Wiosenne cięcie winorośli

Wiosenne cięcie winorośli
W zależności od celu, jaki chcemy osiągnąć rozróżniamy trzy podstawowe rodzaje
cięcia: cięcie formujące, na owocowanie i odmładzające. Krzewy przycina się podczas
całego okresu wegetacji, ale właśnie w terminie wczesnowiosennym wykonuje się zabieg
najważniejszy, cięcie zasadnicze na owocowanie.
Cięcie formujące
Ma na celu osiągnięcie zaplanowanej formy
przestrzennej krzewu i może być wykonywane w różny
sposób w zależności od wieku i kondycji krzewu.
Cięcie krzewów posadzonych jesienią
poprzedniego roku
Rozwijające
się pąki
winorośli
Podczas sadzenia jesienią sadzonka powinna być okryta
na zimę kopczykiem ziemi wysokości ok. 30 cm.
Robimy to również w kolejnych latach uprawy. Po rozgarnięciu
kopczyka wystające nad powierzchnię ziemi przyrosty ze szkółki
Winorośl owocuje przycinamy krótko na dwa wyraźne pąki. Długość pozostawionych po
na latoroślach, przycięciu czopków osadzonych na trzonie korzeniowym sadzonki nie
które wyrosły na powinna przekraczać 10-15 mm. Krótkie cięcie wykonuje się zawsze,
pędach
bez względu na zaplanowaną w przyszłości formę krzewu. Po wykonaniu
jednorocznych cięcia czopki zasypujemy całkowicie garścią pulchnej ziemi. Gdy w
późniejszym czasie przerośnie przez kopczyk więcej pędów (co się czasem zdarza),
pozostawiamy dwa najmocniejsze, a pozostałe wyłamujemy.
Cięcie krzewów jednorocznych
Gdy na wysokości 70-80 cm przekrój przynajmniej jednego z pędów nie osiągnie minimum 6
mm, obydwa powinny być ponownie, jak przed rokiem, krótko przycięte. Po rozgarnięciu
kopczyków zimowych obydwa pędy, gdy są podobnej grubości, ścinamy na 1-2 wyraźne
pąki. Jeżeli jeden pęd jest zdecydowanie słabszy, to wycinamy go całkowicie, a silniejszy
skracamy na 2-3 pąki. Na krzewach jednorocznych występuje "płacz" łozy, więc cięcie należy
wykonywać tak, aby wypływające soki nie zalewały pąków. Płaszczyzna cięcia powinna być
skierowana w kierunku przeciwnym do pąka, wtedy wyciekające soki bezpośrednio go nie
oblewają i nie przeszkadzają w rozwinięciu się. W pierwszym roku uprawy krzewów pędy
dorastają czasem w dobrych warunkach nawet do 2-2,5 m wysokości i wymagają wtedy
innego potraktowania podczas cięcia. Jest to jednak sytuacja bardziej typowa dla krzewów
dwuletnich.
Cięcie krzewów dwuletnich
Rozrost korzeni powoduje, że w drugim roku uprawy krzewy osiągają prawie zawsze
przyrosty długości 2-3 m. Gdy są zdrowe, nieuszkodzone mechanicznie i dobrze zdrewniałe,
posłużą one do wyprowadzenia pni i ramion przyszłej formy krzewu. Istnieje wiele różnych
sposobów formowania krzewów winorośli, dlatego sposób przycięcia pędów w trzecim roku
na wiosnę, będzie uzależniony właśnie od wybranej formy.
Dla typowych form szpalerowych na średnio wysokim rusztowaniu (np. sznur Guyota lub
sznur o stałym ramieniu), potrzebny jest pień o wysokości 70 cm i poziome ramię o długości
do 1 m. Pęd mocniejszy przyginamy i podwiązujemy do nośnego drutu rusztowania na
wysokości 70 cm, uzyskując od razu pień i ramię poziome. W przypadku formy Guyota
prowadzonej na dwóch drutach nośnych, będzie to ramię wygięte łukowato (rys. 1). Wygięcie
łozy owocującej powoduje, że wzrost latorośli jest bardziej wyrównany. Na słabszych
krzewach można uformować najpierw pień, przycinając mocniejszy pęd na wysokości 70 cm,
a w następnym roku z najwyżej wyrośniętego pędu uformować poziome ramię owocujące
(rys. 2)
Dla wysokich form pokrywających altanę, trejaż, czy wysoką ścianę, konieczny będzie pień
wyższy, sięgający np. dachu altany (zazwyczaj 2,5 m). Dopiero na dachu altany
wyprowadzamy ramiona i kolejne rozgałęzienia w celu równomiernego pokrycia całej
powierzchni konstrukcji. Jeżeli pęd przeznaczony na wysoki pień nie posiada odpowiedniej
długości, możemy go przedłużyć w trzecim roku uprawy z najwyższego pąka. Wszystkie
niepotrzebne odrosty boczne usuwamy w trakcie wegetacji.
Cięcie na owocowanie
Po osiągnięciu zaplanowanej formy przez krzewy, wiosenne cięcie na owocowanie jest
corocznie powtarzane i powinno zawsze doprowadzać do zaplanowanego plonu owoców.
Winorośl zawiązuje owoce na latoroślach, które wyrosły z pąków znajdujących się na pędach
jednorocznych. Prawidłowe cięcie na owocowanie powinno ograniczać owocowanie,
pozostawiając tyle pąków na pędach jednorocznych, by owoce mogły osiągnąć typowe dla
danej odmiany cechy użytkowe. Za średni plon z 1 m2 działki należy przyjąć 1,5 kg
winogron.
Za średnią powierzchnię dyspozycyjną dla krzewu uprawianego w najczęściej stosowanej
przez działkowców formie Guyota można przyjąć 3 m2. Oznacza to, że z jednego krzewu
winnego powinniśmy zebrać przeciętnie 4,5 kg winogron. W przypadku uprawy odmiany,
która zawiązuje po 2 grona na każdym pędzie, o średniej masie jednego grona 200 g,
obliczenie nasze będzie następujące:
4,5 kg : 200 g : 2 = ok. 11 pąków pozostawionych na krzewie po cięciu. Prawidłowość
naszych wyliczeń zweryfikuje zapewne sama natura, należy więc obserwować, jak krzew daje
sobie radę z tak zaplanowanym obciążeniem. Zawsze jest czas, aby w kolejnym roku dokonać
koniecznych korekt podczas cięcia.
Cięcie odmładzające
Gmatwanina pni, ramion i cienkich jak zapałki pędów jednorocznych, drobne, kwaśne owoce
- to efekt rezygnacji z corocznego cięcia. Prawie zawsze odmłodzenie takiego krzewu i
nadanie mu prawidłowej formy trwa dłużej niż rok. Przed przystąpieniem do pracy
powinniśmy przede wszystkim wyobrazić sobie, jak ten krzew ma po cięciu wyglądać i
zgodnie z tą wizją powinniśmy realizować kolejne etapy cięcia. W pierwszej kolejności
usuwamy wszystkie części krzewu, które na pewno nie będą nam potrzebne. Wspomniany
wcześniej wierzchołkowy charakter wzrostu winorośli powoduje, że wiele pędów
jednorocznych, zwłaszcza tych grubszych, najbardziej nam potrzebnych, wyrasta z końców
ramion. Gdy nie ma innego wyjścia, to zbyt wydłużone ramiona trzeba skrócić aż do miejsca,
w którym powinien znajdować się pęd jednoroczny. W następnym roku ze śpiących oczek na
końcu przyciętego ramienia wyrosną potrzebne nam pędy i tak osiągniemy zaplanowaną
formę krzewu. Wyjątkowo zaniedbane krzewy trzeba niestety stopniowo poprawiać nawet
przez 2-3 lata (rys. 3A, B).
Cięcie formujące (forma Guyota):
A. Krzew przed przycięciem;
B. Krzew po przycięciu
Cięcie formujące z utworzeniem pnia:
A. Krzewy przed przycięciem;
B. Krzew za rok przed kolejnym przycięciem;
C. Sposób wygięcia łozy po przycięciu;
Cięcie odmładzające:
A. Krzew przed przycięciem odmładzającym;
B. Krzew po odmłodzeniu
Roman Myśliwiec
Działkowiec 2/06