Badania porealizacyjne

Badania porealizacyjne
Przemysław Chylarecki
Po co nam badania porealizacyjne?
•
Ocena zmian awifauny po oddaniu przedsięwzięcia do
eksploatacji
•
Ocena rzeczywistej śmiertelności ptaków w wyniku kolizji
Powinna się przekładać na:
•
Modyfikacje trybu pracy farmy, jeśli trzeba
•
Wzbogacenie wiedzy o realnych oddziaływaniach farm (w
relacji do prognoz)
Logika oceny zmian: BACI
before-after/control-impact
•
identyfikacja rzeczywistych efektów przedsięwzięcia
18
18
16
16
14
14
Liczebność ptaków
Liczebność ptaków
•
12
10
8
6
12
10
8
6
4
4
2
2
0
0
przed
po
przed
po
Logika oceny zmian: BACI
•
•
Skąd powierzchnie/dane kontrolne?
•
Rzeczywiste powierzchnie kontrolne załoŜone na
etapie przedrealizacyjnym
•
Relatywne indeksy liczebności z krajowych programów
monitoringowych
•
Dane z innych powierzchni wiatrakowych (walor
standaryzacji technik zbierania danych i wspólnej bazy
danych)
Kiedy? Jak długo?
•
3 lata: 1, 3 i 5 rok po oddaniu do eksploatacji
Standard PSEW
Zakres badań porealizacyjnych
•
Powtórka wszystkich modułów przedrealizacyjnych
•
Te same punkty, transekty, powierzchnie
•
•
Skład gatunkowy i liczebność w cyklu rocznym
•
NatęŜenie wykorzystania przestrzeni powietrznej
•
Cenzus gatunków rzadkich i średniolicznych na całym
terenie i w buforze 2 km wokół farmy
•
Identyfikacja koncentracji ptaków w buforze 2 km
•
Liczenia w standardzie MPPL
PLUS nowy moduł – badania natęŜenia kolizji
Zakres badań porealizacyjnych
Badania kolizyjności
3 bloki badań
•
Poszukiwania ciał ofiar kolizji
•
Ocena wykrywalności ciał ofiar
•
Ocena tempa znikania ciał ofiar
•
Konieczne z uwagi na bardzo szybkie tempo
usuwania ciał przez padlinoŜerców i ograniczoną
wykrywalność
•
Surowe dane dotyczące liczby ofiar muszą być
korygowane w oparciu o wyniki badań
towarzyszących
Badania kolizyjności
Poszukiwania ciał ofiar kolizji
Częste kontrole (co 7-10 dni lub częściej)
•
MoŜliwe rzadsze kontrole w pewnych okresach
•
Przeszukiwanie podłoŜa co 8-10 m w promieniu do
100-110 m od wieŜy
0.008
0.004
0.000
Density
0.012
•
0
50
100
odległość od siłowni [m]
150
Badania kolizyjności
Poszukiwania ciał ofiar kolizji
•
Nie naleŜy a priori ograniczać promienia poszukiwań
do 50-70 m
•
Rzadkie kontrole zdecydowanie mniej cenne
•
Nie naleŜy ograniczać się do okresu migracji –
często szczyt śmiertelności latem
•
Szukamy nie tylko ciał, ale szczątków po ich
konsumpcji przez padlinoŜerców
•
•
np.więcej niŜ 2 lotki plus dalsze pióra „w jednym miejscu”
Poszukiwaniom powinny towarzyszyć 3-4 serie
eksperymentów do oceny tempa znikania ciał i
wykrywalności
Badania kolizyjności
Ocena wykrywalności ciał
•
Ciała kilku ptaków (najlepiej dzikich) podrzucane na
terenie kontroli przez osobę inną niŜ obserwator
•
Obserwator nie powinien wiedzieć o fakcie
•
Pozycja GPS uŜywana do identyfikacji ciała jako
eksperymentalnego w protokole kontroli
•
DuŜe ciała mają zdecydowanie wyŜszą
wykrywalność
•
Z reguły wykrywanych jest 30-50% ciał
•
Psy wykrywają 2-3x więcej ciał niŜ ludzie
Badania kolizyjności
Ocena tempa znikania ciał
•
Ciała kilku-kilkunastu ptaków (najlepiej dzikich)
podrzucane na terenie kontroli
•
Tempo znikania oceniane w ramach codziennych
kontroli przez pierwszych 5 dni, potem kontrole co
2-3 dni
•
Całość eksperymentu 30-40 dni
•
DuŜe ciała zostają zdecydowanie dłuŜej
Badania kolizyjności
Analiza danych
•
Wymaga dosyć skomplikowanych obliczeń
•
Szczególnie tempo znikania ciał ofiar – duŜe
wyzwanie analityczne
•
•
nowe metody zaproponowane ostatnio
Dane skorygowane wykazują z reguły kilkukrotnie
wyŜszą kolizyjność niŜ „surowe”