Drewno kontra laminat - e
Transkrypt
Drewno kontra laminat - e
wnętrza fot. BALTIC WOOD Drewno kontra laminat fot. KOMFORT Parkiet panelowy Jatoba Wolin Elegance 22 Podłoga z paneli laminowanych o sfazowanych krawędziach KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza • 3/2005 maj–czerwiec Jacek Florek Podczas gdy ceramika zdominowała posadzki w „trudnych” pomieszczeniach, jak łazienki, hole czy pomieszczenia techniczne, w salonach i pokojach nadal toczą ostry bój między sobą podłogi drewniane i panele laminowane, nie dopuszczając wręcz innych konkurentów do rozgrywki. Bo czyż jest coś ładniejszego i bardziej naturalnego, jak widok na podłodze w salonie czy sypialni drewnianych desek lub klepek? W szystko wskazuje na to, że w tej walce nie będzie ostatecznego zwycięzcy, gdyż zarówno panele, jak i podłogi „typowo” drewniane posiadają takie atuty, które zjednują im zwolenników. W dalszej części artykułu postaram się przedstawić informacje niezbędne dla przyszłego kupującego posadzkę drewnianą. Parkiet Parkiety mogą poszczycić się już kilkusetletnią tradycją. Ich największymi zaletami są: naturalny, odnawialny oraz przyjazny człowiekowi i środowisku surowiec — drewno, możliwość wielokrotnego odnawiania powierzchni, i to w dodatku wraz z ewentualną zmianą jej wyglądu (różne sposoby wykończenia, kolorowanie), oraz różnorodność wzorów. Drewno w dotyku jest znacznie cieplejsze niż np. kamień czy ceramika. Dodatkowo podłogi parkietowe tworzą swym wyglądem niepowtarzalny klimat wnętrza i sprawiają wrażenie komfortu. Obecnie parkiety produkowane są w formie tradycyjnej, czyli pojedynczych deszczułek o długościach od 250 do 500 mm i szerokościach od 50 do 70 mm, w formie tafli parkietowych, czyli deszczułek z różnych gatunków drewna, często intarsjowanych, skomponowanych we wzór geometryczny i sklejonych w jedną całość, lub tzw. mozaiki parkietowej, czyli drobnych elementów o wymiarach: 120 lub 160 mm długości i około 23 mm szerokości. Mozaika sprzedawana jest w postaci płyt, tzn. szeregu lamelek przyklejonych na siatce i już ułożonych we wzory. Parkiety wykonuje się z drewna krajowego lub egzotycznego. Drewno krajowe stosowane do produkcji parkietów to przede wszystkim dąb i jesion, ale również często wykonuje się je z buku, jaworu, grabu, brzozy lub czereśni. Spośród egzotycznych gatunków, pochodzących z Afryki, Azji, Australii i Ameryki Południowej, należy wymienić m.in.: teak, mahoń, doussie, iroko, padouk, lapacho, merbau i jatoba. Drewno egzotyczne charakteryzuje się oryginalną kolorystyką i zazwyczaj lepszymi właściwościami „technicznymi” niż gatunki krajowe — większą twardością (nawet do 40% w stosunku do dębu) i odpornością na ścieranie (10–25%). 3/2005 maj–czerwiec • KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza 23 długość klepki stanowi wielokrotność jej szerokości, co np. jest bardzo istotne przy układaniu parkietu „w kwadraty”, 3. wilgotność, która nie powinna przekraczać 10%, gdyż w innym przypadku może wystąpić rozsychanie się parkietu, powodujące powstawanie szczelin. Układanie parkietu zwykle zleca się wykwalifikowanemu parkieciarzowi i to na niego spada odpowiedzialność za ewentuParkiet egzotyczny z drewna badi 24 KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza • 3/2005 maj–czerwiec 1 fot. EGGER alne późniejsze wady posadzki. W związku z tym możliwe jest, że rzetelny fachowiec odmówi kładzenia parkietu złej jakości bez pisemnego protokołu o stanie dostarczonego materiału. Przed przystąpieniem do układania parkietu należy zakończyć wszelkie prace budowlane, aby uniknąć później ewentualnego uszkodzenia nowej posadzki i nie narażać jej niepotrzebnie na wilgoć. Wilgotność podłoża należy uprzednio zmierzyć specjalnym przyrządem i nie powinna ona przekraczać 2%. Dodatkowo powinno się wyrównać i zagruntować podłoże. Aby cieszyć się parkietem bez szczelin przed długi okres czasu, należy zachowywać w pomieszczeniu temperaturę pomiędzy 18–220C i wilgotność względną powietrza na poziomie 45–60%. Dopuszczalne jest układanie parkietu na ogrzewaniu podłogowym, choć drewno w niewielkim stopniu przewodzi ciepło. W tym przypadku należy zastosować elementy o mniejszej grubości niż standardowe 22 mm dla tradycyjnego parkietu. Również należy sprawdzić, czy dany rodzaj parkietu nadaje się do stosowania wraz z ogrzewaniem podłogowym. 2 Podłoga panelowa 3 z serii Feelwood – orzech 4 Panele Panel to dość „mocny” konkurent dla podłóg parkietowych. Są one trwałe, łatwe w utrzymaniu czystości, proste w ułożeniu (montaż można wykonać samodzielnie), można je stosować w budownictwie mieszkaniowym, jak i w obiektach użyteczności publicznej i do tego dostępne są w dziesiątkach różnych wzorów, co pozwala na dostosowanie ich do każdego wystroju wnętrza. Powierzchnia paneli jest bardzo twarda, co ma zabezpieczać ją przed porysowaniem i innego rodzaju uszkodzeniami mechanicznymi. Gdy jednak mimo wszystko dojdzie do jej uszkodzenia, polegającego na zniszczeniu warstwy laminatu z nadrukiem imitującym drewno, widoczna staje się różnica pomiędzy panelem a parkietem. Spod uszkodzonej warstwy „wygląda” płyta wiórowa lub warstwa z HDF lub MDF, w niczym nie przypominająca uszkodzonego laminatu. W takich przypadkach w uszkodzonych miejscach należy zastosować specjalne masy wypełniające, o odpowiednio dobranym kolorze. rys. EGGER Parkiet panelowy Jesion Wolin Classic — olejowany fot. DLH Warto wiedzieć, że pomimo tego, iż drzewa egzotyczne dzięki sprzyjającym warunkom rosną szybko, gospodarowanie ich zasobami wymaga racjonalnego podejścia. Pomimo starań rządów krajów, w których rosną lasy tropikalne i różnego rodzaju organizacji ekologicznych, nadal duża część drewna pochodzi z nielegalnych wycinek. Dlatego kupując parkiet egzotyczny powinniśmy wybierać producenta, który kontroluje pochodzenie surowca, aby nie przyczyniać się do zmniejszania powierzchni „zielonych płuc” naszej planety. Parkiety dostępne są w trzech lub czterech klasach jakości: — klasa I oznacza drewno o wyrównanej barwie, słojach prostych lub lekko skręcających, bez sęków i innych wad drewna, — klasa II oznacza zróżnicowaną kolorystykę i usłojenie, dopuszcza występowanie sęków o średnicy do 5 mm, — klasa III dopuszcza sęki do 25 mm, — klasa IV jest dostępna tylko u niektórych producentów, dopuszczalne są w niej również inne „wady” drewna. Przy zakupie parkietu należy zwrócić uwagę na trzy rzeczy: 1. kolorystykę — czy odpowiada naszym oczekiwaniom, 2. dokładność wykonania — sprawdza się styk połączenia dwóch klepek oraz czy fot. BALTIC WOOD wnętrza 5 Budowa panelu laminowanego firmy Egger: 6 1 – wytrzymały, odporny na ścieranie overlay, 2 – papier dekoracyjny, 3 – papiery rdzeniowe (technologia produkcji CML, zwiększająca trwałość i odporność panelu), 4 – specjalna płyta nośna HDF, z naturalnych włókien drewna, 5 – papier przeciwprężny, 6 – celulozowa mata wyciszająca Silenzio. Panele zbudowane są w około 80% z drewna. Wierzchnią warstwę stanowi tzw. overlay — przeźroczysta warstwa zabezpieczająca przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemikaliami, wysoką temperaturą czy działaniem promieni słonecznych. Warstwę dekoracyjną stanowi wspomniany wcześniej laminat. Większość wzorów to różnego rodzaju gatunki drewna krajowego i egzotycznego, ale produkowane są również imitacje płytek ceramicznych czy kamieni naturalnych. Rdzeń panelu stanowi płyta wiórowa lub pilśniowa (HDF — dużej gęstości lub MDF — średniej gęstości). Im większa gęstość rdzenia, tym większa odporność na wgniecenia. Spodnią warstwę (tzw. underlay) stanowi najczęściej laminat, którego zadaniem jest zapewnienie stabilności kształtu panelu, niezależnie od panujących w pomieszczeniu warunków temperaturowo-wilgotnościowych. Panele mogą zawierać jeszcze dodatkowe warstwy wyciszające, np. z korka. Odznaczają się wtedy większym pochłanianiem odgłosów kroków. 3/2005 maj–czerwiec • KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza 25 wnętrza powstanie na połączeniach rowka o przekroju w kształcie litery „V”, potęgującego wrażenie podłogi z prawdziwych desek; — sposób montażu — klejowy, bezklejowy lub bezklejowy na zatrzask — pierwszy z nich daje „szczelną” dla wody posadzkę, natomiast pozostałe są za to łatwiejsze, czystsze i szybsze w wykonaniu; łączenie na zatrzask, podobnie jak połączenie klejowe, unie- fot. KOMFORT Jedna z największych zalet paneli Podłoga z deski barlineckiej — jesion olejowany laminowanych — prosty montaż użytkowania jest klasa użyteczności. Klasy oznaczone są liczbą dwucyfrową, gdzie pierwsza cyfra oznacza miejsce zastosowania (2 — pomieszczenia domowe, 3 — pomieszczenia użyteczności publicznej), a druga stopień intensywności ruchu (1 — mały, 2 — średni, 3 — duży). Przykładowo, jeśli chcielibyśmy zakupić panele do salonu, czyli pomieszczenia o średnim lub dużym natężeniu ruchu, należy wybierać wśród produktów oznaczonych klasą użyteczności co najmniej 26 czyć się przed wpływem wilgoci, pod panelami rozkłada się folię PE grubości 0,2 mm, łączoną na zakład i sklejenie taśmą. Nad wilgotnymi piwnicami lub na podłodze na gruncie, zaleca się zastosowanie nawet grubszej folii 1,2 mm. Następną warstwę stanowi podkład wyrównujący drobne nierówności podłoża i wytłumiający odgłosy kroków. Zazwyczaj jest to pianka poliuretanowa lub specjalne płyty. Ułożona posadzka z paneli praktycznie od razu jest dostępna do użytku. Utrzymanie czystości na panelach nie nastręcza żadnych problemów — wystarczy od czasu do czasu przetrzeć ich powierzchnię wilgotną ścierką. — powierzchnia paneli — może być idealnie gładka lub odwzorowująca strukturę drewna, co zwiększa wrażenie „naturalności” podłogi, dodatkowo lekko chropowata powierzchnia maskuje w dużej części ślady bosych stóp i drobne rysy, powierzchnia może być matowa lub z lekkim połyskiem; — krawędzie paneli — zawsze są idealnie dopasowane, lecz w niektórych modelach wprowadzono specjalnie dodatkowo sfazowanie krawędzi, co powoduje KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza • 3/2005 maj–czerwiec możliwia powstawanie jakichkolwiek szczelin na skutek reakcji paneli na warunki panujące w danym pomieszczeniu; — dodatkowe zalety, jak np. powierzchnia antybakteryjna, zabezpieczenie połączeń przed wilgocią; — długość gwarancji, która, biorąc pod uwagę okres użytkowania posadzki, powinna wynosić minimum 10 lat. Panele do ułożenia wymagają równego i w miarę suchego podłoża. Aby zabezpie- COŚ pośredniego Jeśli wziąć i połączyć największą zaletę parkietu, tj. „naturalne” drewno wraz z całym jego urokiem, oraz jedną z największych zalet paneli, czyli łatwość montażu, otrzymamy produkt pośredni — panel parkietowy. Panel parkietowy zbudowany jest z trzech warstw drewna — warstwa wierzchnia i zarazem dekoracyjna (grubość 4 mm) wykonana jest z drewna „szlachetnego”, np. dębu, jesionu czy któregoś z gatunków egzotycznych (produkowane są panele jedno-, dwu- i trójlamelowe), natomiast dwie pozostałe z drewna iglastego. Środkowa warstwa panelu jest warstwą poprzeczną, co zabezpiecza całość przed odkształceniami na skutek reakcji drewna na warunki temperaturowo–wilgotnościowe w danym pomieszczeniu. Panele parkietowe zazwyczaj są już polakierowane kilkoma warstwami lakieru, utwardzonego promieniami UV, co zabezpiecza powierzchnię przed zarysowaniem. Można także zakupić deski zabezpieczone specjalnym olejem, a na zamówienie dostępne są również w stanie surowym do samodzielnego wykończenia. Panele parkietowe, podobnie jak parkiet, dostępne są w różnych odmianach (klasach), w zależności od doboru drewna w warstwie dekoracyjnej. Układanie posadzki z tego rodzaju okładziny jest równie proste i szybkie, jak układanie podłogi z paneli laminowanych. Stosowane są dwa rodzaje łączenia paneli: klejowe i bezklejowe. Konieczne jest uprzednie sprawdzenie wilgotności podłoża, która nie powinna przekraczać dla podłoży betonowych 2%, drewnianych 8% a dla anhydrytowych 0,5%. Jako podkład stosowane są: tektura falista, maty korkowe lub maty naturalne (drewnopochodne). Podobnie jak dla parkietu bardzo ważne jest zachowanie odpowiednich warunków w pomieszczeniach, gdzie ułożono podłogę drewnianą. Dopuszczalny poziom wilgotności względnej powietrza powinien zawierać się w przedziale 45–65%, natomiast temperatura w przedziale 18–260C. W okresie grzewczym można stosować nawilżacze powietrza, aby zachować sprzyjające podłodze i mieszkańcom parametry wilgotnościowe. Posadzki wykonane z paneli parkietowych można regenerować. Jeśli powierzchnia jest lakierowana, należy ją w pierwszej kolejności odtłuścić oraz usunąć wszelkie warstwy środków konserwacyjnych, które latami zostały naniesione na posadzkę. Następnie drobnoziarnistym papierem należy zmatowić całą powierzchnię, odkurzyć i po pomyślnie wykonanej próbie lakierowania w mało widocznym miejscu, możemy przystąpić do lakierowania zgodnie z instrukcją podaną przez producenta lakieru. W przypadku podłóg olejowanych renowacja posadzki może być tylko miejscowa, gdyż olej wnikając w drewno nie tworzy dodatkowej warstwy na deskach — nie ma zatem potrzeby usuwania tej powłoki. Użytkowanie Posadzki drewniane oraz posadzki laminowane nie są niezniszczalne. Aby przez długi okres czasu były ozdobą domu lub mieszkania, należy o nie dbać, zwłaszcza przez zabezpieczenie przed mechanicznym uszkodzeniem. Największym wrogiem każdej posadzki jest piasek, a posadzek drewnianych i drewnopochodnych (panele laminowane) również woda. Nie wolno zatem dopuszczać do zalewania posadzek oraz należy w miarę systematycznie usuwać z nich zanieczyszczenia. Miejsca, w których chodzi się w butach, zaleca się zabezpieczyć wykładziną lub dywanem. Meble, które wywierają znaczny nacisk na posadzkę, należy podkleić od spodu podkładkami filcowymi. Uszkodze- fot. DLH 22, natomiast do kuchni już co najmniej 23. Wybierając panele należy również dodatkowo zwrócić uwagę na następujące rzeczy: — grubość paneli — najcieńsze i też najtańsze mają 6 mm, 7- i 8-milimetrowe są droższe, ale też sztywniejsze i o lepszych parametrach akustycznych, panele 9-milimetrowe mają dodatkowe warstwy wytłumiające odgłosy kroków; fot. BARLINEK Przy zakupie paneli należy zwrócić uwagę na klasę ścieralności lub użyteczności, określającą zakres ich zastosowania. Klasy ścieralności AC1, AC2 i AC3 oznaczają panele do „użytku domowego”, natomiast panele klasy AC4 i AC5 (wysoka i bardzo wysoka odporność na ścieranie) mogą być stosowane w obiektach użyteczności publicznej. Drugim wyznacznikiem odporności danych paneli na zniszczenie na skutek Drewniana posadzka z lapacho nia mechaniczne nie stanowią podstawy do reklamacji. W łazienkach nie zaleca się stosowania posadzek drewnianych. Jeśli jednak mimo wszystko ktoś zechciałby w ten sposób wykończyć podłogę, powinien zdecydować się na jeden z gatunków egzotycznych — teak lub lapacho (ipe), w postaci parkietu lub jednorodnych desek. Drewno z tych drzew jest najbardziej odporne na działanie wilgoci. Jacek Florek 3/2005 maj–czerwiec • KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza 27