Wycena wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. w Łomży 1. Cel i
Transkrypt
Wycena wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. w Łomży 1. Cel i
Wycena wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. w Łomży 1. Cel i metoda wyceny Szczegółowym celem przeprowadzonej wyceny jest oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie na dzień 30.06.2016 r., wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS 0000140811, na potrzeby prowadzonego postępowania związanego z podziałem. Przez wycenę przedsiębiorstwa rozumie się proces dochodzenia do opinii o wartości przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części w oparciu o zebrane dane liczbowe. W tym przypadku dane pochodzą ze sprawozdania finansowego spółki, sporządzonego na bazie prowadzonej przez przedsiębiorstwo rachunkowości. Na dzień sporządzenia wyceny, tj. 30.06.2016 r. analizowany podmiot prowadził rachunkowość w formie pełnej. Podstawowym założeniem przeprowadzonej wyceny jest założenie likwidacji działalności w sytuacji nieprzymusowej – przyjęto, że aktywa przedsiębiorstwa mogą zostać sprzedane w rozsądnym przedziale czasu w celu uzyskania możliwie najwyższych wpływów z ich sprzedaży. Założenie nieprzymusowej likwidacji przyjęto z uwagi na fakt potencjalnego roszczenia wycofania części środków pieniężnych z funkcjonującego podmiotu. Środki pieniężne będzie można „odzyskać” po sprzedaży aktywów. Część przedsiębiorstwa przestanie funkcjonować, co w istocie przekłada się na jego likwidację, ponieważ wypełnia kryteria przesłanki braku kontynuacji działalności. Jako standard wartości w niniejszej wycenie przyjęto wartość wewnętrzną czyli wartość przedmiotu wyceny, która nie jest oszacowana w związku z konkretną transakcją, nie bierze pod uwagę, kim jest zleceniodawca i odbiorca wyceny, a opiera się na wszystkich informacjach nt. przedmiotu wyceny oraz czynnikach zewnętrznych mających wpływ na jego obecną i przyszłą sytuację ekonomiczno-finansową. W niniejszej wycenie zastosowano podejście majątkowe, a w nim metodę wartości likwidacyjnej oraz wartości aktywów netto. Oszacowania wartości likwidacyjnej przedsiębiorstwa na dzień 30.06.2016 r. dokonano w oparciu o model Wilcoxa-Gamblera, zgodnie z poniższym schematem1: wartość likwidacyjna przedsiębiorstwa = 100% wartości środków pieniężnych + 100% wartości papierów wartościowych + 70% wartości należności + 50% wartości księgowej pozostałych aktywów - 100% zobowiązań i rezerw na zobowiązania Dla oszacowania przedziałów wartości ocenianego podmiotu równolegle dokonano wyceny przedsiębiorstwa według metody wartości aktywów netto – sumę bilansową pomniejszoną o wartość całkowitych zobowiązań przedsiębiorstwa. Tak wyznaczona cena tworzy przedział minimalnej wartości przedsiębiorstwa (wycena wg modelu Wilcoxa-Gamblera) oraz maksymalnej wartości przedsiębiorstwa (wycena wg metody wartości aktywów netto). Istnieje wiele metod wyceny przedsiębiorstwa. Żadna z nich nie jest metodą doskonałą, z uwagi na przyjmowane w nich różnego rodzaju założenia umowne. Jak podkreśla się w literaturze przedmiotu2 najbardziej wiarygodną metodą jest wycena dokonana przez akcjonariuszy, w przypadku spółek akcyjnych, które są notowane na giełdzie papierów wartościowych. A i w tym przypadku zauważyć można pewne mankamenty wynikające z koniunktury rynkowej wpływającej na zmienność cen akcji. W opiniowanym przypadku oceniane przedsiębiorstwo nie jest uczestnikiem giełdy, nie posiada też wyemitowanych akcji, stąd też nie można się odnieść do ich ceny rynkowej. Wśród innych metod wymienić należy metody majątkowe, które wyznaczają wartość przedsiębiorstwa poprzez wartość jego aktywów pomniejszonych o pasywa obce. Metody majątkowe oparte są na wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów obcych z uwzględnieniem 1 2 R. Machała, Praktyczne zarządzanie finansami firmy, PWN, Warszawa 2004, s. 444 Tamże, s. 428 1 zobowiązań pozabilansowych. Jeszcze inną grupę metod stanowi podejście dochodowe obejmujące grupę metod, które wyznaczają wartość przedsiębiorstwa w oparciu o strumienie przyszłych dochodów ekonomicznych zdyskontowanych oczekiwaną stopą zwrotu (kosztem zaangażowanego kapitału). Podstawowym problemem w tym przypadku jest oszacowanie stopy kosztu kapitału właściwej dla ocenianego podmiotu oraz kwestia ustalenia dla ilu przyszłych okresów należy oszacowywać przyszłe strumienie pieniężne będące podstawą wyceny. W zasadzie jest to pytanie o długość życia przedsiębiorstwa, na które przecież nie ma nigdy prostej i jednoznacznej odpowiedzi. Jak wcześniej wspomniano w niniejszym opracowaniu posłużono się grupą metod majątkowych, wśród których zastosowano trzy metody wyceny: 1) metodę wartości księgowej netto, 2) metodę likwidacyjną opartą o model Wilcoxa-Gamblera, 3) szczegółową metodę likwidacyjną. Tak jak inne podejścia, tak i metody majątkowe mają swoje wady. Wycena według wartości aktywów netto obciążona jest błędem szacunku spowodowanym n/w czynnikami: 1) na ogół wartość księgowa zasobów majątkowych odbiega od wartości rynkowej w przypadku kontynuowania działalności oraz dokonywanych jednorazowych odpisów amortyzacyjnych (co miało miejsce w analizowanym podmiocie), 2) niektóre składniki wykazane w aktywach mogą nie mieć żadnej wartości gdyż odzwierciedlają wydatki poniesione w przeszłości i rozliczone w czasie, 3) niektóre zasoby majątkowe są niesprzedawalne (np.: licencje). Biorąc powyższe pod uwagę wycena przedsiębiorstwa według aktywów netto wymaga korekt dostosowujących ją do realiów rynkowych, czego dokonano w metodzie likwidacyjnej. Podkreślić należy, iż przyjęte wskaźniki korekcyjne są bardzo rygorystyczne, przez co zadość uczynniają zasadzie ostrożnej wyceny. 2. Oszacowana wartość przedsiębiorstwa W poniższej tabeli dokonano oszacowania wartości przedsiębiorstwa wg modelu WilcoxaGamblera. Zgodnie z nim oszacowana wartość przedsiębiorstwa wynosi 1.480.293,22 zł. Tabela 1. Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu dzień 30.06.2016 r. wg modelu Wilcoxa-Gamblera Wyszczególnienie Środki pieniężne Papiery wartościowe Należności krótkoterminowe Pozostałe aktywa Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania Oszacowana wartość przedsiębiorstwa Źródło: opracowanie własne. Współczynnik korekcyjny 100% 100% 70% 50% 100% Wartości sprawozdawcze 164 234,72 zł - zł 583 780,00 zł 1 706 000,81 zł 973 722,31 zł 1 480 293,22 zł Kolejna tabela przedstawia wartość analizowanego podmiotu gospodarczego wg metody wartości aktywów netto. Zgodnie z nią wartość ta wynosi 3.380.223,58 zł. 2 Tabela 2. Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu dzień 30.06.2016 r. wg modelu wartości aktywów netto Suma bilansowa Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania Oszacowana wartość przedsiębiorstwa Źródło: opracowanie własne. 4 353 945,89 zł 973 722,31 zł 3 380 223,58 zł W następnej tabeli przedstawiono wycenę badanego podmiotu według szczegółowego modelu likwidacyjnego. Tabela 3.Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu dzień 30.06.2016 r. wg szczegółowego modelu likwidacyjnego Wyszczególnienie Wskaźnik korekcyjny Etap I Aktywa trwałe Wartości na podstawie bilansu wg stanu na dzień 30.06.2016 r. 2 687 105,28 zł Wartość niematerialne Wartości prawne Prawo wieczystego użytkowania gruntów Budynki i budowle Urządzenia techniczne i maszyny Środki transportu Inne środki trwałe Inwestycje rozpoczęte Finansowy majątek trwały Należności długoterminowe Aktywa obrotowe 0% 10% 100% 100% 50% 75% 50% 20% 90% 75% Materiały Produkty gotowe Towary Należności od odbiorców Należności od budżetów Środki pieniężne Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe 0% 60% 75% 75% 100% 100% - zł - zł 131 622,42 zł 2 322 370,90 zł 38 305,11 zł 64 357,10 zł 3 028,92 zł 127 420,84 zł - zł - zł 821 045,08 zł - zł 5 362,99 zł - zł 547 572,19 zł 103 875,18 zł 164 234,72 zł 0% - zł 3 508 150,36 zł Razem etap I Etap II Zobowiązania całkowite Rezerwy na odroczony podatek dochodowy Rezerwy na zobowiązania Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów Razem etap II 100% 100% 100% 100% 963 711,97 zł - zł - zł 10 010,34 zł 973 722,31 zł 3 Oszacowana wartość przedsiębiorstwa 2 534 428,05 zł Źródło: opracowanie własne. Jak wynika z powyższych obliczeń oszacowana wartość przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o., wg stanu na dzień 30.06.2016 r. przyjętymi metodami mieści się w przedziale od 1.480.293,22 zł (słownie: jeden milion czterysta osiemdziesiąt tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt trzy złote 22/100) do 3.380.223,58 zł (słownie: trzy miliony trzysta osiemdziesiąt tysięcy dwieście dwadzieścia trzy złote 58/100). W tym też przedziale powinna mieścić się ostateczna wartość ocenianego podmiotu. Przyjęte założenia do dokonanej wyceny w modelu szczegółowym: 1) prawo wieczystego użytkowania gruntów – w wycenie zastosowano standardowy wskaźnik 100% wartości bilansowej ze względu na powszechnie panujący wzrost wartości nieruchomości nie występuje potrzeba obniżenia wartości figurującej w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa, 2) budynki i budowle – w wycenie zastosowano również standardowy wskaźnik 100% wartości bilansowej ze względu na powszechnie panujący wzrost wartości nieruchomości nie występuje potrzeba obniżenia wartości figurującej w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa, 3) urządzenia techniczne i maszyny – w wycenie zastosowano standardowy wskaźnik obniżający o 50% wartość księgową netto, co należy uznać za wystarczające, 4) środki transportu – w wycenie zastosowano standardowy wskaźnik obniżający o 25% wartość księgową netto, co należy również uznać za wystarczające w odniesieniu do realiów rynkowych, 5) inne środki trwałe – w wycenie zastosowano standardowy wskaźnik obniżający o 50% ich wartość bilansową co jest podejściem wystarczającym, 6) inwestycje rozpoczęte – obniżono o 80% od ich bilansowej wyceny, z uwagi na fakt, iż rozpoczęte inwestycje mają niewielką wartość rynkową w stosunku do poniesionych kosztów, 7) należności od odbiorców – obniżono o 25% od ich bilansowej wyceny, 8) należności od budżetów – 100% ich bilansowej wyceny, 9) środki pieniężne – 100% ich bilansowej wyceny, 10) krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe – z uwagi na realia rynkowe obniżenie o 100% wartości księgowej netto należy uznać za wystarczające, 11) zobowiązania całkowite i rezerwy na zobowiązania – 100% ich bilansowej wyceny. Przy uwzględnieniu powyższych założeń rekomendowana wartość przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, na dzień 30.06.2016 r., mieści się we wskazanym wcześniej przedziale wartości i wynosi 2.534.428,05 zł (słownie: dwa miliony pięćset trzydzieści cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych 05/100). 4 Spis tabel Tabela 1. Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu dzień 30.06.2016 r. wg modelu Wilcoxa-Gamblera ......................................................... 2 Tabela 2. Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu dzień 30.06.2016 r. wg modelu wartości aktywów netto ................................................. 3 Tabela 3.Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu dzień 30.06.2016 r. wg szczegółowego modelu likwidacyjnego ..................................... 3 Tabela 4. Zestawienie bilansowe przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 30.06.2016 r. ....................................................................................................... 6 Tabela 5. Wyciąg z rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 30.06.2016 r. .............................................................................. 6 Tabela 6. Analiza wskaźnikowa sytuacji finansowej przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 30.06.2016 r. ............................................................ 7 5 Załączniki Tabela 4. Zestawienie bilansowe przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 30.06.2016 r. AKTYWA A. Aktywa trwałe I. Wartości niematerialne i prawne II. Rzeczowe aktywa trwałe II.1.a) grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu) II.1.b) budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej II.1.c) urządzenia techniczne i maszyny II.1.d) środki transportu II.1.e) inne środki trwałe II.2 Środki trwałe w budowie III. Należności długoterminowe IV. Inwestycje długoterminowe V. Długoterminowe rmo B. Aktywa obrotowe I. Zapasy I.1 Materiały I.3 Produkty gotowe I.4 Towary II. Należności krótkoterminowe II.2.a) z tytułu dostaw i usług II.2.b) z tytułu podatków, dotacji,ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych II.2.c) inne II.2.d) dochodzone na drodze sądowej III. Inwestycje krótkoterminowe III.1.c) środki pieniężne w kasie i na rachunkach IV. Krótkoterminowe rmo Suma aktywów (A+B+C) Stan na PASYWA 30.06.2016 r. 3 259 575,02 zł A. Kapitał własny - zł I. Kapitał podstawowy 3 259 575,02 zł II. Należne wpłaty na kp III. Udziały (akcje) własne 131 622,42 zł 2 322 370,90 zł 76 610,21 zł 85 809,47 zł 6 057,83 zł 637 104,19 zł - zł - zł - zł 1 094 370,87 zł 56 261,87 zł 47 323,55 zł 8 938,32 zł - zł 833 971,43 zł 729 667,85 zł 103 875,18 zł IV. Kapitał zapasowy Stan na 30.06.2016 r. 3 380 223,58 zł 54 000,00 zł - zł - zł 2 418 467,40 zł V. Kapitał z aktualizacji wyceny VI. Pozostałe kapitaly rezerwowe VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych VIII. Zysk netto IX. Odpisy z zysku netto 53 708,65 zł 547 368,94 zł - zł 306 678,59 zł B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania I. Rezerwy na zobowiązania II. Zobowiązania długoterminowe III. Zobowiązania krótkoterminowe III.2.a) kredyty i pożyczki III.2.d) z tytułu dostaw i usług do 12 m-cy III.2.g) z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń III.2.h) z tytułu wynagrodzeń 973 722,31 zł - zł - zł 963 711,97 zł 271 576,69 zł 570 320,09 zł 83 359,60 zł 34 450,63 zł 428,40 zł III.2.i) inne - zł 164 234,72 zł IV. Rozliczenia międzyokresowe 4 004,96 zł 10 010,34 zł 164 234,72 zł 39 902,85 zł 4 353 945,89 zł Suma pasywów (A+B) 4 353 945,89 zł Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MIŚ Sp. z o.o. Tabela 5. Wyciąg z rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 30.06.2016 r. Przychody netto ze sprzedaży Wynik finansowy netto Odsetki od kredytów Przychody ogółem Koszty ogółem Podatek dochodowy Przeciętne zatrudnienie Liczba dni w okresie 2 452 041,29 zł 306 678,59 zł 14 843,50 zł 2 499 338,74 zł 2 120 743,15 zł 71 917,00 zł 30 180 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MIŚ Sp. z o.o. 6 Tabela 6. Analiza wskaźnikowa sytuacji finansowej przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 30.06.2016 r. L.p. Wskaźnik Konstrukcja wskaźnika (wynik finansowy netto/przychody ogółem*)*100% 1 Rentowność obrotu netto w % 2 Rentowność majątku ogółem w % (wynik finansowy netto/aktywa)*100% Rentowność kapitałów własnych (wynik finansowy netto/kapitały własne)*100% w% ROE – skorygowana ROA {[(zysk netto+odsetki Dźwignia finansowa w % od kredytów)/aktywa]*100%} Wskaźnik poziomu kosztów w % (koszty ogółem/przychody ogółem)*100% 3 4 5 przychody ogółem/przeciętne zatrudnienie w okresie inwestycje krótkoterminowe / (rezerwy krótkoterminowe + zobowiązania krótkoterminowe + rozliczenia międzyokresowe krótkoterminowe) (aktywa obrotowe – zapasy) / (rezerwy krótkoterminowe + zobowiązania krótkoterminowe + rozliczenia międzyokresowe krótkoterminowe) aktywa obrotowe / (rezerwy krótkoterminowe + zobowiązania krótkoterminowe + rozliczenia międzyokresowe krótkoterminowe) Wartość wskaźnika 12,27% 7,04% 9,07% 7,38% 84,85% 6 Wydajność pracy na 1 zatrudnionego w PLN 7 Wskaźnik płynności I stopnia 8 Wskaźnik płynności II stopnia 9 Wskaźnik płynności III stopnia 10 Wskaźnik obrotu zapasami w dniach 11 (średni stan należności krótkoterminowych * l. Wskaźnik obrotu należnościami w dni) / (przychody netto ze sprzedaży i zrównane z dniach nimi) 61,22 12 Wskaźnik obrotu zobowiązaniami w dniach (średni stan zobowiązań krótkoterminowych * l. dni) / (przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi) 70,74 13 Ogólny poziom zadłużenia w % (zobowiązania i rezerwy na zobowiązania / aktywa) *100% (średni stan zapasów * l. dni) / przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi 83 311,29 zł 0,17 1,07 1,12 4,13 22,36% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MIŚ Sp. z o.o. 7