Top margin 1

IP/10/1714
Bruksela, dnia 14 grudnia 2010 r.
Patenty: Komisja daje możliwość pewnej grupie
państw członkowskich dokonania postępu w kwestii
jednolitego patentu
Komisja europejska przedstawiła dziś wniosek umożliwiający podjęcie
„wzmocnionej współpracy” na rzecz utworzenia jednolitej ochrony
patentowej w UE. Jednolita ochrona patentowa dawałaby opowiadającym się
za tym rozwiązaniem państwom możliwość dojścia do porozumienia co do
patentu ważnego we wszystkich danych państwach, który można by uzyskać
za pomocą jednego wniosku. Otrzymanie patentu w Europie kosztuje obecnie
dziesięć razy więcej niż w USA ze względu na koszty związane z uznaniem
patentu na poziomie krajowym i tłumaczeniem. Utrudnia to działalność
badawczą, rozwojową i innowacyjną w Europie i szkodzi konkurencyjności.
Wnioski Komisji w sprawie jednolitego patentu UE były przez ponad dziesięć
lat przedmiotem dyskusji. Zostały one jednak zablokowane w Radzie z
powodu zasad w zakresie języków. Komisja starała się wyjść z impasu,
wysuwając w czerwcu 2010 r. wniosek w sprawie wymogów w zakresie
języków dotyczących unijnego patentu (zob. IP/10/870). Jednak ze względu
na to, że Rada Ministrów UE nie osiągnęła jednomyślności co do wymogów
dotyczących języków w zakresie unijnego patentu, Komisja wysunęła
obecnie wniosek dający możliwość – zgodnie z traktatami UE - udzielenia
upoważnienia w zakresie wzmocnionej współpracy w tej dziedzinie.
„W Europie składanie wniosków o patent jest drogie i skomplikowane. Stać na nie
tylko te firmy, które dysponują dużym budżetem”, powiedział Michel Barnier, unijny
komisarz ds. rynku wewnętrznego i usług. „Nie do przyjęcia jest aktualny stan
rzeczy, w którym - ze względu na wysokie koszty procedury - zasadniczo jedynie
wynalazcy w 5 z 27 państw członkowskich UE uzyskują uznanie i ochronę swoich
patentów. Europejscy wynalazcy nie mogą dłużej zwlekać. Dlatego też Komisja
proponuje w swoim wniosku, aby pewna grupa państw członkowskich miała
możliwość dokonania postępu w kwestii jednolitej ochrony patentowej w nadziei, że
z czasem dołączy do nich reszta państw członkowskich. Tak czy inaczej
przedsiębiorstwa nie będą dyskryminowane i bez względu na kraj pochodzenia będą
mogły składać wnioski o patent UE na równych warunkach.
Patenty w Europie: aktualna sytuacja
Obecnie obowiązujący w Europie system patentowy jest bardzo drogi i
skomplikowany, szczególnie jeżeli chodzi o wymogi w zakresie tłumaczeń.
Europejski Urząd Patentowy – międzyrządowy organ Europejskiej Organizacji
Patentowej obejmujący 38 państw (27 z UE i 11 państw europejskich spoza UE) analizuje wnioski patentowe i - jeżeli spełnione są odpowiednie warunki - jest
odpowiedzialny za przyznanie patentu europejskiego.
Jednak aby przyznany patent był ważny na terenie państwa członkowskiego,
wynalazca musi ubiegać się o jego uznanie na poziomie krajowym oddzielnie w
każdym państwie, gdzie ma być chroniony. Proces ten pociąga za sobą znaczne
dodatkowe koszty tłumaczenia i administracyjne.
Uznanie patentu europejskiego w zaledwie 13 państwach członkowskich kosztuje
niemal 18 tys. euro, z czego prawie 10 tys. euro przypada na same opłaty za
tłumaczenia. W rezultacie doprowadziło to do sytuacji, w której koszt patentu
europejskiego jest ponad dziesięciokrotnie wyższy niż patentu w USA, który kosztuje
średnio 1 850 euro. Z powodu tych kosztów większość wynalazców opatentowuje
swój wynalazek w bardzo niewielu państwach członkowskich.
Postęp w kwestii patentów
Inicjatorami dzisiejszego wniosku jest 12 państw członkowskich (Dania, Estonia,
Finlandia, Francja, Litwa, Luksemburg, Niderlandy, Niemcy, Polska, Słowenia,
Szwecja i Zjednoczone Królestwo). Byłby to drugi przypadek użycia mechanizmu
wzmocnionej współpracy (zob. IP/10/347); mechanizm ten pozwoliłby grupie państw
członkowskich dokonać natychmiastowego postępu, dając jednocześnie pozostałym
państwom możliwość dołączenia na późniejszym etapie. Proponowana decyzja w
sprawie udzielenia upoważnienia w zakresie wzmocnionej współpracy dotyczącej
jednolitej ochrony patentowej musi zostać zatwierdzona kwalifikowaną większością
głosów przez Radę Ministrów UE. Konieczna jest przedtem także zgoda Parlamentu
Europejskiego. W 2011 r. Komisja przedstawi szczegółowy wniosek dotyczący
wdrożenia wzmocnionej współpracy na rzecz jednolitej ochrony patentowej, w tym
także wymogów w zakresie tłumaczenia.
Uzyskany w wyniku negocjacji pod przewodnictwem belgijskiej prezydencji Rady
Ministrów UE szczegółowy wniosek dotyczący wymogów w zakresie tłumaczenia
nadal opierałby się na obowiązującym systemie językowym Europejskiego Urzędu
Patentowego przy cenach, które byłyby konkurencyjne. Jednolity patent byłby
analizowany i przyznawany w jednym z obowiązujących urzędowych języków
Europejskiego Urzędu Patentowego – angielskim, francuskim lub niemieckim.
Aby ułatwić dostęp do jednolitego patentu, należy udostępnić go w sposób
niedyskryminujący wszystkim wnioskodawcom w UE. Wynalazki byłyby chronione
we wszystkich państwach zaangażowanych we wzmocnioną współpracę.
Wnioskodawcy w UE, których językiem urzędowym nie jest angielski, francuski ani
niemiecki mieliby możliwość składania wniosków w dowolnym innym języku
urzędowym Unii Europejskiej. Wnioskodawcy będą mogli ubiegać się o zwrot
kosztów przetłumaczenia wniosku na jeden z języków urzędowych Europejskiego
Urzędu Patentowego (do wyboru przez wnioskodawcę przy składaniu wniosku:
angielski, francuski lub niemiecki).
2
Kontekst
W sierpniu 2000 r. Komisja złożyła wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w
sprawie patentu wspólnotowego (określanego teraz w kontekście traktatu
lizbońskiego jako patent UE), po tym jak poprzednie próby ustanowienia jednolitego
patentu zakończyły się niepowodzeniem (konwencja luksemburska z 1975 r.
przewidująca wprowadzenie wspólnotowego systemu patentowego nigdy nie weszła
w życie). W grudniu 2009 r. państwa członkowskie jednogłośnie przyjęły wnioski
dotyczące wzmocnionego systemu patentowego w Europie (zob. IP/09/1880).
Zawierały one główne elementy konieczne dla przyjęcia jednolitego patentu UE i
utworzenia nowego sądu patentowego w UE. Niezależnie od tego, w czerwcu 2010
r., Komisja wystąpiła z rozporządzeniem w sprawie wymogów w zakresie tłumaczeń
dotyczących patentu UE, nie uzyskała jednak koniecznego jednomyślnego poparcia
Rady Ministrów UE.
Zgodnie z Traktatem o Unii Europejskiej i Traktatem o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej wzmocniona współpraca umożliwia grupie co najmniej dziewięciu
państw członkowskich dokonanie postępu w danej dziedzinie; jest to ostatnia
możliwość w przypadku braku porozumienia całej UE w rozsądnym okresie.
Pozostałe państwa członkowskie mogą zdecydować o dołączeniu na dowolnym
etapie, przed rozpoczęciem wzmocnionej współpracy lub po rozpoczęciu.
Więcej informacji:
http://ec.europa.eu/internal_market/indprop/patent/index_en.htm
3