test nr 4 - gimglogowek.pl

Test do zadań 1–10
Adam Mickiewicz
„Reduta Ordona
Opowiadanie adiutanta1” (fragment)
«Nam strzelać nie kazano. – Wstąpiłem na działo
I spojrzałem na pole; dwieście harmat2 grzmiało.
Artyleryi ruskiej ciągną się szeregi,
Prosto, długo, daleko, jako morza brzegi;
I widziałem ich wodza: – przybiegł, mieczem skinął
I jak ptak jedno skrzydło wojska swego zwinął;
Wylewa się spod skrzydła ściśniona piechota
Długą czarną kolumną, jako lawa błota,
Nasypana iskrami bagnetów. Jak sępy
Czarne chorągwie na śmierć prowadzą zastępy.
Przeciw nim sterczy biała, wąska, zaostrzona,
Jak głaz brodzący morze, reduta3 Ordona4.
Sześć tylko miała harmat; wciąż dymią i świecą;
I nie tyle prędkich słów gniewne usta miecą5,
Nie tyle przejdzie uczuć przez duszę w rozpaczy,
Ile z tych dział leciało bomb, kul i kartaczy6.
Patrz, tam granat w sam środek kolumny się nurza7
Jak w fale bryła lawy, pułk dymem zachmurza;
Pęka śród dymu granat, szyk pod niebo leci
I ogromna łysina śród kolumny świeci.
Tam kula lecąc, z dala grozi, szumi, wyje,
Ryczy jak byk przed bitwą, miota się, grunt ryje; –
Już dopadła; jak boa śród kolumn się zwija,
Pali piersią, rwie zębem, oddechem zabija.
Najstraszniejszej nie widać, lecz słychać po dźwięku,
Po waleniu się trupów, po ranionych jęku:
Gdy kolumnę od końca do końca przewierci,
Jak gdyby środkiem wojska przeszedł anioł śmierci. [...]
Pociemniało mi w oczach – a gdym łzy ocierał,
Słyszałem, że coś do mnie mówił mój jenerał.
On przez lunetę wspartą na moim ramieniu
Długo na szturm i szaniec poglądał w milczeniu.
Na koniec rzekł: „Stracona”. – Spod lunety jego
Wymknęło się łez kilka, – rzekł do mnie: „Kolego,
Wzrok młody od szkieł lepszy; patrzaj, tam na wale,
Znasz Ordona, czy widzisz, gdzie jest?” – „Jenerale,
Czy go znam?... Tam stał zawsze, to działo kierował.
Nie widzę – znajdę – dojrzę! – śród dymu się schował;
Lecz śród najgęstszych kłębów dymu ileż razy
Widziałem rękę jego dającą rozkazy... –
Widzę go znowu – widzę rękę – błyskawicę,
Wywija, grozi wrogom, trzyma palną świécę,
Biorą go – zginął, – o nie, – skoczył w dół, – do lochów”.
„Dobrze – rzecze jenerał – nie odda im prochów”.
[...]
Spójrzałem na redutę; – wały, palisady,
Działa, i naszych garstka, i wrogów gromady:
Wszystko jako sen znikło. – Tylko czarna bryła
Ziemi niekształtnej leży – rozjemcza mogiła.
Tam i ci, co bronili, – i ci, co się wdarli,
Pierwszy raz pokój szczery i wieczny zawarli.
Choćby cesarz Moskalom kazał wstać, już dusza
Moskiewska tam raz pierwszy cesarza nie słusza8.
Tam zagrzebane tylu set ciała, imiona:
Dusze gdzie? – nie wiem; lecz wiem, gdzie dusza Ordona.
On będzie Patron szańców! – Bo dzieło zniszczenia
W dobrej sprawie jest święte, jak dzieło tworzenia;
Bóg wyrzekł słowo stań się, Bóg i zgiń wyrzecze.
Kiedy od ludzi wiara i wolność uciecze,
Kiedy ziemię despotyzm i duma szalona
Obleją, jak Moskale redutę Ordona:
Karząc plemię zwycięzców zbrodniami zatrute,
Bóg wysadzi tę ziemię, jak on swą redutę».
A. Mickiewicz, Wiersze, Warszawa 1976.
1
Adiutant – oficer przyboczny dowódcy.
2
Harmata – armata.
3
Reduta – rodzaj ziemnej konstrukcji obronnej.
4
Juliusz Konstanty Ordon – dowódca artylerii fortu 54 w Warszawie w czasie powstania
listopadowego.
5
Miecić – tu: wypowiadać.
6
Kartacz – pocisk artyleryjski używany od XVI do połowy XX wieku.
7
Nurzać się – zagłębiać się.
8
Nie słusza – nie słucha.
Zadanie 1
(0–1)
Ukazana w utworze obrona reduty miała miejsce w czasie
A. powstania kościuszkowskiego.
B. powstania listopadowego.
C. powstania styczniowego.
D. zaraz po I rozbiorze Polski.
Zadanie 2
(0–1)
Podtytuł wiersza
A. dramatyzuje opowieść.
B. pozwala na głębszą interpretację tekstu.
C. uwiarygodnia relację.
D. ma charakter symboliczny.
Zadanie 3
(0–1)
Przebieg zdarzeń relacjonuje
A. adiutant generała artylerii.
B. dowódca obrony Warszawy.
C. szeregowiec, który na chwilę przerwał walkę.
D. oficer przyboczny dowódcy obrony Warszawy.
Zadanie 4
(0–1)
Adiutant wstąpił na działo, ponieważ
A. dzięki temu lepiej widział pole bitwy.
B. lekceważył grożące mu niebezpieczeństwo.
C. miał wykonać ważne zadanie.
D. dostał rozkaz obserwacji pola walki od dowódcy.
Zadanie 5
(0–1)
Wyjaśnij, dlaczego adiutant porównuje chorągwie zastępów carskich do sępów.
...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 6
(0–1)
Zaznacz cytat, który plastycznie obrazuje grozę walki w czasie szturmu.
A. I widziałem ich wodza, przybiegł, mieczem skinął.
B. Sześć tylko miała harmat.
C. Długo na szturm i szaniec poglądał w milczeniu.
D. Kula [...] ryczy jak byk przed bitwą, miota się, grunt ryje.
Zadanie 7
(0–1)
Występująca w wierszu opozycja bieli i czerni służy
A. pokazaniu barw mundurów żołnierzy obu armii.
B. przedstawieniu realiów tamtych czasów.
C. wykazaniu, że słuszność leży po stronie obrońców reduty.
D. ukazaniu siły ataku i dzielności oddziałów wojska polskiego.
Zadanie 8
(0–1)
Ostatnie słowa generała, cytowane w tekście, wyrażają
A. ulgę, ponieważ arsenał nie wpadnie w ręce wroga.
B. rezygnację, bo obrońcy Warszawy przegrywają.
C. przygnębienie na skutek braku amunicji.
D. smutek z powodu upadku powstania.
Zadanie 9
(0–1)
Wyrażenie rozjemcza mogiła oznacza, że
A. narody nie powinny walczyć ze sobą.
B. ludzie umierają w imię wolności.
C. poległych chowa się we wspólnym grobie.
D. śmierć godzi zwaśnionych.
Zadanie 10
(0–6)
Na podstawie przeczytanego tekstu określ, które zdanie jest prawdziwe (P),
a które – fałszywe (F).
Narrator uważa, że walka o wolność jest dla każdego obywatela sprawą
najwyższej wagi.
Tyrania jest złem, które może zniszczyć świat.
Przesłanie utworu Adama Mickiewicza odnosi się tylko do walki o wolność.
Według adiutanta obserwującego zdarzenie czyn Ordona można określić
słowami: brawura, honor, bohaterszczyzna.
Wymowa „Reduty Ordona” dotyczy pokoju, tolerancji i wolności.
Wysadzenie arsenału przez oficera wojska polskiego można opisać przy
pomocy słów: bohaterstwo, honor, ofiarność.
Autor zadań:
Jolanta Kuklińska