Modele łowiectwa w Europie

Ryszard Dzięciołowski1, Stefano Mattioli2
1
Szkoła Główna Gospodarstwa Leśnego w Warszawie, 2Uniwersytet w Siennie, Włochy
Modele łowiectwa w Europie
Współczesne łowiectwo powstało w Europie z tradycji feudalnych. Wykształciło ono dwa
systemy organizacyjne: rewirowy i licencyjny. Pierwszy z nich polega na dzierżawieniu
obwodów łowieckich, w których prowadzona jest gospodarka łowiecka, łącznie z
pozyskaniem. System ten obowiązuje dziś w większości krajów europejskich. Wiąże on
prawo polowania z prawem własności ziemi. Zwierzyna w stanie wolnym stanowi własność
niczyją (res nullius). Jest jednak grupa krajów, w których uznaje się ją za własność państwa
(res communis). Należą tu, oprócz Polski, Węgry, Rumunia, Portugalia, Słowenia i
Chorwacja. System rewirowy jest uznawany za znacznie tańszy od systemu licencyjnego.
Długoletnia dzierżawa obwodów łowieckich sprawia, że dzierżawca jest zainteresowany
takim rozmiarem pozyskania, by utrzymać odpowiednią liczebność zwierzyny przynajmniej
w okresie dzierżawy. Dzierżawcy z reguły skrupulatnie przestrzegają okresów ochrony.
Stosunek do dzierżawionego łowiska jak do prywatnej własności przejawia się w ochronie
zwierzyny i działaniach na rzecz zagospodarowania łowieckiego obwodu.
Dla zwierzyny system ten stanowi optymalne rozwiązanie, znacznie lepsze niż system
licencyjny, który jedynie w Ameryce Północnej działa wyjątkowo sprawnie. To właśnie
systemowi rewirowemu można przypisać dużą liczebność i bogactwo gatunkowe zwierzyny
w Europie a nawet jej obecne przegęszczenie, pomimo wysokiego zaludnienia i
uprzemysłowienia kontynentu.
System licencyjny nie ogranicza liczby myśliwych. Nie wymaga również egzaminów ani
kontrolnych sprawdzianów. Rozmiar pozyskania regulowany jest długością sezonów
polowań. Skuteczność systemu licencyjnego zależy od jakości i zasięgu badań łowieckich.
Badania te powinny dostarczać aktualnych i wiarygodnych wskazań do gospodarowania
zwierzyną.
Wielkość pozyskania i długość sezonów polowań ustala się na podstawie ocen
liczebności i przyrostu zrealizowanego poszczególnych gatunków zwierząt łownych. Ponadto
system wymaga utrzymywania straży ochrony zwierzyny, swego rodzaju policji myśliwskiej
egzekwującej ścisłe przestrzeganie obowiązujących przepisów. Przykładem takiej skutecznej
organizacji jest Fish and Wildlife Service w USA. W Europie system licencyjny obowiązuje
w Grecji i częściowo we Włoszech.
Interesującego przykładu równoległego stosowania obu systemów organizacji łowiectwa
dostarczają Szwajcaria i Portugalia.
Obserwowane obecnie zmiany zachodzące w obu systemach wydają się zmierzać w
kierunku konwergencji, to znaczy tworzenia systemów łączących pozytywne cechy najlepiej
dostosowane do ekologicznych, ekonomicznych i społecznych warunków w poszczególnych
krajach.