Zakres zwolnienia od VAT czynności między jednostkami i

Zakres zwolnienia od VAT czynności między jednostkami i zakładami budżetowymi
Wpisany przez Elżbieta Rogala
Warto poznać w tej sprawie wyrok WSA w Rzeszowie.
W sytuacji, gdy zakład budżetowy świadczy usługi polegające na bieżącym utrzymaniu
obiektów, zimowym utrzymaniu dróg gminnych, koszeniu traw, remoncie nawierzchni dróg oraz
remontach i konserwacjach na rzecz jednostek budżetowych, takich jak szkoły podstawowe czy
gimnazja, to usługi te są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Natomiast
gdy świadczy ww. usługi na rzecz gminy i Gminnego Centrum Kultury, to usługi te nie są
zwolnione od opodatkowania podatkiem od towarów i usług - Wyrok WSA w Rzeszowie z 27
stycznia 2009 roku (sygn. akt I SA/Rz 720/08).
Stan faktyczny sprawy
Zakład Gospodarki Komunalnej Gminy wniósł o udzielenie interpretacji przepisów prawa
podatkowego w zakresie zwolnienia z podatku od towarów i usług, usług świadczonych na
rzecz Gminy, Szkół Podstawowych, Gimnazjów oraz Gminnego Centrum Kultury.
We wniosku Zakład przedstawił następujący stan faktyczny.
Zakład jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, który świadczy m.in.
usługi w zakresie dostarczania wody, odprowadzania ścieków, a także usługi polegające na
bieżącym utrzymaniu obiektów, zimowym utrzymaniu dróg gminnych, wywozie ścieków,
koszeniu traw, remoncie nawierzchni dróg oraz remontach i konserwacjach.
1/9
Zakres zwolnienia od VAT czynności między jednostkami i zakładami budżetowymi
Wpisany przez Elżbieta Rogala
Zakład jest jednostką organizacyjną Gminy, działającą w formie zakładu budżetowego,
natomiast Szkoły Podstawowe i Gimnazja stanowią jednostki budżetowe, a Gminne Centrum
Kultury jest samorządową instytucją kultury.
W związku z opisanym stanem faktycznym zadano następujące pytanie: czy Wnioskodawca na
wymienione usługi (z wyjątkiem dostarczania wody, odprowadzania ścieków oraz wywozu
ścieków) świadczone na rzecz wymienionych jednostek budżetowych, wystawiając fakturę VAT,
może korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług?
Zdaniem Wnioskodawcy w myśl § 8 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27
kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i
usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn.zm.) wszystkie usługi (poza wymienionymi w poz. 138 i
153) świadczone między jednostkami budżetowymi są zwolnione z podatku od towarów i usług,
w związku z czym wystawiając faktury na rzecz tych usługodawców Wnioskodawca stosuje
stawkę zwolnioną z podatku.
Postępowanie administracyjne
Minister Finansów reprezentowany przez Dyrektora Izby Skarbowej wydał dla Zakładu
Gospodarki Komunalnej Gminy indywidualną interpretację uznając za nieprawidłowe
stanowisko Wnioskodawcy odnośnie możliwości korzystania ze zwolnienia - na podstawie § 8
ust. 1 pkt 14 cyt. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. - usług
świadczonych przez Zakład na rzecz Gminy oraz Gminnego Centrum Kultury, gdyż podmioty te
nie zostały wymienione w tym przepisie.
2/9
Zakres zwolnienia od VAT czynności między jednostkami i zakładami budżetowymi
Wpisany przez Elżbieta Rogala
Stanowisko swe organ uzasadnił tym, iż stosownie do § 8 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. zwolnione są od podatku usługi świadczone pomiędzy
gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych, jednostkami budżetowymi i zakładami
budżetowymi, z wyjątkiem usług wymienionych w poz. 138 i 153 załącznika nr 3 do ustawy oraz
usług komunikacji miejskiej.
Uwaga!!!
Od 1 grudnia 2008 roku obowiązuje w tym zakresie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów
Z powyższego przepisu wynika, iż:
- zwolnienie, o którym mowa dotyczy wyłącznie usług świadczonych pomiędzy
gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych, jednostkami budżetowymi i zakładami
budżetowymi (bez ograniczeń dotyczących terytorialnego zakresu działania tych jednostek),
- zwolnienie to nie obejmuje usług w zakresie rozprowadzania wody (PKWiU - 41.00.2)
oraz usług w zakresie gospodarki ściekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpadów, a także
usług sanitarnych i pokrewnych (PKWiU - 90.0) oraz usług komunikacji miejskiej.
3/9
Zakres zwolnienia od VAT czynności między jednostkami i zakładami budżetowymi
Wpisany przez Elżbieta Rogala
Pojęcie podmiotów sfery budżetowej jest - zdaniem organu - szerokie i obejmuje swym
zasięgiem podmioty działające w różnych dziedzinach i formach. Podmioty te mogą działać w
formach określonych ustawą z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249,
poz. 2104 ze zm.). W myśl art. 4 ust. 1 pkt 2, 3, i 8 ww. ustawy o finansach publicznych sektor
finansów publicznych tworzą m.in.: gminy, powiaty i samorząd województwa zwane dalej
„jednostkami samorządu terytorialnego" oraz ich związki; jednostki budżetowe, zakłady
budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych; państwowe i samorządowe
instytucje kultury.
W konsekwencji organ stwierdził, iż w przypadku świadczenia przez Wnioskodawcę - będącego
zakładem budżetowym - wymienionych we wniosku usług na rzecz jednostek budżetowych, tj.
Szkół Podstawowych i Gimnazjów, usługi te zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 14 cyt. rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. zwolnione są z opodatkowania podatkiem od
towarów i usług, z wyjątkiem usług, których zwolnienie to nie dotyczy (tj. wymienionych w poz.
138 i 153 załącznika do ustawy o podatku od towarów i usług oraz usług komunikacji miejskiej).
Natomiast Gmina oraz Samorządowa Instytucja Kultury - zgodnie z cyt. art. 4 ust. 1 ustawy o
finansach publicznych - stanowią odrębne od jednostek budżetowych, zakładów pomocniczych i
gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, podmioty sfery budżetowej.
Gmina oraz Samorządowa Instytucja Kultury, jaką jest Gminne Centrum Kultury nie mieszczą
się w zamkniętym katalogu podmiotów korzystających ze zwolnienia wynikającego z cyt.
przepisu § 8 ust. 1 pkt 14 cyt. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
4/9
Zakres zwolnienia od VAT czynności między jednostkami i zakładami budżetowymi
Wpisany przez Elżbieta Rogala
Zakład wezwał organ do usunięcia naruszenia prawa poprzez zmianę indywidualnej pisemnej
interpretacji przepisów prawa podatkowego, bowiem zdaniem Zakładu - świadcząc usługi na
rzecz Urzędu Gminy, będącego jednostką organizacyjną Gminy, może on korzystać ze
zwolnienia określonego § 8 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia
2004 r.
W odpowiedzi na ww. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, Minister Finansów
reprezentowany przez Dyrektora Izby Skarbowej podtrzymał swoje stanowisko przedstawione w
interpretacji indywidualnej, a ponadto dodał, że Wnioskodawca wyraźnie wskazał, iż świadczy
usługi na rzecz Gminy.
Organ podatkowy uznał zatem, iż przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny jest pełny
- wyczerpujący i na podstawie takiego stanu faktycznego wydał pisemną interpretację
przepisów prawa podatkowego. Złożenie przez Wnioskodawcę wezwania do usunięcia
naruszenia prawa, zawierającego opis odmiennego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego
od przedstawionego w pierwotnym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie może
stanowić podstawy do zmiany wydanej już interpretacji indywidualnej.
Urząd gminy, o którym mowa w wezwaniu do usunięcia naruszenia, nie jest - wbrew
twierdzeniom Wnioskodawcy - jednostką organizacyjną w rozumieniu art. 9 ustawy z dnia 8
marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001, nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Jest
wyłącznie zorganizowanym zespołem osób i środków służących do pomocy organowi
administracyjnemu. Urząd Gminy jest jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań
gminy oraz obsługi techniczno-organizacyjnej gminy. Odbiorcą świadczonych przez
Wnioskodawcę usług będzie zawsze Gmina, nie zaś - jak twierdzi Wnioskodawca w piśmie z
dnia 7 sierpnia 2008 r. - Urząd Gminy, gdyż to Gmina posiada osobowość prawną i może być
podmiotem praw i obowiązków.
5/9
Zakres zwolnienia od VAT czynności między jednostkami i zakładami budżetowymi
Wpisany przez Elżbieta Rogala
Postępowanie przed WSA
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na pisemną interpretację przepisów
prawa podatkowego Zakład Gospodarki Komunalnej Gminy wniósł o jej zmianę w części
dotyczącej zwolnienia z podatku od towarów i usług świadczonych na rzecz Urzędu Gminy.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, iż:
1. stosownie do § 8 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia
2004 r. zwolnione od podatku są usługi świadczone pomiędzy gospodarstwami pomocniczymi
jednostek budżetowych, jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi, z wyjątkiem usług
wymienionych w poz. 138 i 153 załącznika nr 3. Wykonywane przez skarżący Zakład usługi
polegające na bieżącym utrzymaniu obiektów, koszeniu trawy, remoncie dróg oraz remontach i
konserwacjach mieszczą się w katalogu usług wymienionych w załączniku nr 3;
2. Zakład powołany został Uchwałą Rady Gminy. Stosownie do Statutu Gminy oraz § 4
własnego Statutu, Zakład jest zakładem budżetowym;
3. Urząd Gminy jest wykazany jako jednostka budżetowa w rejestrze jednostek
organizacyjnych, o którym mowa w § 6 Statutu Gminy;
4. wymienione w pkt. A usługi świadczone były na podstawie porozumienia i dodatkowych
zleceń, z których jednoznacznie wynika, iż zleceniodawcą był Urząd Gminy jako jednostka
organizacyjna.
Dodatkowo skarżący Zakład powołał się na interpretację Ministra Finansów (nr JL
PP2/443-106/07-2/JK) - opub. w LEX Polonica - nr 1836301, która ma potwierdzać
prawidłowość jego stanowiska.
W odpowiedzi na skargę Minister Finansów reprezentowany przez Dyrektora Izby Skarbowej
wniósł o jej oddalenie z powodów przedstawionych w zaskarżonej interpretacji.
6/9
Zakres zwolnienia od VAT czynności między jednostkami i zakładami budżetowymi
Wpisany przez Elżbieta Rogala
Ocena prawna WSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, iż skarga jest nieuzasadniona.
Na wstępie Sąd podzielił stanowisko organu, iż jest on związany stanem faktycznym
przedstawionym we wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji przepisów prawa
podatkowego. Wynika to wyraźnie z art. 14b § 3 ordynacji podatkowej, zgodnie z którym
składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego
przedstawienia stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Oznacza to, że przedstawienie
odmiennego stanu faktycznego w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, czyli na dalszym
etapie postępowania, nie jest wiążące dla organu i tym samym nie może stanowić podstawy do
zmiany wydanej już interpretacji przepisów prawa podatkowego.
W niniejszej sprawie, zarówno we wniosku, jak i jego uzupełnieniu, Zakład wyraźnie wskazywał,
że świadczy usługi m.in. na rzecz Gminy. W tej sytuacji organ miał prawo uznać, że stan
faktyczny został przedstawiony przez Wnioskodawcę w sposób wyczerpujący i na podstawie
tego stanu faktycznego wydać indywidualną interpretację.
W wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa Zakład zakwestionował stanowisko organu w
części dotyczącej usług świadczonych na rzecz urzędu Gminy, który - zdaniem Wnioskodawcy jest, jako jednostka organizacyjna Gminy, jednostką budżetową.
7/9
Zakres zwolnienia od VAT czynności między jednostkami i zakładami budżetowymi
Wpisany przez Elżbieta Rogala
W ocenie Sądu powyższa zmiana stanu faktycznego odnośnie do podmiotu, na rzecz którego
Zakład świadczył usługi, nie jest wiążąca dla organu, który wydał indywidualną interpretację
przepisów prawa. Instytucja „wezwania do usunięcia naruszenia prawa" służy wyłącznie do
weryfikacji stanowiska organu w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego przedstawionego
przez wnioskodawcę we wniosku, a nie do uzupełnienia, modyfikacji i lub zmiany tego stanu
faktycznego.
Odnosząc się do treści zaskarżonej interpretacji indywidualnej, Sąd podzielił stanowisko
Ministra Finansów.
Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 14 cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia
2004 r., zwolnienie od podatku VAT obejmuje usługi (z wyjątkami, które nie mają zastosowania
w sprawie) świadczone pomiędzy gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych,
jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi. Wymieniony w powyższym przepisie
katalog jednostek organizacyjnych jest katalogiem zamkniętym, który nie obejmuje ani Gminy
będącej jednostką samorządu terytorialnego, ani samorządowych instytucji kultury.
Oznacza to, że w sytuacji gdy Zakład, który jest zakładem budżetowym, świadczy wymienione
we wniosku usługi na rzecz jednostek budżetowych, takich jak Szkoły Podstawowe czy
Gimnazja, to usługi te są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, natomiast
gdy świadczy ww. usługi na rzecz Gminy i Gminnego Centrum Kultury, to usługi te nie są
zwolnione od opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Kategoryzację podmiotów sfery budżetowej reguluje cytowana ustawa o finansach publicznych,
która w art. 4 ust. 1 pkt 2, 3 i 8 wymienia: jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty i
samorząd województwa) oraz ich związki, jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i
gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, państwowe i samorządowe instytucje
kultury. Jak wynika z powyższego, Gmina zaliczana jest do jednostek samorządu
8/9
Zakres zwolnienia od VAT czynności między jednostkami i zakładami budżetowymi
Wpisany przez Elżbieta Rogala
terytorialnego, które podobnie jak samorządowe instytucje kultury nie są wymienione w
katalogu jednostek organizacyjnych, o którym mowa w § 8 ust. 1 pkt 14 cytowanego
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
Na marginesie Sąd dodał, iż świadczeniobiorcą usług wykonywanych przez Zakład jest Gmina,
nie zaś Urząd Gminy, który jest tylko jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań
Gminy oraz jej obsługi techniczno-organizacyjnej.
9/9