czas pracy - Fabryka Wiedzy

nr 4 (75) grudzień 20142
issn 2391-4769
CZAS PRACY
KIEROWCÓW
W Y T Y C Z N E I T D – P O R A D Y P R AW N I K Ó W – P R A K T Y C Z N E R O Z W I Ą Z A N I A
w numerze:
Limity czasu jazdy
Wreszcie wiadomo, za co grozi utrata dobrej
reputacji ����������������������������������������������������� 1
Gdy stosujemy odstępstwo, pilnujmy odpoczynku��� 1
Kierowcy jadący w załodze mogą zrobić odpoczynek
po 12 dniach, jeśli zmieniają się co 4,5 godziny ��� 3
Dobre sposoby w pigułce ���������������������������������� 3
Odpoczynek dzienny można skrócić 3 razy
w tygodniu? To nieprawda ���������������������������� 5
Kierowca może zrobić odpoczynek tygodniowy
po 7 cyklach jazdy? Jak najbardziej! ��������������� 5
Tachografy
Po przesiadce do drugiego samochodu trzeba
używać tej samej wykresówki ������������������������ 6
Często kontrolę tachografu trzeba zrobić
wcześniej niż po 2 latach ������������������������������ 7
Zasady, których warto przestrzegać przy
dokonywaniu wpisów manualnych ������������������ 8
Pojazd prowadzi załoga złożona z dwóch kierowców?
W tachografie muszą być dwie wykresówki ����� 8
5 sposobów, dzięki którym inspektor zauważy
niedozwolone manipulacje tachografem ���������� 9
Dokumentacja
Inspektor nie może żądać od kierowcy
dodatkowych dokumentów �������������������������� 10
Dokument firmowy o czasie pracy kierowców
nie będzie respektowany przez służby kontrolne �� 11
Naliczanie kar
Warto odwołać się od kary ITD za brak zapisów
na wykresówkach��������������������������������������� 12
Tak przebiega kontrola w Belgii������������������������� 13
Sprawy kadrowe
Ryczałt za godziny nadliczbowe kierowców
ułatwia rozliczanie pensji ����������������������������� 14
W aktach kierowców muszą się znaleźć
3 dodatkowe dokumenty ����������������������������� 14
Ryczałt za nocleg można tylko zwiększyć������������ 15
Przy stałych trasach najlepszy jest system
podstawowy����������������������������������������������� 16
Ewidencję samozatrudnionych kierowców
i właściciela firmy kontroluje tylko ITD����������� 16
Wreszcie wiadomo, za co
grozi utrata dobrej reputacji
Komisja Europejska wydała komunikat, w którym doprecyzowała,
za jakie przekroczenia czasu jazdy grozi utrata dobrej reputacji.
Najpoważniejsze naruszenia to przekroczenie dziennego, tygodniowego i 2-tygodniowego okresu prowadzenia pojazdu.
Właściciel firmy transportowej oraz zarządzający transportem muszą
spełniać warunek dobrej reputacji, inaczej zostaną im odebrane uprawnienia do wykonywania zawodu. Dobrą reputację można stracić za:
•• przekroczenie maksymalnych 6- lub 14-dniowych okresów prowadzenia pojazdu o co najmniej 25%,
•• przekroczenie, w rozliczeniu dziennym, o co najmniej 50% maksymalnego dziennego czasu prowadzenia pojazdu bez przerwy lub czasu odpoczynku trwającego nieprzerwanie przynajmniej 4,5 godziny.
ciąg dalszy na str. 4
Gdy stosujemy odstępstwo,
pilnujmy odpoczynku
W niektórych sytuacjach kierowca może przekroczyć normy
czasu prowadzenia pojazdu, przerw i odpoczynków. Przewiduje
to art. 12 rozporządzenia nr 561/2006. Jednak nie wolno jednocześnie przekroczyć czasu jazdy i skrócić odpoczynku.
Kierowca ma prawo odstąpić od przestrzegania przepisów dotyczących
odpoczynku i czasu jazdy, jeśli jest taka konieczność, by zapewnić bezpieczeństwo osób, pojazdu lub ładunku. Ma to umożliwiać znalezienie bezpiecznego miejsca postoju, nie może jednak zagrażać bezpieczeństwu drogowemu.
ciąg dalszy na str. 2
W NASTĘPNYCH NUMERACH
» Rejestrowanie czasu pracy kierowcy » Nie wolno zbyt często stosować
jeżdżącego kilkoma pojazdami
odstępstw
» Niewłaściwe wyjaśnienia przed ITD » Problemy z ewidencją czasu pracy
mogą tylko pogorszyć sytuację
kierowców
Kod lojalnościowy do programu „Kierowca w firmie”: JUP06. Wpisz go w wyznaczonym miejscu na swojej karcie!
Regulamin dostępny na stronie organizatora www.kierowcawfirmie.wip.pl
ACZ 75.indd 1
14-11-05 09:49
Limity czasu jazdy
Gdy stosujemy odstępstwo, pilnujmy odpoczynku
dokończenie ze str. 1
Odstępstwo nie może dotyczyć dziennych ani tygodniowych norm czasu prowadzenia pojazdu. Na podstawie art. 12
wolno przekroczyć jedynie czas prowadzenia pojazdu bez przerwy. Można więc
z uwagi na bezpieczeństwo towaru lub
osób jechać dłużej niż 4,5 godziny bez
przerwy, jeśli jednak kierowca będzie
w sumie tego dnia prowadził pojazd dłużej niż 9 lub 10 (jest to dozwolone dwa
razy w tygodniu) godzin albo w tygodniu więcej niż 56 godzin, to nie może
się usprawiedliwić tym, że zastosował
dozwolone odstępstwo.
Jeżeli w ramach odstępstwa kierowca wydłużył jazdę bez przerwy, to
nie może skrócić odpoczynku. I odwrotnie – jeśli skróci w ramach odstępstwa
odpoczynek, nie wolno mu przekroczyć
czasu jazdy. A zatem w przypadku gdy
kierowca przekroczył czas jazdy bez
przerwy o godzinę i z tego względu nie
zmieścił się z wykonaniem dziennego
odpoczynku w ciągu 24 godzin od rozpoczęcia aktywności, kontrolujący nie
uzna opisanego odstępstwa.
Podstawa prawna
Art. 12 rozporządzenia WE nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 marca 2006 r.
w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego
oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG)
nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchyla­
jącego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85.
Wytyczne opracowane przez Komisję Europejską
przy współpracy ekspertów instytucji kontrolnych,
organizacji pracowniczych oraz przedsiębiorstw.
Ewa Matejczyk
prawnik specjalizujący się w przepisach transportowych
Czas pracy kierowców
Redaktor naczelna: Aldona Kapica
Menedżer produktu: Patrycja Wądołowska
Kierownik marketingu i sprzedaży:
Julita Lewandowska-Tomasiuk
Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski
Korekta: Zespół
Projekt graficzny: Dominika Raczkowska
Skład i łamanie: Dariusz Ziach
Infografiki: Monika Gajewska
Drukarnia: Miller Druk sp. z o.o.
Nakład: 1800 egz.
2 l CZAS PRACY KIEROWCÓW
ACZ 75.indd 2
Przykład 1: Odstępstwo od przepisów o długości odpoczynku dziennego
4h
2h
jazdy
1h
jazdy
najdłuższy
okres jazdy
1h
2h
przerwy
1h
jazdy
2h
przerwy
1h
jazdy
1h
przerwy
1h
jazdy
przerwy
jazdy
1h
przerwy
skrócenie odpoczynku o 2 h
– dozwolone odstępstwo
7 h odpoczynku
dziennego
Kierowca, korzystając z wyjątkowego odstępstwa, skrócił odpoczynek dzienny
o 2 godziny. Najdłuższy odebrany przez niego odpoczynek w ciągu 24 godzin od rozpoczęcia pracy wyniósł 7 godzin (wymaganych jest minimum 9 godzin). W czasie tych
24 godzin nie przekroczył jednak czasu jazdy bez przerwy, ponieważ najdłuższy odcinek
jazdy wynosił 4 godziny. W związku z tym odstępstwo było dopuszczalne.
Przykład 2: Odstępstwo od przepisów o limicie czasu jazdy bez przerwy
4h
jazdy
1h
5h
przerwy
14 h odpoczynku
jazdy
przekroczenie maksymalnego czasu prowadzenia
bez przerwy o 30 min – dozwolone odstępstwo
odpoczynek nie został skrócony
Kierowca, korzystając z wyjątkowego odstępstwa, przekroczył maksymalny czas prowadzenia pojazdu bez wymaganej przerwy o 30 minut. Prowadził samochód przez 5 godzin,
a dopuszczalne są 4,5 godziny. Nie skrócił jednak odpoczynku, odpoczywał bowiem aż
14 godzin. Dlatego odstępstwo było dopuszczalne.
Przykład 3: Odstępstwo wykorzystane niezgodnie z przepisami
2h
1h
jazdy
1h
jazdy
2h
przerwy
6h
jazdy
2h
przerwy
jazdy
2h
przerwy
przekroczenie maksymalnego
czasu prowadzenia bez
przerwy o 1 h i 30 min
skrócenie o 1 h
odpoczynku dziennego
8h
odpoczynku
Kierowca, korzystając z wyjątkowego odstępstwa, przekroczył maksymalny czas prowadzenia pojazdu bez wymaganej przerwy o 1 godzinę i 30 minut. Prowadził samochód
bez przerwy przez 6 godzin. Przekroczenie to doprowadziło do skrócenia czasu odpoczynku dziennego, który kierowca odebrał w wymiarze zaledwie 8 godzin z minimum
9 wymaganych przepisami. Dlatego w tym przypadku odstępstwo nie jest dopuszczalne
i nie będzie uznane przez służby kontrolne.
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10
e-mail: [email protected]
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264
– Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,
Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy
Rejestrowy
Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł
Publikacja „Czas pracy kierowców” chroniona jest
prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w publikacji ,,Czas pracy kierowców” – bez
zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy
GRUDZIEŃ 2014
cytowania publikacji z powołaniem się na źródło.
Niniejsza publikacja została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem
wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji
,,Czas pracy kierowców” wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie
w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku
z tym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji
,,Czas pracy kierowców” wskazówek, przykładów,
informacji itp. do konkretnych przypadków.
Prenumerata: 22 518 29 29; [email protected]
14-11-05 09:50
Kierowcy jadący w załodze mogą
zrobić odpoczynek po 12 dniach,
jeśli zmieniają się co 4,5 godziny
Władze europejskie wyjaśniły, jak stosować przepisy rozporządzenia
nr 1073. Kierowca, który nie jedzie w załodze, może prowadzić autokar
w nocy bez przerwy maksymalnie 3 godziny, jeśli chce zrobić odpoczynek tygodniowy dopiero po 12 dobach.
W sprostowaniu do rozporządzenia
nr 1073/2009, które reguluje międzynarodowe przewozy autobusami, nareszcie wyjaśniono, jak stosować przepisy
o przesuwaniu odpoczynku tygodniowego. Według sprostowania użyte w art. 8
ust. 6a lit. d tego rozporządzenia pojęcie „kilku kierowców” oznacza po prostu
kilkuosobową załogę. A zatem kierowca,
który wykonuje międzynarodowy przewóz okazjonalny, może zacząć odpoczynek tygodniowy dopiero po 12 dobach,
jeśli w godzinach od 22.00 do 6.00 prowadzi autobus bez przerwy nie dłużej niż:
•• 4,5 godziny – gdy jedzie w załodze,
•• 3 godziny – gdy prowadzi sam.
W przepisach został użyty zwrot: „kilku
kierowców”. Był mylący, ponieważ nie
jest jasne, czy oznacza załogę (a więc kierowców, którzy jadą razem), czy kierowców, którzy prowadzą autokar po kolei.
W tym drugim przypadku oznaczałoby
to, że kiedy w jedną trasę jedzie kilku kierowców i robią przerwy co 4,5 godziny, to
każdy z nich może zrobić swój odpoczynek tygodniowy dopiero po 12 dniach.
Zgodnie z art. 8 ust. 6a lit. d na zasadzie dozwolonego odstępstwa od przepisów kierowca wykonujący pojedynczą
usługę okazjonalną w międzynarodowym przewozie osób może odłożyć
tygodniowy odpoczynek o maksimum
12 kolejnych 24-godzinnych okresów
po poprzednim regularnym tygodniowym odpoczynku, pod warunkiem że:
a)usługa trwa co najmniej 24 kolejne
godziny w państwie członkowskim
Unii lub państwie trzecim, do którego zastosowanie ma rozporządzenie
nr 1073, innym niż państwo, w którym rozpoczęło się świadczenie usługi;
b)po skorzystaniu z odstępstwa kierowca zrobi:
www.kierowcawfirmie.wip.pl
ACZ 75.indd 3
•• dwa regularne tygodniowe odpo-
czynki albo
•• jeden regularny tygodniowy od-
poczynek i jeden skrócony tygodniowy odpoczynek trwający co
najmniej 24 godziny. Skrócenie
musi być zrekompensowane równoważnym okresem odpoczynku
wykorzystywanym jednorazowo
przed końcem trzeciego tygodnia
po zakończeniu okresu odstępstwa;
c)pojazd jest wyposażony w urządzenie rejestrujące, zgodnie z wymogami załącznika IB do rozporządzenia
(EWG) nr 3821/85;
d)w przypadku gdy pojazd jest prowadzony w godzinach od 22.00 do 6.00
– obsługuje go kilku kierowców lub
okres prowadzenia pojazdu określony
w art. 7 jest skrócony do trzech godzin.
I to właśnie użyte w punkcie d określenie „kilku kierowców” budziło wątpliwości.
Załoga to dwóch lub więcej kierowców, którzy przebywają w pojeździe
w celu jego prowadzenia w trakcie każdego
okresu jazdy pomiędzy dwoma kolejnymi
dziennymi odpoczynkami lub pomiędzy
odpoczynkiem dziennym a tygodniowym. W czasie pierwszej godziny jazdy
w pojeździe może przebywać tylko jeden
kierowca. Jednak drugi musi się do niego
dosiąść po tej pierwszej godzinie, inaczej
nie będą traktowani jako załoga.
Podstawa prawna:
Sprostowanie do rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) nr 1073/2009
z 21 października 2009 r. w sprawie wspólnych
zasad dostępu do międzynarodowego rynku usług
autokarowych i autobusowych i zmieniającego
rozporządzenie (WE) nr 561/2006 (Dz.Urz.
UE L 293/60 z 9 października 2014 r.).
Jakub Wolański
doradca ds. transportu
GRUDZIEŃ 2014
DOBRE SPOSOBY W PIGUŁCE
Limity czasu jazdy
» Monitorujmy pracę kierowcy
w innych firmach. Gdy kierowca jest
zatrudniony jednocześnie w dwóch
firmach, może się zdarzyć, że okres
traktowany w jednej z nich jako odpoczynek wykorzystuje na pracę w innym
przedsiębiorstwie. Jeżeli w takiej sytuacji pierwszy pracodawca wystawi
zaświadczenie o działalności, z którego będzie wynikać, że kierowca odpoczywał, sporządzi fałszywy dokument.
Jest to niedopuszczalne. Aby tego uniknąć, należy na bieżąco monitorować
czas pracy kierowcy, okresy prowadzenia pojazdu oraz obowiązkowych
przerw i odpoczynków także w innych
firmach. » Jeśli nie ma zaświadczeń o kwalifikacji i badaniach, trzeba skopiować prawo jazdy. Przedsiębiorca nie
ma obowiązku przechowywać w firmie kopii prawa jazdy kierowcy. Jednak często bywa tak, że nowo przyjęty
do pracy kierowca ma wpis do prawa
jazdy potwierdzający posiadanie ważnych orzeczeń lekarskich i psychologicznych oraz wymaganych kwalifikacji,
ale nie ma kopii tych dokumentów.
W takich przypadkach trzeba skopiować prawo jazdy kierowcy na dowód
tego, że spełnia wymogi ustawy, i trzymać je w firmie na wypadek kontroli.
Takie rozwiązanie jest akceptowane
przez ITD.
» Wykresówki nie zawsze mogą
być ewidencją. Jeśli kierowca pracuje
także na innym stanowisku, np. jako
pracownik obsługujący magazyn, nie
wolno jego ewidencji prowadzić w formie wykresówek lub danych z tachografu. Musi mieć normalną ewidencję
pracowniczą w formie kart ewidencji.
Trzeba w nich odnotowywać pracę
w poszczególnych dobach, w tym pracę
w niedziele i święta, w porze nocnej,
w godzinach nadliczbowych oraz w dni
wolne od pracy wynikające z rozkładu
czasu pracy w przeciętnie 5-dniowym
tygodniu pracy, a także dyżury, urlopy,
zwolnienia od pracy oraz inne usprawiedliwione i nieusprawiedliwione
nieobecności w pracy.
CZAS PRACY KIEROWCÓW l 3
14-11-05 09:50