Pobierz PDF: ekologia

PIĄTEK-NIEDZIELA, 13-15 STYCZNIA 2017
23.
Uwaga!!!
Smog zagraża zdrowiu
W dzisiejszych czasach każdy wie, że smog jest szkodliwy, jednak bardzo często nie
zdajemy sobie sprawy ze skali
problemu. Jego wpływ na
ludzki organizm może być tragiczny w skutkach i doprowadzić nawet do śmierci.
Smog przyczynia się najczęściej do chronicznego kaszlu,
astmy, zapalenia oskrzeli, niewydolności płuc i tym podobnych schorzeń związanych
z układem oddechowym. Te dolegliwości mogą jednakże rozwinąć się i doprowadzić do przewlekłych chorób płuc - nawet nie
paląc papierosów, możemy zachorować na raka, gdyż dym papierosowy i smog ma właściwie
bardzo podobną zawartość szkodliwych substancji. Do długofa-
lowych skutków oddziaływania
smogu zalicza się problemy
z nadciśnieniem i zmiany miażdżycowe, które doprowadzić mogą bezpośrednio do zgonów.
Smog jest także zagrożeniem dla
kobiet w ciąży. Z badań wynika,
że jeżeli będą one oddychać zanieczyszczonym powietrzem,
bardzo prawdopodobne, że
w przyszłości ich dzieci gorzej
będą radziły sobie w szkole. Naukowcy dowiedli także, że zanieczyszczone powietrze może również przyczynić się do stanów depresyjnych i zwiększenia liczby
samobójstw.
Wpływ smogu na człowieka
może więc być naprawdę tragiczny w skutkach.
Smog najmocniej atakuje
zimą
Narastający problem
Zanieczyszczenia
i emisja
Zanieczyszczenie powietrza jest problemem, który
z każdym rokiem narasta
i stwarza coraz więcej zagrożeń dla środowiska.
Głównymi przyczynami zanieczyszczenia jest dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, tlenki azotu oraz pyły – definiujemy je jako
wszelkie skażenie powietrza przez
substancje, które są szkodliwe
dla zdrowia lub niebezpieczne
z innych przyczyn, bez względu
na ich postać fizyczną. Emisje zanieczyszczeń dotyczą przede
wszystkim substancji ciekłych,
stałych czy gazowych, które są
wynikiem zorganizowanej działalności gospodarczej człowieka (np.
spaliny wydalane przez kominy
fabryczne) lub niezorganizowanej
(np. pożar lasów). Emisja może
dotyczyć także energii – w tym
przypadku będzie to hałas, pola
magnetyczne i wibracje.
Jak ograniczać emisję zanieczyszczeń?
Nigdy nie będzie możliwe całkowite zatrzymanie emisji szkodliwych substancji, ale możemy podjąć działania, które pozwolą na
ich ograniczenie.
Kluczowym rozwiązaniem jest z pewnością modernizacja zakładów przemysłowych i stosowanie mniej szkodliwych dla środowiska technologii. W przypadku budowania nowych zakładów, należałoby wybrać taką lokalizację budowy, która nie będzie sprzyjała kumulacji dwutlenku węgla i innych tego typu gazów, powodujących szkodliwy dla zdrowia smog. Stosując mierniki energii
czy ocieplenie budynków również w jakiś sposób przyczynimy się
do ochrony środowiska – zminimalizujemy wtedy stratę energii.
W dużej mierze do emisji zanieczyszczeń przyczynia się ruch
samochodowy, dlatego w dużych miastach ważną rolę pełni eliminowanie ciężkiego transportu poprzez budowanie obwodnic
i tworzenie specjalnie wydzielonych obszarów zieleni - pochłaniają one pewne ilości zanieczyszczeń powietrza. Aby ograniczyć
produkcję spalin, powinniśmy zrezygnować z poruszania się
własnym samochodem i postawić na komunikację miejską –
oczywiście wtedy, kiedy to możliwe. W ten sposób każdy może
chronić środowisko, w którym przyszło nam żyć.
Współczesne osiągnięcia technologiczne umożliwiają nam wiele korzystnych rozwiązań i przede wszystkim czerpanie z bardziej
przyjaznych środowisku źródeł energii (np. energia słoneczna,
wodna i wiatrowa). Wykorzystanie ich, znacznie wpłynie na ograniczenie ilości dwutlenku węgla emitowanego do atmosfery.
KALENDARZ EKOLOGICZNY
STYCZEŃ 2017
9
Dzień Ligi Ochrony Przyrody
11
Dzień Wegetarian
28 I - 2 II
Światowe Dni Mokradeł
W okresie zimowym jesteśmy
szczególnie narażeni na działanie smogu, ponieważ to właśnie
wtedy rozpoczyna się sezon
grzewczy, przez co do powietrza,
poza zanieczyszczeniami komunikacyjnymi, dostają się także te
zanieczyszczenia, które spowodowane są przez lokalne kotłownie i paleniska domowe. Nasze
drogi oddechowe są szczególnie
narażone na oziębianie i zakażenia wirusowe, co czyni układ oddechowy bardziej wrażliwym na
wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia powietrza.
Jak się chronić?
Nastał trudny czas dla naszego zdrowia, dlatego poniżej radzimy, jak o siebie zadbać
i ochronić przed smogiem.
Przede wszystkim kontrolujmy
jakość powietrza. Na stronie Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska podawane są
ostrzeżenia, gdy stężenie zanieczyszczeń jest bezpośrednio groźne dla zdrowia. Kiedy takie
ostrzeżenie zostanie wydane, starajmy oddychać się przez nos – to
naturalny filtr powietrza. W tym
okresie powinniśmy przyjmować
również więcej płynów – lekarze
tłumaczą, że to w pewnym stop-
niu zapobiegnie przedostawanie
się zanieczyszczeń do płuc.
Nie przebywajmy na dworze
dłużej, niż to konieczne. Lepiej
będzie, jeżeli zostaniemy w domu, choć dobrym rozwiązaniem
są także wycieczki poza miasto,
aby odciąć się chociaż na chwilę od zanieczyszczonego powietrza i pooddychać świeżym powietrzem podczas spaceru po
lesie.
Jeżeli poruszamy się po mieście, pamiętajmy aby omijać najbardziej ruchliwe ulice. W pobliżu jezdni jest największe stężenie zanieczyszczeń. Gdy więc jedziemy samochodem, warto
ustawić obieg na zamknięty.
Ochronę zapewni nam także
odpowiednia dieta. Witaminy takie jak witamina A, E, C i selen
wspomagają organizm w neutralizacji nadmiaru wolnych rodników, które powstają właśnie
w wyniku oddychania zanieczyszczonym powietrzem.
W krajach, w których króluje
smog, popularne stały się specjalne maski antysmogowe. Mają one odpowiedni filtr, który dobrze chroni przed szkodliwymi
substancjami. Może warto zastanowić się nad zakupieniem
takiego gadżetu – w końcu chodzi o nasze zdrowie.
Maski antysmogowe
Ceny masek zaczynają się od ok. 100 złotych, ale istnieje także
potrzeba wymiany filtrów, które wcale mało nie kosztują.
Stosunkowo tanim wariantem jest maska Totobobo. Jej cena
waha się od 90 do 100 zł – w zależności od modelu. Dziesięć par filtrów wyniesie nas 110 zł.
Kupując maskę firmy RZMask zapłacimy z kolei 125 zł, ale filtry
są już trochę tańsze – jeden to koszt ok. 9 zł.
Jeżeli nie chcemy ciągle wymieniać filtrów, możemy zaopatrzyć
się w maskę Respro BanditScarf, którą po prostu wymieniamy po
okresie sześciu miesięcy na nową.
Droższą opcją jest maska Respro Cinqro. Jej cena to 279 zł. Mamy w tym przypadku do wyboru dwa filtry: URBAN do użytku miejskiego (koszt ok. 50 zł za sztukę) lub SPORTS (ok. 40 zł).
Aplikacja na telefon
Częstochowa
Sprawdź jakość
powietrza
Stacje
pomiarowe
Każdy może być teraz na bieżąco, monitorując jakość powietrza dzięki aplikacji na telefon
Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Aplikacja pod nazwą „Jakość powietrza w Polsce” przedstawia aktualne dane o jakości powietrza z automatycznych stacji pomiarowych funkcjonujących w ramach Państwowego Monitoringu
Środowiska (PMŚ).
Dzięki tej aplikacji sprawdzimy stężenie pyłu
PM10, PM2,5, dwutlenku siarki (SO2), dwutlenku
azotu (NO2), tlenku węgla (CO), benzenu (C6H6)
i ozonu (O3).
Wystarczy, że pobierzemy ją i zainstalujemy w
swoim telefonie. Możemy wtedy wyszukiwać poszczególne stacje na liście automatycznych stacji
pomiarowych i przeglądać mapy z danymi dotyczącymi zanieczyszczeń. Ponadto dzięki temu mamy
dostęp do wydawanych ostrzeżeń o wysokich stężeniach, przekraczających normy i aktualności.
W naszym mieście znajdują się dwie stacje
pomiarowe Wojewódzkiego Inspektoratu
Ochrony Środowiska w Katowicach. Przekazują nam one informacje o stężeniu zanieczyszczeń w powietrzu.
Jedna z nich znajduje się na ulicy Baczyńskiego, druga przy skrzyżowaniu Jana Pawła II i Armii
Krajowej. Pomiary mierzone metodą automatyczną (tej przy skrzyżowaniu) dają nam informację o
stężeniu benzenu, tlenku węgla, tlenku azotu,
dwutlenku azotu, tlenków azotu, ozonu, dwutlenku siarki i pyłów zawieszonych.
W przypadku stacji na ulicy Baczyńskiego jest
jeszcze metoda manualna, która poda nam zawartość takich substancji jak AS_PM10 - arsen w
PM10, BAP_PM10 - benzo(a)piren w PM10, CD_
PM10 - kadm w PM10,NI_PM10 - nikiel w PM10,
PM10 - Pył zawieszony PM10, PB_PM10 - ołów w
PM10.
LUTY 2017
2
Światowy dzień terenów podmokłych
11
Dzień Dokarmiania Zwierzyny Leśnej
17
Światowy Dzień Kota
Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
24.
PIĄTEK-NIEDZIELA, 13-15 STYCZNIA 2017
Wspiera działania gmin
Fundusz też walczy ze smogiem
Wojewódzki
Fundusz
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach od lat walczy ze smogiem, który zatruwa nasze
środowisko. Jako instytucja
finansująca wspiera działania gmin w zakresie poprawy ochrony atmosfery.
Specyficzna sytuacja w naszym regionie (przekroczenia
stężeń pyłu zawieszonego
i benzoalfapirenu na obszarze
całego województwa) powoduje, że połowa wszystkich środków, jakimi dysponuje Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w Katowicach, jest kierowana
na
ochronę
atmosfery.
W związku z tym Fundusz dofinansowuje zadania związane
z ograniczeniem niskiej emisji,
zwiększeniem efektywności
energetycznej wytwarzania
przesyłu lub użytkowania
energii oraz wspieranie odnawialnych lub alternatywnych
źródeł energii.
Instytucja w ostatnich latach rozpatruje rocznie od kilkuset wniosków obejmujących
zadania z zakresu ochrony atmosfery. Są to zarówno małe
inwestycje o zasięgu lokalnym,
jak i duże przedsięwzięcia inwestycyjne. Na dofinansowanie zadań z tego zakresu działalności Fundusz przeznacza
rocznie kwotę od stu kilkudziesięciu do ponad dwustu
mln zł. Efektem ekologicznym
działalności w zakresie walki
ze zmniejszeniem emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych do
atmosfery jest zmniejszenie się
emisji: pyłu o ponad 48 tyś.
ton, dwutlenku siarki o ponad
35 tyś. ton oraz dwutlenku węgla o ponad 1.394 tyś. ton.
WFOŚiGW w Katowicach jako
pierwsza instytucja w kraju, od
2002 roku, wspiera wdrażanie
tzw. Programy Ograniczenia
Niskiej Emisji (PONE), w ramach którego gminy z terenu
województwa śląskiego mogą
ubiegać się o dofinansowanie
z Funduszu na szeroko rozumiane zadania związane z ograniczeniem niskiej emisji. Najczęstszą działalnością w ramach PONE jest wymiana źródła ciepła
na nowsze spełniające wymogi
w zakresie efektywności i czystości spalania. Obecnie w PONE
uczestniczy 79 gmin, które zrealizowały lub są w trakcie realizacji programu. Obecnie Fundusz z samorządami podpisał
277 umów o dofinansowanie.
Instytucja udzieliła dotychczas wsparcia na realizację
programów w łącznej kwocie
około 211 mln zł. Ich efektem
rzeczowym jest modernizacja
ponad 18 tys. lokalnych kotłowni w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych, zabudowa prawie 6 tys. instalacji
solarnych, a w przypadku części budynków także ich termoizolacja oraz modernizacja instalacji centralnego ogrzewania
czy zabudowa instalacji fotowoltaicznych. WFOŚiGW w Katowicach
uruchomił też program pilotażowy „Dofinansowanie zadań
stropów, wymianę okien i drzwi
zewnętrznych, budowę lub modernizację instalacji wewnętrznej c.o., a także zabudowę instalacji solarnych.
W ramach programu Fundusz dofinansował zadania realizowane w domkach jednorodzinnych z zakresu:
1.wymiany źródeł ciepła, na
bardziej efektywne ekologicznie i energetycznie. Do
dofinansowania zakwalifikowano kotły węglowe z załadunkiem automatycznym,
spełniające wymogi 5 klasy
lub kotły opalane biomasą,
spełniające wymogi 4 lub 5
klasy, a także pompy ciepła,
kotły gazowe lub olejowe;
2.budowy systemów grzewczych z udziałem odnawialnych źródeł energii, wyłącznie takich jak pompy ciepła,
kolektory słoneczne; 3.zabiegów termoizolacyjnych: ldocieplenie przegród budowlanych (ścian, stropodachów), lwymiana okien i drzwi, lmodernizacja lub budowa
wewnętrznych instalacji
centralnego ogrzewania.
Wysokość dofinansowania
wynosiła:
u25 % w przypadku modernizacji źródła ciepła, u15 % w pozostałych przypadkach.
Rezultatem tych wszystkich
zabiegów modernizacyjnych jest
realny efekt dla środowiska.
Rocznie zmniejszy się emisja
pyłu do atmosfery o ok. 134 tony, ok. 63 tony SO2 (źródło kwaśnych deszczy), a emisja CO2
(gazu cieplarnianego) ulegnie
zmniejszeniu o ok. 9.883 tony.
Mając na względzie konieczność ograniczenia niskiej emisji
Fundusz dofinansowuje działania w zakresie ograniczenia
emisji w transporcie drogowym
poprzez dofinansowanie wprowadzanych do eksploatacji po-
realizowanych przez mieszkańców województwa śląskiego na rzecz ograniczenia
niskiej emisji”. Cieszył się on
ogromnym zainteresowaniem
– w sumie złożono 1546 wniosków. I tak najwięcej pochodziło od mieszkańców Katowic
– 81 wniosków, Tychów
i Pszczyny po 73 wnioski,
w dalszej kolejności Gliwic –
60 wniosków i Rybnika – 54.
W sumie podpisano 750
umów o dofinansowanie. Oznacza to, że z terenu województwa
zniknie 750 szt. starych kotłów
lub pieców, opalanych węglem
niskiej jakości, o sprawności ok.
30-35%. Zastąpione one zostaną pompami ciepła, kotłami
opalanymi gazem lub biomasą
albo też kotłami opalanymi węglem – ekogroszkiem, który będzie spalany w kotłach nowej
generacji, o wysokiej sprawności energetycznej. Wszyscy
wnioskodawcy, którzy przeszli
pozytywnie ocenę formalną
wniosku, a którzy likwidują stare „kopciuchy” – uzyskają
wsparcie dotacyjne. Oczywiście
prócz wymiany źródła ciepła
mieszkańcy wnioskowali i uzyskali dotacje na całą gamę zabiegów
termomodernizacyjnych, które pozwalają oszczędzać energię: docieplenie ścian,
jazdów z napędem hybrydowym
lub elektrycznym dla autobusów komunikacji miejskiej, pojazdów używanych jako pojazdy
uprzywilejowane lub pojazdów
służących
przeprowadzaniu
kontroli bezpieczeństwa. Fundusz dofinansował kwotą 900
tys. zł. zakup pojazdów uprzywilejowanych dla Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach.
Oprac. kg
Częstochowa też
Niechlubny
rekord
W tym tygodniu w wielu
polskich miastach odnotowano rekordowe przekroczenia
norm zanieczyszczenia powietrza.
W czołówce znalazły się między innymi Katowice, Gliwice,
Zabrze i Rybnik, gdzie odnotowano rekordowy poziom zanieczyszczenia. W poniedziałek
wskaźniki pokazywały tam 999
proc. normy. Z tego powodu prezydent Rybnika podjął decyzję
o odwołaniu lekcji.
Częstochowa również znalazła
się na liście miast zagrożonych
smogiem. Z danych dostarczanych przez stacje monitoringu
jakości powietrza w woj. śląskim
wynika, że w poniedziałek
w szczytowym momencie ilość
pyłu zawieszonego w powietrzu
PM10 w Częstochowie przekraczała 850 mikrogramów na metr
sześcienny. W związku z tym
prezydent naszego miasta –
Krzysztof Matyjaszczyk postanowił, że przez dwa dni mieszkańcy
mogą jeździć komunikacja miejską za darmo. Podobne zarządzenie wydali włodarze innych
miast, w tym Rybnika.
Standardy i normy
Z tym Polska ma poważne problemy
Standardy emisji to nic innego jak określenie ilości i
rodzaju zanieczyszczeń, które można wprowadzić do środowiska z danego źródła.
Normy ustala się w zależności od kilku czynników, a ich
celem jest ograniczenie ilości
zanieczyszczeń. Dotyczą one
tych źródeł (instalacji), które
powodują wytwarzanie odpadów i wprowadzanie szkodliwych gazów lub pyłów do powietrza, a także ścieków do
wód lub do ziemi.
Normy ustalane są w oparciu
o roczną ocenę jakości powietrza
na podstawie dyrektyw Parlamentu Europejskiego. Ze względu na zdrowie człowieka ocenia
się aż 11 substancji: dwutlenek
siarki (SO2), dwutlenek azotu
(NO2), tlenek węgla (CO), benzen
(C6H6), ozon (O3), pył drobny
PM10 (o średnicy do 10µm), pył
drobny PM2,5 (o średnicy do 2,5
Przykładowo:
Nazwa substancji
Okres uśredniania
wyników pomiarów
Poziom
dopuszczalny
substancji w
powietrzu w μg/m3*
Dopuszczalna częstość
przekraczania poziomu
dopuszczalnego w roku
kalendarzowym
Dwutlenek siarki
pył PM2,5
pył PM10
rok kalendarzowy
rok kalendarzowy
rok kalendarzowy
20
25
40
—
—
—
µm), metale ciężkie: ołów (Pb),
arsen (As), nikiel (Ni), kadm (Cd)
oznaczane w pyle PM10 oraz
benzo(a)piren oznaczany w pyle
PM10. Substancje takie, jak
dwutlenek siarki (SO2), tlenki
azotu (NOx) i ozon (O3) monitoruje się ze względu na ochronę
roślin.
Obowiązujące normy jakości
powietrza dla substancji zanieczyszczających powietrze możemy sprawdzić m.in. na stronie
Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Nasz kraj produkuje zbyt dużo zanieczyszczeń, które trafiają
Kolumny 23 i 24 opracowała Paulina Nogaj
*mikrogramy na metr sześcienny
do powietrza, dlatego planowane jest zmniejszenie ich emisji.
Od 2020 roku ograniczymy
m.in tlenki siarki o 59%, a od
2030 - o 81%. Nie jest to prosty
proces. Wymagać będzie sporego budżetu, ale wdrożenie tych
zmian ma zostać pokryte ze
środków unijnych.
Europejski standard emisji spalin
Normy dopuszczalnych emisji spalin w nowych pojazdach
sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej zostały opracowane w serii Dyrektyw Europejskich. Zaostrzano je, aby zmniejszyć produkowanie szkodliwych substancji. Standardy różnią
się w zależności od typu pojazdu, czyli norma dla samochodu
osobowego jest inna niż ta obowiązująca autobusy, czy ciężarówki. Pojazdy, które nie spełniają wymogów emisji, nie mogą
być sprzedawane na terenie UE. Normy nie obowiązują tych samochodów, które po europejskich drogach już się poruszają.
Od 1993 roku wydano sześć Norm Euro – ostatnią uchwalono w 2008 roku, jednak w życie weszła w 2014. Zgodnie z jej
zapisem dopuszczalna wartość emisji tlenków azotu ma wynosić 400 mg/kWh, a więc o 80% mniej niż w poprzedniej
normie.
Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach