rozwój zagospodarowania turystycznego w harmonii z ochroną przyrody. Ad.4. Kształtowanie krajobrazu kulturowego poprzez: stworzenie systemu ochrony krajobrazu kulturowego, zapobieganie rozproszeniu osadnictwa, ochronę dziedzictwa kulturowego na obszarach wiejskich, ochronę tradycyjnych form gospodarowania, szczególnie na terenach górskich, Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 12 ochronę zabytków i rewitalizacja starej zabudowy, humanizację blokowisk. 2.3. Cele polityki ekologicznej Województwa Małopolskiego Integracja Polski z Unią Europejską nakłada na władze samorządowe obowiązek dostosowania się do norm panujących w Unii, także w zakresie ochrony środowiska. Zalecenia dotyczące kształtowania polityki ochrony środowiska wynikające z aktów prawnych obowiązujących w Unii wskazują m.in., że działania prośrodowiskowe winny wymuszać osiągnięcie trzech kluczowych celów: zachowanie, ochrona i poprawa stanu środowiska, ochrona zdrowia ludzkiego, rozważne i racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych. Cele te można osiągnąć poprzez działania zgodne z czterema podstawowymi zasadami: zapobieganie wszelkim szkodliwym wpływom na środowisko, likwidowaniu lub zmniejszaniu zanieczyszczeń już u jego źródła, stosowaniu zasady „zanieczyszczający płaci”, integracji wszystkich działań prośrodowiskowych w ramach opracowywanych założeń polityki ochrony środowiska UE. Powyższe cele i zasady były podstawą opracowanego dla Województwa Małopolskiego „Programu zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska”. Ponadto w tym dokumencie uszczegółowiono zapisy dokumentu „Strategia rozwoju Małopolski” dot. zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska, mając na względzie przyjęte w Strategii kierunki rozwoju regionu. Aby rozwiązać aktualne problemy środowiskowe i chronić środowisko przed pojawieniem się nowych, konieczne jest integralne podejście w planowaniu polityki ekologicznej, gospodarczej i społecznej. Te trzy obszary są wzajemnie zależne i nakładające się. Oznacza to, ze rozwiązania dotyczące jednego z obszarów wpływają na pozostałe. Wobec tego należy dążyć do tego, aby pozytywna zmiana w jednym obszarze prowadziła do poprawy pozostałych. Takie podejście wymaga długofalowych, strategicznych działań, które dotyczą nie tylko tradycyjnej ochrony środowiska, ale odnoszą się do podstawowych mechanizmów gospodarki człowieka. W oparciu o diagnozę stanu środowiska zdefiniowano najważniejsze problemy środowiskowe, które są bazą dla długoterminowej polityki i strategii wdrożeniowej zmierzającej do osiągnięcia założonych celów. Należy w tym miejscu podkreślić, że województwo małopolskie jest regionem o dużym zróżnicowaniu pod względem zurbanizowania i uprzemysłowienia. Najbardziej zurbanizowana i uprzemysłowiona jest część środkowa i zachodnia województwa co powoduje, że większość problemów środowiskowych skupia się właśnie na tych terenach. Do najważniejszych problemów środowiskowych zakwalifikowano: bardzo niską jakość wód powierzchniowych spowodowaną nadmiernym obciążeniem ładunkami zanieczyszczeń, przekraczającym zdolności samooczyszczania rzek, zagrożenie wód podziemnych powodowane sposobem zagospodarowania przestrzennego i stanem środowiska, poziom imisji zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł mobilnych (dwutlenek azotu, tlenek węgla, benzo-apiren) w ośrodkach miejskich i przy głównych ciągach komunikacyjnych, stanowiący zagrożenie dla środowiska i zdrowia mieszkańców regionu, poziom imisji zanieczyszczeń specyficznych (formaldehyd, fenol, fluor) wytwarzanych przez przemysł stanowi zagrożenie dla mieszkańców niektórych terenów, ilość wytwarzanych odpadów oraz ilość odpadów składowanych bez przetworzenia, nieprawidłowe składowanie odpadów, zwłaszcza niebezpiecznych, powodujące zagrożenie zdrowotne mieszkańców oraz zagrożenie jakości wód podziemnych i powierzchniowych, zmiany w stosunkach wodnych, szkody w infrastrukturze terenów zurbanizowanych i przemysłowych spowodowane dawną i obecną eksploatacją górniczą (zachodnia część województwa), zagrożenie utraty różnorodności funkcji powierzchni związane z niewłaściwym gospodarowaniem przestrzenią, powodujące utratę walorów przyrodniczych, krajobrazowych i turystycznych województwa, niewystarczający stopień ochrony zasobów przyrodniczych, stanowiących dziedzictwo regionu. Eko-Ekspert S.C., Katowice a ponadto dla terenów zurbanizowanych: równoczesne oddziaływanie hałasu i zanieczyszczeń powietrza, występujące głównie w dużych miastach, zwiększające narażenie mieszkańców, chaos przestrzenny, charakteryzujący się nieuporządkowanym rozmieszczeniem zabudowy mieszkalnej, obiektów przemysłowych, sieci transportowej, niefunkcjonalny system infrastruktury transportu, powodujący dużą koncentrację i brak płynności przede wszystkim ruchu miejskiego, co skutkuje lokalnym zwiększeniem uciążliwości akustycznej oraz zanieczyszczeniem powietrza przekraczającym dopuszczalne poziomu niektórych substancji, niefunkcjonalny system transportu zbiorowego, powodujący utrudnienie codziennego życia mieszkańców i w konsekwencji nadmierne wykorzystywanie samochodów osobowych. Przyjęty nadrzędny cel „Programu zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województwa małopolskiego”: „Racjonalne gospodarowanie przestrzenne województwa małopolskiego, spajające funkcje środowiskowe, gospodarcze i kulturowe zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju” pozwolił na sformułowanie polityki ekologicznej województwa. „Program...” formułuje politykę długoterminową województwa w tym zakresie do 2015 roku oraz podaje strategię wdrożeniową na lata 2001-2004. 2.4. Program Ochrony Środowiska dla powiatu Miechowskiego na lata 2003 – 2015. W rozwoju Powiatu Miechowskiego ochrona środowiska powinna być dziedziną pierwszoplanową, warunkującą stały i zrównoważony rozwój Powiatu i jego mieszkańców. W ślad za polityką ekologiczną państwa nadrzędną wartością w polityce ekologicznej Powiatu winien być człowiek. Oznacza to, że zdrowie mieszkańców Powiatu, komfort środowiska, w którym żyją i pracują ludzie, standard życia obywateli są głównymi kryteriami realizacji polityki ekologicznej na każdym szczeblu. Zgodnie z priorytetami założonymi w Programie Ochrony Środowiska dla powiatu Miechowskiego na lata 2003 – 2015 […] działania prośrodowiskowe wymuszają osiągnięcie trzech kluczowych celów: zachowanie, ochrona i poprawa stanu środowiska, ochrona zdrowia ludzkiego, rozważne i racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych. Powyższe założenia zostaną zrealizowane poprzez: poprawę jakości powietrza atmosferycznego, poprawę stanu wód powierzchniowych i podziemnych, racjonalne korzystanie z zasobów glebowych, ochronę obszarów i obiektów przyrodniczych, zwiększenie lesistości, zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska, zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców, prawidłową gospodarkę odpadami. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 3. 14 CELE I PRIORYTETY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU MIASTA I GMINY MIECHÓW. Gmina Miechów jest największą z 7 Gmin położonych w północnej części województwa małopolskiego powiatu miechowskiego. Gmina Miechów boryka się z licznymi problemami dotyczącymi zapewnienia potrzeb swoich mieszkańców. Brak infrastruktury spełniającej odpowiednie standardy w zakresie ochrony środowiska jest słabym punktem w tzw. dobrym gospodarowaniu i decyduje o niskiej atrakcyjności inwestycyjnej gminy. To decyduje również o słabym wizerunku gminy. Niewystarczające inwestycje w zakresie ochrony środowiska stanowią element blokujący i zniechęcający inwestorów. Dlatego też , do najważniejszych celów oraz priorytetów zrównoważonego rozwoju miasta i gminy Miechów należy wymienić: Wysoka jakość środowiska przyrodniczego i naturalnego, zlikwidowanie zaniedbań w ochronie środowiska, poprzez liczne przedsięwzięcia i działania, a to: - rozbudowa i modernizacji oczyszczalni ścieków w miejscowości Komorów, - zamknięcie i rekultywacja wysypiska odpadów komunalnych, - rozbudowa sieci kanalizacyjnej, - objęcie wszystkich mieszkańców gminy zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych, - działania zmierzające do poprawy stany powietrza, - usunięcie wyrobów azbestowych z terenu gminy, - ochrona wód, - inne Promowanie alternatywnych źródeł energii oraz ich powszechne stosowanie. Prowadzenie dobrej polityki inwestycyjnej - stanowi warunek „dobrego gospodarowania” Wzmocnienie potencjału rozwojowego poprzez zwiększenie atrakcyjności gospodarczej i inwestycyjnej obszaru gminy. Dostosowanie gospodarstw rolnych do wymogów gospodarki rynkowej. Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców poprzez tworzenie dogodnych warunków do rozwoju osobowego i rodzinnego mieszkańców. Analizując istniejący stan oraz zbiór informacji środowiskowych można określić cele środowiskowe, wyłonić listę przedsięwzięć priorytetowych, rozumianych jako zadania inwestycyjne oraz przyjąć strategię działań w celu poprawy sytuacji ekologicznej Gminy przy uwzględnieniu rozwoju gospodarczego.. 3.1. Dane ogólne dotyczące miasta i gminy Miechów. 3.1.1. Położenie. Miechów leży przy międzynarodowej trasie Nr 7, w odległości około 40 km od Krakowa i 80 km od Kielc. Położony jest w dolinie rzeczki Miechówki, lewego dopływu Szreniawy. Miechów położony jest w obrębie Wyżyny Miechowskiej nachylonej łagodnie w kierunku południowowschodnim, pociętej gęsto licznymi głębokimi dolinami. Najwyższym wzniesieniem wyżyny jest Biała Góra (414 m) położona w lasach niedaleko stacji kolejowej Tunel. Eko-Ekspert S.C., Katowice 3.1.2. Powierzchnia gminy. Powierzchnia gminy Miechów wynosi 148,4 [km2], w tym: 15,5 [km2 ] – miasto oraz 132,9 [km2] – wieś. Na rysunku nr 1 przedstawiono podział administracyjny Gminy Miechów. Rys 1. Podział administracyjny Gminy Miechów. 3.1.3. Demografia. 3.1.3.1 Dane demograficzne. Podstawowe dane demograficzne na temat miasta i gminy Miechów przedstawiają się następująco: Ludność gminy [tys.] Gęstość zaludnienia Struktura ludności – 20 669, w tym 12 347 zamieszkuje w mieście, 8 322 osób na wsi, – miasto: 803 os/km2, gmina: 62 os/km2, – miasto: kobiety – 6554, mężczyźni – 5793, gmina: kobiety – 4192, mężczyźni – 4130. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 16 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW Z analizy poziomu liczby ludności przeprowadzonej w latach 1999-2002 widać, że gmina Miechów charakteryzuje się stałym spadkiem liczby ludności. Ponadto z analizy poziomu urodzeń i wielkości zgonów wynika, że gmina Miechów odznacza się ujemnym przyrostem naturalnym ludności. Da się również zauważyć odpływ ludności, co z kolei wpływa na starzenie się społeczeństwa w tym rejonie. Tabela nr 1.Powierzchnia sołectw gminy Miechów wraz z liczbą ludności. Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. Powierzchnia Ha Miasto MIECHÓW 1549 Sołectwo BISKUPICE 548,2286 Sołectwo BUKOWSKA WOLA 714,4595 Sołectwo BRZUCHANIA 739,9320 Sołectwo CELINY PRZESŁAWICKIE 364,1585 Sołectwo DZIEWIĘCIOŁY 458,5279 Sołectwo FALNIÓW 552,8269 Sołectwo FALNIÓW WYSIŁEK 139,7400 Sołectwo GLINICA 167,1673 Sołectwo JAKSICE 545,6494 Sołectwo KAMIEŃCZYCE 11,2792 Sołectwo KOMORÓW 209,7211 Sołectwo KALINA LISINIEC 394,1059 Sołectwo KALINA MAŁA 593,8525 Sołectwo KALINA RĘDZINY 297,0203 Sołectwo NASIECHOWICE 694,3404 Sołectwo PARKOSZOWICE 326,5164 Sołectwo PODLEŚNA WOLA 482,9613 Sołectwo PODMIEJSKA WOLA 251,6900 Sołectwo POJAŁOWICE 550,0763 Sołectwo PORADÓW 229,4798 Sołectwo PRZESŁAWICE 367,6254 Sołectwo PSTROSZYCE I 338,7300 Sołectwo PSTROSZYCE II 290,8344 Sołectwo SIEDLISKA 198,5910 Sołectwo SŁAWICE 359,9333 Sołectwo STRZEŻÓW I 476,3660 Sołectwo STRZEŻÓW II 276,7620 Sołectwo SZCZEPANOWICE 726,3956 Sołectwo WIDNICA 252,2130 Sołectwo WIELKI DÓŁ 114,2400 Sołectwo WYMYSŁÓW 400,4135 Sołectwo ZAGORZYCE 411,4471 Sołectwo ZAPUSTKA Pow. wliczona w sołectwo Strzeżów I Sołectwo ZAROGÓW 695,9024 Podsumowanie 13234,157 RAZEM 14783,157 Nazwa miejscowości 3.1.3.2 wieś Ludność miasto 12347 336 457 303 141 223 327 81 155 532 79 212 214 360 182 382 169 405 101 326 164 344 259 170 126 241 271 220 427 160 125 167 239 71 352 8322 12347 20669 Prognoza demograficzna. Tabela nr 2.Prognoza demograficzna ludności powiatu miechowskiego do roku 2015 wg GUS - dla gminy Miechów brak danych. Rok Ludność ogółem 2004 2005 2010 2015 51512 51207 49848 48792 0 - 17 10848 10553 9599 9164 Wiek (w latach) 18 – 59/64 * 30643 30699 30332 29080 * wiek 18-59/64 – mężczyźni i kobiety od 18 do 59 lat i mężczyźni do 64 lat ** wiek 60+/65+ - kobiety 60 lat i więcej oraz mężczyźni 65 lat i więcej Eko-Ekspert S.C., Katowice 60+/65+** 10021 9955 9917 10548 Tabela nr 3.Dane dotyczące faktycznej liczby ludności w latach 2000-2003. Ludność faktyczna, urodzenia i zgony miasta i gminy Miechów od 2000 roku Miechów Stan ludności Małżeństwa Urodzenia żywe 2000 rok 185 98 87 Zgony ogółem w tym niemowląt Przyrost naturalny urodz. - zg. ogół. 226 121 105 1 1 0 -41 -23 -18 116 55 61 0 0 0 -13 -2 -11 110 66 44 1 1 0 -28 -21 -7 236 131 105 1 1 0 -39 -28 -11 117 62 55 1 1 0 4 -1 5 119 69 50 0 0 0 -43 -27 -16 219 127 92 1 1 0 -19 -22 3 97 54 43 1 1 0 9 -3 12 0 0 0 -28 -19 -9 0 0 0 -51 -26 -25 M-G m k 20 349 9 816 10 533 128 x x M m k 11 945 5 640 6 305 66 x x G m k 8 404 4 176 4 228 62 x x M-G m k 20 309 9 778 10 531 97 x x M m k 11 945 5 630 6 315 52 x x G m k 8 364 4 148 4 216 45 x x M-G m k 20 009 9 608 10 401 122 x x M m k 11 826 5 513 6 313 78 x x G m k 8 183 4 095 4 088 44 x x M-G m k 20 009 9 623 10 386 91 x x M m k 11 842 5 533 6 309 66 x x 86 43 43 100 50 50 0 0 0 -14 -7 -7 G m k 8 167 4 090 4 077 35 x x 60 35 25 97 54 43 0 0 0 -37 -19 -18 103 53 50 82 45 37 2001 rok 197 103 94 121 61 60 76 42 34 2002 rok 200 105 95 106 51 55 94 122 54 73 40 49 2003 rok do końca III kwartału 146 197 78 104 68 93 Jak wynika z powyższych danych zarówno gmina jak i miasto Miechów od kilku lat wykazują niż demograficzny. Ujemny przyrost naturalny występujący obecnie, wpłynie w najbliższych latach na wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym (kobiety w wieku powyżej 60 lat i mężczyźni powyżej 65 lat), a zmniejszenie się ludności w wieku produkcyjnym. Według danych GUS zaznacza się również stały odpływ ludności z tego terenu, głównie do większych aglomeracji miejskich, gdzie rynek pracy jest bogatszy. Dotyczy to głównie Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 18 młodzieży i osób w wieku produkcyjnym. Wpływa to na starzenie się społeczeństwa w tym regionie i nie wpływa korzystnie na rozwój społeczno – gospodarczy. Eko-Ekspert S.C., Katowice 3.1.3.3 Bezrobocie. - 10,6% (dla powiatu Miechowskiego wg stanu na 31.12.2003 r. dane GUS) dla gminy Miechów brak danych. Na dzień 31.01.2004 r. zarejestrowano 1331 bezrobotnych w tym: na terenie miasta: 907 osób i 424 osoby na terenie gminy (wsi). Powiat Miechowski znajduje się na II miejscu (po powiecie Proszowickim) o najmniejszym stopniu bezrobocia, co nie jest zbyt korzystne dla gminy Miechów z uwagi na małe środki finansowe pozyskiwane z budżetu państwa na cele przeciwdziałania bezrobociu. 3.2. Analiza działalności gospodarczej w gminie. Gmina Miechów jest terenem intensywnego rozwoju gospodarki rolnej, stanowiącym zasobną bazę dla przetwórstwa rolno-spożywczego. Występują tu wysokiej klasy gleby o najkorzystniejszych warunkach agroekologicznych. Funkcjonują tu zakłady produkcyjne, przetwórcze, usługowe dające zatrudnienie kilku tys. osób oraz doskonale rozwinięta sieć instytucji bankowych i pełnej obsługi administracyjno-prawnej. W gminie dominują firmy i zakłady branży handlowej, gastronomicznej, usługi naprawcze i transportowe. Miechów stwarza sprzyjające warunki dla rozwoju działalności gospodarczych. Miasto stanowi główny ośrodek administracyjno - usługowy mieszczą się w nim wszystkie niezbędne instytucje użyteczności publicznej o znaczeniu ponad lokalnym w zakresie pełnej obsługi administracyjnoprawnej, ubezpieczeń, ochrony zdrowia, oświaty i kultury oraz banki: Bank Przemysłowo-Handlowy, Powszechna Kasa Oszczędności – Bank Państwowy, Bank Spółdzielczy. Gmina posiada duży potencjał rolnictwa oraz dobre położenie i dostępność komunikacyjną, co stanowi najistotniejszą mocną stronę tego regionu. Dominujące branże gospodarki to: rolnictwo, handel detaliczny, usługi ogólnobudowlane, transport. Ogólna liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w UGiM w Miechowie prowadzących działalność prywatną (stan na dzień: 09.02.2004 r.) wynosi 1922, prowadzą one działalności o różnych branżach, w tym: - gastronomia – 81 handel detaliczny – 569 handel hurtowy – 151 handel okrężny – 342 produkcja – 80 produkcyjno-usługowe - 38 skup surowców wtórnych – 22 transport – 323 usługi lekarskie – 54 usługi pielęgniarsko – rehabilitacyjne - 12 usługi budowlane – 184 usługi pozostałe – 814 podmiotów. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 20 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW gastron. h.detal. h.hurt. h.okrę. porduk. pro-usł. skup sur.wtór. transp. usł.lek. usł.piel. usl.bud. usł.pozost. Rys 2. Procentowy udział poszczególnych branż w ogólnej liczbie działalności gospodarczych. Podsumowując, należy zauważyć, że główną działalnością przedsiębiorców prywatnych jest handel detaliczny (21,3%), handel okrężny (12,8%), transport towarowy (12,1%). Zaznaczają się również usługi ogólnobudowlane (6,9%),handel hurtowy (5,7%), gastronomia (3%), produkcja (3%). Marginalne znaczenie mają zakłady produkcyjno-usługowe (1,4%), usługi lekarskie (2%), skup surowców wtórnych (0,8%), usługi pielęgniarsko-rehabilitacyjne (0,5%). Pozostałe dziedziny działalności gospodarczej zajmują usługi pozostałe, które stanowią 30,5%. Tabela nr 4.Podmioty gospodarki narodowej w 2003 r. (stan w dniu 31 XII) – Powiat Miechowski - dane dla gminy Miechów nie są znane. Sektor Ogółem 3511 publiczny prywatny 157 3354 Ogółem osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej Przedsiębiorstwa spółdzielnie pozostałe państwowe 3 30 632 Jak wynika z danych przedstawionych w tabeli Nr 4 z ogólnej liczby podmiotów gospodarczych działających na terenie powiatu Miechowskiego tylko 157 podmiotów, to sektor publiczny. Pozostałe działające na tym terenie, to podmioty prywatne. To one zatrudniają przeważającą liczbę pracującej ludności. Przedsiębiorstwa państwowe pozostałe w tym regionie stanowią 0,5%, spółdzielnie 4,5%, zaś 95% stanowią jednostki pozostałe. Z danych GUS zatrudnienie w wybranych sektorach gospodarki narodowej w powiecie Miechowskim (w roku 2001 - dla gminy Miechów brak danych) przedstawia się następująco: ogólnie zatrudnione jest: 3959 osób w tym 2362 kobiet. W rolnictwie, łowiectwie, leśnictwie, rybołówstwie i rybactwie 56 osób, w przemyśle i budownictwie 1275 osób, w usługach rynkowych 871 osób, w usługach nierynkowych 1757 osób. Przedstawione liczby nie uwzględniają podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób i bez pracujących w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Jak wynika z w/ w danych 44,4 % ogólnie pracujących, to osoby zatrudnione w sektorze usług nierynkowych, czyli w sferze publicznej. Jest to spowodowane faktem, że gmina Miechów jest regionem typowo rolniczym, słabo rozwiniętym gospodarczo z małą ilością zakładów produkcyjnych. Eko-Ekspert S.C., Katowice 3.2.1. Kultura i Turystyka Gminy. Turystyka i agroturystyka, to dziedziny gospodarki, które w przyszłości stanowić mogą ważny element w strategii rozwoju gospodarczego miasta i gminy Miechów. Jednym z elementów, na który należy zwrócić uwagę jest szlak turystyczny długości 54 km – Nizinny pieszy szlak turystyczny (Książ Wielki – Antolka – Tunel – Charsznica – Miechów) łączący 3 gminy: Miechów, Książ Wielki i Charsznica, ukazujący najpiękniejsze zakątki tych regionów. Do rozwoju tych dziedzin gospodarki może przyczynić się również fakt istnienia kilku ciekawych obiektów zabytkowych i sakralnych. Bogata historia miasta – sięgającego swym rodowodem XII wieku – silnie związana z zakonem Bożogrobców, dla których Miechów stanowił siedzibę przez niemal siedem wieków. Sprowadzeni do Polski w 1163 roku przez ówczesnego właściciela Miechowa, Jaksę z rodu Gryfitów, wybudowali i poświęcili w 1170 r. kościół. Kościół jest trzynawową trójprzęsłową bazyliką gotycką z wieku XIV/XV z fragmentami romańskimi z pierwszego 30 - lecia XIII wieku, przebudowaną w stylu późno barokowym w drugiej połowie XVIII wieku. W Kościele unikalny obiekt sakralny stanowi Kaplica Grobu Bożego nie tylko z uwagi na jej niepowtarzalność (jest wierną kopią Kaplicy Grobu Bożego w Jerozolimie), ale także na architekturę oscylującą pomiędzy włoskimi wzorami renesansowymi a gotycko - renesansową interpretacją modeli wawelskich. Kaplicę stanowi kwadratowy budynek dostawiony do wschodniego krużganka. Powstała ona w czasie przebudowy kościoła i zakonu po pożarze w 1530 roku. Znaczącą rolę w nowo wprowadzonej przez zakonników liturgii, związanej ze Świętem Zmartwychwstania Pańskiego, odegrała replika św. Grobu Jerozolimskiego, stając się miejscem kultu licznych pielgrzymów. Unikalny obiekt o randze międzynarodowej z zachowanymi fragmentami romańskimi, przebudowanymi w XVIII wieku – z bogatym rokokowym wnętrzem i późno barokową plebanią – do dziś stanowi chlubę miasta. Nobilitację dla Miechowa i jego świątyni stanowi wielki dar Ojca Świętego – 10 kwietnia 1998 r. Jan Paweł II nadał miechowskiemu kościołowi tytuł Bazyliki Mniejszej. Osiem wieków Miechowa potwierdza fakt przynależności do Kapituły Najstarszych Miast i Miejscowości w Polsce. Bazylika stała się miejscem licznych pielgrzymek, co wpływa dodatnio na rozwój turystyczny i gospodarczy miasta. Foto. Bazylika Grobu Bożego w Miechowie Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 22 Wskutek strategicznego położenia na mapie kraju i administrowania przez różne władze – kościelne, świeckie i zaborców – Miechów był świadkiem ważnych wydarzeń dziejowych. Ślady dramatycznych dziejów i przeszłości są zauważalne do dziś. Przemierzając ziemię miechowską warto zwiedzić wspomniany już unikalny zespół klasztorny. Inny zabytkowy zespół urbanistyczny, nawiązujący do średniowiecznej zabudowy miejskiej, tworzy też czworokątny rynek z ulicami wybiegającymi z jego naroży. Obiektem przypominającym ważne wydarzenie historyczne – bitwę stoczoną w pobliskich Racławicach w 1794 r. – jest dworek „Zacisze”, w którym znajduje się stała ekspozycja związana z postacią Tadeusza Kościuszki oraz Muzeum Regionalne. Foto. Dworek Zacisze w Miechowie Ślady najnowszej historii to m.in. pamiątkowa tablica poświęcona ppłk Antoniemu Iglewskiemu – ps. „Ponar” – dowódcy Samodzielnego Partyzanckiego Batalionu Szturmowego „Suszarnia”, 106 Dywizji Piechoty „Dom” Armii Krajowej. Wydarzenia narodowe i lokalne upamiętniają także napisy umieszczone na Pomniku z Orłem, który wzniesiony w 1916 r. mieści się w centrum miechowskiego rynku. Inne ciekawe zabytki z najbliższych okolic Miechowa, których warto nie ominąć na turystycznym szlaku, to: Siedliska – kościół p.w. św. Krzyża wybudowany na przełomie XV i XVI wieku przez Bożogrobców celem wielkopiątkowych procesji (obiekt zabytkowy), Nasiechowice – zespół kościoła parafialnego p.w. św. Wita, Modesta i Krescencji z dzwonnicą drewnianą z 1740 r., Pojałowice – kaplica z 1763 r. a odrestaurowana w 1883 r., kuźnia drewniana z 1928 r., Wysocice – kościół p.w. św. Mikołaja z przełomu XII i XIII wieku z barokowymi ołtarzami, Zagorzyce – murowana kapliczka z II połowy XVIII wieku, Zarogów – park dworski z XVIII-XIX wieku, Miechów – park miejski z XIX wieku (obiekt zabytkowy), Eko-Ekspert S.C., Katowice Foto. Kościół św. Krzyża w Siedliskach niewpisane do rejestru zabytków: Obiekt cmentarza, kaplica cmentarna – Miechów, Kaplica P.W. Św. Anny – Miechów ul. Racławicka, Koszary – Miechów ul. Sienkiewicza, Zespół Kościoła Parafialnego P.W.Ś. Wita Modesta i Kresencji – Nasiechowice, Kościół Par. P.W. Św. Wojciecha – Sławice, ważniejsze miejsca pamięci narodowej znajdujące się na terenie gminy: Pomnik poświęcony poległym w walkach 1794-1918 r. – Rynek Główny, Pomnik „Bohaterom Walki o Niepodległość Ojczyzny Poległym w Bitwie Miechowskiej dn. 17.02.1922 r.” – Cmentarz Parafialny w Miechowie, Pomnik Partyzantom Ziemi Miechowskiej Poległym za Wolną Polskę 1939 – 1945 r. – Pl. Kościuszki, Płyta pamiątkowa ppłk Antoniemu Iglewskiemu (1899 - 1979) - Rynek Główny, Pomnik „Rozbicie więzienia w Miechowie”- ul. Sienkiewicza 30. W ostatnim latach rozwojowi turystyki sprzyja baza gastronomiczno - hotelowa, zwłaszcza na terenie miasta Miechów. Restauracje i hotele 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Restauracja – pizzeria- cukiernia „MAGNOLIA” Miechów ul. Warszawska 2, Restauracja - „TURYSTYCZNA” Miechów ul. Piłsudskiego 21, Pizzeria – Miechów ul. Mickiewicza 3, Zajazd Miechus (hotel - 25 miejsc noclegowych) – Miechów, ul. M. Konopnickiej 28, Karczma „SIEDLISKO” (8 miejsc noclegowych) - Strzeżów II 46, Restauracja - „ADRIA” - Miechów ul. Mickiewicza 10, Pensjonat „DALIA” (20 miejsc noclegowych) - Miechów ul. Służba Polsce 5, Hotel na ul. Taborowicza (14 miejsc noclegowych). 3.2.2. 3.2.3. Charakterystyka fizjografii gminy Miechów (rzeźba terenu, warunki klimatyczne, hydrografia, gleby, surowce mineralne). Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 24 Gmina i Miasto Miechów położone są w północnej części Małopolski. Miechów leży w obrębie Wyżyny Miechowskiej nachylonej łagodnie w kierunku południowowschodnim, pociętej gęsto licznymi głębokimi dolinami i stanowi obszar przejściowy od Niecki Nidziańskiej do Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej. Rejon Miechowa odwadniany jest rzeką Cichą stanowiącą lewobrzeżny dopływ rzeki Szreniawy, która uchodzi do rzeki Wisły w rejonie Koszyc. Przez środek Miechowa przepływa rzeka Miechówka biorąca swój początek przy drodze E-77 w rejonie ujęcia wody podziemnej „Bezdno”. Według podziału klimatycznego Polski gmina Miechów należy do regionu klimatycznego śląskomałopolskiego. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi od 7 ºC do 8 ºC, przy najchłodniejszym miesiącu – styczniu (od –3ºC do –7 ºC) i najcieplejszym miesiącu lipcu (+17,7 ºC) Statystycznie zima trwa tu 92 dni, a lato 92 dni. Liczba dni pogodnych w roku wynosi 62, zaś pochmurnych 122 dni. Pokrywa śnieżna zalega przez około 80 dni. Usłonecznienie w lecie wynosi od 550 do 600 godz. a w zimie poniżej 150 godz. Roczna ilość opadów wynosi średnio 610 mm, co jest zbliżone do średniej krajowej opadów. Na terenie gminy Miechów przeważającą część stanowią wiatry zachodnie i północnozachodnie. Średnia wilgotność względna powietrza wynosi około 81%, a średni okres wegetacji roślin wynosi 210 dni. Można zatem powiedzieć, że gmina Miechów należy do obszarów cieplejszych i charakteryzuje się klimatem umiarkowanym w ciągu roku. Takie warunki klimatyczne sprzyjają rozwojowi działalności rolniczej na tym terenie. Pod względem budowy geologicznej jest to zapadlisko, jednak posiada ona charakter wyżynny. Występują tu łagodne fragmenty wierzchowin wyżynnych podzielone dolinami i wydłużonymi obniżeniami potocznie zwanymi padołami. Dominującymi elementami rzeźby tego obszaru są garby, padoły, stare doliny i dużo młodych i wąskich dolin. Gmina dzieli się na liczne pagóry i garby o wysokości wahającej się od 280 do 400 m n.p.m. Na obecny kształt rzeźby terenu Wyżyny Miechowskiej duży wpływ wywarło osadzanie się lessów w późnym plejstocenie, które tworzą zwartą pokrywę o zmiennej miąższości dochodzącej do kilkunastu metrów. W okresie holoceńskim powierzchnia lessów została rozcięta odsłaniając część starszego podłoża. Skłony wierzchowin wyżynnych opadają w kierunku dolin ze spadkiem rzadko przekraczającym 12 %. Na skłonach o większym spadku i na zboczach dolin występują liczne formy antropogeniczne – wąwozy drogowe wytworzone wskutek erozji liniowej miąższych gleb lessowych oraz terasy rolne o długości w niektórych miejscach kilkuset metrów i wysokości od 1 - 3,5 m. Gmina Miechów należy do obszarów gdzie występują gleby o wysokiej wartości przyrodniczej i gospodarczej. Gruba pokrywa lessowa ułożona na utworach wapiennych dość znaczne pofałdowania. Gleby na tym terenie wykazują dużą mozaikowatość, co wynika z faktu, że na wierzchowinach, stokach i miejscach podlegających erozji warstwa lessu uległa wypłukaniu i zostały odsłonięte pokłady kredowe, na których wytworzyły się rędziny. W wąwozach i zagłębieniach pozostały utwory deluwialne zaś w dolinach aluwialne mady. Przeważającą część gminy Miechów zajmują lessy, rędziny oraz gleby brunatne, czarnoziemy i margle. W małych ilościach występują gleby mułowo - torfowe i glejowe. Gleby brunatne wytworzone są z lessów podściełanych wapieniami lub gliną, są to gleby mineralne na ogół zasobne w próchnice o korzystnej strukturze. Czarnoziemy i czarne ziemie to gleby również wytworzone z lessów o miąższości co najmniej 35 cm. Posiadają one dużą zawartość próchnicy i wysoką pojemność wodną. Rędziny to gleby które wytworzyły się z wapieni kredowych i charakteryzują się dużą lub bardzo dużą zawartością węglanu wapnia w całym profilu glebowym, który posiada na ogół małe zróżnicowanie. Gleby mułowo – torfowe i glejowe występują w gminie głównie na terenach nadmiernie uwilgotnionych. Zaliczane są one do gleb mineralnych, a ich wartość zależy głównie od stosunków wodnych. Na terenie gminy Miechów brak jest znaczących formacji skalnych, które mogłyby być wykorzystywane przemysłowo. Minimalne ilości surowców mineralnych wykorzystywane są na niewielka skalę przez okoliczną ludność (przede wszystkim odkrywki piasku i marglu). Eko-Ekspert S.C., Katowice Na terenie gminy Miechów znajdują się niewielkie pokłady: 2.4. piasku (tylko dla potrzeb własnych właściciela gruntu) – w Pojałowicach, kamienia wapiennego (potrzeby własne mieszkańców) – w Strzeżowie, margli (nie użytkowane) - w Szczepanowicach, Dziewięciołach, Poradowie, Pstroszycach i Biskupicach. Struktura użytkowania gruntów. Powierzchnia gminy Miechów wynosi ogółem 14783 ha, w tym użytki rolne zajmują powierzchnię 13 047 ha, co stanowi 88% całkowitej powierzchni. Największy udział wśród użytków rolnych w gminie Miechów zajmują: grunty orne – 12 256 ha co stanowi 94% użytków rolnych, sady - 305 ha co stanowi 2,3% użytków rolnych, łąki trwałe – 246 ha co stanowi 1,9% użytków rolnych, pastwiska trwałe – 240 ha co stanowi 1,8% użytków rolnych. 100% 80% 60% 40% 20%na obszarze wiejskim w gminie Miechów. ys. 3 Struktura użytków rolnych grunty orne 0% 94,1% 100,00% 80,00% 60,00% 40,00% ys. 4 Struktura użytków20,00% rolnych na terenie miasta Miechów. 0,00% grunty orne 94,1% sady 2% łąki trw ałe 1,9% pastw iska trw ałe 2% grunrt orne 91,9% sady 5,8% łąki trwałe 1,7% pastwiska trwałe 0,6% grunrt orne 91,9% Gmina Miechów jest terenem intensywnej gospodarki rolnej, stanowiącej zasobną bazę dla przetwórstwa rolnospożywczego. Występują gleby wysokiej klasy o najkorzystniejszych warunkach agroekologicznych w północnej części. Przez teren miasta prowadzą uczęszczane szlaki komunikacyjne: linia kolejowa Kraków – Kielce – Warszawa i droga nr 7. Tendencje rozwojowe gminy Miechów będą zmierzały w dalszym ciągu do rozwoju zaplecza rolniczego i usług turystyczno-rekreacyjnych. Przy międzynarodowej trasie Nr 7, w odległości około 40 km od Krakowa i 80 km od Kielc leży Miechów. Położony jest w dolinie rzeczki Miechówki, lewego dopływu Szreniawy. Centralnym elementem miasta widocznym już z daleka jest potężna bryła kościoła z jego charakterystyczną wieżą zwieńczoną hełmem w postaci ogromnej kuli. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 2.5. 26 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW Lasy. Gmina Miechów jest terenem bardzo słabo zalesionym. Na terenie gminy Miechów powierzchnia lasów będących w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego, Lasy Państwowe (Nadleśnictwo Miechów) wynosi 506 ha. Tereny leśne (poza gruntami nadleśnictwa) na terenie gminy Miechów obejmują łącznie powierzchnie czego: 50 ha, z Zasób własności rolnej Skarbu Państwa stanowi – 1 ha, ty Gmin i Związków Między-gminnych stanowią – 2 ha, y osób fizycznych stanowią – 47 ha. 998 – 2020 został opracowany Wojewódzki program zwiększenia lesistości, w którym dla gminy i miasta Miechów ano zalesienie powierzchni 104,04 ha. Grunty te nie zostały ujęte w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego o grunty przeznaczone pod zalesienie. enie przeznacza się zazwyczaj grunty rolne o niskiej i bardzo niskiej klasie bonitacyjnej. Na terenie gminy Miechów ilość w klasie V i VI przedstawia się następująco: miasto wieś powierzchnia ogółem klasa V 35 ha 333 ha 368 ha klasa VI i VIz 8 ha 78 ha 86 ha Jak wynika z powyższych danych na terenie miasta występuje 43 ha gruntów, które nadawałyby się pod zalesienie, na terenach wiejskich powierzchnia ta wynosi 411 ha, co w skali całej gminy daje 454 ha gruntów najniższych klas możliwych do zalesienia. Tabela nr 5.Powierzchnia gruntów zalesionych w [ha] z podziałem na miejscowości i lata. Lp. Miejscowość 1. BISKUPICE 2. BRZUCHANIA 3. BUKOWSKA WOLA 4. CELINY PRZESŁAWICKIE 5. DZIEWIĘCIOŁY 6. FALNIÓW 7. FALNIÓW WYSIOŁEK 8. GLINICA 9. JAKSICE 10. KALINA LISINIEC 11. KALINA RĘDZINY 12. KALINA MAŁA 13. KAMIEŃCZYCE 14. KOMORÓW 15. MIECHÓW 16. PARKOSZOWICE 17. PODLEŚNA WOLA 18. POJAŁOWICE 19. PORADÓW 20. PRZESŁAWICE 21. PSTROSZYCE II 22. PSTROSZYCE I 23. SIEDLISKA 24. SŁAWICE 25. STRZEŻÓW I 26. STRZEŻÓW II 27. SZCZEPANOWICE 28. WIDNICA 29. WIELKI DÓŁ 30. ZAGORZYCE 31. ZAROGÓW RAZEM 1999 0,2 0,44 0 1,72 0 0,13 0,25 0 1,22 3,77 0,14 1,43 0 0 1,28 0 0 0 0 0,05 0 0 0 0,49 0 1,22 0 0,05 0 0 0,25 12,64 2000 1,07 1,98 0,15 0 0,61 0,61 2 0 1,61 7,32 0,29 2,24 0 0,21 1,03 0,22 0,3 0 1,24 4,27 0,19 0,85 0,19 0,99 1,54 1,07 0,6 0,67 0,2 0 1,497 32,947 ROK 2001 0,33 2,58 0,05 0,81 1,1 0,85 0,2 0,5 1,89 3,58 0 1,2 0,66 0,51 0,55 0,1 0,6 1,7 0,05 1,33 0,1 0,85 0 1,13 1,18 1,07 0,36 0 0,32 0,37 1,64 25,61 2002 0,1 0,3 0 1,22 0,45 0,24 0 0 0,04 1,37 0 0,12 0,52 0 0,57 0 0 0,46 0,7 0,16 0,35 0 0 0,1 0,23 0,37 0 0 0 0 0,85 8,15 2003 0,3 1,28 0,57 0,88 0,38 0 0 0 0,07 1,14 0 0,51 0,14 0,45 0 0,11 0,2 0,05 0,17 0,54 0,33 0,08 0 0,3 0,65 0,13 0 0 0 0,35 1,31 9,94 RAZEM 2 6,58 0,77 4,63 2,54 1,83 2,45 0,5 4,83 17,18 0,43 5,5 1,32 1,17 3,43 0,43 1,1 2,21 2,16 6,35 0,97 1,78 0,19 3,01 3,6 3,86 0,96 0,72 0,52 0,72 5,547 89,287 Jak wynika z powyższej tabeli powierzchnia zalesiana przez właścicieli prywatnych w poszczególnych miejscowościach gminy Miechów jest bardzo zróżnicowana. Eko-Ekspert S.C., Katowice Najmniejszą powierzchnię gruntów zalesionych w ostatnich latach obserwuje się w miejscowościach: Parkoszowice i Kalina Rędziny (po 0,43 ha w każdej ze wsi). Najwięcej gruntów prywatnych zalesili mieszkańcy Kaliny Lisiniec – 17,18 ha. Ogólna liczba powierzchni zalesionej w poszczególnych latach wykazuje również duże zróżnicowanie. W 2000 r. zalesiono najwięcej gruntów - 32,947 ha, natomiast w roku 2002 powierzchnia zalesiona wynosiła tylko 8,15 ha na terenie całej gminy. 3.2.6. Wody powierzchniowe. Na terenie gminy Miechów głównym ciekiem wody powierzchniowej jest rzeka Szreniawa będąca lewobrzeżnym dopływem rzeki Wisły. Obszar gminy Miechów daje początek mniejszym ciekom wodnym, takim jak: rz. Cicha – dopływ Miechówki ze źródłem znajdującym się w miejscowości Pstroszyce, rz. Kalinka - będąca dopływem Nidzicy ze źródłem znajdującym się w Kalinie Małej, rz. Miechówka – będąca dopływem rz. Szreniawy ze źródłem w rejonie Parku Miejskiego w Miechowie, potok Piotrówka - ze źródłem znajdującym się w rejonie wsi Zagaje Zarogowskie. Znaczny obszar województwa małopolskiego, około 48% powierzchni jest zagrożony powodzią, a w szczególności południowa część województwa. Gmina Miechów nie jest obszarem o zagrożeniu powodziowym z uwagi na to, że przez teren gminy nie przebiegają duże rzeki powodujące rozlewiska, jak również nie ma otwartych zbiorników wodnych. Pas zagrożenia przeciw powodziowego występuje wokół rz. Miechówki, Szreniawy i Cichej. Koryta tych cieków wodnych są nieuregulowane z płaskimi dnami. W większości przypadków utrzymanie i regulacja rzek i potoków w gminie należy do zadań Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie. Jedynie część rzeki Cichej i Miechówka w granicach administracyjnych Miasta Miechowa należy do zadań Gminy Miechów. Utrzymanie tych cieków wodnych polega na czyszczeniu i pogłębianiu koryta, usuwaniu tworzących się zatorów, usuwaniu drzew i krzewów rosnących w korycie rzek lub pasach brzegowych, zwłaszcza z uwagi na zagrożenie przeciwpowodziowe. Na terenie gminy Miechów nie notuje się powodzi o szerszym zasięgu (ostatnia większa powódź miała miejsce w miejscowości Kalina Mała we wrześniu 1995 r.). W przypadku wystąpienia długotrwałych i intensywnych opadach deszczu, gwałtownych burz i nasilonymi wiatrami oraz szybkich roztopień śniegu mogą wystąpić miejscowe podtopienia niżej położonych pojedynczych budynków mieszkalnych (piwnic) i gospodarczych. Do najbardziej tego rodzaju zagrożonych rejonów zaliczyć należy: rejon ulicy Bema i Szewskiej, rejon ulicy Drzymały, rejon ulicy Kilińskiego i Warszawskiej rejon ulicy Folusz i Kolejowej W/w rejony są położone w strefie wzmożonej aktywności działalności wód gruntowych. Na terenie gminy Miechów działa Gminny Zespół Reagowania z siedzibą w UGiM Miechów, który z dniem 01.01.2002 roku zgodnie z ustawą „O stanie klęsk żywiołowych” przejął zadania Gminno – Miejskiego Komitetu Przeciwpowodziowego. W gminie Miechów brak jest dużych zbiorników wód powierzchniowych. Naturalny, niewielki zbiornik wodny występuje na terenie Parku Miejskiego w Miechowie, który daje początek rzece Miechówce. W ostatnich latach pojawiło się kilka niewielkich stawów hodowlanych wykonanych sztucznie przez osoby prywatne i na gruntach prywatnych (między innymi w miejscowościach: Zarogów, Nasiechowice, Pojałowice, Zagorzyce, Szczepanowice, Pstroszyce, Dziewięcioły i Miechów przy ul. Folusz). Bardzo modne stało się również wykonywanie niewielkich, przydomowych oczek wodnych, które nie mają wpływu na kształtowanie stosunków wodnych na tym terenie. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 28 W najbliższych latach planuje się budowę zbiorników rekreacyjnych wodnych w miejscowościach: Miechów – „Łąki Majcherskie” - zapis w planach zagospodarowania przestrzennego dla Miasta i Gminy Miechów, Pstroszyce - brak zapisu w planach zagospodarowania przestrzennego dla Miasta i Gminy Miechów. Eko-Ekspert S.C., Katowice 3.2.7. Wody podziemne. Wg J. Malinowskiego (1991 r.) rejon Miechowa należy do makroregionu środkowoeuropejskiego rejonu Niecki Miechowskiej. Natomiast na podstawie map Obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony, teren Miechowa należy do obszaru, którego wody podziemne podlegające najwyższej ochronie (ONO), wyższej ochronie (OWO) i zwykłej ochronie (OZO). Wody GZWP Niecki Miechowskiej są pochodzenia szczelinowego utworów kredy górnej. Należą do wód bardzo czystych i niewymagających uzdatniania. Wody te są dobrej jakości, średnio twarde lub twarde typu węglanowo wapniowego. Średnia głębokość studni ujmujących wynosi od 50 do 100 m. W rejonie Miechowa wyróżnia się dwa poziomy wodonośne: czwartorzędowy i kredowy. Poziom czwartorzędowy. Poziom wód czwartorzędowych znajduje się w poziomie holoceńskim występującym w wąskich odcinkach rzecznych i związany jest z aluwiami gliniastymi o współczynniku filtracji K = 2,6x10-5 ÷ 3,7x10-6m/s bądź miejscami piaszczysto – żwirowymi K=1,5x10-5 - 9x10-4m/s. Na niektórych odcinkach dolin aluwia holoceńskie są nieprzepuszczalne, a poziom wód w rzekach jest wyższy niż w sąsiednich studniach. Poziom kredy. Poziom ten związany jest z występowaniem margli, oraz margli z wczepami krzemionkowymi należącymi do kredy górnej. Podłożem nieprzepuszczalnym całego kompleksu są iły marglisto – glankonitowe. Dominującym poziomem użytkowym są wody poziomu górnej kredy. Wydajność tego poziomu uzależniona jest od stopnia spękania i szczelinowości utworów. Zasilanie wód poziomu kredowego odbywa się w sposób bezpośredni na wychodniach bądź w sposób pośredni przez utwory czwartorzędowe głównie lessy, gliny wietrzelinowe i rumosz gliniasty o miąższości od 4,5 do 14,5 m. Wydajność studni jest bardzo zróżnicowana i wynosi od 8,64 m³/h do 209,1 m³/h. Natomiast kierunek spływu wód podziemnych odbywa się z kierunku północno-wschodniego na południowo- zachodni. Zbiorniki wód podziemnych występujących na tym terenie podatne są na zanieczyszczenia antropogeniczne i dlatego kwalifikują się do najwyższej wysokiej i najwyższej ochrony wód podziemnych. W strefie tych wód zakazuje się lokalizacji inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz mogących pogorszyć stan środowiska. Ważna rzeczą z uwagi na typowo rolniczy charakter tego regionu jest kontrola intensywności produkcji rolnej, a zwłaszcza stosowanych środków ochrony roślin. Dla ochrony tych wód konieczna jest także likwidacja dzikich wysypisk śmieci oraz uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej (kontrola sposobów usuwania ścieków bytowych, zwłaszcza z zabudowy jednorodzinnej). 3.2.8. Środowisko naturalne. 3.2.8.1 Świat roślin. Gmina Miechów jest rejonem typowo rolniczym z przeważającą ilością terenów zajętych pod uprawy rolne i raczej słabo zalesionym w porównaniu z innymi gminami powiatu Miechowskiego i powiatami ościennymi. Jednak świat roślinny i zwierzęcy jest stosunkowo bogaty i reprezentowany przez liczne gatunki, w tym także chronione. Szata roślinna tego terenu jest bardzo urozmaicona z przewagą roślinności murawowej i lasostepu. W przeciwieństwie do roślin zielnych, których cienkie i mało odporne na złamania łodygi żyją tylko jeden sezon, drzewa i krzewy są o wiele trwalszą roślinnością. Drewno składające się głownie z ligniny i celulozy, jest wspaniałym naturalnym materiałem, o wyjątkowej elastyczności i wytrzymałości. Rośliny drzewiaste zajmują poczesne miejsce wśród otaczającego nas pejzażu. Bez lasów i zadrzewień śródpolnych krajobraz byłby nudny. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 30 Ponadto drzewa to wiele więcej niż zielona dekoracja naszego regionu. Dają cień, natleniają powietrze, wychwytują kurz, tłumią hałasy, są naturalnym schronieniem dla ptaków i zwierząt. Gmina Miechów jest uboga w lasy. Przewagę stanowią lasy mieszane, iglasto - liściaste z przewagą następujących gatunków drzew: Eko-Ekspert S.C., Katowice Sosna pospolita ( Pinus sylvestris), Dąb szypułkowy (Quercus robur), Dąb bezszypułkowy (Quercus petraea), Buk zwyczajny (Fagus sylvatica), Sosna czarna (Pinus nigra), Jodła pospolita (Abies alba), Świerk pospolity (Picea abies), Brzoza brodawkowata (Betula pendula), Dąb bezszypułkowy (Quercus petraea), Grab pospolity (Carpinus betulus), Wiąz Szypułkowy (Ulmus laevis). Możemy przyjąć, że las oprócz drzew i krzewów posiada również „najniższe piętro” zwane runem leśnym, w jego skład wchodzą przede wszystkim rośliny zielne oraz drobne krzewinki. Na terenie gminy Miechów występuje bogate w szatę roślinną runo leśne wśród, którego zaznaczają się gatunki objęte ochroną ścisłą lub częściową. Drugie piętro lasu stanowią krzewy i drobne krzewinki wśród, których największe znaczenie zajmują następujące gatunki: Borówka czernica – czarna jagoda (Vaccinium myrtillus) rosnąca głównie w lasach sosnowych i świerkowych, Malina właściwa (Rubus idaeus) tworząca gęste, zwarte zarośla, głównie w lasach, Jeżyna fałdowana – ostrężyna (Rubus plicatus Weihe et Nees) rosnąca w lasach na zrębach, w zaroślach, przy drogach i na miedzach. W gminie Miechów na większości terenów leśnych występuje Konwalia majowa (Convallaria maialis)2, Zawilec gajowy (Anemone nemorosa) występujący masowo w lasach dębowo-grabowych, Kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum), Czworolist pospolity (Paris quadrifolia), Biedrzeniec mniejszy (Pimponella saxifraga), Pierwiosnka lekarska (Primula officinalis)2, Barwinek pospolity (Vinca minor)1 zwłaszcza w lasach liściastych dębowo-grabowych, Bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea), Bluszcz pospolity (Hedera helix)1, Dzięgiel leśny (Angelica silvestris), Kozłek lekarski (Valeriana officinalis), Narecznica samcza (Dryopteris filix-mas), Zachyłka trójkątna (Phegopteris dryopteris), Przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis)1, Fiołek polny (Viola odorata), Jaskier rozłogowy (Ranunculus repens), Jaskier ostry (Ranunculus acer), Pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna)1. Na terenach podmokłych oraz nad brzegami cieków wodnych przewagę stanowią następujące gatunki drzew: Topola euroamerykańska (Populus euramericana), Olsza szara (Alnus incana), Olsza czarna (Alnus glutinosa), Topola biała (Populus alba), Topola osika (Populus tremula), Wierzba krucha (Salix fragilis), Wierzba iwa (Salix caprea). Szlaki komunikacyjne na terenie gminy Miechów obsadzone są w znacznym stopniu zróżnicowanymi gatunkami drzew. Dominują drzewa liściaste, są tą: Topola biała (Populus alba), Topola osika (Populus tremula), Klon jawor (Acer pseudoplatanus), Klon zwyczajny (Acer platanoides), Klon jesionolistny (Acero negundo), Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum). Na terenie gminy występują również skupiska krzewów zarówno w środowisku naturalnym jak i w ogrodach przydomowych. W środowisku naturalnym, zwłaszcza nad ciekami wodnymi i w zadrzewieniach śródpolnych możemy spotkać następujące gatunki krzewów: Róża dzika (Rosa canina) rosnąca głównie na nieużytkach i miedzach, tworząc zarośla. Głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna), Głóg dwuszyjkowy (Crataegus laevigata), Bez czarny (Sambucus nigra) oraz na terenie wsi: Zarogów, Parkoszowice, Sławice, Kalina Mała, Bukowska Wola (gm. Miechów) występują naturalne skupiska Jałowca pospolitego (Juniperus communis). 1 2 Rośliny objęte ochroną ścisłą Rośliny objęte ochroną częściową 1 Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 32 W ostatnich kilku latach na terenie gminy wzrosło zainteresowanie rolników zadrzewianiem terenów rolnych o niskich klasach bonitacyjnych lub o znacznym nachyleniu terenu. Eko-Ekspert S.C., Katowice Największe zainteresowanie mają gatunki drzew iglastych, a to: Modrzew europejski (Larix decidua), Modrzew polski( Larix polonica), Sosna czarna (Pinus nigra), Sosna zwyczajna (Pinus silvestris). Z gatunków liściastych najczęściej sadzone są: Buk zwyczajny (Fagus sylvatica), Dąb szypułkowy (Quercus robur), Dąb bezszypułkowy (Quercus petraea), Brzoza brodawkowata (Betula pendula), Jesion wyniosły (Fraximus excelsior), Klon jawor (Acer pseudoplatanus), Klon zwyczajny (Alcer platanoides). W otoczeniu domostw najczęściej występują: Świerk kłujący (Picea pungens), Świerk pospolity (Picea abies), Świerk serbski (Picea omorika), Modrzew europejski (Larix decidua), Modrzew polski (Larix polonica), Brzoza brodawkowata (Betula pendula), Lipa szerokolistna (Tilia platypollos), Lipa drobnolistna (Tilia cordata), Topola euroamerykańska (Populus euramericana)Topola biała (Populus alba), Topola osika (Populus tremula), Klon jawor (Acer pseudoplatanus), Klon zwyczajny (Acer platanoides), Klon jesionolistny (Acero negundo), Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum). Wśród krzewów w ostatnim okresie modne stało się sadzenie gatunków, które nie występują w środowisku naturalnym naszego kraju: żywotniki (Thuja), cyprysiki (chamaecyparis), jałowce (Juniperus). Bogato przedstawia się również szata roślinna pastwisk, łąk, nieużytków i terenów przydrożnych gminy Miechów. Nie sposób wymienić wszystkich gatunków występujących na tym terenie. Oprócz traw, które jak wszędzie stanowią najliczniej występującą grupę roślin, spotykamy tu przede wszystkim: Rdest ptasi (Polygonum aviceulare), Babka zwyczajną (Plantago maior), Babka lancetowata (Plantago lanceolata), Mniszek pospolity (Taraxacum officinale), Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium maius), Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica), Ostrożeń polny (Cirsium arvense), Przytulia właściwa (Galium verum), Wilczomlecz obrotny (Euphorbia helioscopia), Tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris), Krwawnica pospolita (Lythrum salicaria), Tojeść rozesłana (Lyesimachia nummularia), Przytulię błotną (Galium palustre), Rdest wężownik (Polygonum bistorta), Krwawnik pospolity (Achillea millefolium), Marchew zwyczajna (Daucus carota), Koniczynę białoróżową (Trifolium hybridum), Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis), Krwiściąg lekarski (Sanguisorba officinalis), Oman łąkowy (Inula britannica), rodzaje: Pięciorników (Potentilla), Dziurawców (Hypericum), Świetlików (Euphrasia), Przywrotników (Alchemilla), Koniczyn(Trifolium). Jeśli wybierzemy się nad rzekę lub tereny podmokłe najczęściej spotykanymi po drodze roślinami będą: Trzcina pospolita (Pheragmites communis), Tatarak zwyczajny (Acorus Calamus), Pałka szerokolistna (Typha latifolia), Pałka wąskolistna (Typha angustifolia), Knieć błotna (Caltha palustris), rodzaj: Firletki (Lychnis), Szczawie (Rumex), Bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata), Wiązówka błotna (Filipendula ulmaria), Rdest ostrogorzki (Polygonum hydropiper). Wśród roślin występujących na terenie gminy Miechów występują także rośliny trujące, niektóre dla ludzi inne tylko dla zwierząt. Do najczęściej spotykanych na tym terenie należą: Bagno zwyczajne (Ledum palustre), Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium),Blekot pospolity (Aethusa cynapium), Gorczyca polna (Sinapis arvensis), Gwiezdnica pospolita (Stellaria media), Jaskier rozłogowy( Ranunculus repens), Jaskier ostry (Ranunculus acer), Kąkol polny (Agrostemma githago), Kopytnik pospolity (Asarum europaeum), Lnica pospolita (Linaria vulgaris), Miłek wiosenny (Adonis vernalis), Mak polny (Papaver rhoeas), Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis), Bylica piołun (Artemisia absinthium), Rzeżucha łąkowa (Cardamine pratensis), Skrzyp polny (Equisetum arvense), Szczwół plamist (Conium maculatum), Tobołki polne (Thlaspi arvense), Wilczomlecz ogrodowy (Euphorbia peplus), Wilczomlecz lancetowaty (Euphorbia esula). 3.2.8.2 Świat zwierząt. Oprócz bogatej szaty roślinnej porastającej miasto i gminę Miechów, równie ciekawy i urozmaicony jest świat zwierzęcy. Pomimo tego, że procent lasów występujących na tym terenie jest niezbyt duży występują tu liczne gatunki łowne zwierząt, które mając dobre warunki siedliskowe i dostępność pokarmu dobrze się rozmnażają. Przyczynia się do tego także prawidłowo prowadzona gospodarka łowiecka na tym terenie. Zwierzęta nie są tylko odstrzeliwane, ale także objęte ochroną przez myśliwych, którzy w trudne, mroźne zimy dokarmiają je oraz chronią przed kłusownikami, przeprowadzając akcje usuwania nielegalnie zakładanych w lasach i na polach pułapek. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 34 Do gatunków najczęściej spotykanych należą: Dzik (Sus scrofa Linnaeus), Sarna (Capreolus capreolus), Lis (Vulpes vulpes), Tchórz zwyczajny (Mustella putorius), Kuna leśna (Martes martes), Borsuk (Meles meles), Zając szarak (Lepus europaeus), Kuna domowa (Martes foina), Bóbr europejski (Castor fiber) – w ostatnim okresie (około 2 lat) pojawił się w okolicach rzeki Szreniawy w miejscowości Jaksice. W okolicach miejscowości Kalina Lisiniec i Zarogów przez okres 2 lat przejściowo pojawiła się para Łosia (Alces alces) – byk i klępa, które jednak w ubiegłym roku przeniosły się w inne rejony poza teren gminy Miechów. Dosyć liczną grupę stanowią także ptaki: Kuropatwa (Perdix perdix), Bażant łowny (Phasianus colchicus), Krzyżówka (Anas platyrhynchos), Słonka (Scolopax rusticola), Gołąb grzywacz (Columba palumbus), Kwiczoł (Turdus pilaris), Turkawka (Streptopelia turtur), Jastrząb – Gołębiarz (Accipiter gentilis), Myszołów zwyczajny (Buteo buteo), Kobuz (Falco subbuteo), Pustułka (Falco tinnunculus). 3.2.9. Obszary przyrodniczo cenne. Gmina Miechów należy do Miechowsko – Działoszyckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, który jest jednym z elementów wielkoprzestrzennych systemów obszarów chronionych, mających za zadanie przywrócenie i trwałe zachowanie stanu równowagi ekologicznej. Jako główne zadanie ochrony tego obszaru jest przywrócenie pierwszego i drugiego stopnia czystości wszystkich rzek biorących tu swój początek. Z uwagi na mały procent lesistości tego obszaru wskazane byłyby nasadzenia i zalesienia wszystkich nieużytków, co wpłynęłoby dodatnio na zabezpieczenie fitomelioracyjne terenów zagrożonych silną zboczową erozją wodną. W gminie Miechów występuje jeden rezerwat przyrody „Złota Góra” w obrębie wsi Jaksice, leśnictwo: Sosnówka, Nadleśnictwo: Miechów, gdzie objęta jest ochroną występująca tam murawowa roślinność stepowa. Rezerwat obejmuje powierzchnię 4,24 ha. Rezerwat ścisły „Złota Góra” został utworzony w 1922 roku. Pierwotnie nosił nazwę „Jaksice”. Po II wojnie światowej, od 1948 roku chroniony był na podstawie wpisu do Wojewódzkiego Rejestru Przyrody pod pozycją 81/6. Na podstawie Ustawy o ochronie przyrody z 7 kwietnia 1949 r. Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 19.02.1955 r. teren ten został uznany za Rezerwat Przyrody. Celem ochrony rezerwatowej jest zachowanie stanowiska roślinności kserotermiczne, zarośla, oraz lasy – zbiorowiska gradowe. Osiągniecie celu ochrony rezerwatowej jest możliwe poprzez czynną i systematyczną ochronę powierzchni występowania wymienionych zespołów, głównie przez zahamowanie procesu sukcesji na murawach i w zaroślach, których istnienie uwarunkowane jest antropogeniczne oraz działania zmierzające do odtwarzania na wskazanych powierzchniach zespołów muraw i zarośli, które tam w przeszłości istniały. Na terenie rezerwatu występują rośliny podlegają całkowitej ochronie gatunkowej: Barwinek pospolity – Vinca minor L., Wawrzynek wilczełyko – Daphne mezereum L., Zawilec wielkokwiatowy - Anemone sylvestris L., Miłek wiosenny – Adonis vernalis L., Len złocisty – Linum flavum L., Dziewięćsił bezłodygowy – Carlina acaulis L., Ostrożeń pannoński – Cirsium pannonicum (L.fil.) Link., Lilia złotogłów – Lilium martagon L., Obuwik pospolity – Cypripedium calceolus L., Storczyk kukawka – Orchis militaris L., Podkolan biały – Platanthera bifolia L. C. M. Richard, Kruszczyk szerokolistny – Epipactis helleborine (L.) Crantz, Buławnik wielkokwiatowy – Cephalanthera damasonium (Miller) Druce, Eko-Ekspert S.C., Katowice Buławnik mieczolistny – Cephalanthera. 3.2.10. Pomniki Przyrody. W gminie i mieście Miechów istnieją także pomniki przyrody żywej oraz nieożywionej. Przyroda nieożywiona jest podstawowym komponentem środowiska geograficznego. Składają się na nią: podłoże geologiczne, rzeźba terenu, warunki klimatyczne, rzeki, jeziora i wody podziemne, a także pokrywa glebowa. Wszystkie te elementy ulegają stałym zmianą. Mogą na nie wpływać globalne, regionalne zmiany klimatu, lokalne procesy tektoniczne, a nawet działalność człowieka. Jednym z najważniejszych komponentów przyrody nieożywionej każdego obszaru jest jego rzeźba terenu i budowa geologiczna. Te dwa czynniki, w powiązaniu z klimatem sterują całym środowiskiem przyrodniczym. Decydują o spływie wód powierzchniowych, jakości i zasobach wód gruntowych, różnicują warunki mikroklimatyczne i wpływają na charakter pokrywy glebowej oraz szaty roślinnej danego terenu. Na terenie gminy Miechów Pomniki Przyrody ożywionej to przede wszystkim pojedyncze egzemplarze bądź grupy drzew, przyrodę nieożywioną reprezentują liczne źródła. Tabela nr 6.Pomniki przyrody ożywionej na terenie gminy i miasta Miechów. Lp. Nazwa obiektu Lokalizacja Data utworzenia Podstawa prawna 3. Lipa 4. Dąb 5. Grupa drzew wielogatunkowa Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 Właściciel/adres Skarb państwa Zarządca: UGiM 12.08.1993 r. Miechów Dąb szypułkowy o wys. ok. 20 m Rozp. Woj. Władający: śred. pnia na wys. 130 cm – 1,19 m Kiel. Nr 8/93 Starostwo Powiatowe Miechów Pojałowice – na skraju 27.12.1986 r. Skarb Państwa Dwa dęby o obw. pni na wys. 130 cm lasu, na S od wsi po obu Dz. Urz. Woj. Zarządca: – około 350 cm i 430 cm i wys. – 15 stronach drogi polnej Kiel. Nadleśnictwo m i 12 m wchodzącej w las Nr 26/86 Miechów Podwójna Lipa tzn. mająca dwa pnie 27.12.1986 r. wyrastające z jednego korzenia. Pojałowice koło Dz. Urz. Woj. Obwody pni na wys. 1,3 m – 330 cm i Parafia Rzym. – Kat. kapliczki, ok. 8 km na Kiel. 320 cm, wys. jednego z drzew – ok. w Pojałowicach ESE od Miechowa Nr 26/86 20 m, drugi mniejszy pień ułamany na wys. 8 m. Nasiechowice – na skraju 05.05.1971 r. Skarb Państwa lasu, przy pomniku ofiar Uw K-OW Dąb o obw. pnia na wys. 130 cm – Zarządca: hitlerowskich, na skraju WRLiS op- 390 cm, wys. 20 m, ok. 300 lat Nadleśnictwo drogi Miechów 8311/37/71 Miechów -Nasiechowice Kasztanowiec o obw. na wys. 1,30 m – 3,20 m, wys. 22 m, 12.08.1993 r. Kasztanowiec o obw. na wys. 1,30 m M i P Flisowie Poradów -otoczenie Rozp. Woj. – 2,15, wys. 18 m, Ul. Jagiellońska 9, dworku Kiel. Lipa o obw. na wys. 1,30 m – 4,40 m, 32-200 Miechów Nr 8/93 wys. 21 m, Klon o obw. na wys. 1,30 m – 3,15, wys. 20 m. Miechów -naprzeciw wejścia do Parku 1. Dąb szypułkowy Miejskiego, ul. Racławicka 2. 2 Dęby Opis obiektu 36 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW Tabela nr 7.Pomniki Przyrody nieożywionej na terenie gminy i miasta Miechów. Nazwa Lp. obiektu Lokalizacja Data utworzenia Podstawa prawna 1. Źródło Przesławice – ok. 5 km na S od Miechowa na polach uprawnych tuż przy torach kolejowych (po E stronie torów) Źródło 2. „Spod Młyna” Kamieńczyce – Przy drodze publicznej z 02.10.1987 r. Miechowa do przystanku Zarz. nr 23/87 kolejowego w Dz. Urz. Woj. Kamieńczycach obok staregoKiel. młyna 3. Źródło Biskupice - przy drodze z 02.10.1987 r. Jaksic do części Biskupic, Zarz. nr 23/87 leżącej na prawym brzegu rz.Dz. Urz. Woj. Szreniawy. Kiel Biskupice - ok. 3 km na SW Źródło od Miechowa, na prawym 4. „Spod brzegu rz. Szreniawy w jabłonki” skarpie drogi z Biskupic do Jaksic 02.10.1987 r. Zarz. Nr 23/87 Dz. Urz. Woj. Kiel. 02.10.1987 r. Zarz. nr 23/87 Dz. Urz. Woj. Kiel 5. Źródło Biskupice – około 3 km na 02.10.1987 r. SW od Miechowa, na terasie Zarz. nr 23/87 zalewowej rz. Szreniawy Dz. Urz. Woj. obok drogi z Biskupic do Kiel Jaksic, po N stronie rzeki 6. Źródło 02.10.1987 r. Sławice ok. 5 km na SW od Zarz. nr 23/87 Miechowa, w dolinie rz. Dz. Urz. Woj. Piotrówki Kiel Opis obiektu Właściciel/ adres W zboczu doliny, cofnięta przez erozję wsteczną, utworzona jest nisza, której ścianki o wys. ok. 3,5 m, obramowują zagłębienia wypełnione wodą. Widoczne są Stanisław Idzik 3 wypływy. Źródło typu: podzboczowe, Przesławice 6 podpływowe, szczelinowe. Z rozlewiska strugą szer. ok. 1 m spływa woda wzdłuż nasypu kolejowego do koryta rz. Szreniawy. Wypływ usytuowany na kontakcie margli budujących zbocza ze słabo Współwłasność: przepuszczalnymi aluwiami terasy J. Krawiec Siedliska Szreniawy. Część starego ponad 100 23, letniego młyna stoi na źródle. Źródło typu: M. i J. Krawiec podzboczowe, spływowo-podpływowe, Kamieńczyce 11 szczelinowe Formą wypływu jest znacznych rozmiarów misa, położona na terasie zalewowej Katarzyna Grządziel Szreniawy, u podnóża zbocza marglowego. Biskupice 52, Woda podpływa przez warstwę osadów Spadkobiercy: Nowak, aluwialnych, powodując pulsowanie. Źródło Kowalski typu: trasowe, podpływowe. Woda wypływa na odcinku kilkunastu metrów ze szczelin spod marglowego zbocza, dokładnie na kontakcie zbocza ze słabo przepuszczalnymi aluwiami terasy Elżbieta Gas zalewowej Szreniawy. Woda tworzy strugę Biskupice 11 szerokości ok. 3 m. Źródło typu: podzboczowe, spływowo –podpływowe, szczelinowe. Źródło znajduje się w strefie kontaktu terasy zalewowej Szreniawy ze stromo nachylonym zboczem. Na długości ok. 10 m, wzdłuż Teresa Kurbiel skalnej szczeliny, następuje intensywny Biskupice 39 wypływ wody o charakterze wylewu. Źródło typu: podzboczowe, spływowopodpływowe, szczelinowe. Woda wypływa w obrębie misy o średnicy ok. 25 m, wgłębionej w terasę Piotrówki. L. Ganciarz, S. Szerokie dno doliny ma charakter padołu. Nawrot Promieniście wokół misy znajduje się szereg Sławice 34 mniejszych wypływów. Źródło typu: trasowe, podpływowe. 3.3. Stan i ocena środowiska w gminie i mieście Miechów. 3.3.1. Powietrze atmosferyczne. Gmina Miechów jest gminą typowo rolniczą. Na jej terenie zlokalizowanych jest niewiele obiektów przemysłowo – usługowych, które powodowałyby zanieczyszczenia powietrza poprzez emisję pyłów i gazów. Największy udział w zanieczyszczaniu powietrza ma niska emisja z lokalnych źródeł ciepła, zarówno z kotłowni obiektów usługowych, komunalnych oraz z kotłowni znajdujących się w indywidualnych budynkach mieszkalnych, co wyraźnie odzwierciedla się w okresie grzewczym. Kotłownie, które mają największy udział w emisji zanieczyszczeń do atmosfery znajdują się na terenie miasta Miechów, należą do nich: Eko-Ekspert S.C., Katowice Tabela nr 8.Zestawienie kotłowni lokalnych o mocy cieplnej powyżej 50 kW w mieście Miechów. Lp. Lokalizacja 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 2 Północna Pierzeja Rynku, Rynek Kotłownia, Skorupki 4 Kotłownia przy pawilonie handlowym, osiedle XXX – lecia Kotłownia przy budynku Lecznicy Zwierząt i ARiMR, ul. Konopnickiej 23 Kotłownia, ul. Racławicka 10b Urząd Poczty i Telekomunikacji, pl. Kościuszki 1 Stacja Sanitarno – Epidemiologicznej, ul. Konopnickiej 6 Centrum Pomocy Społecznej Caritas., ul. Szpitalna 1 Centrum Pomocy Społecznej – Hospicjum, ul. Szpitalna 5 Biblioteka Publiczna, pl. Kościuszki 1a Bank Spółdzielczy, Rynek 12 Przedszkole, ul. Jagiellońska 23 Medyczne Studium Zawodowe, ul. Sobieskiego 8 Zespół Szkół Mechanicznych, ul. B. Prusa 2 Liceum Ekonomiczne, ul. Racławicka 25 Liceum Ogólnokształcące, ul. Konopnickiej 2 Zespół Szkół Rolniczych, ul. Piłsudskiego 23 Przedszkole, ul. Konopnickiej 4 Szkoła Podstawowa, ul. Konopnickiej 13 Przedszkole, ul. Powstańców 13 Bursa Szkolna, ul. Sienkiewicza 27 a Dom Nauczyciela, ul. Sienkiewicza 20 Kawiarnia „Parkowa”, ul. Konopnickiej 6 Międzywojewódzka Usługowa Spółdzielnia Inwalidów, ul. Konopnickiej 17 Schronisko dla Bezdomnych, ul. Konopnickiej 11 26 Dom Spokojnej Starości BETANIA, ul. Skorupki 19 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 Handlowo-Produkcyjna Spółdzielnia Pracy, Rynek 1 Handlowo-Produkcyjna Spółdzielnia Pracy, ul. Racławicka Handlowo-Produkcyjna Spółdzielnia Pracy, ul. Kolejowa PRIMA AUTO, ul. Racławicka 26 Miechowski Dom Kultury, ul. Racławicka 12 Kino GRYF, ul. Racławicka 10 b Komenda Powiatowa Policji, ul. B. Prusa 3 Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjno-Drogowych, ul. Racławicka 1 Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjno-Drogowych, ul. Racławicka 41 b Centrala Nasienna, ul. Topolowa 3 Gminna Spółdzielnia „Samopomoc”, pl.. Kościuszki 7 Gminna Spółdzielnia „Samopomoc”, ul. Topolowa Spółdzielnia Remontowo-Montażowa, ul. Topolowa 5 Przedsiębiorstwo Zagraniczne „GALLECH”, ul. Racławicka 31 Wojewódzki Zakład Weterynaryjny, ul. Konopnickiej 23 Komenda Rejonowa Państwowej Straży Pożarnej, ul. Racławicka 20 Dom Pomocy Społecznej, ul. Warszawska 49 a Zarząd Dróg Powiatowych, ul. Warszawska 9 Zarząd Dróg Powiatowych, ul. Warszawska 11 46 Dróżdż Stanisław –wł. prywatny ul. Racławicka 49 47 48 49 50 51 Liga Obrony Kraju ul. Podzamcze 40 „NORTHSTAR” II sp. z o.o., ul. Prusa 1 Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Mickiewicza 10 Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Racławicka 4 Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Targowa 2 Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 Moc zainstalowana, Paliwo kW 3 4 440 węgiel kamienny 340 miał węglowy 160 miał węglowy 60 węgiel kamienny 50 olej opałowy 185 olej opałowy 104,4 olej opałowy 115 olej opałowy 72 olej opałowy 48 olej opałowy 80 olej opałowy 190 węgiel kamienny 1 058 węgiel kamienny 1 280 węgiel kamienny, koks 214 węgiel kamienny, koks 986 koks 52 węgiel kamienny, koks 116,3 Koks 600 węgiel kamienny 160 olej opałowy 204,6 węgiel kamienny, koks 121 węgiel kamienny, koks 50 węgiel kamienny 270 węgiel kamienny 72 olej opałowy węgiel kamienny, koks, miał węglowy 138,4 węgiel kamienny, koks 160 węgiel kamienny 138,4 węgiel kamienny, koks 930,4 węgiel kamienny, koks 148,8 węgiel kamienny, koks 288,4 węgiel kamienny, koks 80 koks 160 olej opałowy 600 węgiel kamienny, koks węgiel kamienny, koks 568 węgiel kamienny węgiel kamienny 200 węgiel kamienny 115 miał węglowy 102,3 węgiel kamienny 160 węgiel kamienny 520 węgiel kamienny, koks 52 węgiel kamienny, koks 143 olej opałowy węgiel kamienny, koks olej opałowy 50 węgiel kamienny 52 olej opałowy 51 węgiel kamienny 84 węgiel kamienny 112 węgiel kamienny 38 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Piłsudskiego 21 Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Sienkiewicza 24 Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Krótka Powszechna Spółdzielnia Spożywców „SPOŁEM”, ul. Pęckowskiego Urząd Skarbowy, ul. Daneckiej 1 Bank Przemysłowo Handlowy, ul. Sienkiewicza 16 Spółdzielnia Pracy „MIECHOWITA”, ul. Racławicka 6 Spółdzielnia Pracy „MIECHOWITA”, ul. Racławicka 58 Sąd Rejonowy, Pl. Kościuszki Zespół Opieki Zdrowotnej – Szpital, ul. Szpitalna 3 Budynki mieszkalne ZOZ, ul. Powstańców 23-27 Parafia Rzymsko-Katolicka, ul. Warszawska 1 Parafia Rzymsko-Katolicka, ul. Warszawska 1 65 Firma Przewozowo-Handlowa „MASTER” s.c., ul. Komorów 1 66 Lasy Państwowe, osiedle Kolejowe 67 Szkoła Podstawowa Nr 2, osiedle Sikorskiego 68 Spółdzielnia Mleczarska, ul. Prusa 5 53 106 53 120 98 163 80 288 4 900 781 150 50 121 360 590, w tym: 280 230 60 900 węgiel kamienny węgiel kamienny węgiel kamienny węgiel kamienny gaz propan węgiel kamienny węgiel kamienny, koks węgiel kamienny, koks koks gaz ziemny włączone do systemu 61 energia elektryczna olej opałowy olej opałowy, energia elektryczna miał węglowy węgiel kamienny, koks pompy ciepła gaz propan -butan węgiel kamienny, koks Tabela nr 9.Charakterystyka techniczna kotłowni na Osiedlu Sikorskiego administrowanych przez ZGK w Miechowie Kotłownia Typ kotłów Paliwo KW-GR-350 RUMIA KMR-350 Węgiel K–1 Razem K - 1 K–2 KW-GR-350 RUMIA KMR-350 Węgiel Razem K - 2 K–3 KMR-470 Razem ZGK Węgiel Węgiel Moc osiągalna MW Moc Moc Moc Produkcja Sprzedaż Ilość W tym kotła zainstalowana zamówiona ciepła ciepła szt. Ogółem potrzeby MW MW MW GJ GJ własne 0,35 2 0,70 0,53 2 1,06 0,35 2 0,70 - 6 2,46 0,35 0,53 0,35 2 2 2 0,70 1,06 0,70 - 6 2,46 0,47 - 4 16 1,88 6,80 1,36 0,09 1,27 13 016 12 534 1,56 1,20 4,12 0,09 0,07 0,25 1,47 1,13 3,87 12 564 9 040 34 620 12 082 8 665 33 281 Tabela nr 10.Charakterystyka techniczna kotłowni na Osiedlu XXX – lecia administrowanych przez ZGK w Miechowie. Kotłownia Typ kotłów Paliwo Budynek XXXEca – IV Koks lecia 6 Pawilon, rok KW-GR-80 Węgiel budowy 1971 Razem ZGK Moc osiągalna Moc Moc MW Moc Produkcja Sprzedaż Ilość kotła zainstalowana ciepła W tym zamówiona ciepła szt. MW MW Ogółem potrzeby MW GJ GJ własne 0,465 4 1,86 1,39 - 1,19 7 993 6 875 0,08 2 0,16 0,07 - 0,06 444 412 2,02 1,46 - 1,25 8 437 7 287 Eko-Ekspert S.C., Katowice Tabela nr 11.Charakterystyka techniczna kotłowni w rejonie Jagiellońska – Szpitalna administrowanych przez ZGK w Miechowie. Kotłownia Jagiellońska 20 Moc osiągalna Moc Moc MW Moc Produkcja Sprzedaż Ilość Typ kotłów Paliwo kotła zainstalowana ciepła W tym zamówiona ciepła szt. MW MW Ogółem potrzeby MW GJ GJ własne Olej Buderus 0,74 2 1,48 0,95 0,90 8 108 7 427 opałowy Dom Złotej Jesieni Eca- IV Koks 0,465 Jagiellońska 19 Razem ZGK Viessmann gaz Kotłownia szpitalna Turbomat RN0,98 ziem. MD Viessmann gaz Paromat 1,75 ziem. Triplex Razem kotłownia szpitalna 4 1,86 0,96 - 0,87 7 138 6 656 6 3,34 1,91 - 1,77 15 246 14 083 2 1,96 1,96 2 3,50 3,50 5,46 5,46 17470 2,430 14888 32358 Wymienione kotłownie to w przeważającej części kotłownie węglowe, takie również przeważają w indywidualnych gospodarstwach domowych, a jak wiadomo węgiel jest źródłem energii, który przy spalaniu wydziela duże ilości pyłów, dwutlenku węgla i siarki do powietrza atmosferycznego. W ostatnich latach na terenie gminy zaczęto zastępować tradycyjne kotłownie węglowe piecami wykorzystującymi alternatywne źródła energii. W gminie zainstalowano dotychczas dwie pompy ciepła (Gimnazjum nr 1 w Miechowie i blok mieszkalny na oś. XXX-lecia w Miechowie).W najbliższym okresie planuje się zainstalowanie dodatkowo dwóch następnych pomp ciepła w szkołach podstawowych na terenach wiejskich. Jako źródło energii cieplnej zaczęto także wykorzystywać gaz (propan-butan, gaz ziemny). Kotłownie takie zainstalowane są w: Urzędzie Skarbowym w Miechowie przy ul. Daneckiej 1, Szpitalu św. Anny w Miechowie, budynku mieszkalnym ZOZ i 3 blokach Spółdzielni Młodzieżowej przy ul. Powstańców 23-27, Domu Kombatanta przy ul. Szpitalnej 1a, Kotłowni ZGK przy ul. Jagiellońskiej 20. Zauważa się również bardzo duże zainteresowanie wykorzystaniem gazu propan-butan w piecykach instalowanych w indywidualnych gospodarstwach domowych do ogrzewania wody. Znaczący udział w emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego ma ruch samochodowy. Przez gminę Miechów przebiega międzynarodowa trasa E-77 (Chyżne - Kraków - Warszawa - Gdańsk) oraz droga wojewódzka nr 783 Olkusz - Skalbmierz, które stanowi dogodne połączenie z Górnym Śląskiem. Usytuowanie tych tras wpływa dodatnio na łatwiejsze połączenie gminy z głównymi ośrodkami życia gospodarczo-kulturalnego kraju (Kraków, Kielce, Warszawa, Katowice), niekorzystnie zaś wpływa na stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w tym regionie. Jak wynika ze statystyk z roku na rok przybywa ilość samochodów poruszających się po drogach, niestety stan techniczny tychże samochodów niejednokrotnie jest zły, co powoduje zwiększone ilości gazów dostających się do powietrza. Pomimo, że gmina Miechów jest rejonem rolniczym z małą ilością zakładów przemysłowych znaczącym źródłem zanieczyszczeń są zanieczyszczenia pochodzące z poza regionu, tj. aglomeracji śląskiej i krakowskiej. 3.3.1.1 Ocena jakości powietrza. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 40 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW Ocena jakości powietrza atmosferycznego na terenie gminy i miasta Miechów, podobnie jak w pozostałych regionach kraju, opiera się na pomiarach stężeń zanieczyszczeń występujących w powietrzu, wykonywanych w stacjach pomiarowych automatycznych, bądź manualnych. Na terenie miasta Miechów zainstalowana jest stacja manualna Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie zlokalizowana na ul. Ks. Skorupki 5 w Miechowie. Stan jakości powietrza jest jednym z najbardziej zmiennych stanów środowiska. W dużym stopniu zależy od chwilowych emisji ze źródeł lokalnych oraz od wielkości migracji gazów i pyłów z poza regionu. Pomiary stężenia: pyłu zawieszonego, dwutlenku siarki i dwutlenku azotu przeprowadzonych w punkcie pomiarowym w Miechowie mierzone w [µg/m3] przedstawiają się następująco: w sezonie grzewczym poza sezonem grzewczym roczne SO2 NO2 25 4 14 26 18 22 Pył zawieszony 66 10 38 W okresie grzewczym (zimowym) pomiary wykazały 51 przypadków przekroczeń stężeń dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji stężenia pyłu (PM10) w okresie 24 godzin. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dn. 28.04.1998 r. w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń w powietrzu (Dz. U. Nr 55, poz. 355) dopuszczalna wartość stężenia SO2 i NO2 wynosi w skali roku 40 [µg/m3], natomiast dopuszczalne stężenie pyłu zawieszonego wynosi 50 [µg/m3]. Porównując stężenia występujące na terenie miasta do dopuszczalnych stężeń substancji w powietrzu określonych w w/w Rozporządzeniu, można zauważyć, że w sezonie grzewczym dochodzi do przekroczenia pyłu zawieszonego Zgodnie z art. 89 ust 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62 poz. 627 z późn. zmianami) wojewoda co roku dokonuje oceny poziomu substancji w powietrzu w danej strefie (powiecie), a następnie dokonuje klasyfikacji stref, w których poziom: choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji, choćby jednej substancji mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji, substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego. Obowiązujące obecnie Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz. 796) określa dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu ze względu na ochronę zdrowia i ochronę roślin zgodnie z poniższymi tabelami. Tabela nr 12.Wartości kryterialne do klasyfikacji stref dla terenu kraju ze względu na ochronę zdrowia. Dopuszczalny Dopuszczalny poziom Dopuszczana częstość Wartość poziom substancji w powietrzu przekroczenia Okres uśredniania marginesu Substancja substancji w powiększony o margines dopuszczalnego wyników pomiaru tolerancji w powietrzu tolerancji za rok 2002 poziomu w roku roku 2002 [μg/m3] [μg/m3] kalendarzowym Benzen rok kalendarzowy 5 5 10 jedna godzina 200 80 280 18 razy Dwutlenek azotu rok kalendarzowy 40 16 56 jedna godzina 350 90 440 24 razy Dwutlenek siarki 24 godziny 150 0 150 3 razy Ołów rok kalendarzowy 0,5 0,3 0,8 Ozon 8 godzin 120 0 120 60 dni* 24 godziny 50 15 65 35 razy Pył zawieszony PM10 rok kalendarzowy 40 4,8 44,8 Tlenek węgla 8 godzin 10000 6000 16000 * Liczba dni z przekroczeniami poziomu dopuszczalnego w roku kalendarzowym, uśredniona w ciągu ostatnich 3 lat. Jeżeli brak jest wyników pomiarów z 3 lat, podstawę klasyfikacji mogą stanowić wyniki z dwóch lub jednego roku z okresu 2000-2002. Eko-Ekspert S.C., Katowice Tabela nr 13.Wartości kryterialne do klasyfikacji stref dla terenu kraju ze względu na ochronę roślin. Substancja Tlenki azotu* Dwutlenek siarki Ozon (AOT40) Okres uśredniania wyników pomiarów rok kalendarzowy rok kalendarzowy okres wegetacyjny (1V-31VII) Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu 40 m g/m3 40 m g/m3 24000 m g/m3 * suma dwutlenku azotu i tlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu W tabeli nr 15 przedstawiono w skrócie zasady zaliczenia strefy (powiatu) do określonej klasy (A, B, C), które zależy od stężeń zanieczyszczeń występujących na ich obszarze i wiąże się z określonymi wymaganiami, co do działań na rzecz poprawy jakości powietrza. Tabela nr 14.Klasy stref i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń zanieczyszczenia, uzyskanych w pierwszej rocznej ocenie jakości powietrza, dla przypadków gdy jest określony margines tolerancji. Poziom stężeń Nie przekraczający wartości dopuszczalnej* Powyżej wartości dopuszczalnej* lecz nie przekraczający wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji Klasa strefy Wymagane działania A brak określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych B Powyżej wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji* C Możliwość przekroczenia wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji* na niektórych obszarach, ocena dla tych obszarów oparta na podstawach uznanych za niewystarczające do zaliczenia strefy do klasy C (do opracowania POP) B/C określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych oraz wartości dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji opracowanie programu ochrony powietrza POP określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych oraz potencjalnych obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji (uzyskanych w oparciu o dostępne „niewystarczająco pewne”, lecz wstępnie zaakceptowane, dane i metody) przeprowadzenie dodatkowych badań w celu potwierdzenia potrzeby (lub braku potrzeby) działań na rzecz poprawy jakości powietrza (opracowania POP) * z uwzględnieniem dozwolonych częstości przekroczeń określonych w RMŚ w sprawie dopuszczalnych poziomów Powiat Miechowski, zgodnie z klasyfikacją dla kryteriom ochrony zdrowia, został wstępnie zaliczony w 2002 r. do klasy C (wymagających POP) z uwagi na ponadnormatywne 24-godz. stężenie pyłu, rozumiane jako pył PM10 w okresie zimowym (zarejestrowano 51 przypadków przekroczenia stężeń dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji). Pozostałe stężenia substancji w powietrzu klasyfikują Powiat Miechowski do klasy A. Zgodnie z klasyfikacją dla kryterium ochrony roślin, Powiat Miechowski został w 2002 r. zakwalifikowany do klasy A. Z uwagi na fakt, że stacja pomiarowa WIOŚ badająca stan powietrza znajduje się w Miechowie należy przypuszczać, że dane przedstawiane przez Wojewodę, a odnoszące się do Powiatu Miechowskiego, są najbardziej miarodajne w odniesieniu do gminy Miechów. 3.3.1.2 Problemy ochrony powietrza w gminie Miechów. Gmina Miechów jest gminą typowo rolniczą z niewielką ilością obiektów przemysłowo – usługowych, powodujących zanieczyszczenie powietrza przez emisję pyłów i gazów. Jako główne źródło zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego należy wymienić tzw. niską emisję z lokalnych źródeł ciepła, zarówno z kotłowni obiektów usługowych i komunalnych jak i kotłowni znajdujących się w indywidualnych budynkach mieszkalnych. Świadczy o tym fakt, że znacznie wyższe stężenia dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego występują w sezonie grzewczym niż w okresie letnim. Mając na względzie poprawę tej sytuacji w najbliższych latach gmina planuje przedsięwzięcia związane z wymianą źródeł grzewczych na niskoemisyjne bądź związane z wykorzystaniem źródeł energii odnawialnej. Do tej pory na terenie gminy zainstalowano 2 kotłownie wykorzystujące pompy ciepła do ogrzewania budynku Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 42 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW gimnazjum oraz bloku mieszkalnego na terenie miasta Miechowa. W najbliższej przyszłości planuje się założenie jeszcze 2 kolejnych pomp ciepła w budynkach szkół podstawowych na terenach wiejskich. Ponadto w chwili obecnej pracuje już w budynku jednorodzinnym w miejscowości Brzuchania piec c.o. wykorzystujący jako źródło energii ziarno owsa. Na podobne urządzenia oczekuje kilkadziesiąt kolejnych rodzin z terenów wiejskich. Przedsięwzięcie to ma być zrealizowane w najbliższych kilku miesiącach. Kolejnym krokiem zmierzającym do poprawy stanu powietrza atmosferycznego jest rozpoczęta przez gminę akcja rozprowadzania kolektorów słonecznych wykorzystywanych do ogrzewania wody. Chęć zainstalowania takich urządzeń zgłosiło kilkadziesiąt osób z terenu gminy Miechów. 3.3.2. Hałas. Dopuszczalne poziomy hałasu emitowanego do środowiska określa rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 66 poz. 436). Rozporządzenie, zostało wydane na podstawie ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (tj. Dz.U. z 1994 r. Nr 49 poz. 196 z późniejszymi zmianami). Dla Miasta i gminy Miechów wg w/w rozporządzenia i przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu i źródeł hałasu dopuszczalnego, poziom hałasu emitowanego do środowiska określa poniżej przedstawiona tabela, stanowiąca część tabeli będącej załącznikiem do cytowanego rozporządzenia. Tabela nr 15.Dopuszczalny poziom hałasu w zależności od jego źródła i przeznaczenia terenu. Lp. Przeznaczenie terenu a. Tereny wypoczynkoworekreacyjne poza miastem b. Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej c. Tereny zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży d. Tereny domów opieki e. Tereny szpitali w miastach a. Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b. Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami rzemieślniczymi c. Tereny zabudowy zagrodowej 2 3 Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony równoważnym poziomem dźwięku A [dB] drogi lub linie kolejowe*) pozostałe obiekty i grupy źródeł hałasu pora dnia pora nocy – pora dnia – przedział przedział pora nocy – przedział przedział czasu czasu odniesienia czasu czasu odniesienia równy odniesienia równy 8 najmniej odniesienia 1 najmniej korzystnej równy 8 korzystnym godzinom równy 16 godzinie nocy godzinom dnia godzinom 55 45 45 40 55 45 45 40 55 45 45 40 55 55 45 45 45 45 40 40 60 50 50 40 60 50 50 40 60 50 50 40 Tabela nr 16.Tabela 16 Dopuszczalny poziom hałasu dla linii elektroenergetycznych. Lp. 1 Przeznaczenie terenu b. Tereny szpitali, domów opieki, zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony równoważny poziom dźwięku A [dB] linie elektroenergetyczne pora dnia – przedział czasu pora nory - przedział czasu odniesienia równy 16 godzinom odniesienia równy 8 godzinom 45 Eko-Ekspert S.C., Katowice 40 2 a. Tereny zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej oraz zabudowy zagrodowej b. Tereny wypoczynkowo-rekreacyjne poza miastem 50 45 50 45 Na terenie gminy Miechów brak jest dużych zakładów, które na skutek emisji hałasu oddziaływałyby szkodliwie na otoczenie. Niewielkim problemem dla najbliższego sąsiedztwa może być emisja hałasu z zakładów rzemieślniczych, usługowych i produkcyjnych zlokalizowanych na terenach zabudowy mieszkaniowej. Częstym przypadkiem jest wzrost uciążliwości związany z rozwojem działalności lub zmianą jej profilu i jest głównie uzależniony od indywidualnych odczuć mieszkańców sąsiadujących z takimi zakładami. Brak jest danych dotyczących poziomu hałasu wprowadzanego do środowiska przez źródła przemysłowe zlokalizowane na terenie gminy Miechów. Największy wpływ na klimat akustyczny gminy Miechów ma hałas komunikacyjny, którego źródłem jest ruch drogowy. Znaczący udział w emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego ma ruch samochodowy. Przez gminę Miechów przebiega międzynarodowa trasa E-77 (Chyżne – Kraków – Warszawa - Gdańsk) oraz droga wojewódzka nr 783 Olkusz - Skalbmierz, które stanowi dogodne połączenie z Górnym Śląskiem. Usytuowanie tych tras wpływa dodatnio na łatwiejsze połączenie gminy z głównymi ośrodkami życia gospodarczo-kulturalnego kraju (Kraków, Kielce, Warszawa, Katowice), niekorzystnie zaś wpływa na środowisko akustyczne w tym regionie. Jednocześnie należy zaznaczyć, że nie tylko ruch samochodowy na głównych drogach biegnących na terenie gminy Miechów wpływa na hałas w tym regionie. Wzmożony ruch samochodowy na drogach powiatowych i gminnych również skutkuje przekroczeniami dopuszczalnego poziomu hałasu komunikacyjnego. Powodem takiego stanu rzeczy jest zbyt mała odległość zabudowy mieszkaniowej od dróg, znaczny udział pojazdów ciężkich, nadmierna prędkość, zły stan techniczny nawierzchni, brak płynności ruchu i brak zabezpieczeń antyhałasowych. Ostatnią znana publikacją dotycząca określenia poziomu hałasu komunikacyjnego na terenie gminy jest opracowanie pt. „Zanieczyszczenie środowiska hałasem w świetle badań WIOŚ w 1999 roku” Biblioteka Monitoringu Środowiska, wykonana przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Z wykonanych wówczas badań wynika, że przebadano 36,6 km ulic w mieście w porze dziennej. Badania były przeprowadzane w odległości 1,0 m od drogi. W Miechowie, spośród przebadanej ilości ulic, w przypadku 19,6 km wystąpiło przekroczenie dopuszczalnego poziomu 60 dB. Tabela nr 17. Hałas drogowy w porze dziennej, na terenie miasta Miechów stan na 31.12.1999. Długość ulic w mieście [km] dla których emisja hałasu przekracza 60 dB Miasto Miechów ogółem Skontrolowanych - 36,6 Razem 19,6 % skontrolowanyc 0,1-5 dB 5-10 dB 10-15 dB >15 dB h 53,7 3,9 3,9 11,8 0 Średnie ważone natężenie ruchu pojazdów Ilość pojazdów/h 161 Znikomy procent w ogólnym poziomie hałasu na obszarze gminy Miechów zajmuje hałas kolejowy. Wielkość i zasięg hałasu kolejowego w znacznym stopniu zależy od częstości kursowania pociągów (osobowych i towarowych), prędkości trakcyjnej, składu taboru kolejowego, stanu technicznego torowiska oraz topografii terenu. W gminie Miechów występuje tylko jedna trakcja kolejowa, a mianowicie linia kolejowa Kraków – Kielce, która jest jedynym źródłem emisji hałasu kolejowego do środowiska. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 44 Źródłem hałasu przedostającego się do środowiska może być również pracująca napowietrzna linia elektroenergetyczna WN prądu przemiennego, która jest liniowym źródłem hałasu. Hałas generowany przez pracującą linię WN spowodowany jest mikrowyładowaniami elektrycznymi na powierzchni przewodów (na skutek ulotu). Jak wynika z przeprowadzanych badań brak jest niekorzystnego oddziaływania akustycznego linii elektroenergetycznych 110 kV, niewielkie oddziaływanie, ale jednak powyżej wartości dopuszczalnych oddziałują na środowisko linie elektroenergetyczne 220 kV, zaś w istotny sposób (z przekroczeniami dopuszczalnych wartości) wpływają na klimat akustyczny linie przesyłowe 400 kV. Wszystkie ww. linie energetyczne przebiegają poza terenem gminy Miechów w związku z powyższym nie występuje zjawisko niekorzystnego oddziaływania akustycznego linii energetycznych na stan środowiska. 3.3.2.1 Problemy z hałasem środowiskowym. Na terenie gminy Miechów nie przeprowadzono aktualnych, kompleksowych badań poziomu hałasu. Jedynym, znaczącym problemem w tym zakresie jest hałas komunikacyjny. Stale rosnący ruch kołowy zwiększa potencjalne zagrożenie uciążliwości akustycznej tras komunikacyjnych. Szczególnie ma to miejsce z uwagi na przebieg głównych szlaków komunikacyjnych przez centrum miasta Miechowa, a to: droga wojewódzka nr 783 Olkusz – Miechów – Skalbmierz oraz biegnąca tuż przy obrzeżach międzynarodowa trasa E-77 (Chyżne – Kraków – Warszawa - Gdańsk). Dodatkowo lokalną uciążliwość akustyczną mogą stwarzać zakłady usługowe i produkcyjne zlokalizowane na obszarach zabudowy mieszkaniowej. 3.3.3. Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne. Ochrona środowiska przed niejonizującym promieniowaniem elektromagnetycznym została uregulowana ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. Nr 62 poz. 627) Prawo ochrony środowiska (od art. 121 do art. 124). Ochrona ta, polega przede wszystkim na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez: utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych lub co najmniej na tych poziomach. zmniejszenie poziomów pól elektromagnetycznych co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane. Zgodnie z art. 234 Prawa ochrony środowiska pozwolenia na emitowanie pól elektromagnetycznych wymagają: linie i stacje elektroenergetyczne o napięciu znamionowym 110 kV lub wyższym, instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjna i radiolokacyjne, których równoważna moc promieniowania izotropowo jest równa 15W lub wyższa, emitujące pola elektromagnetyczne o częstotliwości od 0,03 MHz do 300 000 MHz. Na terenie gminy Miechów źródłami emisji niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego są stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej oraz urządzenia elektroenergetyczne. Stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej znajdują się w miejscowości Strzeżów. Swoje anteny zainstalowali tam trzej operatorzy tj. Idea, Era, Plus GSM. Idea zainstalowała następujące typy anten: Kathrein 739 623 – 3 szt. – o mocy wyjściowej 40W i częstotliwości 806-960 MHz, Kathrein 739 854 – 2 szt. – o mocy wyjściowej 40W i częstotliwości 870-960 MHz. Kathrein 720 880 – 2 szt. – o mocy wyjściowej 10W i częstotliwości 440-470 MHz, Kathrein 739 650 – 2 szt. – o mocy wyjściowej 25W i częstotliwości 806-960 MHz. Linie radiowe z antenami parabolicznymi następujących typów: Andrew VHP6-82D – o mocy wyjściowej 500mW i częstotliwości 8,20-8,50 GHz, Andrew VHP8-82C – o mocy wyjściowej 500mW i częstotliwości 8,20-8,50 GHz, Andrew VHP2-220 – o mocy wyjściowej 40mW i częstotliwości 21,2-23,6 GHz, Andrew VHP4-220 (2 szt.) – o mocy wyjściowej 125mW i częstotliwości 21,2-23,6 GHz, Gabriel SR4-144E – o mocy wyjściowej 500mW i częstotliwości 14,40-15,35 GHz. Eko-Ekspert S.C., Katowice Era zainstalowała następujące typy anten: 1. Urządzenia zasilające i nadawczo-odbiorcze pracujące w paśmie częstotliwości 900 MHz z mocą wyjściową nadajnika 25W. 2. Trzy anteny sektorowe firmy Kathrein - 730 378 o mocy wyjściowej 25 W i częstotliwości 870-960 MHz. 3. Anteny radiolinii następujących typów: ValuLine VHP4-220A – o mocy 125,9 mW i częstotliwości 23 GHz, ValuLine VHP2-220A – o mocy 125,9 mW i częstotliwości 23 GHz, C-HP24-071 – o mocy 316,23 mW i częstotliwości 7 GHz, C-HP37-071 - o mocy 316,23 mW i częstotliwości 7 GHz. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 46 Plus GSM zainstalował następujące typy anten: 1) Trzy anteny sektorowe: I sektor, 4 kanał o częstotliwości 900 MHz i mocy 48,8 dBm II sektor, 10 kanał o częstotliwości 900 MHz i mocy 48,8 dBm III sektor, 39 kanał o częstotliwości 900 MHz i mocy 48,8 dBm 2) Dwie anteny mikrofalowe: Andrew MW o częstotliwości 6 GHz i mocy 27,6 dBm Andrew MW o częstotliwości 6 GHz i mocy 27,7 dBm 3) Trzy anteny Andrew MW: Andrew MW o częstotliwości 23 GHz i mocy 17,0 dBm Andrew MW o częstotliwości 23 GHz i mocy 17,0 dBm Andrew MW o częstotliwości 13 GHz i mocy 20,0 dBm Jak wspomniano wcześniej źródłem pól elektromagnetycznych są także linie i urządzenia elektroenergetyczne. W gminie Miechów znajduje się jeden główny punkty zasilania o napięciu znamionowym 110 kV (wyższych brak), jest to GPZ Miechów 110/30/15 kV zasilany liniami 110 kV: kierunek Wolbrom i kierunek Słomniki. Problem promieniowania elektromagnetycznego w gminie Miechów nie jest jeszcze rozpoznany, bowiem brak jest pomiarów w tym zakresie. W latach 2004-2005 przewiduje się pomiary poziomów pól elektromagnetycznych w ramach wojewódzkich programów monitoringu środowiska. 3.3.4. Wody podziemne. Rejon Miechowa należy do makroregionu środkowoeuropejskiego rejonu Niecki Miechowskiej. Natomiast na podstawie map Obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony, teren Miechowa należy do obszaru, którego wody podziemne podlegające najwyższej ochronie (ONO), wyższej ochronie (OWO) i zwykłej ochronie (OZO). Wody GZWP Niecki Miechowskiej są pochodzenia szczelinowego utworów kredy górnej. Należą do wód bardzo czystych i nie wymagających uzdatniania. Wody te są dobrej jakości, średnio twarde lub twarde typu węglanowo - wapniowego. Średnia głębokość studni ujmujących wynosi od 50 do 100 m. W rejonie Miechowa wyróżnia się dwa poziomy wodonośne: czwartorzędowy i kred. Dominującym poziomem użytkowym są wody poziomu górnej kredy. Wydajność tego poziomu uzależniona jest od stopnia spękania i szczelinowości utworów. Zasilanie wód poziomu kredowego odbywa się w sposób bezpośredni na wychodniach bądź w sposób pośredni przez utwory czwartorzędowe głównie lessy, gliny wietrzelinowe i rumosz gliniasty o miąższości od 4,5 do 14,5 m. Wydajność studni jest bardzo zróżnicowana i wynosi od 8,64 m³/h do 209,1 m³/h. Natomiast kierunek spływu wód podziemnych odbywa się z kierunku północno-wschodniego na południowozachodni. Eko-Ekspert S.C., Katowice Tabela nr 18.Ujęcia wód podziemnych na terenie gminy i miasta Miechów /dane za rok 2003/. Ujęcie wody Lp. Nazwa ujęcia 1 2 I. Miasto Miechów 1. -Bezdno 2. - Szpital 3. - Racławicka II. Gmina Miechów 1. Biskupice 2. Brzuchania 3. Celiny Przesławickie 4. Dziewięcioły 5. Falniów Pobór wody podziemnej Pozwolenie wodnoprawne Nr i data decyzji Termin obowiązywania Ilość wody m³ 3 4 5 RGR.6210-1/1/2000 z dn. 21.08.2000 RGR.6210/8/99 RGR.6223-1/7/3/00/01 z dn. 09.02.2001 RGR.6223-1/11/2/01 z dn. 31,12,2001 OS-I-6210/277/95 z dn. 22.11.1995 31.12.2005 493 834 13 520 177 754 4 688 31.12.2009 13 114 251 31.12.2010 5 036 145 31.12.2011 9 083 175 31.12.1015 8 157 282 - 84 31.12.2015 - - 31.12.2011 4 604 216 31.12.2011 14 851 161 31.12.2010 10 797 259 31.12.2009 29 719 793 31.12.2010 5 219 157 31.12.2011 13 653 507 31.12.2012 25 088 688 31.12.2010 10 192 117 31.12.2009 3 015 168 31.12.2010 11 021 191 31.12.2010 14 205 494 6. Falniów Wysiołek 7. Kalina Mała 8. Kalina Lisiniec 9. Kalina Rędziny 10. Nasiechowice 11. Pstroszyce Rozpierzchów 12. Poradów 13. Strzeżów 14. Szczepanowice 15. Wielki Dół 16. Widnica 17. Zagorzyce 18. Zarogów OS-I-6210/278/95 Z dn. 22.11.1995 RGR.6223-1/14/2/01 z dn. 31.12.2001 RGR.6223-1/12/2/01 z dn. 31.12.2001 RGR.6223-1/2/01 z dn. 24.01.2001 RGR.6210/10/99 z dn. 10.12.1999 RGR.6223-1/1/01 z dn. 24.01.2001 RGR.6223-1/10/2/01 z dn. 28.12.2001 RGR.6223-1/10/3/01 z dn. 10.12.2002 RGR.6223-1/4/01 z dn. 24.01.2001 RGR.6210/11/99 z dn. 10.12.1999 RGR.6223-1/15/4/00/01 z dn. 09.02.2001 RGR.6223-1/16/3/00/01 z dn. 09.02.2001 Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 Liczba ludności 6 48 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW Tabela nr 19.Wykaz studni głębinowych na terenie miasta i gminy Miechów Miejscowość/ Gmina/ Lp. Użytkownik Miasto 1 2 3 Pozwolenie wodnoprawne Poziom Decyzja Nr decyzji z Dozwolony Wydajność Strefy Wydana wodonośny/ zatwierdzająca 3 Max. [m /h] ochronne dnia/termin pobór przez głębokość zasoby ważności m3/dobę 4 5 6 7 8 9 10 RGRKreda Miechów 6210/1/1/2000 z Starosta Qmax/d=2568,0 Qmax/h=190,0 S- 1 82,6 Miasto 21.08.2000/ Miechowski Qmax/h=110,0 S=2,1 S-2 80,0 31.12.2005 Racławicka – RGRZGK Miechów 6210/1/1/2000 z Qmax/h=7,5 - zasadnicza Miasto 21.08.2000/ Qmax/h=7,5 - zasadnicza 31.12.2005 Biskupice I Miechów Qmax/h=106,0 ZGK Miasto Biskupice II Miechów Qmax/h=122,0 ZGK Miasto Szpital I Miechów Qmax/h=58,0 ZGK Miasto ROS.IXSzpital I Miechów 6210/164/98 z Wojewoda Qmax/d=490,0 Qmax/h=121,0 Kreda ZGK Miasto 20.08 1998/ kielecki Qmax/h=58,0 S=11,7 72,0m 31/12/2008 RGR„Mleczarnia” II Miechów 6223/1/5/3/01 z Starosta Qmax/d=500,0 Qmax/h=34,0 Kreda OSM Miasto 30,03,2001/ Miechowski Qmax/h=34,0 S=20,0-29,0 70,7m 31.12.2010 Mleczarnia” II A Miechów Qmax/h=7,2 OSM Miasto PKS Miechów Qmax/h=38,0 PKS Miasto „MASTER” Miechów Qmax/h=25,0 Firma Przew. Miasto Komorów Miechów Spółdzielnia Qmax/h=10,9 Miasto Pracy Przedsiębiorstwo Miechów Qmax/h=54,16 „Polon” Miasto Park Miejski Miechów Qmax/h=48,0 Obiekt sportowy Miasto OS.IWojewoda kreda Biskupice Miechów 6210/277/95 z Qmax/d= Qmax/h=228 Kielecki S-1 100,0 Komunalna Gmina 1.04.1997/ Qmax/h=100,0 S=5,6-7,6m S-2 100,0 31.12.1999 RGR-6210/8/99/z Brzuchania Miechów Starosta Qmax/d=111,0 Qmax/h=5,27 27.12.1999/ Kreda Komunalna Gmina miechowski Qmax/h=4,6 S=32 31.12.2009 r. 96,0m RGR-6223Celiny Kreda Miechów 1/7/3/00/01 z Starosta Qmax/d+33,0 Qmax/h=16,0 Przesławickie S- 1 96,4 Gmina 9.02.2001/ Miechowski Qmax/g2,7 S=2,7m Komunalna S-2 120,0 31.12.2010 RGR-6223Kreda Dziewięcioły Miechów 1/11/2/2001 z Starosta Qmax/d=52,8 Qmax/h= 17,0 S-1 90,0 komunalna Gmina 31.12.2001 r./ Miechowski Qmax/h=2,2 S=12,0m S-2 83,0m 31.12.2011 Falniów Miechów Wysiółek Qmax/h= 5,7 Gmina komunalna OS.I.6210/277/95 Falniów Miechów z dnia Wojewoda Qmax/d=322,0 Qmax/h= 58,0 Kreda komunalna Gmina 21.11.1995/ kielecki Qmax.h=29,0 S=2,7 50,0m 31.12.2015 Bezdno- ZGK 1. - zasadnicza - awaryjna 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. bezpośrednia Wojewoda Kielecki czynna Nieczynna Nieczynna Czynna bezpośrednia Wojewoda Kielecki bezpośrednia Wojewoda Kielecki czynna czynna czynna nieczynna Bezpośrednia MOSZSiL i pośrednia Wojewoda bezpośrednia Kielecki bezpośrednia Wojewoda Kielecki bezpośrednia Wojewoda Kielecki bezpośrednia Wojewoda Kielecki Cd. Tabela nr 19. Wykaz studni głębinowych na terenie miasta i gminy Miechów Eko-Ekspert S.C., Katowice Miejscowość/ Gmina/ Lp. Użytkownik Miasto 1 2 3 Pozwolenie wodnoprawne Poziom Decyzja Nr decyzji z Dozwolony Wydajność Strefy Wydana wodonośny/ zatwierdzająca Max. [m3/h] ochronne dnia/termin pobór przez głębokość zasoby ważności m3/dobę 4 5 6 7 8 9 10 RGRFalniów Miechów 6210/7/1999 z Starosta Qmax/d=3,6 20 PRID Miechów Gmina 22.12.1999/ Miechowski Qmax/h=0,5 31.12.2009 RGR-6223Kalina Lisiny Miechów 1/14/2/01 z Starosta Qmax/d=44,0 21. komunalna Gmina 31.12.2001/ Miechowski Qmax/h=1,9 31.12.2011 RGR-6223Kalina Rędziny Miechów 1/12/01 z Starosta Qmax/d=84,0 22. komunalna Gmina 31.12.2001/ Miechowski Qmax/h=3,5 31.12.2011 OS.I.6210/278/95 Kalina Mała Miechów Wojewoda Qmax/d=626,0 23. Z 22.11.1995/ komunalna Gmina Kielecki Qmax/h=48,0 31.12.2015 RGR-6223Nasiechowice Miechów 1/2/2001 z Starosta Qmax/d=180,0 24. komunalna Gmina 24.01.2001/ Miechowski Qmax/h=7,6 31.12.2010 RGR-6223Poradów Miechów 1/1/2001 z Starosta Qmax/d=80,0 25. komunalna Gmina 24.01.2001/ Miechowski Qmax/h=3,6 31.12.2010 Pstroszyce Miechów 26. komunalna Gmina RGR-6223Szczepanowice Miechów 1/10/3/2001 z Starosta Qmax/d=300,0 27. komunalna Gmina 10.12.2002/ miechowski Qmax.h=12,5 31.12.2012 RGR-6223Strzeżów Miechów 1/10/2/01 z Starosta Qmax/d=144,0 28. komunalna Gmina 28.12.2001r/ Miechowski Qmax/h=6,0 31.12.2011 RGRWidnica Miechów 6210/11/2001 z Starosta Qmax/d=36,8 29. komunalna Gmina 12.10.1999/ Miechowski Qmax/h=1,6 31.12.2009 RGR-6223Wielki Dół Miechów 1/4/2001 z Starosta Qmax/d=64,0 30. komunalna Gmina 24.01.2001/ Miechowski Qmax/h=2,7 31.12.2010 RGR—6223Zarogów Miechów 1/13/2/01 z Starosta Qmax/d=82,0 31. komunalna Gmina 31.12.2001/ Miechowski Qmax/h=3,4 31.12.2010 RGR-6210/10/99 Rozpierzchów Miechów Starosta Qmax/d=639,0 32. z 10.12.1999/ komunalna Gmina Miechowski Qmax/h=28,0 31.12.2009 Sławice OS.I.6210/130/92 Miechów Wojewoda Qmax/d=94,5 33. OSM w z 20.08.1998/ Gmina Kielecki Qmax/h=10,0 Miechowie 31.12.1999 Podmiejska RGR-6223Wola Miechów 1/9/3/2001 z Starosta Qmax/d=92,86 34. Nadleśnictwo Gmina 31.12.2001/ Miechowski Qmax/h=6,6 Miechów 30.09.2011 Spółdzielnia RGR-6223Mieszkaniowa Starosta Qmax/d=36,0 35. Charsznica 1/7/2/2002/ „Przyszłość” w Miechowski Qmax/h=1,5 31.12.2012 Miechowie QE=82,0 S=6,75 Kreda 96,0m bezpośrednia Qmax/h=9,0 S=17,4m Kreda 88,0m bezpośrednia Starosta i pośrednia Miechowski Kreda Qmax/h=12,6 S-1 55,6m S=11,7 S-1 55,0m Bezpośrednia Wojewoda Kielecki Qmax/h=48,0 Kreda S=3,6 60,0m bezpośrednia Wojewoda Kielecki Qmax/h=12,6 Kreda S=21,0m 70,0 bezpośrednia Wojewoda Kielecki Qmax/h=42,64 Kreda S=3,3 60,0m bezpośrednia Wojewoda Kielecki Qmax/h=250,0 „ Kreda Qmax/h=44,0 S-1 88,0m S=10,5 S-2 48,0m bezpośrednia Wojewoda Kielecki Qmax/h=27,0 Kreda S=30,0m 100,0m bezpośrednia Wojewoda Kielecki Qmax/h=3,7 S=18 bezpośrednia Wojewoda Kielecki Qmax/h=16,0 Kreda S=2,7m 70,0m bezpośrednia Wojewoda Kielecki Qmax/h=46,0 Kreda S=10m 60,0m bezpośrednia Starosta Miechowski Qmax/h=250,0 Kreda S=3,0m 30,0m bezpośrednia Wojewoda Kielecki Qmax/h=48,0 Kreda S=3,6m 60,0m bezpośrednia Wojewoda Kielecki Qmax/h=6,6 S=2,8 Kreda 50,0m bezpośrednia Starosta Miechowski Qe=21,0 S=4,5m Kreda Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 Wojewoda Kielecki kreda 135,0m Starosta Miechowski PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 3.3.4.1 50 Źródła zanieczyszczeń wód podziemnych. Źródła zanieczyszczeń wód podziemnych ze względu na ich pochodzenie dzielimy na następujące grupy: geogeniczne – pojawiające się w wyniku przyrodniczych i geologicznych uwarunkowań, antropogeniczne – będące wynikiem działalności i bytowania człowieka, poligenetyczne – powstające w wyniku kumulowania się zanieczyszczeń stwarzających zagrożenie dla ludności i uciążliwości techniczne. W roku 1995 Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie określił udział poszczególnych grup zanieczyszczeń w ogólnej ilości zidentyfikowanych w wodach podziemnych. Wyniki tych badań przedstawiają się następująco: - ok. 40% stanowią zanieczyszczenia pochodzenia antropogenicznego, ok. 15% to zanieczyszczenia geogeniczne, ok. 5% to zanieczyszczenia poligenetyczne, a dla ok. 40% geneza pochodzenia jest nieznana. Zbiorniki wód podziemnych występujące na terenie gminy Miechów podatne są na zanieczyszczenia antropogeniczne i dlatego kwalifikują się do najwyższej wysokiej i najwyższej ochrony wód podziemnych. W strefie tych wód zakazuje się lokalizacji inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz mogących pogorszyć stan środowiska. Ważna rzeczą z uwagi na typowo rolniczy charakter tego regionu jest kontrola intensywności produkcji rolnej, a zwłaszcza stosowanych środków ochrony roślin. Dla ochrony tych wód konieczne jest uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej (kontrola sposobów usuwania ścieków bytowych, zwłaszcza z zabudowy jednorodzinnej). 3.3.4.2 Problemy związane z ochroną wód podziemnych. Teren gminy Miechów jest obszarem typowo rolniczym, jednak występują tu miejscowe zagrożenia dla wód podziemnych spowodowane gospodarczą działalnością człowieka. Są to miedzy innymi; niezabezpieczone i bez prowadzonego monitoringu magazyny i stacje paliw, składowisko odpadów komunalnych, niezabezpieczone przed przenikaniem odcieków do warstw wodonośnych, tereny upraw rolnych i sadów z intensywnym stosowaniem środków ochrony roślin i nawozów sztucznych, doły chłonne, osadniki, szamba do których z gospodarstwa domowych odprowadzane są ścieki, punkty dystrybucji paliw, magazyny nawozów sztucznych i środków ochrony roślin, zrzuty ścieków i oczyszczalnia ścieków komunalnych, Ponadto w gminie występują zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł wielkoprzestrzennych, przede wszystkim emisje pyłów i gazów przemysłowych napływających z terenów ościennych z: Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i terenu Krakowa. Nie małe znaczenie mają także zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł tzw. pasmowych, a to: zanieczyszczone fizyko-chemicznie i bakteriologicznie rzeki, drogi o intensywnym ruchu samochodowym, Jest to szczególnie ważne, ponieważ górnokredowy poziom wodonośny zasilany jest głównie przez infiltrację opadów atmosferycznych. Dlatego też, ze względu na dużą intensywność ruchu samochodowego ogniska te stwarzają potencjalne zagrożenie powierzchni terenu, a stąd infiltracyjnego wnikania do wód podziemnych poprzez wody opadowe ropopochodnych (smary, oleje, benzyny, w tym głównie ich składniki: benzenu, toluenu i ksylenu), gazowych produktów spalin (głównie związki azotu, siarki i ołowiu) a także substancji nieorganicznych m.in. soli rozmrażających, środków przeciwkorozyjnych. Eko-Ekspert S.C., Katowice Według Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Miechowie, na podstawie analiz fizykochemicznych i mikrobiologicznych prób pobranych z ujęć wód podziemnych jakość wody pod względem fizycznochemicznym i mikrobiologicznym w zakresie wykonywanych oznaczeń, wszystkich nadzorowanych wodociągów jest dobra. 3.3.5. Wody powierzchniowe. Na terenie gminy Miechów głównym ciekiem wody powierzchniowej jest rzeka Szreniawa będąca lewobrzeżnym dopływem rzeki Wisły. Obszar gminy Miechów daje początek mniejszym ciekom wodnym, takim jak: rz. Cicha – dopływ Szreniawy ze źródłem znajdującym się w miejscowości Pstroszyce, rz. Kalinka - będąca dopływem Nidzicy ze źródłem znajdującym się w Kalinie Małej, rz. Miechówka – będąca dopływem rz. Cicha ze źródłem w rejonie Parku Miejskiego w Miechowie, potok Piotrówka - ze źródłem znajdującym się w rejonie wsi Zagaje Zarogowskie. Tabela nr 20.Wartości wskaźników zanieczyszczeń śródlądowych wód powierzchniowych. Nazwa wskaźnika Temperatura Zapach Barwa Odczyn Zawiesiny ogólne 9z wyjątkiem nagłych przyborów wody) Tlen rozpuszczony Azot amonowy Azot azotanowy Azot azotynowy Azot ogólny BZT5 ChZT-Mn ChZT-Cr Fosforany rozpuszczalne Fosfor ogólny Twardość ogólna Przewodność elektrolityczna Chlorki Siarczany Sód Potas Substancje rozpuszczalne Żelazo ogólne Arsen Cynk Kadm Mangan Miedź Nikiel Ołów Rtęć Cyjanki wolne Cyjanki związane Fenole lotne Substancje ekstrahujące eterem Chlorofil „a” Miano Coli typu kałowego Seston – wskaźnik saprobowosci 6,5-8,5 Klasa czystości II klasa 24 i poniżej naturalny Naturalna 6,5-9,0 mg/l 20 i poniżej 30 i poniżej 50 i poniżej mgO2/l mgN NH4/l mgNNO3/l mgNNO2/l mgN/l mgO2/l mgO2/l mgO2/l mgPO4/l mgP/l mgCaCO3/l uS/cm mgCl/l mg/SO4/l mgNa/l mgK/l mg/l mg Fe/l mg As/l mg Zn/l mg Cd/l mg Mn/l mg Cu/l mg Ni/l mg Pb/l mg Hg/l mg CN/l mg CN/l mg /l mg /l μg/l 6 i powyżej 1,0 i poniżej 5,0 i poniżej 0,02 i poniżej 5,0 i poniżej 4 i poniżej 10 i poniżej 25 i poniżej 0,2 i poniżej 0,1 i poniżej 350 i poniżej 800 i poniżej 250 i poniżej 150 i poniżej 100 i poniżej 10 i poniżej 500 i poniżej 1,0 i poniżej 0,05 i poniżej 0,2 i poniżej 0,005 i poniżej 0,1 i poniżej 0,05 i poniżej 1,0 i poniżej 0,05 i poniżej 0.001 i poniżej 0,01 i poniżej 1,0 i poniżej 0,005 i poniżej 5,0 I poniżej 10 i poniżej 1,0 i powyżej 5 i powyżej 3,0 i poniżej 7,0 i poniżej 0,03 i poniżej 10,0 i poniżej 8 i poniżej 20 i poniżej 70 i poniżej 0,6 i poniżej 0,25 i poniżej 550 i poniżej 900 i poniżej 300 i poniżej 200 i poniżej 120 i poniżej 12 i poniżej 1000 i poniżej 1,5 i poniżej 0,05 i poniżej 0,2 i poniżej 0,03 i poniżej 0,3 i poniżej 0,05 i poniżej 1,0 i poniżej 0,05 i poniżej 0,005 i poniżej 0,01 i poniżej 2,0 i poniżej 0,02 i poniżej 10,0 i poniżej 20 i poniżej 0,1 i powyżej 4 i powyżej 6,0 i poniżej 15,0 i poniżej 0,06 i poniżej 15,0 i poniżej 12 i poniżej 30 i poniżej 100 i poniżej 1,0 i poniżej 0,4 i poniżej 700 i poniżej 1200 i poniżej 400 i poniżej 250 i poniżej 150 i poniżej 15 i poniżej 1200 i poniżej 2,0 i poniżej 0,2 i poniżej 0,2 i poniżej 0,1 i poniżej 0,8 i poniżej 0,05 i poniżej 1,0 i poniżej 0,05 i poniżej 0,01 i poniżej 0,01 i poniżej 3,0 i poniżej 0,05 i poniżej 15,0 i poniżej 30 i poniżej 0,01 i powyżej oligo do betamezo betamezo do alfamezo alfamezo Jednostka o C mg Pt/l pH I klasa 22 i poniżej z3R i poniżej Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 III klasa 26 i poniżej naturalny 6,0-9,0 52 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW W ocenie stopnia eutrofizacji wód kierowano się rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz.U. z 2002 r. Nr 241 poz. 2093). Zgodnie z załącznikiem Nr 1 do ww. rozporządzenia wartości graniczne podstawowych wskaźników eutrofizacji wód powyżej których można mówić o tym zjawisku przedstawia tabela 19. Tabela nr 21.Wartości graniczne podstawowych wskaźników eutrofizacji wód. Wskaźniki Jednostki mg P/dm3 mg N/dm3 mgNNO3/dm3 mgNO3/dm3 μg/dm3 m Fosfor ogólny Azot ogólny Azot azotanowy Azotany Chlorofil a Przezroczystość Wody stojące (sezon wegetacyjny) > 0,1 > 1,5 > 25 <2 Wody płynące (średnia roczna) > 0,25 >5 > 2,2 > 10 > 251) - Inne wskaźniki eutrofizacji: długotrwałe zakwity wody powodowane często w jeziorach przez sinice, a w rzekach i estuariach przez okrzemki i zielenice, masowy rozwój glonów poroślowych, odtlenienie hypolimnionu w jeziorach, któremu towarzyszyć może występowanie siarkowodoru; w rzekach silne dobowe zmiany natlenienia wód; natlenienie wód morskich, redukcja różnorodności i obfitości makrofitów, fauny bezkręgowej oraz ryb. 3.3.5.1 Wody płynące i stojące Na terenie gminy Miechów brak jest większych zbiorników wód powierzchniowych stojących. Niewielki zbiornik wodny nie mający znaczenia dla powyższego opracowania znajduje się na terenie Parku Miejskiego w Miechowie, skąd swój początek bierze rz. Miechówka. Ostatnio zaczęły się też pojawiać sztucznie budowane zbiorniki wodne-stawy, kopane na gruntach prywatnych dla celów hodowlanych. Główną rzeką przepływającą przez gminę Miechów jest rzeka Szreniawa, która jest lewobrzeżnym dopływem Wisły o całkowitej długości 79,8 km i powierzchni zlewni 706,1 km2. Do Wisły uchodzi w 144,0 km jej biegu. Szreniawa bierze początek na Wyżynie Olkuskiej na wysokości 380 m n.p.m., płynie w dalszym biegu przez Wyżynę Miechowską i Płaskowyż Proszowicki, uchodząc do Wisły na wysokości 178 m n.p.m. W środkowym biegu dolina rzeki osiąga szerokość ok. 2 km, a dno doliny jest zmeliorowane. Zlewnia Szreniawy zbudowana jest z wapieni i margli kredowych pokrytych lessem, a w dolnym biegu pod lessem zalegają iły krakowieckie. Na terenie gminy Miechów rzeka przyjmuje dopływ potoku Cicha. Głównym źródłem zanieczyszczenia wód Szreniawy w gminie są ścieki odprowadzane z rejonu Miechowa – oczyszczalnia ścieków komunalnych w Komorowie. Rzeka Szreniawa jest monitorowana przez WIOŚ - Kraków w punkcie kontrolno-pomiarowym zlokalizowanym poniżej potoków Cichego i Gołczanki. Ostatnie wyniki badań zaklasyfikowały ją, jako wody nie odpowiadające normatywom w grupie fizykochemicznej. Ze względu na zawartość substancji organicznych (BZT5)odpowiadała normatywom II klasy czystości, ze względu na zawartość substancji nieorganicznej tzw. zasolenie odpowiadały I klasie czystości, substancje biogenne nie odpowiadały normatywom ze względu na przekroczenia we wskaźniku azot azotanowy. Stężenia azotu amonowego, azotu ogólnego, fosforanów i fosforu ogólnego odpowiadały klasie II, zawiesiny w wodzie były ponadnormatywne, oznaczane substancje specyficzne w tym metale ciężkie, fenole lotne wystąpiły w I klasie. Stan hydrobiologiczny kwalifikował wody Szreniawy w klasie III (z przewagą organizmów strefy α mezosaprobowej).Zanieczyszczenia bakteriologiczne (miano Coli typu kałowego) występowały na poziomie ponadnormatywnym (przekroczenie normatywu dla wskaźnika miano Coli typu kałowego). Eko-Ekspert S.C., Katowice Według oceny ogólnej stanu czystości rzeki Szreniawy – nie odpowiada ona normatywom (wody pozaklasowe) i pokrywa się z oceną fizyko-chemiczną i bakteriologiczną. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 54 Tabela nr 22.Ocena stanu rzeki Szreniawy w 2002 r. [26,57]. Klasa czystości wody według wskaźników Rzeka Szreniawa HydroStan Organicznyc Substancji FizykoNieorganicznych Zawiesiny biologicznyc sanitarn h biogennych chemicznych h y II I non II II III non Ocena ogólna non W przypadku pozostałych cieków wodnych płynących przez obszar gminy Miechów brak jest danych dotyczących stanu ich czystości, z uwagi na brak punktów kontrolno-pomiarowych. 3.3.5.2 Problemy związane z ochroną wód powierzchniowych. Głównym źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych na terenie gminy Miechów jest stały dopływ ścieków o charakterze socjalno – bytowym, słabo oczyszczonych pochodzących z oczyszczalni ścieków w Komorowie. Jest to spowodowane przestarzałą technologią stosowaną w tym obiekcie. Nie bez znaczenia jest także jeden z najwyższych w tym regionie stopień zwodociągowania przy jednoczesnym małym stopniu skanalizowania. Powoduje to niekontrolowany spływ zanieczyszczeń do wód gruntowych i płynących. Zanieczyszczenie wód znaczną ilością zawiesiny spowodowane jest erozją pól uprawnych usytuowanych w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Również nieracjonalne stosowanie nawozów w uprawach polowych – przenawożenie powoduje przedostawanie się tych substancji do wód powierzchniowych. 3.3.6. Powierzchnia ziemi, gleby. Ochrona powierzchni ziemi powinna polegać na zapewnieniu jak najlepszej jej jakości, w szczególności poprzez: racjonalne gospodarowanie, zachowanie wartości przyrodniczych, zachowanie możliwości produkcyjnego wykorzystania, ograniczenie zmian naturalnego ukształtowania, utrzymanie jakości gleby i ziemi powyżej lub co najmniej na poziomie wymaganych standardów, doprowadzenie jakości gleby i ziemi co najmniej do wymaganych standardów, gdy nie są one dotrzymane, zachowanie wartości kulturowych, z uwzględnieniem archeologicznych dóbr kultury. Na terenie gminy Miechów powierzchnia ziemi zagospodarowana i wykorzystywana jest na cele rolnicze. Ochrona gruntów rolnych w myśl ustawy polega przede wszystkim na ograniczeniu przeznaczania ich na cele nierolnicze i nieleśne, zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych i leśnych oraz szkodom w produkcji rolniczej lub leśnej oraz w drzewostanach, powstających wskutek działalności nierolniczej lub nieleśnej, rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze, zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych, przywracaniu i poprawianiu wartości użytkowej gruntom, które utraciły charakter gruntów leśnych wskutek działalności nieleśnej, a także na zapobieganiu obniżania produktywności gruntów leśnych. Powierzchnia gminy Miechów wynosi ogółem 14783 ha, w tym użytki rolne zajmują powierzchnię 13 047 ha, co stanowi 88% całkowitej powierzchni. Największy udział wśród użytków rolnych w gminie Miechów zajmują: grunty orne – 12 256 ha co stanowi 94% użytków rolnych sady - 305 ha co stanowi 2,3% użytków rolnych łąki trwałe – 246 ha co stanowi 1,9% użytków rolnych pastwiska trwałe – 240 ha co stanowi 1,8% użytków rolnych Według Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach gmina Miechów otrzymała ogólny wskaźnik rolniczej przestrzeni produkcyjnej w wysokości: 90,8 pkt. przy ocenie poszczególnych elementów środowiska przedstawiających się następująco: jakość i przydatność rolnicza – 73,4 pkt. agroklimat – 11,6 pkt. rzeźba terenu – 1,8 pkt. warunki wodne – 4,0 pkt. Eko-Ekspert S.C., Katowice 3.3.6.1 Ocena stanu zanieczyszczenia gleb. Metale ciężkie przedostają się do gleby w wyniku działalności człowieka, a głównym ich źródłem są zanieczyszczenia przemysłowe i komunikacyjne oraz emisje pyłów i gazów. Zatrzymane są w wierzchniej warstwie, a ich przemieszczanie w głąb jest stosunkowo wolne. Wielkość pobierania tych składników przez rośliny zależy od wielu czynników środowiska glebowego, a najbardziej: skład granulometryczny (czyli zawartość części spławialnych), odczyn, zasobność gleb w materię organiczną. Rośliny najłatwiej pobierają pierwiastki śladowe na glebach o odczynie kwaśnym, gleby o zwiększonej zwartości materii organicznej zmniejszają dostępność tych pierwiastków dla roślin. Według publikacji WIOŚ Kraków i Okręgowej Stacji Chemiczno – Badawczej w Krakowie pt. „Ocena stanu zanieczyszczenia gleb województwa małopolskiego metalami ciężkimi i siarką” Biblioteka Monitoringu Środowiska Kraków 1999 w poniższej tabelce przedstawiono stan zanieczyszczenia metalami ciężkimi gleb na terenie gminy Miechów. Tabela nr 23.Zawartość poszczególnych metali ciężkich w glebach gminy Miechów. Zawartość pierwiastka w glebie L.p. Pierwiastek 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kadm Miedź Nikiel Ołów Cynk Siarka Min. [mg/kg] 0,17 8,60 10,00 10,50 47,50 0,28 Max. [mg/kg] 1,12 23,20 23,00 38,37 220,0 3,73 Śred. [mg/kg] 0,50 11,60 15,20 21,70 87,80 1,89 Procentowy udział gleb w poszczególnych klasach zanieczyszczenia 0 I II III IV V 95,80 100,0 100,0 100,0 62,50 - 4,20 37,50 70,80 20,80 8,40 - - Od 19 października 2002 r. obowiązuje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie jakości gleb oraz standardów jakości ziemi. (Dz.U. Nr 165 poz. 1359). Zgodnie z tym rozporządzeniem glebę lub ziemię uznaje się za zanieczyszczoną, gdy stężenie co najmniej jednej substancji przekracza wartość dopuszczalną. Jeżeli przekroczenie dopuszczalnej wartości stężenia substancji w badanej glebie lub ziemi wynika z naturalnie wysokiej jej zawartości w środowisku, uważa się, że przekroczenie dopuszczalnej wartości stężeń w glebie lub ziemi nie nastąpiło. Standardy jakości gleby określono w rozporządzeniu z uwzględnieniem ich funkcji aktualnej i planowanej dla następujących grup rodzajów gruntów: grupa A: nieruchomości gruntowe wchodzące w skład obszaru poddanego ochronie na podstawie przepisów ustawy - Prawo wodne, obszary poddane ochronie na podstawie przepisów o ochronie przyrody; jeżeli utrzymanie aktualnego poziomu zanieczyszczenia gruntów nie stwarza zagrożenia dla zdrowia ludzi lub środowiska - dla obszarów tych stężenia zachowują standardy wynikające ze stanu faktycznego, z zastrzeżeniem pkt. 2 i 3; grupa B - grunty zaliczone do użytków rolnych z wyłączeniem gruntów pod stawami i gruntów pod rowami, grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione, nieużytki, a także grunty zabudowane i zurbanizowane z wyłączeniem terenów przemysłowych, użytków kopalnych oraz terenów komunikacyjnych; grupa C - tereny przemysłowe, użytki kopalne, tereny komunikacyjne. Nowe rozporządzenie określa standardy jakości gleb dla zanieczyszczeń: metalami, substancjami nieorganicznymi, węglowodorami, środkami ochrony roślin i innymi. Nie określa wartości dopuszczalnej w glebie i ziemi dla siarki. Najbardziej ostre wymagania muszą spełniać gleby lub ziemia z terenów zaliczonych do grupy A. Wyższe wartości dopuszczalne określono dla grupy B, najwyższe dla grupy C. Porównując wyżej przedstawione wyniki pomiarów zawartości metali ciężkich w glebach do obecnie obowiązujących norm należy stwierdzić, że: Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW - 56 dla cynku, ołowiu i kadmu wartości średnie spełniają wymagania jak dla gruntów zaliczonych do grupy A, natomiast wartości maksymalne jak dla gruntów zaliczonych do grupy B, dla miedzi i niklu wartości maksymalne spełniają wymagania jak dla gruntów zaliczonych do grupy A. Na terenie gminy jednym z najważniejszym zagrożeń degradujących powierzchnię ziemi jest powierzchniowa erozja wodna. Znaczna ilość gruntów położona jest na stokach o średnim nachyleniu powyżej 6o. W takich warunkach następuje zmywanie gleby ze zboczy i jej osadzanie u podnóży stoków lub w innych miejscach, gdzie zmniejsza się prędkość przepływu wody. Dlatego też, ważną rzeczą jest prowadzenie akcji uświadamiającej rolników o konieczności stosowania na gruntach rolnych poplonów i międzyplonów, które to znacznie ograniczają występowania tego negatywnego zjawiska. Kolejnym elementem wpływającym na występowanie erozji wodnej jest wielkość i natężenia opadów atmosferycznych oraz wiosenne spływy roztopowe i erozja wąwozowa. Obszar województwa małopolskiego zaliczany jest do pierwszego stopnia pilności ochrony, a zagospodarowanie wąwozów uznano jako bardzo pilne. Gmina Miechów dysponuje bardzo dobrymi jakościowo glebami. Stopień zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi jest niewielki. 3.3.7. Gospodarka odpadami w gminie. Integralną części Programu Ochrony Środowiska jest Program Gospodarki Odpadami, które stanowi osobne opracowanie. Celem opracowania Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Miechów jest przedstawienie aktualnego stanu gospodarki odpadami dla poszczególnych rodzajów odpadów, określenie potrzeb w zakresie gospodarki odpadami wynikających z diagnozy aktualnego stanu, przedstawienie prognozy wymaganych zmian w zakresie gospodarki odpadami oraz sformułowanie celów i zadań w perspektywie czasowej. Głównym źródłem powstawania odpadów komunalnych związanych z działalnością bytową człowieka są przede wszystkim gospodarstwa domowe oraz obiekty użyteczności publicznej (infrastruktury). Z uwagi na skład, właściwości technologiczne oraz warunki i miejsca powstawania wyróżnia się następujące rodzaje odpadów komunalnych: odpady domowe związane z bytowaniem ludzi w domach mieszkalnych (zabudowa wielorodzinna, domy jednorodzinne), odpady z obiektów użyteczności publicznej i obsługi ludności (np. handel i usługi, szkolnictwo, lecznictwo otwarte i szpitale), odpady wielkogabarytowe, (np.: zużyte meble, sprzęt gospodarstwa domowego, zużyty sprzęt elektroniczny i in.), odpady z budowy, remontów i demontażu, odpady z terenów otwartych (ogrody, parki, zieleń miejska), odpady z czyszczenia ulic (zmiotki uliczne, odpady z koszy ulicznych), odpady niebezpieczne. Aktualnie Uchwała Rady Miasta i Gminy Miechów w sprawie szczegółowych zasad utrzymania czystości porządku w gminie reguluje sposób prowadzenia gospodarki odpadami na terenie miasta i gminy. Odpady pochodzące z terenu miasta i gminy Miechów są odbierane przez Zakład Gospodarki Komunalnej w Miechowie, a następnie składowane na składowisku odpadów komunalnych w Miechowie. W ostatnim okresie na terenie gminy pojawiła się firma konkurencyjna do ZGK w Miechowie - PPHU „TAMAX” Tadeusz Cieślak z Sędziszowa, która wywozi odpady komunalne z terenu gmin. Odpady wywożone są poza teren gminy, na składowisko odpadów w Borszowicach (na terenie gminy Sędziszów, województwo świętokrzyskie). Eko-Ekspert S.C., Katowice Aktualnie na terenie miasta i gminy Miechów prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów. Kontenery do selektywnej zbiórki są zlokalizowane na terenie składowiska w Miechowie. Trzy kontenery KP-7 są zlokalizowane przy wjeździe na teren składowiska i przeznaczone do gromadzenia papieru, tworzyw sztucznych oraz szkła, oraz jeden - pośrodku składowiska przeznaczony do gromadzenia złomu stalowego wysegregowanego z odpadów zmieszanych. Zbiórka „u źródła” jest realizowana w systemie kolorowych worków z tworzywa sztucznego (zbiórka szkła, tworzyw sztucznych, metali i papieru). Poza tym na terenie miasta (głównie na osiedlach mieszkaniowych) prowadzi się zbiórkę obwoźną surowców wtórnych stosując kontener trójdzielny. Ilość odpadów zebranych w wyniku selektywnej zbiórki w Miechowie w 2003 roku wynosiła 31,478 [Mg], w tym: makulatura – 10,44 szkło – 5,37 tworzywa sztuczne – 4,00 złom metali – 7,92 puszki aluminiowe – 0,098 makulatura mieszana – 3,65 Podstawowym celem w gospodarce odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym jest minimalizacja wytwarzania odpadów oraz wprowadzanie nowoczesnego systemu ich odzysku i unieszkodliwiania oraz bezpieczne składowanie odpadów, których odzysk lub unieszkodliwianie jest technicznie niemożliwe lub nieuzasadnione ekonomicznie. Podstawowym celem w gospodarce odpadami niebezpiecznymi wytwarzanymi w sektorze gospodarczym jest eliminacja bądź minimalizacja zagrożeń wynikających z gospodarowania odpadami niebezpiecznymi jak również minimalizacja wytwarzania tych odpadów oraz wprowadzanie nowoczesnego systemu ich odzysku i unieszkodliwiania oraz bezpiecznego składowania w przypadku gdy odzysk lub unieszkodliwianie jest technicznie niemożliwe lub nieuzasadnione ekonomicznie. Obecny system gospodarki odpadami komunalnymi w znacznym stopniu odbiega od obowiązujących standardów i nie spełnia wymagań zawartych w obowiązujących w kraju aktach prawnych jak i w dyrektywach Unii Europejskiej. Do zasadniczych nieprawidłowości zaliczyć należy: objęcie zbiórką odpadów komunalnych tylko części mieszkańców gminy, brak dokładnych danych dotyczących wytwarzanych odpadów komunalnych i gospodarowania nimi, zbiórka odpadów niesegregowanych, jako dominujący system gromadzenia odpadów, unieszkodliwianie odpadów wyłącznie poprzez składowanie, prowadzenie w bardzo ograniczonym zakresie selektywnej zbiórki odpadów (wyłącznie na terenie miasta i gminy Miechów), co sprawia, że na składowiska trafia znaczna ilość odpadów stanowiących surowce wtórne, istnienie i funkcjonowanie na terenie gminy składowiska odpadów nie posiadającego uregulowanego stanu formalno-prawnego, wpływającego szczególnie niekorzystnie na środowisko, ze względu na brak odpowiednich zabezpieczeń technicznych, brak systemu zbierania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, co sprawia, że na składowiska trafiają m.in. baterie, przeterminowane leki, odpady zawierające rozpuszczalniki, świetlówki, oleje odpadowe, itp. Do innych niedociągnięć w zakresie gospodarki odpadami na terenie gminy Miechów zaliczyć należy: brak systemu zbierania padliny, która w większości przypadków jest bezpośrednio zakopywana w ziemi, brak ewidencji odpadów weterynaryjnych i ich zbiórki, Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 58 zbiórkę wyeksploatowanych pojazdów przez firmy nieuprawnione i nie posiadające odpowiednich warunków technicznych do prowadzenia działalności w zakresie złomowania pojazdów, mimo istnienia na terenie powiatu zakładu posiadającego stosowne zezwolenie na taką działalność, brak pełnej inwentaryzacji ilości i miejsc występowania wyrobów azbestowo-cementowych oraz planu usuwania tych wyrobów i gospodarki odpadami zawierającymi azbest, brak ewidencji i zezwoleń na wytwarzanie odpadów w dużej części małych podmiotów gospodarczych, brak prawidłowej gospodarki odpadami w wielu małych firmach generujących odpady, w tym niebezpieczne, brak zbiórki odpadów wielkogabarytowych, elektrycznych i elektronicznych, zawierających azbest, odpadów opakowaniowych, w tym po materiałach niebezpiecznych np. środkach ochrony roślin. Ustawa o odpadach nakłada obowiązek aktualizowania planu nie rzadziej niż raz na 4 lata. Pod koniec 2007 roku należy zaktualizować plan gospodarki odpadami dla gminy Miechów. Istnieje możliwość aktualizacji planu przed upływem 4 lat gdy sytuacja lokalna gminy ulegnie zmianie. Wdrażanie Planu Gospodarki Odpadami będzie podlegało ocenie w następującym zakresie: określenie stopnia wykonania przedsięwzięć, określenie stopnia realizacji przyjętych celów, oceny rozbieżności między przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem, analizy przyczyn tych rozbieżności. Ważnym elementem realizacji Programu Gospodarki Odpadami jest świadomość ekologiczna społeczeństwa, biorącego aktywny udział w procesie zagospodarowania odpadów. 3.3.8. Edukacja ekologiczna. Edukacja ekologiczna jest typowym procesem kształcenia, który nie powinien ograniczać się do środowiska szkolnego lecz powinien obejmować szerszy krąg ludzi pochodzących z różnych środowisk. Na terenie gminy Miechów regularnie przeprowadzana jest akcja „Sprzątania Świata” w którą zaangażowane są głównie szkoły i zakłady pracy oraz mieszkańcy gminy. Co rocznie przeprowadzana jest również akcja „Otwarte dni wysypiska” podczas których mieszkańcy mogą bezpłatnie pozbyć się odpadów komunalnych, dostarczając je własnym transportem na wysypisko komunalne. Miasto i Gmina Miechów prowadziło w latach 1999 – 2002 r. konkurs na najbardziej ekologiczne osiedle i sołectwo. Jego celem było wyłonienie spośród sołectw Gminy Miechów i osiedli miasta Miechowa sołectwa i osiedla wykazującego największą inicjatywę i efektywność w działaniach podejmowanych na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego. W ostatnim roku gmina Miechów również przyłączyła się do krajowej akcji „ Dzień bez samochodu” i w dalszym ciągu zamierza ją kontynuować. W zakresie gospodarki odpadami świadomość ekologiczna społeczeństwa jest nadal niewystarczająca dlatego też konieczne jest przeprowadzanie edukacji ekologicznej. Należy zwrócić uwagę, że dbałość o czyste środowisko zależy przede wszystkim od nas i rozpoczyna się już w naszych domach. Główną przyczyną stałego wzrostu ilości odpadów jest polepszający się poziom życia, a co za tym idzie wzrost zużycia różnego rodzaju artykułów – obecnie jest dużo towarów jednorazowych lub takich, które po krótkim czasie są wymieniane na nowe, ze względu na dość drogie i kłopotliwe naprawy (dotyczy to np. sprzętu gospodarstwa domowego). Wiele towarów jest także nadmiernie opakowanych, prawdopodobnie ze względów reklamowych. Stosuje się dwa rodzaje edukacji ekologicznej: formalną obejmującą kształcenie dzieci i młodzieży oraz dorosłych na wszystkich szczeblach kształcenia, nieformalną, która stanowi uzupełnienie edukacji formalnej i jest organizowana wspólnie z organizacjami o profilu ekologicznym. Edukacja nieformalna odbywa się poprzez organizowanie imprez, konkursów, wycieczek. Celem programu jest wykształcenie wśród wszystkich grup społecznych odpowiedzialnych i świadomych zachowań w zakresie racjonalnej gospodarki odpadami, głównie przez: rozpowszechnienie wiedzy, dotyczącej możliwości powtórnego wykorzystania odpadów (recykling) oraz wynikających z tego korzyści ekonomicznych, przekonywanie do kupowania rzeczy trwałych, świadome dokonywanie zakupów (minimalizacja wpływu reklam), informowanie na temat selektywnej zbiórki odpadów i przez to prowadzenie ekologicznego sposobu życia we własnym domu, wybieranie towarów bezodpadowych oraz posiadających opakowanie łatwo ulegające całkowitej degradacji lub nadające się do utylizacji. Eko-Ekspert S.C., Katowice 3.4. 3.5. 4. INFRASTRUKTURA W OBSZARZE OCHRONY ŚRODOWISKA NA TERENIE MIASTA I GMINY MIECHÓW. 4.1. Sieć wodociągowa. Położenie gminy Miechów w obrębie Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP Nr 408 niecka Miechowska – NW i GZWP NR 409 – Niecka Miechowska – SE) powoduje, iż podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę są wody podziemne, w większości z kredowego poziomu wodonośnego. Zaopatrzenie w wodę poszczególnych sołectw w gminie Miechów jest na wysokim poziomie, z pośród 34 sołectw gminy tylko jedno z nich (Sławice) nie posiada sieci wodociągowej, a mieszkańcy korzystają z wody pochodzącej z prywatnych studni kopanych. Istniejące 21 ujęć wody są wystarczające dla zaopatrzenia wszystkich mieszkańców miasta i gminy Miechów. Lokalny problem okresowego ograniczenia poboru wody (lata suszy) występuje w sołectwie Brzuchania. Długość sieci wodociągowej na terenie gminy Miechów wynosi 224,45 km, z czego w 2003 roku wybudowano 1,7 km. Liczba mieszkańców podłączona do sieci wodociągowej to 18 100, z czego liczba przyłączy wodociągowych wynosi 3124, a łączna ich długość to 43 km. Liczba podmiotów usługowo – produkcyjnych przyłączonych do sieci to 247 podmiotów. Sieć wodociągowa jest w różnym stanie technicznym i zbudowana z różnego rodzaju materiałów: stal – 8,4 km żeliwo – 25,2 km azbest – cement – 8,4 km inne – PCV – 182,45 km a terenie gminy istnieją wodociągi azbestowo- cementowe, wymagające natychmiastowej wymiany. Sytuacja taka ma iejsce w sołectwach: Falniów Wysiołek, część Brzuchani i Widnica (8,4 km). Łączna długość odcinków sieci przeznaczona wymiany wynosi 14,5 km. Jednocześnie według założeń wieloletniego planu rozwoju i modernizacji urządzeń odociągowo-kanalizacyjnych planuje się rozbudowę 14 km sieci. edług danych dostarczonych przez ZWiK w Miechowie zużycie wody (m3/d, m3/rok) przedstawia się następująco: mioty usługowo – produkcyjne - 90 m3/d, 27475 m3/rok darstwa domowe – 1893 m3/d, 575795 m3/rok zużycia wody m3/rok (za rok 1998, 2002 i 2003): dy łasnej em 1998 rok 747 tys. m3 653 tys. m3 94 tys. m3 2002 rok 703 tys. m3 653 tys. m3 50 tys. m3 2003 rok 4 ty s. m3 672 tys. m3 630 tys. m3 31 tys. m3 Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 60 nika, że zużycie wody na terenie gminy ulega sukcesywnie zmniejszeniu, należy przypuszczać, że wynika to z oszczędności omowych z uwagi na wzrost cen. Ograniczeniu uległy także starty wody, w porównaniu z rokiem 1998 aż o 33%. w wody na terenie miasta i gminy należą: nalnej w Miechowie – 64 705 m3/rok (dane za 2003 rok), rzyszłość” w Miechowie –123 888 m3/rok (dane za 2003 rok). odę z komunalnej sieci wodociągowej oraz kilku indywidualnych ujęć wody pracujących na potrzeby własne użytkowników owej zasilane są również wsie Siedliska i Wymysłów. parciu o ujęcia wody: DK nr 7, przy skrzyżowaniu z ul. Racławicką), unalnego po północnej stronie ul. Racławickiej), niowym z wyjątkiem peryferyjnych części miasta, które posiadają zasilanie promieniowe. ych ujęć komunalnych oraz od strony gm. Charsznica (sołectwo Podmiejska Wola). Sołectwo Siedliska – zasilane jest z a wyróżnić następujące wodociągi: Przesławice - ujęcie Biskupice (w budowie), w, nowych odcinków. W zamierzeniach jest także budowa stacji uzdatniania wody w Kalinie Małej. mieszkańców podłączonych do sieci kanalizacyjnej wynosi 11 370 osób, w tym na terenie miasta: 10 912, a na obszarze sta – 7,3 km i na terenie wsi - 1,4 km. W ostatnich latach wybudowano 5,3 km sieci kanalizacyjnej na obszarach wiejskich się budowę sieci kanalizacyjnej o łącznej długości 92,0 km – do roku 2015. miast liczba mieszkańców którzy będą korzystać z indywidualnych systemów oczyszczania ścieków wynosi 5299. ścieków jest rzeka Szreniawa. Stan techniczny tych urządzeń określa się jako dostateczny. Na tych terenach wiejskich, gdzie budowa sieci kanalizacyjnej jest ekonomicznie nieuzasadniona bądź technicznie niemożliwa, założono plan propagowania przydomowych oczyszczalni ścieków. Do tej pory zakupiono i zainstalowano 41 szt. oczyszczalni na terenach wiejskich i 1 oczyszczalnie na terenie miasta Miechowa. Średnia przepustowość tych obiektów wynosi od 330 do 1000 l/ dobę i są one wykonane w technologii – oczyszczania dwuetapowego biologicznego: Eko-Ekspert S.C., Katowice I – etap, osadnik gnilny; II – etap, drenaż rozsączający lub filtr piaskowy. Przewiduje się również budowę drugiej oczyszczalni ścieków komunalnej na terenie gminy Miechów w miejscowości Szczepanowice. Oczyszczalnia ta miałaby obsługiwać około 1322 mieszkańców ze wsi: Szczepanowie, Przesławice, Sławice, Wielki Dół. Odbiornikiem będzie rzeka Piotrkówka, zlewnia rzeki Sztreniawa. 4.3. Oczyszczalnia ścieków komunalnych. Istniejąca oczyszczalnia ścieków funkcjonuje od roku 1984, położona jest w miejscowości Komorów na południowy zachód od centrum miasta i zajmuje obszar około 6,1 ha. Już w momencie uruchomienia nie była to konstrukcja nowoczesna, choć spełniała wymogi obowiązujących w tym czasie przepisów o ochronie środowiska. Jest to oczyszczalnia typu mechaniczno – biologicznego. Oczyszczalnia posiada uregulowany stan formalno – prawny, decyzja nr RGR-6223-2/2/2000 z dnia 04.12.2000 r. Proces technologiczny oczyszczania ścieków składa się z następujących etapów: Wstępne oczyszczanie mechaniczne, gdzie ścieki doprowadzane są do stacji krat, a tam wyłapywane są ciała stałe. W pompowni ścieki są podnoszone do poziomu w piaskowniku pionowym, gdzie usuwane są ze ścieków zanieczyszczenia mineralne. Następnie ścieki trafiają do osadnika wstępnego, gdzie zatrzymywane są zawiesiny i substancje lżejsze od wody. Dalej ścieki trafiają do komór napowietrzania, a z nich rurociągiem do osadników wtórnych. Wytrącane w osadnikach osady odprowadzane są do studni przy osadnikach i dalej do pompowni osadów. Z pompowni osady trafiają do dwóch otwartych komór fermentacyjnych, gdzie przebiega fermentacja osadu do stanu, aby po wysuszeniu nie był szkodliwy dla środowiska Przefermentowany osad odprowadzany jest do poletek osadowych, gdzie następuje proces odwadniania. Odwodnione osady trafiają na zlokalizowany w ich pobliżu plac do składowania. Teren istniejącej oczyszczalni jest w całości ogrodzony. Na terenie oczyszczalni zlokalizowane są następujące obiekty: Stacja krat, Pompownia główna, Piaskownik pionowy, Osadnik wstępny o śr. 18 m, Dwie komory osadu czynnego o wymiarach: 15x15 m, Dwa radialne osadniki wtórne o śr. 18 m, Pompownia osadów (powtórnego i mieszanego), Dwie otwarte komory fermentacyjne o śr. 24 m, 26 poletek osadowych o łącznej powierzchni 5079,36 m2 studzienka zbiorcza tłuszczu i części pływających, kanał awaryjny, budynek administracyjny, budynek energetyczny, siłownia własna, wiata na sprzęt, zbiornik paliwa, drogi wewnętrzne. Wg projektu technicznego oczyszczalnia miała funkcjonować do roku 2005. Aktualny stan obiektów jest bardzo zły. Praktycznie wszystkie obiekty wymagają remontu, a wszystkie urządzenia ciągu technologicznego wymienione na nowe. Coraz częściej występujące awarie są za każdym razem trudniejsze do usunięcia. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 62 W roku 2003 oczyszczalnia przyjęła ogółem 460488 m3 /rok ścieków. Jest to wielkość niska biorąc pod uwagę ilość obsługiwanych odbiorców (11370 osób). Powodem tego może być zarówno niskie zużycie wody jak i nielegalne opróżnianie oraz nieszczelność szamb przydomowych. Faktyczna ilość ścieków, która trafia do oczyszczalni jest jednak większa z powodu połączenia kanalizacji sanitarnej z deszczową. Powoduje to znaczne różnice w przepływach a nawet przeciążenie w okresach deszczowych. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych na tym obiekcie jest potok Cichy wpadający bezpośrednio do rzeki Szreniawy. Stężenie i ładunek zanieczyszczeń w doprowadzanych do oczyszczalni ściekach są uzależnione od tego, czy są one dostarczane kanalizacją czy dowożone wozami asenizacyjnymi (z szamb). Stężenie zanieczyszczeń w ściekach dowożonych jest dużo wyższe niż ściekach doprowadzanych systemem kanalizacji. Tabela nr 24.Ładunki zanieczyszczeń w ściekach na oczyszczalni w Komorowie. Ładunek w ściekach kg/rok Dopływających do oczyszczalni Odprowadzanych do odbiornika 339 059 23 301 855 725 69 534 388 468 19 571 46 030 29 784 11 512 7 962 Wskaźniki zanieczyszczeń BZT5 ChZT Zawiesina Azot ogólny Fosfor ogólny W 2003 roku na oczyszczalni ścieków w Komorowie wytworzono 280 Mg/rok osadów ściekowych, z których cała ilość była składowana na terenie własnym oczyszczalni. Z roku na rok ulega pogorszeniu stopień redukcji zanieczyszczeń i wzrasta stężenie szkodliwych substancji w ściekach opuszczających oczyszczalnie. Świadczy to zużyciu elementów mających wpływ na efektywność pracy, co w połączeniu z przestarzałą technologią powoduje powstawanie coraz większych rozbieżności pomiędzy rzeczywistym stopniem zanieczyszczenia odprowadzanych wód, a wymogami stawianymi przez przepisy ochrony środowiska. Powoduje to naliczanie ZWiK w Miechowie kar za przekroczenie dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń odprowadzanych do odbiornika. Pozwolenie wodno prawne zobowiązuje gminę Miechów do modernizacji oczyszczalni ścieków w terminie do 31.12.2005 r. W związku z powyższym gmina opracowała projekt modernizacji i rozbudowy oczyszczalni ścieków w Komorowie i obecnie przystąpiła już do realizacji tej inwestycji. Pierwszym budynkiem wyremontowanym i oddanym do użytku była hala krat w lipcu 2003 roku. Zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym udzielonym przez Starostę Miechowskiego na rozbudowę i modernizację oczyszczalni ścieków w Komorowie dla miasta Miechów oraz odprowadzanie oczyszczonych ścieków do rzeki Cicha: 1) Ilość odprowadzanych ścieków nie przekroczy: Q śr. dob. Q śr. h Q max h Q max. h – – – – 4560 190 300 480 m3/d, m3/h, m3/h, m3/h w czasie pogody deszczowej. 2) Jakość ścieków oczyszczonych w zakresie wymienionych wskaźników zanieczyszczeń nie przekroczy: stęż. BZT5 stęż. ChZT zawiesiny ogólnej stęż. azotu og. stęż. fosforu og. pH – – – – – – 20,0 mgO2/dm3 150,0 mgO2/dm3 50,0 mg/dm3 30,0 mg/dm3 1,5 mg/dm3 6,5 – 9 Eko-Ekspert S.C., Katowice Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków w Komorowie dla gminy i miasta Miechów związana jest: ze zwiększeniem wymagań dotyczących jakości ścieków oczyszczonych odprowadzanych do wód płynących w świetle Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1993 r.; z koniecznością modernizacji i unowocześnienia obiektów związanych z utylizacją osadów ściekowych Charakterystyczne przepływy potoku Cichy przedstawiają się następując: QSN = 0,082 m3/s; QŚ = 0,273 m3/s; W rejonie Miechowa występują dwa poziomy wodonośne: 1. Poziom górnokredowy związany z występowaniem spękanych i szczelinowatych wapieni i margli. Poziom ten ujmowany jest przez studnie głębinowe. 2. Poziom czwartorzędowy związany głównie z lessami i glinami nie posiada większego znaczenia. Woda gruntowa występuje w postaci intensywnych sączeń pomiędzy lessami i pyłami. Obecność wody na tym obszarze stwierdzono na głębokości od 2,8 do 4,8 m. 4.3.1 Opis przyjętej technologii. Proces oczyszczania ścieków prowadzony będzie na: Części wstępnej oczyszczalni /część mechaniczna oczyszczalni; Części biologicznej; Urządzenia do magazynowania i dozowania PIX-u; W skład oczyszczalni ścieków wchodzą również obiekty do przeróbki osadów powstałych w procesie oczyszczania ścieków. Część wstępna oczyszczalni – zadaniem części wstępnej oczyszczalni jest przyjęcie i wstępne oczyszczanie dopływających do oczyszczalni ścieków. Część biologiczna oczyszczalni – oczyszczanie ścieków na drodze biologicznej, prowadzone będzie przy wykorzystaniu technologii biologicznego usuwania azotu ogólnego w ściekach przy równoczesnym zapewnieniu wysokiego stopnia usuwania związków organicznych, azotu amonowego i zawiesiny oraz systemu usuwania związków fosforu na drodze biologicznej. System składa się z beztlenowej komory, która znajduje się przed dwoma reaktorami o równej pojemności, które są ze sobą połączone przewodem i osadników wtórnych. Reaktory biologiczne pracują naprzemiennie i są wyposażone w urządzenia do napowietrzania i mieszania. Cały cykl eksploatacyjny składa się z czterech faz i nie wymaga prowadzenia recyrkulacji wewnętrznej. Obiekty do przeróbki osadów ściekowych powstałych w procesie oczyszczania ścieków – obecnie prowadzony jest proces fermentacji osadów ściekowych w dwóch otwartych komorach. Otwarte komory fermentacyjne są uciążliwe w eksploatacji i nie zapewniają odpowiedniego rozkładu substancji organicznych zawartych w osadach ściekowych. Dlatego też założono, że w ramach rozbudowy i modernizacji istniejącej oczyszczalni ścieków zrealizowana zostanie zamknięta komora fermentacyjna do prowadzenia fermentacji metanowej mezofilowej. Do komory fermentacyjnej kierowane będzie: Osad wstępny powstały w wyniku prowadzonego procesu sedymentacji w osadnikach wstępnych. Osad ten przed wprowadzeniem do komory poddany zostanie procesowi zagęszczenia w zagęszczaczu grawitacyjnym. Osad biologiczny nadmierny powstały w wyniku przyrostu biomasy w procesie biologicznego oczyszczania ścieków. Osad ten przed wprowadzeniem do komory fermentacyjnej poddany zostanie procesowi zagęszczania w zagęszczaczu mechanicznym. Tłuszcz z piaskownika Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 64 Przefermentowany osad z komór fermentacyjnych odprowadzany będzie do zbiornika magazynowego i następnie będzie poddany procesowi końcowego odwadniania i wapnowania, następnie tymczasowego magazynowania na składowisku osadu. 4.3.2 Oczyszczalnia mechaniczna. 1. Budynek stacji zlewnej 01 – obiekt nowy; w budynku stacji zlewnej będzie stanowisko przeznaczone do przyjmowania ścieków dowożonych wozami asenizacyjnymi z pomiarem ich ilości i jakości oraz oddzielenia skratek. Ścieki te po oddzieleniu skratek przepływać będą kanałem grawitacyjnym do zbiornika wyrównawczo uśredniającego obiekt 02. 2. Zbiornik wyrównawczo uśredniający 02 – obiekt nowy; zbiornik ten przeznaczony jest do wyrównania ilości i uśrednienia jakości ścieków dowożonych przed wprowadzeniem ich do ciągu technologicznego oczyszczalni. 3. Budynek krat 03 – obiekt istniejący, modernizowany; w budynku krat zainstalowane zostaną dwie kraty z automatycznym usuwaniem skratek. Urządzenia te przeznaczone są do oddzielenia ze środków grubych części pływających lub wleczonych zwanych skratkami. 4. Pompownia ścieków Iº - 04 – obiekt istniejący, modernizowany; ścieki dopływające z budynku krat podnoszone są za pomocą pomp zainstalowanych w tym obiekcie na poziom, który zagwarantuje swobodny grawitacyjny przepływ przez kolejne obiekty procesu technologicznego. W pompowni odbywać się będzie pomiar przepływu ścieków. 5. Budynek separatora piasku 05 – obiekt nowy; funkcją technologiczną separatora piasku jest przepłukanie i odwodnienie piasku oddzielonego w piaskowniku. Ponadto w budynku separatora zlokalizowana będzie pompa tłuszczu transportująca tłuszcz ze studni tłuszczu do WKFZ. 6. Piaskownik 06 – obiekt nowy; piaskownik przeznaczony jest do oddzielenia ze ścieków części mineralnych tj. piasku oraz tłuszczu. Zabezpiecza to pompy i urządzenia mechaniczne przed nadmiernym zużyciem oraz obiekty technologiczne przed zapiaszczeniem 7. Osadnik wstępny 07 – obiekt istniejący modernizowany; w osadniku wstępnym następuje sedymentacja zawiesiny łatwoopadalnej poprzez odpowiedni rozdział strugi dopływających ścieków. W celu zapewnienia dostatecznego rozdziału dopływ do osadnika jest tak zaprojektowana, aby szybkość wypływającej strugi ścieków była możliwie jak najmniejsza. Osadnik wstępny wyposażony jest w pomost jezdny, do którego jest podwieszony zgarniacz denny osadu oraz zgarniacz powierzchniowy części pływających. Zgarniacz denny przeznaczony jest do zgarniania z dna do leja osadowego opadającej zawiesiny. Z leja zawiesina w formie osadu odprowadzana jest do obiektów związanych z przeróbką osadów ściekowych. Natomiast zgarniacz powierzchniowy zgarnia części pływające do punktu ich automatycznego usuwani. Dalej części pływające po otwarciu zasuwy z napędem elektrycznym odprowadzane są do studni części pływających. Ścieki po oddzieleniu zawiesiny łatwoopadalnej za pomocą przelewu pilastego odprowadzane są do części biologicznej oczyszczalni. 4.3.3 Oczyszczalnia biologiczna. 1. Komora predenitryfikacji 08, komora beztlenowa 09 – obiekty istniejące modernizowane; w komorach predenitryfikacji i beztlenowej zachodzą procesy których celem jest zapewnienie wystarczającego biologicznego usuwania fosforu, oraz dobrej opadalności osadu. Ścieki są mieszane z osadem recyrkulowanym z osadników wtórnych. 2. Pompa ścieków IIº 10 – obiekt istniejący modernizowany; pompownia ta przeznaczona jest do przetłaczania ścieków zmieszanych z osadem recyrkulowanym do wyniesionych komór napowietrzania osadu czynnego obiekt 11 i 12. Na pompownie ścieków IIº zaadoptowana została istniejąca pompownia osadów, która składa się z otwartej czerpni i hali pomp. 3. Komory napowietrzania osadu czynnego 11,12 – obiekt istniejący modernizowany; istniejące dwie otwarte komory fermentacyjne zaadoptowane zostaną na komory napowietrzania osadu czynnego, które wyposażone zostaną w ruszt napowietrzający oraz mieszadła średnio lub wolnoobrotowe. Obiekt ten przeznaczony jest do usuwania związków organicznych oraz związków azotu na drodze biologicznej. Biologiczne oczyszczanie ścieków przebiegać będzie w warunkach tlenowych, które będą utrzymywane w komorach napowietrzania osadu czynnego poprzez działanie bakterii tlenowych. Osad nadmierny będzie usuwany poprzez pompę osadu nadmiernego do dalszej obróbki. 4. Budynek dmuchaw 32 – obiekt nowy; w obiekcie tym zainstalowane zostaną dmuchawy, które przeznaczone są do napowietrzania komór osadu czynnego oraz układ rurociągów sprężonego powietrza. 5. Dystrybutor 13 – obiekt nowy; funkcją dystrybutora jest odpowiedni rozdział ilości ścieków pomiędzy osadniki wtórne. Regulacja dopływu odbywać się będzie za pomocą trzech zastawek przelewowych i dla nowego osadnika dodatkowo jednego przelewu ruchomego ustawionego powyżej w/w. 6. Osadniki wtórne 14,15 – obiekty istniejące modernizowane Eko-Ekspert S.C., Katowice Osadnik wtórny 16 – obiekt nowy; osadniki wtórne przeznaczone są do końcowej sedymentacji tj. oddzielenia osadu od oczyszczonych ścieków. Osadniki wtórne wyposażone zostały w zgarniacze denne osadu oraz zgarniacze części pływających. 7. Przelew Thomsona 17 – obiekt istniejący nie modernizowany. 8. Wylot do odbiornika 18 – obiekt istniejący nie modernizowany. 4.2.3.1 4.3.3.1 Obiekty do przeróbki osadów ściekowych 1. Pompownia osadu wstępnego 19 – obiekt nowy; funkcją technologiczną pompowni jest podanie osadu zgromadzonego w leju osadowym osadnika wstępnego do zagęszczacza osadu wstępnego. 2. Zagęszczacz osadu wstępnego 20 – obiekt nowy; zagęszczacz osadu wstępnego przeznaczony jest do grawitacyjnego zagęszczania osadu celem zmniejszenia jego uwodnienia a tym samym zmniejszenia jego objętości. Pozwoli to na zmniejszenie obciążenie hydraulicznego dalszych obiektów związanych z przeróbką osadów ścieków. 3. Pompownia osadu wtórnego 21 – obiekt nowy; w obiekcie tym zainstalowane zostaną pompy do przetłaczania osadu recyrkulowanego do komory predenitryfikacji – obiekt 08 oraz osadu nadmiernego do zagęszczacza nadmiernego zlokalizowanego w obiekcie 25 4. Komora fermentacyjna WKFZ 22 – obiekt nowy; W zamkniętych komorach fermentacyjnych zachodzić będą procesy fermentacji metanowej mezofilnej. Łatwo rozkładalna substancja organiczna ulegnie rozkładowi. W procesie rozkładu powstanie biogaz oraz woda, wytworzony biogaz będzie ujmowany za pomocą dzwonu gazowego i będzie magazynowany w zbiorniku gazu. Biogaz wykorzystany zostanie do produkcji ciepła w kotłowni gazowej w szczególności dla potrzeb technologicznych. Nadmiar wytworzonego biogazu przeważnie w okresie letnim spalany będzie w pochodni gazowej. 5. Budynek operacyjny 23 – obiekt nowy; w budynku tym zlokalizowane zostaną urządzenia współpracujące z komorą WKFZ. 6. Zbiornik magazynowy osadu przefermentowanego 24 – obiekt nowy; zbiornik ten przeznaczony jest do magazynowania osadu przefermentowanego odprowadzanego z komory WKFZ w ilości równej wprowadzanego osadu tj. ok. 67 m3/d. 7. Budynek odwadniania osadu 25 – obiekt nowy; w budynku tym zainstalowane zostaną urządzenia do zagęszczania osadu nadmiernego, urządzenia do końcowego odwadniania osadów przefermentowanych, oraz urządzenia związane z wapnowaniem osadu za pomocą wapna palonego CaO. 8. Studnia wody płucznej 26 – obiekt nowy; funkcją technologiczną obiektu jest zgromadzenie części oczyszczonych ścieków i podanie ich do urządzenia hydroforowego umieszczonego w budynku odwadniania osadu 25. Ścieki te wykorzystane będą jako woda technologiczna do płukania urządzeń zagęszczających osady. 9. Studnia tłuszczu 27 – obiekt nowy; funkcją studni jest zgromadzenie tłuszczu wytrąconego w piaskowniku, wymieszanie go z osadem z WKFZ oraz wtłoczenie do obiegu recyrkulacyjnego WKFZ. 10. Zbiornik do kompostowania skratek 36; 11. Zbiornik gazu 30 – obiekt nowy; funkcją technologiczną obiektu jest magazynowanie wytworzonego w WKFZ biogazu. 4.4 Składowisko odpadów komunalnych dla Gminy i Miasta Miechów. Na podstawie Decyzji znak: RGR 7644/46/2003 z dnia 29.12.2003 wydanej przez Starostę Miechowskiego Składowisko Odpadów Komunalnych w Miechowie ma być zamknięte do dnia 30.04.2007r. 4.4.1.1 Lokalizacja i wielkość składowiska. Składowisko odpadów komunalnych w Miechowie zlokalizowane jest w części południowej miasta Miechowa między ul. Ogrodową, a przebiegającym od strony północnej wąwozem określanym jako „Doły Komorowskie”. Powierzchnia składowiska wynosi około 1,8 ha i funkcjonuje ono od 1959 r. Ilość odpadów zgromadzonych na składowisku do 1997 r. szacuje się na 180 792 m³. Przyjmując średnią ilość dowożonych odpadów w latach 1997-2000 po ok. 15 000 m³/rok, obecny stan zeskładowanych odpadów określa się na 230 000 Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 66 m³. Na składowisku zdeponowane są odpady komunalne z miasta i terenu gminy Miechów, a do roku 1994 dowożone były także z gminy Charsznica. Składowanie odpadów w I etapie eksploatacji odbywało się na działce Nr 2091/2 o powierzchni ok. 1,0 ha przez ok. 20 lat. Było to składowanie wgłębne. Po wypełnieniu odpady składowano na wyrównanej powierzchni, tworząc składowisko nadpoziomowe – II etap. W III etapie rozpoczęto składowanie odpadów na działce sąsiedniej po stronie wschodniej (dz. Nr 2090/3). Grubość warstwy odpadów od strony południowej wynosi od 5,0 do 1,0 m, a od strony północnej 17,7 m. Na terenie składowiska, w części południowo-zachodniej zlokalizowane są dwa baraki dla kierownika składowiska i na spychacz. Nad składowiskiem przebiega linia wysokiego napięcia. Dojazd do składowiska odbywa się ul. Piłsudskiego (prowadzi ona z centrum miasta w stronę Krakowa), a następnie drogą utwardzoną żużlem na odcinku 1,0 km. Eksploatowane składowisko zlokalizowane jest poza terenem zabudowanym. Najbliższa zabudowa mieszkalna występuje: od północy w odległości od 180 do 250 m, od zachodu dwa zabudowania mieszkalne w odległości 300 m, od południa brak zabudowy, od wschodu ze składowiskiem sąsiaduje z zakładem transportowym. Składowisko w obecnym stanie nie posiada żadnych urządzeń zabezpieczających środowisko przed negatywnym wpływem. Dno niecki, w której są zdeponowane odpady nie było uszczelnione. Eksploatacja składowiska polega na okresowym plantowaniu z zagęszczaniem odpadów przy pomocy spychacza. Następnie odpady przesypywane są warstwą izolacyjną z gruntu. Sypanie odpadów prowadzone było na zwał, co spowodowało występowanie wysokich skarp (kilkanaście metrów) posiadających miejscami bardzo strome nachylenie. Obecnie składowisko zarządzane jest przez Zakład Gospodarki Komunalnej w Miechowie. 4.4.1.2 Sposób rekultywacji składowiska. Założenia inwestycyjne rekultywacji składowiska. W celu „przywrócenia” środowisku obecnie eksploatowanego składowiska i wkomponowania go w istniejącą topografię należy rozpocząć prace rekultywacyjne, które przyczynią się do nadania odpowiedniej estetyki całemu terenowi. Na prace związane z procesem rekultywacji składać się będą: roboty ziemne modelujące obszar wysypiska w sektorze wschodnim, środkowym, zachodnim i przeznaczenie tego terenu pod rekultywację, gospodarkę odciekami, odprowadzenie wód opadowych z terenu całego wysypiska(zastosowanie opaskowych rowów, zbierających powierzchniowe wody deszczowe), odgazowanie terenu składowiska poprzez system studzienek odgazowujących, usprawnienie zaplecza technicznego, ogrodzenie terenu składowiska, rekultywacja biologiczna. 4.4.1.3 Techniczny sposób zamknięcia składowiska odpadów. Przed przystąpieniem do wykonania rekultywacji technicznej sektora środkowego, gdzie jest konieczne przemieszczenie dużych ilości zdeponowanych wcześniej odpadów z uwagi na konieczność złagodzenia nachylenia skarp, należy w pierwszej kolejności przygotować miejsce na ich wbudowanie w sektorze zachodnim i wschodnim. Ilość odpadów do przemieszczania i odpady z bieżącej eksploatacji składowiska swoją objętością przekroczą możliwość składowania w sektorze środkowym. 1. Przygotowanie sektorów zachodniego i wschodniego polegać będzie na odpowiednim ukształtowaniu i uszczelnieniu dna składowiska w ich obrębie. Eko-Ekspert S.C., Katowice W tym celu należy wykonać obu sektorów składowiska następujące prace: roboty ziemne polegające na usunięciu z tych rejonów zalegających tam odpadów z przemieszczeniem ich z sektora środkowego, zdjęciu wierzchniej warstwy ziemi urodzajnej o grubości ok. 20 cm i zdeponowaniu jej poza granicą robót, a następnie wyprofilowaniu dna i skarp. Głębokość wykopów niwelacyjnych ok. 1,5 m. wykonanie uszczelnienia mineralnego składającego się z dwóch warstw gliny o łącznej grubości 50cm (2x25cm) o współczynniku filtracji k≤1,0x10-9m/s; warstwę tę należy wykonać na całej powierzchni dna sektorów zachodniego i wschodniego zagęszczając ją do ID = 0,95 wg Proctora. wykonanie uszczelnienia syntetycznego z geomembrany PEHD o grubości 2 mm łączonej zgrzewem dwuotworowym i zakotwionej na całym obwodzie w rowku kotwiącym; z uwagi na duże nachylenie skarp do ich uszczelnienia należy zastosować folię dwustronnie teksturowaną. wykonanie obsypki filtracyjno-ochronnej o grubości 40 cm o współczynniku filtracji k ≤1,0x10-4 m/s, wykonanie drenażu odcieków z rur perforowanych PEHD Dn200 ułożonego w warstwie filtracyjnoochronnej w obsypce żwirowej. Na tak przygotowane podłoże można wbudować odpady z bieżącej eksploatacji i odpady przemieszczane z profilowanych skarp. W trakcie wbudowywania odpadów skarpy należy profilować z nachyleniem 1:3. 2. Przygotowanie do rekultywacji sektora środkowego będzie polegało na ukształtowaniu istniejącej czaszy składowiska z nadaniem jej odpowiedniego kształtu i spadków w celu prawidłowego odprowadzenia wód opadowych oraz aby można było wykonać rekultywację techniczną i biologiczną. Odpady z obrębu skarpy północnej przemieszczone zostaną do wcześniej przygotowanych sektorów zachodniego i wschodniego. Wierzchowinę składowiska należy wykonać z niewielkim ~ 2% spadkiem w kierunku skarpy północnej. Czoło skarpy winno posiadać nachylenie w stosunku 1:3. 3. Po ukształtowaniu i wyprofilowaniu skarp i wierzchowiny składowiska w poszczególnych sektorach, należy przystąpić do dalszych prac rekultywacyjnych, polegających na: wykonaniu warstwy wyrównawczo odgazowującej grubości 30 cm o współczynniku filtracji k>1,0x10-4m/s ułożonej bezpośrednio na zagęszczonych odpadach, wykonaniu instalacji odgazowujących – 3 studnie w sektorze zachodnim, 3 studnie w sektorze środkowym i 1 w sektorze wschodnim, wykonaniu uszczelnienia z folii PEHD grubości 1,5 mm obustronnie teksturowanej na skarpach i gładkiej na wierzchowinie, wykonaniu warstwy filtracyjno-ochronnej o grubości 30 cm z piasku, ułożeniu geowłókniny separacyjnej o gramaturze 200 g/m2 na całej powierzchni skarp i wierzchowiny, wykonaniu rowów opaskowych odprowadzających wody powierzchniowe ze zrekultywowanych skarp składowiska, wykonaniu od strony południowej, wschodniej i zachodniej składowiska 10 metrowej szerokości pasa zieleni izolacyjnej. 4. Rekultywacja techniczna składowiska prowadzona będzie na poszczególnych sektorach w kolejności ich przygotowania i zamykania. Po przeprowadzeniu rekultywacji technicznej, która ma umożliwić wykonanie rekultywacji biologicznej, mającej na celu przywrócenie środowisku naturalnemu terenu zajętego pod wysypisko, poprzez odtworzenie nowych biologicznych wartości użytkowych gruntu. Rekultywacja biologiczna polegać będzie na wykonaniu odpowiednich warstw okrywających, prowadzeniu zabiegów biologicznych oraz w końcowym etapie posadzeniu drzew i krzewów. a) warstwa okrywająca: podglebie o grubości 50 cm, warstwa ziemi urodzajnej o grubości 20 cm, Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 68 b) zabiegi biologiczne: obsiew terenu mieszanką traw, pielęgnacja trawy, nawożenie traw, c) nasadzenie drzew i krzewów w pasie ochronnym składowiska. 5. W celu zabezpieczenia wysypiska przed dostaniem się na jego teren osób niepowołanych oraz zwierząt, całość będzie należało ogrodzić. Projektuje się ogrodzenie terenu wysypiska z siatki o wysokości 2 m, na słupkach stalowych z rur 76/5 mm w rozstawie 2,4 m, obetonowanych. Eko-Ekspert S.C., Katowice 4.4.1.4 Monitoring składowiska. Po zamknięciu składowiska w dalszym ciągu zachodzić będą procesy mineralizacji odpadów a w związku z zawartością wilgoci w odpadach pojawiać się będą jeszcze przez pewien czas odcieki. Dla określenia wpływu istniejącego składowiska po rekultywacji będzie prowadzony monitoring środowiska szczególnie w zakresie monitoringu wód powierzchniowych i gruntowych. W tym celu zaleca się monitorowanie wód podziemnych przez okres 30 lat dwa razy do roku w okresie wzmożonej infiltracji (kwiecień i październik). Dla monitorowania wód podziemnych poziomu górno-kredowego w rejonie składowiska w Miechowie planuje się odwiercenie 4 piezometrów obserwacyjnych: piezometru P-1, P-4 do głębokości ok. 60 m od strony północno-zachodniej składowiska na dopływie wód podziemnych piezometrów, P-2 i P-3 do głębokości ok. 70 m, od strony południowej i południowo-wschodniej składowiska na odpływie wód podziemnych. Wiercenia wykonane będą w rurach osłonowych ø 200. W dowierconych otworach zainstalowane zostaną piezometry wykonane z rur PEHD ø 160. Przestrzeń między rurą osłonową, a piezometrem wypełniona będzie piaskiem filtracyjnym. Ostatnie 2 m piezometru wykonane będą z rury perforowanej PEHD owiniętej siatką nylonową. Piezometr od góry ma być zakończony kołpakiem z rury stalowej. HARMONOGRAM Realizacji przedsięwzięcia polegającego na rekultywacji istniejącego wysypiska odpadów komunalnych dla miasta i gminy Miechów uwzględniający technologię prac. Lp . Planowane prace 1. Uzyskanie prawomocnego pozwolenia na budowę na przełożenie linii energetycznej, Termin 1. 2. 3. 1. 01.01. - 30.06.2004 r. 2. 01.07. – 31.12.2004 r. 3. 4. 5. Uzyskanie prawomocnego pozwolenia na budowę dla rekultywacji składowiska, Przełożenie linii energetycznej SN 15 kV, Usprawnienie zaplecza technicznego: Ustawienie typowego kontenera biurowo-socjalnego, Wykonanie przyłącza wody, Wbudowanie zbiornika bezodpływowego na ścieki, Przyłącze kanalizacji sanitarnej między kontenerem, a zbiornikiem, Doprowadzenie energii elektrycznej, Wykonanie brodzika do dezynfekcji kół, 2. Wykonanie piezometrów, 3. Wykonanie tymczasowego ogrodzenia 4. Deponowanie odpadów jako materiału budulcowego dla ukształtowania docelowego terenu. 1. Korytowanie terenu sektora wschodniego pod uszczelnienie, 2. Wykonanie uszczelnienia sektora wschodniego, 3. Wykonanie drenażu odcieków: sektor wschodni, 4. Wykonanie przepompowni odcieków oraz zbiorników na odcieki, 5. Wbudowywanie odpadów jako materiału budulcowego dla ukształtowania docelowego terenu, 1. Korytowanie terenu sektora zachodniego pod uszczelnienie, 2. Wykonanie uszczelnienia sektora zachodniego, 3. Wykonanie drenażu odcieków: sektor zachodni, 4. Wykonanie przepompowni odcieków oraz zbiorników na odcieki, 5. Wykonanie studni odgazowywujących wysypisko 6. Wbudowywanie odpadów jako materiału budulcowego dla ukształtowania docelowego terenu, 7. Wykonanie ogrodzenia terenu składowiska 1. Prace ziemne: niwelacja skarpy od strony północnej - doprowadzenie do nachylenia mniejszego niż 1:3, 2. Wykonanie drenażu strona odcieków – strona północna, 3. Wbudowywanie odpadów jako materiału budulcowego dla ukształtowania docelowego terenu, Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 01.01. - 30.06.2005 r. 01.07. – 31.12.2005 r 01.01. - 30.06.2006 r. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 1. Wbudowanie odpadów jako materiału budulcowego dla ukształtowania docelowego terenu 2. Uszczelnienie od góry sektorów: wschodniego, środkowego, zachodniego, 6. 3. Wykonanie warstw filtracyjnych, a następnie podglebia i humusu, 4. Wykonanie rowów opaskowych 1. Zabiegi biologiczne: Nawożenie, 4. Obsiew terenu mieszanką traw, Pielęgnacja trawy, nasadzenia krzewów. 70 01.07. – 31.12.2006 r 01.01. - 30.04.2007 r. 4.5 Gospodarka cieplno – gazowa Rozpoznanie infrastruktury zaopatrzenia w ciepło oraz energie elektryczną i paliwa gazowe, wykazały że istniejący system (infrastruktura + organizacja) w pełni można zaspokoić aktualne potrzeby Gminy w zakresie zaopatrzenia w te nośniki energii. Potrzeby cieplne gminy Miechów pokrywane są w 100% ze źródeł ciepła zlokalizowanych na terenie Gminy: - komunalne źródła ciepła z systemami dystrybucji ciepła – Zakład Gospodarki Komunalnej, - lokalne źródła ciepła, - indywidualne źródła ciepła w budynkach jednorodzinnych i gospodarstwach rolnych. Miasto Miechów pokrywa swoje zaopatrzenie na energię cieplną przede wszystkim na bazie małej i średniej mocy kotłowni wbudowanych lub wolno stojących oraz indywidualnych ogrzewań opartych na piecach węglowych lub elektrycznych. Aktualny stan techniczny infrastruktury zaopatrzenia w ciepło jest niezadawalający – źródła ciepła opalane paliwami stałymi wytwarzają około 93,7% energii cieplnej i w decydującej mierze są źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza. Przez teren Gminy przeprowadzony został gazociąg wysokoprężny relacji Proszowice – Sędziszów, zaopatrujący docelowo w gaz między innymi miasto i sołectwa gminy Miechów oraz gminy sąsiadujące. W mieście wybudowano - jako pierwszy etap planowanej gazyfikacji – sieć gazową, średnioprężną o długości 3 180 m.b. z przyłączami o łącznej długości 540 m.b. Możliwość przesyłowa sieci gazowych są wykorzystane w minimalnym stopniu, sieć gazowa jest praktycznie nie użytkowana. Do roku 2015 planuje się budowę około 400 km sieci rozdzielczej średniego ciśnienia z połączeniami domowymi, co pozwoli w perspektywie przyłączenie 8 070 odbiorców , w tym w mieści Miechów 5 384. 4.6 Gospodarowanie energią Energetyka odnawialna to jeden z zasadniczych elementów rozwoju zrównoważonego. Kraje rozwinięte i pretendujące do miana nowoczesnych dostrzegają konieczność ograniczenia emisji z procesów spalania paliw energetycznych oraz konieczność poszukiwania alternatywnych źródeł energii wobec ekonomicznego i fizycznego wyczerpywania się zasobów paliw kopalnych. Pierwsze regulacje w tym zakresie pojawiły się w UE w 1997 roku, kiedy opublikowano Białą Księgę " Energia dla przyszłości - odnawialne źródła energii" dokument ten wyznaczał dla cel dla krajów członkowskich, jakim było osiągnięcie w 2010 r. 12% udziału energii ze źródeł odnawialnych w ogólnym bilansie energetycznym. Obecnie, z uwagi na konieczność intensyfikacji wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) – nie tylko ze względu na obowiązek wynikający z Dyrektywy 2001/77/EC Unii Europejskiej – konieczna jest identyfikacja i analiza Środowiska STRATEGIĄ ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ celem strategicznym jest zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo – energetycznym kraju do 7,5% w 2010 roku i do 14 % w 2020 roku w strukturze zużycia nośników pierwotnych. W "Założeniach polityki energetycznej Polski do 2020 roku" mając na uwadze minimalizacje negatywnych skutków oddziaływań sektora energii na środowisko naturalne rząd Polski wskazał na konieczność, a nawet obowiązek dokonywania zmian w planach funkcjonowania i rozwoju sektora energetycznego w celu ochrony tego środowiska i konieczność stosowania zasad zrównoważonego rozwoju w harmonii ze środowiskiem naturalnym. Odnawialne źródła energii mogą stanowić istotny udział w bilansie energetycznym poszczególnych gmin naszego kraju. Mogą przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego regionu, a zwłaszcza do poprawy zaopatrzenia w energię na terenach o słabo rozwiniętej infrastrukturze energetycznej. Potencjalnie największym odbiorcą energii ze źródeł odnawialnych może być rolnictwo, a także mieszkalnictwo i komunikacja. Współczesne gospodarstwa rolne potrzebują coraz większe ilości energii. Główna jej część jest zużywana na potrzeby produkcyjne. Wzrasta również jej zużycie w gospodarstwach domowych. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii na terenach typowo rolniczych może przyczynić się do obniżenia kosztów związanych z funkcjonowania gospodarstwa. Równie ważnym czynnikiem rozwijania technologii bazujących na odnawialnych źródeł energii jest eliminacja negatywnych zmian stanu środowiska. Intensywne wykorzystanie i przetwarzanie tradycyjnych surowców energetycznych wywiera, bowiem bardzo niekorzystny wpływ na zasoby natury. Do Eko-Ekspert S.C., Katowice najpoważniejszych zagrożeń środowiska należy groźba zmiany klimatu powodowana podgrzewaniem atmosfery w wyniku wzrastającej koncentracji gazów szklarniowych. Zwiększające się stężenie w atmosferze takich gazów jak: dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu oraz syntetycznie otrzymywanych chlorowcowanych węglowodorów przyczynia się w 55% do nasilenia efektu cieplarnianego. Nie bez znaczenia jest również wzrost cen konwencjonalnych źródeł energii wynikających z rosnących kosztów wydobycia energii, kosztownych technologii oczyszczania spalin i unieszkodliwiania odpadów, wprowadzenia ograniczeń i opłat związanych z emisją dwutlenku węgla (i efektem cieplarnianym), szerszego niż dotychczas uwzględniania kosztów zewnętrznych w kosztach produkcji poprzez różnego rodzaju narzuty ekologiczne, spowodował wzrost zainteresowania nowymi źródłami energii, pozbawionymi takich wad i obciążeń. Zwrócono, więc uwagę na paliwa dostępne lokalnie i niejednokrotnie bezproduktywnie marnotrawione. Technologie odnawialnych źródeł energii rozwijają się dosyć szybko i mogą konkurować z konwencjonalnymi systemami energetycznymi lokalnych możliwości w tym zakresie. 4.6.1 Tendencje rozwoju odnawialnych źródeł energii. 4.6.1.1 Ziarno owsa, słoma, zrębki drewniane. Gmina Miechów jest regionem typowo rolniczym. Powierzchnia gminy wynosi ogółem 14783 ha, w tym użytki rolne zajmują powierzchnię 13 047 ha, co stanowi 88% całkowitej powierzchni gminy. Największy udział wśród użytków rolnych w gminie Miechów zajmują grunty orne – 12 256 ha co stanowi 94% użytków rolnych. Powierzchnia zasiewów zbóż zajmuje 7614 ha, z czego 500 ha obsiane jest owsem, którego wydajność z 1 ha wynosi: 2100 kg /ha – słomy, 3000 kg /ha – ziarna, Z ogólnej powierzchni zasiewów zbóż na terenie naszej gminy można wyprodukować około 29387 ton słomy, z czego około 1/3 ogólnej ilości wyprodukowanej słomy nie jest zagospodarowana w gospodarstwach, lecz pozostaje na polach i jest przyorywana. Bardzo często nadwyżki słomy są spalane na polach, co powoduje poważne zagrożenia dla zdrowia mieszkańców i szkody ekologiczne. Wynika z tego, że około 9796 ton słomy można wykorzystać do produkcji energii cieplnej. Po przystąpieniu Polski do UE gospodarstwa rolne w naszym kraju ze względów ekonomicznych będą dążyły do monokultury upraw, co z kolei będzie elementem niekorzystnym z punktu widzenia ekologii (namnażanie się patogenów chorobotwórczych, nasilenie występowania szkodników). W tym przypadku wykorzystanie owsa jako elementu w płodozmianie byłoby korzystne zarówno dla efektywności produkcji rolnej jak i dałoby możliwość wykorzystania tego surowca do celów opałowych. Bardzo ważnym elementem wykorzystania owsa jako materiału opałowego w gospodarstwach domowych jest fakt, że rolnicy są w stanie sami zaplanować i wyprodukować taką ilość surowca, aby zabezpieczał potrzeby własne. W przypadku, gdy areał zasiewów pozwoli na wyprodukowanie nadwyżki surowca, mógłby być on sprzedany (dodatkowe źródło dochodu dla gospodarstwa). Nie bez znaczenia jest też fakt, że w przypadku produkcji „opału z biomasy” we własnym gospodarstwie, rolnik nie musi jednorazowo wydawać dużej sumy pieniędzy na zakup opału tradycyjnego. Do kosztów produkcji rolnik zazwyczaj nie wlicza własnej pracy, co nawet w przypadku porównywalnych wartości ceny jednego i drugiego rodzaju opału, daje przewagę produkowanemu we własnym gospodarstwie (bioopału). Gmina Miechów oprócz zakupu przystawek wykorzystywanych w tradycyjnych piecach c.o. do spalania ziarna owsa, planuje w najbliższej przyszłości zakup urządzeń do produkcji granulatu (pellets) ze zrębków drewna i słomy. Granulatem odpadów drewna i słomy, nazywamy przetworzone odpady drzewne lub słomiane (trociny, wióry, zrębki lub słomę) prasowane pod wysokim ciśnieniem. Granulat taki produkowany jest w laskach o śred. 625 mm i długości kilku cm. Paliwo takie charakteryzuje się niską zawartością wilgoci(8-12%), popiołów(0,5%) i substancji szkodliwych dla środowiska, oraz wysoką wartością energetyczną te powodują, że jest to paliwo przyjazne środowisku, a jednocześnie łatwe w transporcie, magazynowaniu i dystrybucji. Granulat jako paliwo Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 72 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW nadaje się do wykorzystania zarówno w instalacjach indywidualnych, jaki i systemach ciepłowniczych. Przeznaczony jest głównie dla małych instalacji, ze względu na łatwość zaopatrzenia w surowiec. W nowoczesnych dużych kotłowniach do spalania biomasy używa się głównie paliwa mniej przetworzonego, w postaci zrębków i trocin – ze względów ekonomicznych. Zastosowanie takiego typu paliwa na terenie gminy Miechów, wpłynęłoby bardzo pozytywnie na wykorzystanie całości masy roślinnej wyprodukowanej w gospodarstwie, co z kolei znacznie obniżyłoby koszty pozyskania energii. Konieczność rozwijania technologii energetycznych bazujących na odnawialnych źródłach energii (także biomasie), wynika przede wszystkim z negatywnych zmian stanu środowiska. Do najpoważniejszych zagrożeń środowiska należy groźba zmiany klimatu powodowana antropogennym podgrzewaniem atmosfery w wyniku wzrastającej koncentracji gazów szklarniowych. Zwiększające się w atmosferze takich gazów jak: dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu w istotny sposób mogą wpływać na podwyższenie średniej temp. Ziemi i w rezultacie zmiany klimatu. Stężenie dwutlenku węgla w atmosferze wzrasta o 0,4% rocznie, co nasila „efekt cieplarniany”. Wykorzystanie roślin do produkcji energii nie zwiększa stężenia CO2 i SO2 w atmosferze, niska jest również emisja związków z grupy tlenków azotu. Spalanie biomasy daje jedynie nieco większą emisję pyłów do atmosfery. Ogólnie biorąc wytwarzanie energii z roślin i innych odnawialnych źródeł energii nie wywiera niekorzystnego wpływu na środowisko naturalne i jest zgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju. 4.6.1.2 Kolektory słoneczne. Jednym z coraz popularniejszych rozwiązań pozyskiwania energii jest zastosowanie kolektorów słonecznych do podgrzewania wody. Potencjał teoretyczny promieniowania słonecznego w Polsce szacuje się na 3,3 do 4 GJ/m2 rocznie. Oznacza to 1,1 x 106 PJ rocznie w przeliczeniu na powierzchnię kraju, głównie od kwietnia do września – około 80%. Energia słoneczna może być przetwarzana na prąd i ciepło przez instalacje zamontowane na dachach budynków i w miejscach zabudowanych. Kolektor słoneczny płaski przystosowany jest do montażu na połaci dachowej i pokryty jest taflą szkła odporną na wpływy warunków atmosferycznych. Szkło blokuje odbijanie promieni słonecznych, od absorbera natomiast przepuszcza promieniowanie zewnętrzne, pośrednie jak i padające pod kątem. Składający się z miedzianych rurek i pokryty warstwą tlenku tytanu absorber przekazuje ciepło do cyrkulującego w nim czynnika grzewczego. Zdecydowaną zaletą używania kolektorów słonecznych jest koszt jednostkowy uzyskania 1 kWh energii. Poniższa tabela przedstawia przykładowe koszty uzyskania ciepła z różnych nośników energii. Tabela nr 25.Koszty uzyskania ciepła z różnych nośników energii. Nośnik energii Energia elektr. Miejska sieć ciepłownicza Gaz płynny propan Gaz ziemny Olej opałowy Węgiel kamienny Kolektory słoneczne Wartość opałowa Cena jednostkowa Sprawność urządzeń - 0,41 zł/kWh 99% Koszt uzyskania 1 kWh energii 0,410 zł - 74,25 zł/GJ 99% 0,267 zł 90% 90% 90% 55% 80% 0,255 zł 0,152 zł 0,147 zł 0,091 zł 0,008 zł 38147 37700 29000 - 3 1,50 zł/m 1,42 zł/m3 1,40 zł/l 0,41 zł/kg - Tabela nr 26.Wielkość potencjału technicznego energii możliwa do pozyskania z odnawialnych źródeł energii w ciągu roku w Polsce. Źródło energii Biomasa Wg ekspertyzy EC BREC „Ekonomiczne i prawne efekty wykorzystania” [PJ] 895 Wg Strategii redukcji emisji gazów cieplarnianych [PJ] Wg raportu przygotowanego na potrzeby Banku Światowego [PJ] 128 810 Eko-Ekspert S.C., Katowice Energia wodna Zasoby geotermalne Energia wiatru Promieniowanie słoneczne Ogółem Całkowite zużycie energii pierwotnej w Polsce w 1998 r. 43 200 36 1340 2514 50 100 4 55 337 4069,6 Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 30 Około 200 4-5 370 Około 1414 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 4.6.1.3 74 Pompy ciepła Pompy ciepła są szczególnie przyjazne dla środowiska, jako urządzenia elektryczne nie emitują żadnych zanieczyszczeń. Niska energochłonność urządzeń powoduje, że całkowity równoważnik efektu cieplarnianego jest niższy od prawie wszystkich innych systemów grzewczych. Bardzo ważną cechą pozyskiwania energii przy wykorzystaniu pompy ciepła jest fakt korzystania przez użytkownika z energii środowiska „u siebie na miejscu” – bez transportu, magazynowania paliwa itd.. Pompy ciepła wykorzystują energię odnawialną gruntu za pomocą kolektora gruntowego poziomego jako tak zwane dolne źródło energii. Energia pobierana z gruntu w niskich temperaturach za pomocą kolektora gruntowego transformuje poprzez pompę ciepła na poziom temperatury rzędu 500C i przekazywana jest do instalacji ogrzewania budynku. Taki system grzewczy wykorzystano w Szkole Podstawowej Nr 2 im. M. Konopnickiej oraz Gimnazjum Nr 1 im. M. Miechowity w Miechowie. Zdecydowana większość szkół z terenu Gminy Miechów ogrzewana jest tradycyjnymi systemami ogrzewania, w których nośnikami energii cieplnej jest węgiel. Taki system nie tylko wymaga stałego dozoru przez pracowników obsługujących kotłownie ale również emituje ogromne zanieczyszczenia do powietrza wynikające ze spalania opału. Zgromadzenie odpowiedniej ilości opału na zabezpieczenie sezonu grzewczego wymaga odpowiednio przygotowanego do tego celu pomieszczenia jak również zorganizowania transportu na dostarczenie opału, co skutkuje dodatkowymi kosztami finansowymi. Pompy ciepła to przede wszystkim wytwarzanie ciepła w najbardziej ekonomiczny sposób. Bezpieczna i cicha praca urządzeń, automatyzacja systemu która umożliwia produkcję energii cieplnej z uwzględnieniem zmian pogodowych oraz ograniczenie emisji zanieczyszczeń, to argumenty które spowodowały, że podjęto decyzję o budowie nowoczesnych kotłowni do ogrzewania budynków szkolnych w sposób niekonwencjonalny, nowoczesny, przyjazny środowisku, oparty na zastosowaniu technologii pompy ciepła. W tym kontekście rozpoczęto w 2000 r. realizację budowy nowoczesnej kotłowni w Gimnazjum Nr 1 im. M. Miechowity w Miechowie. Jednocześnie w 2001 r. rozpoczęto budowę drugiej kotłowni opartej na pompie ciepła w Szkole Podstawowej Nr 2 im. M. Konopnickiej w Miechowie. Obie inwestycje zakończono i oddano do eksploatacji w 2002 r. Inwestorem zadania był Urząd Gminy i Miasta w Miechowie, który sfinansował całość przedsięwzięcia. Koszt inwestycji wyniósł 441 tys. zł. dla powierzchni użytkowej 5.429 m2. Zastosowanie pompy ciepła do ogrzewania budynków spowodowało wyeliminowanie tradycyjnych nośników energii takich jak : węgiel, gaz, olej opałowy na rzecz energii elektrycznej, służącej do napędu pompy ciepła wykorzystującej energię odnawialną zakumulowaną w gruncie. Jako źródło ciepła zastosowano pompę ciepła „Hibernatus” typu glikol-woda – W 24G3 x 2. Dolnym źródłem ciepła jest kolektor gruntowy poziomy tj. układ rur polietylenowych, wypełnionych płynem o obniżonej temperaturze krzepnięcia, umieszczony na głębokości 1,4 – 1,5 m poniżej poziomu terenu. Eko-Ekspert S.C., Katowice Pompa ciepła w Szkole Podstawowej Nr 2 w Miechowie W obiegu zamkniętym układu znajduje się płyn. Obieg wymuszony jest pompą obiegową dolnego źródła ciepła. Płyn wychłodzony w parowniku pompy ciepła do temperatury niższej od temperatury gruntu ogrzewa się od gruntu i transformuje ciepło do pompy ciepła, która przekazuje ciepło do górnego źródła ciepła na poziom temperaturowy. Po stronie górnego źródła ciepła znajduje się zbiornik buforowy wypełniony wodą. Pompa ciepła utrzymuje temperaturę wody w zbiorniku na poziomie zadanym w programie sterownika pompy ciepła tj. w zakresie od 30 do 50 0C. Ze zbiornika buforowego ciepła woda podawana jest za pomoc pompy do instalacji centralnego ogrzewania. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 76 Pompa ciepła w Gimnazjum Nr 1 w Miechowie Zastosowany nowoczesny system grzewczy, w świetle porównań z konwencjonalnymi metodami wykorzystującymi jako źródła energii węgiel kamienny, olej opałowy, gaz jest wyróżniającym się rozwiązaniem z uwagi na ekologię, ochronę środowiska. Zastosowanie pompy ciepła znacznie ogranicza emisję zanieczyszczeń do powietrza, zużycie energii i surowców. Nastąpiła redukcja emisji dwutlenku siarki, tlenku azotu, tlenku węgla i dwutlenku węgla. Nastąpiło również zmniejszenie zanieczyszczeń wód poprzez redukcję pyłów i innych zanieczyszczeń powstających przy spalaniu a występujących przy tradycyjnych metodach ogrzewania. Ponadto w miejscu kotłowni nie występuje emisja zanieczyszczeń. Wielkość efektu ekologicznego wynikająca z zastosowania pompy ciepła z przeliczenia oszczędności energii na ilość nie spalonego węgla kamiennego przedstawia się następująco : Emisja ze spalania węgla kamiennego w kg/MWh : 1. dwutlenek siarki - 7,8 2. dwutlenek azotu - 3,2 3. tlenek węgla - 0,2 4. dwutlenek węgla - 937 5. pył - 1,1 Wyliczenie efektu ekologicznego : 1 kg węgla = 23000 kcal. 1 KWh = 859,8 kcal. X = 859,8/23000 X = 0,037 kg węgla = 1 KWh Moc kotłowni 80 KW x 10 godz. X 30 dni x 7 m-cy=168000 KWh = 168 MWh Ilość nie spalonego węgla kamiennego : 0,037 x 168000 x 1,3 = 80.808 kg na rok Efekt ekologiczny: 1. Dwutlenek siarki - 7,8 x 168 = 1,31 (mg /rok) 2. Dwutlenek azotu - 3,2 x 168 = 0,54 (mg / rok) 3. tlenek węgla - 0,2 x 168 = 0,03 (mg / rok) 4. dwutlenek węgla - 937 x 168 = 154 42 (mg / rok) 5. Pył - 1,1 x 168 = 0,18 ( mg / rok) Charakterystyka urządzenia dla temperatury wyjściowej po stronie ciepłej: 1. 35 0C - moc grzewcza 96,48 kW; pobór mocy elektrycznej 27,90 kWh; efektywność 3,46, 2. 50 0 C – moc grzewcza 79,84; pobór mocy elektrycznej 30,38 kWh; efektywność 2,63. Dzienny koszt ogrzewania budynków przy zastosowaniu metody opartej na pompie ciepły szacuje się w granicach 0,036 zł./m2. Zastosowanie pompy ciepła do ogrzewania budynków szkolnych jest pierwszym tego typu przykładem zastosowanym na terenie Gminy Miechów. Ponieważ zamierzony efekt został osiągnięty, opracowano już następne dokumentacje techniczne w szkołach, w celu przebudowy istniejących obecnie kotłowni konwencjonalnych węglowych na nowoczesne ekologiczne kotłownie z zastosowaniem pompy ciepła. Z uwagi na to, że na terenie gminy Miechów dosyć dużym problemem jest zanieczyszczenie powietrza spowodowane niską emisją, wynikającą głównie z dużej liczby pieców c.o. opalanych koksem i węglem w indywidualnych gospodarstwach domowych, toteż wykorzystanie odnawialnych źródeł energii wpłynęłoby korzystnie na stan czystości powietrza (zwłaszcza w okresie zimowym). Gmina Miechów należy do nielicznych gmin w Polsce, które od kilku lat prowadzą prace nad propagowaniem i wdrażaniem rozwiązań opartych na odnawialnych źródłach energii. Ogniwa wodorowe zwane także ogniwami paliwowymi to urządzenia, których zadaniem jest odzyskiwanie prądu elektrycznego z różnego typu przemian chemicznych. Ogniwa wodorowe to kolejne źródło energii odnawialnej które gmina Miechów chciałaby zastosować w przyszłości na swoim terenie. 4.6.1.4 Targi Ekologiczne Targi ekologiczne organizowane są przez Urząd Gminy i Miasta w Miechowie, odbywają się co roku. Głównym zamierzeniem organizatorów jest promowanie oraz przybliżenie mieszkańcom gminy odnawialnych źródeł energii Eko-Ekspert S.C., Katowice jak również tematykę samej „ekologii”., zachęcanie i przekonanie społeczeństwa do zastosowania w swoich domostwach tychże źródeł. Z roku na rok targi te cieszą się większą popularnością zarówno u odwiedzających jak również firm i przedsiębiorców pragnących zareprezentować swoje wyroby i produkty. W roku 2004 wzięło udział 35 firm z całej Polski, którzy prezentowali swoje produkty. Podczas targów prezentowane są: - piece centralnego ogrzewania, - kotły miałowe, miałowo-groszkowe z podajnikiem - przydomowe oczyszczalnie ścieków, - kolektory słoneczne, absorbenty, sterowniki - urządzenia i maszyny związane z produkcją rolną, - produkty miechowskich rolników i przedsiębiorców, - biologiczne środki ochrony roślin, - szeroki asortyment artykułów do produkcji ogrodniczej, - nasiona, sadzonki, krzewy, - pasze, artykułu do produkcji rolnej. Duża ilość przedsiębiorców biorących udział w targach ekologicznych, odwiedzających oraz efektach tych targów (sprzedaż prezentowanych urządzeń, maszyn) świadczy o dużym zainteresowaniu społeczeństwa. Targi te przynoszą również niewymierny efekt jakim jest podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców. Priorytetową sprawą dla organizatorów jest promowanie Gminy Miechów jako gminy przyjaznej dla środowiska. 4.7 Główne problemy z infrastrukturą w ochronie środowiska. Jednym z najpoważniejszych problemów do rozwiązania na obszarze gminy Miechów związanym z infrastrukturą ochrony środowiska jest: rekultywacja wysypiska odpadów komunalnych (z terminem zakończenia inwestycji do 2007 roku) oraz modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków. Ważnym problemem jest zdecydowanie za mały procent istniejącej sieci kanalizacji sanitarnej w stosunku do długości sieci wodociągowej, jak również bardzo nieuregulowana gospodarka ściekowa (szamba) na obszarach wiejskich. Negatywny wpływ tej sytuacji na stan wód powierzchniowych i podziemnych jest bezsporny. Jednak realizacja kompleksowego programu porządkowania gospodarki wodno-ściekowej wymaga wielomilionowych nakładów finansowych. Ciężar finansowy tych inwestycji dla gminy bez pozyskania odpowiednich środków finansowych z Unii Europejskiej jest bardzo trudny do zrealizowania. Gmina Miechów charakteryzuje się bardzo niskim stopniem zgazyfikowania, co negatywnie wpływa na poziom standardu życia jej mieszkańców. Dużym problemem jest także zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego tzw. niską emisją pyłów i gazów zwłaszcza w sezonie grzewczym. Dla poprawy tej sytuacji gmina jako jedna z pierwszych w kraju czyni starania o wymianę konwencjonalnych źródeł (opalanych węglem i miałem węglowym), na wykorzystujące odnawialne źródła energii, bardziej przyjazne dla środowiska. Podobnie jak na terenie całego kraju, także i w tej gminie występuje problem usuwania azbestu. Znaczna część powierzchni dachowej na terenie gminy i miasta Miechów posiada pokrycie azbestowo-cementowe (szacunkowa powierzchnia pokryta azbestem wynosi ok. 240 000 m2). Ustawa o odpadach nakłada na właścicieli obiektów obowiązek okresowej oceny stanu wyrobów zawierających azbest. W miarę upływu czasu co raz większa powierzchnia będzie ulegała degradacji. Przy uzyskaniu I stopnia pilności, właściciel obiektu zobowiązany jest do bezzwłocznej wymiany pokrycia dachowego. Ponieważ koszty usunięcia azbestu i jego umieszczenie na składowisku odpadów niebezpiecznych są bardzo wysokie, toteż zwłaszcza dla osób fizycznych byłoby to znaczne obciążenie finansowe, a nie rzadko stanowiłoby barierę nie do pokonania. W związku z powyższym urząd zakłada opracowanie projektu kompleksowego usuwania pokryć z azbestu i pomoc finansową w tym zakresie. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 78 Po uszkodzeniu, azbest wykazuje negatywne oddziaływanie na środowisko, zwłaszcza na organizmy ludzkie. Uszkodzony azbest powoduje wydzielanie pyłu azbestowego do powietrza, co może być przyczyną chorób nowotworowych u ludzi. Przewiduje się, że rocznie będzie się wymieniać około 80 000 m2 pokryć dachowych zawierających azbest. W tabeli 29 przedstawiono, w jakim stopniu mieszkańcy gminy Miechów mają dostęp do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, ciepłowniczej. Eko-Ekspert S.C., Katowice Tabela nr 27.Podstawowe wskaźniki warunków mieszkaniowych w gminie w 2002r. W tym mieszkań wyposażonych w ustęp spłukiwany gaz centralne ogrzewanie Ogółem w tym ciepłą Wyszczególnienie w tym z łazienkę wodę z sieciz butlizbiorowe indywidualne razem razem odprowadzenie do sieci sieci w tysiącach Miechów 6,2 5,8 5,3 5,2 3,2 5,2 4,9 0,0 5,4 1,7 2,4 Miechów 3,9 3,8 3,7 3,7 3,1 3,6 3,4 0,03 3,4 1,7 1,2 Miasto Miechów 2,3 2,0 1,6 1,5 0,1 1,6 1,5 2,0 1,2 Obszar wiejski wodociąg 5 CELE I SPOSOBY REALIZACJI POLITYKI EKOLOGICZNEJ GMINY MIECHÓW 5.3 Cele polityki ekologicznej. Jak zakłada polityka ekologiczna kraju i województwa małopolskiego na obecnym etapie jednym z nadrzędnych celów jakie stawiane są przed władzami lokalnymi jest ochrona środowiska warunkująca stały i zrównoważony rozwój gminy i jej mieszkańców. Nadrzędną wartością w polityce ekologicznej powinien być człowiek, co oznacza, że zdrowie mieszkańców, komfort środowiska, w którym żyją i pracują, standard ich życia są głównymi kryteriami realizacji polityki ekologicznej na każdym szczeblu. 5.4 Działania niezbędne dla realizacji polityki ekologicznej. W ogłoszonej II Polityce Ekologicznej Państwa i w „Programie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województwa małopolskiego” działania prośrodowiskowe winny wymuszać na władzach osiągnięcie trzech kluczowych celów: zachowanie, ochrona i poprawa stanu środowiska, ochrona zdrowia ludzkiego, rozważne i racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych. Powyższe założenia zostaną zrealizowane poprzez: 5.4.1 poprawę jakości powietrza atmosferycznego, poprawę stanu wód powierzchniowych i podziemnych, racjonalne korzystanie z zasobów glebowych, ochronę obszarów i obiektów przyrodniczych, zwiększenie lesistości Powiatu, zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska, zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców, prawidłową gospodarkę odpadami. Ochrona powietrza atmosferycznego. Ustawa Prawo ochrony środowiska, definiuje ochronę powietrza atmosferycznego jako zapewnienie jak najlepszej jego jakości poprzez utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych poziomów lub zmniejszanie, jeżeli poziomy te nie są dotrzymane. Obowiązkiem Ministra Środowiska jest ustalenie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz warunków , w jakich ustala się poziomy tych substancji. Oceny jakości powietrza dokonuje się w strefach, którymi są aglomeracje o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy oraz obszar Powiatu nie wchodzący w skład aglomeracji. W poszczególnych strefach dokonuje się pomiarów jakości powietrza. Na podstawie pomiarów wskazuje się strefy, gdzie następuje Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 80 przekroczenie dopuszczalnych poziomów poszczególnych substancji. Klasyfikacji stref dokonuje się ze względu na kryterium zdrowia ludzi oraz ochrony roślin. Dla stref w których nastąpią naruszenia wojewoda, w porozumieniu ze starostą, określa program ochrony powietrza, mający na celu osiągnięcie poziomów dopuszczalnych. Największy efekt w zakresie ochrony jakości powietrza można uzyskać przyjmując następujące kierunki działań: opracowanie programu ochrony powietrza, ograniczenie uciążliwości z transportu i ruchu ulicznego, polepszanie stanu i rozbudowa infrastruktury drogowej, ograniczenie niskiej emisji poprzez modernizację lokalnych kotłowni węglowych i palenisk domowych opalanych węglem lub koksem, termomodernizację budynków stanowiących mienie komunalne, modernizacja i hermetyzacja procesów produkcyjnych w celu ograniczenia emisji, promowanie kotłowni wykorzystujących alternatywne źródła energii 5.4.2 Ochrona przed hałasem i promieniowaniem niejonizującym Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska, w szczególności poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie jak i na zmniejszaniu poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. Głównymi źródłami emisji hałasu do środowiska są obiekty przemysłowe, ruch drogowy, kolejowy i lotniczy. Podstawowym wskaźnikiem oceny hałasu w środowisku jest poziom równoważny dla przedziału czasu odniesienia. Równoważny poziom dźwięku A, jest to wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowanego według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia jest równa wartości średniej kwadratowej ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie. Równoważny poziom dźwięku A określa się w decybelach (dB). Wartości równoważnego poziomu dźwięku podano w załącznikach do rozporządzenia MOŚZNiL (Dz.U. nr 66 z 13.05.1998r. poz. 436). Na podstawie ustawy art. 118 ust.7 ustawy Prawo ochrony środowiska zostało wydane rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 09.01.2002 r. w sprawie wartości progowych poziomów hałasu (Dz.U. Nr 8 z 31.01.2002 r. poz. 81). Rozporządzenie to określa wartości progowe poziomów hałasu w środowisku, których przekroczenie powoduje zaliczenie obszaru, na którym poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny do kategorii terenu zagrożonego hałasem (tab. 36). Oznacza to, że dla obszarów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny wojewoda lub rada powiatu (w zależności od kompetencji) tworzy program działań, którego celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Największy efekt w zakresie ochrony środowiska przed hałasem i zmniejszenia jego uciążliwości dla mieszkańców możliwe będzie przez: budowę ekranów lub urządzanie pasów zieleni izolacyjnej wzdłuż tras komunikacyjnych, budowę obwodnic i modernizacja dróg, wyznaczanie stref buforowych pomiędzy nowoprojektowanymi centrami przemysłu i usług a terenami zabudowy mieszkaniowej, utworzenie terenów zieleni izolacyjnej wokół obiektów szczególnie uciążliwych dla środowiska, stosowanie technologii ograniczających emisje hałasu do środowiska. Ochrona przed niejonizującym promieniowaniem elektromagnetycznym dla ludzi i środowiska są uregulowane w Polsce przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, prawa budowlanego, ochrony środowiska, zagospodarowania przestrzennego i przepisami sanitarnymi, które pozwalają na kontrolowanie doboru lokalizacji źródeł pól elektromagnetycznych i ograniczenia ich oddziaływania na ludzi i środowisko do poziomów dopuszczalnych Realizacja tego celu możliwa będzie poprzez: prowadzenie badań, które pozwolą na ocenę skali zagrożenia promieniowaniem niejonizującym, wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów poświęconych ochronie przed promieniowaniem niejonizującym, Eko-Ekspert S.C., Katowice wyznaczenie stref ograniczonego użytkowania wokół urządzeń elektroenergetycznych, radiokomunikacyjnych i radiolokacyjnych gdzie jest rejestrowane przekroczenie dopuszczalnych poziomów promieniowania niejonizujacego. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 5.4.3 82 Ochrona zasobów wodnych. Podstawową ustawą regulującą zasady ochrony wód jest ustawa Prawo ochrony środowiska. Ochrona wód polega na zapewnieniu jak najlepszej ich jakości, w tym utrzymywaniu ilości wody na poziomie zapewniającym ochronę równowagi biologicznej. Szczególną uwagę przywiązuje ona do ochrony wód podziemnych polegającej na zmniejszaniu ryzyka ich zanieczyszczenia poprzez ograniczanie oddziaływania na obszary ich zasilania oraz utrzymywaniu równowagi zasobów tych wód. Za planowanie i realizację działań w zakresie ochrony wód odpowiedzialne są organy administracji. Szczegółowe zasady ochrony wód powierzchniowych i podziemnych określa ustawa Prawo wodne. Zgodnie z zapisami tej ustawy gospodarowanie wodą powinno odbywać się zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju i uwzględniać zasadę wspólnych interesów. Za gospodarowanie odpowiedzialne są administracja publiczna, użytkownicy wód oraz przedstawiciele lokalnych społeczności. Prawo wodne reguluje m.in. zagadnienia własności wód, zasady korzystania i ochrony wód oraz zarządzania wodami, określa instrumenty zarządzania wodami. Wody podlegają ochronie, niezależnie od tego czyją stanowią własność. Celem ochrony wód jest utrzymywanie lub poprawa jakości wód, biologicznych stosunków w środowisku wodnym i na obszarach zalewowych, tak aby wody osiągnęły co najmniej dobry stan ekologiczny i w miarę potrzeb nadawały się do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia, bytowania w warunkach naturalnych ryb oraz rekreacji i uprawiania sportów wodnych. Ochrona wód polega na unikaniu, eliminacji i ograniczaniu zanieczyszczeń wód oraz zapobieganiu niekorzystnym zmianom naturalnych przepływów wody albo naturalnych poziomów zwierciadła wody. W celu poprawy stanu wód powierzchniowych i podziemnych przewiduje się działania w tym zakresie, poprzez: rozwijanie regionalnego monitoringu wód podziemnych i powierzchniowych, rozbudowę sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej, budowę i odbudowę systemu rowów odwadniających drogi oraz instalację urządzeń podczyszczających w systemie odwadniania dróg, modernizację i budowę oczyszczalni ścieków, zwiększanie ilości przydomowych oczyszczalni ścieków, systematyczną kontrolę funkcjonowania oczyszczalni ścieków, kontrolę prawidłowości usuwania ścieków z terenów nie objętych kanalizacją sanitarną, porządkowanie gospodarki odpadami na terenie gminie. Jednym z elementów gospodarki wodnej na terenie gminy jest także ochrona przed powodzią. System zarządzania gospodarką wodną w oparciu o duże jednostki hydrograficzne (baseny) wprowadzany jest w Polsce od początku lat 90-tych. Wprowadzenie systemu umożliwi sterowanie za pomocą instrumentów finansowych i prawnych - pozwoleniami wodnoprawnymi, opłatami i strukturą użytkowania wód. Działania zakresie ochrony przeciwpowodziowej realizowane będą poprzez: regulacja cieków wodnych, uporządkowanie systemów melioracyjnych, zalesianie, zakrzewianie i zadrzewianie. 5.4.4 Ochrona przyrody i krajobrazu. Podstawowym aktem prawnym, regulującym zagadnienia objęte przepisami konwencji o różnorodności biologicznej jest ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r. Ustawa dotyczy ochrony przyrody, co oznacza zachowanie, właściwe wykorzystanie oraz odnawianie zasobów przyrody i jej składników, a w szczególności: dziko występujących roślin i zwierząt, siedlisk przyrodniczych, siedlisk gatunków chronionych roślin lub zwierząt, zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia, roślin lub zwierząt, objętych ochroną na podstawie odrębnych przepisów, przyrody nieożywionej, krajobrazu. Eko-Ekspert S.C., Katowice Ochrona przyrody ma na celu: utrzymywanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, zachowanie różnorodności biologicznej, zachowanie dziedzictwa geologicznego, zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin lub zwierząt wraz z siedliskami poprzez utrzymywanie lub przywracanie ich do właściwego stanu, utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu siedlisk przyrodniczych, a także innych zasobów przyrody i jej składników, kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody. Ustawa zawiera bogaty zestaw środków prawnych, których stosowanie powinno zapewnić realizację jej celów poprzez: uwzględnianie wymagań ochrony przyrody w polityce ekologicznej państwa, programach ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju przyjmowanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego, obejmowanie zasobów przyrody i jej składników formami ochrony przewidywanymi ustawą lub przepisami szczególnymi, opracowywanie i wykonywanie planów ochrony określonych w ustawie obszarów objętych ochroną oraz programów ochrony gatunków i ich siedlisk. Na obszarze gminy ochrona obszarów i obiektów cennych przyrodniczo odbywać się będzie poprzez: 5.4.5 utworzenie ścieżek przyrodniczo-dydaktycznych, ewentualne objęcie ochroną nowych obiektów przyrody ożywionej, określenie sposobu korzystania z terenów objętych ochroną, poprawę stanu zdrowotno - sanitarnego starodrzewia, zabytkowych założeń zieleni, wspieranie inicjatyw porządkowania, utrzymywania czystości terenów leśnych i rekreacyjnych. Ochrona obszarów leśnych. Zasady korzystania z lasów i ich ochrony reguluje ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach. Gospodarka leśna polega na urządzaniu, ochronie i zagospodarowaniu lasu, utrzymaniu i powiększaniu zasobów i upraw leśnych, gospodarowaniu zwierzyną, pozyskiwaniu określonych produktów (zwłaszcza drewna, płodów runa leśnego, zwierzyny) i sprzedaży tych produktów w stanie nieprzerobionym a także na realizacji poza produkcyjnych funkcji lasu. Do ustawy wprowadzono pojęcie „trwale zrównoważonej gospodarki leśnej” jako działalności zmierzającej do ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego wysokiej produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego, żywotności i zdolności wypełniania wszystkich istotnych funkcji, teraz i w przyszłości, bez szkody dla innych elementów środowiska. Nadrzędnym celem postawionym sobie przez gminę Miechów (z uwagi na bardzo niski stopień lesistości gminy) jest zalesienie znacznych obszarów zawłaszcza gleb o niskiej klasie bonitacyjnej. Osiągnięcie tego celu możliwe będzie poprzez: opracowanie wieloletniego programu zalesienia nieużytków, zalesianie gruntów porolnych i zagrożonych erozją. kształtowanie granicy polno - leśnej zachęty ekonomiczne dla właścicieli gruntów zalesianych pomoc szkoleniową i edukacyjną w zakresie pielęgnacji upraw leśnych Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 5.4.6 84 Ochrona flory i fauny. Ochrona dzikich zwierząt i roślin realizowana będzie w oparciu o współpracę gminy z Wojewódzkim Konserwatorem Przyrody, Zarządem Parków Krajobrazowych i kołami łowieckimi zrzeszonymi w PZŁ, dzierżawiącymi większość obwodów łowieckich. Głównymi działaniami w tej dziedzinie na obszarze gminy będzie: ratowanie i odtwarzanie naturalnych biotopów, właściwa selekcja, hodowla i dokarmianie zwierząt, prawidłowe gospodarowanie zwierzyną na obszarze Miechowsko -Działoszyckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu ochrona roślinności stepowej występującej na terenie rezerwatu przyrody ”Złota Góra” 5.4.7 Nadzwyczajne zagrożenia środowiska. Podstawowym aktem prawnym w tej dziedzinie jest Ustawa prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r., tytuł IV POWAŻNE AWARIE dział I - dział III, gdzie zawarte są przepisy ogólne, instrumenty prawne służące przeciwdziałaniu poważnej awarii przemysłowej, obowiązki prowadzącego zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej, a także obowiązki organów administracji związane z awarią przemysłową. Dodatkowo wiele zagadnień jest także zawartych w ustawach o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. Nr 81/91, poz. 351 ze zm.) i Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 88/91, poz. 400 ze zm.) - ustanawiają one tzw. krajowy system ratowniczo-gaśniczy obejmujący również zapobieganie i zwalczanie nadzwyczajnych zagrożeń środowiska. Na terenie gminy Miechów brak jest jak dotychczas zakładów przemysłowych zagrożonych wystąpieniem poważnych awarii. Jedynymi zagrożeniami środowiska mogącymi wystąpić na terenie gminy są zagrożenia związane z transportem substancji niebezpiecznych przewożonymi taborem samochodowym lub kolejowym. Ratownictwo w tym zakresie należy do zadań Państwowej Straży Pożarnej, która w przypadku wystąpienia takich katastrof ekologicznych jest jako pierwsza zobowiązana do podjęcia stosownych działań. Realizacja celu zmniejszania i eliminowania takich zagrożeń będzie możliwa poprzez: współpracę z Państwową Strażą Pożarną przy opracowywaniu i wdrażaniu Planu OperacyjnoRatowniczego, monitorowanie i zabezpieczanie tras przewozów materiałów niebezpiecznych, opracowanie programu informowania społeczeństwa o wystąpieniu zagrożenia środowiska i edukacji w tym zakresie. 5.4.8 Ochrona gleb. Główne zasady oraz cele ochrony gruntów, znajdujące wyraz w obowiązującym ustawodawstwie określają przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska. Istota działań ochronnych w stosunku do ziemi, polega na zapobieganiu i przeciwdziałaniu niekorzystnym zmianom powierzchni ziemi, a w razie jej uszkodzenia lub zniszczenia – na przywróceniu do stanu właściwego. Zasadniczą jednak i zarazem najbardziej szczegółową regulacją dotyczącą problematyki ochrony zasobów i jakości gruntów jest ustawa z 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Celem jej jest zachowanie jak największego obszaru gruntów, poprawa ich wartości oraz pełne wykorzystanie dla potrzeb produkcji rolnej i leśnej. Cel ten ma charakter wprawdzie gospodarczy, jednakże łączą się z nim także cele środowiskowe, bowiem grunty rolne i leśne należycie zagospodarowane są też pozytywnym elementem środowiska, podnoszącym jego wartość. Zadania z zakresu ochrony gruntów polegają na: ograniczaniu przeznaczania gruntów rolnych i leśnych na cele nierolne i nieleśne, tzn. ograniczania innego niż rolniczy sposobu użytkowania gruntów rolnych oraz innego niż leśny sposobu użytkowania gruntów leśnych, zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych i leśnych, szkodom w produkcji rolnej i leśnej oraz w drzewostanach, Eko-Ekspert S.C., Katowice poprawianiu wartości użytkowej gruntów oraz zapobieganiu obniżania ich produktywności, przywracaniu gruntom zdegradowanym albo zdewastowanym ich wartości użytkowych lub przyrodniczych (rekultywacja). Na terenie gminy ochrona gruntów polegać będzie na racjonalnym korzystaniu z zasobów glebowych. Działania w tym zakresie realizowane będą poprzez: systematyczną kontrolę poziomu zanieczyszczeń w glebach, zmniejszenie zakwaszenia gleb, inwentaryzacja terenów zdegradowanych, na których przekroczone zostały standardy jakości gleby lub ziemi, rekultywacja i rewitalizacja terenów zdegradowanych, organizacja doradztwa dla rolników dot. racjonalnego gospodarowania zasobami glebowymi i stosowaniem właściwych zabiegów agrotechnicznych. 5.4.9 Edukacja ekologiczna. Ogólne zobowiązania do prowadzenia edukacji ekologicznej określa ustawa Prawo ochrony środowiska. Ustanawia ona obowiązek uwzględniania problematyki ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w programach kształcenia ogólnego we wszystkich typów szkół. Obowiązek popularyzacji ochrony środowiska adresowany jest również do wszystkich środków masowego przekazu. Na terenie gminy Miechów cel ten ma być osiągnięty poprzez zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców czemu służyć będą następujące działania: 6 realizacje programu edukacji ekologicznej dla szkół, tworzenie ośrodków edukacji ekologicznej, promocje i pomoc w tworzeniu gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych, opracowanie projektów ścieżek ekologicznych i tras turystycznych, organizowanie konkursów promujących racjonalne korzystanie ze środowiska, wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego, promowanie walorów krajobrazowo- przyrodniczych terenu gminy. ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM NATURALNYM. W rozdziale tym zostały zawarte instrumenty zarządzania środowiskiem stosowane w trakcie wdrażania Programu, w tym monitoring stanu środowiska oraz zasady zarządzania środowiskiem na szczeblu gminnym, wynikające z powierzonych gminom kompetencji. W zarządzaniu środowiskiem ważną rolę pełnił będzie „Program ochrony środowiska ”, jako instrument koordynacji działań na rzecz ochrony środowiska. 6.3 Instrumenty zarządzania środowiskiem. Na podstawie zasad zawartych w II Polityce Ekologicznej Państwa realizowana jest zasada zrównoważonego rozwoju. Polityka ekologiczna na poziomie gminy jest i będzie realizowana za pomocą różnych instrumentów: prawnych, finansowych, społecznych. Większe kompetencje prawne w tym zakresie posiadają wojewodowie i starostowie. Organy te działają poprzez wydawanie instrumentów prawnych – pozwoleń, koncesji przy pomocy, których kontrolowane jest korzystanie ze środowiska. 6.3.1 Instrumenty prawne. Do instrumentów prawnych należą: pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii tj.: Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 86 pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, pozwolenie na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pozwolenia na wytwarzanie odpadów, pozwolenie na emitowanie hałasu do środowiska, pozwolenie na emitowanie pól elektromagnetycznych, pozwolenia zintegrowane, koncesje geologiczne wydawane na rozpoznanie i eksploatację surowców mineralnych. Burmistrz, wójt, prezydent miasta oraz Rada Gminy wykonują swoje zadania z zakresu ochrony środowiska wydając stosowne decyzje bądź uzgodnienia w formie postanowień. Do ważniejszych instrumentów prawnych realizowanych na szczeblu gminnym należą: wydawanie pozwoleń na usuwanie drzew i krzewów z terenu nieruchomości, wprowadzanie form ochrony przyrody na terenie gminy poprzez uchwalę rady, uznawanie za park gminny terenu pokrytego drzewostanem o charakterze parkowym i niepodlegającego przepisom o ochronie dóbr kultury w drodze uchwały rady gminy, wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji realizującej cel publiczny na obszarze parku krajobrazowego lub obszarze chronionego krajobrazu, po uzgodnieniu z właściwym wojewodą i przekazaniu informacji do ministra właściwego do spraw środowiska, wydawanie pozwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych, opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, wydawanie pozwoleń na prowadzenie działalności w zakresie ochrony przed bezdomnymi zwierzętami oraz prowadzenia schronisk dla zwierząt, ustalenie w drodze decyzji wymagań w zakresie ochrony środowiska dotyczące eksploatacji instalacji, z której emisja nie wymaga wydania pozwolenia, o ile jest to uzasadnione koniecznością ochrony środowiska, nakazywanie w drodze decyzji osobom fizycznym eksploatującym instalację w ramach zwykłego korzystania ze środowiska lub eksploatującej urządzenie wykonanie w określonym czasie czynności zmierzających do ograniczenia ich negatywnego oddziaływania na środowisko, w razie naruszenia warunków decyzji określającej wymagania dotyczące eksploatacji instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia, prowadzonej przez osobę fizyczną w ramach zwykłego korzystania ze środowiska, nakaz wstrzymania użytkowania urządzenia lub instalacji, nakazywanie w drodze decyzji właścicielowi gruntu, przywrócenie do stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zabezpieczających w przypadku, gdy zmiany stanu wody na gruncie wpływają niekorzystnie na grunty sąsiednie, zatwierdzanie ugody pomiędzy właścicielami gruntów sąsiednich, zmiany stanu wody na gruncie, jeśli nie wpływają szkodliwie na inne nieruchomości, nakazywanie w drodze decyzji właścicielowi nieruchomości przyległej do powierzchniowych wód publicznych umożliwienie dostępu do wody na potrzeby powszechnego korzystania, opiniowanie w formie postanowienia, programów gospodarki odpadami niebezpiecznymi wydawanymi przez Starostę, opiniowanie w formie postanowienia, zezwolenia na transport odpadów niebezpiecznych – wydawanych przez Starostę, opiniowanie w formie postanowienia, programów gospodarki odpadami niebezpiecznymi wydawanymi przez Wojewodę dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko ,dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest obligatoryjne, nakazywanie w drodze decyzji posiadaczowi odpadów usunięci ich z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania lub ich magazynowania, wskazując sposób wykonania decyzji. Szczególnym instrumentem prawnym jest pomiar stanu środowiska określany mianem monitoringu. Prowadzony on jest zarówno jako badania jakości środowiska, jak też w odniesieniu do ilości zasobów środowiskowych. Monitoring był zwykle zaliczany do instrumentów informacyjnych, jako bardzo ważna podstawa analiz, ocen czy decyzji. Obecnie, wprowadzenie badań monitoringowych jako obowiązujących przez zapisy w niektórych aktach prawnych czynią je instrumentem o znaczeniu prawnym. Burmistrz ma prawo nałożenia w drodze decyzji na prowadzącego instalację lub użytkownika urządzenia obowiązek prowadzenia w określonym czasie pomiarów wielkości emisji wykraczających poza obowiązki, jeśli z przeprowadzonych kontroli, wynika, że zostały przekroczone standardy emisyjne. Eko-Ekspert S.C., Katowice 6.3.2 Instrumenty finansowe Do instrumentów finansowych należą: opłaty za korzystanie ze środowiska: za emisje zanieczyszczeń do powietrza, za pobór wody powierzchniowej i podziemnej, za odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, za składowanie odpadów, za powierzchnię, z której odprowadzane są ścieki, administracyjne kary pieniężne, odpowiedzialność cywilna, karna i administracyjna, kredyty i dotacje z funduszy ochrony środowiska, opłaty eksploatacyjne za pozyskiwanie kopalin, Z powyższych środków finansowych do budżetu gminy (Gminny Fundusz Ochrony Środowiska) trafia tylko część tych opłat i kar. Na szczeblu gminnym, gdzie Burmistrz nalicza jednostkom organizacyjnym opłaty za usuwanie drzew i krzewów oraz nakłada kary za usunięcie bez wymaganego zezwolenia drzew lub krzewów, czy zniszczenie terenów zieleni, całość tych środków finansowych trafia na GFOŚ. 6.3.3 Instrumenty społeczne. Ważnym elementem skutecznego zarządzania realizującego zasady zrównoważonego rozwoju są uzgodnienia i usprawnienia instytucjonalne. Do kształtowania świadomości ekologicznej społeczeństwa oraz przyjaznych dla środowiska nawyków i codziennych postaw, czyli szeroko rozumianej edukacji ekologicznej, podejmowane są różnorodne działania. U podstaw skuteczności tych działań leży rzetelnie i przystępnie przekazywana wiedza o stanie środowiska. Edukacja i informacja z komunikacją są ze sobą ściśle powiązane, bowiem dobra i właściwa informacja potęguje proces edukacji. Rzetelna informacja o stanie środowiska i działaniach na rzecz jego ochrony, a także umiejętność porozumiewania się ze społeczeństwem są niezbędne dla sukcesu realizowanej edukacji ekologicznej. Tradycyjne instrumenty, takie jak pozwolenia oraz system opłat i kar nie spełnią całego zakresu celów i zadań. W związku z powyższym gmina planuje propagowanie problemów związanych z ochroną środowiska poprzez organizowanie spotkań z mieszkańcami, informowanie o zadaniach realizowanych przez gminę poprzez prasę, biuletyny, ogłoszenia. 6.4 Organizacja zarządzania środowiskiem. Zarządzanie środowiskiem odbywa się na poziomach wojewódzkim, powiatowym i gminnym i obejmuje działania podejmowane w skali województwa, powiatu i gminy. Działania na rzecz środowiska podejmowane są także przez podmioty gospodarcze korzystające ze środowiska. Kierują się one głównie efektami ekonomicznymi i zasadami konkurencji rynkowej, a także z głosami opinii społecznej. Na tym szczeblu zarządzanie środowiskiem odbywa się poprzez: dotrzymywanie wymagań zawartych w pozwoleniach emisyjnych, porządkowanie i modernizację technologii, eliminowanie technologii uciążliwych dla środowiska, instalowanie urządzeń ochrony środowiska, stałą kontrolę emisji zanieczyszczeń. Instytucje działające w ramach administracji odpowiedzialnych za wykonywanie i egzekwowanie przepisów prawa maja na celu zapobieganie zanieczyszczeniu środowiska przez: racjonalne planowanie przestrzenne, kontrolowanie gospodarczego korzystania ze środowiska, porządkowanie działalności związanej z gospodarczym korzystaniem ze środowiska, Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW instalowanie urządzeń ochrony środowiska. Eko-Ekspert S.C., Katowice 88 6.5 Organizacja zarządzania Programem Ochrony Środowiska. Podstawową zasadą realizacji Programu Ochrony Środowiska powinna być zasada wykonywania zadań jednostek związanych z systemem zarządzania środowiskiem, świadomych istnienia programu i ich uczestnictwa w nim. Z punktu widzenia programu można wyodrębnić następujące podmioty: Podmioty uczestniczące w organizacji i zarządzaniu programem, Podmioty realizujące zadania programu, Podmioty kontrolujące przebieg realizacji i efekty programu, Społeczność gminy jako główny podmiot odbierający wyniki działań programu. Głównym wykonawcą programu jest Zarząd Gminy, jego bezpośrednim realizatorem będą podmioty gospodarcze planujące i realizujące inwestycje zgodnie z kierunkami nakreślonymi przez program, realizatorem inwestycji w zakresie ochrony środowiska na swoim terenie będzie samorząd lokalny, zaś bezpośrednim odbiorcą będzie społeczeństwo powiatu. 6.6 Mierniki stopnia realizacji Programu Ochrony Środowiska. W II polityce Ekologicznej Państwa do szczególnie ważnych mierników realizacji polityki ekologicznej zaliczono: stopień zmniejszenia różnicy (w %) między faktycznym zanieczyszczeniem środowiska a naukowo uzasadnionym dopuszczalnym (ładunkiem krytycznym), ilość zużywanej energii, materiałów, wody oraz ilość wytwarzanych odpadów i emitowanych zanieczyszczeń w przeliczeniu na jednostkę dochodu narodowego lub wielkość produkcji (wyrażoną w wielkościach fizycznych lub wartością sprzedaną), stosunek kosztów do uzyskiwanych efektów ekologicznych (dla oceny Programów i projektów inwestycyjnych w ochronie środowiska), techniczno-technologiczne charakterystyki materiałów, urządzeń produktów (np. zawartość ołowiu w benzynie, zawartość rtęci w bateriach, jednostkowa emisja węglowodorów przy eksploatacji samochodu, poziom hałasu w czasie pracy samochodu itd.), zgodnie z zasadą dostępu do informacji dane te powinny być ujawniane na metkach lub dokumentach technicznych produktu. Powyższe wskaźniki powinny być gromadzone i wykorzystywane do ocen realizacji polityki ekologicznej państwa w dwóch przekrojach: terytorialnym (do zakładu włącznie) i branżowym. Poza wymienionymi wyżej miernikami stosowane będą również wskaźniki: wskaźniki społeczno-ekonomiczne, wskaźniki stanu środowiska i zmiany presji na środowisko, wskaźniki aktywności państwa i społeczeństwa. Dla pomiaru stopnia realizacji celów Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Miechów najbardziej miarodajnym będą wskaźniki stanu środowiska i presji na środowisko, takie jak: zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód lądowych; poprawa jakości wód płynących, stojących i wód podziemnych, a szczególnie głównych zbiorników wód podziemnych; poprawa jakości wody do picia, zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza (zwłaszcza pochodzących z niskiej emisji) i poprawa jakości powietrza; zmniejszenie uciążliwości hałasu, przede wszystkim poziomu hałasu ulicznego wzdłuż tras komunikacyjnych; zmniejszenie ilości wytwarzanych i składowanych odpadów oraz rozszerzenie zakresu ich gospodarczego wykorzystania; ograniczenie degradacji gleb w tym likwidacja składowiska odpadów komunalnych; Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 90 ograniczenie pogarszania się jakości środowiska w jednostkach osadniczych i powstrzymanie procesów degradacji zabytków; wzrost lesistości gminy, a także wzrost poziomu kultury; różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych i poprawa stanu zdrowotności lasów będących pod wpływem zanieczyszczeń powietrza, wody lub gleby; zahamowanie zaniku gatunków roślin i zwierząt oraz zaniku ich naturalnych siedlisk; zmniejszenie negatywnej ingerencji w krajobrazie oraz kształtowanie estetycznego krajobrazu zharmonizowanego z otaczającą przyrodą; 6.7 Monitoring środowiska. Monitoring jest podstawą oceny efektywności wdrażania polityki środowiskowej, a także dostarcza informacji, w oparciu o które można ocenić, czy stan środowiska ulega polepszeniu czy pogorszeniu. Rozróżniamy dwa rodzaje monitoringu: monitoring jakości środowiska, monitoring polityki środowiskowej. Monitoring środowiska może być traktowany jako system kontroli stanu środowiska, dostarczający informacji o efektach wszystkich działań na rzecz ochrony środowiska. Jest narzędziem wspomagającym prawne, finansowe i społeczne instrumenty zarządzania środowiskiem. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta, starosta lub marszałek województwa występują do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o podjęcie odpowiednich działań będących w jego kompetencji, jeżeli w wyniku kontroli organy te stwierdzą naruszenie przez kontrolowany podmiot przepisów o ochronie środowiska lub występuje uzasadnione podejrzenie, że takie naruszenie mogło nastąpić. Badanie stanu środowiska realizowane jest w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Koordynowanego przez organy Inspekcji Ochrony Środowiska. Badanie to jest systemem pozyskiwania, gromadzenia, przetwarzania i udostępniania informacji o środowisku pozwalającym na ocenę prawidłowości realizowanej polityki ekologicznej. Należy tutaj wymienić następujące segmenty podlegające ocenie: monitoring wód powierzchniowych, monitoring wód podziemnych, monitoring zbiorników zaporowych, monitoring wody pitnej, monitoring jakości powietrza, monitoring gleb, monitoring hałasu. Monitoring polityki ochrony środowiska oznacza, że wdrażanie Programu Ochrony Środowiska będzie podlegało regularnej ocenie w zakresie: określenia stopnia wykonania zadań, określenia stopnia realizacji przyjętych celów, oceny rozbieżności pomiędzy celami i zadaniami, analizy przyczyn powstałych rozbieżności. Najważniejszym wskaźnikiem osiągnięć władz powiatowych jest monitorowanie stopnia realizacji zadań. Koordynator wdrażania programu będzie co dwa lata oceniał stopień wdrożenia „Programu Ochrony Środowiska”. Wyniki oceny rozbieżności pomiędzy celami i analiza przyczyn tych rozbieżności będą stanowiły wkład do opracowania następnego „Programu...” Eko-Ekspert S.C., Katowice 7 STRESZCZENIE. Celem opracowania jest stworzenie Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Miechów , którego realizacja doprowadzi do poprawy stanu środowiska naturalnego, do efektywnego zarządzania środowiskiem oraz zapewni skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją, a także stworzy warunki dla wdrożenia wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa Unii Europejskiej. Program Ochrony Środowiska określa politykę środowiskową, ustala cele i zadania środowiskowe oraz szczegółowe programy zarządzania środowiskowego, odnoszące się do aspektów środowiskowych, usystematyzowane według priorytetów. Celami Programu Ochrony Środowiska są: zewidencjonowanie i aktualizacja danych dotyczących form ochrony przyrody, ważniejszych „trucicieli środowiska”, wytwórców odpadów niebezpiecznych, itp. rozpoznanie stanu istniejącego i przedstawienie propozycji zadań niezbędnych do kompleksowego rozwiązania problemów ochrony środowiska w podziale na cele krótkookresowe i długookresowe, wyznaczenie hierarchii ważności poszczególnych inwestycji (ustalenie priorytetów), przedstawienie rozwiązań technicznych, analiz ekonomicznych, formalno-prawnych dla proponowanych działań, wyznaczenie optymalnych harmonogramów realizacji ważniejszych zamierzeń inwestycyjnych gminy ze wskazaniem źródeł finansowania, wskazanie instrumentów prawnych, finansowych i społecznych zmierzających do poprawy stanu środowiska Opracowywany dla Gminy Miechów Program Ochrony Środowiska odzwierciedla zasady ogólne, które leżą u podstaw polityki ochrony środowiska w Unii Europejskiej, a także polityki ekologicznej naszego państwa. Należą do nich: zasada zrównoważonego rozwoju, zasada równego dostępu do środowiska przyrodniczego, zasada przezorności, zasada uspołecznienia polityki ekologicznej, zasada „zanieczyszczający płaci" zasada prewencji, zasada skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej. W oparciu o wytyczne i kierunki sformułowane w dokumentach: II Polityka Ekologiczna Państwa, Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego, Program Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego. Program Ochrony Środowiska Powiatu Miechowskiego opracowano Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miechów. Analiza stanu istniejącego i zbiór informacji środowiskowych pozwoliły na określenie celów środowiskowych . Wyłania się lista przedsięwzięć priorytetowych, rozumianych jako zadania inwestycyjne oraz przyjęto strategię działań w celu poprawy sytuacji ekologicznej Gminy, uwzględniającej jej rozwój gospodarczy. Zgodnie z priorytetami założonymi w II Polityce Ekologicznej Państwa jak również w „Programie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województwa małopolskiego” i „Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Miechowskiego” działania prośrodowiskowe wymuszają osiągnięcie trzech kluczowych celów: zachowanie, ochrona i poprawa stanu środowiska, Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW ochrona zdrowia ludzkiego, rozważne i racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych. Eko-Ekspert S.C., Katowice 92 Powyższe założenia zostaną zrealizowane poprzez: poprawę jakości powietrza atmosferycznego, poprawę stanu wód powierzchniowych i podziemnych, racjonalne korzystanie z zasobów glebowych, ochronę obszarów i obiektów przyrodniczych, zwiększenie lesistości gminy, zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska, wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców, prawidłową gospodarkę odpadami. W działalności Gminy Miechów, ochrona środowiska powinna być dziedziną pierwszoplanową, warunkującą stały i zrównoważony rozwój gminy i jej mieszkańców. W ślad za polityką ekologiczną państwa nadrzędną wartością w polityce ekologicznej gminy winien być człowiek. Oznacza to, że zdrowie mieszkańców, komfort środowiska w którym żyją i pracują ludzie, standard życia obywateli są głównymi kryteriami realizacji polityki ekologicznej na każdym jej szczeblu. Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 8 94 BIBLIOGRAFIA. [1]. [2]. [3]. [4]. [5]. [6]. [7]. [8]. [9]. [10]. [11]. [12]. [13]. [14]. [15]. [16]. [17]. [18]. [19]. [20]. [21]. [22]. [23]. [24]. [25]. [26]. [27]. [28]. [29]. [30]. [31]. Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego Kraków, 1999 rok. Program Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2001 2015 Duży rocznik statystyczny 2002 r. GUS, Warszawa 2003. Urząd Statystyczny w Krakowie, strona internetowa www.stat.gov.pl/urzedy/krak Urząd Statystyczny Kraków. Narodowy Program Przygotowania do członkostwa w UE, Rozdział 23 – Ochrona Środowiska; MOŚZNiL, 1999 r. Polityka Ekologiczna Państwa (1991) i II Polityka Ekologiczna Państwa (2001) MOŚZNiL, Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2002-2010, Warszawa, listopad 2002. Polityka Ekologiczna Państwa – Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa; Warszawa 1990. Geografia regionalna Polski, J. Konradzki, PWN, Warszawa 2000 r. Raport o stanie środowiska dla Województwa Małopolskiego za rok 1999, WIOŚ Kraków Raport o stanie środowiska dla Województwa Małopolskiego za rok 2000, WIOŚ Kraków Raport o stanie środowiska dla Województwa Małopolskiego za rok 2001, WIOŚ Kraków Raport o stanie środowiska dla Województwa Małopolskiego za rok 2002, WIOŚ Kraków Raport o stanie środowiska w Województwie Krakowskim w 1996 r. WIOŚ Kraków 1997 Krajowy Program Zwiększania Lesistości, Aktualizacja 2003, Warszawa maj 2003 r. Trwały rozwój lasów w Polsce. Stan i zamierzenia, K. Rykowski, MOSZNiL 1997 r. Ocena stanu zanieczyszczenia gleb województwa małopolskiego metalami ciężkimi i siarką, WIOŚ w Krakowie, Okręgowa Stacja Chemiczno- Rolnicza w Krakowie, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Kraków 1999 r. Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2003-2005, Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2003 r. Zanieczyszczenie środowiska hałasem w świetle badań WIOŚ w 1999 r., Inspektor Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2000 r. Inwentaryzacja złóż kopalin i ujęć wód podziemnych z uwzględnieniem ochrony środowiska w gminie Racławice woj. Kieleckie, Przedsiębiorstwo Naukowo Techniczne Ekoterra Kielce 1997 r. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Miechowa Województwo Małopolskie I Diagnoza Stanu Miasta – Samorządowe Biuro Planowania Przestrzennego w Miechowie z siedzibą w Kielcach, Kielce 1998 r. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Miechowa Województwo Małopolskie II Kierunki Rozwoju Przestrzennego –Biuro Planowania Przestrzennego Związku Międzygminnego z siedzibą w Kielcach, Kielce 1999 r. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miechów Województwo Małopolskie, I Diagnoza stanu Gminy – Samorządowe Biuro Planowania Przestrzennego w Miechowie z siedzibą w Kielcach, Kielce 1998 r. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miechów Województwo Małopolskie, II Kierunki Rozwoju Przestrzennego –Biuro Planowania Przestrzennego Związku Międzygminnego z siedzibą w Kielcach, Kielce 1999 r. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Książ Wielki Województwo Małopolskie, Diagnoza stanu Gminy uwarunkowania wynikające ze stanu istniejącego i projektowanego –Biuro Planowania Przestrzennego Związku Międzygminnego z siedzibą w Kielcach, Kielce 2000 r. Raport o stanie środowiska w 2001 r. – Powiat Miechów, WIOŚ w Krakowie, 2002 r. Strona internetowa Powiatu Miechowskiego www.miechow.pl. Klimat Polski, A. Woś Wydawnictwo Naukowe PWN 1999 r. „Raport o stanie środowiska w 2001 r. Powiat Miechowski”, Wydział Monitoringu Środowiska Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie, czerwiec 2002 r. Informator turystyczny powiatu miechowskiego, Kraków, wyd. Artystyczno-Graficzne, 1972 Raport o stanie gospodarki lokalnej w Powiecie Miechowskim, Kraków – Miechów sierpień-wrzesień 2003, Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji Eko-Ekspert S.C., Katowice 9 ZAŁĄCZNIK – TABELE Z WYSZCZEGÓLNIENIEM ZADAŃ Opis użytych skrótów: W - zadanie własne(finansowane w całości lub w części ze środków będących w dyspozycji gminy) K – zadanie koordynowane (pozostałe zadania, związane z ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych, finansowane przez przedsiębiorstwa oraz ze środków zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla wojewódzkiego i centralnego, bądź instytucji działających na terenie gminy, ale podległych bezpośrednio organom powiatowym, wojewódzkim i centralnym) S – studium, I – inwestycja, P – program, Pr - projekt * brak informacji dotyczącej wielkości środków przewidzianych na realizacje zadania ARiMR – Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa GFOSiGW - Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej GIOS – Główny Inspektor Ochrony Środowiska GZD – Gminny Zarząd Dróg IMiGW – Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej MODR – Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego MZMiUW – Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych NZŚ – Nadzwyczajne Zagrożenia Środowiska OSCh-B – Okręgowa Stacja Chemiczno-Badawcza PFOŚiGW - Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej PIG – Państwowy Instytut Geologiczny PSP – Państwowa Straż Pożarna PZD – Powiatowy Zarząd Dróg RDLP – Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych RZGW – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej WFOSiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej WIORiN – Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa WIOŚ- Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska WIS – Wojewódzki Inspektor Sanitarny Miechów, lipiec 2004 Opracowanie wykonane przez: 40-167 Katowice ul. Kaktusów 6 96 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 9.1 Zadania z zakresu ochrony środowiska dla Gminy Miechów Nazwa zadania (projektu) Termomodernizacja obiektów jednostek gospodarczych działających na terenie gminy Modernizacja i hermetyzacja procesów produkcyjnych w celu ograniczenia emisji substancji (w tym odorów) do powietrza Opracowanie i wdrożenie systemu zbierania i gromadzenia informacji o zanieczyszczeniach powietrza Realizacja Szacunkowy koszt wdrożenia zadania całości zadania (projektu) lub do do do nakłady w skali roku 2007 2011 2015 Charakter zadania Jednostka realizująca K Jednostki gospodarcze I I K Jednostki gospodarcze I I K Powiat I Promowanie kotłowni wykorzystujących alternatywne źródła energii (biomasa, pompy ciepła, ogniwa wodorowe, urządzenia geotermalne i geotermiczne) itd.) W Program ograniczenia „niskiej emisji” W Instalacja kolektorów słonecznych W Termomodernizacja obiektów Gminnych i jednostek organizacyjnych Gminy Gmina Źródła finansowania Partnerzy I Budżety jednostek gospodarczych Podmioty korzystające ze środowiska I Budżety jednostek gospodarczych Podmioty korzystające ze środowiska Budżet Powiatu PFOŚiGW WIOŚ Gmina Podmioty gospodarcze I I S P Gmina I I I 950 000 Zł W Gmina I I I 1 700 000 Zł Poprawa stanu nawierzchni dróg gminnych W Gmina I I I 500 000 Zł Budowa zakładu przetwarzającego biomasę np. na brykiety biopaliwa W Gmina I I Wymiana pokryć dachowych z azbestu na terenie gminy i miasta Miechów W Gmina I I Gmina P I 1 000 000zł 30 000 zł Eko-Ekspert S.C., Katowice 4000000zł Budżet Gminy GFOŚiGW Gmina WFOŚiGW Urząd Marszałkowski Fundusz SIDA Organizacje DEMOEAST Pozarządowe Środki unijne Środki własne rolników Budżet Gminy GFOŚiGW WFOŚiGW Budżet Gminy GFOŚiGW WFOŚiGW Środki Unijne Budżet Gminy Ekofundusz Środki Unijne Urząd Marszałkowski Budżet Gminy Środki Unijne Powiat Urząd Marszałkowski FOGR Budżet Gminy Środki Unijne Budżet Gminy Środki Unijne BOŚ 97 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 9.2 Zadania w zakresie ochrony przed hałasem Realizacja zadania Charakter zadania Jednostka realizująca Wyznaczenie terenów „szczególnego zagrożenia hałasem” na terenie województwa małopolskiego K Woje-woda S Minimalizacja emisji hałasu komunikacyjnego poprzez planowe remonty i modernizacje dróg gminnych W Gmina I I Wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów poświęconych ochronie przed hałasem W Gmina Pr Pr Nazwa zadania (projektu) do 200 7 do 201 1 do 201 5 Szacunkowy koszt wdrożenia całości zadania (projektu) lub nakłady w skali roku I Źródła finansowania Partnerzy Budżet Wojewody Zarządcy dróg 10 000 000 Zł Budżet Gminy Środki Unijne Urząd Marszałkowski ARiMR 20 000zł Budżety Gmin Powiat 9.3 Zadania w zakresie ochrony przed niejonizującym promieniowaniem elektromagnetycznym Nazwa zadania (projektu) Wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów poświęconych ochronie przed promieniowaniem z wyznaczeniem stref ograniczonego użytkowania wokół urządzeń elektroenergetycznych, radiokomunikacyjnych i radiolokacyjnych Charakter Jednostka zadania realizująca SW Gmina Realizacja zadania do do do 2007 2011 2015 Pr Szacunkowy koszt wdrożenia całości zadania Źródła finansowania (projektu) lub nakłady w skali roku Pr Eko-Ekspert S.C., Katowice 20 000zł Budżety Gmin Partnerzy 98 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 9.4 Zadania w zakresie gospodarki wodnej i gospodarki wodno-ściekowej Realizacja zadania Nazwa zadania (projektu) Opracowanie przez RZGW Kraków warunków korzystania z dorzecza Opracowanie dokumentacji stref ochronnych ujęć wód podziemnych Ochrona Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 408 i 409 Chronienie wód podziemnych przed ich degradacją jakościową i ilościową poprzez: -wyznaczanie stref ochronnych wokół ujęć oraz ujmowanie ich w planach zagospodarowania, -promowanie rolnictwa ekologicznego na terenach GZWP. Opracowanie i wdrożenie systemu monitorowania emisji zanieczyszczeń ze źródeł punktowych do wód Budowa i odbudowa systemu rowów odwadniających drogi Instalacja urządzeń podczyszczających w systemie odwadniania dróg Opracowanie ewidencji istniejących źródeł zanieczyszczenia wód i gleb ściekami bytowo – gospodarczymi (szamb, płyt gnojowych, przydomowych oczyszczalni ścieków itp) Porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy poprzez: minimalizację strat wody w istniejącej sieci wodociągowej, rozwiązanie lokalnie występujących problemów braku wody pitnej budowę sieci kanalizacyjnej modernizacja oczyszczalni ścieków budowa oczyszczalni ścieków w Szczepanowicach Przygotowanie i wdrożenie systemu indywidualnego oczyszczania ścieków na terenach o rozproszonej zabudowie Charakter Jednostka zadania realizująca K RZGW Kraków W Właściciele ujęć do do do 2007 2011 2015 Pr Pr Szacunkowy koszt wdrożenia całości zadania (projektu) lub nakłady w skali roku Źródła finansowania Partnerzy WIOŚ, PIG, RZGW, Budżet państwa, Urząd Marszałkowski, Fundusze celowe, Fundusze Wojewoda, Powiaty, strukturalne Gmina Właściciele ujęć wód RZGW, WIOŚ, Gmina podziemnych Pr K K Użytk. ujęć wód K Powiat P K PZD I W Gmina W Gmina W W Gmina Gmina I S, Pr Pr, I Pr Pr I Pr,I Pr S, Pr, Pr, I Pr, I I P, I I Budżet powiatu PFOSiGW Budżet PZD Budżet gminy BOŚ I Eko-Ekspert S.C., Katowice RZGW Powiat Gmina Gmina Jednostki organizacyjne Jednostki organizacyjne Powiat 15 000 zł/rok Budżety Gmin 30 003 500zł Budżety gmin Fundusze celowe, Fundusze strukturalne WFOŚiGW, SAPARD, BOŚ Jednostki organizacyjne 7 000 000 zł Budżety gmin, PFOSiGW, WFOŚiGW, Środki strukturalne Właściciele nieruchomości, jednostki organizacyjne, Powiat 99 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 9.5 Zadania w zakresie ochrony przyrody i poprawy ładu przestrzennego Nazwa zadania (projektu) Wyznaczanie i dokumentowanie obszarów do systemu Natura 2000 Współpraca z ARiMR, nadleśnictwami, MODR i gminami w zakresie realizacji programów rolno-środowiskowych w powiecie miechowskim, zwłaszcza w zakresie zalesiania gruntów rolnych i ochrony naturalnego środowiska przyrodniczego. Szacunkowy koszt wdrożenia całości zadania (projektu) lub nakłady w skali roku Źródła finansowania Partnerzy * Budżet państwa Fundusze unijne Powiat Gmina ARiMR ARiMR Gmina Powiat Gmina Wojewódzki Konserwator Przyrody Charakter zadania Jednostka realizująca K Minister Środowiska K Realizacja zadania do do do 2007 2011 2015 S Pr Opracowanie wykazu terenów i obiektów przyrodniczych podlegających ochronie K Powiat S Budżet powiatu PFOŚiGW Opracowanie wydawnictw promujących walory przyrodniczo – krajobrazowe K Powiat S Budżet powiatu PFOŚiGW Gmina Kontrola przestrzegania przepisów o ochronie przyrody w trakcie gospodarczego wykorzystywania zasobów przyrody. K Powiat Budżet powiatu Gmina Właściciele nieruchomości Powiat Budżety gmina Fundusze Ochrony Środowiska, środki unijne Gmina Budżet powiatu Gmina Wojewódzki Konserwator Przyrody Wspieranie wniosków gmin i związków gmin o środki finansowe na infrastrukturę ochrony środowiska na terenach cennych przyrodniczo, głównie w zakresie gospodarki wodnościekowej i odpadów. Współpraca z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w zakresie ochrony starodrzewia, parków podworskich i wiejskich. Program ochrony pomników przyrody oraz rezerwatów przyrody na terenie gminy Miechów Wprowadzanie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego: -zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego - zasad ochrony środowiska i przyrody - granic i sposobów zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, - narażonych na niebezpieczeństwo powodzi K K Powiat W Gmina Pr Pr 5 000 zł Budżet Gminy W Gmina Pr Pr 20 000 zł Budżet Gminy Eko-Ekspert S.C., Katowice 100 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 9.6 Zadania w zakresie zwiększenia lesistości gminy Nazwa zadania (projektu) Charakter zadania Aktualizacja powiatowego programu zwiększania lesistości K Zadrzewienie gruntów przydomowych nieprzydatnych rolniczo W Realizacja zadania Szacunkowy koszt wdrożenia Jednostka Źródła do do całości zadania (projektu) realizująca do 2007 finansowania 2011 2015 lub nakłady w skali roku Powiat P Budżet powiatu Budżet gminy Gmina P, I I I 5000 zł/rok środki własne Partnerzy Gmina Nadleśnictwo rolników Uwzględnienie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego terenów przeznaczonych do zalesienia W Gmina P 15 000 zł Budżety gmin Powiat, Gmina Budżet państwa środki unijne Ochrona istniejących lasów, zadrzewień i zakrzewień oraz wprowadzenie nowych zalesień, zadrzewień i zakrzewień. K P Fundusz Leśny Gmina WFOŚiGW środki własne rolników 9.7 Zadania w zakresie małej retencji i o ochrony przeciwpowodziowej Realizacja zadania Nazwa zadania (projektu) Charakter Jednostka zadania realizująca Kontrola stanu urządzeń wodnych Regulacja rzek i potoków w granicach adminstracyjnych miasta W W Gmina Gmina Budowa zbiornika rekreacyjnego w Pstroszycach W Gmina Szacunkowy koszt wdrożenia całości zadania Źródła finansowania Partnerzy do do do 2007 (projektu) lub nakłady w 2011 2015 skali roku Budżet Gminy Gmina I I I 10 000 zł/rok Budżet Gminy Gmina Budżety Gmin Powiat, Zarządy Pr, I I 5 600 000 zł Środki Unijne Melioracji Wodnych Eko-Ekspert S.C., Katowice 101 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 9.8 Zadania w zakresie monitoringu środowiska i ochrony przed nadzwyczajnymi zagrożeniami Nazwa zadania (projektu) Charakter Jednostka zadania realizująca Realizacja zadania Szacunkowy koszt wdrożenia do do do całości zadania (projektu) lub Źródła finansowania nakłady w skali roku 2007 2011 2015 Wdrożenie systemu monitoringu jakości powietrza (pomiary stężeń benzenu i pyłu metodami referencyjnymi) K Wojewoda, WIOŚ I I Organizacja Centrum Zarządzania Kryzysowego K Powiat Pr I Budżet Powiatu Budżet PSP Srodki Unijne I Budżety Gmin, GFOŚiGW, WFOŚiGW Budżet PSP Doposażenie Jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej i w środki ratownictwa stosowane w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń środowiska W Gmina I I Budżet WIOŚ I 30 000 zł/rok Partnerzy Wojewoda, WIS, Gmina Gmina, Policja, Telekomunikacja, Energetyka Wojewoda Powiat, Wojewoda 9.9 Zadania w zakresie ochrony powierzchni ziemi i wykorzystania zasobów naturalnych Nazwa zadania (projektu) Charakter Jednostka zadania realizująca Realizacja zadania do do do 2007 2011 2015 Szacunkowy koszt wdrożenia całości zadania (projektu) lub nakłady w skali roku Źródła finansowania Partnerzy Powiat Gmina Systematyczna kontrola poziomu zanieczyszczeń w glebach K WIOS OSCh-B Kraków S S S WIOŚ Kraków i Okręgowa Stacja Chemiczno – Badawcza w Krakowie Zmniejszenie zakwaszenia gleb K OSCh-B Kraków P P P Budżet Państwa Właściciele gruntów Zalesianie gruntów z ustawy „o lasach” i zalesianiu gruntów zagrożonych erozją K RDLP I I I Działalność modernizacyjna i badania techniczne opryskiwaczy K I I I Inwentaryzacja terenów zdegradowanych na których przekroczone zostały standardy jakości gleby lub ziemi K Powiat P Rekultywacja terenu składowiska odpadów komunalnych W Gmina I Eko-Ekspert S.C., Katowice 6 800 000 zł Fundusz Leśny WFOSiGW WIORiN w Tarnowie PFOŚiGW GFOŚiGW Budżet Powiatu PFOŚiGW Budżet Gminy WFOŚiGW, Fundusze unijne, Ekofundusz Okręgowa Stacja Chemiczno – Badawcza w Krakowie RDLP Gmina WIOŚ Powiat Gmina WIOŚ, Gmina Przedsiębiorcy 102 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 9.10Zadania w zakresie edukacji ekologicznej i wspierania społecznych ruchów ekologicznych Nazwa zadania (projektu) Charakter Jednostka zadania realizująca Realizacja zadania Szacunkowy koszt wdrożenia całości zadania (projektu) lub Źródła finansowania nakłady w skali roku do do do Partnerzy 2007 2011 2015 Opracowanie projektu ścieżek dydaktycznych na terenie gminy K Budżet Kuratorium Oświaty Pr Organizacja szkoleń lub konferencji poświęconych odnawialnym źródłom energii K Powiat P Budżet Powiatu PFOŚiGW Organizacja szkoleń lub spotkań informacyjnych zachęcających do inwestowania w rozwiązania wykorzystujące odnawialne źródła energii K Powiat P Budżet Powiatu PFOŚiGW Edukacja społeczeństwa n/t możliwości wystąpienia nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i sposobie reagowania K Powiat P Budżet Powiatu PFOŚiGW Upowszechnianie w powiecie informacji nt. obszarów systemu Natura 2000 K Powiat Organizacja konkursów Ekologicznych dla sołectw i szkół W Gmina Pr Pr Pr K Powiat Pr Pr Pr W Gmina Pr Pr Pr Organizacja Powiatowego Konkursu Ekologicznego dla uczniów szkół podstawowych, ponad podstawowych i ponad gimnazjalnych Organizacja Targów Ekologicznych Eko-Ekspert S.C., Katowice 2 000 zł/rok Gmina Urząd Marszałkowski Organizacje Pozarządowe Gmina Urząd Marszałkowski Organizacje Pozarządowe Gmina Urząd Marszałkowski Straż Pożarna Budżet Powiatu PFOŚiGW Budżet gminy GFOŚiGW Dyrekcja szkół Sołtysi Budżet Powiatu PFOŚiGW Gmina, Kuratorium Oświaty Gmina 103 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY MIECHÓW 9.11Zadania w zakresie turystyki i agroturystyki oraz rekreacji Nazwa zadania (projektu) Charakter Jednostka zadania realizująca Realizacja zadania Szacunkowy koszt wdrożenia całości zadania (projektu) lub Źródła finansowania nakłady w skali roku do do do Partnerzy 2007 2011 2015 Budżet Powiatu PFOŚiGW Opracowanie studium możliwości wytyczenia tras rowerowych K Powiat S Wykonanie mapy tras rowerowych i miejsc atrakcyjnych turystycznie i rekreacyjnie w powiecie K Powiat Wykonanie tras rowerowych W Gmina Pr I I 2 000 000 zł Wiejska infrastruktura agroturystyczna - Nasiechowice W Gmina Pr I I 900 000 zł Budowa kompleksów sportowo-rekreacyjnego na terenie gminy Miechów W Gmina S Pr, I I 12 000 000 zł I Eko-Ekspert S.C., Katowice Budżet Powiatu Budżet gminy PFOŚiGW GFOŚiGW Budżet gminy Środki strukturalne Budżet gminy Środki strukturalne Urząd Marszałkowski, Gminy i Powiaty ościenne Urząd Marszałkowski, Gmina Powiat