Organizacja WWR dr R. Pietraszkiewicz
Transkrypt
Organizacja WWR dr R. Pietraszkiewicz
Wczesne wspomaganie rozwoju Radosław Piotrowicz Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie Ośrodek Wczesnej Interwencji PSOUU Koło w Zgierzu Warunki tworzenia wczesnego wspomagania rozwoju Podstawa prawna Kadra Baza lokalowa Organizacja Podstawa prawna: Art. 71b pkt 2a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 4 kwietnia 2005 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. Nr 68, poz. 587) Art. 71b pkt 2a ustawy z dnia 7września 1991 r. o systemie oświaty Zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, w celu pobudzania psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, prowadzonego bezpośrednio z dzieckiem i jego rodziną. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka jest nową formą pomocy dla małego dziecka niepełnosprawnego. Nie zastępuje żadnej z form stosowanych dotychczas (np. pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wychowania przedszkolnego). Wczesna, wielospecjalistyczna, kompleksowa i skoordynowana pomoc dziecku i rodzinie wczesna interwencja - zintegrowany system oddziaływań profilaktycznych, diagnostycznych, leczniczo-rehabilitacyjnych i terapeutycznych. Podmiotem obu oddziaływań jest małe dziecko o zaburzonym rozwoju psychoruchowym oraz jego rodzina. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka, wczesne oddziaływanie rewalidacyjnowychowawcze stymulujące rozwój, obejmujące potrzeby wychowawcze dziecka, z uwzględnieniem potrzeb rodziny. Jak wcześnie? Kto? Dzieci opóźnione w rozwoju psychoruchowym lub upośledzone umysłowo lub/i z niepełnosprawnością sprzężoną w przebiegu różnych jednostek chorobowych: - wrodzonych wad rozwojowych układu nerwowego (np. przepukliny oponowo-rdzeniowe, małogłowie, wrodzone wodogłowie), - zespołów chorobowych uwarunkowanych genetycznie w tym z aberracjami chromosomowymi (np. zespół Downa), - chorób metabolicznych układu nerwowego, - jednostek chorobowych, gdzie głównym objawem są trwałe dysfunkcje aparatu ruchu - zespołów mikrozaburzeń czynności mózgu o ciężkim przebiegu, - wielorakich niepełnosprawności z całościowymi zaburzeniami rozwoju Wykaz głównych jednostek chorobowy wg ICD-10 1. NIEKTÓRE STANY ROZPOCZYNAJĄCE SIĘ W OKRESIE OKOŁOPORODOWYM stan płodu i noworodka spowodowany czynnikami matczynymi oraz powikłaniami ciąży – P00 stan płodu i noworodka spowodowany innymi powikłaniami czynności porodowej i porodu –P03 opóźniony wzrost płodu i niedożywienie płodu – P05 zaburzenia związane z krótkim czasem trwania ciąży i niskiej urodzeniowej masie ciała – P07 URAZ PORODOWY P10-P 15 ZABURZENIA ODDECHOWE I SERCOWO-NACZYNIOWE SWOISTE DLA OKRESU OKOŁOPORODOWEGO niedotlenienie wewnątrzmaciczne – P20 zaburzenia oddychania noworodka – P22 zamartwica urodzeniowa – P21 ZABURZENIE KRWOTOCZNE I HEMATOLOGICZNE U PŁODU I NOWORODKA + P 52- P54 INNE STANY ROZPOCZYNAJĄCE SIĘ W OKRESIE OKOŁOPORODOWYM drgawki noworodka – P90 inne zaburzenia mózgowe noworodka – P91 zaburzenia napięcia mięśniowego noworodka – P94 2. WRODZONE WADY ROZWOJOWE, ZNIEKSZTAŁCENIA I ABERRACJE CHROMOSOMOWE: przepuklina mózgowa – Q01 małogłowie – Q02 wodogłowie wrodzone – Q03 rozszczep kręgosłupa – Q05 inne wrodzone wady rozwojowe układu nerwowego – Q07 WRODZONE WADY ROZWOJOWE I ZNIEKSZTAŁCENIA UKŁADU MIĘŚNIOWO-SZKIELETOWEGO: rozszczep wargi i podniebienia – Q37 wrodzone zniekształcenie mięśniowo-kostne w zakresie czaszki, twarzy, kręgosłupa i klatki piersiowej – INNE WADY ROZWOJOWE –Q87 ABERRACJE CHROMOSOMOWE NIESKLASYFIKOWANE GDZIE INDZIEJ zespół Downa – Q90 zespół Edwardsa i zespół Patana – Q91 zespół Turnera – Q96 inne trisomie i częściowe trisomie autosomów niesklasyfikowane gdzie indziej – Q92 monosomie i delacje autosomów niesklasyfikowane gdzie indziej – Q93 inne aberracje chromosomów niesklasyfikowane gdzie indziej – Q99 3. CHOROBY UKŁADU NERWOWEGO następstwa chorób zapalnych ośrodkowego układu nerwowego – G09 UKŁADOWE ZANIKI PIERWOTNE ZAJMUJĄCE OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY zanik mięśni pochodzenia rdzeniowego i zespoły pokrewne – G12 ZABURZENIA POZAPIRAMIDOWE I ZABURZENIA CZYNNOŚCI RUCHOWYCH dystonia – G24 inne zaburzenia pozapiramidowe i zaburzenia czynności ruchowych – G25 zaburzenia pozapiramidowe i zaburzenia czynności ruchowych w chorobach sklasyfikowanych gdzie indziej – G26 ZABURZENIA OKRESOWE I NAPADOWE padaczka – G40, stan padaczkowy – G41 CHOROBY POŁĄCZEŃ NERWOWO-MIĘŚNIOWYCH I MIĘŚNI miastenia ciężka nerkomoporaźna i inne zaburzenia nerwowo-mięśniowe – G70 pierwotne zaburzenia mięśniowe – G71 PORAŻENIA MÓZGOWE I INNE ZESPOŁY PORAŻENNE G80-G83 INNE ZABURZENIA UKŁADU NERWOWEGO wodogłowie – G91 encefalopatia toxyczna – G92 inne zaburzenia mózgu – G93 inne zaburzenia układu nerwowego niesklasyfikowane gdzie indziej – G98 4. ZABURZENIA PSYCHICZNE I ZABURZENIA ZACHOWANIA upośledzenie umysłowe lekkie - F70 upośledzenie umysłowe umiarkowane – F71 upośledzenie umysłowe głębokie – F72 upośledzenie umysłowe BNO (nieokreślone) – F79 specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka – F80 zaburzenia artykulacji (dyslalie) – F80.0 zaburzenia ekspresji mowy – F80.1 zaburzenia rozumienia mowy i wrodzone zaburzenia percepcji słuchowej, dysfazja, atazja, głuchota słów – F80.2 specyficzne zaburzenia rozwoju funkcji motorycznych – F82 autyzm dziecięcy – F84.0 autyzm atypowy – F84.1 zespół Retta – F84.2 zaburzenia zachowania – F91 zaburzenia emocjonalne rozpoczynające się w dzieciństwie – F93 lęk przed separacją w dzieciństwie– F93.0 zaburzenia funkcjonowania społecznego zaczynające się w dzieciństwie – F94 mutyzm wybiórczy – F94.0 tiki – F95 zespół tików głosowych i ruchowych (zespół Giles de la Tourette) – F95.2 stereotypie ruchowe – F98.4 opóźnienie rozwoju psychoruchowego – R62 5. CHOROBY OKA – UPOŚLEDZENIE WIDZENIA I ŚLEPOTA H53--54 6. CHOROBY UCHA – INNE CHOROBY UCHA H90-H93 DLACZEGO? Potrzeba wczesnej rehabilitacji w domu Potrzeba interwencji skoncentrowanej na rodzinie Potrzeba świadczeń uwzględniających wszystkie aspekty rozwoju dziecka Potrzeba przeprowadzenie dziecka z programu realizowanego w domu do programu szkolnego Potrzeba wydajnej i oszczędnej pomocy pod względem finansowym Osiągnięcia rozwojowe to wypadkowa wielu czynników takich jak : – wrodzone zadatki i tendencje rozwojowe tkwiące w samej strukturze organizmu dziecka, czyli to z czym przychodzimy na świat, co mamy w genach, – wpływy i warunki środowiska naturalnego, w którym dziecko się wychowuje czyli warunki domowe, poziom pielęgnacji, relacje między rodzicami a także dzieckiem, – własna aktywność dziecka , czyli to jak się ono bawi, jak długo i czym się zajmuje, czy ma możliwość działania i uczenia się itp. sposoby i metody wychowania oraz wyniki II. ZACHOWANIE PRZYSTOSOWAWCZE I. ZDOLNOŚCI INTELEKTUALNE WSPARCIE WSPARCIE III. UCZESTNICTWO, WSPÓŁDZIAŁANIE I ROLE SPOŁECZNE INDYWIDUALNE FUNKCJONOWANIE WSPARCIE V. KONTEKST (środowisko i kultura) IV. ZDROWIE (zdrowie fizyczne, zdrowie psychiczne i czynniki etiologiczne) Funkcje wczesnej interwencji i wczesnego wspomagania DZIECKO- RODZINA Profilaktyczna Terapeutyczna Wspierająca Informacyjna Model SPOSÓB REALIZACJI Rozpoznanie Ocena dziecka Ocena rodziny Organizacja PROCES REHABILITACJI DIAGNOZA nozologiczna (różnicowa) POZNANIE DIAGNOZA funkcjonalna OSOBY KONSTRUOWANIE PLANU I PROGRAMU REHABILIATCJI OSIĄGNIĘCIA Ciągłość procesu diagnozy budowanie programu diagnoza ocena efektywności ocena efektywności Diagnoza ocena efektywności diagnoza budowanie programu diagnoza budowanie programu ocena efektywności budowanie programu Kompleksowość łączenia diagnozy lekarskiej i psychologicznopedagogicznej ze wskazaniami koniecznych działań rehabilitacyjnych i logopedycznych, łączenia diagnozy z opracowaniem i wdrożeniem indywidualnego programu rehabilitacyjnoterapeutycznego, łączenia realizowania programu rehabilitacyjnoterapeutycznego z jego modyfikowaniem w związku z osiąganymi efektami lub ich brakiem przez interdyscyplinarny zespół specjalistów i finansowania tego programu z różnych źródeł. PROGRAM – propozycja układu Poziom umiejętności/ wiadomości Cel / do czego zmierzam Elementy metod pracy rehabilitacyjnej Zadania Uwagi Etap opanowany Etap ze strefy najbliższego rozwoju Stosowane elementy metod Konkretne ćwiczenia Forma realizacji, miejsce w procesie rehabilitacji Program pracy z dzieckiem powinien być uzgodniony z rodzicami na każdym etapie, powinni oni podpisać się pod nim oraz otrzymać jego kopię. Sposób dokumentowania powinien być określony w regulaminie pracy Zespołu Jedna dokumentacja – wspólny arkusz obserwacyjno-diagnostyczny Wspólny interdyscyplinarny plan-program terapeutyczny Zespół wspierający rozwój dziecka i jego rodzinę Interdyscyplinarność Pomoc medyczna, psychologiczna,pedagogiczna , logopedyczna Wsparcie społeczno-socjalne Dla każdego dziecka powołuje się odrębny zespół. KWALIFIKACJE Ośrodki dysponujące warunkami do prowadzenia kompleksowej, wielospecjalistycznej pomocy. Najwyższy poziom referencyjny. Pełny skład zespołu wielospecjalistycznego, o najwyższych kwalifikacjach. Odpowiednia baza lokalowa i wyposażenie. STANDARD. Niektóre świadczenia mogą być realizowane w szkołach lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych, z których korzysta dziecko lub które znajdują się bliżej miejsca zamieszkania dziecka i finansowane na podstawie zlecenia przez ośrodek, który otrzymał dotację. KWALIFIKACJE LEKARZ – spec. Pediatra, neurolog, psychiatra, rehabilitacji med., okulista, laryngolog- audiolog -KONSULTACJE PSYCHOLOG –mgr psychologii lub psychologii klinicznej LOGOPEDA – (specjalizacja: neurologopedia) PEDAGOG-terapeuta- mgr pedagogiki specjalnej lub licencjat z zakresu pedagogiki specjalnej-z udokumentowanym doświadczeniem w zakresie metod usprawniania dzieci z zaburzonym rozwojem psychomotorycznym i/lub metod wspierania rodziny (nie krótszym niż 1 rok), FIZJOTERAPEUTA- mgr fizjoterapii (przeszkolony w zakresie metod usprawniania dzieci z zaburzeniami rozwojowymi i posiadający udokumentowane doświadczenie z zakresu wczesnej diagnostyki i terapii neurorozwojowej – Vojta, NDT Bobath) BAZA GABINETY –SALE ZAJĘCIOWE o lekarski o rehabilitacji ruchowej o logopedyczny o psychologiczny o terapii zajęciowej – t. edukacyjnej, t. zabawą, t. integracji ruchowej pokój małego dziecka PROBLEM? Placówka edukacyjna ( resort edukacji) Poradnia zdrowia ( resort zdrowia- NFZ) porozumienie odrębny program współpracy Miejsce realizacji świadczeń w domu rodzinnym lub stałym miejscu przebywania dziecka np. w domu małego dziecka (głównie programy terapeutyczne), w przypadku znacznej odległości od miejsca zamieszkania dziecka, placówka realizująca program może zawrzeć porozumienie na prowadzenie wybranych zajęć terapeutycznych (określonych w programie) ze specjalistami zatrudnionymi: w szkole, przedszkolu, żłobku, poradni psychologicznopedagogicznej lub innej placówce opiekuńczowychowawczej, w zakładach opieki zdrowotnej sprawujących podstawową bądź specjalistyczną opiekę zdrowotną nad dzieckiem, również w zakresie rehabilitacji zdrowotnej. REHABILITACJA PRZEZ ŻYCIE WCZESNA INTERWENCJA WCZESNE WSPOMAGANIE EDUKACJA WSPIERANIE