Skrzeczkowski_NST_W laboratoriach wspó³czesnych praktyk

Informacja o module fakultatywnym
MODUŁ FAKULTATYWNY - sylabus
OGÓLNE INFORMACJE O MODULE
Tytuł modułu
W laboratoriach współczesnych praktyk artystycznych
Tryb
Niestacjonarne
Rok
I-V
Semestr
Letni
Liczba ECTS
6
Liczba godzin modułu
30
Koordynator/Wykładowca
dr Mateusz Skrzeczkowski
Kontakt
Mateusz Skrzeczkowski [email protected]
Joanna Jeśman [email protected]
Inni wykładowcy
mgr Joanna Jeśman
Warunki uczestnictwa
Brak
Sztuka nowoczesna, dr Mateusz Skrzeczkowski, wykład 15 godzin
Zajęcia składowe modułu
Art and Science. Sztuka nowoczesnych technologii, mgr Joanna
Jeśman, konwersatorium 15 godzin
SPRAWDZANIE OSIĄGNIĘĆ, WYMAGANIA CO DO ZALICZENIA A EFEKTY KSZTAŁCENIA ZAŁOŻONE W MODULE5
ZADANIE
Aktywne
uczestnictwo w
zajęciach
Lektura i analiza
zadanych tekstów
Art and Science.
Sztuka
nowoczesnych
technologii
Sprawdzane kierunkowe efekty kształcenia
dla modułu
Posiada wiedzę na temat podstaw
funkcjonowania człowieka w kontekście
współczesnych praktyk artystycznych.
Studia I Studia
stopnia jednolite
K_W04
K_W04
Max
wynik
Wymagane
min. (20%)
25
5
1
25 září 14
Informacja o module fakultatywnym
Aktywne
uczestnictwo w
zajęciach
Lektura i analiza
zadanych tekstów
Sztuka nowoczesna
Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i
umiejętności, rozumie i wdraża w życie
potrzebę uczenia się przez całe życie,
doskonalenia osobistego i zawodowego z
uwzględnieniem wymiaru
kulturoznawczego.
K_K01
K_K01
25
5
Prezentacja
przygotowana w
grupie
Art and Science.
Sztuka
nowoczesnych
technologii
Potrafi w zespole realizować powierzone
K_K03
K_K03
25
5
Egzamin ustny
Sztuka nowoczesna
Posiada umiejętności formułowania i
K_U06
K_U06
25
5
zadania.
prezentowania własnych opinii i pomysłów,
argumentowania swojego stanowiska na
tle istniejącej w zakresie teorii sztuki.
POWIĄZANIE PUNKTÓW Z OCENĄ MODUŁU
Liczba punktów
Ocena
0-59
2 (niedostateczny)
60 – 67
3
68 – 75
3,5 (dostateczny plus)
76 – 83
4
84 – 91
4, 5 (dobry plus)
92 – 100
5
(dostateczny)
(dobry)
(bardzo dobry)
SZCZEGÓŁOWA TEMATYKA ZAJĘĆ SKŁADOWYCH I WYMAGANA LITERATURA
Sztuka
nowoczesna,
wykład, 15 godzin
TEMAT 1. SZTUKA – POSZUKIWANIE DEFINICJI
Czy możliwa jest definicja sztuki? Od starożytności teoretycy sztuki nie ustają w próbach
skonstruowania uniwersalnych definicji takich pojęć jak sztuka, dzieło sztuki, piękno,
forma. Mimo to spośród kilkudziesięciu, które przewijają się w tekstach teoretycznych,
żadne nie zyskały statusu tych jedynych. W trakcie spotkania przyjrzymy się zarówno tym
najstarszym, jak i najnowszym, by koniec końców rozważyć postulat rezygnacji z definicji
oraz konsekwencje jakie za sobą pociąga.
TEMAT 2. TEORIE AWANGARDY
Początek XX wieku to jeden z najburzliwszych okresów w sztuce. Dla wielu sztuka
skończyła się wraz z końcem wieku XIX, gdyż w ich przekonaniu awangardowe praktyki
artystyczne nie zasługują na miano sztuki. Czy awangarda to świadectwo upadku wartości
estetycznych, czy próba ich przekroczenia celem zdemokratyzowania sztuki?
TEMAT 3. EKSPRESJONISTYCZNY ZWROT W SZTUCE CZ. I
2
25 září 14
Informacja o module fakultatywnym
Na sztukę współczesną można spojrzeć z perspektywy konfliktu między życiem a formą.
Kiedy tylko życie domaga się wyrażenia, za każdym razem musi przybrać jakąś formę.
Jednak żadna forma nie jest w stanie udźwignąć próby wyrażenia siebie. Dlatego też na
przełomie XIX i XX wieku dokonał się zwrot w sztuce polegający na rezygnacji z
poszukiwania adekwatnej dla życia formy na rzecz walki z formą jako taką.
TEMAT 4. CZ. I. CIAŁO JAKO NARZĘDZIE I MATERIA W RĘKACH ARTYSTY- PRZYPADEK
PERFORMANCE
Jednym z przejawów walki z formą było odrzucenie nie tylko tradycyjnych form wyrazu,
takich jak obraz czy rzeźba, ale rezygnacja z wszelkiej przedmiotowej materii sztuki. W
poszukiwaniu autentyczności artyści zaczęli eksperymentować z własnym ciałem,
traktując je zarówno jako narzędzie i zarazem materię, niebezpiecznie balansując na
granicy „dobrego smaku” i prawa (ekshibicjonizm, samookaleczenia, przemoc,
pornografia).
CZ. II. POTĘGA OBRZYDZENIA
Sztuka nowoczesna wymaga od odbiorcy rewizji podstawowych kategorii estetycznych.
Potocznie słów „piękny” i „estetyczny” używa się niczym synonimów. Kiedy jednak
potocznymi definicjami posługujemy się obcując ze sztuką, natychmiast znaczna część
współczesnej twórczości artystycznej jest przez nas odrzucana. Teoria sztuki już dawno
włączyła określenia jak „brzydki”, „odrażający”, „obrzydliwy” w poczet wartości
estetycznej stawiając je na równi z wartościami klasycznymi.
TEMAT 5. (EST)ETYCZNY WYMIAR SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ
Autonomizacja sztuki zwieńczona hasłem „sztuka dla sztuki” odseparowała między innymi
estetykę od etyki. W starożytnościci piękno było silnie skorelowane z dobrem. Dziś
wszelkie głosy oskarżające sztukę o łamanie tabu, dobrego smaku, o wyrządzanie krzywdy
są przez środowisko artystyczne lekceważone i zbywane tezą o braku wystarczających
kompetencji. Czy faktycznie współczesne doświadczenie estetyczne nie podlega ocenie
etycznej?
TEMAT 1: WPROWADZENIE. CZYM JEST ART AND SCIENCE? BIOWŁADZA I BIOPOLITYKA A
WSPÓŁCZESNE PRAKTYKI ARTYSTYCZNE
Nurt Art and Science to sztuka tworzona przy pomocy nowoczesnych rozwiązań
naukowych. Tematy poruszane przez artystów są bardzo zróżnicowane jednak kluczowe
pozostają społeczne, polityczne i krytyczne aspekty tych nowatorskich projektów.
Art and Science.
Sztuka
nowoczesnych
technologii,
konwersatorium,
15 godzin
TEMAT 2: ETYKA
Wiele nowoczesnych rozwiązań naukowych budzi głębokie kontrowersje etyczne.
Zapłodnienie in vitro, komórki macierzyste czy też różnorodne procedury genetyczne na
poziomie DNA budzą lęk lub niezdrowe nadzieje. Wykorzystując skomplikowane
rozwiązania biotechnologiczne artyści skłaniają do refleksji etycznymi implikacjami
zastosowania nowoczesnych biotechnologii.
TEMAT 3: ZNACZĄCY INNI
Znaczący inni to wszystkie nie-ludzkie gatunki zamieszkujące naszą planetę. Stosowane
współcześnie taksonomie powstały ponad 200 lat temu i nie przystają już do
rróżnorodnych form życia, zarówno tych które istnieją samodzielnie jak i tych
stworzonych lub podtrzymywanych przy życiu przez człowieka.
TEMAT 4: KOMUNIKACJA MIĘDZYGATUNKOWA
Rozwój różnorodnych dziedzin nauk o życiu wskazuje na różnorodne sposoby
komunikowania się ludzi i zwierząt, jednak okazuje się, że komunikacja zachodzi również
w przypadku roślin, bakterii czy grzybów. Wielu artystów poddaje refleksji możliwość
3
25 září 14
Informacja o module fakultatywnym
swobodnej komunikacji międzygatunkowej i jakie implikacji może mieć ona na budowanie
różnorodnych relacji.
TEMAT 5: AKTYWIZM i EKOLOGIA
Czy naprawdę czeka nas katastrofa ekologiczna? Jak powinniśmy żyć by jej zapobiec?
Wielu współczesnych artystów nie tylko wyraża swoje poglądy poprzez sztukę, ale
również angażuje się w różnorodną działalność aktywistyczną. Media taktyczne, bo tak
właśnie nazywa się takie wykorzystanie sztuki, stają się obecnie jedną z
najpopularniejszych form aktywizmu.
Sztuka nowoczesna:
Literatura uzupełniająca do wykładów:
Literatura
•
Bürger P., Teoria awangardy, Universitas, Kraków 2006.
•
Clair J., De Immundo, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2007.
•
Dziarski G., Sztuka u progu XXI wieku, Humaniora, Poznań 2002.
•
Malewicz K., Świat bezprzedmiotowy, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2006.
•
Oczko P. (red.), CAMPania, zjawisko campu we współczesnej kulturze,
Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008.
•
Rancière J., Estetyka jako polityka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa
2007.
•
Richter Hans, Dadaizm, Artstyczne i Filmowe, 1986.
•
Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, PWN, Warszawa 1982.
•
Tomkins C., Duchamp. Biografia, Zysk i S-ka, 2001.
•
Żmijewski A., Stosowane sztuki społeczne, w: Krytyka polityczna, 11/12 2007.
•
Żmijewski A., Drżące ciała. Rozmowy z artystami., Seria Krytyki Politycznej 2.
Art and Science. Sztuka nowoczesnych technologii:
• Bakke M., Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Wydawnictwo
Naukowe UAM, Poznań 2010.
• Barad K., „Nature’s Queer Performativity”, Kvinder, Køn & Forskining, 1-2/2012
• Costa da B., Philip K., red. Tactical Biopolitics, Art, Activism and Technoscience, MIT
Press 2008.
• Foucault, M., Narodziny biopolityki, PWN, Warszawa 2011.
• Haraway D., Manifest gatunków stowarzyszonych, przeł. J. Bednarek [w] Teorie
wywrotowe. Antologia przekładów, red. Gajewska Agnieszka, Wydawnictwo
Poznańskie, Poznań 2012.
•
Kac E., Telepresence and Bioart. Networking Humans, Rabbits and Robots, The
University of Michigan Press 2005.
• Latour B., „Love Your Monsters. Why We Must Care for Our Technologies as We
Do for Our Children”, Breakthrough Journal no. 2/ Jesień 2011.
• Morton T., Ecology without Nature. Rethinking Environmental Aesthetics, Harvard
University Press 2007.
• Rose N., „Polityka życia samego”, Praktyka teoretyczna 2-3/2011.
4
25 září 14
Informacja o module fakultatywnym
Biogram
dr Mateusz Skrzeczkowski, adiunkt, z-ca dyrektora Instytutu Kulturoznawstwa SWPS.
Naukowo pracuje nad takimi zagadnieniami jak: (est)etyczny wymiar świadectw Zagłady,
nie-rzeczy-wisty język obrazów, ożywione-nie-ożywione jako posthumanistyczny motyw w
literaturze i sztuce. Prowadzi m. in. zajęcia ze sztuki współczesnej, estetyki, interpretacji,
autotematyczności w sztuce czy pamięci Holocaustu.
mgr Joanna Jeśman – kulturoznawczyni i anglistka. Zajmuje się badaniami nad sztuką
biologiczną w kontekście posthumanizmu, transhumanizmu i studiów nad zwierzętami.
Interesuje się medycyną i biotechnologiami oraz ich wpływem na kulturowe postrzeganie
nauk o życiu.
5
25 září 14