"Polskie dziecko w polskiej szkole" - 20 konferencja i 20 lat walki o

"Polskie dziecko w polskiej szkole" - 20 konferencja i
20 lat walki o polską szkołę
www.wilnoteka.lt /pl/artykul/quotpolskie-dziecko-w-polskiej-szkolequot-20-konferencja-i-20-latwalki-o-polska-szkole
Ilona Lewandowska, 27 sierpnia 2015, 16:30
Fot. wilnoteka.lt/Bartosz Frątczak
Już po raz dwudziesty przedstawiciele oświaty
polskiej rejonu wileńskiego spotkali się na
konferencji "Polskie dziecko w polskiej szkole".
20 lat, w ciągu których odbywają się
konferencje, to niełatwy okres dla polskiego
szkolnictwa. "Po pierwszej konferencji spotkała
nas lawina krytyki ze strony litewskich
środowisk - wspominał europoseł Waldemar
Tomaszewski - Mówiono, że tego rodzaju spotkania są nielegalne, co oznacza, że nawet dyskusja na
temat praw polskich dzieci do nauki w języku ojczystym jest niemile widziana".
Dwudziestą już konferencję "Polskie dziecko w polskiej szkole" rozpoczęły osoby, których temat
spotkania najbardziej dotyczy - polskie dzieci z Wileńszczyzny. Dziecięco-młodzieżowy zespół tańca
ludowego "Jutrzenka" z Niemenczyna zaprezentował krótki koncert, który zebrani obejrzeli z
przyjemnością.
Dziecięco-młodzieżowy zespół tańca ludowego "Jutrzenka" z Niemenczyna, fot. wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
Następnym słowem, jakie padło ze sceny, była wspólna modlitwa, której przewodniczył ks. Józef
Aszkiełowicz. Po błogosławieństwie głos zabrał prezes Wileńskiego Oddziału Rejonowego Związku
Polaków na Litwie, przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie europoseł Waldemar
Tomaszewski.
"Po pierwszej konferencji spotkała nas lawina krytyki ze strony litewskich środowisk - wspominał Mówiono , że tego rodzaju spotkania są nielegalne, co oznacza, że nawet dyskusja na temat praw
polskich dzieci do nauki w języku ojczystym jest niemile widziana".
Europoseł podkreślił w swoim wystąpieniu, że w rejonie wileńskim bardzo duży procent polskich dzieci
uczęszcza do szkół z polskim językiem nauczania. W roku szkolnym 2014/2015 uczęszczało do
szkół, nad którymi sprawuje opiekę Samorząd Rejonu Wileńskiego, 7 651 uczniów, w tym 4 118,
a więc 54,1 procent, uczyło się w klasach polskich. Z danych Wydziału Oświaty Samorządu
Rejonu Wileńskiego wynika, że 86,2 proc. dzieci z polskich rodzin uczy się w języku ojczystym.
Faktycznie procent ten może być jeszcze wyższy, gdyż niektóre dzieci z rejonu uczęszczają do
polskich szkół w Wilnie.
Waldemar Tomaszewski zauważył, że polska oświata na Litwie nadal boryka się z nierozwiązanymi
problemami, które jednak bez zaangażowania uczestników konferencji byłyby zapewne jeszcze
bardziej odczuwalne. Nie wszystkie szkoły w rejonie wileńskim mają już uregulowany status w związku
z akredytacją, jednak według europosła dla tych szkół utrzymanie statusu szkoły dwunastoletniej jest
bardziej korzystne: "Podjęliśmy decyzję, żeby opóźniać te reformy, które uważaliśmy za
nieprzemyślane".
Waldemar Tomaszewski, fot. wilnoteka.lt/Bartosz Frątczak
Prezes mówił również o wysiłku polskich środowisk na Litwie w celu zapewnienia mniejszości polskiej
praw, jakie są gwarantowane mniejszościom narodowym w innych państwach europejskich. Wśród
ważnych problemów wymienił kwestię zrównania poziomów egzaminów z języka litewskiego dla
uczniów szkół litewskich i szkół mniejszościowych: "Język ojczysty zawsze będzie językiem ojczystym,
a inny, nawet tak ważny jak państwowy, będzie zawsze językiem wyuczonym" - podkreślił.
Następna, ważna kwestia, to koszyczek, czyli pieniądze, jakie otrzymują placówki oświatowe na
każdego ucznia, oraz ogólna atmosfera, która - według europosła - jest sztucznie tworzona wokół
polskich szkół. "Szczególnie ważna dla polskiego szkolnictwa jest sytuacja polskiego szkolnictwa w
Wilnie, gdzie walka z polską oświatą jest szczególnie nasilona - zauważył wskazując na rolę
współpracy - Musimy działać jak naczynia połączone. Nie może nam wystarczyć, że w naszej szkole
sytuacja jest pewna a w rejonie wileńskich 6 na 7 polskich dzieci uczy się w polskiej szkole".
Regina Olechnowicz, kierowniczka przedszkola w Awiżeniach, podkreśliła w swoim wystąpieniu rolę
wspierania polskich placówek wychowawczych od jak najmłodszego wieku. Przedszkole w Awiżeniach
rozpoczyna nowy rok szkolny w nowym budynku, który może cieszyć, ale może tez budzić zazdrość.
"Nasz największy problem moglibyśmy określić jako "polakożerstwo" - mówiła - Jeden z litewskich
aktywistów zasypuje nas skargami, sprowadza telewizję, aby udowodnić, że dyskryminujemy litewskie
dzieci". Dyrektor podkreśliła, że skargi uważa za bezpodstawne, gdyż w Awiżeniach działa 20
litewskich grup przedszkolnych i tylko 3 polskie.
Prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie "Macierz Szkolna" Józef Kwiatkowski
zwrócił uwagę na sytuację polskich szkół w Wilnie, przedstawiając wyniki rankingów. Wskazywał na
bezpodstawność opinii o niższym poziomie polskich szkół budowanej przez litewskie media,
podkreślając, że "dzieci z polskich rodzin idą często nie do tych szkół litewskich, które prezentują
wysoki poziom, ale trafiają do placówek, które prezentują znacznie niższy poziom niż szkoły polskie".
Porównując wyniki egzaminów z języka litewskiego w szkołach polskich i litewskich w poszczególnych
miejscowościach rejonu wileńskiego podkreślał, że - wbrew często powtarzanej opinii - z egzaminami
lepiej poradzili sobie uczniowie polskich szkół.
XX Jubileuszowa konferencja oświatowa: "Polskie dziecko w polskiej szkole",
fot. wilnoteka.lt/Bartosz Frątczak
O 20 latach walki o polską szkołę i z drugiej strony - 20 latach walki z polskim szkolnictwem mówił
wicemer rejonu wileńskiego Jan Mincewicz. "Nauka w polskiej szkole musi odbywać się w języku
ojczystym - podkreślił - Hańba temu dyrektorowi, który nie znajduje nauczyciela, który będzie wykładał
matematykę czy fizykę w języku polskim".
"Spotykamy się z konkurencją i jesteśmy konkurencyjni" - mówiła Żaneta Jankowska dyrektor
Gimnazjum im. Ferdynanda Ruszczyca w Rudominie. Podkreśliła rolę rodziców w wyborze szkoły a
także bazy materialnej szkoły. "Wyremontowany budynek sprawia, że rodzice z większą chęcią oddają
dzieci do naszej szkoły - zauważyła - Dużą liczbę uczniów szkół początkowych zawdzięczamy dobrej
współpracy z polskim żłobkiem-przedszkolem".
O wiele mniej jest chętnych do nauki w mariampolskiej filii Gimnazjum, która nie może liczyć na
współpracę z przedszkolem i gdzie - pomimo dużej liczby Polaków - wartość nauki w języku ojczystym
nie jest doceniona.
"Oświata polska nie tylko trwa, ale także może się poszczycić licznymi sukcesami - mówił
wicemarszałek Sejmu Republiki Litewskiej Jarosław Narkiewicz - Konferencja ma na celu zachęcenie
polskich rodziców do posyłania swoich dzieci do polskich szkół".
Jarosław Narkiewicz podkreślił, że jednym z ważnych obecnie atutów polskiego szkolnictwa jest
możliwość nauki w języku ojczystym od przedszkola aż po uczelnię wyższą. Co jest największą siłą
polskich szkół? "Pewność, że polska oświata będzie trwać!"- mówił wiceminister. Zauważył również, że
polskie szkolnictwo ma wielu przeciwników oraz że "coraz częściej nasi oponenci mówią w naszym
ojczystym języku".
XX Jubileuszowa konferencja oświatowa: "Polskie dziecko w polskiej szkole", fot. wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
Sytuację oświaty w rejonie wileńskim podczas konferencji przedstawiła kierowniczka Wydziału Oświaty
Lilia Andruszkiewicz. Liczba polskich szkół utrzymuje się na stałym poziomie, podobnie jak liczba
uczniów klas pierwszych. Status gimnazjum uzyskało już 21 szkół w rejonie wileńskim. Ważnym
elementem troski o polską oświatę jest budowa nowych przedszkoli, w których będą grupy z polskim
językiem nauczania.
Kierowniczka Wydziału Oświaty podkreśliła, że pod względem liczby renowacji budynków i bazy
materialnej szkół rejon wileński wyprzedza stolicę. Biorąc pod uwagę wyniki egzaminów maturalnych,
jak i osiągnięcia w ramach olimpiad przedmiotowych, wyniki nauczania w rejonie wileńskim są bardzo
dobre.
Niestety nie wszędzie polska oświaty jest tak wspierana jak w rejonie wileńskim. Edyta Tamošiūnaitė,
radna miasta Wilna, mówiła o trudnej sytuacji szkół polskich w stolicy. Podkreśliła, że obecnie toczy się
26 praw sądowych, które dotyczą dyskryminacji polskiej oświaty. "Niektórzy maturzyści na miesiąc
przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego dowiedzieli się, że ich szkoły zostały zdegradowane do
rangi szkół podstawowych, mimo, że prawo pozwala na reorganizację najpóźniej na 4 miesiące przed
rozpoczęciem nowego roku szkolnego" - wskazywała na nieprawidłowości w działaniu władz Wilna.
Niestety, dobrych wiadomości dla zebranych nie miała także Renata Cytacka, przedstawicielka Forum
Rodziców Szkół Polskich na Litwie. "Nic nie dzieje się przypadkowo. Wczoraj, kiedy minister oświaty i
nauki Audronė Pitrėnienė ogłosiła zbliżający się rok szkolny rokiem wspólnot, odebrałam to jako kpinę
- mówiła - Dziś, po wysłuchaniu referatów, widzę, że ten rok musi być rokiem wspólnot, że jeszcze
bardziej musimy być zjednoczeni".
Renata Cytacka z upoważnienia Komitetów Strajkowych ogłosiła także strajk powszechny w
szkołach polskich na Wileńszczyźnie, który rozpocznie się 2 września o godz. 11. "Tylko od nas,
rodziców, zależy przyszłość polskich szkół. Nie dajmy się zastraszyć, nikt nas przecież nie zwolni z
bycia rodzicem!".
Na tle tych wystąpień jeszcze bardziej widoczna jest zależność sytuacji polskiego szkolnictwa od
stosunku władz samorządowych do polskiej mniejszości. O wsparciu dla swoich szkół mówiły dyrektor
Gimnazjum im. J. Słowackiego w Bezdanach Wiesława Wojnicz i dyrektor Szkoły Podstawowej w
Szumsku Janina Zienkiewicz.
XX Jubileuszowa konferencja oświatowa: "Polskie dziecko w polskiej szkole", fot. wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
Uczestnicy konferencji przyjęli Uchwałę XX konferencji oddziału ZPL rejonu wileńskiego "Polskie
dziecko w polskiej szkole" oraz "Apel do rodziców Polaków", w którym nawołują polskie rodziny, aby nie
ulegały "kłamliwej i bezpodstawnej agitacji zwolenników lituanizowania oświaty mniejszości
narodowych". "Apelujemy do Was, Rodzice Polacy, o posyłanie dzieci do szkół polskich. Niech
hasło konferencji "Polskie dziecko w polskiej szkole" przyświeca Waszym działaniom.
Spowoduje to, że będziecie mogli wychowywać własne dzieci bez poddawania ich
niepotrzebnym stresom, na Polaków - godnych obywateli państwa litewskiego. Dzięki temu one
nigdy nie będą miały do Was pretensji, że za nich podjęliście niesłuszną decyzję, kiedy one nie
były jeszcze dostatecznie dojrzałe, by decydować samodzielnie" - napisano w apelu uczestników
konferencji do rodziców.
Konferencję poświęconą sprawom oświaty w języku ojczystym organizuje od 20 lat Wileński Rejonowy
Oddział ZPL. W konferencji uczestniczą przedstawiciele polskich środowisk z rejonu wileńskiego a
także solecznickiego, święciańskiego, trockiego i Wilna. Gościem honorowym był Stanisław
Cygnarowski, konsul generalny RP w Wilnie.
Na podstawie: inf. wł.
Zdjęcia, montaż: Edwin Wasiukiewicz
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
Wyślij znajomemu
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak
XX Jubileuszowa
konferencja oświatowa:
"Polskie dziecko w
polskiej szkole", fot.
wilnoteka.lt/Bartosz
Frątczak