Raport Roczny ∙ 2008 ∙ Annual Report

Transkrypt

Raport Roczny ∙ 2008 ∙ Annual Report
Spis treści
Contents
List Prezesa do Udziałowców
4
Letter to Shareholders
Sprawozdanie Zarządu z działalności Banku 7
Management Board Report on the Bank’s activity 21
47
Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta
35
Opinion and Report of the Independent Auditor
Sprawozdanie Finansowe 59
Statement of Accounts
Pekao Bank Hipoteczny S.A. · Raport Roczny · 2008 · Annual Report
5
117
List Prezesa do Udziałowców
Szanowni Państwo,
Akcjonariusze i Klienci
Pekao Banku Hipotecznego S.A.
W imieniu Zarządu Banku przedstawiam Raport Roczny za rok 2008.
W minionym roku Pekao Bank Hipoteczny S.A. starał się utrzymać silną
pozycję konkurencyjną w sektorze bankowym. Rozszerzyliśmy ofertę
kredytów hipotecznych na nieruchomości mieszkalne i komercyjne
dla prywatnych inwestorów. Rozwinęliśmy kanały dystrybucji poprzez
uruchomienie własnej sieci sprzedaży kredytów i wzmożenie współpracy
z partnerami zewnętrznymi. Efektem naszych działań było zwiększenie
sprzedaży kredytów na nieruchomości mieszkalne kolejny rok z rzędu
– tym razem o ponad jedną trzecią.
Wynik finansowy netto w wysokości 18,72 mln zł potwierdza dobrą
i stabilną kondycję naszego Banku. O wysokiej efektywności działania
świadczy wskaźnik kosztów do przychodów, który ukształtował się na
poziomie 38,5%.
Wyrażamy przekonanie, że nowy rok 2009 będzie pomyślny dla Banku,
choć wiemy, że czeka nas – tak jak wszystkich pozostałych uczestników rynku – ciężka praca nad utrzymaniem wypracowanej już pozycji.
Uważamy jednak, iż mimo ostatnich zawirowań rynek finansowania
nieruchomości ma w Polsce wciąż dobre perspektywy, a inwestycja
w dobro trwałe i pewne, jakim jest nieruchomość – w trudnych czasach
spadku globalnej koniunktury – pozostanie jedną z bezpieczniejszych
i bardziej dochodowych.
Wprowadzone przez nas w poprzednim roku zmiany polityki kredytowej,
polegające m.in. na ograniczeniu dostępności kredytów w walutach
obcych, początkowo zostały z trudem przyjęte przez naszych Kredytobiorców. Kolejne miesiące pokazały jednak i wciąż udowadniają, że było to
słuszne posunięcie, pozwalające Klientom Banku zachowywać zdolność
do spłaty zaciągniętych kredytów, mimo gwałtownych wahań kursowych
i postępującej deprecjacji złotego.
Wierzymy również, że nowa trzyletnia strategia Banku, którą obecnie
wdrażamy, doprowadzi nas do celu, którym jest zdobycie ugruntowanej
pozycji znaczącego banku specjalistycznego i emitenta bezpiecznych
papierów wartościowych, zapewniającego swym Klientom wysokiej
jakości produkty kredytowe, a nabywcom emitowanych przez nas listów
zastawnych – satysfakcję oraz wieloletnie godziwe zyski z pewnej
inwestycji.
W imieniu Zarządu Banku przekazuję wszystkim naszym Pracownikom
i Współpracownikom podziękowania za zaangażowanie w pracy oraz
zrozumienie zadań i wyzwań stojących przed Bankiem Hipotecznym.
Dziękując Państwu za okazane zaufanie i wspieranie naszych działań,
zapraszam do lektury Raportu Rocznego za rok 2008, zawierającego
szczegółowe informacje o naszej działalności.
Z wyrazami szacunku,
Irena Stocka
Prezes Zarządu
Raport Roczny · 2008 · Annual Report · Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Letter to Shareholders
Ladies and Gentlemen,
Shareholders and Clients of
Pekao Bank Hipoteczny S.A.
On behalf of the Bank’s Management Board I hereby present the Annual
Report for the year 2008.
During the last year Pekao Bank Hipoteczny S.A. has been trying to
keep its strong competitive position in the banking sector. We expanded
our offer of home and commercial mortgages for private investors.
We developed distribution channels by creating our own sales network
and intensive cooperation with our partners. Consequently, this year we
once again increased the sales of home loans – this time by a third.
Our financial outcome in the amount of PLN 18.72 mln is a proof of
the Bank’s good and stable condition. High effectiveness of our operations is also confirmed by the cost income ratio which reached the level
of 38.5%.
We believe that the year 2009 will be good for the Bank, although we
know that we – and other participants in the market – can expect hard
work in order to keep the position which we have achieved. We think,
however, that despite recent disturbances, the perspectives of real estate financing market in Poland are good, and investments in solid and
sure goods, such as real estates, will remain one of the safer and more
profitable forms of investing in the difficult years of global economic
downturn.
Changes in our credit policy introduced in the previous year, including
the limited access to foreign currency loans, were initially regarded
unfavourably by our Customers. The following months showed, however,
that it was a right decision, which enabled the Bank’s Customers to
keep their solvency in spite of exchange rate volatility and continuous
depreciation of PLN.
We also believe that the Bank’s new three-year strategy, which is
presently being implemented, will allow us to achieve our aim, that
is a well-established position of an important specialist bank and an
issuer of safe securities, which provides its Customers with high quality
credit facilities, and gives satisfaction and high profits from a sure
investment to the purchasers of bonds issued by the Bank.
On behalf of the Bank’s Management Board I wish to thank all our
Employees and Partners for their commitment and understanding
of the tasks and challenges which the Mortgage Bank has to face.
Thank you for your trust and support of our operations, and I invite you
to read the Annual Report for the year 2008, which includes details of
our operations.
Sincerely yours,
Irena Stocka
President of the Management Board
of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Sprawozdanie Zarządu
z działalności Banku
w okresie sprawozdawczym
od 1 stycznia 2008 roku do 31 grudnia 2008 roku
Wybrane dane finansowe Banku za rok 2008
8
Sytuacja makroekonomiczna w roku 2008,
w tym sektor bankowy
9
Działalność Pekao Banku Hipotecznego S.A.
9
Działalność kredytowa
Wyniki finansowe za rok 2008
Główne wskaźniki efektywności i ich zmiana
Zmiany w głównych pozycjach bilansowych
9
11
11
13
Istotne czynniki ryzyka i zagrożenia
14
Kierunki rozwoju i najważniejsze elementy
strategii Banku na rok 2009
15
Struktura własnościowa, władze Banku,
powiązania organizacyjne lub kapitałowe w ramach Grupy
15
Struktura własnościowa kapitału zakładowego Banku
w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku
Władze Spółki
Powiązania organizacyjne lub kapitałowe w ramach Grupy
15
15
17
Dodatkowe informacje
18
Oświadczenia Zarządu
19
Zasady ładu korporacyjnego i społecznej odpowiedzialności
Prawdziwość i rzetelność prezentowanych sprawozdań
19
19
1. Wybrane dane finansowe Banku za rok 2008
Wyszczególnienie
31.12.2008
31.12.2007
Zmiana (2007=100%)
48 597
2 580
13 152
-16 815
-24 578
364
23 300
23 300
18 720
50 175
2 670
9 288
-19 086
-21 814
-403
20 830
20 830
16 751
96,9%
96,6%
141,6%
88,1%
112,7%
-90,3%
111,9%
111,9%
111,8%
1 919 340
1 810 297
925 791
674 319
261 715
223 000
2 230
117
8,39
1 711 588
1 553 200
961 176
475 979
254 242
223 000
2 230
114
8,22
112,1%
116,6%
96,3%
141,7%
102,9%
100,0%
100,0%
102,6%
102,0%
8,9%
7,2%
1,214%
2,53%
38,5%
15,03%
8,2%
6,6%
1,217%
2,93%
36,2%
15,77%
108,6%
109,1%
99,8%
86,3%
106,4%
95,3%
Rachunek zysków i strat w TPLN
Wynik z tytułu odsetek
Wynik z tytułu prowizji
Wynik z pozycji wymiany i wynik z operacji instrumentami finansowymi
Koszty z tytułu trwałej utraty wartości
Koszty działania i ogólnego zarządu
Pozostałe koszty i przychody operacyjne
Wynik na działalności operacyjnej
Zysk brutto
Zysk netto
Bilans w TPLN
Suma bilansowa
Należności od klientów netto
Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych
Zobowiązania wobec banków
Kapitał własny
Kapitał zakładowy
Liczba akcji
Wartość księgowa na jedną akcję (w zł)
Zysk na jedną akcję* (w zł)
Wskaźniki (%)
Rentowność kapitału brutto (ROE brutto)
Rentowność kapitału netto (ROE netto)
Rentowność aktywów (ROA) brutto
Marża odsetkowa na aktywach ogółem
Wskaźnik Koszty / Przychody
Współczynnik wypłacalności
* Zysk na jedną akcję wyliczony na podstawie średniej ważonej liczby akcji.
Od dnia 29 listopada 2007 roku głównym akcjonariuszem Pekao Banku
Hipotecznego S.A. jest Bank Pekao S.A., posiadając 99,96% kapitału zakładowego i głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. Jedna akcja
Banku jest w posiadaniu Final Holding Sp. z o.o., podmiotu zależnego od
Banku Pekao S.A.
W związku z powyższym Bank należy do Grupy Kapitałowej Banku
Pekao S.A. i jego sprawozdania finansowe są konsolidowane ze
sprawozdaniami finansowymi Banku Pekao S.A.
Sprawozdania Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. podlegają konsolidacji bezpośrednio ze sprawozdaniami finansowymi Banku UniCredito
Italiano S.p.A. – Włochy, jako większościowego akcjonariusza Banku
Pekao S.A.
Osiągnięte przez Bank wyniki za 2008 r. zostały opisane w rozdziale nr 4:
„Wyniki finansowe za rok 2008”.
2. Sytuacja makroekonomiczna
w roku 2008, w tym sektor bankowy
3. Działalność
Według wstępnych szacunków GUS dynamika PKB za cały 2008 r.
wyniosła 4,8% i była niższa od przewidywanej rok wcześniej. W drugiej
połowie 2008 r. coraz wyraźniej, także na polskim rynku, dawały się
odczuć przejawy ogólnoświatowego kryzysu finansowego. Prognozy
wzrostu PKB w Polsce na rok 2009 są jeszcze bardziej pesymistyczne
i wskazują (wg tego samego ww. źródła) na dynamikę rzędu 1,5-2,0%.
Bank Pekao S.A. przewiduje z kolei, że wzrost ten wyniesie 1,2%. Badany
przez GUS ogólny klimat koniunktury jest najgorszy od kilku ostatnich lat,
(np. w budownictwie – od 4 lat), zaś badania NBP wskazują na systematyczne pogarszanie się nastrojów przedsiębiorców, najsilniej odczuwane
przez firmy uzależnione od rynków zewnętrznych.
Pekao Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna działa na podstawie Ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz Uchwały Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 1 grudnia 1999
roku Nr 244 / KNB / 99.
Odczuwalnym w krajowym systemie bankowym skutkiem globalnego
kryzysu finansowego był wzrost awersji do pożyczania sobie środków
przez banki na rynku międzybankowym. Problem ten szczególnie silnie
odczuwalny był w czwartym kwartale 2008 r.; początek roku 2009
przyniósł poprawę, m.in. na skutek działań podjętych przez NBP. Globalny
kryzys przełożył się na wzrost kosztów finansowania na rynkach międzynarodowych, co w połączeniu z koniecznością podnoszenia stawek
depozytowych na rynku krajowym przełożyło się na wzrost kosztu kredytu,
mimo spadku oficjalnych stóp procentowych. Następowało też stopniowe
zaostrzanie przez Banki kryteriów przyznawania kredytów, zwłaszcza
tych związanych z nieruchomościami. Spowodowane to zostało zarówno
nowymi rekomendacjami i zaleceniami nadzoru bankowego, jak i bardziej
ostrożnym podejściem do szacowania wartości nieruchomości. Znacznie
surowiej oceniana też jest zdolność kredytowa wnioskodawców.
Pekao Bank Hipoteczny S.A. w 2008 roku prowadził działalność kredytową zgodną z zaleceniami Komisji Nadzoru Finansowego oraz zasadami
stosowanymi w Grupie Pekao. Wykonując przyjętą strategię, Bank koncentrował się na budowie bezpiecznego portfela kredytowego, udzielając
kredytów osobom prywatnym na finansowanie celów mieszkaniowych
oraz przedsiębiorcom na finansowanie nieruchomości komercyjnych.
Trzeci kwartał 2008 r. będzie też zapamiętany na polskim rynku jako
ostatni okres masowego udzielania kredytów w walutach obcych.
Gwałtowna deprecjacja złotego w stosunku do dolara, euro, a zwłaszcza
najpopularniejszego wśród kredytobiorców franka szwajcarskiego, wraz
z ograniczeniami wprowadzonymi przez nadzór bankowy, spowodowały
powrót zainteresowania kredytami w rodzimej walucie.
Przywołana podstawa działalności Banku określa, że Pekao Bank
Hipoteczny S.A. może prowadzić swą działalność w dwóch obszarach:
udzielania kredytów hipotecznych i innych kredytów dopuszczonych
ww. ustawą oraz emisji hipotecznych i publicznych listów zastawnych.
Działalność kredytowa
Bank zakończył rozbudowę wewnętrznej sieci sprzedaży, która obejmuje
placówki w Gdańsku, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu.
Bank posiada aktualnie własnych doradców kredytowych w pięciu
największych aglomeracjach miejskich, tworzących najatrakcyjniejsze
lokalne rynki nieruchomości w Polsce. W obszarze kredytów mieszkaniowych, niezależnie od wewnętrznego zespołu doradców kredytowych,
rozwijana była także zewnętrzna sieć dystrybucji, obejmująca na dzień
31 grudnia 2008 roku prawie 150 Partnerów Sprzedaży, w tym kilka
dużych sieciowych firm pośrednictwa kredytowego. W obszarze kredytów
komercyjnych, Bank skoncentrował się na pozyskiwaniu klientów poprzez
własnych doradców kredytowych. Trwa również współpraca w tym zakresie z Bankiem Pekao S.A.
Bank w roku 2008 zrealizował sprzedaż roczną na poziomie 354 mln zł.
Łączna sprzedaż wzrosła o ponad 5% w stosunku do 2007 roku.
Ogólne wyniki sprzedażowe Banku w 2008 roku były jednak niższe
od planowanych.
W obszarze klientów indywidualnych wolumen udzielonych kredytów hipotecznych dla osób fizycznych na koniec roku wyniósł 289 mln zł i wzrósł
o prawie 35% w stosunku do roku poprzedniego. W pierwszej połowie
2008 r. ofertę kredytów mieszkaniowych kierowano zarówno do osób
fizycznych zaspokajających potrzeby mieszkaniowe, jak i inwestujących
w nieruchomości. Celami kredytowania były m. in. zakup, budowa, modernizacja, remont nieruchomości mieszkaniowej oraz zakup nieruchomości
(cd.)
pod wynajem czy potrzeby prowadzonej działalności. Z dużym zainteresowaniem klientów spotkał się szczególnie „Promocyjny Kredyt Refinansowy” dla klientów indywidualnych wprowadzony do oferty Banku w styczniu
2008 r. Klienci mogli zamienić dotychczasowe kredyty na korzystniejsze
finansowanie w Banku Hipotecznym i dodatkowo refinansować kapitał
własny zainwestowany w nieruchomość. Produkt promocyjny znajdował
się w ofercie Banku do lipca 2008 roku i przyczynił się do istotnego
zwiększenia akcji kredytowej w obszarze kredytów mieszkaniowych
dla osób fizycznych.
Brak pełnej realizacji założonych poziomów sprzedaży spowodowany był
zmianą we wrześniu 2008 r. polityki kredytowej Banku. Na przestrzeni
III kwartału nastąpiło wdrożenie konserwatywnych zasad oceny zdolności
kredytowej, odejście od kredytów umożliwiających refinansowanie kapitału z nieruchomości, finansowania celów inwestycyjnych osób prywatnych
oraz istotne ograniczenie udzielania kredytów w walutach obcych
(szczególnie w CHF). W efekcie od września 2008 r. nastąpił spadek
liczby wniosków kredytowych i wyniki sprzedażowe drugiego półrocza
były znacznie poniżej oczekiwań. Dodatkowo od listopada 2008 r. niska
sprzedaż była też efektem zawirowań na rynku nieruchomości mieszkaniowych, wyczekiwaniem wielu nabywców na spadek cen nieruchomości
i usług budowlanych oraz odkładaniem w czasie zaciągnięcia kredytu
hipotecznego.
W obszarze klientów komercyjnych wolumen udzielonych kredytów
hipotecznych dla osób fizycznych na koniec roku wyniósł 65 mln zł,
co stanowiło 51 % sprzedaży roku poprzedniego. Niższa od oczekiwanej
sprzedaż była efektem silnej konkurencji ze strony banków uniwersalnych.
Bank kierował ofertę kredytów hipotecznych do firm, które realizowały
cele inwestycyjne (m. in. budowa, zakup, modernizacja) związane
z atrakcyjnymi nieruchomościami komercyjnymi i ograniczył udzielanie
kredytów refinansowych. Bank kładł nacisk na wyższy udział własny
z uwagi na ograniczenia ustawowe dopuszczalnego poziomu wskaźnika
LTV i bezpieczne wskaźniki zdolności kredytowej. Tymczasem
w pierwszym półroczu 2008 r. banki uniwersalne oferowały bardzo
liberalne warunki kredytowania, które powodowały trudności w pozyskaniu nowych klientów przez nasz Bank. Sprzedaży nie zwiększała
również współpraca z siecią Banku Pekao S.A. Druga połowa roku to
czas dalszego zaostrzenia naszej Polityki kredytowej i dopasowania do
zasad kredytowania obowiązujących w Grupie Pekao. Spowodowało to
rezygnację z istotnych elementów naszej oferty jakie wyróżniały nasz
Bank, do których należały m. in. długie okresy kredytowania. W efekcie
przez kilka miesięcy zainteresowanie naszymi produktami było bardzo
słabe, szczególnie, że kryzys finansowy zniechęcił wielu inwestorów do
realizacji planów wymagających długoterminowego kredytu bankowego.
10
Rok 2009 w ocenie Banku będzie rokiem umiarkowanego rozwoju akcji
kredytowej. Bank zamierza kontynuować sprzedaż kredytów mieszkaniowych i komercyjnych, dzięki pełnemu wykorzystaniu sieci własnych placówek oraz dalszej rozbudowie grupy partnerów zewnętrznych i zacieśnieniu
współpracy z Bankiem Pekao S.A. Istotnym wsparciem dla sprzedaży
będą profesjonalne działania marketingowe i promocyjne, nakierowane
na rozszerzenie wśród kredytobiorców znajomości aktualnej oferty Banku.
Dzięki kampanii medialnej w prasie tradycyjnej oraz mediach elektronicznych Pekao Bank Hipoteczny S.A. jest coraz bardziej widoczny na rynku
kredytów hipotecznych. W ten sposób konsekwentnie budujemy nasz
wizerunek jako wiarygodnego partnera finansowego, specjalizującego
się w finansowaniu długoterminowym, posiadającego klarowną ofertę
produktową i stabilne procesy kredytowe.
Szansą dla wzrostu sprzedaży kredytów komercyjnych w 2009 r. jest
zaostrzenie wymogów wobec klientów przez cały sektor bankowy.
W efekcie tych zmian nasza konserwatywna Polityka kredytowa pozwoli
nam zmieścić się w rynkowych standardach kredytowych i pozyskiwać
nowych klientów. W zakresie kredytów mieszkaniowych Bank zakłada
w 2009 roku wzrost sprzedaży, bazując na przystąpieniu do rządowego
programu „Rodzina na swoim”. Program ten umożliwia wielu polskim
rodzinom zakup pierwszego mieszkania z wykorzystaniem dopłat do
odsetek z budżetu.
W roku 2008 łączny wolumen kredytów wzrósł z poziomu 1 601 355 tys. zł
do poziomu 1 868 599 tys. zł. co oznacza zwiększenie o 16,69 %.
Na wzrost ten bardzo duży wpływ miało osłabienie złotego
w grudniu 2008 r.
W roku 2008 udział kredytów z rozpoznaną utratą wartości, na które Bank
utworzył rezerwy celowe, utrzymał się na poziomie 6,51% całego portfela
kredytowego, a stosunek rezerw do wartości tego portfela wyniósł 3%.
Ogólna kwota bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, przyjętych
przez Bank jako zabezpieczenie kredytów hipotecznych, wg stanu na
31.12.2008 r. wyniosła 3 115 764 tys. zł.
4. Wyniki finansowe za rok 2008
W roku 2008 nastąpił wzrost sumy bilansowej Banku w stosunku do poprzedniego roku o 207 752 tys. zł. Suma bilansowa na koniec roku 2008
wyniosła 1 919 340 tys. zł. W 2008 r. Bank osiągnął przychody w kwocie
64,33 mln zł, większe o 2,2 mln zł w porównaniu do roku poprzedniego.
Zysk netto osiągnął w roku 2008 poziom 18 720 tys. zł, co oznacza
wzrost o 1 969 tys. zł w porównaniu z rokiem 2007, zysk brutto wzrósł
o 2 470 tys. zł. O wysokiej efektywności działania Banku świadczy też
wskaźnik kosztów do przychodów, który na 31 grudnia 2008 r. ukształtował się na poziomie 38,5%.
Wyższe zyski i suma bilansowa Banku spowodowały istotne zwiększenie rentowności kapitału oraz niewielki wzrost rentowności aktywów
Banku, przy czym współczynnik wypłacalności utrzymywany jest na
bezpiecznym poziomie 15,03%, co potwierdza dobrą i stabilną kondycję
przedsiębiorstwa.
Najważniejsze wskaźniki ekonomiczne oraz wielkości wybranych pozycji
rachunku wyników zostały zaprezentowane na poniższych diagramach:
Główne wskaźniki efektywności i ich zmiana
Wskaźnik ROE brutto
Wskaźnik ROE netto
12,0%
12,0%
10,0%
10,0%
8,0%
8,0%
6,0%
6,0%
4,0%
2,0%
31 grudnia 2008
31 grudnia 2007
0,0%
4,0%
2,0%
Wskaźnik ROE netto według stanu na 31 grudnia 2008 wyniósł 7,2%,
Net ROE
natomiast na koniec 2007 r. wynosił 6,6%.
12.0%
12.0%
10.0%
10.0%
6.0%
2,0%
4.0%
1,8%
1,6%
2.0%
1,4%
Wskaźnik ROA
31 December 2008
31 December 2007
1,2%
0.0%
1,0%
0,4%
0,2%
8.0%
6.0%
5,0%
4.0%
4,5%
4,0%
2.0%
3,5%
31 grudnia 2007
Wskaźnik ROA według stanu na 31 grudnia 2008 r. wynosił 1,214%
ROA
wobec 1,217% na koniec roku 2007.
1,5%
1,0%
0,5%
5.0%
4.5%
1.0%
31 grudnia 2008
31 grudnia 2007
Marża odsetkowa na aktywach ogółem w 2008 r. wynosiła 2,53%,
Interest margin
natomiast w 2007 r. wynosiła 2,93%.
1.8%
1.2%
31 December 2007
0,0%
2.0%
1.4%
31 December 2008
2,0%
31 grudnia 2008
0,0%
1.6%
Marża odsetkowa
3,0%
0.0%
2,5%
0,8%
0,6%
31 grudnia 2007
0,0%
Wskaźnik ROE brutto na koniec 2008 roku wyniósł 8,9% i wzrósł
Gross ROE
o 0,7 punktu procentowego w porównaniu z 2007 r.
8.0%
31 grudnia 2008
4.0%
3.5%Bank Hipoteczny S.A. · Raport Roczny · 2008 · Annual Report
Pekao
3.0%
2.5%
11
(cd.)
Wskaźnik Koszty/Przychody
50,0%
20,0%
45,0%
18,0%
40,0%
16,0%
35,0%
14,0%
30,0%
12,0%
25,0%
10,0%
20,0%
8,0%
15,0%
31 grudnia 2008
10,0%
31 grudnia 2007
5,0%
0,0%
6,0%
W roku 2008 współczynnik wypłacalności wyniósł 15,03% wobec
Capital Adequacy Ratio
15,77% w 2007 r.
50.0%
20.0%
45.0%
18.0%
40.0%
16.0%
35.0%
30.0%
25.0%
30 000
20.0%
w tys. PLN
5.0%
20 000
0.0%
15 000
10 000
5 000
14.0%
12.0%
10.0%
30 000
8.0%
31 December 2008
31 December 2007
6.0%
25 000
4.0%
2.0%
20 000
0.0%
15 000
w tys. PLN
15.0%
25 000
10.0%
31 grudnia 2008
10 000
5 000
31 grudnia 2007
0
31 December 2008
31 December 2007
31 grudnia 2008
31 grudnia 2007
0
Wynik na działalności operacyjnej w 2008 r. wyniósł 23 300 tys. zł,
Result
on operating
activity
co oznacza wzrost o 2 470 tys. zł w porównaniu
z 2007
r.
Koszty działania Banku i ogólnego zarządu w 2008 r. wyniosły
Operating
expenses and
overhead
costs
24 578 tys. zł i wzrosły o 2 764 tys.
zł. w porównaniu
z rokiem
2007.
30 000
30 000
25 000
25 000
20 000
20 000
000s of PLN
000s of PLN
31 grudnia 2007
2,0%
0,0%
Wskaźnik koszty do przychodów wzrósł w 2008 r. o 2,3 punktu procentoCost to Income Ratio
wego i wyniósł 38,5%.
15 000
10 000
31 December 2008
5 000
31 December 2007
0
12
31 grudnia 2008
4,0%
15 000
10 000
5 000
0
31 December 2008
31 December 2007
Zmiany w głównych pozycjach bilansowych
Portfel kredytowy i wielkość emisji
2 000 000
1 800 000
1 600 000
w tys. PLN
1 400 000
1 200 000
1 000 000
800 000
600 000
31 grudnia 2008
400 000
31 grudnia 2007
200 000
0
Wyemitowane listy zastawne
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
Loan
Portfel kredytów hipotecznych w 2008 r. wzrósł o 267 244 tys. zł w porównaniu z rokiem 2007 i wyniósł 1 868 599 tys.
zł. portfolio and issue volur
2 000 000
Wartość nominalna
wyemitowanych własnych papierów wartościowych zmalała o 37 857 tys. zł w porównaniu z rokiem 2007 i wyniosła 915 146 tys. zł.
1 800 000
1 600 000
000s of PLN
1 400 000
1 200 000
1 000 000
Główne pozycje 800
bilansu
000 za 2008 r. przedstawiają się następująco:
600 000
400 000
0
Aktywa
31 December 2008
2008
200 000
w tys. zł
Credits and loans granted to clients
1 794 397
15 900
135
75 446
33 462
1 919 340
Pasywa
w%
Mortgage
bonds issued
Kredyty i pożyczki zabezpieczone hipoteką
Kredyty i pożyczki niezabezpieczone hipoteką
Pochodne instrumenty zabezpieczające
Pozostałe aktywa finansowe
Inne
Aktywa razem
Ze względu na specyfikę Banku dominującą pozycję w aktywach
stanowią kredyty i pożyczki. Działalność kredytowa Banku opisana
została w rozdziale 3.
89,4
1,4
1,3
5,6
2,3
100,0
35,1
48,2
13,7
3,0
100,0
w%
1 530 003
23 197
22 467
96 615
39 306
1 711 588
674 319
925 791
261 715
57 515
1 919 340
w tys. zł
93,5
0,8
0,0
3,9
1,8
100,0
Kapitał własny
Inne
Pasywa razem
31 December
2007 2007
475 979
961 176
254 242
20 191
1 711 588
27,8
56,2
14,8
1,2
100,0
Zobowiązania Pekao Banku Hipotecznego S.A. wobec banków wynikały
z długoterminowych i krótkoterminowej linii kredytowej. Zobowiązania
wobec klientów wykazane w pozycji Inne pasywa wynosiły 12 546 tys. zł.
Głównym źrodłem refinansowania działalności operacyjnej Banku
w 2008 roku były wemitowane hipoteczne listy zastawne oraz zobowiązania wobec banków.
13
(cd.)
5. Istotne czynniki ryzyka i zagrożenia
Pekao Bank Hipoteczny S.A. identyfikował, mierzył oraz monitorował
i zarządzał poszczególnymi rodzajami ryzyk występującymi w Banku,
współpracując w tym zakresie z jednostkami kontroli ryzyka i zarządzania
ryzykiem podmiotu dominującego. Zdecydowana większość rozwiązań
stosowanych w ramach kontroli ryzyk dostosowana została do zasad
obowiązujących w Grupie Kapitałowej Pekao S.A., a Pekao Bank
Hipoteczny S.A. akceptował i stosował te rozwiązania.
W roku 2008 Bank identyfikował następujące kategorie ryzyka:
– Ryzyko kredytowe – rozumiane jako zagrożenie niewywiązania się
kredytobiorców ze zobowiązań wynikających z umów kredytowych
zawartych z Bankiem. W celu ograniczenia poziomu tego ryzyka Bank
posiada zdefiniowane procedury i procesy zarządzania zarówno ryzykiem poszczególnego kredytobiorcy, jak i ryzykiem grup kredytobiorców
o zbliżonej charakterystyce. W Banku funkcjonują wewnętrzne limity
ekspozycji kredytowych, a kompetencje i proces podejmowania decyzji
kredytowych jest uzależniony od oceny poziomu ryzyka.
– Ryzyko rynkowe (walutowe i stopy procentowej) rozumiane jako
niebezpieczeństwo poniesienia straty spowodowanej niekorzystnym
kształtowaniem się na rynku cen instrumentów finansowych. W celu
ograniczenia poziomu ryzyka rynkowego Bank dostosowuje działalność
do zewnętrznych i wewnętrznych norm ostrożnościowych, a ekspozycja
na ryzyko pozycji walutowej i ryzyko stopy procentowej (wyznaczana
poprzez kalkulację pozycji pierwotnych w instrumentach bazowych
zgodnie z Uchwałą nr 1 / 2007 KNB) monitorowana jest z zastosowaniem metody VaR (Value at Risk).
– Ryzyko płynności rozumiane jako zagrożenie utraty zdolności do
terminowego regulowania zobowiązań w wyniku niedopasowania
terminów ich płatności do terminów zapadalności należności. W celu
ograniczenia poziomu ryzyka płynności Bank dostosowuje działalność
do zewnętrznych i wewnętrznych norm ostrożnościowych i na potrzeby
zarządzania i monitorowania płynnością sporządza raporty płynności
strukturalnej – analizie podlega 1-miesięczny i 12-miesięczny wskaźnik płynności. W obszarze płynności długoterminowej Bank przeprowadza analizy stabilności źródeł finansowania oraz dokonuje pomiaru
płynności w oparciu o wskaźniki pokrycia wyliczane dla okresów powyżej 1, 3, 5 i 10 lat. Od początku 2008 roku Bank dokonuje codziennej
kalkulacji nadzorczych miar płynności krótko- i długoterminowej
w oparciu o metodologię określoną w Uchwałe nr 9 / 2007 KNB.
– Ryzyko operacyjne rozumiane jako wszelkie rodzaje zagrożeń dla
działalności i wyników Banku wynikających z zaburzonych procesów, nieadekwatnych procedur, działań ludzi i systemów lub zdarzeń
14
zewnętrznych. System zarządzania i kontroli ryzyka operacyjnego
realizowany jest na wszystkich poziomach organizacyjnych Banku
i jest stopniowo rozszerzany i rozwijany. W roku 2008 Bank przystąpił
do scentralizowanego w Grupie Pekao S.A. systemu ewidencji zdarzeń
i strat o charakterze operacyjnym.
W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu zarządzania w / w rodzajami
ryzyk w Banku funkcjonują następujące Komitety wspierające działalność
Zarządu Banku w tym zakresie:
• Komitet Aktywów i Pasywów (ALCO) – którego przedmiotem działania
są m.in. ryzyka rynkowe i ryzyko płynności;
• Komitet Kredytowy – którego przedmiotem działania jest ryzyko
kredytowe;
• Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego – którego działalność dotyczy ryzyk
operacyjnych.
Istotnym czynnikiem wpływającym na poziom ryzyka kredytowego była
silna deprecjacja złotego w ostatnich miesiącach roku 2008. Pomimo,
iż Bank w istotny sposób ograniczył dostępność do kredytów walutowych, a od września 2008 r. w praktyce zaprzestał udzielania tego
typu kredytów, to osłabienie się waluty narodowej spowodowało wzrost
wartości bilansowych kredytów walutowych udzielonych przez Bank
w okresach wcześniejszych. W konsekwencji powyższego nastąpił
wzrost średniego poziomu LTV (relacji kwoty kredytu do wartości
nieruchomości), co z kolei wpłynęło na wzrost poziomu rezerw zarówno
na portfelu kredytów ze zidentyfikowaną utratą wartości, jak również
na pozostałej części portfela.
Do czasu istotnej zmiany struktury walutowej całego portfela kredytowego Banku ryzyko kursowe będzie jednym z czynników determinujących
poziom ryzyka kredytowego.
Kolejnym ważnym czynnikiem mającym wpływ na poziom ryzyka kredytowego w roku 2008 było wypowiedzenie najwyższej kwotowo ekspozycji
kredytowej Banku. Wiązało się to z dotworzeniem w ostatnim miesiącu
roku rezerwy celowej w kwocie około 8 000 tys. zł, co było przyczyną
przekroczenia założeń budżetowych w zakresie wyniku Banku z rezerw
celowych. Bez tego dotworzenia wynik Banku z rezerw celowych ukształtowałby się – nawet pomimo niekorzystych skutków osłabienia się złotego
– na poziomie korzystniejszym niż to zakładano w planie finansowym.
W zakresie ryzyk rynkowych i ryzyka kredytowego nie zostały przekroczone w ciągu roku 2008 obowiązujące limity wynikające z Prawa
Bankowego oraz z Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych.
Występujące czasowo niewielkie przekroczenia wewnętrznych limitów
obowiązujących w Banku były na bieżąco monitorowane i podejmowano niezbędne działania mające na celu usunięcie przyczyn naruszenia
limitów.
W efekcie globalnego kryzysu na rynkach finansowych i silnej deprecjacji waluty krajowej Bank zidentyfikował incydentalne przekroczenia
nadzorczej normy płynności długoterminowej nałożonej na współczynnik
pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej płynności funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi.
Szczegółowy opis istotnych czynników ryzyka i zagrożeń (ryzyko stóp
procentowych, ryzyko płynności, ryzyko wymiany walutowej, ryzyko operacyjne, ryzyko kredytowe) oraz wysokość limitów wynikających z ustawy
o listach zastawnych i bankach hipotecznych zamieszczone zostały
w sprawozdaniu finansowym.
6. Kierunki rozwoju i najważniejsze
elementy strategii Banku na rok 2009
Bank opracował strategię działania na lata 2009 – 2011, która została
zatwierdzona przez Radę Nadzorczą Banku Uchwałą nr 27 / 2008 z dnia
08.12.2008 r. Przyjęta strategia zakłada samodzielny rozwój Banku jako
banku specjalistycznego w obszarze bankowości hipotecznej, uwzględniając ścisłą współpracę z podmiotami wchodzącymi w składy Grupy
Kapitałowej Pekao S.A. Bank nadal będzie się koncentrował na dwóch
podstawowych segmentach klientów, tj. osobach prywatnych i przedsiębiorstwach z segmentu SME. Celem Banku będzie oferowanie wysokiej
jakości produktów kredytowych zgodnych z Polityką kredytową Grupy
Pekao S.A. i stabilne zwiększenie udziału w rynku kredytowania nieruchomości. Planowany wzrost akcji kredytowej jest dopasowany do prognoz
makroekonomicznych na najbliższe lata. Bank zamierza kontynuować
politykę zdywersyfikowania portfela kredytowego pod względem segmentów klienta oraz typów finansowanych nieruchomości. W okresie objętym
strategią Bank planuje też wdrożenie narzędzi scoringowych i ratingowych
w procesie oceny i zarządzania ryzykiem kredytowym. Pozwoli to na
dalsze udoskonalenie metod zarządzania kapitałem i poziomem ryzyka
bankowego.
W obszarze finansowania prowadzonej działalności Bank przewiduje
niewielki wzrost udziału zobowiązań długoterminowych (poprzez emisje
listów zastawnych) w strukturze bilansu oraz ścisłą współpracę z podmiotem dominującym w zakresie pozyskiwania finansowania z innych źródeł.
W roku 2009 upływa termin zapadalności dwóch źródeł finansowania:
60 mln EUR w lutym 2009 r. oraz 25 mln EUR w sierpniu 2009 r.,
co łącznie stanowi 85 mln EUR tj. 19% udziału w finansowaniu portfela
kredytowego Banku. Zastąpienie kończącego się zewnętrznego finansowania przez głównego akcjonariusza – Bank Pekao S.A. jest niekorzystne
dla Banku ze względu na efekt cienkiej kapitalizacji. W związku
z powyższym, za pośrednictwem Banku Pekao S.A. prowadzone są
obecnie rozmowy w celu przejęcia finansowania przez inny podmiot
w Grupie UniCredit.
7. Struktura własnościowa, władze Banku,
powiązania organizacyjne
lub kapitałowe w ramach Grupy
Struktura własnościowa kapitału zakładowego Banku
w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku
Lp. Nazwa akcjonariusza
Bank Polska Kasa Opieki S.A.
Final Holding Sp. z o.o.
RAZEM
Akcje
Liczba
2.229
1
2.230
Głosy na WZA
% Liczba
99,96
0,04
100
2.229
1
2.230
%
99,96
0,04
100
W całym roku 2008 kapitał zakładowy Banku wynosił 223.000.000,
– złotych i dzielił się na 2.230 akcji o wartości nominalnej 100.000,
– złotych każda, emitowanych w następujących seriach:
• Bank Pekao S.A. posiadał łącznie 2.229 imiennych akcji zwykłych serii
„A”, „B”, „D”, „E”, „F”, „G” i „H”, natomiast
• Final Holding Sp.z o.o. posiadała (i posiada obecnie) 1 imienną akcję
zwykłą serii „C”.
Władze Spółki
Zasady dotyczące powoływania i odwoływania osób zarządzających
w Pekao Banku Hipotecznym S.A. oraz uprawnienia osób zarządzających
nie uległy zmianie w stosunku do stanu prawnego, jaki obowiązywał
w okresie sprawozdawczym zakończonym 31 grudnia 2007 roku.
Zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa oraz Statutem
Pekao Banku Hipotecznego S.A. organem zarządzającym Banku jest
Zarząd. Członkowie Zarządu powoływani są w liczbie od trzech do pięciu
osób przez Radę Nadzorczą, która ustala liczbę członków Zarządu.
Co najmniej połowa członków Zarządu, w tym Prezes Zarządu, powinna
mieć obywatelstwo polskie. Powołanie dwóch członków Zarządu, w tym
Prezesa Zarządu, następuje za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego.
Członkowie Zarządu powoływani są na trzy lata i mogą być odwołani
w każdym czasie. Zarząd reprezentuje Pekao Bank Hipoteczny S.A.
na zewnątrz oraz kieruje jego działalnością. Zarząd jest odpowiedzialny
za bieżące prowadzenie spraw Banku, zapewnia pełną realizację celów
Banku wynikających z planów strategicznych oraz rocznych planów
finansowych. Sprawy nie zastrzeżone do kompetencji innych władz Banku
należą do kompetencji Zarządu. Zarząd działa na podstawie Regulaminu
uchwalonego przez Radę Nadzorczą.
15
(cd.)
Do kompetencji Zarządu należy w szczególności:
– sporządzanie i przedkładanie Radzie Nadzorczej sprawozdań z działalności Banku oraz sporządzanie i przedkładanie Radzie Nadzorczej oraz
Walnemu Zgromadzeniu sprawozdania finansowego za ubiegły rok
obrotowy,
– podejmowanie decyzji o emisji hipotecznych listów zastawnych i publicznych listów zastawnych oraz określanie warunków i formy emisji,
– podejmowanie decyzji o zaciąganiu zobowiązań lub rozporządzeniu
aktywami, których łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu przekracza 5% funduszy własnych Banku, chyba że prawo do
podejmowania decyzji w tych sprawach Zarząd powierzy stałym lub
doraźnym Komitetom działającym w Banku.
Zarząd
W okresie 01.01.2008 r. – 31.12.2008 r. Zarząd Banku działał w następującym składzie i uzyskał roczne wynagrodzenie w wysokości:
Do kompetencji Rady Nadzorczej Pekao Banku Hipotecznego S.A.
należy m.in.:
– zawieszanie z ważnych powodów w czynnościach poszczególnych lub
wszystkich członków Zarządu, jak również delegowanie członków Rady
Nadzorczej do czasowego wykonywania czynności członków Zarządu
niemogących sprawować swoich funkcji,
– wyrażanie zgody lub odmowa udzielenia zezwolenia na zbycie akcji,
– wyrażanie zgody na udzielanie kredytów, w wyniku których maksymalna kwota zaangażowania kredytowego Banku wobec jednego podmiotu
lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie przekroczyłaby kwotę 12 000 tys. zł lub równowartość tej kwoty wyrażoną
w walutach wymienialnych.
Wynagrodzenia wykazane w powyższej tabeli nie obejmują rezerw na
premie roczne dla Członków Zarządu Banku za 2008 rok w kwocie
300 tys. zł. W wykazanych kwotach uwzględniono m.in. ubezpieczenie
na życie.
Do kompetencji Walnego Zgromadzenia Pekao Banku Hipotecznego S.A.
należy w szczególności:
– podejmowanie uchwał w sprawach dotyczących roszczeń o naprawienie szkody, wyrządzonej przy zawiązaniu Banku lub sprawowaniu
zarządu albo nadzoru,
– podejmowanie uchwał w sprawach dotyczących zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa Banku lub jego zorganizowanej części oraz
ustanowienia na nich ograniczonego prawa rzeczowego oraz zbycia
nieruchomości lub udziału w nieruchomości,
– podejmowanie uchwał w sprawie emisji obligacji.
Poniżej zawarte są informacje dotyczące składu osobowego Zarządu
i Rady Nadzorczej Pekao Bank Hipoteczny S.A. oraz informacje dotyczące
łącznej wartości wynagrodzeń, nagród lub korzyści wypłaconych przez
Bank dla osób zarządzających i nadzorujących.
16
Imię i nazwisko
Roczne
Pełniona
wynagrodzenie
funkcja
za 2008 rok (zł)
Irena Stocka
Prezes Zarządu
Krzysztof Puchalski
Członek Zarządu
(od dnia 10.12.2007 r.)
Jerzy Tofil
Członek Zarządu
Premia roczna
za 2007 rok
wypłacona
w 2008 roku (zł)
457 828,52
150 000,00
371 548,82
398 037,24
100 000,00
Wysokość wynagrodzeń członków Zarządu zatwierdza Rada Nadzorcza.
Umowy zawarte pomiędzy Bankiem a osobami zarządzającymi nie
przewidują rekompensat w przypadku ich rezygnacji lub zwolnienia
z zajmowanego stanowiska bez ważnej przyczyny lub gdy ich odwołanie
lub zwolnienie następuje z powodu połączenia Banku przez przejęcie.
Rada Nadzorcza
W okresie od 01.01.2008 r. do 20.05.2008 r. Rada Nadzorcza Pekao
Banku Hipotecznego S.A. działała w składzie:
Imię i nazwisko
Pełniona funkcja
Grzegorz Piwowar
Przemysław Gdański
Przewodniczący Rady Nadzorczej
Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej
Luigi Lovaglio
Diego Biondo
Elżbieta Ratajczak
Członek Rady Nadzorczej
W dniu 20.03.2008 r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku w związku
z upływem trzyletniej kadencji Rady powołało Radę Nadzorczą na nową
kadencję, w tym samym składzie.
Na posiedzeniu Rady Nadzorczej Banku w dniu 14.04.2008 r. Uchwałą
Rady nr 12 / 2008 Pan Grzegorz Piwowar został ponownie powołany do
pełnienia funkcji Przewodniczącego Rady, a Uchwałą nr 13 / 2008 –
Pan Przemysław Gdański ponownie powołany do pełnienia funkcji
Wiceprzewodniczącego Rady.
W okresie od 20.05.2008 r. do 03.06.2008 r. w związku ze złożoną
rezygnacją Pana Przemysława Gdańskiego, Rada Nadzorcza Pekao Banku
Hipotecznego S.A. działała w składzie:
Członkowie Rady Nadzorczej Pekao Banku Hipotecznego S.A. nie pobierają wynagrodzenia z tytułu pełnionej w Radzie Nadzorczej funkcji.
Powiązania organizacyjne lub kapitałowe w ramach Grupy
Imię i nazwisko
Pełniona funkcja
Grzegorz Piwowar
Luigi Lovaglio
Diego Biondo
Elżbieta Ratajczak
W dniu 03.06.2008 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku powołało w skład Rady Nadzorczej Pana Artura Czyża.
Na posiedzeniu Rady Nadzorczej Banku w dniu 21.07.2008 r. Uchwałą
Rady nr 18 / 2008 Pan Diego Biondo został powołany do pełnienia funkcji
Wiceprzewodniczącego Rady.
W związku z powyższym, w okresie od 03.06.2008 r. do 31.12.2008 r.
Rada Nadzorcza Pekao Banku Hipotecznego S.A. działała w składzie:
Imię i nazwisko
Pełniona funkcja
Grzegorz Piwowar
Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej
(od 21.07.2008 r.)
Diego Biondo
Luigi Lovaglio
Elżbieta Ratajczak
Artur Czyż
W dniu 14.04.2008 r. Uchwałą Rady Nadzorczej nr 14 / 2008 został
powołany Komitet Kredytowy Rady Nadzorczej w składzie: Pan Grzegorz
Piwowar, Pan Przemysław Gdański oraz Pan Diego Biondo. W dniu
21.07.2008 r. w miejsce Pana Przemysława Gdańskiego, który złożył rezygnację z członkostwa w Radzie, Uchwałą nr 19 / 2008 Rada Nadzorcza
powołała w skład Komitetu Kredytowego Panią Elżbietę Ratajczak.
W dniu 14.04.2008 r. Uchwałą Rady Nadzorczej nr 15 / 2008 Pan Diego
Biondo, Członek Rady Nadzorczej, został delegowany do samodzielnego
pełnienia indywidualnego nadzoru w zakresie czynności nadzorczych,
polegających na wyrażaniu w imieniu Rady Nadzorczej opinii dotyczących
wniosków kredytowych złożonych w Banku, w wyniku których maksymalna kwota zaangażowania kredytowego Banku wobec jednego podmiotu
lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie znajdowałaby
się w przedziale od kwoty 8 000 tys. zł. do kwoty 12 000 tys. zł lub równowartości tych kwot wyrażonej w walutach wymienialnych.
Podmiotem dominującym bezpośrednio wobec Pekao Banku Hipotecznego S.A. jest Bank Pekao S.A. z siedzibą w Warszawie, posiadający
99,96% akcji Banku. W związku tym, że Bank Pekao S.A. jest spółką
zależną UniCredito Italiano S.p.A., UCI jest podmiotem dysponującym
pośrednio większością głosów na walnym zgromadzeniu Pekao Banku
Hipotecznego S.A. za pośrednictwem Banku Pekao S.A.
Transakcje z jednostkami powiązanymi
Bank przeprowadza transakcje z podmiotem dominującym oraz podmiotami powiązanymi w ramach Grupy.
Transakcje z jednostkami powiązanymi obejmują także transakcje
z personelem zarządczym oraz z pracownikami Pekao Banku
Hipotecznego S.A.
Transakcje z jednostkami powiązanymi dokonywane są w ramach normalnej działalności biznesowej. Obejmują one głównie kredyty, depozyty,
transakcje wymiany walut obcych. Wartość transakcji z jednostkami
powiązanymi na koniec roku 2008 oraz koszty i dochody za rok obrotowy
2008 są zaprezentowane w nocie 35 Sprawozdania finansowego.
Umowy znaczące zawarte w ramach jednostek powiązanych
W dniu 28.11.2008 r. Bank podpisał z Bankiem Pekao S.A.:
• Aneks do Umowy linii kredytowej z dnia 30 listopada 2007 r. do
łącznej kwoty 242 mln EUR, w celu finansowania bieżącej działalności
Banku. Aneks dotyczy skrócenia terminu udostępnienia kredytu do
28.11.2008 r.;
• Umowę o linię walutową do łącznej kwoty 439 mln PLN, w celu finansowania bieżącej działalności Banku. Kredyt jest udostępniany od dnia
podpisania umowy do 30.11.2009 r. a oprocentowanie jest zmienne.
Umowa została zawarta na warunkach rynkowych.
17
(cd.)
8. Dodatkowe informacje
Zmiana nazwy Banku
W dniu 03.06.2008 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku podjęło
uchwałę w sprawie zmian w statucie Spółki, poprzez zmianę nazwy Banku
z „BPH Bank Hipoteczny S.A.“ na „Pekao Bank Hipoteczny S.A.“. Zmiana
nazwy została wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru
Sądowego w dniu 31.07.2008 r.
Zdarzenia znaczące dla Banku po dacie bilansowej
W dniu 09.01.2009 r. na skutek wypowiedzenia z dnia 09.12.2008 r.
umowy kredytowej Pekao Bank Hipoteczny S.A. rozwiązał umowę kredytową z jednym z klientów. Przedmiotem umowy kredytowej był kredyt hipoteczny, którego wysokość na moment jego zaciągnięcia przez kredytobiorcę wynosiła 34 790 tys. zł. Stroną wypowiadającą umowę kredytową był
Bank. Przyczyną rozwiązania umowy kredytowej było niewywiązywanie się
Kredytobiorcy z postanowień ww. umowy kredytowej.
Na skutek rozwiązania ww. umowy kredytowej Bank posiada wobec
ww. Kredytobiorcy wymagalną wierzytelność. W dniu 16 stycznia 2009 r.
Bank wystąpił do sądu z roszczeniem. Wysokość roszczenia wyniosła
30 428,5 tys. zł (w tym należność główna w kwocie 30 353,3 tys. zł i odsetki w kwocie 75,2 tys. zł) i przekracza 10% kapitałów własnych Banku.
Zobowiązania warunkowe
Wszczęte postępowania sądowe
Na dzień 31 grudnia 2008 r. nie występowały postępowania przed sądem
lub organami administracji państwowej dotyczące zobowiązań lub wierzytelności Banku, których wartość stanowiłaby co najmniej 10 % kapitałów
własnych Banku. Łącznie wartość wszystkich prowadzonych spraw
sądowych, egzekucyjnych i upadłościowych podjętych w celu zaspokojenia wierzytelności wynosi 67 028 tys. zł, co stanowi 25,61 % kapitałów
własnych Banku. Na wspomniane wierzytelności Bank utworzył odpisy
z tytułu utraty wartości w wysokości 14 710 tys. zł.
Na dzień 31 grudnia 2008 r. występują postępowania przed sądem lub
organami administracji państwowej, w których Bank jest pozwanym, na
kwotę 3 872 tys. zł. W ocenie Banku nie istnieją przesłanki utworzenia
rezerwy na potencjalne straty związane z tymi postępowaniami.
18
Zobowiązania warunkowe do udzielenia kredytów
Bank posiada zobowiązania do udzielenia kredytów na łączną kwotę
13 309 tys. zł.
Inne zobowiązania związane z transakcjami pozabilansowymi
Wartość zobowiązań z tytułu zawartych transakcji instrumentami finansowymi bieżącymi i terminowymi wynosi 1 202 186 tys. zł.
Podmiot uprawniony do badania rocznego sprawozdania
finansowego
W lipcu 2008 r. Bank zawarł z KPMG Audyt Spółka z o.o. umowę
o badanie i przegląd sprawozdań finansowych oraz raportów grupowych
za okresy kończące się 30 czerwca 2008 r. oraz 31 grudnia 2008 r.
Łączna wysokość wynagrodzenia wynikająca z umowy wynosi
170,80 tys. zł brutto.
Podmiotem przeprowadzającym badanie rocznego sprawozdania finansowego Banku za 2007 r. była również firma KPMG Audyt Spółka z o.o.,
a łączna wartość wynagrodzenia wyniosła 123 tys. zł. brutto.
Pozostałe informacje
• Bank nie zawierał i nie zna umów, w wyniku których w przyszłości
mogłyby nastąpić zmiany w proporcjach posiadanych akcji przez
dotychczasowych akcjonariuszy i obligatariuszy.
• W dniu 22.12.2008 r. Bank podpisał z Narodowym Bankiem Polskim
Umowę Ramową oraz Umowę Dodatkową pozwalającą na zawieranie transakcji walutowej typu swap, przeprowadzanej na podstawie
uchwały nr 13 / 2008 Rady Polityki Pieniężnej z dnia 13 października
2008 r. w sprawie zasad stosowania przez Narodowy Bank Polski
transakcji walutowych typu swap.
• W listopadzie 2008 r. Bank zawarł z KPMG Spółka z o.o. Sp. k. umowę
o przegląd raportu grupowego za okres kończący się 30 września
2008 r. Wysokość wynagrodzenia wynosi 39,04 tys. zł brutto.
9. Oświadczenia Zarządu
Zasady ładu korporacyjnego i społecznej
odpowiedzialności
Pekao Bank Hipoteczny S.A. kieruje się w swej działalności zasadami
społecznej odpowiedzialności i jest wrażliwy na potrzeby klientów
i akcjonariuszy.
Bank w pełni stosuje zasady zawarte w przyjętych przez Zarząd Banku:
• „Regulaminie udzielania kredytów oraz podejmowania innych zobowiązań pozabilansowych wobec Członków Zarządu i Rady Nadzorczej
Banku, osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku i podmiotów z nimi powiązanych oraz podmiotów będących na Liście Oficerów
Korporacyjnych”;
• „Regulaminie Compliance w Pekao Banku Hipotecznym S.A.”.
Prawdziwość i rzetelność prezentowanych sprawozdań
Wedle najlepszej wiedzy Zarząd Pekao Banku Hipotecznego S.A. prezentuje roczne sprawozdanie z działalności Zarządu Banku za 2008 rok
i dane porównywalne za rok 2007. Dane finansowe sporządzone zostały
zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości oraz odzwierciedlają
w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową
Banku oraz osiągnięty wynik finansowy. Zawarte w niniejszym dokumencie roczne sprawozdanie Zarządu zawiera prawdziwy obraz rozwoju,
osiągnięć oraz sytuacji Banku, w tym opis istotnych ryzyk i zagrożeń.
Podpisy
Zarząd Banku
Data
Imię i Nazwisko
Stanowisko / Funkcja
25.02.2009
Irena Stocka
Prezes Zarządu
25.02.2009
Krzysztof Puchalski
Członek Zarządu
25.02.2009
Jerzy Tofil
Członek Zarządu
Podpis
...............................................................
.................................................................
.................................................................
19
Management Board Report
on the Bank’s activity
in the reporting period
from 1 January 2008 to 31 December 2008
Bank’s financial highlights for 2008
22
Macroeconomic situation in 2008,
including the banking sector
23
Activity of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
23
Credit activity
Financial results for 2008
Main efficiency ratios and their changes
Changes in main balance sheet items
23
25
25
27
Key risk factors and threats
28
Bank’s development directions and
key elements of its strategy for 2009
29
Ownership structure, authorities of the Bank,
organizational or capital ties within the Group
29
Ownership structure of the Bank’s share capital from
1 January to 31 December 2008
29
Company Authorities
29
Organizational or capital ties within the Group31
Additional information
32
Representations of the Management Board
33
Corporate governance and social responsibility principles33
Truthfulness and reliability of the presented statements33
21
1. Bank’s financial highlights for 2008
Item
31.12.2008
31.12.2007
Change (2007=100%)
48,597
2,580
13,152
-16,815
-24,578
50,175
2,670
9,288
-19,086
-21,814
96.9%
96.6%
141.6%
88.1%
112.7%
364
23,300
23,300
18,720
-403
20,830
20,830
16,751
-90.3%
111.9%
111.9%
111.8%
1,919,340
1,810,297
925,791
674,319
261,715
223,000
2,230
117
8.39
1,711,588
1,553,200
961,176
475,979
254,242
223,000
2,230
114
8.22
112.1%
116.6%
96.3%
141.7%
102.9%
100.0%
100.0%
102.6%
102.0%
8.9%
7.2%
1.214%
2.53%
38.5%
15.03%
8.2%
6.6%
1.217%
2.93%
36.2%
15.77%
108.6%
109.1%
99.8%
86.3%
106.4%
95.3%
Profit and loss account in PLN thousands
Net interest income
Net commissions
FX result and result on financial instrument operations
Costs on impairment charges
Operating expenses and overhead costs
Other expenses and operating income
Operating results
Profit Before Taxes
Net profit
Balance sheet in PLN thousands
Balance sheet value
Receivables from customers (net)
Liabilities on the issue of own securities
Liabilities to banks
Equity
Share capital
No. of shares
Book value per share (in PLN)
Per share profit* (in PLN)
Ratios (%)
Return On Equity (gross)
Return On Equity (net)
Return On Assets (gross)
Interest margin on total assets
Cost to Income ratio
Capital adequacy ratio
* The per share profit has been calculated on the basis of the weighted average number of shares.
As of 29 November 2007, the main shareholder of Pekao Bank Hipoteczny S.A. is Bank Pekao S.A., which holds 99.96% of its share capital and
votes at the Shareholder Meeting. One share of the Bank is held by Final
Holding Sp. z o.o., a subsidiary of Bank Pekao S.A.
The financial statements of the Bank Pekao S.A. Capital Group are
subject to direct consolidation with the financial statements of
Bank UniCredito Italiano S.p.A. (UCI) being the majority shareholder
of Bank Pekao S.A.
Consequently, the Bank is part of the Bank Pekao S.A. Capital Group,
while its financial statements are consolidated with the financial statements of Bank Pekao S.A.
The results attained by the Bank in 2008 are mentioned in chapter 4:
“Financial results for 2008”.
22
2. Macroeconomic situation in 2008,
including the banking sector
3. Activity of Pekao Bank
Hipoteczny S.A.
According to preliminary estimations of the Central Statistical Office,
the GDP growth for the entire year 2008 was 4.8% and was lower than
foreseen the year before. In 2H 2008, one could perceive the manifestation of the global financial crisis more and more, also on the Polish market. GDP growth forecasts for 2009 in Poland are even more pessimistic
and show (according to the aforementioned source) a growth of ca.
1.5-2.0%. On the other hand, Bank Pekao S.A. expects that this growth
will be 1.2%. The overall business climate examined by the Central
Statistical Office is worst in the recent years, (e.g. in the construction
business in 4 years), while the studies conducted by the National Bank of
Poland (NBP) indicate that the mood among entrepreneurs is systematically worsening, which is perceived strongest by companies that depend
on external markets.
Pekao Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna operates on the basis of the Mortgage Bond and Mortgage Banking Act of 29 August 1997 and Resolution
number Nr 244 / KNB / 99 adopted by the Banking Supervision Commission on 1 December 1999.
One of the consequences of the global financial crisis felt by the national
banking system was an increased aversion among banks to lend funds
to each other on the interbank market. This problem was particularly
perceivable in 4Q 2008; the beginning of 2009 brought about some
upturn, inter alia as a result of actions taken by NBP. The global crisis
translated into increased funding costs on international markets which
in combination with the necessity to raise deposit rates on the domestic
market translated into higher credit costs, despite a decline in official
interest rates. The Bank also started to gradually impose stricter criteria
for granting loans, particularly mortgage loans. This was caused by new
recommendations and orders issued by the banking supervision as well
as a more conservative approach in appraising real estate. The evaluation
of applicants’ creditworthiness is also much stricter.
3Q 2008 will be remembered on the Polish market as the last period of
mass lending in foreign currencies. A severe depreciation of Polish Zloty
in relation to US Dollar, EURO, and particularly the most popular among
borrowers Swiss Frank, along with the restrictions imposed by the banking supervision once again aroused interest in loans granted in domestic
currency.
The aforementioned basis for the Bank’s activity defines that Pekao Bank
Hipoteczny S.A. is eligible for operation in two areas: lending of mortgage
loans and other credits approved by the above Act and by the Act on issuing mortgage bonds and public mortgage bonds.
Credit activity
In 2008, Pekao Bank Hipoteczny S.A. conducted its lending activity in
compliance with the recommendations of the Financial Supervision Commission and the rules applied by the Pekao Group. Following the adopted
strategy, the Bank was focusing on constructing a safe loan portfolio,
granting loans to individuals to finance residential real estate, and to
entrepreneurs to finance commercial real estate.
The Bank has finished expanding its internal sales network which
encompasses units in Gdansk, Cracow, Poznan, Warsaw and Wroclaw.
At present, the Bank has its own credit advisors in the five largest agglomerations which constitute the most attractive real estate markets in
Poland. Also an external distribution network was developed in the area
of mortgage loans, independent of the internal team of credit advisors,
which as at 31 December 2008 encompassed almost 150 Sales
Partners, including some large loan intermediacy network companies.
In the area of commercial loans the Bank was focusing on finding clients
via its own credit advisors. The Bank continues cooperating in this area
with Bank Pekao S.A.
In 2008 the Bank generated PLN 354 million annual sales. Total sales
increased more than 5% vis-à-vis 2007. However, the Bank’s overall
sales performance in 2008 was lower than planned.
In the area of individual clients, the volume of mortgage loans granted to
natural persons at the end of the year was PLN 289 million and increased
almost 35% in relation to the previous year. In 1H 2008, the mortgage
loan offer was targeting both natural persons, satisfying their residential
needs, and those investing in real estate. Loans were used, among
others, for the following purpose: purchase, construction, modernization,
repair of residential real estate, purchase of real estate to let or for business activity. In particular, the „Promocyjny Kredyt Refinansowy” (Promotional Refinancing Loan) introduced to the Bank’s offer in January 2008
23
(cont)
enjoyed a great interest among customers. Clients had the opportunity to
change their current loans for more favorable funding with Bank Hipoteczny and additionally to refinance their own funds invested in real estate.
The promotional product was offered by the Bank until July 2008 and
contributed to considerable expansion of the “mortgage loans for natural
persons” campaign.
Failure to entirely realize sales targets resulted from the alteration of the
Bank’s loan policy in September 2008. During 3Q, conservative rules for
evaluating creditworthiness were implemented and the Bank stopped
granting loans to refinance capital from real estate, to finance investment goals of private persons, and considerably reduced granting loans
in foreign currencies (particularly in CHF). As a result, since September
2008 the number of credit applications has dropped and sales results for
2H were much behind expectations. Moreover, low sales since November
2008 were also the result of disturbances on the real estate market, the
decline in prices of real estate and construction services expected by
many buyers, and the postponing of drawing mortgage loans.
In the area of commercial clients, the volume of mortgage loans granted
to natural persons at the end of the year was PLN 65 million, representing
51% of sales from the previous year. Lower sales than expected were the
result of strong competition on the part of universal banks. The Bank’s
mortgage loan offer was addressed to companies that were pursuing
their investment goals (e.g. construction, purchase, modernization) associated with attractive commercial real estate and reduced the granting
of refinancing loans. The Bank was putting emphasis on higher own
contribution because of statutory restrictions concerning the acceptable
level of the LTV ratio and safe creditworthiness ratios. In the meantime,
in 1H 2008 universal banks offered very liberal lending terms and conditions, making it difficult for our Bank to find new customers. Even our
cooperation with Bank Pekao S.A. did not boost sales. The second half
of the year was a time when our Credit Policy was made even stricter
and adjusted to the lending regulations of the Pekao Group. This made
the Bank abandon some significant offer elements which were distinguishing our Bank, including, among others, long lending periods.
As a result thereof, interest in our products was very poor for several
months, especially so, because the financial crisis discouraged many
investors to carry out plans that required a long-term bank loan.
The Bank believes that the year 2009 will be a year of moderate
expansion of the credit campaign. The Bank intends to continue selling
residential and commercial loans by making full use of its own network of
units, further expanding the group of external partners and tightening cooperation with Bank Pekao S.A. Professional marketing and promotional
activities to broaden borrowers’ knowledge on the Bank’s current offer
will be a significant sales support. Thanks to a media campaign in traditional press and in electronic media, Pekao Bank Hipoteczny S.A. is more
24
and more visible on the mortgage loan market. Thus, we consequentially
build our image as a reliable financial partner, specialized in long-term
funding, having a clear product offer and stable credit processes.
An opportunity to boost sales of commercial loans in 2009 is for the
whole banking sector to tighten the requirements in respect to customers.
Consequently, our conservative Lending Policy would allow us to fit in the
market lending standards and to acquire new clients. As to residential
loans, in 2009 the Bank assumes increase in sales based on joining
the government plan called „Rodzina na swoim” (“Family on its own”).
This plan enables many Polish families to buy their first apartment using
subsidies to interest from the state budget.
In 2008, the total volume of loans increased from PLN 1,601,355
thousand to PLN 1,868,599 thousand, which means 16.69% increase.
The weakening of PLN in December 2008 had a major impact on this
increase.
In 2008, the share of loans with recognized impairment, for which the
Bank established special-purpose reserves, remained at 6.51% of the
entire loan portfolio, while the proportion of reserves to the value of the
portfolio was 3%.
The total mortgage-banking value of real estate taken by the Bank as collateral of mortgage loans as at 31 December 2008 was PLN 3,115,764.
4. Financial results for 2008
In 2008, the Bank’s balance sheet value increased vis-à-vis the previous
year PLN 207,752 thousand. The balance sheet value at the end of
2008 was PLN 1,919,340 thousand. In 2008, the Bank generated
Wskaźnik ROE brutto
PLN 64.33 million income, which was PLN 2.2 million more vis-à-vis
the12,0%
previous year.
10,0%
Net profit in 2008 reached PLN 18,720 thousand, which means
PLN8,0%
1,969 thousand increase as compared to 2007, while gross profit
6,0%
increased
PLN 2,470 thousand. Highly efficient activity of the Bank is
also4,0%
proved by the cost to income ratio which as at 31 December 2008
31 grudnia 2008
was 38.5%.
2,0%
31 grudnia 2007
Higher profits and the balance sheet value of the Bank considerably
increased its ROE and slightly its ROA, whereas the capital adequacy ratio
is kept at a safe level of 15.03%, which proves a good and stable condiWskaźnik ROE netto
tion of the enterprise.
12,0%
The most important economic ratios and the amounts of selected profit
10,0%
and loss account items are presented on the diagrams below:
8,0%
6,0%
4,0%
2,0%
Net ROE
Gross ROE
12.0%
12.0%
10.0%
10.0%
6.0%
2,0%
4.0%
1,8%
1,6%
2.0%
1,4%
Wskaźnik ROA
31 December 2008
31 December 2007
1,2%
0.0%
1,0%
8.0%
6.0%
5,0%
4.0%
4,5%
4,0%
2.0%
3,5%
0,8%
31 December 2007
grudnia
The1,5%
net ROE ratio as at 31 December 2008 was 7.2%,31while
at 2008
the end
1,0%
31
grudnia
2007
of 2007
it
was
6.6%.
0,5%
0,0%
ROA
Interest margin
2.0%
5.0%
1.8%
4.5%
1.6%
4.0%
1.4%
3.5%
1.2%
3.0%
1.0%
2.5%
0.8%
0.2%
31 December 2008
2,0%
0,0%
0.4%
Marża odsetkowa
3,0%
0.0%
2,5%
grudnia 2008
The0,6%
gross ROE ratio at the end of 2008 was 8.9% and31increased
0,4%
31
grudnia 2007
0.70,2%
percentage points vis-à-vis 2007.
0.6%
31 grudnia 2007
0,0%
0,0%
Main efficiency ratios and their changes
8.0%
31 grudnia 2008
2.0%
31 December 2008
31 December 2007
0.0%
The ROA ratio as at 31 December 2008 was 1.214% vis-à-vis 1.217% at
the end of 2007.
1.5%
1.0%
0.5%
31 December 2008
31 December 2007
0.0%
Interest margin on total assets in 2008 was 2.53%, while in 2007 it was
2.93%.
25
Wskaźnik Koszty/Przychody
50,0%
20,0%
45,0%
18,0%
40,0%
16,0%
14,0%
(cont)
35,0%
30,0%
12,0%
25,0%
10,0%
20,0%
8,0%
15,0%
31 grudnia 2008
10,0%
31 grudnia 2007
5,0%
0,0%
6,0%
31 grudnia 2008
4,0%
31 grudnia 2007
2,0%
0,0%
Cost to Income Ratio
Capital Adequacy Ratio
50.0%
20.0%
45.0%
18.0%
40.0%
16.0%
35.0%
30.0%
25.0%
30 000
20.0%
w tys. PLN
5.0%
20 000
0.0%
15 000
14.0%
12.0%
10.0%
30 000
8.0%
31 December 2008
31 December 2007
6.0%
25 000
4.0%
2.0%
20 000
0.0%
15 000
w tys. PLN
15.0%
25 000
10.0%
10 000
31 grudniapoints
2008
The cost to income ratio increased in 2008 by 2.3 percentage
5 00038.5%.
31 grudnia 2007
and was
0
30 000
25 000
25 000
20 000
20 000
000s of PLN
000s of PLN
Operating expenses and overhead costs
30 000
15 000
5 000
31 December 2007
10 000
Result on operating activity
10 000
31 December 2008
31 grudnia
2008
In 2008, the capital adequacy ratio was 15.03% vis-à-vis
15.77%
5 000
31 grudnia 2007
in 2007.
0
31 December 2008
31 December 2007
0
The result on operating activity in 2008 was PLN 23,300 thousand,
which means PLN 2,470 thousand increase vis-à-vis 2007.
26
15 000
10 000
5 000
31 December 2008
31 December 2007
0
The Bank’s operating expenses and overhead costs in 2008 were
PLN 24,578 thousand and increased PLN 2,764 thousand as compared
to 2007.
Portfel kredytowy i wielkość emisji
2 000 000
1 800 000
1 600 000
w tys. PLN
1 400 000
1 200 000
1 000 000
800 000
600 000
31 grudnia 2008
400 000
31 grudnia 2007
200 000
0
Changes in major balance sheet items
Wyemitowane listy zastawne
Loan portfolio and issue volur
2 000 000
1 800 000
1 600 000
000s of PLN
1 400 000
1 200 000
1 000 000
800 000
600 000
31 December 2008
400 000
31 December 2007
200 000
0
Mortgage bonds issued
Credits and loans granted to clients
The mortgage loans portfolio in 2008 increased PLN 267,244 thousand vis-à-vis 2007 and was PLN 1,868,599 thousand.
The par value of own securities issued decreased PLN 37,857 thousand as compared to 2007 and was PLN 915,146 thousand.
The key items of the balance sheet for 2008 are as follows:
2008
Assets
000s of PLN
Mortgage-backed credits and loans
Mortgage-free credits and loans
Hedging derivatives
Other financial assets
Other
Total assets
Liabilities
in %
1,794,397
15,900
135
75,446
33,462
1,919,340
Liabilities to banks
Liabilities on the issue of own securities
Equity
Other
Total liabilities and equity
Due to the specific nature of the Bank, credits and loans is the dominating item in its assets. The Bank’s credit activity is described in chapter 3.
2007
93.5
0.8
0.0
3.9
1.8
100.0
674,319
925,791
261,715
57,515
1,919,340
000s of PLN
1,530,003
23,197
22,467
96,615
39,306
1,711,588
35.1
48.2
13.7
3.0
100.0
in %
89.4
1.4
1.3
5.6
2.3
100.0
475,979
961,176
254,242
20,191
1,711,588
27.8
56.2
14.8
1.2
100.0
Liabilities of Pekao Bank Hipoteczny S.A. to banks resulted from longterm and short-term credit facilities. Liabilities to clients show under item
“Other liabilities” were PLN 12,546 thousand.
Mortgage bonds issued and liabilities to banks were the main source of
refinancing the Bank’s operating activity in 2008.
27
(cont)
5. Key risk factors and threats
Pekao Bank Hipoteczny S.A. has been identifying, measuring, monitoring and
managing the respective types of risks in the Bank, while cooperating in this
regard with the parent company’s risk control and risk management units.
Majority of the solutions applied within the framework of risk control has been
adjusted to the principles applied by the Pekao S.A. Capital Group, while
Pekao Bank Hipoteczny S.A. has been accepting and using these solutions.
In 2008, the Bank identified the following risk categories:
– Credit risk – understood as risk of borrowers’ failure to fulfill their
obligations under loan agreements concluded with the Bank. In order to
reduce the level of this risk, the Bank uses predefined procedures and
processes to manage the risk of each individual borrower as well as the
risk of groups of borrowers with similar characteristics. The Bank uses
internal credit exposure limits while the powers and the decision making
process in respect to loans depends on the evaluation of the risk level.
– Market risk (FX and interest rate) understood as risk of incurring
losses on account of unfavorable prices of financial instruments on the
market. To mitigate market risk the Bank adjusts its activity to external
and internal prudence norms, while exposure to FX position risk and
interest rate risk (determined through calculation of primary positions
in underlying instruments in line with Resolution number 1 / 2007
adopted by the Banking Supervision Commission) is monitored using
the Value at Risk method.
– Liquidity risk – understood as risk of losing ability to timely settle
liabilities due to mismatch of their payment dates with the maturity of
receivables. To mitigate the liquidity risk the Bank adjusts its activity
to external and internal prudence norms and to manage and monitor
liquidity, it prepares structural liquidity reports – subject to analysis are
the 1-month and the 12-months liquidity ratios. With regard to longterm liquidity the Bank analyzes the financing sources and measures
liquidity based on coverage ratios calculated for periods above 1,
3, 5 and 10 years. Since the beginning of the year, the Bank daily
calculates supervisory short- and long-term liquidity measures using
the methodology as set out in Resolution number 9 / 2007 adopted by
the Banking Supervision Commission.
– Operating risk understood as any type of threats to the Bank’s activity
or performance arising out of disturbed processes, inadequate procedures, actions of people or systems, or external events. The operating
risk management and control system is applied on all organizational
levels of the Bank and is being expanded and developed gradually.
In 2008, the Bank joined the central system of the Pekao S.A. Group
to register operational events and losses.
28
In order to ensure an appropriate management level of the above risks,
the Bank uses the following Committees to support activity of the Bank’s
Management Board in this area:
• ALCO – whose subject matter of activity are, among others, market
risks and liquidity risk;
• Credit Committee – whose subject matter of activity is credit risk;
• Operational Risk Committee – whose activity concerns operational
risks.
An important factor affecting the credit risk level was a strong depreciation of the Polish zloty in the last months of 2008. Even though the Bank
considerably reduced the availability of FX loans and from September
2008 it stopped granting this type of loans in practice, the weakening
of the domestic currency caused an increase in the balance sheet value
of FX loans granted by the Bank in earlier periods. Consequently,
the average LTV level increased which in turn increased the level of
reserves, both on the loan portfolio with identified impairment as well
as on the remaining part of the portfolio.
Until the moment of a material change to the FX structure of the Bank’s
entire loan portfolio the FX risk will be one of the factors determining the
level of loan risk.
Another important factor influencing the level of loan risk in 2008 was
the termination of the Bank’s largest, in terms of amounts, loan exposure.
This entailed establishment of an extra special-purpose reserve in the last
month of the year amounting to ca. PLN 8,000 thousand, which was the
reason for exceeding budget assumptions in terms of the Bank’s result
on special-purpose reserves. Without this establishment, the Bank’s
result on special-purpose reserves would be more favorable than assumed in the financial plan, even despite the unfavorable effects of the
weakening of PLN.
The prevailing limits concerning market risks and loan risks resulting
from the Banking Law and the Mortgage Bonds and Mortgage Banks Act
were not exceeded during 2008. Slight temporary excess of internal Bank
limits was monitored on an ongoing basis while necessary actions were
taken to remove the reasons of exceeding limits.
As a result of the global crisis on the financial markets and the strong depreciation of the domestic currency, the Bank identified incidental excess
of the supervisory long-term liquidity norm imposed on the illiquid and
less liquid assets to own funds plus external non-volatile funds ratio.
A detailed description of material risk and threat factors (interest rate
risk, liquidity risk, FX risk, operational risk, credit risk) and the limits set
out in the mortgage bonds and mortgage banks act may be found in the
financial statements.
6. Bank’s development directions and
key elements of its strategy for 2009
The Bank has prepared its operating strategy for 2009 – 2011, which
was approved by the Bank’s Supervisory Board with Resolution number
27 / 2008 on 8 December 2008. The adopted strategy assumes the
Bank’s independent development as a specialist bank in the mortgage
banking business, taking into account close cooperation with Pekao S.A.
Capital Group entities. The Bank will continue focusing on two major
customer segments, i.e. private persons and SMEs. The Bank’s objective will be to offer high quality credit products in compliance with the
Credit Policy of the Pekao S.A. Group and to steadily increase its share
in the real estate financing market. The planned expansion of the credit
campaign is appropriate to the macroeconomic forecasts for the coming
years. The Bank intends to continue its policy to diversify the loan portfolio
by customer segments and type of financed real estate. During the period
encompassed by the strategy, the Bank also plans to implement scoring
and rating tools in the credit risk evaluation and management process.
This will allow to further improve the capital management and banking
risk method.
In the area of financing its operations, the Bank envisages a slight
increase in the share of long-term liabilities (by issuing mortgage bonds)
in the balance sheet structure and close cooperation with the parent
company in terms of acquiring financing from other sources. In 2009,
the maturity of two financing sources will expire: EUR 60 million, in February 2009, and EUR 25 million, in August 2009, which jointly represents
EUR 85 million, i.e. 19% of the share in financing the Bank’s loan
portfolio. A replacement of the expiring external financing by the main
shareholder, i.e. Bank Pekao S.A., is not favorable for the Bank because
of the thin capitalization effect. Considering the above, negotiations are
held via Bank Pekao S.A. for some other UniCredit Group entity to take
over the financing.
7. Ownership structure, authorities of
the Bank, organizational or capital
ties within the Group
Ownership structure of the Bank’s share capital
from 1 January to 31 December 2008
No. Shareholder’s name
Number
Bank Polska Kasa Opieki S.A.
TOTAL
Votes at
the Shareholder
Meeting
Shares
2,229
1
2,230
% Number
99.96
0.04
100
2,229
1
2,230
%
99.96
0.04
100
Throughout the year 2008, the Bank’s share capital was
PLN 223,000,000 and was divided into 2,230 shares with
a par value of PLN 100,000 each, issued in the following series:
• Bank Pekao S.A. was holding a total of 2,229 series A, B, D, E, F, G
and H series ordinary registered shares, while
• Final Holding Sp. z o.o. was holding (and still holds) 1 series C ordinary
registered share.
Company Authorities
Rules for appointing and dismissing corporate officers at Pekao Bank
Hipoteczny S.A. and their powers have not changed in relation to the legal
status binding during the reporting period ended 31 December 2007.
According to the prevailing provisions of law and the Articles of
Association of Pekao Bank Hipoteczny S.A., the Bank’s governing body
is its Management Board. The number of Management Board members
appointed by the Supervisory Board, which sets the number of Management Board members, ranges from three to five. At least half of the
Management Board members, including the CEO, should have Polish
citizenship. Two Management Board members, including the CEO, are
appointed upon consent of the Financial Supervision Commission. Management Board members are appointed for a term of 3 years and may be
dismissed at any time. The Management Board represents Pekao Bank
Hipoteczny S.A. on the outside and manages its activity. The Management
Board is responsible for conducting the Bank’s affairs on an ongoing
basis, ensuring that the Bank’s objectives, resulting from its strategic
plans and annual financial plans, are entirely fulfilled. The powers of the
Management Board cover all matters not restricted for other authorities
of the Bank. The Management Board operates pursuant to the Bylaws
adopted by the Supervisory Board.
29
(cont)
Powers of the Management Board include in particular:
– preparing and submitting reports on the Bank’s activity to the Supervisory Board, and preparing and submitting financial statements for the
previous financial year to the Supervisory Board and the Shareholder
Meeting,
– making decisions on issuing mortgage bonds and public mortgage
bonds and establishing the terms and conditions and the form of the
issue,
– making decisions on incurring liabilities or disposal of assets whose
total value with regard to one entity exceeds 5% of the Bank’s shareholder funds, unless the Management Board entrusts the decision
making rights on these matters to standby or ad hoc Committees
operating within the Bank.
Powers of the Supervisory Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. include,
among others:
– suspending, due to important reasons, individual or all members of the
Management Board in their duties, as well as delegating members of
the Supervisory Board to temporarily perform duties of the Management Board members who are not able to perform their duties,
– expressing consent or refusing authorization to sell shares,
– expressing consent to grant loans, as a result of which the Bank’s
maximum credit exposure to a single entity or entities with capital or
organizational ties would exceed PLN 12,000 thousand or its equivalent expressed in foreign currencies.
Powers of the Shareholder Meeting of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
include in particular:
– adopting resolutions on claims to remedy damages incurred during
the establishment of the Bank or in its management or oversight,
– adopting resolutions on selling or leasing a business or an organized
part thereof and establishing a limited material right thereon and on
selling real estate or a share in it,
– adopting resolutions on the issue of bonds.
Below you may find information on the compositions of the Management
Board and the Supervisory Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A., and
information on the total amount of salaries, bonuses and benefits paid
by the Bank to managers and supervisors.
Management Board
From 1 January 2008 to 31 December 2008, the Bank’s Management
Board operated in the following composition, earning the following annual
remuneration:
First name and
surname
Irena Stocka
Krzysztof Puchalski
(from 10.12.2007)
Jerzy Tofil
Position
CEO
Management
Board Member
Management
Board Member
Annual
remuneration
for 2008 (PLN)
Annual bonus
for 2007 paid
in 2008 (PLN)
457,828.52
150,000.00
371,548.82
398,037.24
100,000.00
Remunerations listed in the above table do not include reserves for
annual bonuses to the Bank’s Management Board members for 2008
amounting to PLN 300 thousand. The amounts listed include, among
others, life insurance.
Remuneration of Management Board members is approved by the
Supervisory Board.
Contracts concluded by and between the Bank and managers do not
envisage compensations in the event that they resign or quit their job
without stating an important reason or when they are dismissed on
account of a take-over of the Bank.
Supervisory Board
From 1 January 2008 to 20 May 2008, the Supervisory Board of Pekao
Bank Hipoteczny S.A. operated in the following composition:
First name and surname
Position
Grzegorz Piwowar
Supervisory Board Chairman
Przemysław Gdański
Luigi Lovaglio
Diego Biondo
Elżbieta Ratajczak
Supervisory Board Deputy Chairman
Supervisory Board member
On 23 March 2008, due to the elapse of the three year term of office
of the Supervisory Board, the Ordinary Shareholder Meeting elected
a Supervisory Board consisting of the same persons for the new term
of office.
At the Bank’s Supervisory Board meeting held on 14 April 2008, the
Supervisory Board adopted Resolution number 12 / 2008 on reappointing
Grzegorz Piwowar to be the Supervisory Board Chairman, and Resolution number 13 / 2008 on reappointing Przemysław Gdański to be the
Supervisory Board Deputy Chairman.
30
Due to Przemysław Gdański’s resignation, in the period from
20 May 2008 to 3 June 2008 the Supervisory Board of Pekao Bank
Hipoteczny S.A. operated in the following composition:
Members of the Supervisory Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. do not
receive any remuneration for their functions in the Supervisory Board.
Organizational or capital ties within the Group
Position
Grzegorz Piwowar
Luigi Lovaglio
Diego Biondo
Elżbieta Ratajczak
On 3 June 2008, the Extraordinary Shareholder Meeting of the Bank
appointed Artur Czyż to the Supervisory Board.
At the Bank’s Supervisory Board meeting held on 21 July 2008, the
Supervisory Board adopted Resolution number 18 / 2008 on appointing
Diego Biondo to be the Supervisory Board Deputy Chairman.
Accordingly, from 3 June 2008 to 31 December 2008, the Supervisory Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. operated in the following
composition:
Position
Grzegorz Piwowar
Supervisory Board Deputy Chairman
(from 21.07. 2008)
Diego Biondo
Luigi Lovaglio
Elżbieta Ratajczak
Artur Czyż
On 14 April 2008, the Supervisory Board adopted Resolution number
14 / 2008 on appointing the Supervisory Board Credit Committee composed of the following persons: Grzegorz Piwowar, Przemysław Gdański
and Diego Biondo. On 21 July 2008, the Supervisory Board adopted
Resolution number 19 / 2008 on appointing Elżbieta Ratajczak to the
Credit Committee, to replace Przemysław Gdański, who resigned from
his membership in the Supervisory Board.
The parent company of Pekao Bank Hipoteczny S.A. is Bank Pekao S.A.,
with its seat in Warsaw, holding 99.96% of the Bank’s shares. Since Bank
Pekao S.A. is a subsidiary of UniCredito Italiano S.p.A. (UCI), UCI is the
one that indirectly holds the majority of votes at the Shareholder Meeting
of Pekao Bank Hipoteczny S.A. via Bank Pekao S.A.
Transactions with affiliated companies
The Bank concludes transactions with the parent company and with affiliated entities within the Group.
Transactions with affiliated entities also include transactions with managers and employees of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Transactions with associates are effected within the framework of normal
business activity. They encompass mainly loans, deposits and FX transactions. The value of transactions with affiliated entities at the end of 2008
and the costs and income for the financial year 2008 are presented in
note 35 to the Financial Statements.
Significant agreements concluded within the framework of
affiliated entities
On 28 November 2008, the Bank concluded the following with Bank
Pekao S.A.:
• Annex to a credit facility Agreement of 30 November 2007 up to
the total amount of EUR 242 million, to finance the Bank’s ongoing
activity. The annex concerns the shortening of the loan availability
period to 28 November 2008;
• FX facility Agreement up to the total amount of PLN 439 million,
to finance the Bank’s ongoing activity. Credit is available from the date
of signing the agreement until 30 November 2009, and interest rate
is variable. The agreement was concluded on market terms.
On 14 April 2008, the Supervisory Board adopted Resolution number
15 / 2008 on assigning Diego Biondo, a Supervisory Board Member, to
individually and independently perform supervisory duties consisting in
expressing opinions on behalf of the Supervisory Board with regard to
credit applications submitted to the Bank, as a result of which the Bank’s
maximum credit exposure to a single entity or entities with capital or
organizational ties would be within the range of PLN 8,000 thousand and
PLN 12,000 thousand or their equivalent expressed in foreign currencies.
31
(cont)
8. Additional information
Change of the Bank’s name
On 3 June 2008, the Extraordinary Shareholder Meeting adopted a resolution on amending the Company’s articles of association by changing
the Bank’s name from “BPH Bank Hipoteczny S.A.” to “Pekao Bank
Hipoteczny S.A.“. The change of name was registered in the entrepreneurs’ register of the National Court Register on 31 July 2008.
Material events for the Bank after the balance sheet date
On 9 January 2009, due to termination of a loan agreement, Pekao Bank
Hipoteczny S.A., dissolved the loan agreement with one of its clients.
The subject matter of the loan agreement was a mortgage loan the
amount of which at the time of drawing the loan by the borrower was
PLN 34,790 thousand. Bank was the Party terminating the loan agreement. The reason for dissolving the loan agreement was the Borrower’s
failure to satisfy the requirements of the said loan agreement.
As a result of dissolving the aforementioned loan agreement, the Bank
has due and payable receivables from the above Borrower. On 16 January 2009, the Bank has taken legal actions. The amount of the claims
was PLN 30,428.5 thousand (including the principal of PLN 30,353.3
thousand and interest of PLN 75.2 thousand) and exceeds 10% of the
Bank’s equity.
Contingent liabilities
Initiated judicial proceedings
As at 31 December 2008, there were no pending proceedings before
a court or a public administration body with respect to the Bank’s liabilities or receivables representing at least 10% of the Bank’s equity.
The total value of all pending judicial, enforcement and bankruptcy
proceedings initiated to satisfy the accounts receivable is PLN 67,028
thousand, representing 25.61% of the Bank’s equity. For the aforementioned accounts receivable, the Bank established impairment charges of
PLN 14,710 thousand.
As at 31 December 2008, there are pending proceedings before a court
or a public administration body in which the Bank is the defendant for
PLN 3,872 thousand. In the opinion of the Bank, there are no reasons to
establish a reserve for potential losses associated with these proceedings.
32
Contingent liabilities to grant loans
The Bank’s has liabilities to grant loans totaling PLN 13,309 thousand.
Other liabilities associated with off-balance sheet transactions
The value of liabilities on account of transactions concluded with current
and future financial instruments is PLN 1,202,186 thousand.
Entity authorized to audit annual financial statements
In July 2008, the Bank concluded an agreement with KPMG Audyt
Spółka z o.o. to audit and review its financial statements and group
reports for the periods ended 30 June 2008 and 31 December 2008.
Total fee under the agreement is PLN 170.80 thousand gross.
The entity auditing the Bank’s annual financial statements for 2007 was
also KPMG Audyt Spółka z o.o., and the total fee was PLN 123 thousand
gross.
Other Information
• The Bank has not concluded, nor is it aware of any agreements as
a result of which the proportions of shares held by current shareholders or bondholders would change.
• On 22 December 2008, the Bank concluded with the National Bank
of Poland a Framework Agreement and an Addendum enabling it to
conclude a foreign Exchange basis swap transaction on the basis of
resolution number 13 / 2008 adopted by the Monetary Policy Council
on 13 October 2008 on the rules for making FX swap transactions.
• In November 2008, the Bank concluded an agreement with
KPMG Sp. z o.o. Sp. k. to review the group report for the period
ended 30 September 2008. The fee is PLN 39.04 thousand gross.
9. Representations of the Management
Board
Corporate governance and social responsibility principles
In its activity Pekao Bank Hipoteczny S.A. is guided by the principles
of social responsibility and is sensitive to the needs of its clients and
shareholders.
The Bank fully adheres to the principles contained in the following documents adopted by the Bank’s Management Board:
• “Bylaws for granting credit and incurring other off-balance sheet liabilities towards the members of the Bank’s Management and Supervisory
Boards, persons holding managerial positions in the Bank and entities
affiliated with them or entities listed on the List of Corporate Officers”;
• “The Compliance Bylaws of Pekao Bank Hipoteczny S.A.”.
Truthfulness and reliability of the presented statements
So far as the Management Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. is
aware, it presents the Management Board’s annual report on the Bank’s
activity for 2008 and comparable data for 2007. The financial data were
prepared in accordance with the adopted accounting principles and
reflect, truly, reliably and clearly, the asset and financial position of the
Bank and the achieved financial result. The annual activity report of the
Management Board contained herein contains a true picture of development, achievements and condition of the Bank, including a description of
key risks and threats.
Signatures
Management Board of the Bank
Date
Position / Function
25.02.2009
Irena Stocka
25.02.2009
Krzysztof Puchalski
Member of the Management Board
25.02.2009
Jerzy Tofil
Signature
...............................................................
.................................................................
.................................................................
33
Opinia i Raport
Niezależnego Biegłego Rewidenta
Rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2008 r.
Opinia niezależnego biegłego rewidenta
36
1. Część ogólna raportu
38
1.1 Dane identyfikujące Bank
38
1.1.1 Nazwa Banku
38
1.1.2 Siedziba Banku
38
1.1.3 Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym
38
1.1.4 Rejestracja w Urzędzie Skarbowym
i Wojewódzkim Urzędzie Statystycznym
38
1.2 Dane identyfikujące biegłego rewidenta
(podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych)
38
38
1.3 Podstawy prawne
1.3.1 Kapitał zakładowy
38
1.3.2 Jednostki powiązane
38
1.3.3 Kierownik jednostki
38
1.3.4 Przedmiot działalności
38
1.4 Informacje o sprawozdaniu finansowym za poprzedni rok obrotowy 39
1.5 Zakres prac i odpowiedzialności
39
2. Analiza finansowa Banku
2.1 Ogólna analiza sprawozdania finansowego
2.1.1 Bilans
2.1.2 Rachunek zysków i strat
2.2 Wybrane wskaźniki finansowe
2.3 Interpretacja wskaźników
3. Część szczegółowa raportu
3.1 Prawidłowość stosowanego systemu rachunkowości
3.2 Inwentaryzacja
3.3 Stosowanie się do norm ostrożnościowych
3.4 Wskaźniki istotności przyjęte do badania
3.5 Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego
3.6 Sprawozdanie z działalności Banku
3.7 Informacja o opinii niezależnego biegłego rewidenta
41
41
41
42
42
43
43
43
43
43
43
44
44
44
KPMG Audyt Sp. z o.o.
Opinia zawiera 2 strony
Raport uzupełniający opinię zawiera 7 stron
Opinia niezależnego biegłego rewidenta oraz raport uzupełniający opinię
z badania sprawozdania finansowego za rok obrotowy kończący się
31 grudnia 2008 r.
35
Opinia i Raport
Opinia niezależnego biegłego rewidenta
Dla Walnego Zgromadzenia
Odpowiedzialność Biegłego Rewidenta
Przeprowadziliśmy badanie załączonego sprawozdania finansowego Pekao
Banku Hipotecznego S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Chmielna 132 / 134
(„Bank”, dawna nazwa BPH Bank Hipoteczny S.A.), na które składa się
bilans sporządzony na dzień 31 grudnia 2008 r., który po stronie aktywów
i pasywów wykazuje sumę 1.919.340 tys. złotych, rachunek zysków
i strat za rok obrotowy kończący się tego dnia 31 grudnia 2008 r.
wykazujący zysk netto w kwocie 18.720 tys. złotych, zestawienie zmian
w kapitale własnym za rok obrotowy kończący się tego dnia wykazujące
zwiększenie kapitału własnego o kwotę 7.473 tys. złotych, rachunek przepływów pieniężnych za rok obrotowy kończący się tego dnia wykazujący
zmniejszenie stanu środków pieniężnych netto o kwotę 4.414 tys. złotych
oraz informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego zawierająca
opis znaczących zasad rachunkowości oraz inne informacje objaśniające.
Naszym zadaniem jest, w oparciu o przeprowadzone badanie, wyrażenie
opinii o tym sprawozdaniu finansowym oraz prawidłowości ksiąg rachunkowych stanowiących podstawę jego sporządzenia. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadziliśmy stosownie do postanowień rozdziału
7 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r.
nr 76, poz. 694 z późniejszymi zmianami) („ustawa o rachunkowości”),
norm wykonywania zawodu biegłego rewidenta, wydanych przez Krajową
Radę Biegłych Rewidentów w Polsce oraz Międzynarodowych Standardów
Rewizji Finansowej. Regulacje te nakładają na nas obowiązek postępowania zgodnego z zasadami etyki oraz zaplanowania i przeprowadzenia
badania w taki sposób, aby uzyskać racjonalną pewność, że sprawozdanie
finansowe i księgi rachunkowe stanowiące podstawę jego sporządzenia
są wolne od istotnych nieprawidłowości.
Odpowiedzialność Zarządu
Badanie polega na przeprowadzeniu procedur mających na celu uzyskanie dowodów badania dotyczących kwot i informacji ujawnionych w sprawozdaniu finansowym. Wybór procedur badania zależy od naszego osądu,
w tym oceny ryzyka wystąpienia istotnej nieprawidłowości sprawozdania
finansowego na skutek celowych działań lub błędów. Przeprowadzając
ocenę tego ryzyka, bierzemy pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną
ze sporządzeniem oraz rzetelną prezentacją sprawozdania finansowego,
w celu zaplanowania stosownych do okoliczności procedur badania, nie
zaś w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności działania kontroli wewnętrznej w jednostce. Badanie obejmuje również ocenę odpowiedniości
stosowanych zasad rachunkowości, zasadności szacunków dokonanych
przez Zarząd oraz ocenę ogólnej prezentacji sprawozdania finansowego.
Zarząd Banku jest odpowiedzialny za prawidłowość ksiąg rachunkowych
oraz sporządzenie i rzetelną prezentację tego sprawozdania finansowego
zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską i innymi obowiązującymi przepisami. Odpowiedzialność ta obejmuje: zaprojektowanie,
wdrożenie i utrzymanie kontroli wewnętrznej związanej ze sporządzeniem
oraz rzetelną prezentacją sprawozdań finansowych wolnych od nieprawidłowości powstałych wskutek celowych działań lub błędów, dobór oraz
zastosowanie odpowiednich zasad rachunkowości, a także dokonywanie
szacunków księgowych stosownych do zaistniałych okoliczności.
Wyrażamy przekonanie, że uzyskane przez nas dowody badania stanowią
wystarczającą i odpowiednią podstawę do wyrażenia przez nas opinii
z badania.
36
Opinia
Inne kwestie
Naszym zdaniem, załączone sprawozdanie finansowe Pekao Banku
Hipotecznego S.A. przedstawia rzetelnie i jasno sytuację majątkową
i finansową Banku na dzień 31 grudnia 2008 r., wynik finansowy oraz
przepływy pieniężne za rok obrotowy kończący się tego dnia, zostało
sporządzone, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zostały
zatwierdzone przez Unię Europejską, jest zgodne z wpływającymi na treść
sprawozdania finansowego przepisami prawa i postanowieniami statutu
Banku oraz zostało sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych,
we wszystkich istotnych aspektach, ksiąg rachunkowych.
Ponadto, zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości, stwierdzamy,
że sprawozdanie z działalności Banku uwzględnia, we wszystkich istotnych aspektach, informacje, o których mowa w art. 49 ustawy o rachunkowości oraz Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 19 października
2005 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych
przez emitentów papierów wartościowych (Dz. U. z 2005 r., nr 209,
poz. 1744) i są one zgodne z informacjami zawartymi w sprawozdaniu
finansowym.
...........................................................
..........................................................
Biegły rewident nr 9794 / 7301
Mariola Szczesiak
Za KPMG Audyt Sp. z o.o.
ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa
Biegły rewident nr 796 / 1670,
Bogdan Dębicki, Członek Zarządu
..........................................................
Stacy Ligas, Dyrektor
25 lutego 2009 r.
Warszawa, Polska
37
Opinia i Raport
1. Część ogólna raportu
1.1 Dane identyfikujące Bank
1.1.1 Nazwa Banku
Na podstawie uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku
z dnia 3 czerwca 2008 r. zmianie uległa nazwa Banku z „BPH Bank
Hipoteczny S.A.” na „Pekao Bank Hipoteczny S.A.”
1.1.2 Siedziba Banku
ul. Chmielna 132 / 134
00-805 Warszawa
1.1.3 Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym
Siedziba sądu:
Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie,
XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Data: 12 lipca 2001 r.
Numer rejestru: 0000027441
1.1.4 Rejestracja w Urzędzie Skarbowym i Wojewódzkim Urzędzie
Statystycznym
NIP: 527-10-28-697
REGON:
011183360
1.2 Dane identyfikujące biegłego rewidenta (podmiot
uprawniony do badania sprawozdań finansowych)
Firma: KPMG Audyt Sp. z o.o.
Siedziba: Warszawa
Adres:
Numer
KRS: 0000104753
Sąd rejestrowy: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie,
XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Kapitał zakładowy: 125.000 zł
Numer NIP:
526-10-24-841
KPMG Audyt Sp. z o. o. jest wpisana na listę podmiotów uprawnionych do
badania sprawozdań finansowych pod numerem 458.
(cd.)
1.3 Podstawy prawne
1.3.1 Kapitał zakładowy
Bank został założony zgodnie ze statutem Banku z dnia 24 sierpnia 1995 r.
na czas nieokreślony.
Kapitał zakładowy Banku na dzień 31 grudnia 2008 r., zgodnie z KRS,
wynosił 223.000 tys. złotych i dzielił się na 2.230 akcji o wartości nominalnej 100 tys. złotych każda.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. struktura własnościowa
w Banku kształtowała się następująco:
Nazwa
akcjonariusza
Bank Pekao S.A.
Udział
Ilość
Wartość
Ilość
w kapitale
głosów nominalna
akcji
zakładowym
(w %) akcji zł ‘000
(w %)
2 229 99,96%
1 0,04%
2 230 100,00%
222 900,0
100,0
223 000,0
99,96%
0,04%
100,00%
1.3.2 Jednostki powiązane
Bank należy do grupy kapitałowej Banku Pekao S.A., należącej do grupy
kapitałowej UCI.
1.3.3 Kierownik jednostki
Funkcje kierownika jednostki sprawuje Zarząd.
W skład Zarządu Banku na dzień 31 grudnia 2008 r. wchodzili:
• Irena Stocka – Prezes Zarządu,
• Krzysztof Puchalski – Członek Zarządu,
• Jerzy Tofil – Członek Zarządu
1.3.4 Przedmiot działalności
Po zarejestrowaniu zmian w statucie Banku w dniu 24 stycznia 2000 r.
przez Sąd Rejonowy w Warszawie, Bank uzyskał zezwolenie na prowadzenie
działalności hipotecznej i od tego momentu wykonuje jedynie czynności
dozwolone na mocy Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych
i bankach hipotecznych (Dz.U. Nr 140, poz. 940 z późniejszymi zmianami).
Przedmiotem działalności Banku zgodnie ze statutem Banku jest
w szczególności:
• udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką,
• udzielanie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, jeżeli kredytobiorcą,
gwarantem lub poręczycielem spłaty kredytu w pełnej wysokości wraz
z należnymi odsetkami są Skarb Państwa, NBP, rządy lub banki centralne państw członkowskich Unii Europejskiej, Organizacja Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju,
38
• nabywanie wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez
nie kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz wierzytelności z tytułu
kredytów niezabezpieczonych hipoteką, jeżeli kredytobiorcą, gwarantem lub poręczycielem spłaty kredytu do pełnej wysokości wraz
z należnymi odsetkami jest którykolwiek z ww. podmiotów,
• emitowanie hipotecznych listów zastawnych, których podstawę stanowią wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz nabyte wierzytelności innych banków z tytułu
udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką,
• emitowanie publicznych listów zastawnych, których podstawę
stanowią wierzytelności Banku z tytułu kredytów niezabezpieczonych
hipoteką oraz nabyte przez Bank wierzytelności innych banków
z tytułu udzielonych przez nie kredytów niezabezpieczonych hipoteką,
jeżeli kredytobiorcą, gwarantem lub poręczycielem spłaty kredytu
do pełnej wysokości wraz z należnymi odsetkami jest którykolwiek
z ww. podmiotów.
Do przedmiotu działalności Banku należą także inne czynności
polegające na:
• przyjmowaniu lokat terminowych,
• zaciąganiu kredytów i pożyczek,
• emitowaniu obligacji,
• przechowywaniu papierów wartościowych,
• nabywaniu i obejmowaniu akcji lub udziałów innych podmiotów,
których forma prawna zapewnia ograniczenie odpowiedzialności Banku
do wysokości zainwestowanych środków, o ile służy to wykonywaniu
czynności Banku, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających
z przepisów prawa,
• prowadzeniu rachunków bankowych służących obsłudze projektów
inwestycyjnych realizowanych z wykorzystaniem kredytów udzielonych
przez Bank,
• świadczeniu usług konsultacyjno-doradczych związanych z rynkiem
nieruchomości, w tym także w zakresie ustalania bankowo-hipotecznej
wartości nieruchomości,
• zarządzaniu wierzytelnościami Banku oraz innych banków, z tytułu
ww. kredytów, jak również udzielanie tych kredytów w imieniu innych
banków na podstawie zawartych z nimi umów,
• zbywaniu wierzytelności hipotecznych, z zastrzeżeniem uprzedniej
pisemnej zgody powiernika, zachowaniu, w przypadku zbywania
wierzytelności hipotecznej wpisanej do rejestru zabezpieczenia listów
zastawnych.
1.4 Informacje o sprawozdaniu finansowym za poprzedni
rok obrotowy
Sprawozdanie finansowe za rok obrotowy kończący się 31 grudnia
2007 r. zostało zbadane przez KPMG Audyt Sp. z o.o. i uzyskało opinię
biegłego rewidenta bez zastrzeżeń.
Sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie
w dniu 20 marca 2008 r., które postanowiło, że zysk za ubiegły rok obrotowy w kwocie 16.751 tys. złotych będzie podzielony następująco:
• wypłata dywidendy w kwocie – 15.411 tys. złotych
• zwiększenie kapitału zapasowego w kwocie 1.340 tys. złotych
Bilans zamknięcia na dzień 31 grudnia 2007 r. został prawidłowo wprowadzony do ksiąg rachunkowych jako bilans otwarcia roku badanego.
Sprawozdanie finansowe zostało złożone w Sądzie Rejestrowym w dniu
3 września 2008 r. oraz ogłoszone w Monitorze Polskim B nr 814
z 23 maja 2008 r.
1.5 Zakres prac i odpowiedzialności
Niniejszy raport został przygotowany dla Walnego Zgromadzenia Pekao
Banku Hipotecznego S.A. z siedzibą Warszawie, ul. Chmielna 132 / 134,
00-805 Warszawa i dotyczy sprawozdania finansowego, na które składa
się bilans sporządzony na dzień 31 grudnia 2008 r., który po stronie aktywów i pasywów wykazuje sumę 1.919.340 tys. złotych, rachunek zysków
i strat za rok obrotowy kończący się tego dnia wykazujący zysk netto
w kwocie 18.720 tys. złotych, zestawienie zmian w kapitale własnym za
rok obrotowy kończący się tego dnia wykazujące zwiększenie kapitału
własnego o kwotę 7.473 tys. złotych, rachunek przepływów pieniężnych
za rok obrotowy kończący się tego dnia wykazujący zmniejszenie stanu
środków pieniężnych netto o kwotę 4.414 tys. złotych oraz informacja
dodatkowa do sprawozdania finansowego zawierająca opis znaczących
zasad rachunkowości oraz inne informacje objaśniające.
Badana jednostka sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zostały
zatwierdzone przez Unię Europejską, na podstawie decyzji Walnego
Zgromadzenia Banku z dnia 31 stycznia 2005 r.
Badanie sprawozdania finansowego przeprowadzono zgodnie z umową
z dnia 28 lipca 2008 r., zawartą na podstawie uchwały Rady Nadzorczej
z dnia 21 lipca 2008 r. odnośnie wyboru podmiotu uprawnionego do
badania sprawozdania finansowego.
39
Opinia i Raport
Badanie sprawozdania finansowego przeprowadziliśmy stosownie do
postanowień rozdziału 7 ustawy o rachunkowości, norm wykonywania
zawodu biegłego rewidenta, wydanych przez Krajową Radę Biegłych
Rewidentów w Polsce oraz Międzynarodowych Standardów Rewizji
Finansowej.
Badanie wstępne zostało przeprowadzone w siedzibie Banku w okresie
od 3 listopada 2008 r. do 14 listopada 2008 r.
Badanie sprawozdania finansowego zostało przeprowadzone w siedzibie
Banku w okresie od 2 lutego 2009 r. do 24 lutego 2009 r.
Zarząd Banku jest odpowiedzialny za prawidłowość ksiąg rachunkowych,
sporządzenie i rzetelną prezentację sprawozdania finansowego zgodnie
z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które
zostały zatwierdzone przez Unię Europejską oraz z innymi obowiązującymi
przepisami.
Zarząd Banku oraz członkowie rady nadzorczej są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności
Banku spełniały wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości.
40
(cd.)
Naszym zadaniem było, w oparciu o przeprowadzone badanie, wyrażenie
opinii i sporządzenie raportu uzupełniającego odnośnie tego sprawozdania finansowego oraz prawidłowości ksiąg rachunkowych stanowiących
podstawę jego sporządzenia.
Zarząd Banku złożył w dniu wydania niniejszego raportu oświadczenie
o rzetelności i jasności sprawozdania finansowego przedstawionego do
badania oraz niezaistnieniu zdarzeń wpływających w sposób znaczący
na dane wykazane w sprawozdaniu finansowym za rok badany.
W trakcie badania sprawozdania finansowego Zarząd Banku udostępnił
nam wszelkie dokumenty i informacje niezbędne do wydania opinii
i przygotowania raportu.
KPMG Audyt Sp. z o.o., członkowie jej Zarządu i organów nadzorczych
oraz inne osoby uczestniczące w badaniu sprawozdania finansowego
Banku spełniają wymóg niezależności od badanego Banku. Zakres planowanej i wykonanej pracy nie został w żaden sposób ograniczony. Zakres
i sposób przeprowadzonego badania wynika ze sporządzonej przez nas
dokumentacji roboczej, znajdującej się w siedzibie KPMG Audyt Sp. z o.o.
2. Analiza finansowa Banku
2.1 Ogólna analiza sprawozdania finansowego
2.1.1 Bilans
AKTYWA
Gotówka i operacje z Bankiem Centralnym
Lokaty w innych bankach oraz kredyty i pożyczki udzielone innym bankom
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Instrumenty pochodne zabezpieczające
Aktywa przeznaczone do sprzedaży
Rzeczowe aktywa trwałe
Wartości niematerialne
Inne aktywa
– w tym aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
SUMA AKTYWÓW
PASYWA
31.12.2008
zł ‘000
% sumy
bilansowej
31.12.2007
zł ‘000
% sumy
bilansowej
126
6 595
2 617
135
1 810 297
75 446
4 795
606
209
18 514
15 362
1 919 340
–
0,3
0,1
–
94,4
3,9
0,3
–
–
1,0
0,8
100,0
29
11 106
5 770
22 467
1 553 200
96 615
4 795
773
433
16 400
13 385
1 711 588
–
0,7
0,3
1,3
90,7
5,6
0,3
0,1
–
1,0
0,8
100,0
31.12.2008
zł ‘000
% sumy
bilansowej
31.12.2007
zł ‘000
% sumy
bilansowej
674 319
11 879
23 759
12 546
925 791
4 190
3 864
5 141
35,1
0,6
1,2
0,7
48,3
0,2
0,2
0,3
475 979
557
201
11 333
961 176
2 540
2 267
5 560
27,7
–
–
0,7
56,2
0,2
0,1
0,3
1 657 625
86,4
1 457 346
85,1
223 000
10 246
6 100
3 649
18 720
261 715
1 919 340
11,6
0,5
0,3
0,2
1,0
13,6
100,0
223 000
8 906
6 100
(515)
16 751
254 242
1 711 588
13,0
0,5
0,4
–
1,0
14,9
100,0
Pasywa
Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Instrumenty pochodne zabezpieczające
Zobowiązania wobec klientów
Rezerwy
– w tym rezerwa na odroczony podatek dochodowy
Inne zobowiązania
Zobowiązania razem
Kapitał własny
Kapitał zakładowy
Kapitał zapasowy
Kapitał rezerwowy
Kapitał z aktualizacji wyceny
Zysk roku bieżącego
Kapitał własny razem
SUMA PASYWÓW
41
Opinia i Raport
(cd.)
2.1.2 Rachunek zysków i strat
1.01.2008
– 31.12.2008
zł ‘000
1.01.2007
– 31.12.2007
zł ‘000
130 312
(81 715)
48 597
116 012
(65 837)
50 175
3 136
(556)
2 580
3 541
(871)
2 670
7 271
5 881
940
14 092
3 561
5 727
453
9 741
(24 578)
(16 815)
(576)
(41 969)
23 300
(21 814)
(19 086)
(856)
(41 756)
20 830
Zysk brutto
Podatek dochodowy
23 300
(4 580)
20 830
(4 079)
Zysk netto
18 720
16 751
2008
2007
1 919 340
23 300
18 720
242 995
7,7%
94,7%
98,7%
85,9%
381,0%
1 711 588
20 830
16 751
237 491
7,1%
91,4%
98,7%
84,7%
404,7%
Przychody z tytułu odsetek
Koszty odsetkowe
Przychody z tytułu opłat i prowizji
Koszty z tytułu opłat i prowizji
Wynik z tytułu opłat i prowizji
Wynik z pozycji wymiany
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
Pozostałe przychody operacyjne
Ogólne koszty administracyjne
Pozostałe koszty operacyjne
2.2 Wybrane wskaźniki finansowe
Suma bilansowa (zł ‘000)
Zysk brutto (zł ‘000)
Zysk netto (zł ‘000)
Kapitał własny (zł ‘000)*
Stopa zysku netto do kapitałów własnych
Udział należności netto w aktywach
Udział aktywów dochodowych w sumie aktywów
Udział zobowiązań kosztowych w sumie pasywów
Udział ogólnej wartości hipotecznych listów zastawnych w kapitale własnym
* Bez wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego.
42
2.3 Interpretacja wskaźników
3. Część szczegółowa raportu
Suma bilansowa Banku na dzień 31 grudnia 2008 r. wyniosła
1.919.340 tys. złotych i w porównaniu do ubiegłego roku uległa zwiększeniu o 207.752 tys. złotych, tj. o 12,1%. Spowodowane jest to głównie
deprecjacją złotówki, ponieważ 52% portfela kredytowego stanowią
kredyty walutowe. Wartość netto pożyczek i kredytów uległa zwiększeniu
o 257.097 tys. złotych, tj. o 16,6%, co po stronie pasywów znajduje
odzwierciedlenie we wzroście zobowiązań finansujących portfel kredytowy
o 162.955 tys. złotych, tj. 11,3% (zobowiązania z tytułu emisji własnych
papierów wartościowych i zobowiązania wobec banków). Ze względu
na zapadalność listów zastawnych w ciągu 2008 roku, zmianie uległa
struktura finansowania portfela kredytowego. Zmniejszeniu zobowiązań
z tytułu emisji własnych papierów wartościowych o 35.385 tys. złotych,
tj. o 3,7%, towarzyszył wzrost stanu zobowiązań wobec banków
o 198.340 tys. złotych, tj. o 41,7%. Jednocześnie zmniejszeniu
o 23,7 punktów procentowych uległ udział zobowiązań z tytułu emisji
hipotecznych listów zastawnych w kapitale własnym Banku.
3.1 Prawidłowość stosowanego systemu rachunkowości
Zysk netto Banku za 2008 r. był wyższy w porównaniu z zyskiem roku
ubiegłego o 1.969 tys. złotych, tj. o 11,8%. Wpływ na zwiększenie zysku
netto miał przede wszystkim wzrost wyniku z tytułu pozycji wymiany
o 3.710 tys. złotych, tj. o 104,2%, będący efektem zrealizowanej marży
z tytułu różnic kursowych na spłacie kredytów walutowych. Poziom wyniku
finansowego skutkuje podwyższeniem wskaźników rentowności Banku.
W trakcie przeprowadzonych prac nie stwierdziliśmy znaczących nieprawidłowości dotyczących systemu rachunkowości, które nie zostałyby usunięte, a mogły mieć istotny wpływ na badane sprawozdanie finansowe.
Celem naszego badania nie było wyrażenie kompleksowej opinii na temat
funkcjonowania tego systemu rachunkowości.
Bank posiada aktualną dokumentację opisującą zasady rachunkowości
przyjęte przez Zarząd Banku, w zakresie wymaganym przepisami
art. 10 ustawy o rachunkowości.
W trakcie przeprowadzonego badania sprawozdania finansowego
dokonaliśmy wyrywkowego sprawdzenia prawidłowości działania systemu
rachunkowości. Naszej ocenie podlegały w szczególności:
• zasadność i ciągłość stosowanych zasad rachunkowości,
• prawidłowość udokumentowania operacji gospodarczych,
• rzetelność, bezbłędność i sprawdzalność ksiąg rachunkowych,
w tym powiązania zapisów z dowodami księgowymi oraz
sprawozdaniem finansowym,
• zgodność przyjętych zasad ochrony dokumentacji księgowej, ksiąg
rachunkowych i sprawozdań finansowych z ustawą o rachunkowości.
3.2 Inwentaryzacja
Bank przeprowadził inwentaryzację aktywów i pasywów w terminach
określonych w art. 26 ustawie o rachunkowości.
Różnice inwentaryzacyjne rozliczono w księgach rachunkowych okresu
objętego sprawozdaniem finansowym.
3.3 Stosowanie się do norm ostrożnościowych
W oparciu o przeprowadzone badanie nie zidentyfikowaliśmy żadnych
istotnych odstępstw Banku od bankowych norm ostrożnościowych dotyczących między innymi koncentracji zaangażowań, rezerwy obowiązkowej
oraz adekwatności kapitałowej.
3.4 Wskaźniki istotności przyjęte do badania
Zaplanowaliśmy i zastosowaliśmy odpowiedni poziom istotności
w przeprowadzonych przez nas procedurach badania w celu uzyskania
racjonalnej pewności, że sprawozdanie finansowe traktowane jako całość
nie zawiera istotnych nieprawidłowości.
43
Opinia i Raport
3.5 Informacja dodatkowa do jednostkowego
sprawozdania finansowego
Dane zawarte w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego,
zawierające opis istotnych zasad rachunkowości oraz inne informacje
objaśniające, zostały przedstawione, we wszystkich istotnych aspektach,
kompletnie i prawidłowo. Dane te stanowią integralną część sprawozdania
finansowego.
3.6 Sprawozdanie z działalności Banku
Sprawozdanie z działalności Banku uwzględnia, we wszystkich istotnych
aspektach, informacje, o których mowa w art. 49 ustawy o rachunkowości
oraz Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r.
w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez
emitentów papierów wartościowych (Dz. U. z 2005 r., nr 209, poz. 1744)
i są one zgodne z informacjami zawartymi w sprawozdaniu finansowym.
3.7 Informacja o opinii niezależnego biegłego rewidenta
W oparciu o przeprowadzone badanie sprawozdania finansowego
Banku sporządzonego na dzień 31 grudnia 2008 r. wydaliśmy opinię
bez zastrzeżeń.
...........................................................
..........................................................
Biegły rewident nr 9794 / 7301
Mariola Szczesiak
Biegły rewident nr 796 / 1670,
Bogdan Dębicki, Członek Zarządu
..........................................................
Stacy Ligas, Dyrektor
25 lutego 2009 r.
Warszawa, Polska
44
(cd.)
Opinion and Report
of the Independent Auditor
Financial Year ended 31 December 2008
Opinion of the independent auditor
48
1. General
50
1.1 General information about the Bank
1.1.1 Company name
1.1.2 Registered office
1.1.3 Registration in the National Court Register
1.1.4 Tax Office and Provincial Statistical Office registration
1.2 Auditor information
1.3 Legal status
1.3.1 Share capital
1.3.2 Related parties
1.3.3 Management of the Company
1.3.4 Scope of activities
1.4 Prior period financial statements
1.5 Audit scope and responsibilities
2. Financial analysis of the Bank
2.1 Summary of the financial statements
2.1.1 Balance sheet
2.1.2 Profit and loss account
2.2 Selected financial ratios
2.3 Interpretation of selected financial ratios
3. Detailed report
3.1 Proper operation of the accounting system
3.2 Verification of assets and liabilities
3.3 Compliance with banking regulations
3.4 Audit materiality
3.5 Notes to the financial statements
3.6 Report on the Bank’s activities
3.7 Information on the opinion of the independent auditor
This document is a free translation of the Polish original. Terminology
current in Anglo-Saxon countries has been used where practicable for
the purposes of this translation in order to aid understanding. The binding
Polish original should be referred to in matters of interpretation.
50
50
50
50
50
50
50
50
50
50
50
51
51
53
53
53
54
54
55
55
55
55
55
55
56
56
56
The opinion contains 2 pages
The report supplementing the auditor’s opinion contains 7 pages
Opinion of the independent auditor and report supplementing the auditor’s
opinion on the financial statements for the financial year ended
31 December 2008
47
Opinion and Report
This document is a free translation of the Polish original. Terminology current in
Anglo-Saxon countries has been used where practicable for the purposes of this
translation in order to aid understanding. The binding Polish original should be
referred to in matters of interpretation.
Opinion of the independent auditor
To the General Meeting
of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Auditor’s Responsibility
We have audited the accompanying financial statements of Pekao Bank
Hipoteczny S.A. seated in Warsaw, ul. Chmielna 132 / 134, (“the Bank”,
previously BPH Bank Hipoteczny S.A.), which comprise the balance sheet
as at 31 December 2008, with total assets of and total liabilities and equity
of PLN 1,919,340 thousand, the profit and loss account for the year then
with a net profit of PLN 18,720 thousand, the statement of changes in
equity for the year then ended with an increase in equity of PLN 7,473
thousand, the cash flow statement for the year then ended with a decrease
in cash amounting to PLN 4,414 thousand, and notes to the financial
statements, comprising of a summary of significant accounting policies
and other explanatory notes.
Our responsibility, based on our audit, is to express an opinion on these
financial statements, and whether the financial statements are derived
from properly maintained accounting records. We conducted our audit
in accordance with section 7 of the Accounting Act dated 29 September
1994 (Official Journal from 2002, No. 76, item 694 with amendments)
(“the Accounting Act”), the professional standards established by the
Polish National Council of Certified Auditors and International Standards
on Auditing. Those standards require that we comply with relevant ethical
requirements and plan and perform the audit to obtain reasonable assurance about whether the financial statements and the accounting records
from which they are derived are free of material misstatements.
Management’s Responsibility for the Financial Statements
An audit involves performing procedures to obtain audit evidence about
the amounts and disclosures in the financial statements. The procedures
selected depend on our judgment, including the assessment of the risks
of material misstatement of the financial statements, whether due to
fraud or error. In making those risk assessments, we consider internal
control relevant to the entity’s preparation and fair presentation of the
financial statements in order to design audit procedures that are appropriate in the circumstances, but not for the purpose of expressing an
opinion on the effectiveness of the entity’s internal control. An audit also
includes evaluating the appropriateness of accounting principles used
and the reasonableness of accounting estimates made by management,
as well as evaluating the overall presentation of the financial statements.
Management of the Bank is responsible for the accuracy of the
accounting records and the preparation and fair presentation of these
financial statements in accordance with International Financial Reporting Standards, as adopted by European Union and with other applicable
regulations. This responsibility includes: designing, implementing and
maintaining internal control relevant to the preparation and fair presentation of financial statements that are free from material misstatements,
whether due to fraud or error; selecting and applying appropriate
accounting policies; and making accounting estimates that are
reasonable in the circumstances.
We believe that the audit evidence we have obtained is sufficient and
appropriate to provide a basis for our opinion.
48
Opinion
Other Matters
In our opinion, the accompanying financial statements of Pekao Bank
Hipoteczny S.A. have been prepared and present fairly in all material
respects the financial position of the Bank as at 31 December 2008 and
of its financial performance and its cash flows for the year then ended in
accordance with International Financial Reporting Standards as adopted
by the European Union, are in compliance with the respective regulations
and the provisions of the Bank’s Statute that apply to the Bank’s financial
statements and have been prepared from accounting records that in all
material respects have been properly maintained.
As required under the Accounting Act we also report that the Report
on the Bank’s activities includes, in all material respects, the information required by Art. 49 of the Accounting Act and by the Decree of
the Ministry of Finance dated 19 October 2005 on current and periodic
information provided by issuers of securities (Official Journal from 2005,
No 209, item 1744) and the information is consistent with the financial
statements.
Signed on the Polish original
...........................................................
..........................................................
Certified Auditor No. 9794 / 7301
Mariola Szczesiak
For KPMG Audyt Sp. z o.o.
ul. Chłodna 51; 00-867 Warsaw
Bogdan Dębicki,
..........................................................
Stacy Ligas,
Partner
25 February 2009
Warsaw, Poland
49
Opinion and Report
1. General
(cont)
1.3 Legal status
1.1 General information about the Bank
1.1.1 Company name
On the basis of General Shareholders’ Resolution datek 3 June 2008,
the name of the Bank was changed from „BPH Bank Hipoteczny S.A.”
to „Pekao Bank Hipoteczny S.A.”.
1.3.1 Share capital
The Bank was established for a definite period under the terms of its
Statute dated 24 August 1995.
The share capital of the Bank amounted to PLN 223,000 thousand as at
31 December 2008 divided into 2,230 ordinary shares with a nominal
value of PLN 100 thousand each.
As at 31 December 2008, the shareholder structure was as follows:
1.1.2 Registered office
ul. Chmielna 132 / 134
00-805 Warszawa
1.1.3 Registration in the National Court Register
Registration court:
District Court in Warsaw, XII Commercial
Department of the National Court Register
Date: 12 July 2001
Registration number: 0000027441
1.1.4 Tax Office and Provincial Statistical Office registration
NIP number: 527-10-28-697
REGON:
011183360
Name of the
Shareholder
Bank Pekao S.A.
Number Voting
of rights
shares
(%)
Nominal
value of
shares
PLN ‘000
Percentage
of share
capital
(%)
2,229 99.96%
1 0.04%
2,230 100.00%
222,900.0
100.0
223,000.0
99.96%
0.04%
100.00%
1.3.2 Related parties
The Bank is a member of the Bank Pekao S.A. Group, which belongs to
UCI Group.
1.2 Auditor information
1.3.3 Management of the Company
The Management Board is responsible for management of the Bank.
Name: Registered office: Address:
Numer
Registration number:
At 31 December 2008, the Management Board of the Bank comprised
the following members:
• Irena Stocka – President of the Bank’s Management Board,
• Krzysztof Puchalski – Member of the Bank’s Management Board,
• Jerzy Tofil – Member of the Bank’s Management Board
Share capital:
NIP number:
Warsaw,
ul. Chłodna 51, 00-867 Warsaw
KRS: 0000104753
District Court for the Capital City Warsaw
in Warsaw, XII Commercial Department
of the National Court Register;
125.000 zł
526-10-24-841
KPMG Audyt Sp. z o.o. is entered in the register of entities authorised
to audit financial statements under number 458.
1.3.4 Scope of activities
Subsequently to the registration of the changes in the Bank’s statute by
the local court for Warsaw on 24 January 2000 the Bank received the
consent to perform banking mortgage activities. The Bank performs these
activities in compliance with the Act on Mortgage Letters and Mortgage
Banks (Official Journal no. 140, item. 940 with subsequent amendments).
The business activities listed in the Bank’s Statute include the following:
• granting credits secured by a mortgage;
• granting loans not secured by a mortgage, provided that a borrower
or a guarantor of repayment of the full principal and interest due is
the State Treasury, the NBP, a governments or central banks of
European Union member country, the Organization of Reconstruction
and Development,
50
• purchase of other banks’ claims with respect to credits granted and
secured by a mortgage, and purchase of claims not secured by mortgage, provided that the borrower or guarantor of repayment of the full
principal and interest due is an entity referred to above,
• issue of mortgage backed securities based on the Bank’s claims
with respect to credits granted secured by mortgage, and based on
purchased claims of other banks, originally entitled to the claims with
respect to credits granted and secured by a mortgage,
• issue of public mortgage backed securities based on the Bank’s claims
not secured by mortgage, provided that the borrower or guarantor of
repayment of the full principal and interest due is an entity referred to
above.
Additionally the Bank is illegible to perform the following activities:
• accepting term deposits,
• granting credits and loans,
• issuing bonds,
• holding securities,
• purchase of shares or shares of entities whose legal form guarantees
limited liability of the Bank up to the invested amount, provided it
services the activities performed by the Bank,
• maintenance of current accounts for investment projects using the
loans granted by the Bank,
• providing advisory services relating to real estates market, including
establishing banking mortgage value,
• management of Bank’s receivables or other banks’ receivables due to
entities referred to above, based on signed agreements,
• sale of Bank’s receivables secured by a mortgage and registered in
the mortgage backed securities collateral register, with restriction of
signed custodian agreement.
1.4 Prior period financial statements
The financial statements for the period ended 31 December 2007 were
audited by KPMG Audyt Sp. z o.o. and received an unqualified opinion.
The financial statements were approved at the General Meeting on
20 March 2008 where it was resolved to allocate the profit for the prior
financial year of PLN 16,751 as follows:
• dividend payment – PLN 15,411 thousand
• reserve capital – PLN 1,340 thousand
The closing balances as at 31 December 2007 have been properly
recorded as the opening balances of the audited year.
The financial statements were submitted to the Registry Court on
3 September 2008 and were published in Monitor Polski B No.814
on 23 May 2008.
1.5 Audit scope and responsibilities
This report was prepared for the General Meeting of Pekao Bank
Hipoteczny S.A. seated in Warsaw, ul. Chmielna 132 / 134 and relates
to the financial statements comprising: the balance sheet as at
31 December 2008 with total assets and total liabilities and equity of
PLN 1,919,340 thousand, the profit and loss account for the year then
ended with a net profit of PLN 18,720 thousand, the statement of
changes in equity for the year then ended with an increase in equity of
PLN 7,473 thousand, the cash flow statement for the year then ended
with a decrease in cash amounting to PLN 4,414 thousand and notes to
the financial statements, comprising of a summary of significant accounting policies and other explanatory notes.
The audited Bank prepares its financial statements in accordance
with International Financial Reporting Standards as adopted by
the European Union on the basis of the decision of General Meeting
dated 31 January 2005.
The financial statements have been audited in accordance with the
contract dated 28 July 2008, concluded on the basis of the resolution of
Supervisory Board dated 21 July 2008 on the appointment of the auditor.
We conducted the audit in accordance with section 7 of the Accounting
Act, the professional standards established by the Polish National Council
of Certified Auditors and International Standards on Auditing.
We have conducted the interim audit in the Bank’s head office during
the period from 3 November 2008 to 14 November 2008.
51
Opinion and Report
We audited the financial statements in the Bank’s head office during
the period from 2 February 2009 to 24 February 2009.
Management of the Bank is responsible for the accuracy of the accounting records and the preparation and fair presentation of the
financial statements in accordance with International Financial Reporting
Standards as adopted by the European Union, and with other applicable
regulations.
Management of the Bank and members of the Supervisory Board are
obliged to ensure that the financial statements and the Report on the
Bank’s activities are in compliance with the requirements set forth in
the Accounting Act.
Our responsibility is to express an opinion, and to prepare a supplementing report, on the financial statements, and whether the financial
statements are derived from properly maintained accounting records,
based on our audit.
52
(cont)
Management of the Bank submitted a statement dated the same
date as this report as to the true and fair presentation of the financial
statements presented for audit, which confirmed that there were no
undisclosed matters which could significantly influence the information
presented in the financial statements.
All our requests for additional documents and information necessary for
expressing our opinion and preparing the report have been fulfilled.
KPMG Audyt Sp. z o.o., the members of its Management Board and Supervisory Board and other persons involved in the audit of the financial
statements of the Bank fulfil independence requirements. The scope of
the work planned and performed has not been limited in any way. The
method and scope of our audit is detailed in working papers prepared
by us and retained in the offices of KPMG Audyt Sp. z o.o.
2. Financial analysis of the Bank
2.1 Summary of the financial statements
2.1.1 Balance sheet
ASSETS
Cash and balances with Central Bank
Loans and advances to banks
Securities at fair value through profit and loss
Derivative assets held for risk management
Loans and advances to customers
Assets available for sale
Property, plant and equipment
Intangible assets
Other assets
– incl. deferred tax assets
TOTAL ASSETS
EQUITY AND LIABILTIES
31.12.2008
PLN ‘000
% of total
31.12.2007
PLN ‘000
% of total
126
6,595
2,617
135
1,810,297
75,446
4,795
606
209
18,514
15,362
1,919,340
–
0.3
0.1
–
94.4
3.9
0.3
–
–
1.0
0.8
100.0
29
11,106
5,770
22,467
1,553,200
96,615
4,795
773
433
16,400
13,385
1,711,588
–
0.7
0.3
1.3
90.7
5.6
0.3
0.1
–
1.0
0.8
100.0
31.12.2008
PLN ‘000
% of total
31.12.2007
PLN ‘000
% of total
674,319
11,879
23,759.0
12,546
925,791
4,190
3,864
5,141
35.1
0.6
1.2
0.7
48.3
0.2
0.2
0.3
475,979
557
201.0
11,333
961,176
2,540
2,267
5,560
27.7
–
–
0.7
56.2
0.2
0.1
0.3
1,657,625
86.4
1,457,346
85.1
223,000
10,246
6,100
3,649
18,720
261,715
1,919,340
11.6
0.5
0.3
0.2
1.0
13.6
100.0
223,000
8,906
6,100
(515)
16,751
254,242
1,711,588
13.0
0.5
0.4
–
1.0
14.9
100.0
Liabilities
Deposits from banks
Securities at fair value through profit and loss
Derivative liabilities held for risk management
Deposits from customers
Debt securities in issue
Provisions
– incl. deferred income tax provision
Other liabilities
Total lialibilities
Equity
Share capital
Equity reserves
Other reserves
Revaluation fund
Net profit of the current period
Total equity
TOTAL LIABILITIES AND EQUITY
53
Opinion and Report
(cont)
2.1.2 Profit and loss account
1.01.2008
– 31.12.2008
PLN ‘000
1.01.2007
– 31.12.2007
PLN ‘000
130,312
(81,715)
48,597
116,012
(65,837)
50,175
3,136
(556)
2,580
3,541
(871)
2,670
7,271
5,881
940
14,092
3,561
5,727
453
9,741
(24,578)
(16,815)
(576)
(41,969)
23,300
(21,814)
(19,086)
(856)
(41,756)
20,830
Gross profit
Corporate income tax
23,300
(4,580)
20,830
(4,079)
Net profit
18,720
16,751
2008
2007
1,919,340
23,300
18,720
242,995
7.7%
94.7%
98.7%
85.9%
381.0%
1,711,588
20,830
16,751
237,491
7.1%
91.4%
98.7%
84.7%
404.7%
Interest and similar income
Interest expense and similar charges
Net interest income
Fee and commission income
Fee and commission expense
Net fee and commission income
Foreign exchange profit
Profit from financial instruments measured at fair value through profit and loss
Other operating income
General expenses
Impairment losses on loams and advances
Other operating expenses
Operating profit
2.2 Selected financial ratios
Total assets
Gross profit
Net profit
Shareholders’ equity*
Return on equity
Receivables to total assets
Income generating assets to total assets
Interest bearing liabilities to total liabilities
Mortgage backed securities to total to equity
* Excluding current-year net profit.
54
2.3 Interpretation of selected financial ratios
Total assets amounted to PLN 1,919,340 thousand as at 31 December
2008 and increased by PLN 207,752 thousand (or 12.1%) compared
to prior year. The increase in total assets resulted mainly from depreciation of Polish currency in 2008 as 52% of loan portfolio is comprised of
foreign currency loans. Net loans increased by PLN 257,097 thousand
(or 16.6%) and were financed by debt securities in issue and deposits
from banks, which increased by PLN 162,955 thousand (or 11.3%).
Due to maturity of mortgage backed securities in 2008, there was
a change in the structure of the loan portfolio financing sources.
PLN 35.385 thousand (or 3.7%) decrease in the liabilities from debt securities was partially compensated by PLN 198,340 (or 41.7%) increase
in liabilities due to banks. Simultaneously, the share of liabilities due to
mortgage backed securities in the equity decreased by 23.7 p.p.
In 2008 the net profit of the Bank increased by PLN 1,969 thousand
(or 11.8%) in comparison to the prior year. The increase in the net profit
resulted mainly from PLN 3,710 thousand (or 104.2%) increase in
the foreign exchange result caused by realised margin on repaid foreign
currency loans. Net profit realised by the Bank results in higher profitability ratios.
3. Detailed report
3.1 Proper operation of the accounting system
The Bank maintains current documentation describing the applied
accounting principles, adopted by the Management Board, to the extent
required by Art. 10 of the Accounting Act.
During the audit of the financial statements, we tested, on a sample
basis, the operation of the accounting system. Our assessment covered
in particular:
• appropriateness and consistency of the accounting principles used,
• correctness of the documentation of business transactions,
• fairness, accuracy and verifiability of the books of account, including
the matching of accounting entries with supporting documentation
and the financial statements,
• compliance of the adopted policies relating to safeguarding of
accounting records, books of account and the financial statements
with the Accounting Act.
On the basis of the work performed we have not identified material
irregularities in the accounting system which has not been corrected
and that could have a material impact on the financial statements.
Our audit was not conducted for the purpose of expressing a comprehensive opinion on the operation of the accounting system.
3.2 Verification of assets and liabilities
The Bank performed a verification of assets and liabilities and in accordance with the requirements and time frame specified in Art. No. 26 of
the Accounting Act.
Count differences have been recorded in the period covered by
the financial statements.
3.3 Compliance with banking regulations
Based on our audit we have not identified any significant deviations in the
bank’s compliance with the banking regulatory norm pertaining among
other to loan concentration, obligatory reserve and capital adequacy ratio.
3.4 Audit materiality
We have planned and applied an appropriate level of precision in
conducting our audit procedures in order to obtain reasonable assurance
about whether the financial statements taken as a whole are free
of material misstatements.
55
Opinion and Report
(cont)
3.5 Notes to the unconsolidated financial statements
All information included in the notes to the financial statements, comprising of a summary of significant accounting policies and other explanatory
notes, is, in all material respects, presented accurately and completely.
This information should be read in conjunction with the financial statements taken as a whole.
3.6 Report on the Bank’s activities
The Report on the Bank’s activities includes, in all material respects,
information required by Art. 49 of the Accounting Act and by the Decree
of the Ministry of Finance dated 19 October 2005 on current and periodic
information provided by issuers of securities (Official Journal from 2005,
No 209, item 1744) and the information is consistent with the financial
statements.
3.7 Information on the opinion of the independent auditor
Based on our audit of the financial statements as at and for the year
ended 31 December 2008, we have issued an unqualified opinion.
...........................................................
..........................................................
Mariola Szczesiak
Bogdan Dębicki,
..........................................................
Stacy Ligas,
Partner
25 February 2009
Warsaw, Poland
56
Sprawozdanie Finansowe
za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2008 r.
sporządzone wg Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej
Wybrane dane finansowe dotyczące rocznego
jednostkowego sprawozdania finansowego
60
Rachunek zysków i strat
61
Bilans
62
Zestawienie zmian w kapitale własnym
63
Rachunek przepływów pieniężnych
64
Noty do jednostkowego sprawozdania finansowego
a. Oświadczenie o zgodności
b. Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego
c. Waluty obce
65
d. Finansowe instrumenty pochodne
i rachunkowość zabezpieczeń
e. Aktywa i zobowiązania finansowe
f. Kompensowanie finansowych instrumentów
g. Utrata wartości
h. Rzeczowe aktywa trwałe
i. Wartości niematerialne i prawne
j. Pozostałe składniki bilansu
k. Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości
aktywów innych niż aktywa finansowe
l. Kapitały własne
m.Świadczenia pracownicze
n. Wynik z tytułu odsetek
o. Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji
p. Wynik z pozycji wymiany
q. Wynik na instrumentach finansowych wycenianych
do wartości godziwej przez wynik finansowy
r. Pozostałe przychody i koszty operacyjne
s. Podatek dochodowy
t. Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
u. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży
oraz działalność zaniechana
65
65
68
68
68
70
70
71
71
72
72
72
72
72
73
73
73
73
73
74
74
1. Przychody odsetkowe netto
2. Wynik z tytułu prowizji
3. Wynik z pozycji wymiany
75
75
75
75
4. Wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi
do wartości godziwej poprzez rachunek zysków i strat
76
5. Pozostałe przychody operacyjne
76
6. Ogólne koszty administracyjne
76
7. Odpisy z tytułu utraty wartości należności kredytowych
76
8. Pozostałe koszty operacyjne
77
9. Podatek dochodowy
77
78
10.Zysk przypadający na jedną akcję
11.Kasa, środki w banku centralnym
78
12.Należności od sektora finansowego
79
13.Aktywa finansowe wyceniane
w wartości godziwej przez wynik finansowy
79
14.Kredyty i pożyczki udzielone klientom
81
15.Zmiana stanu rezerw na kredyty i pożyczki
81
16.Pozostałe aktywa finansowe
82
17.Aktywa przeznaczone do sprzedaży
83
18.Rzeczowe aktywa trwałe
83
19.Wartości niematerialne i prawne
84
20.Inne aktywa
84
21.Zobowiązania wobec banków
86
22.Zobowiązania finansowe wyceniane
w wartości godziwej przez wynik finansowy
86
23.Zobowiązania wobec klientów
87
24.Zobowiązania z tytułu emisji własnych
papierów wartościowych
87
25.Rezerwy
88
26.Inne zobowiązania
89
27.Kapitały i rezerwy
90
28.Rachunkowość zabezpieczeń
91
29.Wartość godziwa
92
30.Płatności z tytułu umowy najmu
93
31.Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
94
32.Zobowiązania warunkowe
94
33.Aktywa stanowiące zabezpieczenie
95
34.Gotówka i jej ekwiwalenty
95
35.Jednostki powiązane
96
36.Umowy znaczące dla Banku, umowy współpracy, kooperacji 97
37.Zdarzenia po dacie bilansowej
97
38.Główne wartości szacunkowe stosowane
w polityce księgowe
98
39.Raport ryzyka
98
40.Zarządzanie kapitałem własnym
113
59
Wybrane dane finansowe dotyczące rocznego jednostkowego
sprawozdania finansowego
w tys. zł.
w tys. EUR
2008
2007
2008
2007
48 597
2 580
23 300
23 300
18 720
1 919 340
1 810 297
925 791
674 319
261 715
223 000
2 230
117
8,39
15,03%
50 175
2 670
20 830
20 830
16 751
1 711 588
1 553 200
961 176
475 979
254 242
223 000
2 230
114
8,22
15,77%**
13 759
730
6 597
6 597
5 300
460 009
433 874
221 885
161 614
62 725
53 446
2 230
28
2,01
15,03%
13 285
707
5 515
5 515
4 435
477 830
433 612
268 335
132 881
70 978
62 256
2 230
32
2,29
15,77%**
Wyszczególnienie
Zysk brutto
Zysk netto
Suma bilansowa
Należności od klientów netto
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych
Kapitał własny
Kapitał zakładowy
Liczba akcji
Wartość księgowa na jedną akcję (w zł / EUR)
Zysk na jedną akcję* (w zł / EUR)
* Zysk na jedną akcję wyliczony na podstawie średniej ważonej liczby akcji.
** Współczynnik wypłacalności na 31 grudnia 2007 jest wyliczony wg obowiązujących w 2007 roku przepisów, tj, Uchwały nr 1 / 2007 Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 13 marca 2007 r.
z uwzględnieniem §14.
60
Rachunek zysków i strat
Za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2008
2008
2007
Nota
Razem
Razem
Koszty odsetek
1
1
1
130 312
-81 715
48 597
116 012
-65 837
50 175
Przychody z tytułu prowizji
Koszty opłat i prowizji
2
2
2
3 136
-556
2 580
3 541
-871
2 670
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi
do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
Pozostałe przychody operacyjne
3
7 271
3 561
4
5 881
5 727
5
940
14 092
453
9 741
Ogólne koszty administracyjne
Pozostałe koszty operacyjne
6
7
8
-24 578
-16 815
-576
-41 969
-21 814
-19 086
-856
-41 756
23 300
20 830
Zysk brutto
23 300
20 830
9
-4 580
18 720
-4 079
16 751
10
8,39
8,22
W tysiącach zł
Obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego
Zysk po opodatkowaniu
Zysk na jedną akcję (zł)
61
(cd.)
Bilans
Na dzień 31 grudnia 2008
W tysiącach zł
Nota
2008
2007
11
12
13
28
14
16
17
18
19
20
20a
126
6 595
2 617
135
1 810 297
75 446
4 795
606
209
18 514
15 362
1 919 340
29
11 106
5 770
22 467
1 553 200
96 615
4 795
773
433
16 400
13 385
1 711 588
21
22
28
23
24
25
25a
26
674 319
11 879
23 759
12 546
925 791
4 190
3 864
5 141
1 657 625
475 979
557
201
11 333
961 176
2 540
2 267
5 560
1 457 346
27
27
27
27
27
223 000
10 246
6 100
3 649
0
18 720
261 715
1 919 340
223 000
8 906
6 100
- 515
0
16 751
254 242
1 711 588
Aktywa
Kasa, środki w banku centralnym
Lokaty w innych bankach oraz kredyty i pożyczki udzielone innym bankom
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Rzeczowe aktywa trwałe
Wartości niematerialne i prawne
Inne aktywa
w tym aktywa z tytułu podatku odroczonego
Aktywa razem
Zobowiązania
Zobowiązania wobec klientów
Rezerwy
w tym rezerwa na odroczony podatek dochodowy
Inne zobowiązania
Zobowiązania razem
Kapitał własny
Kapitał zakładowy
Kapitał zapasowy
Kapitał rezerwowy
Zysk z lat ubiegłych
Zysk roku bieżącego
Kapitał własny
Zobowiązania i kapitał własny razem
62
Zestawienie zmian w kapitale własnym
W tysiącach zł
Saldo na 31 grudnia 2007
Saldo na 1 stycznia 2008
Zmiana wartości netto aktywów dostępnych
do sprzedaży, po opodatkowaniu
Zmiana wyniku z tytułu wyceny instrumentów
zabezpieczających, po opodatkowaniu
Dywidenda dla akcjonariuszy za rok 2007
Zwiększenie funduszy
Podział wyniku finansowego
Pokrycie straty z lat ubiegłych
Zysk netto roku bieżącego
Kapitał
akcyjny
Kapitał
zapasowy
Kapitał
rezerwowy
Kapitał
z aktualizacji
wyceny
Zysk z lat
ubiegłych
i roku
bieżącego
27
223 000
223 000
8 906
8 906
6 100
6 100
-515
-515
16 751
16 751
27
0
0
0
-977
0
27
0
0
0
5 141
0
0
0
0
0
0
223 000
0
0
1 340
0
0
10 246
0
0
0
0
0
6 100
0
0
0
0
0
3 649
-15 411
0
-1 340
0
18 720
18 720
261 715
Kapitał
akcyjny
Kapitał
zapasowy
Kapitał
rezerwowy
Kapitał
z aktualizacji
wyceny
Zysk z lat
ubiegłych
i roku
bieżącego
27
195 400
195 400
6 460
6 460
6 100
6 100
-251
-251
30 061
30 061
27
0
0
0
-155
0
27
0
0
0
-109
0
0
27 600
0
0
0
223 000
0
0
2 446
0
0
8 906
0
0
0
0
0
6 100
0
0
0
0
0
-515
-27 615
0
-2 446
0
16 751
16 751
254 242
Nota
W tysiącach zł
Zmiana wartości netto aktywów dostępnych
do sprzedaży, po opodatkowaniu
Zmiana wyniku z tytułu wyceny instrumentów
zabezpieczających, po opodatkowaniu
Dywidenda dla akcjonariuszy za rok 2006
Zwiększenie funduszy
Podział wyniku finansowego
Pokrycie straty z lat ubiegłych
Zysk netto roku bieżącego
Nota
63
(cd.)
Rachunek przepływów pieniężnych
W tysiącach zł
2008
2007
18 720
102 578
790
127 505
-5 937
-19
16 592
20 304
-273 689
46 017
147 991
0
23 024
121 298
16 751
249 895
862
37 963
-7 805
-2
18 396
-10 645
43 799
-1 286
165 052
0
3 561
266 646
-417
38
0
0
0
865
486
-370
80
0
0
0
729
439
-15 411
0
0
0
-40 000
-70 787
0
-126 198
-27 615
0
0
100 000
-309 946
-54 769
27 600
-264 730
-4 414
11 135
6 721
-4 414
2 355
8 780
11 135
2 355
Działalność operacyjna
Zysk netto
Korekty razem
Amortyzacja
Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)
Zapłacony podatek dochodowy
Zyski / straty ze sprzedaży inwestycji
Zmiana stanu odpisów na utratę wartości
Zmiana stanu aktywów dostępnych do sprzedaży
Zmiana stanu należności od banków i klientów
Zmiana stanu innych aktywów
Zmiana stanu zobowiązań od banków i klientów
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu własnej emisji
Zmiana stanu innych zobowiązań
Przepływy netto z działalności operacyjnej
Działalność inwestycyjna
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
Zbycie rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
Nabycie udziałów w jednostkach podporządkowanych
Zbycie udziałów w jednostkach podporządkowanych
Inne wydatki związane z działalności inwestycyjną
Inne wpływy związane z działalności inwestycyjną
Przepływy netto z działalności inwestycyjnej
Działalnośc finansowa
Dywidendy wypłacone
Zaciągnięcie długoterminowych kredytów i pożyczek
Spłata długoterminowych kredytów i pożyczek
Emisja papierów wartościowych
Wykup papierów wartościowych własnej emisji
Zapłacone odsetki z tytułu finansowania banku
Wpływy z emisji akcji
Przepływy netto z działalności finansowej
Przepływy pieniężne netto razem
Środki pieniężne na początek okresu
Środki pieniężne na koniec okresu
Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych
64
Noty do jednostkowego sprawozdania
finansowego
Pekao Bank Hipoteczny S.A. ma siedzibę w Polsce. Bank jest
zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla Miasta Stołecznego Warszawy
– XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego. Sprawozdanie
finansowe Banku za rok kończący się 31 grudnia 2008 r. zawiera dane
jednostkowe Banku.
5. emitowanie publicznych listów zastawnych, których podstawę stanowią:
– wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w pkt 2,
– nabyte przez Bank wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których
mowa w pkt 2.
Znaczące zasady rachunkowości
a. Oświadczenie o zgodności
W dniu 03 czerwca 2008 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku
podjęło uchwałę w sprawie zmian w statucie Spółki poprzez zmianę nazwy
Banku z „BPH Bank Hipoteczny S.A.“ na „Pekao Bank Hipoteczny S.A.“.
Zmiana nazwy została wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego
Rejestru Sądowego w dniu 31 lipca 2008 r.
Jednostką dominującą dla Banku jest Bank Pekao S.A.
Bank należy do Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. i jego sprawozdania
finansowe na potrzeby nadzoru są konsolidowane z Bankiem Pekao S.A.
Sprawozdania Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. podlegają konsolidacji
bezpośrednio ze sprawozdaniami finansowymi większościowego akcjonariusza Banku Pekao S.A. Grupa Kapitałowa Banku Pekao S.A. stanowi
część Grupy Kapitałowej Banku UniCredito Italiano S.p.A., Włochy.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku zostało sporządzone
zgodnie z wymogami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości
Finansowej (MSSF) odnośnie sporządzania jednostkowych sprawozdań
finansowych, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską,
a w zakresie nieuregulowanym powyższymi Standardami zgodnie
z wymogami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości
(Dz. U. z 2002 roku, nr 76, poz. 694 z późniejszymi zmianami) i wydanych
na jej podstawie przepisów wykonawczych. Bank sporządza niniejsze
jednostkowe sprawozdanie finansowe stosownie do zapisów art. 45
ust.1b i ust.1c ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.
b. Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego
Sprawozdanie finansowe zostało sporządzane w złotych polskich
w zaokrągleniu do tysiąca złotych.
Przedmiot działalności Banku.
Pekao Bank Hipoteczny S.A. działa jako bank specjalistyczny i wykonuje
wyłącznie czynności określone w Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o listach zastawnych i bankach hipotecznych (tekst jednolity:
Dz.U. z 2003 roku, Nr 99, poz. 919, z późn. zm.).
Do podstawowych czynności Banku należy:
1. udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką,
2. udzielanie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa
w art. 3 ust. 2 Ustawy,
3. nabywanie wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez
nie kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz wierzytelności z tytułu
kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w pkt 2,
4. emitowanie hipotecznych listów zastawnych, których podstawę
stanowią:
– wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów
zabezpieczonych hipoteką,
– nabyte wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez
nie kredytów zabezpieczonych hipoteką,
Zgodnie z „Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 19 października
2005 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych
przez emitenta papierów wartościowych” Bank prezentuje wybrane dane
finansowe przeliczone na euro. Według §89 wyżej wymienionego rozporządzenia poszczególne pozycje bilansu przelicza się według średniego
kursu obowiązującego na dzień bilansowy ustalonego przez Narodowy
Bank Polski, natomiast poszczególne pozycje rachunku zysków i strat
przelicza się według kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich
kursów ustalonych przez Narodowy Bank Polski obowiązujących na ostatni dzień każdego zakończonego miesiąca roku obrotowego.
Sprawozdanie finansowe przygotowane zostało w oparciu o koncepcję
kosztu historycznego, oprócz pochodnych instrumentów finansowych
oraz aktywów dostępnych do sprzedaży. Pozostałe składniki aktywów
i zobowiązań finansowych (w tym kredyty) wykazywane są wg wartości
zamortyzowanego kosztu pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości.
Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga
od kierownictwa dokonania subiektywnych ocen, estymacji i przyjęcia
założeń, które wpływają na stosowane zasady rachunkowości oraz na
prezentowane kwoty aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów.
65
Szacunki i założenia dokonywane są w oparciu o dostępne dane historyczne oraz szereg innych czynników, które są uważane za właściwe
w danych warunkach. Wyniki tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości bilansowych aktywów i pasywów, których nie da
się określić w jednoznaczny sposób na podstawie innych źródeł. Wyniki
rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.
Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Korekty w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku
pod warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego okresu lub w okresie,
w którym dokonano zmiany i okresach przyszłych, jeśli korekta wpływa
zarówno na bieżący, jak i przyszłe okresy.
(cd.)
Zasady rachunkowości przedstawione poniżej zostały zastosowane dla
wszystkich okresów sprawozdawczych zaprezentowanych w sprawozdaniu finansowym.
W okresie objętym sprawozdaniem finansowym Bank nie dokonał
istotnych zmian zasad rachunkowości w stosunku do zasad przyjętych
w poprzednim okresie. Zmiany wynikające z nowelizacji MSR nie miały
znaczącego wpływu na wycenę aktywów i zobowiązań Banku.
Zastosowanie standardów jeszcze nieobowiązujących
Data wejścia w życie
dla okresów
rozpoczynających się
w dniu oraz później
Rodzaj przewidywanej zmiany
w zasadach rachunkowości
Ewentualny wpływ
na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSSF 2
Płatności w formie akcji
Doprecyzowanie kwestii wpływu warunków innych
niż warunki nabywania uprawnień na wycenę instrumentów kapitałowych.
Bank oczekuje, że zaktualizowany standard
nie będzie miał wpływu na prezentację sprawozdania finansowego
1 stycznia 2009
Zaktualizowany MSSF 3
Połączenia jednostek
gospodarczych
Do zakresu zaktualizowanego standardu włączono
część dotychczas wyłączonych ze stosowania standardu połączeń jednostek gospodarczych. Doprecyzowano
definicję przedsięwzięcia (business). Zawężono zakres
zobowiązań warunkowych, do których można przypisać
koszt połączenia jednostek gospodarczych. Wyłączono
możliwość ujmowania kosztów transakcji w koszcie
połączenia jednostek gospodarczych. Zmieniono zasady
ujmowania korekt kosztu połączenia uwarunkowanych
przyszłymi zdarzeniami. Wprowadzono możliwość
wyceny udziałów mniejszości w wartości godziwej.
nie będzie miał wpływu na prezentację sprawozdania finansowego
1 lipca 2009
MSSF 8
Segmenty operacyjne
Standard wymaga ujawnienia informacji o segmentach w oparciu o elementy składowe jednostki, które
zarządzający monitorują w zakresie podejmowania
decyzji operacyjnych. Segmenty operacyjne to elementy
składowe jednostki, dla których oddzielna informacja
finansowa jest dostępna i regularnie oceniana przez
osoby podejmujące kluczowe decyzje odnośnie alokacji
zasobów i oceniające działalność.
Bank oczekuje, że nowy standard nie będzie
miał wpływu na prezentację i ujawnienie
informacji o segmentach operacyjnych
w sprawozdaniu jednostkowym
1 stycznia 2009
Zaktualizowany MSR 1
Prezentacja sprawozdań
finansowych
Zaktualizowany standard wymaga agregacji informacji
w sprawozdaniach finansowych w oparciu o kryterium
cech wspólnych i wprowadza sprawozdanie z łącznych
zysków (statement of comprehensive income). Pozycje
przychodów i kosztów oraz pozycje składające się na
pozostałe łączne zyski mogą być prezentowane albo
w pojedynczym sprawozdaniu z łącznych zysków pokazującym sumy cząstkowe, albo w dwóch oddzielnych
sprawozdaniach (oddzielnie rachunek zysków i strat
oraz sprawozdanie z zysków łącznych).
Bank nie ukończył jeszcze analizy dotyczącej
wpływu zaktualizowanego standardu na sprawozdanie jednostkowe. Decyzja o sposobie
prezentacji zostanie podjęta na szczeblu Grupy
Kapitałowej
1 stycznia 2009
66
Data wejścia w życie
dla okresów
rozpoczynających się
w dniu oraz później
Rodzaj przewidywanej zmiany
w zasadach rachunkowości
Ewentualny wpływ
na sprawozdanie finansowe
Zaktualizowany MSR 23
Koszty finansowania
zewnętrznego
Zaktualizowany standard będzie wymagał aktywowania
kosztów finansowania zewnętrznego odnoszących się
do składników aktywów, które wymagają znacznego
okresu czasu niezbędnego do przygotowania ich do
użytkowania lub sprzedaży.
nie będzie miał wpływu na prezentację sprawozdania finansowego.
1 stycznia 2009
Zmiany do MSR 27
Skonsolidowane
i jednostkowe
sprawozdania finansowe
W powiązaniu z aktualizacja MSSF 3 (powyżej),
wprowadzono m.in. następujące zmiany do MSR 27:
– zmiana definicji udziałów mniejszości;
– uregulowanie sposobu ujmowania transakcji z udziałowcami mniejszościowymi;
– zmiana ujęcia transakcji utraty kontroli nad jednostką;
– nowe wymogi ujawnień.
1 lipca 2009
Zmiany do MSR 32:
Instrumenty Finansowe
– Prezentacja i MSR 1:
Prezentacja Sprawozdań
Finansowych – Instrumenty
finansowe z opcją sprzedaży i obowiązki powstające
przy likwidacji
Zmiany wprowadzają zwolnienie od zasady wynikającej z MSR 32 odnośnie klasyfikacji instrumentów
finansowych z opcją sprzedaży, dopuszczając
klasyfikację niektórych z nich jako składnika kapitału.
Zgodnie z wymogami wynikającymi ze zmian, określone
instrumenty finansowe, reprezentujące udziały końcowe
(rezydualne) w aktywach netto jednostki, które inaczej
byłyby zaklasyfikowane jako zobowiązania finansowe,
będą klasyfikowane jako składniki kapitału, jeśli zarówno te instrumenty finansowe, jak i ogólna struktura
kapitałowa jednostki wystawiającej te instrumenty, będą
spełniały określone warunki.
1 stycznia 2009
Udoskonalenia do
Międzynarodowych
Standardów
Sprawozdawczości
Finansowej 2008
Udoskonalenia do MSSF 2008 zawierają 35 zmian
i podzielone zostały na dwie części:
− Część I zawiera 24 zmiany do 15 standardów,
które skutkują w zmianach zasad prezentacji,
ujmowania i wyceny
− Część II zawiera 11 zmian nazewnictwa i edycyjnych.
Bank oczekuje, że zaktualizowane standardy
nie będą miały wpływu na prezentację sprawozdania finansowego
1 stycznia 2009 r. lub
– w przypadku zmian
do MSSF 5 Aktywa trwałe
przeznaczone do sprzedaży
– 1 lipca 2009 r.
67
c. Waluty obce
Transakcje w walutach obcych
Transakcje w walutach obcych Bank przelicza po kursie obowiązującym
w dniu transakcji.
Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne oraz aktywa
i zobowiązania pozabilansowe, wynikające z transakcji na instrumentach
pochodnych, przeliczane są po kursie średnim obowiązującym w danym
dniu. Różnice kursowe powstające z przeliczenia rozpoznawane są
w rachunku zysków i strat.
d. Finansowe instrumenty pochodne
i rachunkowość zabezpieczeń
Bank, zgodnie z przepisami ustawy o listach zastawnych i bankach
hipotecznych, wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe w celu
zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym i ryzykiem stóp procentowych.
Instrumenty pochodne spełniające wymogi rachunkowości zabezpieczeń
są rozliczane zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń.
Instrumenty pochodne, które nie podlegają zasadom wyceny zgodnie
z zasadami rachunkowości zabezpieczeń, klasyfikowane są jako instrumenty przeznaczone do obrotu i wyceniane w wartości godziwej przez
wynik finansowy.
(cd.)
Bank określa, w jaki sposób będzie oceniał skuteczność instrumentu
zabezpieczającego w równoważeniu zmian przepływów środków
pieniężnych z tytułu zabezpieczanej transakcji w zakresie ograniczenia
ryzyka, przed którym się zabezpiecza;
(ii)zabezpieczający instrument finansowy będący przedmiotem kontraktu
i zabezpieczane za jego pomocą aktywa lub pasywa charakteryzują
się podobnymi cechami, a w szczególności wartością nominalną,
datą zapadalności, wrażliwością na zmiany stopy procentowej lub
na zmiany kursu waluty;
(iii)Bank przewiduje, że zabezpieczenie będzie odznaczało się wysoką
skutecznością w równoważeniu przepływów środków pieniężnych,
zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą
tego konkretnego powiązania zabezpieczającego;
(iv)zabezpieczenie jest na bieżąco wyceniane (co najmniej na koniec
miesiąca sprawozdawczego) i stwierdza się jego skuteczność w całym
okresie jego wykorzystania.
Zabezpieczenie takie jest osiągane poprzez zestawienie i dopasowanie
przyszłych zmiennych przepływów odsetkowych wygenerowanych z pozycji zabezpieczanej i instrumentów pochodnych zabezpieczających.
e. Aktywa i zobowiązania finansowe
Podstawę do wyznaczenia wartości godziwej instrumentu finansowego
przy początkowym ujęciu stanowi cena transakcyjna (tj. wartość godziwa
uiszczonej lub otrzymanej zapłaty). Po początkowym ujęciu instrumenty
pochodne są wyceniane w wartości godziwej bez uwzględniania kosztów
transakcji, które będą poniesione przy ich sprzedaży. Wartość godziwa
ustalana jest na podstawie cen rynkowych lub oparta jest na technice
wyceny, której zmienne zawierają wyłącznie dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków. Do wyceny wartości godziwej instrumentu
zabezpieczającego CIRS zostały zastosowane znane na dzień bilansowy
stawki oprocentowania i marż rynkowych. Zgodnie z przepisami ustawy
o listach zastawnych i bankach hipotecznych, Bank ma ograniczenia
w przeprowadzaniu transakcji dotyczącej tego instrumentu.
Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń, uwzględniając przy wycenie
zabezpieczanych aktywów lub pasywów wartość nabytych dla ich zabezpieczenia instrumentów finansowych oraz zmiany ich wartości,
jeśli spełnione są poniższe warunki:
(i) w momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznacza się
i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji oraz charakter zabezpieczanego ryzyka.
68
Klasyfikacja
Bank klasyfikuje instrumenty finansowe do następujących kategorii:
składniki aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych wyceniane
w wartości godziwej przez wynik finansowy; inwestycje utrzymywane do
terminu wymagalności; pożyczki i należności; aktywa finansowe dostępne
do sprzedaży.
(a) Składniki aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych
wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Kategoria ta zawiera instrumenty pochodne, które nie są instrumentami
pochodnymi sklasyfikowanymi jako instrumenty zabezpieczające.
(b) Inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności
Są to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi,
z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami oraz o ustalonym
terminie wymagalności, względem których Bank ma stanowczy zamiar
i jest w stanie utrzymać w posiadaniu do upływu terminu wymagalności.
W przypadku sprzedaży lub przekwalifikowania inwestycji utrzymywanych
do terminu wymagalności o wartości większej niż nieznaczna w stosunku
do całkowitej kwoty inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności
przed terminem wymagalności, cała kategoria inwestycji podlega przeklasyfikowaniu do kategorii aktywów dostępnych do sprzedaży. W takim
przypadku przez okres 2 lat Bank nie może kwalifikować do kategorii
inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności żadnych aktywów
finansowych.
W okresie objętym sprawozdaniem finansowym Bank nie klasyfikował
instrumentów finansowych do kategorii inwestycji utrzymywanych do
terminu wymagalności.
(c) Pożyczki i należności
Pożyczki i należności są aktywami finansowymi niebędącymi instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami,
które nie są kwotowane na aktywnym rynku. Pożyczki i należności powstają w sytuacji, gdy Bank udziela finansowania klientowi w celu innym
niż wygenerowanie krótkoterminowych zysków. Do kategorii pożyczek
i należności należą kredyty i pożyczki udzielone innym bankom oraz
klientom, włączając skupione wierzytelności.
(d) Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży są to aktywa finansowe
niebędące instrumentami pochodnymi, które zostały wyznaczone jako
dostępne do sprzedaży lub niebędące (a) pożyczkami i należnościami,
(b) inwestycjami utrzymywanymi do terminu wymagalności
ani (c) aktywami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej
przez wynik finansowy.
Ujmowanie
Bank ujmuje składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe w bilansie tylko wtedy, gdy staje się stroną umowy tego instrumentu. Standaryzowaną
transakcję kupna lub sprzedaży składnika aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, aktywów finansowych
utrzymywanych do terminu wymagalności oraz aktywów finansowych
dostępnych do sprzedaży, ujmuje się w bilansie na dzień rozliczenia
transakcji. Metoda ta jest stosowana w sposób jednolity w stosunku do
wszystkich transakcji kupna i sprzedaży aktywów finansowych. Kredyty
są rozpoznawane w momencie wypłaty środków do kredytobiorcy.
Składnik aktywów finansowych jest wyłączany z bilansu w momencie, gdy
wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub w momencie, gdy Bank przenosi umowne prawa do
otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych.
Wycena
W momencie początkowego ujęcia składnik aktywów finansowych lub
zobowiązań finansowych wycenia się w wartości godziwej, powiększonej
w przypadku składnika aktywów lub zobowiązań finansowych niesklasyfikowanych jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
o koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia
lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego.
Po początkowym ujęciu, Bank wycenia aktywa finansowe, w tym instrumenty pochodne będące aktywami, w wartości godziwej, nie dokonując
pomniejszania o koszty transakcji, jakie mogą być poniesione przy
sprzedaży lub innym sposobie wyzbycia się aktywów, za wyjątkiem
(a) pożyczek i należności, które wycenia się według zamortyzowanego
kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej;
(b) inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności, które wycenia
się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej
stopy procentowej.
Po początkowym ujęciu zobowiązania finansowe są wyceniane według
zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej, za wyjątkiem: zobowiązań finansowych wycenianych w wartości
godziwej przez wynik finansowy. Takie zobowiązania, w tym instrumenty
pochodne będące zobowiązaniami, wycenia się w wartości godziwej.
Aktywa i zobowiązania finansowe wyznaczone jako pozycje zabezpieczane
podlegają wycenie zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń
opisanymi w nocie d oraz w nocie 28.
Zyski i straty wynikające z wyceny w terminie późniejszym
Zyski lub straty wynikające ze zmiany wartości godziwej składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, niestanowiących części
powiązania zabezpieczającego, ujmuje się w następujący sposób:
a) Zyski lub straty wynikające ze składnika aktywów finansowych
lub zobowiązania finansowego, kwalifikowanego jako wyceniane
w wartości godziwej przez wynik finansowy, ujmuje się w przychodach
lub kosztach.
b) Zyski lub straty wynikające ze składnika aktywów finansowych
zaliczonego do dostępnych do sprzedaży ujmuje się bezpośrednio
w kapitale własnym, poprzez zestawienie zmian w kapitale własnym,
z wyjątkiem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości do
momentu wyłączenia składnika aktywów finansowych z bilansu, kiedy
skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte w kapitale własnym
ujmuje się w rachunku zysków i strat. Jednakże odsetki wyliczone
przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej ujmuje się
Wartość godziwa instrumentów finansowych jest oparta na kwotowanych cenach rynkowych bez pomniejszenia z tytułu kosztów transakcji.
Jeżeli cena rynkowa nie jest dostępna, wartość godziwa instrumentu jest
szacowana z wykorzystaniem modeli wyceny lub technik dyskontowania
przepływów pieniężnych.
Stosowany w Banku sposób wyceny instrumentów finansowych do wartości godziwej opisany został w nocie 29.
69
f. Kompensowanie finansowych instrumentów
Składnik aktywów finansowych i zobowiązań finansowych kompensuje
się i wykazuje w bilansie w kwocie netto wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje
ważny tytuł prawny do dokonania kompensaty ujętych kwot oraz w przypadku, gdy rozliczenie ma zostać dokonane w kwocie netto albo realizacja
składnika aktywów i wykonanie zobowiązania następuje jednocześnie.
g. Utrata wartości
Aktywa wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Sporządzając sprawozdanie finansowe, Bank ocenia, czy istnieją
obiektywne dowody utraty wartości składników aktywów finansowych
lub grupy aktywów finansowych. Pożyczki i należności prezentowane są
w wartościach netto, to jest pomniejszone o odpisy aktualizujące z tytułu
utraty wartości. Odpisy z tego tytułu dokonywane są na bazie indywidualnej w oparciu o szacunki wartości odzyskiwanej należności oraz na bazie
zbiorczej w oparciu o model poniesionych, niezidentyfikowanych strat
kredytowych (IBNR).
Utrata wartości ekspozycji kredytowych
Identyfikacja przesłanek utraty wartości
Jednym z kluczowych elementów systemu zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku jest prawidłowa ocena poziomu ryzyka kredytowego
związanego z ekspozycją kredytową i danym klientem. Obejmuje ona
między innymi oznaczenie momentu, w którym Bank identyfikuje powstanie przesłanek utraty wartości (zdarzenie default), rozumianych jako
ryzyko poniesienia przez Bank strat finansowych z ekspozycji kredytowej
w wyniku stwierdzenia, że klient nie zamierza spłacić w pełni zobowiązania kredytowego lub nie będzie w stanie spłacić zobowiązania,
np. z powodu pogorszenia sytuacji finansowej oraz innych zdarzeń mających negatywny wpływ na jego zdolności płatnicze. Identyfikacja przesłanek utarty wartości oraz wycena ekspozycji kredytowych dokonywana
jest na bieżąco, w terminach zapewniających ujęcie wyników wyceny
w sprawozdaniu finansowym Banku.
Identyfikacja przesłanek utarty wartości dokonywana jest w oparciu
o obiektywne przesłanki ilościowe i jakościowe z uwzględnieniem oceny
sytuacji finansowej klienta, jakości współpracy z Bankiem oraz jego
otoczenia biznesowo-prawnego. Identyfikacja występowania przesłanek
utraty wartości dokonywana jest w oparciu o wewnętrzne zasady oceny
ryzyka niewywiązania się kredytobiorcy ze zobowiązań wobec Banku.
Bank uznaje, iż zdarzenie default ma miejsce, jeśli przeterminowanie
należności Banku z tytułu ekspozycji kredytowej przekroczyło 90 dni
i kwota przeterminowana jest istotna lub gdy prawdopodobne jest,
iż kredytobiorca nie zamierza lub nie będzie w stanie spłacić w pełni
70
(cd.)
swojego zobowiązania kredytowego bez wykorzystania przez Bank
posiadanych zabezpieczeń.
Ponadto Bank uznaje, iż występują przesłanki utraty wartości, gdy
następuje restrukturyzacja zobowiązań klienta wobec Banku na warunkach, które nie byłyby dla niego dostępne w momencie powstania tego
zobowiązania.
W przypadku zidentyfikowania przesłanek utraty wartości na jakimkolwiek
rachunku kredytowym, zaangażowanie to podlega ocenie pod kątem
utraty wartości.
Ustalenie odpisów aktualizujących / rezerw („odpisów”)
Jeśli występują obiektywne przesłanki utraty wartości, wówczas dokonywana jest ocena wystąpienia straty, gdzie kwota odpisu aktualizującego
równa jest różnicy pomiędzy wartością bilansową ekspozycji a wartością
bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów. Wartość bilansową
ekspozycji obniża odpis aktualizujący ujmowany w rachunku zysków
i strat w pozycji: Koszty z tytułu trwałej utraty wartości. Jeśli w następnym
okresie szacowana strata z tytułu utraty wartości ulegnie zmniejszeniu,
a zmniejszenie to można w obiektywny sposób powiązać ze zdarzeniem
następującym po rozpoznaniu utraty wartości, to uprzednio ujętą stratę
z tego tytułu odwraca się poprzez skorygowanie rachunku rezerw i ujmuje
Przy tworzeniu rezerw ekspozycje kredytowe podlegają podziałowi na
dwa portfele, tj:
– portfel indywidualny obejmujący ekspozycje ze stwierdzoną utratą
wartości, dla których stosowana jest metoda indywidualna ustalania
odpisów aktualizujących, przy czym te ekspozycje, dla których rezerwa
nie została skalkulowana, ujmowane są w portfelu IBNR,
– portfel IBNR obejmujący ekspozycje z niezidentyfikowanymi przesłankami utraty wartości oraz te ekspozycje, które zostały tu przeniesione
z portfela indywidualnego. Portfel ten podlega dalszemu podziałowi na
koszyki kredytowe grupujące ekspozycje o podobnej charakterystyce
ryzyka. Odpis IBNR odzwierciedla poziom strat portfela kredytowego,
który wystąpi na skutek zaistnienia zdarzeń utraty wartości, które nie
zostały zidentyfikowane przez Bank do dnia bilansowego, ustalony
przede wszystkim na podstawie historii strat dla aktywów o podobnych
charakterystykach ryzyka do charakterystyki ryzyka grupy aktywów
objętych procesem wyliczania odpisu IBNR.
Bank, zgodnie z MSR 39, szacuje utratę wartości kredytów przez porównanie wartości bilansowej kredytu z wartością bieżącą oczekiwanych
przepływów pieniężnych. Przy szacowaniu tych przepływów Bank bierze
pod uwagę wartość przepływu oraz datę przepływu. Jako przepływy Bank
uwzględnia środki pochodzące z indywidualnych spłat dokonywanych
przez klienta, spłat dokonywanych z zabezpieczeń oraz innych wpłat na
poczet wierzytelności Banku związanych z kredytem. W przypadku spłat
dokonywanych z zabezpieczeń szacunki uwzględniają wartość zabezpieczeń, którą Bank spodziewa się uzyskać w procesie wymuszonej przez
Bank sprzedaży zabezpieczenia przez klienta lub w procesie windykacji,
pomniejszoną o koszty jej uzyskania. Ponadto, określając powyższe
elementy, Bank kieruje się zasadami ostrożnej wyceny i opiera swoje
szacunki na planach i prognozach finansowych dostarczonych przez
klientów, założeniach procesów restrukturyzacji kredytów uzgodnionych
z klientami, ocenie realności wysokości kwot i terminów ich uzyskania
w procesie windykacji zabezpieczeń oraz innych informacjach uzyskanych
w trakcie monitorowania kredytu.
Kalkulacja wysokości rezerw metodą IBNR opiera się na oszacowaniu
wartości bieżącej oczekiwanych przepływów pieniężnych poszczególnych ekspozycji z danego koszyka kredytowego oraz porównaniu jej
z wartościami bilansowymi tych ekspozycji. Szacując wysokość oczekiwanych przepływów, Bank bierze pod uwagę wartość rynkową zabezpieczeń poszczególnych ekspozycji oraz stosuje następujące parametry
charakteryzujące koszyki kredytowe, do których zaliczane są poszczególne ekspozycje:
– prawdopodobieństwo wystąpienia w danym koszyku ekspozycji zagrożonych utratą wartości,
– stopa „uzdrowień” ekspozycji z danego koszyka kredytowego,
– stopa odzysku z tytułu spłat dokonywanych przez klientów z danego
koszyka kredytowego,
– stopa odzysku z tytułu skorzystania z zabezpieczeń ekspozycji kredytowych z danego koszyka kredytowego,
– szacowany okres windykacji zabezpieczeń ekspozycji kredytowych.
Część z ww. parametrów ustalana jest przez Bank empirycznie w oparciu
o dane historyczne, część zaś – ze względu na brak wystarczających
danych historycznych – ustalana jest częściowo lub w pełni ekspercko
w oparciu o wiedzę i doświadczenie pracowników Banku. Kwotę potencjalnej straty (utworzenie rezerwy) oraz odwrócenia straty (rozwiązanie
rezerwy) dla koszyka kredytowego ujmuje się, podobnie jak w przypadku
kalkulacji, metodą indywidualną w rachunku zysków i strat bieżącego
okresu.
h. Rzeczowe aktywa trwałe
Własne składniki rzeczowych aktywów trwałych
Składniki rzeczowych aktywów trwałych wykazywane są według ceny
nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszone o wartość skumulowanej
amortyzacji oraz odpisy z tytułu utraty wartości.
Amortyzacja
Odpisy amortyzacyjne dokonywane są według metody liniowej przez okres
użytkowania danego składnika rzeczowych aktywów trwałych i wykazywane w rachunku zysków i strat. Stawki amortyzacji uwzględniają szacunkowy okres ekonomicznej użyteczności składników majątku trwałego. Bank
stosuje następujące stawki amortyzacji bilansowej dla podstawowych
grup rzeczowych aktywów trwałych:
10% – 20%
• inwestycja w obcym środku trwałym
10% – 30%
• maszyny i urządzenia
20%
• środki transportu
Dla środków trwałych o znacznej wartości Bank może stosować odmienne, ustalone indywidualnie stawki amortyzacji.
i. Wartości niematerialne i prawne
Oprogramowanie komputerowe
Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są aktywowane
w wysokości poniesionych kosztów nabycia i jego zaimplementowania.
Nakłady związane z utrzymywaniem oprogramowania komputerowego są
wykazywane jako koszty w momencie ich poniesienia.
Pozostałe wartości niematerialne i prawne
Pozostałe wartości niematerialne i prawne wykazuje się w cenie nabycia
lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i łączną kwotę
odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Do tej grupy wartości
niematerialnych i prawnych Bank zalicza zarejestrowany znak towarowy
słowny.
Późniejsze nakłady
Nakłady poniesione po początkowym ujęciu nabytego składnika wartości
niematerialnych i prawnych są aktywowane tylko w przypadku, gdy te
nakłady zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne danego składnika.
W pozostałych przypadkach nakłady te są ujmowane w rachunku zysków
i strat jako koszty w momencie ich poniesienia.
Amortyzacja
Wartości niematerialne amortyzowane są metodą liniową i prezentowane
według kosztu nabycia pomniejszonego o umorzenie. Stawki amortyzacji
uwzględniają szacunkowy okres ekonomicznej użyteczności składników
wartości niematerialnych. Bank stosuje następujące stawki amortyzacji
bilansowej dla podstawowych grup wartości niematerialnych:
• oprogramowanie komputerów i prawa autorskie, licencje 10% – 50%
20%
• koszty prac rozwojowych
Dla wartości niematerialnych o znacznej wartości Bank może stosować
odmienne, ustalone indywidualnie stawki amortyzacji.
71
j. Pozostałe składniki bilansu
Pozostałe należności
Pozostałe należności są ujmowane w kwocie wymaganej zapłaty pomniejszonych o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Zobowiązania
Zobowiązania, inne niż zobowiązania finansowe wyceniane w wartości
godziwej przez wynik finansowy, są ujmowane w kwocie wymagającej
zapłaty.
k. Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości aktywów
innych niż aktywa finansowe
Wartości bilansowe aktywów Banku innych niż aktywa z tytułu podatku
odroczonego są przeglądane na dzień bilansowy w celu określenia czy
zaistniały przesłanki odpisu aktualizacyjnego z tytułu utraty wartości.
Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości jest ujmowany, jeżeli wartość
księgowa aktywa lub jego ośrodka wypracowującego środki pieniężne
przekracza wartość odzyskiwalną. Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty
wartości jest ujmowany w rachunku zysków i strat.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości może być odwrócony tylko do
poziomu, przy którym wartość księgowa aktywa nie przekracza wartości
księgowej, która pomniejszona o kwotę amortyzacji, zostałaby wyznaczona, jeżeli nie zostałby ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości.
l. Kapitały własne
Bank nie posiada uprzywilejowanego kapitału akcyjnego jak również Bank
nie nabywał akcji własnych i nie emitował obligacji zamiennych.
Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie
z obowiązującymi przepisami, tj. właściwymi ustawami oraz statutami.
Do kapitałów własnych zaliczane są także niepodzielone zyski z lat ubiegłych. Kapitały wykazywane są według wartości nominalnej.
Kapitał zakładowy wykazywany jest w wysokości zgodnej ze statutem oraz
wpisem do rejestru sądowego według wartości nominalnej.
Kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z zysku oraz premii emisyjnych
uzyskanych z emisji akcji z przeznaczeniem na pokrycie strat bilansowych,
jakie mogą wyniknąć w związku z działalnością Banku.
Kapitał rezerwowy tworzony jest z odpisów z zysku z przeznaczeniem na
pokrycie szczególnych strat i wydatków Banku.
72
(cd.)
Kapitał z aktualizacji wyceny odnosi się do różnic z wyceny aktywów
finansowych dostępnych do sprzedaży z uwzględnieniem podatku
dochodowego oraz z wyceny instrumentów pochodnych zabezpieczających z uwzględnieniem podatku dochodowego. Kapitał ten nie podlega
dystrybucji. Na dzień wyłączenia z ksiąg składników aktywów finansowych
koszty i przychody ujmuje się w rachunku zysków i strat.
Dywidendy są ujmowane jako zobowiązanie w okresie, w którym zostały
zadeklarowane.
Wynik finansowy roku obrotowego stanowi zysk wynikający z rachunku
zysków i strat.
m. Świadczenia pracownicze
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze Banku obejmują wynagrodzenia, składki ubezpieczeń społecznych i są ujmowane w pasywach
w pozycji „Inne zobowiązania”, a w rachunku zysków i strat jako koszty
wynagrodzeń.
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze obejmują także rezerwę
z tytułu niewykorzystanych dni urlopu przysługujących pracownikom
na podstawie Kodeksu Pracy. Wysokość rezerwy została oszacowana
w oparciu o stan pozostających do wykorzystania dni urlopu i ujęta
w pozycji „Rezerwy”.
Długoterminowe świadczenia pracownicze
Długoterminowe świadczenia pracownicze Banku obejmują odprawy
emerytalne.
Rezerwę na odprawy emerytalne Bank ustala w oparciu o aktualne
przepisy Regulaminu wynagrodzeń i aktualizuje na koniec każdego roku
obrotowego.
n. Wynik z tytułu odsetek
Przychody i koszty z tytułu odsetek dla wszystkich instrumentów finansowych są ujmowane w rachunku zysków i strat w wysokości zamortyzowanych kosztów przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej.
Metoda efektywnej stopy procentowej jest metodą naliczania zamortyzowanego kosztu składnika aktywów lub zobowiązania finansowego (albo
grupy aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych) oraz przypisania przychodów lub kosztów odsetkowych do odpowiednich okresów.
Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dyskontuje oszacowane
przyszłe pieniężne wpływy lub płatności dokonywane w oczekiwanym
okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego, a w uzasadnionych
przypadkach w okresie krótszym, do bilansowej wartości netto składnika
aktywów lub zobowiązania finansowego. Przy wyliczaniu efektywnej
stopy procentowej Bank dokonuje oszacowania przepływów pieniężnych,
uwzględniając wszelkie postanowienia umowy instrumentu finansowego,
jednakże nie uwzględnia potencjalnych przyszłych strat związanych
z nieściągalnością kredytów. Wyliczenie obejmuje wszelkie płacone
i otrzymywane przez strony umowy prowizje i punkty stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej, koszty transakcji oraz wszelkie
inne premie i dyskonta.
W przypadku aktywów finansowych lub grupy podobnych aktywów finansowych, dla których dokonano odpisu z tytułu utraty wartości, przychody
odsetkowe są ujmowane przy zastosowaniu stopy procentowej użytej do
zdyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych dla celów oszacowania straty z tytułu utraty wartości.
Przychody z tytułu odsetek zawierają kwotę odsetek naliczonych od
aktywów, w tym od aktywów ze stwierdzoną utratą wartości.
o. Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji
Przychody z tytułu opłat i prowizji powstają w wyniku świadczenia usług
finansowych oferowanych przez Bank.
Opłaty i prowizje bezpośrednio związane z powstaniem aktywów finansowych lub zobowiązań (zarówno przychody, jak i koszty) są ujmowane
w rachunku zysków i strat jako element efektywnej stopy procentowej
w przychodach i kosztach z tytułu odsetek. Opłaty za zobowiązanie się
do udzielenia pożyczek, w przypadku których istnieje wysokie prawdopodobieństwo realizacji, są odraczane wraz ze związanymi z nimi kosztami
bezpośrednimi i wykazywane jako korekta efektywnej stopy procentowej
kredytu.
Prowizje zaliczane na bieżąco do rachunku zysków i strat obejmują
głównie przychody z prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu, opłaty za
inspekcje, monity, zaświadczenia oraz zwroty z tytułu poniesionych opłat
sądowych.
Na koszty prowizji zaliczanych do rachunku zysków i strat w momencie
ich poniesienia składają się opłaty sądowe, opłaty za ubezpieczenie
kredytu i inne opłaty.
p. Wynik z pozycji wymiany
Wynik z pozycji wymiany obejmuje wynik z bieżących transakcji kupna
i sprzedaży walut, jak i różnice kursowe powstałe w związku z wyceną do
średniego kursu ogłoszonego przez NBP na każdy dzień bilansowy pozycji
bilansowych wyrażonych w walutach obcych oraz transakcji FX-SPOT.
Wynik z pozycji wymiany nie obejmuje wyceny sald dotyczących instrumentów pochodnych.
q. Wynik na instrumentach finansowych wycenianych
do wartości godziwej przez wynik finansowy
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej
przez wynik finansowy zawiera zyski i straty powstałe ze zbycia oraz
zmian wartości godziwej instrumentów finansowych wycenianych do
wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
r. Pozostałe przychody i koszty operacyjne
Główne pozycje pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych stanowią
koszty i przychody z tytułu administrowania nieruchomością nabytą w celu
uniknięcia strat z tytułu udzielonego kredytu.
W pozycji tej Bank ujmuje również koszty tworzenia i przychody
z rozwiązania rezerw na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa
przyszłe zobowiązania oraz odpisy i rozwiązania odpisów aktualizujących
należności od klientów inne niż kredytowe.
s. Podatek dochodowy
Podatek dochodowy składa się z podatku bieżącego oraz odroczonego.
Podatek dochodowy ujmuje się w rachunku zysków i strat za wyjątkiem
sytuacji, gdy podatek ujmowany jest w kapitale.
Bieżący podatek jest oczekiwanym zobowiązaniem podatkowym odnoszącym się do przychodu do opodatkowania przy użyciu stopy podatkowej
obowiązującej na dzień bilansowy, wraz ze wszystkimi korektami zobowiązania podatkowego dotyczącego poprzednich lat.
Rezerwa na podatek odroczony jest kalkulowana przy użyciu metody
bilansowej, poprzez wyliczenie przejściowych różnic pomiędzy wartością
bilansową aktywów i zobowiązań oraz ich wartością podatkową.
Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujmuje się w zakresie, w którym jest
prawdopodobne, że będzie dostępny przyszły dochód do opodatkowania.
Aktywa z tytułu podatku wykazuje się w stopniu, w jakim jest prawdopodobne wykorzystanie nierozliczonych strat podatkowych i niewykorzystanych ulg podatkowych.
73
t. Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
W celu dywersyfikacji portfela oferta dotycząca kredytów hipotecznych
skierowana jest do osób prywatnych oraz przedsiębiorców. Ze względu na
specjalistyczny charakter działalności, w strukturze organizacyjnej Banku
istnieją tylko dwa segmenty: Segment Bankowości Detalicznej obejmujący: kredyty i pożyczki hipoteczne udzielone osobom nieprowadzącym
działalności gospodarczej, jak również podmiotom gospodarczym o rocznym obrocie poniżej 10 mln złotych, Segment Bankowości Korporacyjnej
obejmujący kredyty udzielone przedsiębiorstwom, które wykazują roczny
obrót ponad 10 mln złotych, kredyty dla jednostek samorządu terytorialnego. W Grupie Kapitałowej Banku Pekao S.A., Pekao Bank Hipoteczny S.A.
został przyporządkowany do Segmentu Bankowości Detalicznej.
Bank prowadzi swoją działalność wyłącznie w Polsce.
(cd.)
u. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz
działalność zaniechana
Zgodnie z ustawą o listach zastawnych i bankach hipotecznych Bank
może nabywać nieruchomości w celu uniknięcia strat z tytułu udzielonych
kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz gdy jest to niezbędne ze względu
na potrzeby związane z działalnością Banku.
Aktywa przeznaczone do sprzedaży (do zbycia) są to aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży, których wartość bilansowa zostanie odzyskana
w drodze transakcji sprzedaży a nie poprzez jego dalsze wykorzystanie.
Składnik aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży Bank ujmuje
w momencie początkowego ujęcia w kwocie niższej z jego wartości bilansowej netto (tj. z uwzględnieniem odpisów aktualizujących), jaka zostałaby
wykazana, gdyby składnik nie został zaklasyfikowany jako przeznaczony
do sprzedaży (na przykład cena nabycia) i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia.
W Pekao Banku Hipotecznym S.A. nie wystąpiły zdarzenia związane
z działalnością zaniechaną.
74
1. Przychody odsetkowe netto
W tysiącach zł
2008
2007
257
118 227
5 129
6 699
130 312
284
107 138
4 151
4 439
116 012
-20 553
-60 727
-305
-130
-81 715
48 597
-19 087
-46 508
-205
-37
-65 837
50 175
Kredytów i pożyczek dla banków
Kredytów i pożyczek dla klientów
Papierów wartościowych
Instrumentów zabezpieczających
Koszty z tytułu odsetek
Depozytów i kredytów bankowych
Wyemitowanych papierów wartościowych
Depozytów klientów
Instrumentów zabezpieczających
Przychody odsetkowe netto
Przychody z tytułu odsetek od kredytów i pożyczek dla klientów zawierają
przychody odsetkowe od kredytów, dla których została stwierdzona utrata
wartości. Wysokość tych przychodów w 2008 roku wynosi 7 040 tys. zł,
a w 2007 roku wynosi 6 544 tys. zł.
2. Wynik z tytułu prowizji
W tysiącach zł
2008
2007
3 136
3 136
3 541
3 541
-467
0
-89
-556
2 580
-463
-340
-68
-871
2 670
W tysiącach zł
2008
2007
Niezrealizowany wynik z pozycji wymiany
Zrealizowany wynik z pozycji wymiany
1 344
5 927
7 271
-144
3 705
3 561
Przychody z tytułu prowizji
Prowizje od kredytów i pożyczek
Koszty opłat i prowizji
Prowizje od kredytów i pożyczek
Koszty wycen
Prowizje za przelewy i inne transakcje płatnicze
3. Wynik z pozycji wymiany
75
(cd.)
4. Wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi do wartości godziwej poprzez rachunek zysków i strat
W tysiącach zł
2008
2007
Wynik na instrumentach pochodnych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy
5 881
5 881
5 727
5 727
Wynik ten obejmuje wycenę do wartości godziwej instrumentów pochodnych dla których Bank nie stosuje rachunkowości zabezpieczeń.
5. Pozostałe przychody operacyjne
W tysiącach zł
Rozwiązanie niewykorzystanych rezerw
Zysk na sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych
Przychody z tytułu wynajmu pomieszczeń
Inne
2008
2007
193
0
528
219
940
117
11
305
20
453
2008
2007
-11 571
-1 646
0
-4 306
-6 265
-10 123
-1 518
-2
-3 710
-5 599
-514
-276
-24 578
-499
-363
-21 814
2008
2007
-13 148
-3 667
-16 815
-22 440
3 354
-19 086
6. Ogólne koszty administracyjne
W tysiącach zł
Koszty pracownicze:
Wynagrodzenia
Świadczenia pracownicze
Odprawy emerytalne i inne świadczenia
Koszty utrzymania i wynajmu budynków
Pozostałe koszty administracyjne
Amortyzacja:
Rzeczowych aktywów trwałych
Wartości niematerialnych i prawnych
7. Odpisy z tytułu utraty wartości należności kredytowych
W tysiącach zł
Odpisy z tytułu utraty wartości:
Odpisy na poniesione i zidentyfikowane straty
Odpisy na poniesione i niezidentyfikowane straty (IBNR)
76
8. Pozostałe koszty operacyjne
W tysiącach zł
Koszty z tytułu odpisów aktualizujących pozostałe należności
Likwidacja rzeczowych aktywów trwałych
Koszty z tytułu spisania należności w straty
Koszty z tytułu administrowania nieruchomością
Inne
W 2007 roku Bank uznał, że realizacja wolumenu emisji listów zastawnych w ramach programu na 3 mld zł nie jest prawdopodobna
i w związku z tym dokonał odpisu aktualizującego w kwocie 542 tys. zł.
2008
2007
-182
-19
0
-155
-220
-576
-547
-4
0
-158
-147
-856
Program emisji był planowany na okres 5 lat, tj. do połowy 2010 roku.
Na skutek zmian prawnych dotyczących publicznego obrotu, możliwość
emisji w ramach tego programu została skrócona do końca 2008 roku.
9. Podatek dochodowy
Ujęty w rachunku zysków i strat
W tysiącach zł
2008
2007
-5 937
-7 249
1 357
-4 580
3 170
-4 079
Bieżący podatek
Bieżący rok
Podatek odroczony
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych
Razem podatek dochodowy w rachunku zysków i strat
W 2008 roku Bank dokonał korekty podatku bieżącego za 2007 r. Przyczyną korekty była zaległość podatkowa w kwocie 29 tys. zł. Zidentyfikowanie zaległości nastąpiło wskutek uzyskania indywidualnej interpretacji
Ministra Finansów potwierdzającej, iż z dniem 1 stycznia 2007 roku
koszty wynagradzania Partnerów zajmujących się pozyskaniem kredytów
powinny być potrącane w dacie poniesienia kosztów, a nie, jak przyjął
Bank, w dacie uruchomienia kredytu oraz pobrania prowizji za udzielenie
kredytu.
Wyliczenie efektywnej stawki podatkowej
W tysiącach zł
2008
2007
Zysk brutto
Obciążenie podatkowe według krajowej stawki podatku
Obciążenia z tytułu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodu
Przychody niepodlegające opodatkowaniu
Efekt podatkowy – różnica pomiędzy obciążeniem podatkowym wg stawki efektywnej
Obciążenie podatkowe efektywne
23 300
-4 427
994
-189
153
-4 580
20 830
-3 958
751
-117
121
-4 079
Krajowa stawka podatkowa
Efektywna stawka podatkowa
19,0%
19,7%
19,0%
19,6%
77
(cd.)
Podatek odroczony ujęty bezpośrednio w kapitałach
W tysiącach zł
2008
2007
Związany z wyceną do wartości godziwej aktywów dostępnych do sprzedaży
Związany z wyceną przepływów pieniężnych dot. rachunkowości zabezpieczeń
243
-1 099
-856
14
107
121
10. Zysk przypadający na jedną akcję
Podstawowy zysk przypadający na jedną akcję
Wyliczenie podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję na dzień
31 grudnia 2008 r. oparte było na zysku przypadającym na zwykłych
akcjonariuszy w kwocie 18 720 tys. zł (2007: 16 751 tys. zł) oraz średniej
ważonej ilości akcji zwykłych występujących na dzień bilansowy 31 grudnia 2008 r. w liczbie 2 230 (2007: 2 039).
Zysk przypadający na zwykłych akcjonariuszy
W tysiącach zł
2008
2007
18 720
8,39
16 751
8,22
W szt.
2008
2007
Wyemitowane akcje zwykłe na dzień 1 stycznia
Zwiększenie kapitału akcyjnego
Średnia ważona ilość akcji zwykłych na dzień 31 grudnia
2 230
0
2 230
1 954
276
2 039
2008
2007
126
126
29
29
Zysk za dany okres
Zysk przypadający na zwykłych akcjonariuszy
Średnia ważona ilość akcji zwykłych
11. Kasa, środki w banku centralnym
W tysiącach zł
Środki na rachunkach w banku centralnym
Środki pieniężne na rachunku w Narodowym Banku Polskim są do dyspozycji w codziennej działalności Banku ze względu na brak konieczności utrzymywania rezerwy obowiązkowej.
78
12. Należności od sektora finansowego
W tysiącach zł
2008
2007
W rachunku bieżącym
Depozyty
Razem brutto
Odsetki
Należności od sektora finansowego
1 494
5 100
6 594
1
6 595
420
10 684
11 104
2
11 106
W tysiącach zł
2008
2007
do 1 miesiąca
razem brutto
Odsetki
Należności od sektora finansowego
6 594
6 594
1
6 595
11 104
11 104
2
11 106
W tysiącach zł
2008
2007
Pochodne instrumenty finansowe (dodatnia wartość rynkowa instrumentów pochodnych)
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy (przy początkowym ujęciu)
2 617
2 617
5 770
5 770
W tysiącach zł
2008
2007
do 3 miesięcy
do 1 roku
od 1 roku do 5 lat
Razem aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
48
0
2 569
2 617 1 261
140
4 369
5 770
Należności od sektora finansowego wg terminów zapadalności
13. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy wg terminów zapadalności
Zyski i straty powstające z tytułu transakcji na pochodnych instrumentach
finansowych oraz z tytułu zmian wartości godziwej innych instrumentów
wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy są ujmowane
w wyniku na operacjach instrumentami finansowymi.
Bank nie posiada portfela aktywów i zobowiązań finansowych desygnowanych do wyceny w wartości godziwej przez wynik finansowy w momencie
początkowego ujęcia.
Wycena wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych
przeprowadzana jest w oparciu o dyskontowanie przyszłych przepływów
pieniężnych dyskontowanych przy zastosowaniu krzywych swapowych.
79
(cd.)
Instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej – wartości nominalne i ich wycena
W tysiącach zł
Wartość nominalna instrumentów
o terminie pozostającym do realizacji
Wartości godziwe
poniżej
3 m-cy
od 3 m-cy
do 1 roku
powyżej
1 roku
Razem
Aktywa
Pasywa
0
0
0
0
25 817
25 817
25 817
25 817
463
463
682
682
48
10 851
10 851
3 916
345 603
10 851
360 370
Instrumenty pochodne na stopę procentową
Instrumenty znajdujące się w obrocie pozagiełdowym:
Swapy na stopę procentową (IRS)
Razem
Walutowe instrumenty pochodne
Kontrakty walutowe (FX)
Swapy walutowe (FX Swap)
Pozostałe kontrakty walutowe (CIRS)
Razem
W tysiącach zł
3 916
345 603
349 519
2 106
2 154
11 197
11 197
Wartości godziwe
poniżej
3 m-cy
od 3 m-cy
do 1 roku
powyżej
1 roku
Razem
Aktywa
Pasywa
0
0
15 704
15 704
6 818
6 818
22 522
22 522
307
307
0
0
517
315 444
10
1 251
0
557
11 528
327 489
4 202
5 463
557
Instrumenty pochodne na stopę procentową
Swapy na stopę procentową (IRS)
Razem
Walutowe instrumenty pochodne
Kontrakty walutowe (FX)
Swapy walutowe (FX Swap)
Pozostałe kontrakty walutowe (CIRS)
Razem
517
315 444
315 961
Kontrakty walutowe
Pozycje pieniężne denominowane w obcej walucie są zabezpieczane
za pomocą walutowych instrumentów pochodnych. Swapy walutowe
są instrumentami polegającymi na równoczesnym, natychmiastowym
kupnie / sprzedaży waluty oraz jej terminowym odkupie / odsprzedaży
po kursie ustalonym w dniu zawarcia transakcji. A CIRS-y dodatkowo
80
11 528
11 528
polegają na wymianie płatności odsetkowych w różnej walucie. Zasady
wymiany płatności ustalane są z chwilą zawarcia transakcji. Korzyścią z posiadania tych instrumentów jest zabezpieczenie przed ryzykiem kursowym.
Bank nie zawierał kontraktów forward, futures oraz opcji.
14. Kredyty i pożyczki udzielone klientom
W tysiącach zł
Osoby fizyczne
Podmioty gospodarcze
Sektor publiczny
Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom
Odsetki
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości
Kredyty i pożyczki udzielone klientom netto
2008
2007
888 063
954 782
15 865
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
553 137
1 010 392
23 156
1 586 685
6 388
-39 873
1 553 200
2008
2007
73 243
12 126
55 619
315 088
1 402 634
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
61 890
10 291
63 861
273 695
1 176 948
1 586 685
6 388
-39 873
1 553 200
Kredyty i pożyczki wg terminów zapadalności
W tysiącach zł
do 1 miesiąca
od 1 do 3 miesięcy
od 3 miesięcy do 1 roku
od 1 roku do 5 lat
powyżej 5 lat
Odsetki
Odpisy z tytułu utraty wartości
15. Zmiana stanu rezerw na kredyty i pożyczki
W tysiącach zł
2008
2007
Saldo na 1 stycznia
Zmiany w wartości rezerw:
-39 873
-16 133
-21 578
-18 295
Odpisy utworzone w okresie
Umorzenia i spisania
Odwrócenie odpisów
Saldo na 31 grudnia
-21 849
682
5 034
-56 006
-27 233
791
8 147
-39 873
Wg stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. na odpisy z tytułu utraty wartości należności z tytułu pożyczek i kredytów składały się następujące
kategorie:
– utrata wartości – 49 015 tys. zł
– odpisy na poniesione niezidentyfikowane straty (IBNR) – 6 991 tys. zł.
Wg stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. na odpisy z tytułu utraty wartości należności z tytułu pożyczek i kredytów składały się następujące
kategorie:
– utrata wartości – 36 491 tys. zł
– odpisy na poniesione niezidentyfikowane straty (IBNR) – 3 382 tys. zł.
81
(cd.)
16. Pozostałe aktywa finansowe
W tysiącach zł
Dostępne do sprzedaży
Papiery wartościowe wyceniane są do wartości rynkowych (metodą
Mark To Market). Metoda polega na porównaniu wartości rynkowej
z wartością zakupu powiększoną o naliczone dyskonto\pomniejszoną
o naliczoną premię.
2008
2007
75 446
75 446
96 615
96 615
Wycena obligacji jest wyliczana w oparciu o notowania Warszawskiej
Giełdy Papierów Wartościowych. Natomiast wycena bonów jest dokonywana wg kursów rynkowych publikowanych w systemie Bloomberg.
Papiery wartościowe dostępne do sprzedaży wyceniane wg wartości godziwej
W tysiącach zł
Bony skarbowe
Obligacje
2008
2007
14 673
60 773
75 446
34 786
61 829
96 615
2008
2007
14 673
60 773
75 446
34 786
61 829
96 615
Dłużne papiery wartościowe wg emitentów
W tysiącach zł
Papiery wartościowe Skarbu Państwa:
Bony skarbowe
Obligacje
Inne aktywa finansowe wg terminów zapadalności
do 3 m-cy
Od 3 m-cy
do 1 roku
od 1 roku
do 5 lat
powyżej 5 lat
Razem
0
0
14 673
14 673
60 773
60 773
0
0
75 446
75 446
do 3 m-cy
Od 3 m-cy
do 1 roku
od 1 roku
do 5 lat
powyżej 5 lat
Razem
34 786
34 786
0
0
61 829
61 829
0
0
96 615
96 615
W tysiącach zł
Aktywa dostępne do sprzedaży
W tysiącach zł
Aktywa dostępne do sprzedaży
82
17. Aktywa przeznaczone do sprzedaży
Bank w listopadzie 2006 r. nabył nieruchomość od Syndyka masy
upadłości, wobec którego Bank posiadał wymagalną wierzytelność
z tytułu umowy kredytowej zabezpieczonej hipotekami na tej nieruchomości. Nieruchomość została nabyta w celu ograniczenia przez Bank
strat z tytułu dochodzenia wymagalnych wierzytelności wobec upadłego
kredytobiorcy.
Nabyta nieruchomość gruntowa położona przy ul. Energetyków 3
w Lesznie składa się z szeregu działek o łącznej powierzchni 27 861 m2.
Powierzchnia zabudowana jest :
– budynkiem głównym magazynowo – handlowym
– budynkiem – warsztatowym wraz z kotłownią i częścią socjalną
– budynkiem portierni.
Z planu podziału kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości Bank otrzymał w postępowaniu upadłościowym kwotę 5 894 tys. zł. Cena sprzedaży
została pomniejszona o koszty sprzedaży syndyka w kwocie 119 tys. zł
oraz podatek należny VAT w kwocie 1 324 tys. zł.
Wartość bilansowa netto aktywa przeznaczonego do sprzedaży wynosi
4 795 tys. zł.
Bank przygotowuje sprzedaż nieruchomości. Prowadzone są negocjacje
z potencjalnymi nabywcami. Przewidywana cena sprzedaży nie będzie niższa od wartości bilansowej powiększonej o planowane koszty
sprzedaży.
Cena nabycia nieruchomości przez Bank 7 336 tys. zł – umowa
z dnia 03.11.2006 r.
18. Rzeczowe aktywa trwałe
W tysiącach zł
Grunty
i budynki
Maszyny
i urządzenia
Środki
transportu
Inne środki Środki trwałe
trwałe
w budowie
75
15
–
90
90
23
-24
89
658
8
-12
654
654
20
-4
670
918
122
-121
919
919
98
–
1 017
7 134
98
-259
6 973
6 973
268
-1 294
5 947
–
236
-188
48
48
185
-228
5
8 785
479
-580
8 684
8 684
594
-1 550
7 728
55
3
58
58
5
-8
55
604
12
-8
608
608
12
-2
618
503
170
-46
627
627
153
–
780
6 563
314
-259
6 618
6 618
344
-1 293
5 669
–
–
–
–
–
–
–
–
7 725
499
-313
7 911
7 911
514
-1 303
7 122
20
32
32
34
54
46
46
52
415
292
292
237
571
355
355
278
–
48
48
5
1 060
773
773
606
Razem
Wartość w cenie nabycia
Saldo na dzień 1 stycznia 2007
Zwiększenia
Zmniejszenia
Saldo na dzień 31 grudnia 2007
Zwiększenia
Zmniejszenia
Umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości
Amortyzacja bieżącego okresu
Likwidacja
Likwidacja
Wartość bilansowa
Na dzień 1 stycznia 2007
83
(cd.)
19. Wartości niematerialne i prawne
W tysiącach zł
Patenty,
znaki towarowe Oprogramowanie
i podobne wartości
Nakłady
Razem
Wartość w cenie nabycia
Zwiększenia
Zmniejszenia
5
–
–
5
8 868
42
–
8 910
–
66
-29
37
8 873
108
-29
8 952
Zwiększenia
Zmniejszenia
5
–
–
5
8 910
89
-1 882
7 117
37
2
-39
–
8 952
91
-1 921
7 122
Likwidacja i sprzedaż
1
–
–
1
8 155
363
–
8 518
–
–
–
–
8 156
363
–
8 519
Likwidacja i sprzedaż
1
1
–
2
8 518
275
-1 882
6 911
–
–
–
–
8 519
276
-1 882
6 913
4
4
713
392
–
37
717
433
4
3
392
206
37
0
433
209
Skumulowana amortyzacja oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości
Wartości bilansowe
20. Inne aktywa
W tysiącach zł
Aktywa z tytułu podatku odroczonego
2008
2007
15 362
13 385
2 017
676
459
18 514
1 783
712
520
16 400
Pozostałe:
rozrachunki publiczno-prawne
dłużnicy różni
pozostałe
84
20a. Aktywa z tytułu podatku odroczonego
W tysiącach zł
Odsetki naliczone
Rezerwy na kredyty
Pozostałe rezerwy
Odsetki i ujemne różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych
Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
2008
2007
2 867
9 547
465
42
2 441
15 362
2 179
6 763
598
558
3 287
13 385
Zmiany różnic przejściowych w ciągu 2008 roku
W tysiącach zł
Saldo na
1 stycznia 2008
Zmiany
odnoszone na
wynik finansowy
Zmiany
odnoszone na
kapitał
2 179
6 763
598
558
459
2 784
-133
-409
229
3 287
-846
13 385
1 855
122
15 362
Saldo na
1 stycznia 2007
Zmiany
odnoszone na
wynik finansowy
Zmiany
odnoszone na
kapitał
Saldo na
31 grudnia 2007
1 404
3 417
465
4 933
761
3 346
133
-4 401
14
3 840
-553
14 059
-714
Saldo na
31 grudnia 2008
Odsetki naliczone
Opisy aktualizujące wartość kredytów
Pozostałe rezerwy
Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu
z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
-107
2 867
9 547
465
42
2 441
W tysiącach zł
Odsetki naliczone
Opisy aktualizujące wartość kredytów
Pozostałe rezerwy
26
2 179
6 763
598
558
3 287
40
13 385
Dane dotyczące rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego zaprezentowano w nocie 25a.
85
(cd.)
21. Zobowiązania wobec banków
W tysiącach zł
Zobowiązania terminowe
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania wobec banków
2008
2007
672 280
672 280
2 039
674 319
474 336
474 336
1 643
475 979
2008
2007
317 676
250 326
104 278
0
672 280
2 039
674 319
170 077
0
0
304 259
474 336
1 643
475 979
Zobowiązania wobec banków wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
do 1 miesiąca
od 1 do 3 miesięcy
od 1 roku do 5 lat
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania wobec banków
W 2008 roku Bank wywiązywał się ze wszystkich zobowiązań wynikających z umów zawartych z bankami.
W 2009 roku upływa termin zapadalności dwóch źródeł finansowania:
60 mln EUR w marcu 2009 r. (w lutym podpisano aneks przedłużający
termin obowiązywania umowy z 24 lutego do 10 marca 2009 r.) oraz
25 mln EUR w sierpniu 2009 r., co stanowi 85 mln EUR, tj. 19 % udziału
w finansowaniu portfela kredytowego Banku. W związku z powyższym,
za pośrednictwem Banku Pekao S.A. obecnie są prowadzone negocjacje
w celu przejęcia finansowania przez jeden z podmiotów w Grupie
UniCredito Italiano S.p.A.
22. Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
W tysiącach zł
2008
2007
Pochodne instrumenty finansowe (ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych)
11 879
557
(przy początkowym ujęciu)
11 879
557
Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
2008
2007
do 1 miesiąca
od 1 do 3 miesięcy
od 1 roku do 5 lat
Razem brutto
4 749
6 448
682
11 879
557
0
0
557
Szczegółowe informacje dotyczące instrumentów finansowych zaprezentowano w nocie 13.
86
23. Zobowiązania wobec klientów
W tysiącach zł
2008
2007
153
12 371
12 524
22
12 546
60
11 255
11 315
18
11 333
2008
2007
3 983
0
0
0
8 541
12 524
22
12 546
3 052
15
231
0
8 017
11 315
18
11 333
Kaucje stanowiące zabezpieczenie kredytów
Osoby fizyczne
Podmioty gospodarcze
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania wobec klientów
Zobowiązania wobec klientów wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
do 1 miesiąca
od 1 do 3 miesięcy
od 1 roku do 5 lat
powyżej 5 lat
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania wobec klientów
24. Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych
W tysiącach zł
Wyemitowane hipoteczne listy zastawne
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych
2008
2007
914 041
914 041
11 750
925 791
951 437
951 437
9 739
961 176
2008
2007
0
914 041
914 041
11 750
925 791
39 996
911 441
951 437
9 739
961 176
Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
od 1 roku do 5 lat
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych
87
(cd.)
Wyemitowane papiery wartościowe wg rodzaju
W tysiącach zł
Wartość nominalna Warunki oprocentowania
Hipoteczne listy zastawne EUR
Hipoteczne listy zastawne PLN
3 630
200 000
400 000
200 000
100 000
Stałe 5,95%
Wibor + 0,30%
Wibor + 0,25%
Wibor + 0,25%
Wibor + 0,25%
Termin wykupu
Rynek notowań
1-cze-2010
2-cze-2012
21-lis-2010
28-mar-2011
12-sty-2012
pozagiełdowy
MTS-CETO
MTS-CETO
MTS-CETO
MTS-CETO
W tysiącach zł
Wartość nominalna Warunki oprocentowania
Hipoteczne listy zastawne EUR
3 630
22 000
8 000
10 000
200 000
400 000
200 000
100 000
Stałe 5,95%
Wibor + 0,60%
Wibor + 0,50%
Wibor + 0,60%
Wibor + 0,30%
Wibor + 0,25%
Wibor + 0,25%
Wibor + 0,25%
Termin wykupu
Rynek notowań
1-cze-2010
30-kwi-2008
19-maj-2008
19-maj-2008
2-cze-2012
21-lis-2010
28-mar-2011
12-sty-2012
pozagiełdowy
pozagiełdowy
pozagiełdowy
pozagiełdowy
MTS-CETO
MTS-CETO
MTS-CETO
MTS-CETO
Zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych stanowią wierzytelności wpisane do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych.
Szczegółowe informacje zaprezentowano w notach 33 oraz 39 w podpunkcie (ix).
25. Rezerwy
W tysiącach zł
2008
2007
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
3 864
2 267
127
199
4 190
115
158
2 540
Pozostałe rezerwy:
Rezerwy na świadczenia emerytalne
Rezerwy na urlopy
Zmiany w rezerwach na zobowiązaniach związanych z pracownikami i innych rezerwach
W tysiącach zł
Rezerwy na urlopy
W tysiącach zł
Rezerwy na urlopy
88
01 stycznia 2008
Utworzenie
Rozwiązanie
Wykorzystanie
31 grudnia 2008
115
158
273
12
41
53
0
0
0
0
0
0 127
199
326
01 stycznia 2007
Utworzenie
Rozwiązanie
Wykorzystanie
31 grudnia 2007
109
144
253
9
14
23
0
0
0
-3
0
-3
115
158
273
25a. Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego związane są z następującymi pozycjami:
W tysiącach zł
2008
2007
Odsetki naliczone
Odsetki i ujemne różnice z tyt. wyceny instrumentów pochodnych
Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
1 668
1 633
563
3 864
1 605
122
540
2 267
W tysiącach zł
Saldo na
1 stycznia 2008
Zmiany
odnoszone na
wynik finansowy
Zmiany
odnoszone na
kapitał
Saldo na
31 grudnia 2008
1 605
122
63
412
0
1 099
1 668
1 633
540
23
0
563
2 267
498
1 099
3 864
Saldo na
1 stycznia 2007
Zmiany
odnoszone na
wynik finansowy
Zmiany
odnoszone na
kapitał
Saldo na
31 grudnia 2007
1 468
4 166
160
-4 044
-23
0
1 605
122
540
0
0
540
6 174
-3 884
-23
2 267
Odsetki naliczone
W tysiącach zł
Odsetki naliczone
26. Inne zobowiązania
W tysiącach zł
2008
2007
Bieżące zobowiązania podatkowe
Inne rozliczenia publiczno-prawne
Wierzyciele różni
Przychody przyszłych okresów
Pozostałe
0
511
2 729
469
1 432
5 141
0
465
3 035
699
1 361
5 560
89
(cd.)
27. Kapitały i rezerwy
Kapitał zakładowy
Akcje
Akcje zwykłe
Akcje wyemitowane, na dzień 1 stycznia
Emisja akcji za środki pieniężne
Akcje wyemitowane, na dzień 31 grudnia – w pełni opłacone
Akcje zwykłe
2008
2007
2 230
0
2 230
1 954
276
2 230
Zestawienie akcji wg poszczególnych serii / emisji
Seria
/ emisja
A
B
C
D
E
F
G
H
Rodzaj akcji
Liczba akcji
Wartość serii
/ emisji wg wartości nominalnej
Sposób pokrycia
kapitału
Data rejestracji
akcje zwykłe imienne
300
555
1
11
625
206
256
276
30 000
55 500
100
1 100
62 500
20 600
25 600
27 600
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
7-wrz-1995
1-paź-1996
18-sie-1997
1-cze-1999
25-kwi-2000
16-cze-2005
29-wrz-2006
11-wrz-2007
Ogółem liczba wyemitowanych akcji wynosi 2 230 sztuk. Wartość nominalna każdej akcji wynosi 100 tys. zł. Każda akcja daje prawo do jednego
głosu na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy.
Akcjonariuszami Banku są:
Bank Polska Kasa Opieki S.A. w Warszawie – dysponuje 2 229 akcjami,
tj. 99,96 % akcji
Final Holding Sp. z o.o. – dysponuje 1 akcją, tj. 0,04% akcji
Efekt gospodarki hiperinflacyjnej
Od daty zarejestrowania kapitału emisyjnego we wrześniu 1995 do grudnia
1996 Bank funkcjonował w warunkach hiperinflacji. MSR 29 „Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji” wymaga przekształcenia
każdego składnika kapitału akcjonariuszy (z wyjątkiem niepodzielonych
zysków i nadwyżki z przeszacowania) przez ogólną indeksację cen
w okresie hiperinflacji. Takie retrospektywne zastosowanie skutkowałoby
wzrostem kapitału akcyjnego o 7 785 tys. zł oraz spadkiem niepodzielonego zysku z lat ubiegłych w tym okresie w ekwiwalentnej kwocie.
Kapitał zapasowy
W tysiącach zł
Kapitał zapasowy, na dzień 1 stycznia
podział wyniku finansowego
Kapitał zapasowy, na dzień 31 grudnia
90
2008
2007
8 906
1 340
10 246
6 460
2 446
8 906
Kapitał rezerwowy i kapitał z aktualizacji wyceny
W tysiącach zł
2008
2007
6 100
6 100
-1 035
4 684
3 649
-58
-457
-515
Kapitały rezerwowe
fundusz ogólnego ryzyka bankowego
wycena papierów wartościowych dostępnych do sprzedaży
wycena instrumentów pochodnych zabezpieczających
Dywidendy
Dywidenda za 2007 r. została wypłacona zgodnie z decyzją WZA z dnia
20 marca 2008 r. w kwocie 15 411 tys. zł. Wypłata dywidendy nastąpiła
w dniu 14 kwietnia 2008 r. Na każdą akcję zwykłą wypłacono 6 910,70 zł.
Dywidenda za 2006 r. została wypłacona zgodnie z decyzją WZA z dnia
25 czerwca 2007 r. w kwocie 27 615 tys. zł. Wypłata dywidendy nastąpiła
28. Rachunkowość zabezpieczeń
Bank stosuje politykę zabezpieczania swojej ekspozycji na wahania stóp
procentowych i kursów walutowych – szczegóły dotyczące zarządzania
ryzykiem zamieszczone są w nocie 39. Rachunkowość zabezpieczeń jest
stosowana do zabezpieczenia przed ryzykiem stóp procentowych.
w dniu 26 czerwca 2007 r.w formie potrącenia wpłaty na objęcie emisji
276 akcji serii H. Na każdą akcję zwykłą wypłacono 14 132,11 zł.
Proponowany podział wyniku za rok obrotowy
Zarząd Banku będzie wnioskował o przeznaczenie zysku na podwyższenie
kapitałów własnych.
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych związane ze stopą
procentową
Kapitałowe swapy walutowe (CIRS) są wykorzystywane do zabezpieczenia
przepływów pieniężnych głównie dotyczących zobowiązań o zmiennej stopie procentowej, poprzez zamianę zobowiązań odsetkowych o zmiennym
oprocentowaniu wyrażonych w jednej walucie na zobowiązania odsetkowe
o zmiennym oprocentowaniu wyrażone w innej walucie.
W tysiącach zł
Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie przepływów pieniężnych
związane ze stopą procentową znajdujące się w obrocie pozagiełdowym
Pozostałe kontrakty na stopę procentową i kurs walutowy – (CIRS i IRS)
Razem
Wg stanu na 31 grudnia 2008 r. Bank nie posiadał wbudowanych
instrumentów pochodnych. Wg stanu na 31 grudnia 2008 r. nie było
Wartości godziwe
powyżej 1 roku
Razem
Aktywa
Pasywa
215 146
215 146
215 146
215 146
135
135
23 759
23 759
dodatkowych warunków dotyczących instrumentów finansowych, które
– w przypadku wystąpienia – znacznie zmieniłyby profil płatności / ryzyka.
W tysiącach zł
Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie przepływów pieniężnych
związane ze stopą procentową znajdujące się w obrocie pozagiełdowym
Pozostałe kontrakty na stopę procentową i kurs walutowy – (CIRS i IRS)
Razem
Wg stanu na 31 grudnia 2007 r. Bank nie posiadał wbudowanych
instrumentów pochodnych. Wg stanu na 31 grudnia 2007 r. nie było
Wartości godziwe
powyżej 1 roku
Razem
Aktywa
Pasywa
213 003
213 003
213 003
213 003
22 467
22 467
201
201
dodatkowych warunków dotyczących instrumentów finansowych, które
– w przypadku wystąpienia – znacznie zmieniłyby profil płatności / ryzyka.
91
Dodatkowe informacje dla zabezpieczeń przepływów pieniężnych
W 2008 roku wszystkie powiązania zabezpieczające utrzymywane
przez Pekao Bank Hipoteczny S.A. były efektywne. W związku z tym
wycena instrumentów zabezpieczających do wartości godziwej była
ujmowana w funduszu z aktualizacji wyceny. Wg stanu na 31 grudnia
2008 r. fundusz z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających
wynosił 4 684 tys. zł.
CIRS
Celem zawarcia transakcji zabezpieczających CIRS jest dopasowanie
wpływów odsetkowych w CHF wynikających z umów kredytowych do
wypływów z tytułu wyemitowanych listów zastawnych w złotówkach
(zabezpieczenie ryzyka zmiany przyszłych przepływów pieniężnych
generowanych przez pozycje zabezpieczane).
Pozycję zabezpieczaną stanowią wybrane należności zmiennoprocentowe
wyrażone w CHF, wpisane do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów
zastawnych i charakteryzujące się wysokim prawdopodobieństwem przepływów odsetkowych oraz hipoteczne listy zastawne na okaziciela Serii
LZI01 na kwotę 200 000 tys. zł wyemitowane w ramach Programu
Hipotecznych Listów Zastawnych na okaziciela o łącznej wartości nominalnej 3 000 000 tys. zł. Płatności odsetkowe z tytułu kredytów stanowiących pozycję zabezpieczaną następują na bieżąco. Płatności odsetkowe
z tytułu listów zastawnych następują co 6 miesięcy (2 czerwca i 2 grudnia
każdego roku do 2 czerwca 2012 r.).
Transakcjami zabezpieczającymi są dwie transakcje CIRS float / float
CHF / PLN zawarte 11 stycznia 2007 r. na jednakowych warunkach
o łącznym nominale 200 000 tys. zł. Transakcje zostały zawarte do
12 lipca 2012 r. Oprocentowanie transakcji oparte jest o 6-miesięczne
stawki LIBOR dla CHF i WIBOR dla PLN. Płatności odsetek następują
w okresach półrocznych (12 stycznia, 12 lipca każdego roku do momentu
końca transakcji). Wartość godziwa transakcji według stanu na
31 grudnia 2008 r. była ujemna i wynosiła 23 759 tys. zł.
IRS
Celem zawarcia transakcji zabezpieczających IRS jest dopasowanie
wpływów odsetkowych w EUR wynikających z kredytów o oprocentowaniu
zmiennym do wypływów z tytułu wyemitowanych stałokuponowych listów
zastawnych w EUR (zabezpieczenie ryzyka zmiany przyszłych przepływów
pieniężnych generowanych przez pozycje zabezpieczane).
Pozycję zabezpieczaną stanowią wybrane należności zmiennoprocentowe
wyrażone w EUR, wpisane do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów
zastawnych i charakteryzujące się wysokim prawdopodobieństwem przepływów odsetkowych oraz hipoteczne listy zastawne na okaziciela Serii A
na kwotę 3 630 tys. EUR o oprocentowaniu stałym. Płatności odsetkowe
z tytułu kredytów stanowiących pozycję zabezpieczaną następują na
92
(cd.)
bieżąco. Płatności odsetkowe z tytułu listów zastawnych następują
w czerwcu każdego roku do 1 czerwca 2010 r.
Transakcją zabezpieczającą jest transakcja IRS EUR / PLN zawarta
25 lipca 2006 r. Nominał transakcji wynosi 3 630 tys. EUR. Transakcja
została zawarta do 1 czerwca 2010 r. Zmienna noga transakcji oparta
została o oprocentowanie EURIBOR 6M. Płatności odsetek następują
w okresach półrocznych (1 czerwca i 1 grudnia każdego roku do daty
końca transakcji). Wartość godziwa transakcji według stanu na
31 grudnia 2008 r. była dodatnia i wynosiła 135 tys. zł.
Informacje dotyczące odroczonych zysków lub strat z wyceny
instrumentu zabezpieczającego w przypadku zabezpieczenia
przepływów pieniężnych
Informacje dotyczące zysków lub strat z wyceny instrumentu zabezpieczającego w przypadku zabezpieczenia przepływów pieniężnych, które zostały
ujęte bezpośrednio w kapitale własnym lub przeniesione z kapitałów
i ujęte w zysku lub stracie netto albo zaprezentowane jako korekta
początkowej wyceny zabezpieczanych aktywów lub pasywów w trakcie
roku, są zaprezentowane w zestawieniu zmian w kapitale własnym.
Do kapitałów własnych odnoszona jest również wycena do kursu średniego transakcji zabezpieczającej CIRS.
29. Wartość godziwa
Wartość godziwa bilansowych i pozabilansowych instrumentów finansowych jest to cena, za którą można sprzedać pozycję aktywów lub
zaspokoić zobowiązania na zasadzie transakcji pomiędzy świadomymi
i dobrze poinformowanymi stronami na warunkach rynkowych. Ponieważ
dla większości instrumentów finansowych Banku nie istnieje aktywny
rynek, szacunki wartości godziwej oparte są o przewidywany przyszły
przepływ środków pieniężnych, który jest dyskontowany przy użyciu
bieżących stóp procentowych w celu uzyskania wartości bieżącej netto.
Zasadniczo bilansowe instrumenty finansowe Banku mają szacunkową
wartość godziwą równą wartości księgowej albo ze względu na ich krótki
termin zapadalności, albo / i krótki termin ponownej wyceny, albo z powodu zbliżonych bieżących średnich wartości rynkowych.
Wartość godziwą instrumentów pochodnych ustala się szacunkowo
w wielkości, którą Bank potencjalnie mógłby otrzymać lub zapłacić za
zakończenie kontraktu w dacie bilansowej, biorąc pod uwagę obecne
warunki rynkowe i bieżącą zdolność kredytową kontrahentów.
Wycena bonów jest dokonywana wg kursów rynkowych publikowanych
w systemie Bloomberg.
Wycena obligacji jest wyliczana w oparciu o notowania Warszawskiej
Giełdy Papierów Wartościowych.
Ze względu na mały udział w portfelu kredytów na stałą stopę i krótki
termin przeszacowania kredytów na zmienną stopę (maksymalnie co
6 miesięcy) szacuje się, że wartość godziwa kredytów nie jest istotnie
różna od ich wartości bilansowej. Do kalkulacji wartości godziwej
zastosowano wysokość aktualnie oferowanych marż oraz uwzględniono
stosowaną metodologię wyliczania utraty wartości ekspozycji kredytowych
(opisaną w notach poświęconych polityce rachunkowości).
Wartość godziwa listów zastawnych w publicznym obrocie została wyliczona w oparciu o notowania MTS CETO na 31 grudnia 2008 roku.
W przypadku braku notowań papieru przyjęto cenę instrumentu o najbardziej zbliżonych parametrach. W 2007 roku Bank szacował, że wartość
godziwa listów zastawnych była nieistotnie różna od wartości bilansowej.
W tabeli poniżej przedstawiono oszacowane wartości godziwe.
2008
2007
6 721
14 673
60 773
20 155
1 790 142
1 892 464
11 135
34 786
61 829
18 866
1 534 334
1 660 950
674 319
15 679
885 612
1 575 610
475 979
13 463
947 713
1 437 155
Aktywa
Gotówka i jej ekwiwalenty
Bony zerokuponowe
Obligacje na zmienną stopę
Kredyty i pożyczki udzielone klientom na stałą stopę
Kredyty i pożyczki udzielone klientom na zmienną stopę
Pasywa
Zobowiązania wobec banków na zmienną stopę
Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych na stałą stopę
Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych w publicznym obrocie na zmienną stopę
Wartość godziwa instrumentów pochodnych prezentowana jest w nocie 13 i 28
30. Płatności z tytułu umowy najmu
Powyższe opłaty zostały ujęte w rachunku zysku i strat w pozycji koszty
administracyjne.
Pekao Bank Hipoteczny S.A. zgodnie z umową najmu zajmuje pomieszczenia biurowe oraz miejsca parkingowe w garażu podziemnym. Umowa
najmu była podpisana na czas określony (do 29 lutego 2008 r.) bez prawa
wcześniejszego jej rozwiązania przez Bank. W 2007 roku Bank podpisał
aneks do umowy, przedłużając czas wynajmu do 28 lutego 2009 r.
Bank w dniu 16 grudnia 2008 r. zawarł umowę na wynajem lokalu do
celów biurowo-usługowych, miejsc parkingowych oraz powierzchni
magazynowej. Umowa została zawarta na okres 7 lat od daty wydania
przedmiotu najmu bankowi.
W 2008 r. i 2007 r. Bank poniósł opłaty z tytułu wynajmu związanego
z ww umową w wysokości odpowiednio: 2 656 tys. zł oraz 2 895 tys. zł.
Całkowite zobowiązania z tytułu wyżej wymienionych umów najmu prezentuje poniższa tabela.
Zobowiązania wg terminów zapadalności
W tysiącach zł
2008
2007
poniżej 1 roku
od 1 roku do 5 lat
powyżej 5 lat
Razem
2 205
7 868
4 788
14 861
2 734
456
3 190
Dane w tabeli wyliczone na podstawie umów najmu powiększone o 22% VAT i przeliczone wg kursów 31 grudnia 2008 r. i 31 grudnia 2007 r.
93
(cd.)
31. Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
Ze względu na brak wydzielenia segmentacji w strukturze organizacyjnej
Banku, koszty refinansowania oraz koszty działalności są zarządzane
centralnie i nie są lokowane do poszczególnych linii biznesowych.
Stan na dzień 31 grudnia 2008
W tysiącach zł
Przychody odsetkowe
Koszty odsetkowe
Aktywa pracujące (kredyty)
Pasywa pracujące (depozyty)
Stan na dzień 31 grudnia 2007
Działalność
detaliczna
Działalność
korporacyjna
108 640
-284
108 356
1 741 428
11 941
9 587
-21
9 566
127 171
583
W tysiącach zł
Przychody odsetkowe
Koszty odsetkowe
Aktywa pracujące (kredyty)
Pasywa pracujące (depozyty)
Działalność
detaliczna
Działalność
korporacyjna
96 127
-192
95 935
1 451 291
10 753
11 011
-13
10 998
150 064
562
32. Zobowiązania warunkowe
Informacja o wszczętych postępowaniach sądowych
Na dzień 31 grudnia 2008 r. nie występują postępowania przed sądem
lub organami administracji państwowej dotyczące zobowiązań lub wierzytelności Banku, których wartość stanowiłaby co najmniej 10 % kapitałów
własnych Banku.
Łącznie wartość wszystkich prowadzonych spraw sądowych, egzekucyjnych i upadłościowych podjętych w celu zaspokojenia wierzytelności
wynosi 67 028 tys. zł, co stanowi 25,61 % kapitałów własnych Banku.
Na wspomniane wierzytelności Bank utworzył odpisy z tytułu utraty wartości w wysokości 14 710 tys. zł.
W tysiącach zł
Zobowiązania do wypłaty kredytów
Na dzień 31 grudnia 2008 r. występują postępowania przed sądem lub
organami administracji państwowej, w których Bank jest pozwanym, na
kwotę 3 872 tys. zł. W ocenie Banku nie istnieją przesłanki utworzenia
rezerwy na potencjalne straty związane z tymi postępowaniami.
Zobowiązania warunkowe do udzielenia kredytów
Bank posiada zobowiązania do udzielenia kredytów. Na zobowiązania
te składają się podpisane umowy kredytowe, które jeszcze nie zostały
wypłacone.
2008
2007
13 309
38 019
Zobowiązania z tytułu transakcji pozabilansowych
W tysiącach zł
2008
2007
Zobowiązania z tytułu transakcji pozabilansowych – transakcje bieżącymi i terminowymi instrumentami finansowymi 1 202 186
1 064 681
Na dzień 31 grudnia 2008 r. Bank nie posiadał zobowiązań / należności z tytułu transakcji narażonych na ryzyko stopy procentowej, które nie są wykazywane w bilansie.
94
33. Aktywa stanowiące zabezpieczenie
Aktywa stanowiące zabezpieczenie emisji listów zastawnych
W tysiącach zł
Wartość wierzytelności wg stanu na koniec roku
Wartość odsetek od wierzytelności wg stanu na koniec roku
Wartość sprzedanej emisji wg stanu na koniec roku
Wartość odsetek od wyemitowanych listów zastawnych wg stanu na koniec roku
Stan zabezpieczenia dla kapitału
Stan zabezpieczenia dla odsetek
Zasady emisji hipotecznych listów zastawnych, których zabezpieczenie
stanowią wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipotekami,
określa Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach
hipotecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2003 roku, Nr 99, poz. 919, z późn.
zm.). Szczegółowe informacje odnośnie limitów ostrożnościowych zaprezentowano w nocie 39 podpunkt (ix).
2008
2007
1 470 473
99 888
915 146
60 202
555 327
39 686
1 192 404
78 502
953 003
45 775
239 401
32 727
W przypadku ogłoszenia upadłości banku hipotecznego wierzytelności
wpisane do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych
tworzą osobną masę upadłości, która służy przede wszystkim zaspokojeniu roszczeń wierzycieli z listów zastawnych.
Zobowiązania podlegające zabezpieczeniu środków Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
W tysiącach zł
Kwota zobowiązań podlegających zabezpieczeniu
Kwota aktywów zabezpieczających
2008*
2007
0
39
11 315
30
* Środki pieniężne, będące przedmiotem kaucji stanowiących zabezpieczenie kredytów (art. 102 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe) nie są gwarantowane przez Bankowy Fundusz
Gwarancyjny, natomiast są podstawą do obliczania funduszu ochrony środków gwarantowanych.
34. Gotówka i jej ekwiwalenty
Dla celów rachunku przepływów pieniężnych, gotówka i należności od sektora bankowego obejmują salda o krótszym niż 3 miesiące terminie wymagalności.
W tysiącach zł
2008
2007
Kasa i środki w banku centralnym
Kredyty i pożyczki udzielone bankom
126
6 595
6 721
29
11 106
11 135
95
(cd.)
35. Jednostki powiązane
Transakcje z jednostkami powiązanymi
Bank przeprowadza transakcje z podmiotem dominującym oraz podmiotami powiązanymi w ramach Grupy Pekao, HVB i UCI. Transakcje z jednostkami powiązanymi obejmują także transakcje z personelem zarządczym
oraz z pracownikami Pekao Banku Hipotecznego S.A.
Transakcje z jednostkami powiązanymi dokonywane są w ramach normalnej działalności biznesowej. Obejmują one głównie kredyty, depozyty,
transakcje wymiany walut obcych. Wartość transakcji z jednostkami
powiązanymi na koniec roku oraz koszty i dochody za rok obrotowy
prezentują poniższe tabele.
Transakcje z personelem zarządczym i pracownikami
W tysiącach zł
2008
2007
Personel zarządczy**
Pracownicy
Personel zarządczy
Pracownicy
3 538
3 783
-983
6 338
320
388
58
0
446
20
5 365
2 555
-4 382
3 538
125
959
0
-571
388
17
Kredyty
Saldo na 1 stycznia
Zwiększenia
Zmniejszenia
Saldo na 31 grudnia
** Członkowie Zarządu Pekao Banku Hipotecznego S.A., Banku Pekao S.A. oraz innych podmiotów Grupy Pekao.
Wynagrodzenia
W tysiącach zł
2008
2007
Personel zarządczy*
Pracownicy
Personel zarządczy*
Pracownicy
1 527
85
1 612
10 044
1 561
11 605
1 503
82
1 585
8 211
1 847
10 058
Płace
Pozostałe
* Członkowie Zarządu Pekao Banku Hipotecznego S.A.
Wynagrodzenia personelu zarządczego w 2008 roku obejmują:
– płace – koszty wynagrodzeń zarządu wraz z rezerwą na
nagrody za 2008 r.
– pozostałe – obejmują składki z tytułu ubezpieczeń społecznych.
96
Wynagrodzenia wykazane łącznie z rezerwą na nagrody.
Szczegółowe informacje w zakresie wynagrodzenia poszczególnych osób
wchodzących w skład Zarządu Pekao Banku Hipotecznego S.A. zamieszczono w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Banku w 2008 r.
Transakcje ze spółkami należącymi do Grupy
W tysiącach zł
Podmiot dominujący
2008
2007
Pozostałe podmioty
Grupy HVB i UCI
Pozostałe podmioty
Grupy HVB i UCI
Podmiot dominujący
Należności z odsetkami, w tym
Lokaty
Należności bieżące
Dodatnia wartość godziwa instrumentów pochodnych
Przychody z tytułu odsetek i prowizji
Przychody z tytułu odsetek od instrumentów zabezpieczających
Pozostałe przychody
5 101
1 480
2 704
257
13 107
8 383
6
10 686
258
28 227
284
9 669
8 407
161
Zobowiązania, w tym
Zobowiązania terminowe
Przyjęte depozyty
Listy zastawne / obligacje
Ujemna wartość godziwa instrumentów pochodnych
Poniesione koszty z tytułu odsetek i prowizji
Koszty z tytułu odsetek od instrumentów zabezpieczających
Pozostałe koszty
318 338
225 587
35 638
20 358
6 537
1 497
42
170 303
225 127
758
16 935
5 267
2 641
20 242
940
Transakcje pochodnymi instrumentami finansowymi, w tym:
Bieżące transakcje wymiany walut
Swapy walutowe
IRS / CIRS
36. Umowy znaczące dla Banku, umowy współpracy,
kooperacji
Umowy dotyczące linii kredytowych
28 listopada 2008 r. Bank podpisał z Bankiem Pekao S.A.:
– Aneks do Umowy linii kredytowej do łącznej kwoty 242 mln EUR z dnia
30 listopada 2007 r. Aneks dotyczy skrócenia terminu udostępnienia
kredytu do 28 listopada 2008 r.
– Umowę o linię walutową do łącznej kwoty 439 mln zł, w celu finansowania bieżącej działalności Kredytobiorcy. Kredyt został udzielony na
warunkach rynkowych. Umowa obowiązuje do 30 listopada 2009 r.,
oprocentowanie kredytu jest zmienne.
4 202
701 635
492 768
0
629 833
433 825
37. Zdarzenia po dacie bilansowej
Bank w dniu 16 stycznia 2009 r. złożył przeciwko jednemu z kredytobiorców wniosek do sądu o nadanie klauzuli wykonalności na bankowy tytuł
egzekucyjny. Wysokość wierzytelności na dzień złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności stwierdzona w bankowym tytule egzekucyjnym
wynosi 30 429 tys. zł. Wspomniana wierzytelność jest zabezpieczona na
użytkowaniu nieruchomości hipoteką w kwocie 37 000 tys. zł i hipoteką
kaucyjną do kwoty 18 500 tys. zł. Na dzień 31 grudnia 2008 r. Bank
na wyżej wymienioną wierzytelność miał utworzony odpis z tytułu utraty
wartości w wysokości 20 229 tys. zł
Umowa o transakcje walutowe typu swap
22 grudnia 2008 r. Bank podpisał z Narodowym Bankiem Polskim
Umowę Ramową oraz Umowę Dodatkową pozwalającą na zawieranie
transakcji walutowej typu swap, przeprowadzanej na podstawie uchwały
nr 13 / 2008 Rady Polityki Pieniężnej z dnia 13 października 2008 r.
w sprawie zasad stosowania przez Narodowy Bank Polski transakcji
walutowych typu swap.
97
38. Główne wartości szacunkowe stosowane
w polityce księgowej
Ustalenie wartości bilansowych niektórych aktywów i zobowiązań wymaga
oszacowania na datę bilansową wpływu niepewnych przyszłych zdarzeń
na te pozycje.
Utrata wartości kredytów
Bank ocenia czy na datę bilansową istnieją obiektywne przesłanki
wskazujące na to, że została poniesiona strata z tytułu utraty wartości
pojedynczych składników aktywów finansowych lub grupy aktywów
finansowych. Aktywa finansowe lub grupa aktywów finansowych utraciła
wartość, a straty z tytułu utraty wartości zostały poniesione wtedy i tylko
wtedy, gdy istnieje obiektywna przesłanka utraty wartości jako następstwo
jednego lub większej ilości zdarzeń, które pojawiły się po początkowym
rozpoznaniu aktywa („zdarzenie powodujące stratę”) i owo zdarzenie (lub
zdarzenia) mają wpływ na szacowane przyszłe przepływy finansowe związane z pojedynczym składnikiem aktywa finansowego lub grupy aktywów
finansowych. Przy czym nie jest konieczne zidentyfikowanie pojedynczego
zdarzenia, które spowodowało utratę wartości.
W sytuacji, gdy istnieje obiektywna przesłanka, że strata z tytułu utraty
wartości kredytów i należności lub inwestycji utrzymywanych do terminu
wymagalności wykazywanych według zamortyzowanego kosztu została poniesiona, wielkość straty ustalana jest jako różnica między wartością księgową aktywów, a bieżącą wartością oszacowanych przyszłych przepływów
pieniężnych zdyskontowanych według efektywnej stopy zwrotu z aktywów
finansowych w początkowym ujęciu. Metodologia i założenie wykorzystywane przy szacowaniu zarówno wysokości, jak i momentów przyszłych
przepływów pieniężnych, są przeglądane i uaktualniane w razie potrzeby.
39. Raport ryzyka
Pekao Bank Hipoteczny S.A. identyfikuje, mierzy, monitoruje i zarządza
wszystkimi rodzajami ryzyk we współpracy z jednostkami kontroli ryzyka
i zarządzania ryzykiem podmiotu dominującego.
W roku 2008 Bank dzielił procesy monitoringu i kontroli powiązane
z zarządzaniem ryzykiem na następujące kategorie:
– Ryzyko kredytowe, w skład którego wchodziły następujące rodzaje
ryzyk:
• Ryzyko kontrahenta (dotyczy wszystkich instrumentów finansowych
w portfelu Banku)
• Ryzyko koncentracji na dłużnika lub grupę dłużników powiązanych
(dot. portfela kredytowego)
• Ryzyko pozostałych koncentracji kredytowych (dot. portfela
kredytowego)
• Ryzyko rezydualne (dot. portfela kredytowego)
98
(cd.)
– Ryzyko operacyjne
– Ryzyko rynkowe, w skład którego wchodziły następujące rodzaje
ryzyka:
• Ryzyko walutowe (dot. kredytów walutowych, transakcji walutowych
typu: SPOT, SWAP, CIRS)
• Ryzyko stopy procentowej (dot. wszystkich aktywów i pasywów
odsetkowych)
• Ryzyko płynności (dot. wszystkich aktywów i pasywów finansowych
Banku)
• Ryzyko emisji listów zastawnych (dot. zobowiązań z tytułu emisji
własnych papierów wartościowych – listów zastawnych)
– Pozostałe ryzyka (ryzyko biznesowe)
Zarząd Banku określa politykę zarządzania i kontroli ryzyka oraz politykę
ograniczania ryzyk (m.in. poprzez system limitów wewnętrznych).
Niektóre z rozwiązań stosowanych w ramach zarządzania i kontroli poszczególnych ryzyk określane są przez podmiot dominujący dla wybranych
lub wszystkich podmiotów grupy kapitałowej. Pekao Bank Hipoteczny S.A.
akceptuje i stosuje takie rozwiązania.
Wykonując powyższe zadania, Zarząd Banku wspierany jest przez
Departament Kontroli Ryzyka oraz komitety funkcjonujące w Banku,
tj. Komitet Kredytowy, Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO)
oraz Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego.
W 2008 roku istotnym zmianom uległy cele, polityka i procesy zarządzania ryzykiem oraz częściowo także metody wyceny ryzyka, co było m.in.
wynikiem:
– wdrożenia postanowień Uchwały nr 4 / 2007 Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 13 marca 2007 r. i innych stosownych Uchwał Komisji
Nadzoru Bankowego,
– dostosowywania wewnętrznych zasad, regulacji i procedur działania
Banku do standardów grupy kapitałowej, do której Bank należy,
– reagowania na zmieniającą się sytuację rynkową.
Rozwiązania stosowane przez Bank obejmują także zasady szacowania
i utrzymywania niezbędnego kapitału wewnętrznego na pokrycie wszystkich istotnych rodzajów ryzyk występujących w Banku, które to zasady
zostały zaakceptowane przez Radę Nadzorczą Banku.
Ryzyko Kredytowe
(i) Ryzyko kontrahenta
Jest ono definiowane przez Bank jako ryzyko niewywiązania się kontrahenta ze swoich zobowiązań wobec Banku. Jest ono także traktowane
jako ryzyko trwale istotne w działalności Banku i Bank utrzymuje na
pokrycie tego ryzyka kapitały wewnętrzne.
Pomiar / identyfikacja ryzyka kontrahenta obejmuje:
1. ocenę zdolności klienta do terminowej realizacji zobowiązań wobec
Banku na etapie:
a) podejmowania decyzji o udzieleniu kredytu,
b) monitorowania ekspozycji kredytowej w trakcie jej istnienia,
aż do momentu jej wygaśnięcia;
2. szacunek odpisów aktualizacyjnych (rezerw) na poszczególne
ekspozycje kredytowe:
a) o zidentyfikowanych przesłankach utraty wartości,
b) bez zidentyfikowanych przesłanek utraty wartości;
3. szacunek wpływu scenariuszy kryzysowych na jakość portfela
kredytowego Banku mierzoną wysokością rezerw celowych
tworzonych w Banku;
4. pomiar wysokości minimalnych wymogów kapitałowych na ryzyko
kredytowe wyliczanych metodą standardową NUK / CRD.
Przy zarządzaniu ryzykiem kontrahenta Bank wykorzystuje sformalizowane
– w postaci instrukcji służbowych, regulaminów i innych wewnętrznych
regulacji Banku – m.in. następujące narzędzia:
1. zasady i procedury oceny zdolności kredytowej,
2. zasady i procedury identyfikacji i oznaczania zdarzeń default,
3. zasady i procedury wyznaczania odpisów aktualizujących (rezerw),
4. zasady i procedury monitorowania ekspozycji kredytowych,
5. zasady i procedury restrukturyzacji ekspozycji kredytowych,
6. zasady i procedury windykacji ekspozycji kredytowych,
7. zasady i procedury wyceny zabezpieczeń ekspozycji kredytowych,
8. zasady i procedury podejmowania decyzji kredytowych i cenowych,
9. zasady i procedury realizacji operacji na rynku międzybankowym,
10. inne wewnętrzne regulacje dotyczące zarządzania ekspozycjami
kredytowymi i innymi składnikami aktywów Banku.
Bank ogranicza ryzyko kontrahenta poprzez:
1. systematyczny rozwój narzędzi (zasad i procedur) w kierunku dostosowywania ich do:
a) zmieniającego się profilu ryzyka kredytowego i skali działalności
Banku,
b) zewnętrznych regulacji i standardów obowiązujących w grupie
kapitałowej,
c) najlepszych praktyk w granicach technicznych możliwości posiadanych przez Bank.
2. prowadzenie działalności zgodnie z następującymi innymi wewnętrznymi regulacjami Banku:
a) Strategią Banku,
b) Polityką Kredytową Banku,
c) normami produktowymi,
d) systemami wewnętrznych limitów kredytowych,
e) zasadami ustalania cen produktów oferowanych przez Bank,
f) innymi wewnętrznymi regulacjami dotyczącymi prowadzenia działalności przez Bank.
3. okresową i bieżącą kontrolę poziomu ryzyka kredytowego.
Ponadto Bank w ramach zarządzania ryzykiem kontrahenta:
1. realizuje testy warunków skrajnych pozwalające na ocenę wzrostu poziomu ryzyka kredytowego mierzonego wysokością tworzonych rezerw
celowych w sytuacji wystąpienia takich warunków,
2. dywersyfikuje portfel kredytowy poprzez wewnętrzne limity kredytowe1
i w oparciu o te działania podejmuje stosowne decyzje.
Poniższe zestawienie prezentuje jakość portfela kredytowego Banku :
W tysiącach zł
Ekspozycje nieprzeterminowane*, w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości
Ekspozycje przeterminowane**, w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości
Ekspozycje, w przypadku których nastąpiła utrata wartości
Odsetki
2008
2007
1 685 733
51 654
121 323
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
1 452 686
39 078
94 921
1 586 685
6 388
-39 873
1 553 200
* Bez opóźnień przekraczających 30 dni w spłacie kredytu.
** Z opóźnieniami w spłacie kredytu przekraczającymi 30 dni.
1
Limity te są zaadresowane głównie do ryzyka koncentracji na dłużnika lub grupę dłużników powiązanych oraz do ryzyka pozostałych koncentracji tym niemniej są wykorzystywane także przy
zarządzaniu ryzykiem kontrahenta
99
(cd.)
Analiza wiekowa (długości opóźnień w spłacie) aktywów finansowych, które są przeterminowane* na dzień sprawozdawczy, lecz w przypadku których
nie nastąpiła utrata wartości:
W tysiącach zł
od 31 do 90 dni
od 91 do 180 dni
od 181 do 360 dni
powyżej 360 dni
Razem – kredyty i pożyczki przeterminowane, lecz w przypadku
których nie nastąpiła utrata wartości
2008
2007
28 066
6 815
5 591
11 182
11 263
7 381
11 966
8 468
51 654
39 078
* Z opóźnieniami w spłacie kredytu przekraczającymi 30 dni.
Identyfikacja ekspozycji, w przypadku których nastąpiła utrata wartości,
odbywa się poprzez analizę kryteriów ilościowych, takich jak okres przeterminowania i kwota przeterminowania oraz jakościowych, takich jak informacje dotyczące kredytobiorcy wskazujące na przesłanki, iż nie będzie on
w stanie lub nie będzie chciał spłacić swego zobowiązania wobec Banku.
Wysokość utraty wartości jest ustalana poprzez porównanie wartości bilansowej ekspozycji z przewidywanymi, zdyskontowanymi w czasie przepływami pieniężnymi dokonywanymi przez kredytobiorcę oraz przewidywanymi,
zdyskontowanymi w czasie przepływami z zabezpieczeń tej ekspozycji.
Podstawowym rodzajem zabezpieczenia ekspozycji kredytowych jest
hipoteka na nieruchomości, dodatkowo, w odniesieniu do części ekspozycji, Bank stosuje zabezpieczenia finansowe w postaci kaucji zgromadzonej
na rachunkach bankowych. Stosowane są także inne rodzaje zabezpieczeń, np. poręczenia, zastawy rejestrowe na udziałach itp.
Prognozując przyszłe przepływy z zabezpieczeń hipotecznych, Bank
określa wysokość przepływu, przyjmując, iż przepływ nastąpi w określonej
dacie w wyniku sprzedaży wymuszonej nieruchomości (tj. sprzedaży dokonanej, za zgodą Banku, przez kredytobiorcę) bądź w wyniku sprzedaży
komorniczej przeprowadzonej na wniosek Banku. Szacując wysokość
utraty wartości, Bank uwzględnia także koszty, które poniósł w związku
z prowadzeniem procesu windykacyjnego.
(ii) Ryzyko koncentracji na dłużnika lub grupę dłużników
powiązanych
Bank definiuje je jako ryzyko poniesienia strat związanych z nadmierną
koncentracją ekspozycji kredytowych wobec pojedynczych kredytobiorców
i / lub grup kredytobiorców, w wyniku występowania dużych zaangażowań
istotnie odbiegających od pozostałych ekspozycji kredytowych.
Jest ono uznawane za ryzyko istotne w przypadku występowania
w portfelu kredytowym Banku kredytów o zaangażowaniu powyżej
8 mln zł, tj. wymagających decyzji na poziomie Zarządu Banku.
100
Pomiaru ryzyka koncentracji w Banku dokonuje się poprzez wyliczenie
wymogu kapitałowego z tytułu przekroczenia limitu koncentracji zaangażowań i limitu dużych zaangażowań określonych w Prawie Bankowym,
jeśli limity te zostaną przekroczone.
Wymóg powyższy stanowi równowartość większej z następujących kwot:
1. suma nadwyżek zaangażowań Banku wobec poszczególnych podmiotów ponad limity określone w art. 71 ust. 1 Prawa Bankowego,
2. nadwyżka sumy dużych zaangażowań Banku wobec poszczególnych
podmiotów ponad limit określony w art. 71 ust. 2 Prawa Bankowego.
Dodatkowo ww. pomiar jest uzupełniony o oszacowanie wysokości
potencjalnych strat w odniesieniu do dwu ekspozycji kredytowych wobec
pojedynczych dłużników (kredytobiorców) lub ekspozycji kredytowych
wobec grupy powiązanych dłużników o najwyższej wartości nieodzyskiwalnej zidentyfikowanych wśród ekspozycji, które jednocześnie spełniają
następujące przesłanki:
1. wysokość ekspozycji przekracza 8 mln zł, tj. poziom kompetencji
Komitetu Kredytowego Banku do podejmowania decyzji kredytowych,
2. ekspozycja jest klasyfikowana do kategorii non default.
Przy zarządzaniu ryzykiem koncentracji na dłużnika lub grupę dłużników
powiązanych Bank wykorzystuje:
1. obowiązujące w Banku zasady i procedury podejmowania decyzji
kredytowych,
2. obowiązujące w Banku procedury i zasady oznaczania zdarzeń niewykonania zobowiązań przez dłużników,
3. obowiązujące w Banku zasady wyznaczania odpisów aktualizujących
(rezerw) z tytułu utraty wartości ekspozycji kredytowych,
4. obowiązujące w Banku inne procedury i zasady dotyczące udzielania
kredytów i monitorowania ekspozycji kredytowych,
5. obowiązujący w Banku system wewnętrznych limitów dużych i specjalnych koncentracji kredytowych.
W ramach standardowych procedur monitorowania ekspozycji kredytowych realizowanych przez Bank, ekspozycje przekraczające kwotę
8 mln zł podlegają kwartalnemu przeglądowi mającemu ma celu m.in.
ocenę towarzyszącego im ryzyka.
Ograniczenie ryzyka koncentracji na dłużnika lub grupę dłużników powiązanych polega na przestrzeganiu ww. procedur i zasad obowiązujących
w Banku.
Poniższe zestawienie prezentuje 10 największych ekspozycji kredytowych znajdujących się w portfelu Banku.
31 grudnia 2008 r.
31 grudnia 2007 r.
Rodzaj
Ekspozycja całkowita
w PLN
Udział ekspozycji
w portfelu kredytowym
Rodzaj
Ekspozycja całkowita
w PLN
Udział ekspozycji
w portfelu kredytowym
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
31 391
18 073
17 250
11 678
11 395
10 632
9 859
9 646
9 548
9 222
1,69%
0,97%
0,93%
0,63%
0,61%
0,57%
0,53%
0,52%
0,51%
0,50%
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
32 439
16 547
15 979
14 090
13 879
12 928
12 676
12 580
10 624
10 487
2,04%
1,04%
1,01%
0,89%
0,87%
0,81%
0,80%
0,79%
0,67%
0,66%
(iii) Ryzyko pozostałych koncentracji kredytowych
Jest ono rozumiane jako ryzyko wynikające z potencjalnej koncentracji
strat kredytowych w związku z występowaniem w Banku znaczących
ekspozycji wobec podmiotów należących do jednego sektora gospodarczego, pochodzących z jednego regionu geograficznego bądź powiązanych w inny sposób.
Bank uznaje, iż ryzyko to jest ryzykiem istotnym w sytuacji przekroczenia wewnętrznych limitów koncentracji kredytowej wg stanu na koniec
poprzedniego kwartału.
Pomiar ryzyka pozostałych koncentracji kredytowych odbywa się poprzez
okresowe badania poziomów ekspozycji kredytowych w wybranych
koszykach kredytowych Banku i ich porównanie z obowiązującymi
w Banku wewnętrznymi limitami kredytowymi oraz ocenie jakości koszyków kredytowych objętych systemem wewnętrznych limitów kredytowych.
Ograniczenie ryzyka pozostałych koncentracji kredytowych polega na:
1. utrzymywaniu na właściwym poziomie wykorzystania wewnętrznych
limitów kredytowych,
2. wprowadzaniu ograniczeń dla danego rodzaju działalności w sytuacji,
gdy:
a) wewnętrzne limity kredytowe całego portfela zostaną przekroczone
b) jakość koszyków kredytowych objętych systemem limitów przekroczy ustalony przez Bank poziom.
101
(cd.)
Koncentracja ryzyka bilansowego w ujęciu geograficznym jest przedstawiona w tabeli poniżej:
W tysiącach zł / %
2008
2007
%
mazowieckie
dolnośląskie
kujawsko-pomorskie
lubelskie
lubuskie
łódzkie
małopolskie
opolskie
podkarpackie
podlaskie
pomorskie
śląskie
świętokrzyskie
warmińsko-mazurskie
wielkopolskie
zachodnio-pomorskie
nierezydenci
Odsetki
Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom netto
668 010
186 719
71 662
48 967
38 068
34 297
136 103
28 442
25 656
27 486
142 686
95 943
8 606
31 849
173 844
127 143
13 229
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
35,9
10,0
3,9
2,6
2,1
1,8
7,3
1,5
1,4
1,5
7,7
5,2
0,5
1,7
9,4
6,8
0,7
100,0
%
578 903
140 694
71 910
44 674
35 050
33 717
114 133
23 017
27 341
22 493
113 084
107 862
6 962
26 426
112 071
114 417
13 931
1 586 685
6 388
-39 873
1 553 200
36,5
8,9
4,5
2,8
2,2
2,1
7,2
1,5
1,7
1,4
7,1
6,8
0,4
1,7
7,1
7,2
0,9
100,0
Koncentracja ryzyka bilansowego w ujęciu branżowym jest przedstawiona w tabeli poniżej:
2008
2007
%
Osoby fizyczne
Obsługa nieruchomości
Handel
Transport i turystyka
Budownictwo
Produkcja
Edukacja, ochrona zdrowia, kultura i sport
Inna działalność usługowa
Rolnictwo
Inne
Samorządy lokalne
Odsetki
102
%
888 063
47,8
553 137
34,9
330 913
186 808
170 587
79 096
70 983
61 340
51 782
2 920
353
15 865
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
17,8
10,0
9,2
4,2
3,8
3,3
2,8
0,2
0,0
0,9
100,0
352 329
205 298
194 449
68 705
68 494
60 541
58 236
2 340
0
23 156
1 586 685
6 388
-39 873
1 553 200
22,2
12,9
12,3
4,3
4,3
3,8
3,7
0,1
0,0
1,5
100,0
(iv) Ryzyko rezydualne
Jest ono rozumiane przez Bank jako ryzyko poniesienia strat związanych
z mniejszą skutecznością przyjętych zabezpieczeń w wyniku spadku cen
rynkowych nieruchomości.
Koncentracja ryzyka bilansowego pod względem typów nieruchomości
zabezpieczających poszczególne ekspozycje jest przedstawiona w tabeli
poniżej
Biura
Domy
Grunty
Hotele
Lokale mieszkalne
Magazyny
Obiekty gastronomiczne
Obiekty handlowe
Obiekty produkcyjne
Pozostałe
Administracja samorządowa*)
Odsetki
2008
133 833
661 590
8 364
179 833
211 245
137 296
7 547
318 137
30 301
154 699
15 865
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
2007
%
7,2
35,6
0,4
9,7
11,4
7,4
0,4
17,1
1,6
8,3
0,9
100,0
205 940
388 194
8 151
164 161
120 701
145 525
6 707
362 804
37 524
123 822
23 156
1 586 685
6 388
-39 873
1 553 200
%
13,0
24,4
0,5
10,3
7,6
9,2
0,4
22,9
2,4
7,8
1,5
100,0
* Kredyty udzielone administracji samorządowej nie sa zabezpieczone nieruchomościami.
Ryzyko uznawane jest za ryzyko istotne w sytuacji zidentyfikowania przez
Bank co najmniej 5% prawdopodobieństwa spadku cen rynkowych nieruchomości w okresie najbliższych 12 miesięcy.
Pomiar ryzyka rezydualnego odbywa się poprzez okresowo sporządzaną
syntetyczną analizę rynku nieruchomości i sporządzaną na jej podstawie
ocenę przyszłych trendów na rynku nieruchomości.
W ramach pomiaru ryzyka Bank przeprowadza testy warunków skrajnych
dotyczące wpływu potencjalnego spadku cen nieruchomości na poziom
rezerw celowych tworzonych w Banku. Należy zwrócić uwagę, że wpływ
potencjalnego spadku wartości zabezpieczeń jest też częściowo uwzględniony w ryzyku kontrahenta. W ramach pomiaru ryzyka rezydualnego
pomija się aspekty związane z wadami prawnymi zawieranych umów,
oszustwami dokonanymi przez klientów itp., które to zagadnienia ujęte
są w ramach ryzyka operacyjnego.
Przy zarządzaniu ryzykiem rezydualnym, związanym z potencjalnym
spadkiem wartości nieruchomości, Bank wykorzystuje sformalizowane
– w postaci instrukcji służbowych i regulaminów – następujące narzędzia:
1. zasady i procedury dotyczące wyceny zabezpieczeń ekspozycji
kredytowych,
2. zasady sporządzania ekspertyz i określania bankowo-hipotecznej
wartości nieruchomości,
3. zasady monitorowania rynku nieruchomości,
4. plan awaryjny na wypadek znacznego spadku cen nieruchomości,
5. inne wewnętrzne regulacje dotyczące wyceny, monitorowania
i aktualizowania wartości rynkowych nieruchomości.
Bank ogranicza ryzyko rezydualne m.in. poprzez:
1. określanie – w ramach norm produktowych – cech i parametrów
nieruchomości akceptowanych przez Bank jako zabezpieczenie
ekspozycji kredytowych,
2. określanie maksymalnych poziomów wskaźnika LTV akceptowalnych
przy udzielaniu kredytu,
3. wprowadzaniu dodatkowych warunków do umów kredytowych
zobowiązujących kredytobiorców do realizacji określonych działań
w sytuacji, gdy przekroczony zostanie poziom wskaźnika LTV zaakceptowanego przez Bank,
4. system wewnętrznych limitów kredytowych dotyczących maksymalnych akceptowalnych poziomów ekspozycji kredytowej dotyczących
typu i lokalizacji zabezpieczeń (nieruchomości),
5. analizowanie trendów występujących na rynku nieruchomości
i sporządzanie na podstawie prowadzonej bazy syntetycznej oceny
rynku nieruchomości,
6. pozyskiwanie raportów zewnętrznych na temat rynku nieruchomości,
7. kształtowanie Polityki Kredytowej Banku przy wykorzystaniu posiadanych danych dotyczących rynku nieruchomości.
103
(cd.)
Wysokość LTV (Loan to Value) pojedynczej ekspozycji kredytowej liczonego w odniesieniu do wartości rynkowej nieruchomości stanowiących
zabezpieczenie tej ekspozycji w momencie udzielenia kredytu nie może
przekroczyć 80% w przypadku kredytów udzielanych w PLN i 70%
w przypadku kredytów udzielanych w walutach obcych. Wyjątki od tej
reguły wymagają decyzji Zarządu Banku.
Ryzyko rynkowe
(vi) Ryzyko walutowe
Bank definiuje ryzyko walutowe jako ryzyko poniesienia strat w wyniku
zmian kursów walutowych znajdujących odzwierciedlenie w wartości
wyceny poszczególnych składników bilansowych i pozabilansowych
wyrażonych w walutach obcych.
Niezależnie od powyższego w żadnym przypadku wysokość LTV pojedynczej ekspozycji, liczonego w odniesieniu do wartości bankowo-hipotecznej
nieruchomości stanowiących zabezpieczenie tej ekspozycji w momencie
udzielenia kredytu, nie może przekroczyć 100%.
Ryzyko walutowe jest uznawane przez Bank za trwale istotne. Bank
szacuje kapitał wewnętrzny na ryzyko walutowe w okresach miesięcznych
w oparciu o dane sprawozdawcze z końca poprzedniego miesiąca.
Kapitał wewnętrzny na ryzyko walutowe wyznaczany jest zgodnie
z metodą podstawową wyliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka
walutowego określoną w załączniku nr 6 do Uchwały nr 1 / 2007 KNB:
1. kapitał wewnętrzny z tytułu ryzyka walutowego stanowi 8% pozycji
walutowej całkowitej, jeżeli pozycja walutowa całkowita przewyższa
2% funduszy własnych Banku,
2. kapitał wewnętrzny z tytułu ryzyka walutowego wynosi zero, jeżeli pozycja walutowa całkowita nie przewyższa 2% funduszy własnych Banku.
Średni poziom LTV portfela kredytowego Banku ważony wolumenem
poszczególnych ekspozycji i liczony w odniesieniu do wartości bankowo-hipotecznej nieruchomości stanowiących zabezpieczenie ekspozycji
kredytowych wg stanu na koniec 2008 roku wyniósł 66,46% i był
o 7,4 punktu procentowego wyższy niż rok wcześniej. Wzrost ten był
efektem deprecjacji złotego.
(v) Ryzyko operacyjne
Jest to ryzyko poniesienia przez Bank straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności wewnętrznych procesów, ludzi i systemów technicznych lub ze zdarzeń zewnętrznych.
Ryzyko operacyjne jest uznawane przez Bank za trwale istotne i Bank utrzymuje kapitał wewnętrzny na pokrycie tego ryzyka. Kapitał ten szacowany
jest w okresach rocznych w oparciu o zaudytowane dane finansowe z końca
poprzedniego roku kalendarzowego i równy jest minimalnym wymogom
kapitałowym z tytułu ryzyka operacyjnego wyliczanym według metody standardowej określonej w Uchwale nr 1 / 2007 Komisji Nadzoru Bankowego.
Bank posiada wewnętrzny system zarządzania i kontroli ryzyka operacyjnego. Elementami tego systemu są procedury wewnętrzne, rejestr
zdarzeń i strat o charakterze operacyjnym oraz zasady monitorowania
i raportowania. Ponadto Bank posiada plan utrzymania ciągłości działania,
który służy zapewnieniu możliwości prowadzenia bieżącej działalności
w sytuacjach kryzysowych.
Struktura organizacyjna w obszarze ryzyka operacyjnego jest adekwatna
do zakresu działalności Banku. W jej ramach istotną rolę odgrywa Komitet
ds. Zarządzania Ryzykiem Operacyjnym, który wydaje rekomendacje działań w celu ograniczenia poziomu narażenia Banku na ryzyko operacyjne
oraz monitoruje rzeczywisty poziom ryzyka poprzez system wskaźników
oceny ryzyka operacyjnego (KRI).
W roku 2008 Bank uczestniczył w pracach nad budową systemu wymiany
informacji o zdarzeniach z obszaru ryzyka operacyjnego prowadzonych
pod egidą Związku Banków Polskich.
104
Ryzyko walutowe Bank monitoruje poprzez określanie ekspozycji walutowej
Banku oraz obliczanie wartości narażonej na ryzyko walutowe (VaR FX).
Ekspozycję walutową Bank wylicza jako otwartą pozycję walutową,
przy czym:
1. pozycję netto w danej walucie oblicza jako bezwzględną wartość
różnicy pomiędzy sumą długich i sumą krótkich pozycji pierwotnych
bilansowych i pozabilansowych w danej walucie (w przeliczeniu na PLN
według kursu średniego NBP z dnia sprawozdawczego),
2. pozycję całkowitą oblicza jako sumę długich lub krótkich pozycji netto
w poszczególnych walutach (w przeliczeniu na PLN według kursu
średniego NBP z dnia sprawozdawczego) w zależności od tego, która
z tych sum jest wyższa lub sumę długich pozycji netto w poszczególnych walutach (w przeliczeniu na PLN według kursu średniego
NBP z dnia sprawozdawczego) gdy sumy, o których mowa w zdaniu
poprzednim, są sobie równe.
Bank sporządza raport VaR FX o 99-proc. poziomie ufności oraz
10-dniowym okresie utrzymania pozycji walutowej – przedstawia on
wielkość maksymalnej straty na danej pozycji walutowej, jaką Bank może
ponieść z prawdopodobieństwem 99-proc. w ciągu następnych 10 dni roboczych od daty raportu w wyniku zmian parametrów cenowych (kursów
walutowych) oraz przy założeniu normalnej sytuacji rynkowej. Kalkulacje
wartości narażonej na ryzyko walutowe (VAR FX) przeprowadzane są
w oparciu o zmiany dziennych kursów średnich NBP (250 ostatnich
danych historycznych) oraz wyznaczoną otwartą pozycję walutową netto
w poszczególnych walutach. Bank w oparciu o rzeczywiste wahania kursów walutowych dokonuje weryfikacji poprawności modelu VaR zgodnie
z metodologią przeprowadzania back testów.
Bank kwartalnie dokonuje oceny wpływu gwałtownych zmian kursów
walutowych na wynik finansowy Banku zgodnie z wewnętrzną metodologią przeprowadzania stress testów. Analiza otrzymanych wyników odbywa
się poprzez odniesienie oszacowanej straty do aktualnej wysokości
funduszy własnych Banku oraz określenie jej istotności z punktu widzenia
potencjalnego zagrożenia płynności Banku.
Poza powyżej wskazanymi metodami pomiaru Bank monitoruje ryzyko
walutowe w ramach sporządzania Rachunku Zabezpieczenia Listów
Zastawnych (RZLZ) poprzez codziennie zestawienia cząstkowe RZLZ.
Zestawienia cząstkowe obejmują badanie stopnia pokrycia zobowiązań
z tytułu wyemitowanych listów zastawnych wierzytelnościami oraz instrumentami dodatkowymi, stanowiącymi podstawę emisji listów zastawnych,
w podziale na waluty. W celu ograniczania ryzyka walutowego Bank wyznacza limity wewnętrzne otwartych pozycji walutowych oraz limit VaR FX
nałożony na miarę wartości zagrożonej oraz monitoruje ich przestrzeganie.
W roku 2008 limity ryzyka walutowego nie zostały przekroczone.
Wykorzystanie limitów na ryzyko walutowe według stanu na koniec roku
Rodzaj limitu
Limit (w tys.EUR)
2008
2007
500
300
200
1 000
50
6,81%
34,59%
0,38%
13,78%
21,00%
9,99%
3,63%
23,45%
6,09%
8,00%
otwarta pozycja w CHF
otwarta pozycja w EUR
otwarta pozycja w USD
otwarta pozycja całkowita
VaR FX
Bank stosuje instrumenty pochodne CIRS, SWAP, FX zabezpieczające ryzyko walutowe.
(vii) Ryzyko stopy procentowej
Bank definiuje je jako ryzyko dla przychodów i kapitału wynikające
z niekorzystnych zmian stóp procentowych w księdze bankowej.
Bank uznaje ryzyko stopy procentowej za istotne w przypadku przekroczenia wewnętrznego limitu VaR IR lub kwoty 5 mln zł jako potencjalnej straty
na portfelu bankowym obliczonej po przeskalowaniu VaR IR jednodniowego na okres roczny i przy zachowaniu 99% poziomu ufności. Bank
szacuje kapitał wewnętrzny w okresach miesięcznych w oparciu o dane
sprawozdawcze z końca poprzedniego miesiąca. Kapitał ten jest obliczany
na podstawie wyników analizy stress test IR sporządzanej zgodnie
z wewnętrzną metodologią Banku przy założeniu nagłej i nieoczekiwanej
zmiany poziomu stóp procentowych o 200 punktów bazowych.
1. rodzajowy kapitał wewnętrzny na ryzyko stopy procentowej jest równy
kwocie potencjalnej straty oszacowanej zgodnie z ww. metodologią
stress testu IR, jeżeli potencjalna strata jest wyższa niż 5 mln zł.
2. rodzajowy kapitał wewnętrzny na ryzyko stopy procentowej jest równy
zero, jeżeli potencjalna strata jest równa bądź mniejsza niż 5 mln zł.
Bank określa lukę stopy procentowej w celu zobrazowania niedopasowania terminów zapadalności aktywów z terminami wymagalności
pasywów – z uwzględnieniem pozycji pozabilansowych, których efektem
są wpływy / wypływy finansowe w określonym terminie w przyszłości oraz
takich, które spełniają co najmniej jeden z poniższych warunków:
1. przynoszą Bankowi przychody odsetkowe,
2. wynika z nich konieczność zapłaty przez Bank odsetek,
3. wynika z nich prawo Banku do otrzymania odsetek i / lub obowiązek
Banku do zapłaty odsetek.
Luka stopy procentowej określana jest na podstawie pozycji netto
(bez uwzględniania wartości odsetek) dla następujących przedziałów
czasowych:
1. O / N – 1 dzień po dacie sprawozdawczej,
2. T / N – 2 dzień po dacie sprawozdawczej,
3. 1 tydzień – od 3 do 7 dni po dacie sprawozdawczej,
4. 1 miesiąc – od 8 do 30 dni po dacie sprawozdawczej oraz
5. 3 miesiące, 6 miesięcy, 1 rok, 2 lata, 5 lat, powyżej 5 lat.
Bank monitoruje ryzyko stopy procentowej poprzez określanie luki stopy
procentowej, wyliczanie 1-miesięcznego oraz annualizowanego wyniku
odsetkowego przy założeniu zwiększenia rynkowych stóp procentowych
o przewidywaną / analizowaną ilość punktów bazowych, obliczanie wartości narażonej na ryzyko stopy procentowej (VaR IR).
105
Zaprezentowane poniżej raporty luki na stopę procentową (daty raportów:
31 grudnia 2008 r. oraz 31 grudnia 2007 r.) zawierają aktywa i pasywa
odsetkowe (wartości nominalne bez odsetek, czyli kwoty stanowiące
podstawę naliczania odsetek), nie ujęto w nich transakcji pozabilansowych oraz funduszy własnych Banku.
W tysiącach zł
Aktywa odsetkowe złotowe
– wartość, w tym:
Portfel kredytowy ogółem
Papiery wartościowe
Pasywa odsetkowe złotowe – wartość
Luka PLN
Aktywa odsetkowe w USD
Pasywa odsetkowe w USD – wartość
Luka USD
Aktywa odsetkowe w EUR
Pasywa odsetkowe w EUR – wartość
Luka EUR
Aktywa odsetkowe w CHF
Pasywa odsetkowe w CHF – wartość
Luka CHF
Luka w oprocentowaniu
między aktywami a pasywami
2008
Poniżej 1 m-ca
Od 1 do 3 m-cy
Od 3 m-cy
do 1 roku
124 172
352 828
387 867
219
2 359
47 513
914 958
119 018
372 867
15 000
600 000
-212 133
219
2 359
47 513
110 036
14 136
291 828
61 000
200 000
152 828
219
2 359
47 513
833 804
76 000
910 036
4 922
288
5 887
2 554
8 729
26
5 887
2 554
8 467
288
5 887
2 554
8 729
13 780
14 286
24 360
1 359
14 725
68 510
13 114
14 286
24 360
1 359
14 725
67 844
13 780
354 654
-340 368
24 360
15 146
-13 787
14 725
369 800
-301 290
141 613
321 768
448 546
4
13
100
912 044
141 613
321 768
448 546
4
13
100
912 044
-176 122
Od 1 roku
do 2 lat
Od 2 do 5 lat
Powyżej 5 lat
Razem
321 768
448 546
4
13
100
594 309
-147 918
140 115
263 327
-13 564
17 097
47 613
306 670
317 735
317 735
Przy wyżej wymienionych założeniach, skumulowana luka na stopę
procentową (luka IR z końca 2008 r.) w dwóch okresach, tj. do 1 miesiąca
oraz od 1 do 3 miesięcy jest ujemna (wrażliwe pasywa). W pozostałych
okresach luka jest dodatnia (wrażliwe aktywa). Bank monitoruje dekadowo
poziom narażenia na ryzyko stopy procentowej poprzez kalkulację VaR
IR oraz szacowanie potencjalnej straty wynikającej z wielkości luk stóp
106
(cd.)
procentowych. Wyniki obliczeń są prezentowane Komitetowi ALCO,
Zarządowi Banku oraz w okresach kwartalnych Radzie Nadzorczej Banku.
Bank stosuje instrumenty pochodne IRS, CIRS zabezpieczające ryzyko
stopy procentowej.
W tysiącach zł
Aktywa odsetkowe złotowe
Pasywa odsetkowe złotowe – wartość
Luka PLN
Aktywa odsetkowe w USD
Pasywa odsetkowe w USD – wartość
Luka USD
Aktywa odsetkowe w EUR
Pasywa odsetkowe w EUR – wartość
Luka EUR
Aktywa odsetkowe w CHF
Pasywa odsetkowe w CHF – wartość
Luka CHF
Luka w oprocentowaniu
między aktywami a pasywami
2007
Poniżej 1 m-ca
Od 1 do 3 m-cy
Od 3 m-cy do
1 roku
112 771
388 153
102 434
130 959
-18 188
292 153
96 000
218 000
170 153
174
23 529
7 507
31 210
91
23 529
7 507
31 127
174
23 529
7 507
31 210
18 100
13 443
47 139
78 682
17 654
13 443
47 139
78 236
18 100
304 470
-291 027
47 139
90 765
229 504
320 284
8
9
81
640 651
90 765
229 504
320 284
8
9
81
640 651
170 145
-79 380
229 504
320 284
8
9
81
170 145
470 506
-79 294
132 159
171 704
8
-12 994
39 998
251 581
Bank sporządza raport VaR IR o 99-procentowym poziomie ufności oraz
10-dniowym okresie utrzymania pozycji, który przedstawia wielkość maksymalnej straty na danej pozycji netto, jaką Bank może ponieść z prawdopodobieństwem 99-proc. w ciągu następnych 10 dni roboczych od daty
raportu, w wyniku zmian parametrów cenowych (stóp procentowych) oraz
przy założeniu normalnej sytuacji rynkowej. Kalkulację wartości narażonej
na ryzyko stopy procentowej (VAR IR) przeprowadza się przy użyciu krzywych dochodowości dla CHF, EUR, PLN oraz USD (250 ostatnich danych
historycznych) oraz wartości ekspozycji portfela bankowego.
Bank w oparciu o rzeczywiste wahania rynkowych stóp procentowych
dokonuje weryfikacji poprawności modelu VaR IR zgodnie z metodologią
przeprowadzania back testów.
Od 1 roku do
2 lat
Od 2 do 5 lat
Powyżej 5 lat
Razem
396 774
39 917
937 615
396 774
39 917
600 000
-203 226
39 917
831 278
96 000
948 959
-11 344
13 003
-13 003
317 473
-238 791
Bank kwartalnie dokonuje oceny wpływu gwałtownych zmian stóp procentowych na wartość portfela Banku zgodnie z wewnętrzną metodologią
przeprowadzania stress testów. Analiza otrzymanych wyników odbywa się
poprzez odniesienie oszacowanej straty do aktualnej wysokości funduszy
własnych Banku oraz określenie jej istotności z punktu widzenia potencjalnego zagrożenia płynności Banku.
Poza powyżej wskazanymi metodami pomiaru Bank monitoruje ryzyko
stopy procentowej w ramach sporządzania Rachunku Zabezpieczenia
Listów Zastawnych (RZLZ), poprzez codzienną projekcję oraz analizę
RZLZ. Obejmują one badanie wrażliwości oraz stopnia pokrycia znanych
odsetek od wyemitowanych listów zastawnych znanymi odsetkami od
wierzytelności oraz instrumentów dodatkowych stanowiących podstawę
emisji listów zastawnych.
107
W celu ograniczania ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej Bank
wyznacza limit VaR IR nałożony na miarę wartości zagrożonej oraz monito-
(cd.)
ruje jego przestrzeganie. W roku 2008 limit ryzyka stopy procentowej
nie został przekroczony.
Wykorzystanie limitu na ryzyko stopy procentowej według stanu na koniec roku
Rodzaj limitu
Limit w roku 2008
(w tys.EUR)
2008
Limit w roku 2007
(w tys.EUR)
2007
VaR IR
270
99,94%
506
22,00%
(viii) Ryzyko płynności
Bank definiuje je jako ryzyko dla przychodów i kapitału wynikające z niemożliwości regulowania przez Bank zobowiązań w terminie ich wymagalności bez ponoszenia nieakceptowanych strat.
Ryzyko płynności jest identyfikowane przez Bank jako ryzyko trwale istotne
w działalności Banku. Z uwagi na obecną i docelową strukturę finansowania działalności poprzez emisje papierów własnych w formie hipotecznych
listów zastawnych, Bank podejmuje działania ograniczające narażenie
Banku na perturbacje płynnościowe identyfikując specyficzne dla Banku
ryzyko emisji listów zastawnych i wyznaczając kapitał wewnętrzny na
pokrycie tego ryzyka zgodnie z zasadami, o których mowa w punkcie (ix).
Bank identyfikuje i dokonuje pomiaru ryzyka płynności poprzez analizę
wskaźników płynności krótkoterminowej i płynności średnioterminowej
w odniesieniu do wyznaczonych limitów, analizę luki skumulowanej
w poszczególnych przedziałach czasowych w odniesieniu do limitu
płynności bieżącej oraz szczegółową analizę przyszłych przepływów
pieniężnych wynikających z terminów zapadalności aktywów i zobowiązań
pozabilansowych otrzymanych oraz terminów wymagalności pasywów
i zobowiązań pozabilansowych udzielonych.
Bank analizuje płynność długoterminową, poddając ocenie następujące
parametry: założone wolumeny poszczególnych pozycji bilansowych
(w szczególności długoterminowych kredytów na finansowanie nieruchomości) przedstawiane w Planie Finansowym Banku oraz bieżącą
i prognozowaną dostępność instrumentów refinansowania.
Bank określa wewnętrzną miarę ryzyka płynności długoterminowej
– wskaźnik pokrycia, który wskazuje stopień finansowania kredytów
długoterminowymi pasywami. Wskaźnik pokrycia wyliczany jest według
poniższej formuły:
Wp = (zobowiązania wobec banków + emisje własne
+ wolny kapitał*) / kredyty udzielone
* wolny kapitał – fundusze własne (z uwzględnieniem kapitałów rezerwowych) pomniejszone
o aktywa trwałe, wartości niematerialne i prawne, pożyczki podporządkowane.
Bank nie nakłada limitu na wskaźnik pokrycia.
Poziom wskaźników pokrycia według stanu na koniec roku
Okres
Bank określa wewnętrzne miary ryzyka płynności krótkoterminowej
i płynności średnioterminowej, które stanowią: luka płynności bieżącej
oraz wskaźniki płynności krótkoterminowej i płynności średnioterminowej
wyliczane dla poszczególnych przedziałów czasowych. Na ww. miary
płynności Bank nakłada limity. Przekroczenie limitów powoduje uruchomienie działań mających na celu przywrócenie ich pożądanych wartości,
w szczególności działań określonych w IS Plan awaryjny na wypadek
kryzysu płynności w Pekao Banku Hipotecznym S.A.
W roku 2008 Bank zidentyfikował jednorazowe przekroczenie limitu
płynności krótkoterminowej spowodowane wymagalnością zobowiązań
wynikających z umowy kredytowej o linię wielowalutową zawartej
z podmiotem dominującym. Umowa ta ma charakter odnawialny,
rokrocznie jest podpisywana przez strony na okres kolejnych 12 miesięcy.
108
2008
2007
powyżej 1 roku
0,66
0,81
powyżej 3 lat
powyżej 5 lat
powyżej 10 lat
0,65
0,61
0,21
0,67
0,64
0,27
Bank dokonuje codziennej kalkulacji nadzorczych miar płynności.
Nadzorcze miary ryzyka płynności krótkoterminowej stanowią:
1. Luka płynności krótkoterminowej – obliczana jako różnica pomiędzy
sumą wartości podstawowej i uzupełniającej rezerwy płynności w dniu
sprawozdawczym a wartością środków obcych niestabilnych;
2. Współczynnik płynności krótkoterminowej – obliczany jako iloraz sumy
wartości podstawowej i uzupełniającej rezerwy płynności w dniu sprawozdawczym do wartości środków obcych niestabilnych.
Nadzorcze miary ryzyka płynności długoterminowej, które stanowią:
1. Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi
– obliczany jako iloraz funduszy własnych Banku pomniejszonych
o łączną wartość wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego
i z tytułu ryzyka rozliczenia dostawy oraz ryzyka kontrahenta do aktywów niepłynnych;
2. Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej
płynności funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi –
obliczany jako iloraz sumy funduszy własnych pomniejszonych o łączną
wartość wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego i z tytułu
ryzyka rozliczenia dostawy oraz ryzyka kontrahenta i środków obcych
stabilnych do sumy aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej
płynności.
Na nadzorcze normy płynności nałożone są limity. W ciągu całego 2008
roku Bank dwukrotnie zidentyfikował nieznaczne przekroczenie limitu
nałożonego na współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów
o ograniczonej płynności funduszami własnymi i środkami obcymi
stabilnymi. Powodem przekroczenia długoterminowej normy płynności
była istotna deprecjacja wartości złotego w stosunku do walut obcych.
Zgodnie z zasadami postępowania określonymi przez nadzór bankowy
Bank poinformował Komisję Nadzoru Finansowego o przekroczeniu limitu
i podjął działania polegające na ograniczeniu wielkości długoterminowych
ekspozycji walutowych poprzez całkowite zaprzestanie udzielania kredytów walutowych i denominowanych w walutach obcych.
Zapadalność finansowych aktywów i pasywów według czasu pozostającego na dzień bilansowy do umownej zapadalności.
Do 1 m-ca
Powyżej
1 m-ca do
3 miesięcy
Powyżej
3 m-cy do
1 roku
Powyżej
1 roku do
5 lat
Powyżej
5 lat
Odsetki / Utrata
wartości
Aktywa
Kasa i operacje z bankiem centralnym
Należności od banków
Pozostałe instrumenty finansowe wyceniane do
wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
Należności od klientów
Pozostałe aktywa
Razem aktywa
126
6 594
1
48
2 569
73 243
12 126
55 619
14 673
135
315 088
60 773
1 402 634
-48 413
4 795
19 329
104 135
12 126
70 292
378 565
1 402 634
-48 412
317 676
250 326
104 278
4 749
6 448
Pasywa
Pasywa finansowe wyceniane do wartości
godziwej przez rachunek zysków i strat
Depozyty klientów
Zobowiązania z tytułu emisji własnych
papierów wartościowych
Pozostałe pasywa
Razem pasywa
2 039
682
23 759
3 983
8 541
914 041
9 331
335 739
-231 604
256 774
-244 648
Najistotniejsze źródła finansowania aktywów stanowią, obok funduszy własnych, emisje własnych dłużnych papierów wartościowych – listów zastawnych.
Niedopasowanie terminów zapadalności aktywów i pasywów wynika
w głównej mierze z długoterminowego charakteru działalności kredytowej
Banku. W celu minimalizacji ryzyka z tym związanego Bank pozyskuje
104 278
-33 986
938 482
-559 917
22
11 750
261 715
270 256
1 132 378
13 811
-62 223
pasywa długoterminowe poprzez emisje własnych papierów dłużnych
(listów zastawnych), wykonuje analizy płynności długoterminowej oraz
weryfikuje odnawialność pasywów. Zobowiązania wymagalne w ciągu
najbliższych kilku miesięcy po dacie sprawozdawczej Bank zamierza zastąpić zobowiązaniami o stabilnym charakterze, pochodzącymi od podmiotu
dominującego lub instytucji finansowych (podmiotów regulowanych).
109
(cd.)
Zapadalność finansowych aktywów i pasywów według czasu pozostającego na dzień bilansowy do umownej zapadalności.
Do 1 m-ca
Powyżej
1 m-ca do
3 miesięcy
Powyżej
3 m-cy do
1 roku
Powyżej
1 roku do
5 lat
Powyżej
5 lat
Odsetki / Utrata
wartości
Aktywa
Kasa i operacje z bankiem centralnym
Należności od banków
Pozostałe instrumenty finansowe wyceniane
do wartości godziwej przez rachunek zysków
i strat
Należności od klientów
Pozostałe aktywa
Razem aktywa
29
11 104
2
46
1 215
140
4 369
61 890
10 291
34 786
4 795
51 087
63 861
22 467
273 695
61 829
1 176 948
-33 485
64 001
362 360
1 176 948
-33 483
17 606
90 675
Pasywa
Pasywa finansowe wyceniane do wartości
godziwej przez rachunek zysków i strat
Depozyty klientów
Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów
wartościowych
Pozostałe pasywa
Razem pasywa
170 077
304 259
557
201
3 052
8 100
181 786
-91 111
15
15
51 072
Najistotniejsze źródła finansowania aktywów stanowią, obok funduszy
własnych, emisje własnych dłużnych papierów wartościowych – listów
zastawnych.
Niedopasowanie terminów zapadalności aktywów i pasywów wynika
w głównej mierze z długoterminowego charakteru działalności kredytowej
Banku. W celu minimalizacji ryzyka z tym związanego Bank pozyskuje
pasywa długoterminowe poprzez emisje własnych papierów dłużnych
(listów zastawnych), wykonuje analizy płynności długoterminowej oraz
weryfikuje odnawialność pasywów o charakterze średnioterminowym
(umowy kredytowe zawarte z Bayerische Landesbank oraz z podmiotem
dominującym wobec Banku).
110
1 643
231
8 017
39 996
911 441
40 227
23 774
1 215 901
-853 541
18
9 739
254 242
262 259
914 689
11 400
-44 883
Wyniki analizy płynności długoterminowej przeprowadzonej w roku 2008
wskazują na silne powiązanie bezpieczeństwa płynnościowego Banku ze
stabilnością finansową podmiotu dominującego. Wskazują również na
ograniczenie możliwości pozyskiwania alternatywnych, stabilnych źródeł
finansowania. W obliczu globalnego kryzysu na rynkach finansowych Bank
dostrzega wysokie ryzyko spadku rentowności prowadzonej działalności
wynikające ze znacznego wzrostu kosztów refinansowania.
(ix) Ryzyko emisji listów zastawnych
Bank definiuje je jako ryzyko poniesienia strat w wyniku braku możliwości
pozyskania nabywców listów zastawnych lub konieczności wcześniejszego
niż planowany wykupu wyemitowanych listów zastawnych.
Bank uznaje ryzyko emisji listów zastawnych za istotne w przypadku
przekroczenia któregokolwiek z wewnętrznych limitów zabezpieczenia
oraz szacuje kapitał wewnętrzny na ten rodzaj ryzyka.
Bank monitoruje ryzyko emisji listów zastawnych poprzez weryfikację
przestrzegania limitów wewnętrznych i limitów ustawowych.
Limity ustawowe związane z emisją listów zastawnych i poziom wykorzystania wg stanu na 31 grudnia 2008
Stan na
31 grudnia 2008
Maksymalny
limit ustawowy
Stosunek ogólnej kwoty wierzytelności z tytułu kredytów zabezpieczonych hipoteką i nabytych wierzytelności innych banków z tytułu takich kredytów, w części przekraczającej 60% bankowo-hipotecznej wartości
nieruchomości do ogólnej kwoty wierzytelności zabezpieczonych hipoteką (w %).
13,57%
30%
art. 14
Stosunek wartości hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie do 60% ogólnej kwoty
bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, stanowiących przedmiot zabezpieczenia wierzytelności
wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %).
72,34%
100%
art. 15 ust.1
pkt. 5
Stosunek ogólnej wartości nabytych akcji i udziałów innych podmiotów do funduszy własnych banku (w %).
0,00%
10%
art. 15 ust. 2 Stosunek ogólnej wartości przyjętych lokat terminowych, zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji do funduszy własnych Banku.
287,91%
600%
art. 15 ust. 3 Stosunek ogólnej wartości przyjętych lokat terminowych, zaciągniętych kredytów i pożyczek, wyemitowanych obligacji oraz listów zastawnych do ogólnej kwoty wierzytelności z tytułu kredytów zabezpieczonych
hipoteką i niezabezpieczonych hipoteką, jeżeli kredytobiorcą, gwarantem lub poręczycielem spłaty są
podmioty wymienione w art. 3 ust. 2 pkt.1 ustawy oraz nabytych wierzytelności innych banków z tytułu
takich kredytów.
85,63%
100%
384,69%
4000%
art. 18 ust. 1 Stosunek nominalnej wartości hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie do nominalnej
wartości wierzytelności zabezpieczonych hipoteką oraz środków dodatkowych, wpisanych do rejestru
zabezpieczenia listów zastawnych.
62,23%
100%
art. 18 ust. 2 Stosunek kosztów z tytułu odsetek od hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie (narastająco od początku roku obrotowego) do przychodów z tytułu odsetek od wierzytelności zabezpieczonych hipoteką oraz środków dodatkowych, wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych
(narastająco od początku roku obrotowego).
60,27%
100%
art. 18 ust. 3 Stosunek wartości – wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych – papierów
wartościowych emitowanych lub gwarantowanych przez podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt. 1
ustawy, lokat w NBP oraz gotówki do nominalnej wartości wierzytelności zabezpieczonych hipoteką wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %).
2,65%
10%
art. 23 zd. 1
Stosunek wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotekami ustanowionymi w trakcie realizacji inwestycji
budowlanych do ogólnej wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie, wpisanych do rejestru
zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %).
6,73%
10%
art. 23 zd. 2
Stosunek wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotekami ustanowionymi na nieruchomościach
przeznaczonych pod zabudowę, zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego do ogólnej wartości
wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie, wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów
zastawnych (w %).
0,08%
1%
Ustawa
Wyszczególnienie
art.13 ust.1
art. 17
Stosunek ogólnej wartości listów zastawnych znajdujących się w obrocie do sumy funduszy własnych
Banku i rezerwy na zabezpieczenie listów zastawnych.
111
(cd.)
Limity ustawowe związane z emisją listów zastawnych i poziom wykorzystania wg stanu na 31 grudnia 2007
Stan na
31 grudnia 2007
Maksymalny
limit ustawowy
8,38%
30%
91,52%
100%
0,00%
10%
Stosunek ogólnej wartości przyjętych lokat terminowych, zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji do funduszy własnych Banku.
204,59%
600%
art. 15
ust. 3
Stosunek ogólnej wartości przyjętych lokat terminowych, zaciągniętych kredytów i pożyczek, wyemitowanych obligacji oraz listów zastawnych do ogólnej kwoty wierzytelności z tytułu kredytów zabezpieczonych
hipoteką i niezabezpieczonych hipoteką, jeżeli kredytobiorcą, gwarantem lub poręczycielem spłaty są
podmioty wymienione w art. 3 ust. 2 pkt.1 ustawy oraz nabytych wierzytelności innych banków z tytułu
takich kredytów.
89,80%
100%
art. 17
Stosunek ogólnej wartości listów zastawnych znajdujących się w obrocie do sumy funduszy własnych
Banku i rezerwy na zabezpieczenie listów zastawnych.
402,01%
4000%
art. 18
ust. 1
Stosunek nominalnej wartości hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie do nominalnej
wartości wierzytelności zabezpieczonych hipoteką oraz środków dodatkowych, wpisanych do rejestru
zabezpieczenia listów zastawnych.
79,92%
100%
art. 18
ust. 2
Stosunek kosztów z tytułu odsetek od hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie (narastająco od początku roku obrotowego) do przychodów z tytułu odsetek od wierzytelności zabezpieczonych
hipoteką oraz środków dodatkowych, wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów
zastawnych (narastająco od początku roku obrotowego).
58,31%
100%
art. 18
ust. 3
Stosunek wartości – wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych – papierów
wartościowych emitowanych lub gwarantowanych przez podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt.
1 ustawy, lokat w NBP oraz gotówki do nominalnej wartości wierzytelności zabezpieczonych hipoteką
3,29%
10%
art. 23
zd. 1
Stosunek wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotekami ustanowionymi w trakcie realizacji inwestycji
budowlanych do ogólnej wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie, wpisanych do rejestru
zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %).
6,84%
10%
art. 23
zd. 2
Stosunek wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotekami ustanowionymi na nieruchomościach
przeznaczonych pod zabudowę, zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego do ogólnej wartości
wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie, wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów
zastawnych (w %).
0,08%
1%
Ustawa
Wyszczególnienie
art.13 ust.1
Stosunek ogólnej kwoty wierzytelności z tytułu kredytów zabezpieczonych hipoteką i nabytych wierzytelności innych banków z tytułu takich kredytów, w części przekraczającej 60% bankowo-hipotecznej wartości
nieruchomości do ogólnej kwoty wierzytelności zabezpieczonych hipoteką (w %).
art. 14
Stosunek wartości hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie do 60% ogólnej kwoty
bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, stanowiących przedmiot zabezpieczenia wierzytelności
art. 15
ust.1 pkt. 5
Stosunek ogólnej wartości nabytych akcji i udziałów innych podmiotów do funduszy własnych banku (w %).
art. 15
ust. 2
Poza pomiarem limitów ustawowych i limitów wewnętrznych nałożonych na limity ustawowe, w procesie zarządzania ryzykiem emisji listów
zastawnych Bank ogranicza ryzyko emisji listów zastawnych poprzez:
1. wypełnianie obowiązków z tytułu przeprowadzonych emisji listów zastawnych, w szczególności dbanie o terminowość płatności odsetkowych,
2. dbanie o utrzymywanie nadzabezpieczenia emisji listów zastawnych,
3. wpisywanie na bieżąco do Rejestru Zabezpieczenia Listów Zastawnych
wierzytelności Banku spełniających kryteria wpisu,
4. kontrolę kredytów wpisanych do Rejestru Zabezpieczenie Listów
Zastawnych pod względem spełniania warunków wpisu.
112
W dniu 11 grudnia 2008 upłynęła z mocy prawa 6-letnia kadencja
powiernika przy Pekao Banku Hipotecznym. Ponieważ w dniu
09 września 2008 upłynęła także kadencja zastępcy powiernika, od dnia
11 grudnia 2008 nie funkcjonuje przy Banku żaden z powierników.
W dniach 26-27 listopada 2008 złożono do Komisji Nadzoru Finansowego
wnioski o powołanie nowego powiernika i jego zastępcy. Do dnia sporządzenia sprawozdania KNF nie podjął decyzji w tej sprawie.
(x) Pozostałe ryzyka – ryzyko biznesowe
Pozostałe ryzyka to ryzyko biznesowe (w tym m.in. reputacji) rozumiane
jako ryzyko strat wynikających z niekorzystnych zmian zachodzących
w otoczeniu biznesowym, podjęcia niekorzystnych decyzji, nieprawidłowego
wprowadzenia podjętych decyzji lub braku podjęcia odpowiednich działań,
które miałyby być odpowiedzią na zachodzące na rynku zmiany.
Pomiar ryzyka biznesowego ma na celu określenie, czy czynniki determinujące to ryzyko, tj. głównie decyzje strategiczne podejmowane przez
Bank, zmiany w otoczeniu Banku, uwarunkowania prawne determinujące
działalność Banku, koszty działania oraz ocena (reputacja) Banku przez
jego klientów i inne zewnętrzne podmioty, nie powodują zakłóceń
w prowadzeniu działalności biznesowej i umożliwiają rozwój Banku zgodnie z przyjętymi założeniami.
Pomiar ten następuje poprzez comiesięczne porównanie faktycznie uzyskanych przez Bank wyników w odniesieniu do założeń Planu Finansowego Banku w zakresie co najmniej następujących elementów tego planu:
1. wynik finansowy,
2. wynik odsetkowy,
3. wynik z prowizji,
4. wynik z pozycji wymiany,
5. wynik z rezerw,
6. koszty działania.
Niezależnie od powyższego Bank może oceniać poziom ryzyka biznesowego przez porównanie planowanych i faktycznie realizowanych
wyników / działań w zakresie innych istotnych elementów mających wpływ
na działalność Banku, np. takich jak poziom realizowanej sprzedaży,
jakość portfela kredytowego, skuteczność kampanii marketingowych,
poziom zaawansowania projektów realizowanych przez Bank itp.
Niezależnie od powyższego, Bank opracowuje także raporty sporządzane
„ad hoc” – w zależności od bieżących potrzeb – które to zainteresowane
merytorycznie komórki organizacyjne Banku wykorzystują w bieżącej
działalności.
Bank ogranicza ryzyko biznesowe poprzez:
1. konsultowanie z Radą Nadzorczą Banku lub nawet uzyskiwanie
zgody Rady Nadzorczej Banku – jeśli wynika to ze Statutu lub innych
wewnętrznych regulacji Banku – na rozpoczęcie realizacji działań
istotnych dla Banku,
2. uzyskiwanie opinii / akceptacji odpowiednich organów Grupy Kapitałowej – jeśli wynika to z wewnętrznych zasad działania tej Grupy – na
prowadzenie określonych rodzajów działalności lub określonych zasad
prowadzenia tej działalności,
3. obowiązek przeprowadzania wewnętrznych konsultacji w zakresie
nowo wprowadzanych produktów / nowych rodzajów działalności pod
kątem oceny ryzyk, które produkty / działania te mogą generować
i wprowadzania metod ograniczania tych ryzyk,
4. prowadzenie działalności zgodnie z obowiązującymi w Banku wewnętrznymi regulacjami oraz ogólnie obowiązującymi przepisami prawa,
5. możliwość outsorcowania części z czynności realizowanych przez
Bank, jeśli outsorcing ten jednocześnie:
a) jest dozwolony w ramach ogólnie obowiązujących przepisów prawa,
b) nie powoduje wzrostu poziomu ryzyka biznesowego Banku,
c) jest uzasadniony ekonomicznie,
6. możliwość ubezpieczenia się od skutków zmaterializowania się wybranych elementów składowych ryzyka biznesowego,
7. możliwość skorzystania ze wsparcia stron trzecich (np. kancelarie
prawne, audytor Banku, firmy konsultingowe) przed podjęciem określonych decyzji.
40. Zarządzanie kapitałem własnym
Przy zarządzaniu ryzykiem biznesowym Bank kieruje się założeniami
określonymi w:
1. Strategii Banku,
2. Polityce Kredytowej Banku,
3. planach rozwojowych Banku,
4. innych formalnie obowiązujących dokumentach określających istotne
aspekty działalności Banku,
5. dobrych praktykach bankowych i biznesowych, nawet jeśli nie zostały
one formalnie spisane.
Podstawowymi narzędziami wykorzystywanymi w zarządzaniu przedmiotowym ryzykiem są raporty i informacje okresowe sporządzane zgodnie
z zasadami określonymi w wewnętrznych regulacjach Banku i przekazywane ALCO, KKB, KRO, Zarządowi Banku oraz Radzie Nadzorczej Banku.
Proces zarządzania kapitałem Banku odbywa się zgodnie z wymogami
regulacyjnymi, w szczególności zapisami Uchwały nr 4 / 2007 Komisji
Nadzoru Bankowego z dnia 13 marca 2007 r. Wyliczenia regulacyjnego
wymogu kapitałowego Bank dokonuje w oparciu o zapisy Uchwały
nr 1 / 2007 Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 13 marca 2007 r.,
wykorzystując metodę standardową dla ryzyka kredytowego oraz
metodę standardową dla ryzyka operacyjnego.
Bank spełniał warunek utrzymywania kapitału regulacyjnego na poziomie
nie niższym od wyliczonego wymogu kapitałowego, co znajduje swoje
odzwierciedlenie w wyliczanym współczynniku wypłacalności na poziomie
nie niższym niż 8%. Współczynnik wypłacalności na 31 grudnia 2008 r.
wynosił 15,03 % (na 31 grudnia 2007 r. współczynnik wypłacalności
wynosił 15,77 %, i był wyliczony zgodnie z Uchwałą nr 1 / 2007 Komisji
Nadzoru Bankowego z dnia 13 marca 2007 r., z uwzględnieniem §14.).
113
(cd.)
W roku 2008 Bank wprowadził zmiany w metodologii obliczania minimalnych wymogów kapitałowych wynikające z ww. regulacji nadzorczych.
Polegały one na zastosowaniu nowych wag ryzyka w kalkulacji wartości
aktywów narażonych na ryzyko kredytowe oraz wyliczeniu wymogu
kapitałowego na ryzyko operacyjne.
W celu monitoringu właściwego poziomu kapitalizacji Bank dokonuje
wyliczeń wymogów kapitałowych zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi (regulacyjny wymóg kapitałowy) oraz dokonuje kalkulacji
wewnętrznego wymogu kapitałowego w oparciu o metodologię własną
(kapitał wewnętrzny).
Na dzień 31 grudnia 2008 r. Bank posiadał fundusze własne podstawowe
w wysokości 238 102 tys. złotych a na 31 grudnia 2007 r. w kwocie
237 058 tys. złotych. W obu okresach brak było funduszy
uzupełniających.
Kapitał własny Banku nie może być niższy od regulacyjnego wymogu
kapitałowego. Procesy wewnętrzne Banku zapewniają przestrzeganie
tej zasady.
Dodatkowo, Bank analizuje zależności pomiędzy bazą kapitałową
a ponoszonym ryzykiem w taki sposób, aby zapewnić wystarczający
poziom kapitałów własnych w celu pokrycia ponoszonego przez Bank
istotnego ryzyka działalności, z uwzględnieniem sytuacji obecnej oraz
oczekiwań dotyczących przyszłości.
Kapitał własny Banku nie powinien być niższy od kapitału wewnętrznego
wyliczonego według własnej metodologii. Tym samym, w przypadku gdy
wewnętrzny wymóg kapitałowy jest wyższy co do wartości od regulacyjnego wymogu kapitałowego, kwota wymogu kapitału wewnętrznego staje
się wiążącym minimalnym poziomem kapitału.
Podpisy
Zarząd Banku
Data
Imię i Nazwisko
Stanowisko / Funkcja
25.02.2009
Irena Stocka
Prezes Zarządu
25.02.2009
Krzysztof Puchalski
Członek Zarządu
25.02.2009
Jerzy Tofil
Członek Zarządu
Agata Kwaśniak
Dyrektor Finansowy
Prokurent
Podpis
...............................................................
.................................................................
.................................................................
Osoba sporządzająca sprawozdanie
25.02.2009
114
.................................................................
for the financial year ended 31 December 2008
prepared according to the International Financial Reporting Standards
Selected financial data of the annual
individual statement of accounts
118
Profit and loss account
119
Balance sheet
120
Breakdown of changes in equity capital
121
Cash flow statement
122
Notes to the individual statement of accounts
a. Declaration of conformity
123
b. Basis for preparation of the statement of accounts
c. Foreign currencies
d. Financial derivatives and hedge accounting
e. Financial assets and liabilities
f. Netting of financial instruments
g. Impairment
h. Tangible fixed assets
i. Intangible assets
j. Other balance sheet items
k. Revaluation write-off due to impairment
of non-financial assets
l. Equity capital
m.Employee benefits
n. Financial result on interests
o. Revenues and expenses due to fees and commissions
p. Financial result on currency exchange
q. Financial result on financial instruments measured
at fair value through financial result
r. Other operating revenues and expenses
s. Income tax
t. Reporting on segments of operation
u. Fixed assets held for sale and discontinued operations
123
123
126
126
126
128
128
129
129
130
130
130
130
130
131
131
131
131
131
132
132
1. Net interest revenues 2. Financial result on commissions 3. Financial result on currency exchange
4. Financial result on operations on financial instruments
measured at fair value through the profit and loss account
5. Other operating revenues
6. General administrative expenses 7. Revaluation write-offs due to impairment of debt receivables
8. Other operating expenses
9. Income tax
10.Profit per one share 11.Cash, cash in central bank
12.Receivables from financial sector 13.Financial assets measured at fair value
through financial result
14.Loans and credits granted to clients
15.Change in reserves for loans and credits
16.Other financial assets
17.Assets held for sale
18.Tangible fixed assets
19.Intangible assets
20.Other assets
21.Liabilities due to banks
22.Financial liabilities measured at fair value
through financial result
23.Liabilities due to clients
24.Liabilities due to the issue of own securities
25.Reserves
26.Other liabilities
27.Capitals and reserves
28.Hedge accounting
29.Fair value
30.Payments due to the lease agreement
31.Reporting on segments of operation
32.Contingent liabilities
33.Assets used as hedging
34.Cash and cash equivalents
35.Affiliated entities
36.Agreements significant for the Bank,
agreements of cooperation
37.Events after the balance sheet date
38.Main estimated amounts applied in the accounting policy
39.Risk report
40.Equity capital management
133
133
133
133
134
134
134
134
135
135
136
136
137
137
139
139
140
141
141
142
142
144
144
145
145
146
147
148
149
150
151
152
152
153
153
154
155
155
156
156
171
117
Selected financial data of the annual individual
statement of accounts
In thousands PLN
In thousands EUR
2008
2007
2008
2007
48,597
2,580
23,300
23,300
18,720
1,919,340
1,810,297
925,791
674,319
261,715
223,000
2,230
117
8.39
15.03%
50,175
2,670
20,830
20,830
16,751
1,711,588
1,553,200
961,176
475,979
254,242
223,000
2,230
114
8.22
15.77%**
13,759
730
6,597
6,597
5,300
460,009
433,874
221,885
161,614
62,725
53,446
2,230
28
2.01
15.03%
13,285
707
5,515
5,515
4,435
477,830
433,612
268,335
132,881
70,978
62,256
2,230
32
2.29
15.77%**
Specification
Financial result on interests
Financial result on commissions
Operating financial result
Gross profit
Net profit
Balance sheet total
Net receivables from clients
Liabilities due to issue of securities
Liabilities due to banks
Equity capital
Initial capital
Number of shares
Book value per one share (PLN / EUR)
Profit per one share* (PLN / EUR)
Solvency ratio
* Profit per one share calculated on the basis of the weighted average number of shares.
** Solvency ratio as on 31 December 2007 is calculated in accordance with the regulations binding in 2007, i.e. the Resolution No. 1/2007 of the Commission for Banking Supervision
of 13 March 2007, including §14.
118
Profit and loss account
For the financial year ended 31 December 2008
2008
In thousands PLN
2007
Note
Total
Total
Revenues due to interests
Costs of interests
Financial result on interests
1
1
1
130,312
-81,715
48,597
116,012
-65,837
50,175
Revenues due to commissions
Costs of fees and commissions
2
2
2
3,136
-556
2,580
3,541
-871
2,670
Financial result due to currency exchange
Financial result on operations on financial instruments measured
at fair value through the profit and loss account
Other operating revenues
3
7,271
3,561
4
5,881
5,727
5
940
14,092
453
9,741
General administrative expenses
Costs due to permanent impairment
Other operating expenses
6
7
8
-24,578
-16,815
-576
-41,969
-21,814
-19,086
-856
-41,756
Operating financial result
23,300
20,830
Gross profit
23,300
20,830
9
-4,580
18,720
-4,079
16,751
10
8.39
8.22
Obligatory charges on the financial result
Profit after taxation
Profit per one share (PLN)
119
(cont)
Balance sheet
As on 31 December 2008
In thousands PLN
Note
2008
2007
11
12
13
28
14
16
17
18
19
20
20a
126
6,595
2,617
135
1,810,297
75,446
4,795
606
209
18,514
15,362
1,919,340
29
11,106
5,770
22,467
1,553,200
96,615
4,795
773
433
16,400
13,385
1,711,588
21
22
28
23
24
25
25a
26
674,319
11,879
23,759
12,546
925,791
4,190
3,864
5,141
1,657,625
475,979
557
201
11,333
961,176
2,540
2,267
5,560
1,457,346
Assets
Cash, cash in central bank
Deposits in other banks and loans and credits granted to other banks
Financial assets measured at fair value through financial result
Security derivative instruments
Loans and credits granted to clients
Assets held for sale
Tangible fixed assets
Intangible assets
Other assets
including assets due to deferred tax
Total assets
Liabilities
Financial liabilities measured at fair value through financial result
Liabilities due to clients
Liabilities due to the issue of own securities
Reserves
including a reserve for deferred income tax
Other liabilities
Total liabilities
Equity capital
Initial capital
Supplementary capital
Reserve capital
27
27
27
223,000
10,246
6,100
223,000
8,906
6,100
Revaluation capital
Retained profit
Current year profit
Equity capital
Total liabilities and equity capital
27
27
3,649
0
18,720
261,715
1,919,340
-515
0
16,751
254,242
1,711,588
120
Breakdown of changes in equity capital
In thousands PLN
Balance as on 31 December 2007
Balance as on 1 January 2008
Change in net value of assets available for sale,
after taxation
Change in the financial result due to valuation of
security instruments, after taxation
Dividend for shareholders for 2007
Increase of funds
Division of the financial result
Coverage of retained loss
Current year’s net profit
Total equity capital
Note
Share Supplementary
capital
capital
Reserve
capital
Revaluation
capital
Retained
and current
year profit
27
223,000
223,000
8,906
8,906
6,100
6,100
-515
-515
16,751
16,751
27
0
0
0
-977
0
27
0
0
0
5,141
0
0
0
0
0
0
223,000
0
0
1,340
0
0
10,246
0
0
0
0
0
6,100
0
0
0
0
0
3,649
-15,411
0
-1,340
0
18,720
18,720
261,715
Share Supplementary
capital
capital
Reserve
capital
Revaluation
capital
Retained
and current
year profit
In thousands PLN
Change in net value of assets available for sale,
after taxation
Change in the financial result due to valuation of
security instruments, after taxation
Dividend for shareholders for 2006
Increase of funds
Division of the financial result
Coverage of retained loss
Current year’s net profit
Total equity capital
Note
27
195,400
195,400
6,460
6,460
6,100
6,100
-251
-251
30,061
30,061
27
0
0
0
-155
0
27
0
0
0
-109
0
0
0
0
0
-27,615
27,600
0
0
0
223,000
0
2,446
0
0
8,906
0
0
0
0
6,100
0
0
0
0
-515
0
-2,446
0
16,751
16,751
254,242
121
(cont)
Cash flow statement
In thousands PLN
2008
2007
18,720
102,578
790
127,505
-5,937
-19
16,592
20,304
-273,689
46,017
147,991
0
23,024
121,298
16,751
249,895
862
37,963
-7,805
-2
18,396
-10,645
43,799
-1,286
165,052
0
3,561
266,646
-417
38
0
0
0
865
486
-370
80
0
0
0
729
439
-15,411
0
0
0
-40,000
-70,787
0
-126,198
-27,615
0
0
100,000
-309,946
-54,769
27,600
-264,730
-4,414
11,135
6,721
-4,414
2,355
8,780
11,135
2,355
Operating activity
Net profit
Total adjustments
Depreciation
Interests and shares in profits (dividends)
Paid income tax
Profit / loss on sale of investments
Adjustment in revaluation write-offs
Adjustment in assets available for sale
Adjustment in receivables from banks and clients
Adjustment in other assets
Adjustment in liabilities from banks and clients
Adjustment in liabilities due to own issue
Change in other liabilities
Net operating cash flow
Investment activity
Acquisition of tangible fixed assets and intangible assets
Disposal of tangible fixed assets and intangible assets
Acquisition of shares in subsidiary entities
Disposal of shares in subsidiary entities
Other expenses connected with investment activity
Other revenues connected with investment activity
Net cash flow from investment activity
Financial activity
Disbursed dividends
Incurring long-term loans and credits
Repayment of long-term loans and credits
Issue of securities
Buyout of own securities
Paid interests on financing of the bank
Revenues from the issue of shares
Net cash flow from financial activity
Total net cash flow
Cash as on the beginning of the period
Cash as on the end of the period
Balance sheet change of cash
122
Notes to the individual statement
of accounts
Pekao Bank Hipoteczny S.A. is seated in Poland. The Bank is registered in
the Regional Court for the Capital City of Warsaw – the 12th Commercial
Department of the National Court Register. The statement of accounts of
the Bank for the year ended 31 December 2008 contains individual data
of the bank.
On 3 June 2008, the Extraordinary General Meeting of Shareholders
passed a resolution on amending the Articles of Associations of
the Company to change the name of the Bank from “BPH Bank
Hipoteczny S.A.” into “Pekao Bank Hipoteczny S.A.”. The change
of the name was recorded in the register of enterprises of
the National Court Register on 31 July 2008.
The parent entity for the Bank is Bank Pekao S.A.
The Bank belongs to the Capital Group of Bank Pekao S.A. and its statements of accounts, for the purposes of supervision, are consolidated with
Bank Pekao S.A.
5. issuing public mortgage bonds based on:
– receivables of the Bank due to granted loans not secured by mortgage specified in Item 2,
– acquired receivables of other banks due to loans granted by these
banks that are not secured by mortgage specified in Item 2.
Significant accounting principles
a. Declaration of conformity
This annual individual statement of accounts of the Bank has been
prepared in conformity with the requirements set forth in the International
Financial Reporting Standards (IFRS) concerning the preparation of individual statements of accounts, approved by the European Union, and in
the scope not regulated by the aforementioned Standards – in conformity
with the requirements set forth in the Accountancy Act of 29 September
1994 (Dz. U. z 2002 r., nr 76, poz. 694 and subsequent amendments)
and the executive regulations introduced on the basis of this Act.
The Bank prepares this individual statement of accounts in conformity
with the provisions of Article 45 Item 1b and 1c of the Accountancy Act
of 29 September 1994.
b. Basis for preparation of the statement of accounts
The statements of the Capital Group of Bank Pekao S.A. are directly
consolidated with the statements of accounts of the chief shareholder
of Bank Pekao S.A. The Capital Group of Bank Pekao S.A. belongs to
the Capital Group of UniCredito Italiano S.p.A. in Italy.
Scope of activity of the Bank.
Pekao Bank Hipoteczny S.A. operates as a specialised bank and performs
exclusively the activities specified in the Act on Mortgage Bonds and
Mortgage Banking of 29 August 1997 (consolidated text: Dz.U. of 2003,
Nr 99, poz. 919, with further amendments).
Main activities of the Bank include:
1. granting loans secured by mortgage,
2. granting loans not secured by mortgage, specified in Article 3 Item 2
of the Act,
3. acquiring receivables of other banks due to loans granted by these
banks that are secured by mortgage and receivables due to loans not
secured by mortgage, specified in Item 2,
4. issuing mortgage bonds based on:
– receivables of the Bank due to granted loans secured by mortgage,
– acquired receivables of other banks due to loans granted by these
banks that are secured by mortgage,
This statement of accounts has been prepared using figures expressed
in Polish zlotys (PLN) and rounded to the nearest thousand zlotys.
Pursuant to the Resolution of the Minister of Finance of 19 October 2005
on current and periodic information submitted by the issuer of securities, the Bank presents selected financial data converted into euro (EUR).
Pursuant to § 89 of the aforementioned resolution, particular items of the
balance sheet are converted according to the average exchange rate set
by the National Bank of Poland as on the balance sheet date, whereas
particular items of the profit and loss account are converted according
to the exchange rate equal to the arithmetic mean of average exchange
rates set by the National Bank of Poland as on the last day of each and
every ended month of the financial year.
This statement of accounts has been prepared on historical cost basis,
except financial derivatives and assets available for sale. The remaining
items of financial assets and liabilities (including loans) are demonstrated
according to the value of depreciated cost less revaluation write-offs due
to impairment.
Preparation of the statement of accounts in conformity with IFRS requires
the management to perform subjective assessments, estimations and
adoption of certain assumptions that have influence on the applied
accounting principles and on the demonstrated amounts of assets,
123
liabilities, revenues and expenses. Estimations and assumptions are
adopted on the basis of historic data and a range of other factors that are
considered appropriate in the given conditions. The results provide the
basis for estimations concerning the balance sheet value of assets and
liabilities, which cannot be specified unequivocally on the basis of other
sources. The actual results can differ from estimated values.
The estimations and assumptions are subject to periodic reviews.
The adjustments in the estimations are recognised in the period during
which a given estimated value was adjusted, provided that the adjustment
applies exclusively to this period, or in the period during which a given
(cont)
estimated value was adjusted and in the subsequent periods, if the adjustment has influence on both the current period and the subsequent periods.
The accounting principles presented below have been applied to all
reporting periods presented in the statement of accounts.
In the period covered by the Statement of Accounts, the Bank did not
apply any significant changes to the accounting principles as compared
to the principles applied in the previous reporting period. The changes
determined by the amendment of the IAS did not have any significant
influence on the valuation of assets and liabilities of the Bank.
Application of the standards not yet in operation
Date of enactment
for the periods
starting on or after:
Type of expected change in
the accounting principles
Potential influence on
the statement of accounts
Changes to IFRS 2
Share-based payment
transactions
Clarification of the influence of non-vesting conditions
on the valuation of capital instruments.
The Bank expects that the revised standard
will not have any influence on the presentation
of the statement of accounts.
1 January 2009
Revised IFRS 3
Business combinations
The scope of the revised standard has been expanded
by hitherto excluded business combinations. The definition of business has been clarified. The scope of contingent liabilities to which costs of business combination
can be attributed has been narrowed down. Transaction
costs have been excluded from costs that may be
included in the costs of business combination. The
principles of demonstration of business combination
cost adjustments due to future events. Recognition of
minority interests at fair value has been introduced.
1 July 2009
IFRS 8
Operating segments
The standard requires the recognition of information on
operating segments on the basis of components of an
entity that are monitored for the purposes of the operating decision-making process. Operating segments
are components of an entity whose operating results
are available and reviewed regularly by the entity’s
chief operating decision makers to make decisions
about resources to be allocated to the segment and
assess its performance.
The Bank expects that the new standard will
not have any influence on the presentation
and recognition of information on operating segments in the individual statement of
accounts.
1 January 2009
Revised IAS 1
Presentation of Financial
Statements
The revised standard requires the aggregation of similar items in statements of accounts and introduces the
statement of comprehensive income. Items of revenues
and costs, as well as items constituting total other
income can be presented either in a single statement
of comprehensive income demonstrating partial
amounts or in two separate statements (profit and loss
account and statement of comprehensive income).
The Bank has not completed the analysis of
the influence of the revised standard on the
individual statement of accounts. The decision
on the method of presentation will be taken on
the Capital Group level.
1 January 2009
124
Date of enactment
for the periods
starting on or after:
Type of expected change in
the accounting principles
Potential influence on
the statement of accounts
Revised IAS 23
Borrowing costs
The revised standard will require the activation of borrowing costs for those asset items whose preparation
for use or sale takes longer time.
1 January 2009
Changes to IAS 27
Consolidated and separate
financial statements
In association with the revision of the IFRS 3
(see above), the following changes have been applied
to IAS 27:
– change in the definition of minority interests;
– clarification of the method of recognition of transactions made with minority shareholders;
– change in accounting of transactions resulting
in the loss of control over an entity;
– new recognition requirements.
1 July 2009
Changes to IAS 32:
Financial instruments:
Presentation and IAS 1:
Presentation of Financial
Statements – Puttable
instruments and obligations
arising on liquidation
Changes introduce an exclusion from the requirement
set forth in IAS 32 concerning the classification of
puttable financial instruments, allowing some of those
instruments to be classified as capital components.
In accordance with the requirements set forth in the
changes, specified financial instruments representing
residual shares in the net assets of an entity, which
would be otherwise classified as financial liabilities,
will be classified as capital components, provided that
both such financial instruments and the general capital
structure of the entity issuing those instruments meet
certain requirements.
1 January 2009
Improvements to the
International Financial
Reporting Standards 2008
The improvements to IFRS 2008 consist of 35 amendments and have been divided into two parts:
– Part I contains 24 amendments to 15 standards
introducing changes to the principles of presentation,
recognition and valuation;
– Part II contains 11 amendments introducing changes
in names and editing.
The Bank expects that the revised standards
1 January 2009 or
– in the case of changes
to IFRS 5 Assets held
for sale – 1 July 2009
125
c. Foreign currencies
Transactions in foreign currencies
The Bank calculates the transactions in foreign currencies according
to the exchange rate as on the day of each transaction.
Cash assets and liabilities arising out of these transactions, as well as
off-balance sheet assets and liabilities arising out of transactions on
derivative instruments are converted according to the average exchange
rate as on the specific day. The exchange rate differences resulting from
such conversions are demonstrated in the profit and loss account.
(cont)
(ii) the hedging financial instrument being subject of the contract and the
assets or liabilities being secured by this instrument have similar character and properties, particularly similar nominal value, maturity date,
vulnerability to interest rate or currency exchange rate changes,
(iii)the Bank anticipates that the hedge will be highly effective in offsetting
changes in cash flows, in accordance with the documented risk management strategy applicable to this particular hedging relationship,
(iv)the hedge is valued on an ongoing basis (at least upon the end of
every reporting month) and its effectiveness in the entire period of
the hedge.
d. Financial derivatives and hedge accounting
Pursuant to the provisions of the Act on Mortgage Bonds and Mortgage
Banking, the Bank uses financial derivatives as security against currency
risk and interest rates risk. Derivatives that meet the requirements of hedge
accounting are settled in accordance with the principles of hedge accounting. Derivatives that are not subject to the principles of valuation in accordance with the principles of hedge accounting are classified as instruments
held for trading and measured at fair value through financial result.
Establishing the fair value of the financial instrument in the initial demonstration is based on the transaction price (i.e. the fair value of disbursed
or received payment). After the initial demonstration, derivatives are
measured at fair value without taking into account the transaction costs
that will be incurred upon their sale. Fair value is established on the basis
of market prices or is based on the valuation technique whose variables
contain exclusively data from the markets whose observation is possible.
Fair value of CIRS hedging instrument is established on the basis of
interest rates and market margins according to the knowledge as on
the balance sheet date. Pursuant to the provision of the Act on Mortgage
Bonds and Mortgage Banking, there are certain limitations for the Bank’s
transactions on these instruments.
The Bank uses hedge accounting and – for the purposes of valuation
of hedged assets or liabilities – takes into account the value of financial
instruments purchased as hedges or changes of their value, if the conditions specified below are met.
(i) upon establishing security, hedging relationship, as well as the goal
of risk management and hedging establishment strategy is formally
designated and documented. Such documentation identifies the hedging instrument, hedged item or transaction and the character of the
risk being secured. The Bank indicates the method of assessing the
effectiveness of the hedging instrument in offsetting changes in cash
flows due to the hedged transaction, in the scope of limiting the risk
against which the security is established,
126
Such security is obtained through offsetting future variable interest rate
flows generated by the hedged item and derivatives used as hedging.
e. Financial assets and liabilities
Classification
The Bank classifies financial instruments to the following categories:
financial assets or liabilities measured at fair value through financial result; investments retained until their maturity date; loans and receivables;
financial assets available for sale.
(a) Financial assets or liabilities measured at fair value through
financial result
This category contains derivatives that are not derivatives classified as
hedging instruments.
(b) Investments retained until their maturity date
This category contains financial assets that are not derivatives, with
specified or possible to specify payments and with the established
maturity date, which the Bank strongly intends and is able to retain in
possession until their maturity date. In the events of sale or reclassification of investments retained until their maturity date of the value higher
than insignificant in relation to the total value of investments retained until
their maturity date, the entire category of investments is reclassified to
the category of assets available for sale. In such events, the Bank cannot
qualify any financial assets to the category of investments retained until
their maturity date within the period of 2 years.
In the period covered by the Statement of Accounts, the Bank did not
classify any financial instruments as investments retained until their
maturity date.
(c) Loans and receivables
Loans and receivables are financial assets that are not derivatives, with
specified or possible to specify payments, which are not quoted in any
active market. Loans and receivables are created when the Bank provides
a client with financing for purposes other than generating short-term
profits. The category of loans and receivables contains loans and credits
granted to other banks and clients, including consolidated debts.
(d) Financial assets available for sale
Financial assets available for sale are financial assets that are not
derivatives, which have been designated as available for sale or which
are not (a) loans and receivables, (b) investments retained until their
maturity date, or (c) financial assets measured at fair value through
financial result.
After the initial demonstration, financial liabilities are valued according to
depreciated cost using the effective interest rate method, with the exception of: financial liabilities measured at fair value through financial result.
Such liabilities, including derivatives which are liabilities, are measured
at fair value.
Financial assets and liabilities designated as hedged items are valued in
accordance with the hedge accounting principles described in Note d
and in Note 28.
Recognition
The Bank recognises financial asset or liability in the balance sheet
exclusively when the Bank is a party to the agreement concerning this
instrument. Standardised transactions of purchase or sale of financial
assets measured at fair value through financial result, financial assets
retained until their maturity date and financial assets available for sale are
demonstrated in the balance sheet on the day when such a transaction is
settled. This method is uniformly applied to all transactions of purchase or
sale of financial assets. Loans are demonstrated on the moment of loan
disbursement to the loan taker.
Profits and losses arising out of deferred valuation
Profits or losses arising out of the change of fair value of financial asset
or liability, which are not part of the hedging relationship, are demonstrated as follows:
a) Profits or losses arising out of financial asset or liability qualified as
asset or liability measured at fair value through financial result are
demonstrated as revenues or expenses.
b) Profits or losses arising out of financial asset qualified as available for
sale are demonstrated directly in equity capital, by presenting the breakdown of changes in equity capital, with the exception of revaluation
write-offs due to impairment until the moment of excluding this financial asset from the balance sheet, while cumulative profits or losses
formerly demonstrated in equity capital are demonstrated in the profit
and loss account. However, the interests calculated using the effective
interest rate method are demonstrated in the profit and loss account.
Financial asset is excluded from the balance sheet the moment when
contractual rights to cash flows from this financial asset expire or when
the Bank transfers contractual rights to receiving cash flows from this
financial asset.
Fair value of financial instruments is based on quoted market prices without reductions due to transaction costs. If a market price is not available,
fair value of the instrument is estimated using valuation models or cash
flow discounting techniques.
Valuation
In the initial demonstration, financial assets and liabilities are measured at
fair value, increased – in the case of financial asset or liability not classified as assets or liabilities measured at fair value through financial result
– by the costs of transactions which can be directly connected with the
purchase or issue of this financial asset or liability.
Method of valuation of financial instruments at fair value applied by the
Bank is described in Note 29.
After the initial demonstration, the Bank values financial assets, including
derivatives which are assets, at fair value, with no reduction by the costs
of transactions that can be incurred during sale or disposal or assets, with
the exception of (a) loans and receivables, valued according to depreciated cost using the effective interest rate method; (b) investments retained
until their maturity date, valued according to depreciated cost using the
effective interest rate method.
127
f. Netting of financial instruments
Financial assets and liabilities can be netted and demonstrated in the
balance sheet in net amount exclusively if there is a significant legal basis
for netting such amounts and if the settlement is to be realised in net
amount or realisation of the asset and settlement of the liability occurs
at the same moment.
g. Impairment
Assets valued according to depreciated cost
Preparing the statement of accounts, the Bank assesses whether there
is objective evidence for the impairment of financial assets or a group
of financial assets. Loans and receivables are demonstrated in their net
value, i.e. less revaluation write-offs due to impairment. Such write-offs
are made on individual basis – on the basis of the estimated value of
recovered receivables, and on collective basis – on the basis of the
model of incurred but not reported loan losses (IBNR).
Impairment of credit exposures
Identification of premises for impairment
One of the key elements of the system of loan risk management
implemented by the Bank is the accurate assessment of the level of
loan risk connected with loan exposure and a particular client. It covers,
for instance, identification of the moment when the Bank identifies the
occurrence of the premises for impairment (the default event), understood
as a risk of suffering financial losses by the Bank due to loan exposure,
after it is stated that a given client does not intend to fully repay the loan
liabilities or will not able to repay the liabilities due to, for instance, worse
financial situation and any other events that may have adverse impact on
her or his repayment capabilities. Identification of the premises for impairment and valuation of credit exposures is performed on current basis,
within the periods ensuring inclusion of the valuation results in
the Statement of Accounts of the Bank.
Identification of the premises for impairment is based on objective
quantitative and qualitative grounds, taking into account the evaluation of
financial condition of the client, quality of cooperation with the Bank and
the client’s business and legal environment. Identification of the premises
for impairment is based on internal principles of assessment of risk that
the loan-taker might not fulfil her or his obligations towards the Bank.
The Bank acknowledges that a default event has occurred if the particular
Bank’s receivables due to loan exposure have been overdue for over 90
days and the amount of overdue payment is significant or if it is probable
that the loan taker does not intend or will not be able to fully repay the loan
liabilities without the execution of the security measures owned by the Bank.
128
(cont)
Furthermore, the Bank acknowledges that there are premises for impairment if the liabilities of the client due to the Bank are restructured upon
such terms and conditions that would not be available to the client at the
moment of establishment of those particular liabilities.
When the premises for impairment are identified on any loan account,
this involvement is assessed with regard to impairment.
Establishment of revaluation write-offs / reserves (“write-offs”)
If there are objective premises for impairment, the evaluation of loss
is performed, for the purposes of which the amount of the write-off is
equal to balance sheet value of exposure less current value of estimated future cash flows. The balance sheet value of exposure is reduced
by a revaluation write-off recognised in the profit and loss account
under the item: “Costs due to permanent impairment”. If the estimated
loss due to impairment is reduced in the next reporting period and such
a reduction can be objectively attributed to event following the identification of impairment, the previously demonstrated loss due to this
impairment can be reversed through adjustment of the reserve account
and demonstrated in the profit and loss account.
Upon the establishment of reserves, credit exposures are divided into two
portfolios:
– individual portfolio covering exposures with identified impairment for
which the individual method of determination of revaluation write-offs
is applied; however, exposures for which the reserve has not been
calculated are demonstrated in the IBNR portfolio,
– IBNR portfolio covering exposures for which the premises for impairment have not been identified and exposures transferred here from
the individual portfolio. This portfolio is further divided into loan ranges,
i.e. groups of loan exposures having similar character of risk. The IBNR
write-off reflects the level of loan portfolio losses resulting from impairment events that have not been identified by the Bank until the balance
sheet date, specified mainly on the basis of the record of losses for
assets demonstrating similar risk characteristics as the group of assets
subject to IBNR write-off calculation.
In accordance with the IAS 39, the Bank estimates the loan impairment
by comparing the balance sheet value of the loan with the current value
of the expected cash flow. For the purposes of calculating the estimated
cash flow, the Bank takes into account the value and date of cash flow.
As cash flows, the Bank takes into account the money from individual
repayments made by the client, repayments made from security measures and other payments made due to the Bank’s receivables connected
with the loan. In the case of payments made from security measures,
the estimates take into account the value of security measures that the
Bank intends to obtain in the course of sale of the collateral enforced by
the Bank or debt collection less the costs connected with the process.
Moreover, specifying the aforementioned elements, the Bank follows the
prudence concept and makes its estimations on the basis of financial
plans and prognoses delivered by clients, assumptions of the loan restructuring processes arranged with clients, assessment of the viability
of amounts and dates of their achievement in the process of debt collection and any and all other information obtained in the course of monitoring of the loan.
Calculation of the reserve amount using the IBNR method is based on
the estimation of the current value of expected cash flow for particular
exposures within a given loan range and comparing this estimated value
to the balance sheet value of those exposures. Estimating the expected
cash flows, the Bank takes into account market value of collateral of
particular exposures and applies the following parameters to characterise
particular loan ranges:
– probability of exposures threatened with permanent impairment in
a given loan range,
– rate of remedied exposures in a given loan range,
– rate of recovery due to repayments made by clients in a given loan
range,
– rate of recovery due to the execution of collateral in a given loan range,
– estimated period of collection of collateral of loan exposures.
Some of the aforementioned parameters are determined empirically on
the basis of historic data, whereas other parameters – due to the lack of
sufficient historic data – is based fully or partially on the expertise, knowledge and experience of the Bank’s employees. The amount of potential
loss (establishment of the reserve) and reversing of the loss (release of
the reserve) for the loan range are demonstrated similarly as in the case
of the individual method of calculation in the profit and loss account for
the current period.
h. Tangible fixed assets
Own components of tangible fixed assets
Tangible fixed assets are demonstrated at acquisition prices or production
cost less cumulative depreciation value and revaluation write-offs.
Depreciation
Depreciation write-offs are made according to the straight-line method
through the period of using a given tangible fixed asset and are demonstrated in the profit and loss account. Depreciation rates are established
with regard to the estimated period of economic usefulness of tangible
fixed assets. The Bank uses the following balance sheet depreciation
rates for major groups of tangible fixed assets:
10% – 20%
• investment in a foreign fixed asset
10% – 30%
• machines and devices 20%
• means of transport
For fixed assets of significant value, the Bank may use other, separately
determined depreciation rates.
i. Intangible assets
Computer software
Acquired computer software licences are activated in the amount of
incurred acquisition costs and software implementation costs.
Expenses connected with maintenance of computer software are demonstrated as expenses on the moment when they are incurred.
Other intangible assets
Other intangible assets are demonstrated at acquisition prices or production costs less depreciation charges and total amount of revaluation
write-offs due to impairment. The Bank qualifies the registered verbal
trademark to this category of intangible assets.
Future expenses
Expenses incurred after the initial demonstration of acquired intangible
asset are activated exclusively if such expenses increase future economic
benefits of such asset. In the remaining cases, such expenses are demonstrated in the profit and loss account as expenses at the moment when
they are incurred.
Depreciation
Intangible assets are depreciated according to straight-line method
at acquisition costs less depreciation charges. Depreciation rates are
established with regard to the estimated period of economic usefulness of
intangible assets. The Bank uses the following balance sheet depreciation
rates for major groups of intangible assets:
10%-50%
• computer software and copyrights, licences
20%
• costs of development works For intangible assets of significant value, the Bank may use other,
separately determined depreciation rates.
129
j. Other balance sheet items
Other receivables
Other receivables are demonstrated at the amount of due payment less
revaluation write-offs due to impairment.
(cont)
Revaluation capital refers to differences from valuation of financial assets
available for sale with income tax taken into account, and the valuation
of securing derivative instruments with income tax taken into account.
This capital is not subject to distribution. As on the day of exclusion
certain financial assets from the books, costs and revenues are demonstrated in the profit and loss account.
Liabilities
Liabilities other than financial liabilities valued at fair value through the
financial result are demonstrated at the amount of due payment.
Dividends are demonstrated as liability in the period in which they are
declared.
k. Revaluation write-off due to impairment
of non-financial assets
Financial result for the financial year is the profit presented in the profit
and loss account.
Balance sheet value of the Bank’s assets other than assets due to
deferred income tax are reviewed on the balance sheet day in order to
verify whether there have been any premises for revaluation write-off due
to impaiment.
m. Employee benefits
Revaluation write-off due to impairment is demonstrated if book value of
the asset or its cash-generating centre exceeds the recoverable value.
Revaluation write-off due to impairment is demonstrated in the profit and
loss account.
Revaluation write-off due to impairment may be reversed only to such
an extent to which book value of the asset does not exceed book value,
which – less depreciation charges – would be established if the revaluation write-off due to impairment was not considered.
l. Equity capital
The Bank does not have any privileged share capital, as well as the Bank
has never purchased own shares and has never issued substitute bonds.
Short-term employee benefits
Short-term employee benefits of the Bank cover salaries, social insurance
premiums and are demonstrated as liabilities in the item: “Other liabilities”, while in the profit and loss account as salary costs.
Short-term employee benefits also include a reserve due to unused leave
days to which the employees are entitled pursuant to Labour Code. The
amount of the reserve has been established on the basis of the currently
remaining leave days and demonstrated in the item: “Reserves”.
Long-term employee benefits
Long-term employee benefits of the Bank cover severance pays.
The Bank establishes the reserve for severance pays in accordance with
the current provisions of the Salary Regulations and updates the reserve
upon the end of every financial year.
n. Financial result on interests
Equity capital consists of capitals and funds created in accordance with
the prevailing regulations, i.e. applicable acts and statutes. Equity capital
includes also not distributed retained profits. Capitals are demonstrated
at their nominal value.
Initial capital is demonstrated according to the amount specified in
the Articles of Association and in the record in the court register at its
nominal value.
Supplementary capital is created of profit write-offs and agio obtained
from issuance of shares, for the purposes of covering balance sheet
losses that can arise in connection with the Bank’s activity.
Reserve capital is created of profit write-offs for the purposes of covering
special losses and expenses of the Bank.
130
Revenues and expenses due to interests for all financial instruments are
demonstrated in the profit and loss account in the amount of depreciated
costs using the effective interest rate method.
The effective interest rate method is the method of calculation of depreciated cost of a financial asset or financial liability (or a group of financial
assets or financial liabilities) and attributing the revenues or costs to
appropriate periods. Effective interest rate is the rate which discounts
the estimated future cash inflows or payments realised in the expected
period until the expiry of the financial instrument, or – in justified cases
– in a shorter period, to the net balance sheet value of the financial
asset or financial liability. Calculating the effective interest rate, the Bank
estimates cash flows, taking into account any and all provisions of the
financial instrument agreement, but does not take into account potential
future losses connected with inability to recover the loans. The calculation covers all commissions and points paid or received by parties to the
agreement which are the integral part of the effective interest rate, costs
of transactions and any and all other bonuses and discounts.
In the case of financial assets or a group of similar financial assets
for which a revaluation write-off due to impairment has been created,
interest revenues are demonstrated using the interest rate used for
discounting future cash flows for the purposes of estimating the loss
due to impairment.
Revenues due to interests include the amount of interests accrued on
assets, including the assets for which impairment has been identified.
o. Revenues and expenses due to fees and commissions
Revenues due to fees and commissions are generated as a result of
financial services provided by the Bank.
Fees and commissions directly connected with creating financial assets
or liabilities (both revenues and expenses) are demonstrated in the profit
and loss account as an element of the effective interest rate in revenues
and costs due to interests. Fees for commitment to grant loans, in
the case of which there is high probability of realisation, are deferred,
together with direct costs connected with such fees, and demonstrated
as an adjustment to the effective interest rate of the loan.
Commissions added to the profit and loss account on an ongoing basis
cover mainly revenues from commissions for earlier loan repayment,
fees for inspections, collection letters, certifications and reimbursements
of incurred court fees.
The costs of commissions demonstrated in the profit and loss account at
the moment when they are incurred consist of court fees, loan insurance
fees and other fees.
of every item expressed in foreign currency and FX-SPOT transactions.
The result on currency exchange does not include the valuation of balances of derivative instruments.
q. Financial result on financial instruments measured
at fair value through financial result
Financial result on financial instruments measured at fair value through
financial result includes profits and losses resulting from sale or disposal
of financial instruments or from changes in fair value of these instruments
valued at fair value through the profit and loss account.
r. Other operating revenues and expenses
Main components of other operating revenues and expenses are costs
and revenues attributed to administration of real property acquired to
avoid losses due to a granted loan.
Under this item, the Bank demonstrates also the costs of creation and
revenues from release of the reserves for certain or highly probable future
liabilities and revaluation write-offs and releases of revaluation write-offs
for receivables from clients other than receivables due to loans.
s. Income tax
Income tax consists of current and deferred tax. Income tax is demonstrated in the profit and loss account, with the exception of situations
when the tax is demonstrated in the capital.
Current tax is the expected tax liability concerning the revenue taxed
according to the tax rate in operation for the balance sheet day, including
all adjustments of tax liability applicable to previous years.
Reserve for deferred tax is calculated using the balance sheet method by
calculating interim differences between the balance sheet value of assets
and liabilities and their tax value.
p. Financial result on currency exchange
Financial result on currency exchange covers the result of current currency purchase and sale transactions, as well as currency exchange
rate differences arising due to valuation at the average exchange rate
of the National Bank of Poland (NBP) as on each balance sheet day
Assets due to deferred tax are demonstrated in the scope in which it is
probable that there will be future taxable revenues. Assets due to tax
are demonstrated to the extent to which using unsettled tax losses and
unused tax reductions is probable.
131
(cont)
t. Reporting on segments of operation
u. Fixed assets held for sale and discontinued operations
For the purposes of portfolio diversification, the offer of mortgage loans
is addressed to private customers and entrepreneurs. Due to the specific
character of its operations, the organisational structure of the Banks
consists of just two segments: Retail Banking Segment comprising
mortgage loans and credits granted to people not running their own businesses, as well as to companies whose annual turnovers do not exceed
PLN 10,000,000, and Corporate Banking Segment comprising loans
granted to enterprises whose annual turnovers exceed PLN 10,000,000
and to units of territorial self-government. Within the Capital Group
of Pekao S.A., Pekao Bank Hipoteczny S.A. has been included to
the Retail Banking Segment. The Bank operates exclusively in
the territory of Poland.
Pursuant to the Act on Mortgage Bonds and Mortgage Banking,
the Bank may purchase real property for the purposes of avoiding
losses due to granted loans secured by mortgage and when it is
necessary due to the needs connected with the Bank’s activity.
Assets held for sale (disposal) are fixed assets held for sale whose
balance sheet value will be regained through a sale transaction and
not through its further exploitation.
An item of fixed assets held for sale is demonstrated by the Bank at the
moment of its initial demonstration in the lower amount of the net balance
sheet value (i.e. including revaluation write-offs) that would be demonstrated if this item had not been classified as fixed asset held for sale
(e.g. the price of purchase) and the fair value less the costs of sale.
There were no events connected with discontinued operations
in Pekao Bank Hipoteczny S.A.
132
1. Net interest revenues
In thousands PLN
2008
2007
257
118,227
5,129
6,699
130,312
284
107,138
4,151
4,439
116,012
-20,553
-60,727
-305
-130
-81,715
48,597
-19,087
-46,508
-205
-37
-65,837
50,175
Revenues due to interests
Loans and credits granted to banks
Loans and credits granted to clients
Securities
Security instruments
Costs of interests
Bank deposits and loans
Issued securities
Deposits of clients
Security instruments
Net interest revenues
The revenues due to interests on loans and credits granted to clients
include the interest revenues on loans for which impairment has been
identified. The value of such loans in 2008 amounted to 7,040 thousand
PLN, whereas in 2007, it amounted to 6,544 thousand PLN.
2. Financial result on commissions
In thousands PLN
2008
2007
3,136
3,136
3,541
3,541
-467
0
-463
-340
-89
-556
2,580
-68
-871
2,670
In thousands PLN
2008
2007
Unrealised financial result on currency exchange
Realised financial result on currency exchange
Financial result on currency exchange
1,344
5,927
7,271
-144
3,705
3,561
Revenues due to commissions
Commissions on loans and credits
Costs of fees and commissions
Commissions on loans and credits
Appraisal costs
Commissions on money transfers and other transactions of payment
3. Financial result on currency exchange
133
(cont)
4. Financial result on operations on financial instruments measured at fair value through the profit and loss account
In thousands PLN
2008
2007
Financial result on derivative instruments measured at fair value through the financial result
5,881
5,881
5,727
5,727
2008
2007
193
0
528
219
940
117
11
305
20
453
2008
2007
-11,571
-1,646
0
-4,306
-6,265
-10,123
-1,518
-2
-3,710
-5,599
-514
-276
-24,578
-499
-363
-21,814
2008
2007
-13,148
-3,667
-16,815
-22,440
3,354
-19,086
This financial result covers derivative instruments, measured at fair value, that are not hedged by the Bank.
5. Other operating revenues
In thousands PLN
Release of unused reserves
Profit on sale of fixed tangible assets
Revenues due to lease of rooms
Other
6. General administrative expenses
In thousands PLN
Employee expenses:
Salaries
Employee benefits
Severance pays and other benefits
Costs of maintenance and lease of buildings
Other administrative expenses
Depreciation of:
Fixed tangible assets
Intangible assets
7. Revaluation write-offs due to impairment of debt receivables
In thousands PLN
Write-offs due to impairment of:
Write-offs due to incurred and reported losses
Write-offs due to incurred but not reported losses (IBNR)
134
8. Other operating expenses
In thousands PLN
Expenses due to revaluation write-offs for other receivables
Liquidation of tangible fixed assets
Costs due to adding the receivables to losses
Costs due to the real property administration
Other
In 2007, the Bank assumed that the realisation of the volume of the
mortgage bonds’ issue at 3 billion PLN is not probable and hence the
revaluation write-off in the amount of 542 thousand PLN. The issue
2008
2007
-182
-19
0
-155
-220
-576
-547
-4
0
-158
-147
-856
programme was planned for the period of 5 years, i.e. until the middle
of 2010. As a result of legal changes concerning public trading,
the issue within this programme was shortened to the end of 2008.
9. Income tax
Recognised in the profit and loss account
In thousands PLN
2008
2007
-5,937
-7,249
1,357
-4,580
3,170
-4,079
Current tax
Current year
Deferred tax
Creation and reverse of interim differences
Total income tax recognised in the profit and loss account
In 2008, the Bank adjusted the current tax amount for 2007, as a result
of the retained tax liability amounting to PLN 29,000. This liability was
identified as a result of obtaining of an individual interpretation of the
Minister of Finance confirming that from 1 January 2007, the costs of
remuneration of Partners granting loans should be deducted as on
the date of incurring such costs and not as on the date of loan initiation
and loan granting commission disbursement, as it had been assumed
by the Bank.
Calculation of the effective tax rate
In thousands PLN
2008
2007
Gross profit
Tax burden according to the domestic tax rate
Charges due to costs not qualified as deductible expenses
Non-taxable revenues
Tax result – difference between tax burden according to the effective rate
Effective tax burden
23,300
-4,427
994
-189
153
-4,580
20,830
-3,958
751
-117
121
-4,079
Domestic tax rate
Effective tax rate
19.0%
19.7%
19.0%
19.6%
135
(cont)
Deferred tax recognised directly in capitals
In thousands PLN
2008
2007
Connected with valuation at fair value of assets available for sale
Connected with valuation of cash flows in the scope of hedge accounting
243
-1,099
-856
14
107
121
10. Profit per one share
Basic profit per one share
Calculation of basic profit per one share as on 31 December 2008 was
based on the profit attributable to standard shareholders amounting to
18,720 thousand PLN (2007: 16,751 thousand PLN) and the weighted
average number of standard shares as on the balance sheet day –
31 December 2008 amounting to 2,230 (2007: 2,039).
Profit attributable to standard shareholders
In thousands PLN
2008
2007
18,720
8,39
16,751
8,22
In units
2008
2007
Issued standard shares as on 1 January
Increase of share capital
Weighted average number of standard shares as on 31 December
2,230
0
2,230
1,954
276
2,039
2008
2007
126
126
29
29
Profit for a given period
Profit attributable to standard shareholders
Weighted average number of standard shares
11. Cash, cash in central bank
In thousands PLN
Cash in accounts operated by the central bank
Cash in the account operated by the National Bank of Poland are available for the Bank’s everyday activity owing to no necessity to maintain
a mandatory reserve.
136
12. Receivables from financial sector
In thousands PLN
2008
2007
In the current account
Deposits
Gross total
Interests
Receivables from financial sector
1,494
5,100
6,594
1
6,595
420
10,684
11,104
2
11,106
In thousands PLN
2008
2007
Up to 1 month
Gross total
Interests
Receivables from financial sector
6,594
6,594
1
6,595
11,104
11,104
2
11,106
In thousands PLN
2008
2007
Derivatives (positive market value of derivatives)
Financial assets measured at fair value through financial result (in the initial demonstration)
2,617
2,617
5,770
5,770
2008
2007
48
0
1,261
140
2,569
2,617 4,369
5,770
Receivables from financial sector according to maturity dates
13. Financial assets measured at fair value through financial result
Financial assets measured at fair value through financial result according to maturity dates
In thousands PLN
Up to 3 months
Up to 1 year
From 1 year to 5 years
Total financial assets measured at fair value through financial result
Profits and losses from transactions with derivative financial instruments
and due to changes in fair value of other instruments measured at fair
value through financial result are demonstrated in the financial result on
operations with financial instruments.
The Bank does not have a portfolio of financial assets or liabilities designated for valuation at fair value through financial result at the moment of
the initial demonstration.
Valuation of fair value of derivative financial instruments is based on
discounting of future cash flows discounted using swap curves.
137
(cont)
Financial instruments measured at fair value – nominal values and their valuation
Nominal value of instruments
of the remaining maturity
In thousands PLN
Fair values
Up to 3
months
From
3 months to
1 year
Over 1 year
Total
Assets
Liabilities
0
0
0
0
25,817
25,817
25,817
25,817
463
463
682
682
48
10,851
10,851
3,916
345,603
10,851
360,370
Interest rate derivatives
Instruments in off-exchange trade:
Interest rate swaps (IRS)
Total
Currency derivatives
FX contracts
FX swaps
Other currency contracts (CIRS)
Total
3,916
345,603
349,519
of the remaining maturity
In thousands PLN
11,197
11,197
2,106
2,154
Fair values
Up to 3
months
From
3 months to
1 year
Over 1 year
Total
Assets
Liabilities
0
0
15,704
15,704
6,818
6,818
22,522
22,522
307
307
0
0
517
315,444
10
1,251
0
557
11,528
327,489
4,202
5,463
557
Interest rate derivatives
Interest rate swaps (IRS)
Total
Currency derivatives
FX contracts
FX swaps
Other currency contracts (CIRS)
Total
517
315,444
315,961
Foreign currency contracts
Cash items denominated in foreign currency are hedged by foreign
currency derivatives. FX swaps are instruments enabling simultaneous
and immediate purchase / sale of foreign currency and its repurchase
/ resale at the exchange rate set on the day of concluding the transaction,
while additional CIRS contracts are foreign currency contracts enabling
138
11,528
11,528
currency interest rate swaps. Swap principles are established upon
concluding the transaction. The benefit of keeping such instruments
is hedging against the currency exchange rate risk.
The Bank did not enter into forward, futures or options contracts.
14. Loans and credits granted to clients
In thousands PLN
Natural persons
Business entities
Public sector
Total – loans and credits granted to clients
Interests
Revaluation write-offs due to impairment
Net loans and credits granted to clients
2008
2007
888,063
954,782
15,865
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
553,137
1,010,392
23,156
1,586,685
6,388
-39,873
1,553,200
2008
2007
73,243
12,126
55,619
315,088
1,402,634
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
61,890
10,291
63,861
273,695
1,176,948
1,586,685
6,388
-39,873
1,553,200
Loans and credits according to maturity dates
In thousands PLN
Up to 1 month
From 1 to 3 months
From 3 months to 1 year
From 1 to 5 years
Over 5 years
Interests
15. Change in reserves for loans and credits
In thousands PLN
2008
2007
Balance as on 1 January
Changes in the value of reserves:
-39,873
-16,133
-21,578
-18,295
Write-offs created in the period
Depreciations and acknowledgments
Reversal of write-offs
Balance as on 31 December
-21,849
682
5,034
-56,006
-27,233
791
8,147
-39,873
According to the balance as on 31 December 2008, the write-offs due to
impairment of receivables due to loans and credits fall into the following
categories:
– impairment – 49,015 thousand PLN
– write-offs for incurred but not reported losses (IBNR)
– 6,991 thousand PLN
According to the balance as on 31 December 2007, the write-offs due to
impairment of receivables due to loans and credits fall into the following
categories:
– impairment – 36,491 thousand PLN
– write-offs for incurred but not reported losses (IBNR)
– 3,382 thousand PLN
139
(cont)
16. Other financial assets
In thousands PLN
Available for sale
Securities are valued according to the Mark-to-Market valuation method,
i.e. by comparing their market value to their purchase value plus
discount / less bonus.
2008
2007
75,446
75,446
96,615
96,615
Bonds are valued on the basis of the quotations of the Warsaw Stock
Exchange, whereas the bills are valued according to market rates published by the Bloomberg system.
Securities available for sale measured at fair value
In thousands PLN
Treasury bills
Bonds
2008
2007
14,673
60,773
75,446
34,786
61,829
96,615
2008
2007
14,673
60,773
75,446
34,786
61,829
96,615
Debt securities according to the issuers
In thousands PLN
Securities of the State Treasury:
Treasury bills
Bonds
Other financial assets according to maturity dates
Up to 3 months
From 3 months
to 1 year
From 1 year
to 5 years
Over 5 years
Total
0
0
14,673
14,673
60,773
60,773
0
0
75,446
75,446
Up to 3 months
From 3 months
to 1 year
From 1 year
to 5 years
Over 5 years
Total
34,786
34,786
0
0
61,829
61,829
0
0
96,615
96,615
In thousands PLN
In thousands PLN
140
17. Assets held for sale
In November 2006, the Bank purchased a real property from an Official
Receiver in Bankruptcy from whom the Bank had receivables due to
a loan agreement secured by mortgage registered for this real property.
The real property was purchased in order to limit the Bank’s losses due
to the collection of due debt from the bankrupt loan-taking party.
In the course of the bankruptcy proceedings, according to the plan of
distribution of the amount obtained from the sale of the real property,
the Bank obtained the amount of PLN 5,894,000. The sale price was
reduced by costs of the receiver in bankruptcy in the amount of
PLN 119,000 and the due VAT amount of PLN 1,324,000.
The purchased landed real property is located in ul. Energetyków 3 in
Leszno and consists of a group of plots of land of the total area of
27,861 m2. The land is built up with:
– the main building – warehouse / distribution outlet,
– a building – workshop, including a boiler room and a utility room,
– a building – gatehouse.
The net balance sheet value of the asset held for sale is PLN 4,795,000.
The Bank is preparing the transaction of selling the real property.
Negotiations with potential buyers are in progress. The expected purchase
price will not be lower than the balance sheet value plus the expected
costs of sale.
The price at which the Bank purchased the real property
was PLN 7,336,000, according to the agreement signed on
3 November 2006.
18. Tangible fixed assets
In thousands PLN
Land and
buildings
Machines
and devices
Means of
transport
Other fixed
assets
Capital work
in progress
Total
75
15
–
90
90
23
-24
89
658
8
-12
654
654
20
-4
670
918
122
-121
919
919
98
–
1,017
7,134
98
-259
6,973
6,973
268
-1,294
5,947
–
236
-188
48
48
185
-228
5
8,785
479
-580
8,684
8,684
594
-1,550
7,728
55
3
–
58
58
5
-8
55
604
12
-8
608
608
12
-2
618
503
170
-46
627
627
153
–
780
6,563
314
-259
6,618
6,618
344
-1,293
5,669
–
–
–
–
–
–
–
7,725
499
-313
7,911
7,911
514
-1,303
7,122
20
32
32
34
54
46
46
52
415
292
292
237
571
355
355
278
–
48
48
5
1,060
773
773
606
Value at the acquisition price
Increases
Decreases
Increases
Decreases
Depreciation and revaluation write-offs due to impairment
Depreciation of the current period
Liquidation
Liquidation
Balance sheet value
As on 1 January 2007
141
(cont)
19. Intangible assets
Patents,
trademarks and
similar assets
Computer
software
Capital
formation
Total
Increases
Decreases
5
–
–
5
8,868
42
–
8,910
–
66
-29
37
8,873
108
-29
8,952
Increases
Decreases
5
–
–
5
8,910
89
-1,882
7,117
37
2
-39
–
8,952
91
-1,921
7,122
Liquidation and sale
1
–
–
1
8,155
363
–
8,518
–
–
–
–
8,156
363
–
8,519
Liquidation and sale
1
1
–
2
8,518
275
-1,882
6,911
–
–
–
–
8,519
276
-1,882
6,913
4
4
713
392
–
37
717
433
4
3
392
206
37
0
433
209
In thousands PLN
Value at the acquisition price
Cumulative depreciation and revaluation write-offs due to impairment
Balance sheet values
20. Other assets
In thousands PLN
Assets due to deferred tax
2008
2007
15,362
13,385
2,017
676
459
18,514
1,783
712
520
16,400
Other:
settlements with the state budget
various debtors
other
142
20a. Assets due to deferred tax
In thousands PLN
Accrued interests
Reserves for loans
Other reserves
Interests and negative differences due to valuation of derivative instruments
Valuation of receivables using the method of depreciated cost taking into account the effective interest rate
2008
2007
2,867
9,547
465
42
2,441
15,362
2,179
6,763
598
558
3,287
13,385
Changes in interim differences during the year 2008
In thousands PLN
Changes
Balance as on
recognised in the
1 January 2008
financial result
Changes
Balance as on
recognised
31 December 2008
in the capital
Accrued interests
Loan revaluation write-offs
Other reserves
Interests and negative differences due to valuation of derivative
instruments
Valuation of receivables using the method of depreciated cost
taking into account the effective interest rate
2,179
6,763
598
459
2,784
-133
229
2,867
9,547
465
558
-409
-107
42
3,287
-846
13,385
1,855
2,441
122
15,362
In thousands PLN
Changes
Balance as on
recognised in the
1 January 2007
financial result
Changes
Balance as on
recognised
31 December 2007
in the capital
Accrued interests
Loan revaluation write-offs
Other reserves
instruments
1,404
3,417
465
761
3,346
133
14
2,179
6,763
598
4,933
-4,401
26
558
3,840
-553
14,059
-714
3,287
40
13,385
Data on the reserve due to deferred income tax is presented in Note 25a.
143
(cont)
21. Liabilities due to banks
In thousands PLN
Term liabilities
Gross total
Interests
Total – liabilities due to banks
2008
2007
672,280
672,280
2,039
674,319
474,336
474,336
1,643
475,979
2008
2007
317,676
250,326
104,278
0
672,280
2,039
674,319
170,077
0
0
304,259
474,336
1,643
475,979
Liabilities due to banks according to their maturity dates
In thousands PLN
Up to 1 month
From 1 to 3 months
From 1 to 5 years
Gross total
Interests
Total – liabilities due to banks
In 2008, the Bank settled all its liabilities due to agreements made
with banks.
2009 is the year of maturing of two sources of financing: 60 million euro
in March 2009 (in February, an addendum postponing the maturity date
from 24 February to 10 March 2009 was signed) and 25 million euro in
August 2009, totalling 85 million euro, i.e. 19% of the entire financing of
the Bank’s loan portfolio. Therefore, negotiations are being held, through
Bank Pekao S.A., in order to acquire financing by one of the entities
within the Group of UniCredito Italiano S.p.A.
22. Financial liabilities measured at fair value through financial result
In thousands PLN
2008
2007
Derivative financial instruments (negative valuation of derivative financial instruments)
11,879
557
Financial liabilities measured at fair value through financial result
(in the initial demonstration)
11,879
557
2008
2007
4,749
6,448
682
11,879
557
0
0
557
Financial liabilities measured at fair value through financial result according to their maturity dates
In thousands PLN
Up to 1 month
From 1 to 3 months
From 1 to 5 years
Gross total
Detailed information on financial instruments is presented in Note 13.
144
23. Liabilities due to clients
In thousands PLN
2008
2007
153
12,371
12,524
22
12,546
60
11,255
11,315
18
11,333
2008
2007
3,983
0
0
0
8,541
12,524
22
12,546
3,052
15
231
0
8,017
11,315
18
11,333
Security deposits as collateral against loans
Natural persons
Business entities
Gross total
Interests
Total – liabilities due to clients
Liabilities due to clients according to their maturity dates
In thousands PLN
Up to 1 month
1 to 3 months
From 1 to 5 years
Over 5 years
Gross total
Interests
Total – liabilities due to clients
24. Liabilities due to the issue of own securities
In thousands PLN
Issued mortgage bonds
Gross total
Interests
Total – liabilities due to the issue of own securities
2008
2007
914,041
914,041
11,750
925,791
951,437
951,437
9,739
961,176
2008
2007
0
914,041
914,041
11,750
925,791
39,996
911,441
951,437
9,739
961,176
Liabilities due to the issue of own securities according to maturity dates
In thousands PLN
From 1 to 5 years
Gross total
Interests
Total – liabilities due to the issue of own securities
145
(cont)
Issued mortgage bonds according to their type
In thousands PLN
Nominal value
Interest terms
Buy-out term
Market
3,630
200,000
400,000
200,000
100,000
fixed 5.95%
Wibor + 0.30%
Wibor + 0.25%
Wibor + 0.25%
Wibor + 0.25%
1-06-2010
2-06-2012
21-11-2010
28-03-2011
12-01-2012
off-exchange
MTS-CETO
MTS-CETO
MTS-CETO
MTS-CETO
Nominal value
Interest terms
Buy-out term
Market
3,630
22,000
8,000
10,000
200,000
400,000
200,000
100,000
fixed 5.95%
Wibor + 0.60%
Wibor + 0.50%
Wibor + 0.60%
Wibor + 0.30%
Wibor + 0.25%
Wibor + 0.25%
Wibor + 0.25%
1-06-2010
30-04-2008
19-05-2008
19-05-2008
2-06-2012
21-11-2010
28-03-2011
12-01-2012
off-exchange
off-exchange
off-exchange
off-exchange
MTS-CETO
MTS-CETO
MTS-CETO
MTS-CETO
EUR mortgage bonds
PLN mortgage bonds
PLN mortgage bonds
PLN mortgage bonds
PLN mortgage bonds
In thousands PLN
EUR mortgage bonds
PLN mortgage bonds
PLN mortgage bonds
PLN mortgage bonds
PLN mortgage bonds
PLN mortgage bonds
PLN mortgage bonds
PLN mortgage bonds
The issue of mortgage bonds is hedged by debts registered in the mortgage bonds hedging register. Detailed information is presented in Note 33 and
Note 39 Item (ix).
25. Reserves
In thousands PLN
2008
2007
Reserve due to deferred income tax
3,864
2,267
127
199
4,190
115
158
2,540
Other reserves:
Reserves for retirement benefits
Reserves for leaves
Changes in reserves for liabilities due to employees and other reserves
In thousands PLN
Reserves for leaves
In thousands PLN
Reserves for leaves
146
1 January 2008
Establishment
Release
Use
31 December 2008
115
158
273
12
41
53
0
0
0
0
0
0 127
199
326
1 January 2007
Establishment
Release
Use
31 December 2007
109
144
253
9
14
23
0
0
0
-3
0
-3
115
158
273
25a. Reserves due to deferred income tax
Reserves due to deferred income tax are connected with the following items:
In thousands PLN
2008
2007
Accrued interests
Interests and negative differences due to valuation of derivative instruments
Valuation of receivables using the method of depreciated cost taking into account the effective interest rate
1,668
1,633
563
3,864
1,605
122
540
2,267
In thousands PLN
Balance as on
1 January 2008
Changes
recognised in the
financial result
Changes
Balance as on
recognised
31 December 2008
in the capital
1,605
63
0
1,668
122
412
1,099
1,633
540
23
0
563
2,267
498
1,099
3,864
Balance as on
1 January 2007
Changes
recognised in the
financial result
1,468
160
-23
1,605
4,166
-4,044
0
122
540
0
0
540
6,174
-3,884
-23
2,267
Accrued interests
instruments
In thousands PLN
Changes
Balance as on
recognised
31 December 2007
in the capital
Accrued interests
instruments
26. Other liabilities
In thousands PLN
2008
2007
Current tax liabilities
Other settlements with the state budget
Various debtors
Revenues of future periods
Other
0
511
2,729
469
1,432
5,141
0
465
3,035
699
1,361
5,560
147
(cont)
27. Capitals and reserves
Initial capital
Shares
Ordinary shares
Issued shares, as on 1 January
Issue of shares for cash
Issued shares, as on 31 December – fully paid
Ordinary shares
2008
2007
2,230
0
2,230
1,954
276
2,230
Breakdown of shares according to particular series / issues
Series
/ issue
A
B
C
D
E
F
G
H
Type of shares
Number of
shares
Value of series / issue according
to the nominal value
Method of covering
the capital
Date of
registration
ordinary registered shares
300
555
1
11
625
206
256
276
30,000
55,500
100
1,100
62,500
20,600
25,600
27,600
paid with cash
paid with cash
paid with cash
paid with cash
paid with cash
paid with cash
paid with cash
paid with cash
7-Sep-1995
1-Oct-1996
18-Aug-1997
1-Jun-1999
25-Apr-2000
16-Jun-2005
29-Sep-2006
11-Sep-2007
The total number of issued shares is 2,230 shares. The nominal value of
each share is 100 thousands PLN each. Every share gives the right to
one vote at the General Meeting of Shareholders.
Shareholders of the Bank are:
Bank Polska Kasa Opieki S.A. in Warsaw – owner of 2,229 shares,
i.e. 99.96% of shares.
Final Holding Sp. z o.o. – owner of 1 share, i.e. 0.04% of shares.
Effects of hyperinflationary economy
Since the date of registration of the share capital in September 1995 to
December 1996, the Bank functioned in the conditions of hyperinflation.
IAS 29 “Financial Reporting in Hyperinflationary Economies” requires
transformation of every item of the shareholders’ capital (except not
distributed profits and revaluation surplus) by general price index adjustment in the period of hyperinflation. Such a retrospective application would
result in the increase of the share capital by 7,785 thousands PLN and the
decrease of retained not distributed profits in this period by an equivalent
amount.
Supplementary capital
In thousands PLN
Supplementary capital as on 1 January
distribution of the financial result
Supplementary capital as on 31 December
148
2008
2007
8,906
1,340
10,246
6,460
2,446
8,906
Reserve capital and revaluation capital
In thousands PLN
2008
2007
6,100
6,100
-1,035
4,684
3,649
-58
-457
-515
Reserve capital
general banking risk fund
Revaluation capital
valuation of securities available for sale
valuation of hedging derivative instruments
Dividends
Dividend for 2007 was disbursed pursuant to the decision of the General
Meeting of Shareholders of 20 March 2008 in the amount of 15,411
thousand PLN. Dividend was disbursed on 14 April 2008. The amount of
PLN 6,910.70 was disbursed per each and every ordinary share.
Dividend for 2006 was disbursed pursuant to the decision of
the General Meeting of Shareholders of 25 June 2007 in the amount
of 27,615 thousand PLN. Dividend was disbursed on 26 June 2007,
through deducting the dividend amount from the payment for acquiring
276 H-series shares.
Suggested distribution of the financial result for the financial year
The Management Board of the Bank will apply for using the profit for the
purposes of increasing own capitals.
28. Hedge accounting
The Bank uses a policy of hedging its exposure against changes of
interest rates and currency exchange rates – detailed information on risk
management are presented in Note 39. Hedge accounting is used as
security against the interest rates risk.
Hedging of cash flows connected with the interest rate
Currency interest rate swaps (CIRS) are used for hedging cash flows,
mainly those connected with liabilities of variable interest rate, by swapping the interest liabilities of variable interest rate expressed in one
currency to interest liabilities of variable interest rate expressed in another
currency.
In thousands PLN
Derivative instruments used as hedging of cash flows connected with
interest rate, remaining in the off-exchange trade
Other interest rate and currency exchange rate contracts – (CIRS and IRS)
Total
According to the balance as on 31 December 2008, the Bank did not
have any embedded derivative instruments. According to the balance
of the maturity date:
Fair values
over 1 year
Total
Assets
Liabilities
215,146
215,146
215,146
215,146
135
135
23,759
23,759
as on 31 December 2008, there were no additional terms applicable to
financial instruments which – in the case of occurrence – would significantly change the profile or payment / risk.
In thousands PLN
Derivative instruments used as hedging of cash flows connected with
interest rate, remaining in the off-exchange trade
of the maturity date:
Fair values
over 1 year
Total
Assets
Liabilities
Other interest rate and currency exchange rate contracts – (CIRS and IRS)
213,003
213,003
22,467
201
Total
213,003
213,003
22,467
201
According to the balance as on 31 December 2007, the Bank did not
have any embedded derivative instruments. According to the balance
as on 31 December 2007, there were no additional terms applicable to
financial instruments which – in the case of occurrence – would significantly change the profile or payment / risk.
149
Additional information for cash flow hedging
In 2008, all hedging relationships maintained by Pekao Bank
Hipoteczny S.A. were effective. Therefore, valuation of hedging instruments at fair value was recognised in the revaluation fund. As on
31 December 2008, hedging instrument revaluation fund amounted
to 4,684 thousand PLN.
CIRS
CIRS hedging transactions are aimed at adjusting interest inflows in CHF
obtained due to loan agreements to outflows due to issued mortgage
bonds in PLN (hedging the risk of changes in future cash flows generated
by the hedged items).
The hedged item consists of selected receivables with variable interest
rate expressed in CHF, registered in the register of security of mortgage
bonds and having high probability of cash flows, as well as LZI01-series
bearer mortgage bonds of the value amounting to 200,000 thousand
PLN, issued within the bearer Mortgage Bond Programme of total nominal
value amounting to 3,000,000 thousand PLN. Interest payments due to
loans being a hedged item are realised on current basis. Interest payments due to mortgage bonds are realised every 6 months (on 2 June
and 2 December each and every year until 2 June 2012).
The hedging transactions are two CIRS float / float CHF / PLN transactions
made on 11 February 2007 upon the same terms and conditions, of the
total nominal value of 200,000 thousand PLN. Transactions are made
until 12 July 2012. Interest rate for the transactions is based on 6-month
LIBOR rate for CHF and WIBOR rate for PLN. Interest payments are realised every half a year (on 12 January and 12 July each and every year
until the end of a transaction). Fair value of the transactions as on
31 December 2008 was positive and amounted to 23,759 thousand PLN.
IRS
IRS hedging transactions are aimed at adjusting interest inflows in EUR
obtained due to loans with variable interest rate to outflows due to issued
mortgage bonds in EUR of fixed interest rate (hedging the risk of changes
in future cash flows generated by the hedged items).
The hedged item consists of selected receivables with variable interest
rate expressed in EUR, registered in the register of security of mortgage
bonds and having high probability of cash flows, as well as A-series
bearer mortgage bonds of the value amounting to 3,630 thousand EUR
of fixed interest rate. Interest payments due to loans being a hedged item
are realised on current basis. Interest payments due to mortgage bonds
are realised once a year in June until 1 June 2010.
The hedging transaction is one IRS EUR / PLN transaction made on
25 July 2006. The nominal value of the transaction is 3,630 thousand EUR.
150
(cont)
The transaction is made until 1 July 2010. The variable leg of the
transaction is based on the EURIBOR 6M interest rate. Interest payments
are realised every half a year (on 1 June and 1 December each and every
year until the end of the transaction). Fair value of the transaction as on
31 December 2008 was positive and amounted to 135 thousand PLN.
Information on deferred profits or losses due to valuation of the
hedging instrument in the case of cash flow hedging
Information concerning the profits or losses due to valuation of the
hedging instrument in the case of cash flow hedging, which were demonstrated directly in the equity capital or transferred from capitals and
demonstrated in the net profit or loss or demonstrated as an adjustment
of the initial value of hedged assets or liabilities during the year, are
presented in the breakdown of changes in equity capital. Equity capital
includes also the valuation of the average exchange rate for the CIRS
hedging transaction.
29. Fair value
Fair value of balance sheet and off-balance sheet financial instruments is
the price at which an item of assets can be sold or at which liabilities can
be covered in a transaction between conscious and well-informed parties
according to standard market terms. Since there is no active market for
most of the financial instruments of the Bank, estimations of fair value are
based on anticipated future cash flow discounted using the current interest rates in order to obtain the current net value. Generally, fair value of
the balance sheet financial instruments of the bank is equal to their book
value, either due to short maturity term or / and short term of another
valuation or close current average market values.
Fair value of derivative instruments is estimated in the amount that the
Bank would potentially receive or pay for completing the contract on the
balance sheet date, taking into account current market situation and current loan capacity of the contractors.
Bills are valued according to market rates published by the Bloomberg
system.
Bonds are valued on the basis of the quotations of the Warsaw Stock
Exchange.
Due to small share of fixed interest rate loans in the portfolio and short
term of revaluation of variable interest rate loans (at least every six
months), it is estimated that fair value of loans is not significantly different
from their balance sheet value. For the purposes of calculation of fair
value, currently offered margins have been used and methodology of
calculating the impairment of loan exposures (described in notes on
accounting policy) have been applied.
Calculation of fair value of mortgage bonds in public trading have been
based on the quotations of MTS CETO as on 31 December 2008.
If a given instrument was not quoted, the price of an instrument of
most similar parameters was applied. In 2007, the Bank estimated
that fair value of mortgage bonds was not significantly different from their
balance sheet value.
The table below presents the estimated fair values.
2008
2007
6,721
14,673
60,773
20,155
1,790,142
1,892,464
11,135
34,786
61,829
18,866
1,534,334
1 660,950
674,319
15,679
885,612
1,575,610
475,979
13,463
947,713
1,437,155
Assets
Cash and cash equivalents
Zero-coupon bonds
Variable rate bonds
Fixed rate loans and credits granted to clients
Variable rate loans and credits granted to clients
Liabilities
Liabilities due to other banks at variable rate
Liabilities due to issue of own securities at fixed rate
Liabilities due to issue of own securities in public trading at variable rate
Fair value of derivative instruments is presented in Notes 13 and 28.
30. Payments due to the lease agreement
Pursuant to the lease agreement, Pekao Bank Hipoteczny S.A. occupies office area and parking places in the underground car park. The lease agreement is concluded for definite period (until 29 February 2008) with no right
to earlier termination by the Bank. In 2007, the Bank signed an addendum
to the agreement, extending the lease period until 28 February 2009.
In 2008 and 2007, the Bank incurred the fees due to rents connected
with the aforementioned agreement in the amount of, respectively:
2,656 thousand PLN and 2,895 thousand PLN. The aforementioned
fees were demonstrated in the profit and loss account as administrative
expenses.
On 16 December 2008, the Bank concluded an agreement on renting
an office & commercial facility, parking spaces and storage space.
The agreement was concluded for the period of 7 years from the date
of making the rented facility available to the Bank.
Total liabilities due to the aforementioned lease agreements are presented
in the table below.
Liabilities according to their maturity date
In thousands PLN
Up to 1 year
From 1 to 5 years
Over 5 years
Total
2008
2007
2,205
7,868
4,788
14,861
2,734
456
3,190
Data in the table calculated according to the lease agreements, increased by 22% of VAT and converted at the rates as on 31 December 2008
and 31 December 2007.
151
(cont)
31. Reporting on segments of operation
Due to no segmentation in the organisational structure of the Bank, costs
of refinancing and operating expenses are managed on the central level
and are not attributed to particular business lines.
In thousands PLN
Interest revenues
Interest expenses
Financial result due to interests
Operating assets (loans)
Operating liabilities (deposits)
Retail activity
Corporate
activity
108,640
-284
108,356
1,741,428
11,941
9,587
-21
9,566
127,171
583
In thousands PLN
Interest revenues
Interest expenses
Financial result due to interests
Operating assets (loans)
Operating liabilities (deposits)
Retail activity
Corporate
activity
96,127
-192
95,935
1,451,291
10,753
11,011
-13
10,998
150,064
562
32. Contingent liabilities
Information on the initiated court proceedings
As on 31 December 2008, there are no proceedings initiated by court
or any state administration body concerning any liabilities or debts of the
Bank whose value would amount to at least 10% of the equity capital of
the Bank.
Total value of all court, enforcement and liquidation proceedings in
progress aimed at debt settlement amounts to 67,028 thousand PLN,
which constitutes 25.61 % of the equity capital of the Bank. Due to those
debts, the Bank established revaluation write-offs due to impairment
in the amount of 14,710 thousand PLN.
As on 31 December 2008, there are proceedings initiated by court or any
state administration body in which the Bank is a respondent, of the value
of 3,872 thousand PLN. In the opinion of the Bank, there are no grounds
for establishing any reserve for potential losses due to those proceedings.
Contingent liabilities to grant loans
The Bank has liabilities to grant loans. These liabilities consist of concluded loan agreements for loans that have not been disbursed yet.
In thousands PLN
Liabilities to disburse loans
2008
2007
13,309
38,019
Liabilities due to off-balance sheet transactions
In thousands PLN
Liabilities due to off-balance sheet transactions – transactions using current and fixed-term financial instruments
2008
2007
1,202,186
1,064,681
As on 31 December 2008, the Bank had no liabilities / receivables due to transactions which are subject to the interest rate risk, but which are not
demonstrated in the balance sheet.
152
33. Assets used as hedging
Assets used as hedging of the issue of mortgage bonds
In thousands PLN
Value of debts as on the end of the year
Value of interests on debts as on the end of the year
Value of sold issue as on the end of the year
Value of interests on the issued mortgage bonds as on the end of the year
Balance of capital hedging
Balance of interests hedging
The principles of issue of mortgage bonds hedged by receivables of
a mortgage bank secured by mortgages are specified by the Act on
Mortgage Bonds and Mortgage Banking of 29 August 1997 (consolidated
text: Dz.U. of 2003, Nr 99, poz. 919, with further amendments). Detailed
information on the precaution limits is presented in Note 39 Item (ix).
2008
2007
1,470,473
99,888
915,146
60,202
555,327
39,686
1,192,404
78,502
953,003
45,775
239,401
32,727
If a mortgage bank declares bankruptcy, the receivables listed in
the register of security of mortgage bonds form a separate bankruptcy
estate used in the first place to satisfy claims of creditors due to mortgage bonds.
Liabilities subject to hedging by the finances of the Bank Guarantee Fund
In thousands PLN
Amount of liabilities subject to security
Amount of hedging assets
2008*
2007
0
39
11,315
30
* Monies deposited as security deposits for loan collateral (Article 102 of the Banking Law Act of 29 August 1997) are not guaranteed by the Bank Guarantee Fund, but they are the basis for
calculation of the guaranteed funds protection fund.
34. Cash and cash equivalents
For the purposes of the cash flow account, cash and receivables from the banking sector cover the balances of up to 3 months of maturity.
In thousands PLN
2008
2007
Cash and cash in central bank
Loans and credits granted to banks
126
6,595
6,721
29
11,106
11,135
153
(cont)
35. Affiliated entities
Transactions with affiliated entities
The Bank realises transactions with its parent entity and with entities
affiliated within the Group of Pekao, HVB and UCI. Transactions with
affiliated entities cover also transactions with managerial personnel
and employees of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Transactions with the affiliated entities are realised in the course of standard business activity. They cover mainly loans, deposits and currency
exchange transactions. Value of transactions with affiliated entities as on
the end of the year and expenses and revenues for the financial year is
presented in the table below.
Transactions with the managing personnel and employees
In thousands PLN
2008
2007
Managerial personnel**
Employees
Managerial personnel
Employees
3,538
3,783
-983
6,338
320
388
58
0
446
20
5,365
2,555
-4,382
3,538
125
959
0
-571
388
17
Loans
As on 1 January
Increases
Decreases
As on 31 December
Interest revenues
** Members of the Management Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A., Bank Pekao S.A. and other entities within the Pekao Group.
Remunerations
In thousands PLN
2008
2007
Managerial personnel*
Employees
Managerial personnel*
Employees
1,527
85
1,612
10,044
1,561
11,605
1,503
82
1,585
8,211
1,847
10,058
Salaries
Other
* Members of the Management Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Remunerations of the managing personnel for 2008 cover:
– salaries – costs due to salaries of the management board, including
the reserve for bonuses for 2008,
– other – social insurance premiums.
154
Demonstrated remunerations include the reserve for bonuses.
Detailed information on remuneration of each person being member of
the Management Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. is included in the
Management Report on Operations of the Bank for 2008.
Transactions with companies belonging to the Group
In thousands PLN
Parent entity
2008
2007
Other entities belonging to
the Group of HVB and UCI
Other entities belonging to
the Group of HVB and UCI
Parent entity
Receivables including interests, including
Deposits
Current receivables
Positive fair value of derivative instruments
Revenues due to interests and commissions
Revenues due to interests on hedging instruments
Other revenues
5,101
1,480
2,704
257
13,107
8,383
6
10,686
258
28,227
284
9,669
8,407
161
Liabilities, including
Fixed-term liabilities
Accepted deposits
Mortgage bonds / bonds
Negative fair value of derivative instruments
Costs incurred due to interests and commissions
Costs due to interests on hedging instruments
Other costs
318,338
225,587
35,638
20,358
6,537
1,497
42
170,303
225,127
758
16,935
5,267
2,641
20,242
940
Transactions with derivative financial instruments, including:
Current currency exchange transactions
Currency swaps
IRS / CIRS
4,202
701,635
492,768
36. Agreements significant for the Bank,
agreements of cooperation
Credit Line Agreements
On 28 November 2008, the Bank signed the following agreements with
Bank Pekao S.A.:
– Addendum to the Credit Line Agreement of 30 November 2007 to
the total value of 242 million EUR. The Addendum pertains to shortening the credit line duration until 28 November 2008,
– Foreign Currency Credit Line Agreement to the total value of
439 million PLN, for the purposes of financing current operations of
the Loan-taking Entity. The credit line was granted on market terms
& conditions, with variable interest rate. The agreement remains valid
until 30 November 2009.
0
629,833
433,825
37. Events after the balance sheet date
On 16 January 2009, the Bank filed a motion against one of its borrowers
for a writ of execution for the Bank’s enforcement title. The amount of
debt as on the date of filing the motion for a writ of execution indicated
in the Bank’s enforcement title equalled 30,429 thousand PLN. This debt
is secured by mortgage on a real property for the amount of 37,000 thousand PLN and by capped mortgage up to the amount of 18,500 thousand
PLN. As on 31 December 2008, the Bank had a revaluation write-off due
to impairment for this debt to the amount of 20,229 thousand PLN.
Agreement on FX Swap Transactions
On 22 December 2008, the Bank signed with the National Bank of
Poland a Master Agreement and a Supplementary Agreement enabling
the execution of the FX Swap transaction on the basis of the Resolution of
the Monetary Policy Council of 13 October 2008 on the principles of the
execution of the FX Swap transactions by the National Bank of Poland.
155
38. Main estimated amounts applied in
the accounting policy
Establishing the balance sheet value of some assets and liabilities
requires the estimation as on the balance sheet date of the influence
of uncertain future events on these items.
Loan impairment
The Bank assesses whether, as on the balance sheet date, there are objective grounds to assume that a loss has been suffered due to impairment
of single items of financial assets or a group of financial assets. Financial
assets or a group of financial assets has been impaired (i.e. their value
has decreased) and the losses due to impairment have been suffered
exclusively if there are objective grounds to assume the impairment as
a result of one or more events which occurred after the initial demonstration of the asset (“an event resulting in a loss”) and this event or events
affect the estimated future cash flows connected with the single item of
financial asset or a group of financial assets. Identification of a single event
that caused such impairment is not necessary.
If there are objective grounds to assume that a loss due to impairment
of loans and receivables or investments retained until their maturity date
demonstrated at the depreciated cost has been suffered, the amount of
such lost is established as the book value of assets less the current value
of estimated future cash flows discounted at the effective rate of return on
financial assets in their initial demonstration. Methodology and assumptions applied in estimation of both the amount and the moments of future
cash flows are reviewed and updated, if necessary.
39. Risk report
Pekao Bank Hipoteczny S.A. identifies, measures, monitors and manages
all types of risk in cooperation with the risk control and risk management
units of the parent entity.
In 2008, the Bank divided the monitoring and control processes connected with risk management into the following categories:
– Loan risk encompassing the following types of risk:
• Risk of counterparty (applies to all financial instruments in the
Bank’s portfolio)
• Risk of concentration for a debtor or a group of affiliated debtors
(applies to the loan portfolio)
• Risk of other loan concentrations (applies to the loan portfolio)
• Residual risk (applies to the loan portfolio)
156
(cont)
– Operating risk
– Market risk encompassing the following types of risk:
• Currency risk (applies to loans in foreign currencies, FX transactions: SPOT, SWAP, CIRS)
• Interest rate risk (applies to all interest rate assets and liabilities)
• Liquidity risk (applies to all financial assets and liabilities of the
Bank)
• Mortgage bond issuance risk (applies to the Bank’s liabilities due
to the issuance of own securities – mortgage bonds)
– Other risks (business risk)
The Management Board of the Bank specifies the risk management and
control policy and the policy of limiting the risk (e.g. through the system of
internal limitations).
Some of the solutions applied in the field of management and control
of specific types of risk are established by the parent entity for selected
or all entities belonging to the Capital Group. Pekao Bank Hipoteczny S.A.
accepts and implements such solutions.
In the aforementioned tasks, the Management Board of the Bank is supported by the Risk Control Department and the committees functioning
in the Bank, i.e. the Loan Committee, the Asset-Liability Committee
(ALCO) and the Committee for Operating Risk.
In 2008, significant changes were applied to the goals, policy and processes of risk management, as well as – to some extent – to the risk
assessment methods, due to, among other reasons:
– implementation of the provisions of the Resolution No. 4 / 200t of the
Commission for Banking Supervision of 13 March 2007 and other
applicable Resolutions of the Commission for Banking Supervision,
– adjustment of internal operating rules, regulations and procedures
of the Bank to the standards of the capital group to which the Bank
belongs,
– reaction to the changing market situation.
The solutions applied by the Bank cover also the principles of assessment
and maintenance of internal capital required for covering all significant
types of risk identified in the Bank, which have been approved by the
Supervisory Board of the Bank.
Loan risk
(i) Risk of counterparty
The Bank defines the risk of counterparty as a risk that the counterparty
may not fulfil its obligations and liabilities towards the Bank. It is treated
as generally and invariably significant for the Bank’s operations and is
covered by internal capital maintained by the Bank.
7. principles and procedures of loan collateral appraisal,
8. principles and procedures of making decisions on loans and prices,
9. principles and procedures of execution of operations in the interbanking market,
10. other internal regulations pertaining to management of loan exposures
and other assets of the Bank.
Measurement / identification of the risk of counterparty covers:
1. Assessment of the client’s capability to fulfil the obligations and
liabilities towards the Bank in due time at the stage of:
a) deciding on loan granting,
b) monitoring of the loan exposure during its existence and until
its expiry.
2. Assessment of revaluation write-offs (reserves) for loan exposures:
a) for which the premises for impairment have been identified,
b) for which the premises for impairment have not been identified.
3. Assessment of the impact of crisis scenarios on the quality of the
Bank’s loan portfolio measured according to the amount of specificpurpose reserves established by the Bank.
4. Measurement of the minimum capital requirements for loan risk
calculated according to the standard NUK / CRD method.
The Bank limits the risk of counterparty by:
1. systematic development of tools (principles and procedures) in order
to adjust them to:
a) changing profile of the loan risk and the scale of the Bank’s
operations,
b) external regulations and standards implemented within the capital
group,
c) best practices within the Bank’s technical capabilities;
2. operations conforming to the following other internal regulations of
the Bank:
a) Bank’s Strategy,
b) Bank’s Loan Policy,
c) product standards,
d) systems of internal loan limits,
e) principles of setting the prices of products offered by the Bank,
f) other internal regulations applicable to the Bank’s operations;
3. periodic and continuous loan risk level control.
For the purposes of management of the risk of counterparty, the Bank
applies formal tools in the form of official instructions, rules and other
internal regulations of the Bank, including:
1. principles and procedures of loan validity assessment,
2. principles and procedures of identification and marking of default
events,
3. principles and procedures of establishment of revaluation write-offs
(reserves),
4. principles and procedures of loan monitoring,
5. principles and procedures of loan restructuring,
6. principles and procedures of loan collection,
Moreover, within the management of the risk of counterparty, the Bank:
1. performs tests of the most adverse possible conditions, enabling the
assessment of the increase of the loan risk level measured according
to the amount of specific-purpose reserves established by the Bank in
the event of such conditions,
2. diversifies the loan portfolio by internal loan limits1 and makes appropriate decisions on the basis of those activities.
The breakdown below present the quality of the Bank’s loan portfolio:
In thousands PLN
Exposures that are not overdue* or impaired
Exposures that are overdue**, but not impaired
Impaired exposures
Interests
Write-offs due to impairment
2008
2007
1,685,733
51,654
121,323
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
1,452 686
39 078
94 921
1,586,685
6,388
-39,873
1,553,200
* Without exposures overdue for more than 30 days.
** With exposures overdue for more than 30 days.
1
Those limits are addressed mainly to the risk of concentration for a debtor or a group of affiliated debtors and to the risk of other loan concentrations, but they are also used for the purposes
of management of the risk of counterparty.
157
(cont)
Age analysis (i.e. the analysis of the length of default in repayment) of overdue*, but not impaired financial assets as on the reporting date:
In thousands PLN
from 30 to 90 days
from 90 to 180 days
from 180 to 360 days
over 360 days
Total – overdue, but not impaired loans and credits
2008
2007
28,066
6,815
5,591
11,182
51,654
11,263
7,381
11,966
8,468
39,078
* Default in payment exceeding 30 days.
Identification of impaired exposures is performed through the analysis
of quantitative criteria, such as default period and overdue amount, as
well as qualitative criteria, such as information about the borrower that
might indicate the lack of capability or willingness to pay the liability due
towards the Bank.
The amount of impairment is determined by comparing the loan exposure
balance sheet value to the anticipated discounted future cash flows made
by the borrower and the anticipated discounted future cash flows on the
collateral of this loan exposure.
The main method of securing loan exposures of the Bank is mortgage on
real property; additionally, for some of its loan exposures, the Bank uses
financial collateral in the form of deposits maintained on bank accounts.
Other types of collateral, such as sureties, registered pledge on shares,
etc., are also used.
Estimating future cash flows on mortgage collateral, the Bank assumes
that the cash flow will occur on a specified date as a result of forced sale
of the real property (i.e. as a result of sale of the real property by the borrower upon the Bank’s consent) or as a result of enforced sale of the real
property by the bailiff upon the request of the Bank. Assessing the impairment, the Bank also takes into account the costs incurred in relation to
the enforcement proceedings.
(ii) Risk of concentration for a debtor or a group of affiliated debtors
The Bank defines this risk as a risk of losses arising out of or in connection with excessive concentration of loan exposures for individual debtors
and / or groups of debtors, as a result of high loans, significantly higher
than the remaining loan exposures of the Bank.
This risk is treated as significant, if there are individual loans to the
amount exceeding 8 million PLN, i.e. requiring a decision on the level of
the Management Board of the Bank, in the loan portfolio of the Bank.
158
The Bank measures its risk of concentration by calculating the capital
requirement due to exceeding the limit of loan involvement and the limit
of high loan involvement, as defined in the Banking Law, if those limits
are exceeded.
The aforementioned requirement is an equivalent of the higher of the
following amount:
1. total surplus of loans to particular entities over the limit of loan involvement as specified in Article 71 Item 1 of the Banking Law,
2. surplus of the total high loan involvements to particular entities over
the limit of high loan involvement as specified in Article 71 Item 2
of the Banking Law.
Moreover, the aforementioned measurement is supported by the assessment of potential losses for the two loan exposures for individual debtors
(borrowers) or loan exposures to the group of affiliated debtors of
the higher value of irrecoverable debt among all the exposures that meet
the following criteria:
1. the amount of exposure exceeds 8 million PLN, i.e. the level of competence of the Bank’s Loan Committee in the field of making decisions
on granting loans,
2. the exposure is a non-default exposure.
For the purposes of management of the risk of concentration for a debtor
or a group of affiliated debtors, the Bank applies:
1. principles and procedures of making loan decisions implemented by
the Bank,
2. procedures and principles of marking events of default by debtors
implemented by the Bank,
3. principles of establishment of revaluation write-offs (reserves) due to
impairment of loan exposures implemented by the Bank,
4. other procedures and principles pertaining to granting loans and
monitoring of loan exposures implemented by the Bank,
5. system of internal limits of high and special loan concentration implemented by the Bank.
Within the standard procedures for monitoring of loan exposures of the
Bank, loan exposures whose value exceeds 8 million PLN are quarterly
reviewed in order to – among other purposes – assess the risk involved.
Limitation of the risk of concentration for a debtor or a group of affiliated
debtors is realised through observing the aforementioned procedures and
rules implemented by the Bank.
The breakdown below presents 10 largest loan exposures in the Bank’s portfolio.
31 December 2008
31 December 2007
Type
Total loan exposure
in PLN
Share in
the loan portfolio
Type
Total loan exposure
in PLN
Share in
the loan portfolio
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
31,391
18,073
17,250
11,678
11,395
10,632
9,859
9,646
9,548
9,222
1.69%
0.97%
0.93%
0.63%
0.61%
0.57%
0.53%
0.52%
0.51%
0.50%
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
32,439
16,547
15,979
14,090
13,879
12,928
12,676
12,580
10,624
10,487
2.04%
1.04%
1.01%
0.89%
0.87%
0.81%
0.80%
0.79%
0.67%
0.66%
(iii) Risk of other loan concentrations
It is defined as a risk arising out of or in connection with potential concentration of loan losses in relation to significant Bank’s loan exposure
to entities operating in the same market sector, located in the same
geographical region or affiliated in any other way.
The Bank assumes that this risk is significant when the internal limits of
loan concentration as on the end of the previous quarter are exceeded.
The risk of other loan concentrations is measured through period
assessment of levels of loan exposures in selected loan ranges of
the Bank and comparing them to internal loan limits applied by
the Bank and the assessment of the quality of loan ranges covered
with the system of internal loan limits.
Limitation of risk of other loan concentrations involves:
1. keeping the internal loan limits use on proper levels,
2. implementation of limitations for a given type of activity if:
a) nternal loan limits for the entire portfolio are exceeded,
b) the quality of loan ranges covered with the system of internal
loan limits exceeds the level determined by the Bank.
159
(cont)
Concentration of the balance sheet risk from geographical perspective is presented in the table below:
In thousands PLN / %
2008
2007
%
mazowieckie
dolnośląskie
kujawsko-pomorskie
lubelskie
lubuskie
łódzkie
małopolskie
opolskie
podkarpackie
podlaskie
pomorskie
śląskie
świętokrzyskie
warmińsko-mazurskie
wielkopolskie
zachodnio-pomorskie
Non-resident
Interests
Total – net loans and credits granted to clients
668,010
186,719
71,662
48,967
38,068
34,297
136,103
28,442
25,656
27,486
142,686
95,943
8,606
31,849
173,844
127,143
13,229
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
35.9
10.0
3.9
2.6
2.1
1.8
7.3
1.5
1.4
1.5
7.7
5.2
0.5
1.7
9.4
6.8
0.7
100.0
%
578,903
140,694
71,910
44,674
35,050
33,717
114,133
23,017
27,341
22,493
113,084
107,862
6,962
26,426
112,071
114,417
13,931
1,586,685
6,388
-39,873
1,553,200
36.5
8.9
4.5
2.8
2.2
2.1
7.2
1.5
1.7
1.4
7.1
6.8
0.4
1.7
7.1
7.2
0.9
100.0
Concentration of the balance sheet risk according to specific branches of industry is presented in the table below:
2008
2007
%
Natural persons
Real property management
Commerce
Transportation and tourism
Construction
Production
Education, healthcare, culture and sports
Other services
Agriculture
Other
Local self-governments
Interests
160
%
888,063
47.8
553,137
34.9
330,913
186,808
170,587
79,096
70,983
61,340
51,782
2,920
353
15,865
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
17.8
10.0
9.2
4.2
3.8
3.3
2.8
0.2
0.0
0.9
100.0
352,329
205,298
194,449
68,705
68,494
60,541
58,236
2,340
0
23,156
1,586,685
6,388
-39,873
1,553,200
22.2
12.9
12.3
4.3
4.3
3.8
3.7
0.1
0.0
1.5
100.0
(iv) Residual risk
JIt is defined as a risk of losses arising out of or in connection with lower
effectiveness of approved collateral as a result of falling market prices of
real property.
Concentration of the balance sheet risk according to types of real property
is presented in the table below:
Offices
Houses
Land
Hotels
Residential development
Warehouses
Bars & restaurants
Commercial facilities
Manufacturing facilities
Other
Local self-government administration*
Interests
2008
133,833
661,590
8,364
179,833
211,245
137,296
7,547
318,137
30,301
154,699
15,865
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
2007
%
7.2
35.6
0.4
9.7
11.4
7.4
0.4
17.1
1.6
8.3
0.9
100.0
205,940
388,194
8,151
164,161
120,701
145,525
6,707
362,804
37,524
123,822
23,156
1,586,685
6,388
-39,873
1,553,200
%
13.0
24.4
0.5
10.3
7.6
9.2
0.4
22.9
2.4
7.8
1.5
100.0
* Loans granted to units of local self-government are not secured by real property.
The Bank assumes that this risk is significant when the probability of
falls of prices in the real property market within the following 12 months
is estimated at least 5%. The residual risk is measured through periodic
synthetic analysis of the real property market and the following assessment of possible future tendencies in the real property market.
3. principles of real property market monitoring,
4. emergency plans to be implemented in the event of dramatic falls of
prices in the real property market,
5. other internal regulations pertaining to valuation, monitoring and
revaluation of market prices of real property.
Within the risk measurement, the Bank performs tests of the most adverse possible conditions related to the impact of potential falls of prices
in the real property market on the level of specific-purpose reserves
established by the Bank. It must be stated that the influence of potential
impairment of collateral is also partially taken into account in the management of risk of counterparty.
The Bank limits the residual risk by:
1. determination of characteristics and parameters of real property
– within the product standards – accepted by the Bank as collateral of
loan exposures,
2. determination of maximum levels of LTV (Loan-to-Value) ratio acceptable upon granting loans,
3. introduction of additional provisions to loan agreements obliging the
borrowers to take certain steps in the event of exceeding the specified
level of LTV ratio acceptable to the Bank,
4. the system of internal loan limits pertaining to maximum acceptable
levels of loan exposure regarding the type and situation of collateral
(real property),
5. analysing tendencies observable in the real property market and following synthetic assessment of the real property market,
6. procurement of external reports on the real property market,
7. shaping the Loan Policy of the Bank using available data on the real
property market.
Within the residual risk measurement, the Bank neglects issues related to
legal defects of concluded agreements, frauds committed by clients, etc.,
which are taken into account in the management of operating risk.
For the purposes of management of the residual risk related to potential
impairment of real property, the Bank applies formal tools in the form of
official instructions and regulations, including:
1. principles and procedures of appraisal of loan collateral,
2. principles of elaboration of experts’ opinion and determination of bank
& mortgage value of real property,
161
(cont)
The level of LTV (Loan-to-Value) ratio for an individual loan exposure
calculated in relation to the market value of the real property being the
collateral of this loan on the moment of granting the loan cannot exceed
80% in the case of loans in PLN and 70% in the case of loans in foreign
currencies. Any and all exceptions from this principle require the consent
of the Management Board of the Bank.
Market risk
(vi) Currency risk
The Bank defines currency risk as a risk of losses arising out of or in connection with changes in currency exchange rates reflected by the valuation of particular balance sheet and off-balance sheet items expressed in
foreign currencies.
Notwithstanding the above, the level of LTV ratio for an individual loan
exposure calculated in relation to the bank & mortgage value of the real
property being the collateral of this loan on the moment of granting the
loan may never exceed 100%.
Currency risk is treated as generally and invariably significant for the
Bank’s operations. The Bank assesses the internal capital for the currency
risk monthly on the basis of reporting data as on the end of the previous
month. The internal capital for the currency risk is calculated according to
basic method of calculation of the capital requirements due to currency
risk specified in the Resolution No. 1 / 2007 of the Commission for Banking Supervision:
1. internal capital due to currency risk must equal 8% of the total currency item, if this item exceeds 2% of the total own funds of the Bank,
2. internal capital due to currency risk equals zero, if a given total currency item does not exceed 2% of the total own funds of the Bank.
The average level of LTV ratio of the Bank’s loan portfolio weighted by the
volume of particular loan exposures and calculated in relation to the bank
& mortgage value of the real property being the collateral of loans as on
the end of 2008 amounted to 66.46%, i.e. higher than in the previous
year by 7,4 percentage points. This increase resulted from the depreciation of the Polish zloty.
(v) Operating risk
It is a risk of suffering losses arising out of or in connection with inappropriate adjustment or insufficient effectiveness of internal process, human
resources and technical systems, or external events.
Operating risk is treated as generally and invariably significant for the
Bank’s operations and is covered by internal capital maintained by the
Bank. The amount of this capital is assessed annually on the basis of
audited financial data as on the end of the previous calendar year and is
equal to the minimum capital requirements due to operating risk calculated according to the standard method specified in the Resolution No.
1 / 2007 of the Commission for Banking Supervision.
The Bank has an internal system for operating risk management and
control. This system consists of internal procedures, register of operating events and losses and monitoring and reporting principles. Moreover,
the Bank has a plan of maintaining the continuity of its operations, which
ensures uninterrupted activity of the Bank in emergency situations.
Organisational structure in the field of operating risk is adequate to the
scope of operations of the Bank. An important element of this structure is
the Operating Risk Management Committee, which recommends activities
and steps to be taken in order to limit the Bank’s exposure to the operating risk and monitors the real risk level using a system of indicators for
operating risk assessment (KRI).
In 2008, the Bank participated in works on the development of the system for the exchange of information on events related to operating risks
carried out under supervision of the Polish Bank Association.
162
The Bank monitors the currency risk through determination of the Bank’s currency exposure and calculation of the value exposed to currency risk (VaR FX).
The Banks calculates its currency exposure as an open currency item,
whereas:
1. net item in a given currency is calculated as an absolute difference
between the total amount of long and total amount of short primary
balance sheet and off-balance sheet items expressed in a given currency (converted to PLN at the average exchange rate published by the
National Bank of Poland as on the reporting date),
2. total item is calculated as a sum of net long or short items in a given
currency (converted to PLN at the average exchange rate published
by the National Bank of Poland as on the reporting date), whichever
is higher, or a sum of net long items in a given currency (converted to
PLN at the average exchange rate published by the National Bank of
Poland as on the reporting date), if the two aforementioned amounts
are equal.
The Bank elaborates a VaR FX report for the 99% rate of confidence
and 10-day time perspective; this report reflects the maximum possible
loss at a given currency item that the Bank may suffer with the 99%
rate of probability within 10 days from the date of the report as a result
of changing price parameters (currency exchange rates) and assuming
standard market conditions. Value-at-Risk (VaR FX) is calculated on the
basis of the changes to average daily currency exchange rates published
by the National Bank of Poland (250 most recent historic data) and the
specified open net currency item in a given currency. On the basis of real
fluctuations of currency exchange rates, the Bank verifies the validity of
the VaR model, in accordance with the back-testing methodology.
The Bank performs quarterly assessment of the influence of dramatic
changes in currency exchange rates on the Bank’s financial results, in
accordance with the internal stress-testing methodology. The obtained results are analysed by comparing the assessed loss to the current amount
of own funds of the Bank and determination of its significance from the
perspective of a potential hazard to the Bank’s liquidity.
Apart from the aforementioned measurement methods, the Bank
monitors the currency risk within the elaboration of the Mortgage Bond
Security Account (RZLZ: Rachunek Zabezpieczenia Listów Zastawnych)
by partial daily breakdowns of RZLZ. Partial breakdowns include data on
the level of coverage of liabilities due to the issued mortgage bonds by
receivables and additional instruments being the basis for the issuance
of mortgage bonds, divided according to currencies. In order to limit the
currency risk, the Bank sets the internal limits of open currency items
and the VaR FX limit imposed on the value exposed to currency risk and
monitors the observance of those limits. In 2008, the limits related to the
currency risk were not exceeded.
The level of using the limits related to the currency risk as on the end of the year:
Limit type
Limit (in thousands EUR)
2008
2007
500
300
200
1,000
50
6.81%
34.59%
0.38%
13.78%
21.00%
9.99%
3.63%
23.45%
6.09%
8.00%
Open item in CHF
Open item in EUR
Open item in USD
Total open item
VaR FX
The Bank uses such derivative instruments as CIRS, SWAP, FX to hedge currency risk.
(vii) Interest rate risk
The Bank defines interest rate risk as a risk to revenues and capital arising out of or in connection with disadvantageous changes of interest rates
in the banking book.
The Bank treats the interest rate risk as significant in the event of exceeding the internal VaR IR limit or the amount equal to 5 million PLN as
a potential loss in the Bank’s portfolio calculated after converting
the 1-day VaR IR to the 1-year period and assuming the 99% rate of
confidence. The Bank assesses the internal capital monthly on the basis
of the reporting data as on the end of the previous month. This capital is
calculated on the basis of the results of IR stress-testing elaborated in
accordance with the internal methodology of the Bank and assuming
a sudden and unexpected interest rate change by 200 base points.
1. Type-specific internal capital due to interest rate risk must be equal
to the amount of potential loss assessed in accordance with the aforementioned IR stress-testing methodology, provided that the potential
loss exceeds 5 million PLN.
2. Type-specific internal capital due to interest rate risk equals zero,
provided that the potential loss is equal or lower than 5 million PLN.
The Bank determines the interest rate gap in order to identify the incoherence between the maturity dates of assets and liabilities of the Bank,
taking into account the off-balance sheet items, resulting in cash inflows
and outflows in specified time in the future and meeting at least one of
the following criteria:
1. they generate interest revenues for the Bank,
2. they require the Bank to pay certain interests,
3. they grant the Bank the right to receive interests and / or require the
Bank to pay interests.
Interest rate gap is determined on the basis of the net item (without
taking into account the value of interests) for the following time horizons:
1. O / N – 1 day after the reporting date,
2. T / N – 2 days after the reporting date,
3. 1 week – 3-7 days after the reporting date,
4. 1 month – 8-30 days after the reporting date, and
5. 3 months, 6 months, 1 year, 2 years, 5 years, over 5 years.
The Bank monitors the interest rate risk by determination of the interest
rate gap, calculation of 1-month and 1-year financial result on interests
assuming the increase of market interest rates by predicted / analysed
number of base points and calculation of value exposed to interest rate
risk (VaR IR).
163
The reports of the interest rate gap presented below (dates of reports:
31 December 2008 and 31 December 2007) contain assets and liabilities
due to interests (nominal values without interests, i.e. amounts being
(cont)
the basis for calculation of interests); they do not include off-balance
sheet transactions and own funds of the Bank.
In thousands PLN
Interest assets in PLN
– value, including:
Total loan portfolio
Securities
Interest liabilities in PLN – value
Gap in PLN
Interest assets in USD
Securities
Interest liabilities in USD – value
Gap in USD
Interest assets in EUR
Securities
Interest liabilities in EUR – value
Gap in EUR
Interest assets in CHF
Securities
Interest liabilities in CHF – value
Gap in CHF
Interest rate gap between assets
and liabilities
2008
Up to 1 month
From 1 months
to 3 months
From 3 months
to 1 year
From 1 year
to 2 years
From 2
to 5 years
Over 5 years
Total
124,172
352,828
387,867
219
2,359
47,513
914,958
119,018
372,867
15,000
600,000
-212,133
219
2,359
47,513
110,036
14,136
291,828
61,000
200,000
152,828
219
2,359
47,513
833,804
76,000
910,036
4,922
288
5,887
2,554
8,729
26
5,887
2,554
8,467
288
5,887
2,554
8,729
13,780
14,286
24,360
1,359
14,725
68,510
13,114
14,286
24,360
1,359
14,725
67,844
13,780
354,654
-340,368
24,360
15,146
-13,787
14,725
369,800
-301,290
141,613
321,768
448,546
4
13
100
912,044
141,613
321,768
448,546
4
13
100
912,044
-176,122
321,768
448,546
4
13
100
594,309
-147,918
140,115
263,327
-13,564
17,097
47,613
306,670
317,735
317,735
Taking into account the above assumptions, the aggregate interest rate
gap (IR gap as on the end of 2008) is negative (exposure of liabilities)
in two time horizons, i.e. in the period up to 1 month and between
1 and 3 months, while positive (exposure of assets) in the remaining time
horizons. The Bank monitors the level of exposures to the interest rate
risk by calculating VaR IR and assessment of potential losses resulting
164
from the size of interest rate gaps. The results of those calculations are
presented to the ALCO committee, the Management Board of the Bank
and – quarterly – to the Supervisory Board of the Bank.
The Bank uses such derivative instruments as IRS and CIRS to hedge
the interest rate risk.
In thousands PLN
Interest assets in PLN
Securities
Interest liabilities in PLN – value
Gap in PLN
Interest assets in USD
Securities
Interest liabilities in USD – value
Gap in USD
Interest assets in EUR
Securities
Interest liabilities in EUR – value
Gap in EUR
Interest assets in CHF
Securities
Interest liabilities in CHF – value
Gap in CHF
Interest rate gap between assets
and liabilities
2007
Up to 1 month
From 1 months
to 3 months
From 3 months
to 1 year
112,771
388,153
102,434
130,959
-18,188
292,153
96,000
218,000
170,153
174
23,529
7,507
31,210
91
23,529
7,507
31,127
174
23,529
7,507
31,210
18,100
13,443
47,139
78,682
17,654
13,443
47,139
78,236
18,100
304,470
-291,027
47,139
90,765
229,504
320,284
8
9
81
640,651
90,765
229,504
320,284
8
9
81
640,651
170,145
-79,380
229,504
320,284
8
9
81
170,145
470,506
-79,294
132,159
171,704
8
-12,994
39,998
251,581
The Bank elaborates a VaR IR report for the 99% rate of confidence and
10-day time perspective; this report reflects the maximum possible net
loss at a given item that the Bank may suffer with the 99% rate of probability within 10 days from the date of the report as a result of changing
price parameters (interest rates) and assuming standard market conditions. Value-at-Risk (VaR IR) is calculated on the basis of the yield curves
for CHF, EUR, PLN and USD (250 most recent historic data) and the value
of the exposure of the Bank’s portfolio.
On the basis of real fluctuations of interest rates, the Bank verifies
the validity of the VaR IR model, in accordance with the back-testing
methodology.
From 1 year
to 2 years
From 2
to 5 years
Over 5 years
Total
396,774
39,917
937,615
396,774
39,917
600,000
-203,226
39,917
831,278
96,000
948,959
-11,344
13,003
-13,003
317,473
-238,791
The Bank performs quarterly assessment of the influence of dramatic
changes in interest rates on the value of the Bank’s portfolio, in accordance with the internal stress-testing methodology. The obtained results
are analysed by comparing the assessed loss to the current amount of
own funds of the Bank and determination of its significance from the
perspective of a potential hazard to the Bank’s liquidity.
Apart from the aforementioned measurement methods, the Bank monitors the interest rate risk within the elaboration of the Mortgage Bond
Security Account (RZLZ: Rachunek Zabezpieczenia Listów Zastawnych)
by daily projection and analysis of RZLZ. Those include the assessment
of vulnerability and level of coverage of interests on the issued mortgage
bonds by interests on receivables and additional instruments being the
basis for the issuance of mortgage bonds.
165
In order to limit the interest rate risk in the banking book, the Bank sets
the internal VaR IR limit imposed on the value exposed to interest rate
(cont)
risk and monitors the observance of this limit. In 2008, the limit related to
interest rate risk was not exceeded.
Level of using the limit related to interest rate risk as on the end of the year
Limit type
Limit in 2008
(in thousands EUR)
2008
Limit in 2007
(in thousands EUR)
2007
VaR IR
270
99.94%
506
22.00%
(viii) Liquidity risk
The Bank defines liquidity risk as a risk to revenues and capital arising
out of or in connection with the inability of the Bank to fulfil its liabilities
in due time without suffering unacceptable losses.
The Bank treats liquidity risk as generally and invariably significant for the
Bank’s operations. Due to the current and target structure of financing
of the Bank’s operations by the issuance of own securities – mortgage
bonds, the Bank takes steps aimed at limiting the Bank’s exposure to
liquidity disturbances, identifying specific risk involved in the issuance
of mortgage bonds and establishing internal capital to cover this risk,
in accordance with the principles mentioned in Item (ix).
The Bank identifies and measures the liquidity risk through the analysis of
short-term and medium-term liquidity in relation to the determined limits,
the analysis of cumulative gap for particular time horizons in relation to
the current liquidity limit and the detailed analysis of future cash flows
arising out of the maturity dates of received off-balance sheet assets and
liabilities and the maturity dates of granted off-balance sheet assets and
liabilities.
items (including particularly long-term loans for real property financing) presented in the Financial Plan of the Bank, as well as current and
forecasted availability of refinancing instruments.
The Bank determines the internal indicator of long-term liquidity risk, i.e.
the coverage indicator, which indicates the level of financing of loans by
long-term liabilities. The coverage indicator is calculated according to the
following formula:
Wp = (liabilities due to banks + own issuance + free capital*)
/ granted loans
* free capital – own funds (including reserve capitals) less fixed assets, intangible assets and
subordinate loans.
The Bank does not impose any limit on the coverage indicator.
Coverage indicators as on the end of the year:
Period
The Bank establishes the internal measures of short-term and mediumterm liquidity risk, i.e.: current liquidity gap and short-term and mediumterm liquidity indicators calculated for particular time horizons. The Bank
imposes certain limits for the aforementioned measures of liquidity.
Exceeding the limits is followed by certain steps aimed at regaining
acceptable levels, including particularly actions defined in the IS Emergency Plan in the Event of Liquidity Crisis in Pekao Bank Hipoteczny S.A.
In 2008, the Bank identified one instance of exceeding the short-term
liquidity limit caused by maturity of liabilities due to multi-currency credit
line agreement concluded with the parent entity of the Bank. The agreement is renewed every year for the 12-month periods by both parties.
The Bank analyses long-term liquidity through the assessment of the
following parameters: assumed volumes of particular balance sheet
166
2008
2007
Over 1 year
Over 3 years
0.66
0.65
0.81
0.67
Over 5 years
Over 10 years
0.61
0.21
0.64
0.27
Liquidity indicators are calculated daily for supervision purposes.
Short-term liquidity indicators measured for supervision purposes include:
1. Short-term liquidity gap – calculated as the sum of the basic value and
the supplementary value of the liquidity reserve as on the reporting
date less the value of non-core external funds;
2. Short-term liquidity indicator – calculated as the sum of the basic
value and the supplementary value of the liquidity reserve as on
the reporting date divided by the value of non-core external funds.
Long-term liquidity indicators measured for supervision purposes include:
1. Ratio of coverage of non-liquid assets with own funds – calculated
as own funds of the Bank less the total value of capital requirements
due to market risk, supply settlement risk and the risk of counterparty
divided by non-liquid assets.
2. Ratio of coverage of non-liquid assets and assets of limited liquidity
with own funds and core external funds – calculated as own funds of
the Bank less the total value of capital requirements due to market
risk, supply settlement risk and the risk of counterparty plus core
external funds divided by the sum of non-liquid assets and assets
of limited liquidity.
There are certain limits imposed on liquidity indicators calculated for
supervision purposes. Throughout the year 2008, the Bank identified
two instances of minor exceeding of the limit of the ratio of coverage
of non-liquid assets and assets of limited liquidity with own funds and
core external funds, as a result of significant depreciation of PLN against
foreign currencies. Pursuant to the principles set forth by the banking
supervision authorities, the Bank informed the Commission for Banking
Supervision about the instances of exceeding the aforementioned limit
and took steps involving limitation of the volume of long-term currency
exposures by deciding not to grant loans in foreign currencies.
Maturity of financial assets and liabilities remaining as on the balance sheet date according to the contractual maturity
For the financial year ended on 31 December 2008
Up to
1 month
From
1 months
to 3 months
From
3 months
to 1 year
From 1 year
to 5 years
Over 5 years
Interests / Impairment
Assets
Cash and operations with the central bank
Receivables due from banks
Other financial instruments measured at fair
value through the profit and loss account
Receivables due from clients
Other assets
Total assets
126
6,594
1
48
2,569
73,243
12,126
55,619
14,673
135
315,088
60,773
1,402,634
-48,413
4,795
19,329
104,135
12,126
70,292
378,565
1 402,634
-48,412
317,676
250,326
104,278
4,749
6,448
Liabilities
Financial liabilities measured at fair value
through the profit and loss account
Deposits of clients
Liabilities due to issue of own securities
Other liabilities
Total liabilities
2,039
682
23,759
3,983
8,541
914,041
9,331
335,739
-231,604
256,774
-244,648
Apart from the Bank’s own funds, the most significant sources of financing of assets are the issues of the Bank’s own debt securities – mortgage
bonds.
The incoherence between the maturity dates of assets and liabilities of
the Bank results mainly from long-term loan operations of the Bank.
104,278
-33,986
938,482
-559,917
261,715
270,256
1,132,378
22
11,750
13,811
-62,223
In order to minimised the involved risk, the Bank obtains long-term liabilities by issuing its own securities (mortgage bonds), performs long-term
liquidity analyses and verifies revolving of liabilities. The Bank intends to
replace liabilities maturing within a few months following the reporting
date with stable liabilities from the parent entity or financial institutions
(regulated entities).
167
(cont)
Maturity of financial assets and liabilities remaining as on the balance sheet date according to the contractual maturity
For the financial year ended on 31 December 2007
Up to
1 month
From
1 months
to 3 months
From
3 months
to 1 year
From 1 year
to 5 years
Over 5 years
Interests / Impairment
Assets
Cash and operations with the central bank
Receivables due from banks
Other financial instruments measured at fair
value through the profit and loss account
Receivables due from clients
Other assets
Total assets
29
11,104
2
46
1,215
140
4,369
61,890
10,291
34,786
4,795
51,087
63,861
22,467
273,695
61,829
1,176,948
-33,485
64,001
362,360
1 176,948
-33,483
17,606
90,675
Liabilities
Financial liabilities measured at fair value
through the profit and loss account
Deposits of clients
Liabilities due to issue of own securities
Other liabilities
Total liabilities
170,077
304,259
557
201
3,052
8,100
181,786
-91,111
15
15
51,072
Apart from the Bank’s own funds, the most significant sources of financing of assets are the issues of the Bank’s own debt securities – mortgage
bonds.
The incoherence between the maturity dates of assets and liabilities of
the Bank results mainly from long-term loan operations of the Bank. In
order to minimised the involved risk, the Bank obtains long-term liabilities
by issuing its own securities (mortgage bonds), performs long-term liquidity analyses and verifies revolving of medium-term liabilities (loan agreements signed with Bayerische Landesbank and the Bank’s parent entity).
168
1,643
231
39,996
911,441
8,017
40,227
23,774
1 215,901
-853,541
254,242
262,259
914,689
18
9,739
11,400
-44,883
The results of the long-term liquidity analysis carried out in 2008 indicated strong relation between the stability of the Bank’s liquidity and the
financial stability of its parent entity. Moreover, those results indicate also
reduced capabilities to obtain alternative and stable sources of financing.
Facing the global crisis in the financial markets, the Bank notices high
risk of decreased profitability of its operations as a result of significant
increase of refinancing costs.
(ix) Mortgage bond issuance risk
The Bank defines mortgage bond issuance risk as a risk of suffering
losses arising out of or in connection with inability to finds buyers for
mortgage bonds or necessity to buy out the issued mortgage bonds
before the maturity term.
The Bank monitors the mortgage bond issuance risk by verifying whether
the internal and legal limits are observed.
The Bank treats the mortgage bond issuance risk as significant when any
of the internal limits are exceeded and assesses internal capital for this
type of risk.
Legal limits applicable to issuance of mortgage bonds and level of use by the Bank as on 31 December 2008
As on Max. limit pur31.12.2008 suant to the Act
Act
Specification
Article 13
Item 1
Ratio of the total amount of debts due to mortgage loans and acquired debts of other banks due to such
loans, in the amount exceeding 60% of the bank-mortgage real property value to the total amount of
debts secured by mortgage (in %).
13.57%
30%
Article 14
Ratio of the value of mortgage bonds in trading to 60% of the bank-mortgage value of real property being
the collateral for debts included in the register of security of mortgage bonds (in %).
72.34%
100%
Article 15
Item 1.5
Ratio of the total value of acquired shares of other entities to own funds of the Bank (in %).
0.00%
10%
Article 15
Item 2
Ratio of the total value of accepted fixed term deposits, incurred loans and credits and issued bonds to
own funds of the Bank.
287.91%
600%
Article 15
Item 3
Ratio of the total value of accepted fixed term deposits, incurred loans and credits, issued bonds and
mortgage bonds to the total value of debts due to loans secured by mortgage and not secured by mortgage, if a loan-taking entity, a guarantor or a surety is an entity mentioned in Article 3 Item 2.1 of the Act
and the acquired debts of other banks due to such loans.
85.63%
100%
Article 17
Ratio of the total value of mortgage bonds in trading to the total amount of own funds of the Bank and the
reserve for hedging mortgage bonds.
384.69%
4000%
Article 18
Item 1
Ratio of the nominal value of mortgage bonds in trading to the nominal value of debts secured by mortgage and the value of additional resources listed in the register of security of mortgage bonds.
62.23%
100%
Article 18
Item 2
Ratio of the costs due to interests on mortgage bonds in trading (cumulative from the beginning of the financial year) to the revenues due to interests on debts secured by mortgage and the additional resources
listed in the register of security of mortgage bonds (cumulative from the beginning of the financial year).
60.27%
100%
Article 18
Item 3
Ratio of the value – listed in the register of security of mortgage bonds – of securities issued or guaranteed by entities mentioned in Article 3 Item 3.1 of the Act, deposits in NBP (National Bank of Poland)
and cash to the nominal value of debts secured by mortgage listed in the register of security of mortgage
bonds (in %).
2.65%
10%
Article 23
Sentence 1
Ratio of the value of debts secured by mortgage established in the course of realisation of construction
development investments to the total value of debts secured by mortgage listed in the register of security
of mortgage bonds (in %).
6.73%
10%
Article 23
Sentence 2
Ratio of the value of debts secured by mortgage established on real property scheduled for development,
in accordance with the plan of land development, to the total value of debts secured by mortgage listed in
the register of security of mortgage bonds (in %).
0.08%
1%
169
(cont)
Legal limits applicable to issuance of mortgage bonds and level of use by the Bank as on 31 December 2007
As on Max. limit pur31.12.2007 suant to the Act
Act
Specification
Article 13
Item 1
Ratio of the total amount of debts due to mortgage loans and acquired debts of other banks due to such
loans, in the amount exceeding 60% of the bank-mortgage real property value to the total amount of
debts secured by mortgage (in %).
8.38%
30%
Article 14
Ratio of the value of mortgage bonds in trading to 60% of the bank-mortgage value of real property being
the collateral for debts included in the register of security of mortgage bonds (in %).
91.52%
100%
Article 15
Item 1.5
Ratio of the total value of acquired shares of other entities to own funds of the Bank (in %).
0.00%
10%
Article 15
Item 2
Ratio of the total value of accepted fixed term deposits, incurred loans and credits and issued bonds to
own funds of the Bank.
204.59%
600%
Article 15
Item 3
Ratio of the total value of accepted fixed term deposits, incurred loans and credits, issued bonds and
mortgage bonds to the total value of debts due to loans secured by mortgage and not secured by mortgage, if a loan-taking entity, a guarantor or a surety is an entity mentioned in Article 3 Item 2.1 of the Act
and the acquired debts of other banks due to such loans.
89.80%
100%
Article 17
Ratio of the total value of mortgage bonds in trading to the total amount of own funds of the Bank and the
reserve for hedging mortgage bonds.
402.01%
4000%
Article 18
Item 1
Ratio of the nominal value of mortgage bonds in trading to the nominal value of debts secured by mortgage and the value of additional resources listed in the register of security of mortgage bonds.
79.92%
100%
Article 18
Item 2
Ratio of the costs due to interests on mortgage bonds in trading (cumulative from the beginning of the
financial year) to the revenues due to interests on debts secured by mortgage and the additional resources
listed in the register of security of mortgage bonds (cumulative from the beginning of the financial year).
58.31%
100%
Article 18
Item 3
Ratio of the value – listed in the register of security of mortgage bonds – of securities issued or guaranteed by entities mentioned in Article 3 Item 3.1 of the Act, deposits in NBP (National Bank of Poland)
and cash to the nominal value of debts secured by mortgage listed in the register of security of mortgage
bonds (in %).
3.29%
10%
Article 23
Sentence 1
Ratio of the value of debts secured by mortgage established in the course of realisation of construction
development investments to the total value of debts secured by mortgage listed in the register of security
of mortgage bonds (in %).
6.84%
10%
Article 23
Sentence 2
Ratio of the value of debts secured by mortgage established on real property scheduled for development,
in accordance with the plan of land development, to the total value of debts secured by mortgage listed in
the register of security of mortgage bonds (in %).
0.08%
1%
Apart from measuring the legal limits and internal limits imposed on legal
limits, the Bank limits the mortgage bond issuance risk within the process
of risk management by:
1. fulfilling its obligations arising out of the issuance of mortgage bonds,
including particularly timely payments of interests,
2. continuous maintenance of excessive security capital for the issued
mortgage bonds,
3. listing all Bank’s receivables that meet the appropriate criteria to the
Mortgage Bond Security Account on current basis,
4. controlling whether the loans listed in the Mortgage Bond Security
Account meet the criteria required for listing in this Account.
170
On 11 December 2008, the 6-year term of office of the fiduciary at Pekao
Bank Hipoteczny legally expired. Since the term of office of the deputy
fiduciary expired on 9 September 2008, there have been no fiduciary
appointed at the Pekao Bank Hipoteczny since 11 December 2008. On
26-27 November 2008, requests for appointing a new fiduciary and deputy fiduciary were submitted to the Commission for Banking Supervision.
Until the date of elaborating this Statement of Accounts, the Commission
for Banking Supervision had not made any decision in this matter.
(x) Other risks – business risk
Other risks include business risk (including the risk for the Bank’s
reputation) defined as a risk of losses arising out of or in connection with
any adverse changes in the business environment, making wrong or
inappropriate decisions, inappropriate implementation of decisions or lack
of appropriate actions that should be taken in response to changes in the
market.
Business risk is measured in order to find out whether the factors determining this risk, i.e. key strategic decisions made by the Bank, changes
in the Bank’s business environment, legal conditions having impact on
the Bank’s operations, operating costs and the Bank’s evaluation by its
clients and external entities (reputation) in no way disturb the Bank’s
business operations and enable its development in accordance with the
predefined assumptions.
Business risk is measured through monthly comparison of factual results
of the Bank against the assumptions specified in the Financial Plan of the
Bank taking into account at least the following elements of this plan:
1. financial result,
2. result on interests,
3. results on commissions,
4. result due to currency exchange,
5. result on reserves,
6. operating costs.
Notwithstanding the above, the Bank may assess the level of business
risk by comparing planned and actually achieved results / operations taking into account other significant elements determining the Bank’s operations, e.g. sales volume, loan portfolio quality, effectiveness of marketing
campaigns, advancement of projects realised by the Bank, etc.
In the field of business risk management, the Bank follows the assumptions specified in:
1. Bank’s Strategy,
2. Bank’s Loan Policy,
3. Bank’s development plans,
4. other formally binding documents determining significant aspects
of the Bank’s operations,
5. good banking and business practices, even if they are not formally
set forth.
Basic tools used for the purposes of business risk management are periodic reports and statements elaborated in accordance with the principles
set forth in the internal regulations of the Bank and submitted to ALCO,
KKB, KRO, Management Board of the Bank and Supervisory Board of
the Bank.
Notwithstanding the above, the Bank elaborates ad hoc reports, i.e.
in response to current needs, which are used by appropriate organisational units of the Bank in their everyday activity.
The Bank limits business risk by:
1. consulting the activities significant to the Bank’s operations with the
Supervisory Board of the Bank or even asking the Supervisory Board
for consent to the commencement of such activities, if it is required
by the provisions of the Articles of Association or any other internal
regulations of the Bank;
2. requesting opinion / approval of appropriate bodies within the Capital
Group, if it is required by internal procedures for this group, on
performing specific types of activity or on specific rules of performing
such activity;
3. mandatory internal consultations regarding newly implemented
products / new types of activity for the purposes of assessment of the
risks that such products / types of activity might generate and implementation of methods of limiting such risks;
4. performing operations in accordance with the internal regulations
implemented in the Bank and generally binding and applicable legal
provisions and regulations;
5. capability of outsourcing some of tasks performed by the Bank, provided that such outsourcing is:
a) allowed by generally binding and applicable legal provisions and
regulations,
b) does not result in increased level of business risk for the Bank,
c) is economically justified;
d) capability of obtaining insurance from the effects of occurrence of
certain components of business risk,
7. capability of obtaining support from third parties (e.g. law firms, the
Bank’s auditor, consulting companies) before making certain decisions.
40. Equity capital management
The process of equity capital management in the Bank is performed in
accordance with the applicable regulations and requirements, including
particularly the provisions of the Resolution No. 4 / 2007 of the Commission for Banking Supervision of 13 March 2007. The Bank calculates
the capital requirement pursuant to the provisions of the Resolution
No. 1 / 2007 of the Commission for Banking Supervision of 13 March
2007, according to the standard method for loan risk and the standard
method for the operating risk.
The Bank met the requirement of maintaining the regulation capital on
the level not lower than the calculated capital requirement, which is
reflected by the calculated solvency ratio on the level not lower than 8%.
As on 31 December 2008, the solvency ratio amounted to 15.03% (as
on 31 December 2007, the solvency ratio amounted to 15.77% and was
171
calculated pursuant to the Resolution No. 1 / 2007 of the Commission for
Banking Supervision of 13 March 2007, including the provisions of §14).
In 2008, the Bank introduced changes to the methodology of calculating
the minimum capital requirements resulting from the aforementioned
regulations. Those changes involved the introduction of new risk weights
for the purposes of calculation of the value of assets exposed to the currency risk and calculation of the capital requirement due to operating risk.
As on 31 December 2008, the Bank had basic own funds in the amount
of 238,102 thousand PLN, whereas as on 31 December 2007, basic own
funds amounted to 237,058 thousand PLN. In both reporting periods,
there were no supplementary funds.
Moreover, the Bank analyses the dependencies between the capital base
and risk, so that it was possible to ensure a sufficient level of equity
capital to cover significant operating risk of the Bank, taking into account
both the current situation and the expectations about the future.
(cont)
In order to monitor appropriate level of capitalisation, the Bank calculates
capital requirements pursuant to applicable legal regulations (legal capital
requirements) and calculates its internal capital requirement on the basis
of the Bank’s own methodology (internal capital requirement).
Equity capital of the Bank may not be lower than the legal capital requirement. The observance of this principle is ensured by the Bank’s internal
processes.
Equity capital of the Bank should not be lower than the internal capital
requirement calculated on the basis of the Bank’s own methodology.
Therefore, if the internal capital requirement has higher value than
the legal capital requirement, the internal capital requirement becomes
the binding minimum capital level.
Signatures
Management Board of the Bank
Date
Position / Function
25.02.2009
Irena Stocka
25.02.2009
Krzysztof Puchalski
25.02.2009
Jerzy Tofil
Agata Kwaśniak
Financial Director
Procurator
Signature
...............................................................
.................................................................
.................................................................
Person preparing the Statement of Accounts
25.02.2009
172
.................................................................
Układ graficzny: Mercurio S.r.l. Studi di promozione pubblicitaria – Mediolan, Włochy
Projekt graficzny: No Hau Studio, Kraków
Graphic development and Composition: Mercurio S.r.l. Studi di promozione pubblicitaria – Milan
Graphic Design: No Hau Studio, Cracow
Wyprodukowano z papieru bezdrzewnego, zgodnego z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 94/62/EC,
z włókien pochodzących z lasów, w których prowadzona jest zrównoważona gospodarka leśna.
Printed on wood-free paper, consistent with European Parliament and Council Directive 94/62/EC,
produced with fiber from well-managed forests.

Raport Roczny ∙ 2008 ∙ Annual Report

Transkrypt

Podobne dokumenty

Termin odbioru zasiłków dla bezrobotnych

Jerzy Markiewicz Ukończył studia magisterskie na Wydziale Nauk

26 marca 2013 roku o godzinie 10.30 w "Park Hotel" ul. Plantowa 1

Informacja o zmianach w prospekcie z dnia 1

150211_Press release_4Q2014_PL_final

WARUNKI PROMOCJI BANKU PEKAO S.A. I LINII ALITALIA: Zniżka

Nazwa otwartego funduszu emerytalnego Pekao Otwarty Fundusz