OPIS POTRZEB I WYMAGAŃ ZAMAWIAJĄCEGO w dialogu

OPIS POTRZEB I WYMAGAŃ ZAMAWIAJĄCEGO
w dialogu konkurencyjnym, którego przedmiotem jest:
Przygotowanie ram do projektowania i wdrażania rozwiązań Inteligentnych Systemów
Transportowych (ITS) opartych na Europejskiej Ramowej Architekturze ITS FRAME dla
Beneficjentów pomocy finansowej UE
Opis potrzeb i wymagań Zamawiającego ujęty został w następujących rozdziałach:
I.
II.
III.
IV.
V.
I.
Cel projektu
Kontekst projektu
Przygotowanie i opracowanie podręczników
Warsztaty - Grupy tematyczne
Organizacja warsztatów
Cel projektu
Celami niniejszego projektu są: zapoznanie Beneficjentów z możliwościami
wykorzystania Europejskiej Ramowej Architektury ITS FRAME jako bazy do
projektowania i implementowania inteligentnych systemów transportowych (ITS),
podniesienie skuteczności wykorzystania środków Unii Europejskiej (UE), wsparcie
merytoryczne Beneficjentów pomocy finansowej UE oraz zapewnienie kompatybilności
projektów ITS realizowanych przez Beneficjentów.
Podstawowym instrumentem realizacji projektu są podręczniki dla Beneficjentów
wdrażających systemy ITS. W założeniach podręczniki określą ramy i katalog rozwiązań
wspierających implementację projektów ITS, co zagwarantuje z jednej strony możliwość
współpracy systemów ITS, a z drugiej zgodność z obowiązującymi przepisami prawa oraz
opracowanymi standardami technicznymi w tym zakresie.
Zamawiający przewiduje, iż w ramach realizacji projektu ostateczna wersja podręczników
zostanie opracowana w oparciu o materiał zgromadzony w wyniku przeprowadzonych
przez Wykonawcę warsztatów tematycznych. Dyskusja prowadzona podczas warsztatów
umożliwi odniesienie istniejących już światowych standardów w obszarze ITS do
doświadczeń w realizacji projektów ITS w Polsce. Warsztaty tematyczne powinny
jednocześnie pełnić funkcję wsparcia merytorycznego dla Beneficjentów, którzy
poprzez włączenie w proces tworzenia podręczników, w większym stopniu będą z nich umieli
korzystać w przyszłości.
Mając na uwadze powyższe, Zamawiający zakłada, że podręczniki powstaną w oparciu
o wiedzę i doświadczenie Wykonawcy wzbogacone o wnioski z przeprowadzonych
warsztatów. Niemniej jednak, z uwagi na szczególnie złożony charakter zamówienia,
Zamawiający dopuszcza zmianę zaproponowanej koncepcji realizacji projektu jako
wynik dyskusji prowadzonych w trakcie dialogu konkurencyjnego z Wykonawcami.
1
Zamawiający przyjmuje, iż projekt zostanie zrealizowany w terminie 10 miesięcy od dnia
podpisania umowy, z uwzględnieniem przygotowania materiałów merytorycznych
wprowadzających w tematykę warsztatów, przeprowadzenia warsztatów i opracowania
podręczników.
II.
Kontekst projektu
Zamawiający odwołuje się do Europejskiej Ramowej Architektury ITS FRAME jako, że
wpisuje się ona w politykę Unii Europejskiej dążącą do zapewnienia interoperacyjności
usług świadczonych na terenie państw Unii Europejskiej (Komunikat Komisji do Parlamentu
Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu
Regionów w kierunku interoperacyjności europejskich usług użyteczności publicznej,
KOM(2010) 744) oraz tworzenia otwartych systemów (Komunikat Komisji do Parlamentu
Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu
Regionów w sprawie zapobiegania uzależnieniu od jednego dostawcy: tworzenie otwartych
systemów ICT poprzez lepsze wykorzystanie norm w zamówieniach, KOM(2013) 455).
Metoda FRAME stanowi uporządkowane podejście do planowania aplikacji ITS i pomaga
zapewnić zgodność różnych rozwiązań – umożliwia współpracę różnych podsystemów, jak
na przykład systemu zarządzania ruchem z systemem priorytetu dla komunikacji publicznej,
czy systemu zarządzania komunikacją publiczną z systemem dynamicznej informacji
pasażerskiej. Możliwość integrowania systemów ITS znacznie zwiększa ich potencjał.
Kluczowe jest także to, że architektura FRAME jest aprobowana przez Komisję Europejską,
co daje szansę na interoperacyjność różnych systemów w Europie. Dodatkową korzyścią
wykorzystania metody FRAME jest przeciwdziałanie ograniczeniu konkurencji na rynku
dostawców systemu ITS poprzez zwiększenie liczby potencjalnych wykonawców oraz
ograniczenie tworzenia monopolu.
Ponadto wykorzystanie FRAME skraca czas opracowania architektury ITS, ponieważ
dostarcza uporządkowanych aspiracji interesariuszy, logicznych powiązań pomiędzy
funkcjami niezbędnymi do zaspokojenia potrzeb użytkowników oraz wytyczne niezbędne do
implementacji
podsystemów,
wymagań
komunikacyjnych
(standardów),
analiz
organizacyjnych, analiz kosztów korzyści, planowania wydatków oraz strategii migracji
w przypadku systemów już istniejących. Architektura FRAME to także metodologia tworzenia
interoperacyjnych systemów ITS, która może być wykorzystana w procesie implementacji
pojedynczych, miejskich usług ITS.
Architektura FRAME obecnie dostępna jest w czwartej wersji i zawiera następujące obszary
funkcjonalne: płatności elektroniczne, bezpieczeństwo, zarządzanie ruchem, zarządzanie
transportem publicznym, wspomaganie kierowcy, informację dla podróżnych, egzekwowanie
prawa, zarządzanie flotą, systemy współpracujące (wymiana informacji pomiędzy pojazdami
oraz pojazdami a infrastrukturą).
Europejska Architektura ITS jest przeznaczona dla systemów ITS, które będą działały na
obszarze państw członkowskich Unii Europejskiej stanowiąc podstawę dla architektur
średniego poziomu, określając dla nich wymagania, które spełniają niezbędne potrzeby
użytkowników (wg FRAME). Europejska Architektura ITS wspomaga pracę krajowych,
regionalnych i lokalnych władz, a także wykonawców systemów w planowaniu, wdrożeniu,
zarządzaniu i utrzymaniu systemów ITS w sposób spójny, efektywny kosztowo
2
i rozszerzalny. W Architekturze FRAME zarówno potrzeby użytkowników, jak i funkcjonalny
punkt widzenia zawierają szereg obszarów funkcjonalnych, które z dużym
prawdopodobieństwem będą implementowane w krajach Unii Europejskiej.
W kontekście powyższego Zamawiający planuje udzielenie wsparcia merytorycznego
Beneficjentom wdrażającym systemy ITS poprzez opracowanie podręczników
opisujących Europejską Architekturę FRAME i jej zastosowanie w następujących obszarach:
•
płatności elektroniczne,
•
bezpieczeństwo,
•
zarządzanie ruchem,
•
zarządzanie transportem publicznym,
•
systemy wspomagania kierowcy,
•
informacja dla podróżnych,
•
egzekwowanie prawa,
•
zarządzanie flotą,
•
systemy współpracujące.
Podręczniki winny być zredagowane w sposób przejrzysty i czytelny, nawet dla osób, które
nie posiadają wiedzy technicznej z zakresu ITS. Architektura ITS będzie bowiem
wykorzystywana przez planistów transportu, inżynierów ruchu, polityków, analityków
i architektów systemów, ekonomistów, co sprawia, iż sposób w jaki opisana jest architektura
musi być zrozumiały dla wszystkich.
Zamawiający nie wymaga, aby podręczniki zostały wydane przez profesjonalny podmiot
wydawniczy. Niemniej podręczniki muszą zostać należycie opracowane nie tylko pod
względem merytorycznym, ale także edytorskim.
Jak już była mowa, planowane warsztaty tematyczne mają posłużyć dodatkowo jako
wsparcie merytoryczne dla Beneficjentów, którzy poprzez włączenie w proces tworzenia
podręczników, w większym stopniu będą z nich umieli korzystać w przyszłości.
III.
Przygotowanie i opracowanie podręczników
Rezultatem projektu będzie opracowanie podręczników dla Beneficjentów wdrażających
systemy ITS. Wykonawca, będąc autorem podręczników, uwzględni w treści podręczników
wnioski z warsztatów przeprowadzonych w ramach realizacji niniejszego zamówienia.
Zakres i wymagania Zamawiającego dotyczące warsztatów zostały zawarte w dalszej części
niniejszego dokumentu.
Zamawiający planuje opracowanie co najmniej czterech podręczników w obszarach
opisanych poniżej. Przedstawiony zakres rzeczowy podręczników nie stanowi
zamkniętego katalogu, a jest jedynie bazą dla Wykonawcy zamówienia. Prezentowany
opis ma stanowić swoiste ramy i bazę dyskusji w toku dialogu konkurencyjnego.
1. Podręcznik dla Beneficjentów wdrażających systemy ITS opisujący metodologię
opracowywania architektury ITS z uwzględnieniem zasad wymienionych w art. 43a
3
ust. 2 ustawy o drogach publicznych oraz w oparciu o projekt Europejskiej Ramowej
Architektury FRAME (w szczególności jej warstwy fizycznej i funkcjonalnej) wraz
z tłumaczeniem na język polski proponowanego zakresu FRAME. W założeniach
podręcznik ma zapewnić wsparcie Beneficjentom w tworzeniu wieloletniej strategii
wdrażania systemów ITS, z możliwością wyodrębnienia „pakietów wdrożeniowych”
uwzględniających specyfikę otoczenia danego projektu. Zamawiający planuje, że
Beneficjent otrzyma praktyczne, gotowe do wykorzystania wytyczne (wykaz konkretnych
zastosowań „pakietów wdrożeniowych”, które można wykorzystać w dokumentach
opisujących przedmiot zamówienia), które ułatwią sporządzanie przedmiotu zamówienia
w sposób zapewniający interoperacyjność systemu. Polityka w zakresie wdrażania zasad
interoperacyjności usług jest priorytetem Unii Europejskiej – Komunikat KOM(2010) 744.
Zamawiający planuje, że cele Europejskiej Strategii Interoperacyjności zostaną
w przedmiotowym podręczniku zaprezentowane poprzez wykorzystanie narzędzi, jakie
stwarza architektura FRAME.
Mając na uwadze powyższe, Zamawiający przewiduje, że w podręczniku zostaną
zaprezentowane przykłady dotychczasowych europejskich standardów oraz
uwzględniona zostanie aktualna sytuacja rozwoju technologii ITS w dotychczasowych
polskich realizacjach (zgodnie z powszechną na rynku wiedzą) z podziałem obrazującym
typowe rozwiązania miejskie jak i pozamiejskie. Podręcznik powinien zawierać zarówno
opisowe elementy rozdziału w postaci tekstowej oraz graficznej (zgodnej ze standardami
FRAME) jak i tabelarycznej dla zestawienia poszczególnych elementów
w uporządkowanej formule standardów FRAME. Rozdziały powinny zostać
uporządkowane w taki sposób aby omawiane w nich poszczególne elementy związane
z opracowaniem architektury ITS, tworzyły jednolity, spójny materiał doradczy obrazujący
i pozwalający na przygotowanie zarówno architektury ITS dla podstawowego poziomu
złożoności (zawierającego opisy głównych modułów architektury), aż do opisów dla
szczegółowych poziomów (zawierających rozbudowane funkcjonalności dla modułów
i ich powiązania międzymodułowe, określone kierunki i uporządkowanie przepływów
danych, określenie funkcjonalności typów danych, powiązania dla uczestników procesów
w architekturze FRAME z logicznymi podziałami).
2. Podręcznik dla Beneficjentów wdrażających systemy ITS opisujący zbiór dobrych
praktyk wdrożeniowych wraz ze słownikiem terminów i wytycznymi w zakresie
udzielania zamówień publicznych.
Podręcznik winien towarzyszyć Beneficjentowi na wszystkich etapach realizacji projektu
od fazy planowania, poprzez projektowanie, wdrożenie/budowę systemu, nadzór nad
realizacją, aż po zakończenie przedsięwzięcia oraz kwestie zapewnienia trwałości
w rozumieniu Rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006 z 11 lipca 2006 r., późniejszej
eksploatacji, utrzymania i ewentualnych aktualizacji/rozbudowy systemu. Podręcznik
będzie także wsparciem dla Beneficjentów w wyborze formuły realizacji projektu (np.
„zaprojektuj i wybuduj” albo „projekt”, „budowa”; „wdrożenie pod klucz” albo „dostarczenie
funkcjonalności w postaci usługi”) oraz ustalenia sposobu realizacji, w szczególności
podjęcia decyzji o źródłach finansowania projektu, co wiąże się z wyborem jednego z
niżej wymienionych modeli: zamówienia publiczne, partnerstwo publiczno-prywatne,
koncesja. Zamawiający zakłada, że opracowanie uwzględni modelową analizę ryzyka
związaną z zarządzaniem projektem ITS, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu
4
kształtu umowy na realizację kontraktu.
W zakresie zamówień publicznych podręcznik powinien zawierać w szczególności opis
wyboru trybu postępowania z uwzględnieniem podstaw i warunków jakie muszą być
spełnione do zastosowania danego trybu oraz opis zalet i wad poszczególnych trybów.
Opis wyboru trybu powinien uwzględniać specyfikę przedmiotu zamówienia – usług
inteligentnych systemów transportowych. W podręczniku powinny się znaleźć opisy
przykładów poszczególnych procedur postępowań o udzielenie zamówienia publicznego
mogących mieć zastosowanie w obszarze zamówień związanych z ITS.
Zamawiający planuje, aby każdy z opisywanych modeli sposobu wyboru wykonawcy
Wykonawca zilustrował praktycznym przykładem, z podaniem szczegółowych danych
i charakterystyki projektu, przebiegu procesu wyboru wykonawcy oraz analizą prawną
przypadku (z uwzględnieniem orzecznictwa). W przypadku braku praktycznych danych
należy opracować autorskie rozwiązania zgodne z obowiązującymi przepisami w tym
zakresie, w szczególności z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zmian.) oraz ustawą z dnia 9 stycznia
2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. 2009 r. nr 19, poz. 101 z późn.
zmian.). Uwzględnienie w treści podręcznika konkretnych przykładów wzmocni
osiągnięcie zakładanego celu projektu, jakim jest wsparcie merytoryczne Beneficjentów
pomocy finansowej UE.
3. Rekomendacje dla Beneficjentów wdrażających systemy ITS w zakresie metodyki
stosowania zasad, o których mowa w art. 43a ust. 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r.
o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 260 z późn. zmian.), przy wyborze
i wdrażaniu aplikacji i usług ITS.
W ustawie o drogach publicznych zapisano dwanaście zasad, które należy stosować
przy wyborze i wdrażaniu aplikacji ITS i usług ITS. Określają one priorytety działań
w obszarze ITS. Powołana ustawa nie określa sposobu realizacji przywołanych zasad,
nie wydano także przepisów wykonawczych w tym zakresie. Wobec powyższego
Beneficjenci stoją przed trudnością w stosowaniu obowiązujących już zasad. Podręcznik
powinien zawierać rekomendacje w zakresie sposobu stosowania tych zasad. Wymaga
to opracowania definicji zawierających elementy parametryzacji i szczegółową
interpretację ogólnych zasad w odniesieniu do aktualnej sytuacji rozwoju technologii ITS
w Polsce i na świecie. Opracowanie wyżej wymienionych definicji pozwoli na praktyczne
stosowanie poszczególnych zasad. Parametryzacja umożliwi prowadzenie ocen
efektywności danego typu rozwiązania technologii ITS lub ich powiązań. Wobec
powyższego będzie możliwa ocena stopnia zastosowania poszczególnych zasad.
W założeniach podręcznik powinien zawierać również pogłębioną analizę otoczenia
prawnego i gospodarczego projektów ITS, ze szczególnym uwzględnieniem istniejących
barier prawnych, jak i pozaprawnych (finansowo-ekonomicznych, technicznych)
ograniczających efektywne wdrażanie projektów ITS, w zgodzie z zasadami określonymi
w art. 43a ust. 2 ustawy o drogach publicznych. Analiza prawna winna uwzględniać
zarówno polskie prawodawstwo [w szczególności: ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 101, poz. 926 z późn. zmian.),
ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U.
5
z 2006 r. nr 90, poz. 631 z późn. zmian.)], jak i kontekst europejski (prace prowadzone
przez Komisję Europejską nad normami w zakresie ITS, decyzje KE mające wpływ na
działania w obszarze ITS).
Zamawiający zakłada, że zostaną zilustrowane konkretne przykłady barier prawnych, co
umożliwi Beneficjentom zgodne z obowiązującymi przepisami przestrzeganie zasad przy
wyborze i wdrażaniu aplikacji i usług ITS. Przykładem ograniczeń prawnych przy
stosowaniu zasady nr 6 „wspieranie zgodności wstecznej” mogą być wymogi ustawy
o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Niezapewnienie autorskich praw majątkowych
do wdrożonych rozwiązań ITS, może stanowić barierę w aktualizacji systemu albo
zapewnieniu zdolności jego współpracy z nowymi aplikacjami. W przypadku zasady nr 10
„zapewnianie jakości określania czasu i położenia”, zgodnie z którą należy dążyć do
wykorzystania infrastruktury satelitarnej dla obsługi usług związanych z określeniem
czasu i położenia, nie można zapominać o ochronie danych osobowych, które mogłyby
być ujawnione przy określaniu czasu i położenia konkretnych użytkowników dróg.
4. Opracowanie w zakresie sporządzania opisu przedmiotu zamówienia
(w szczególności interfejsów, typów i przepływów danych w systemach ITS)
w oparciu o wybór krajowych, europejskich i międzynarodowych norm,
specyfikacji technicznych i aprobat technicznych stosowanych na potrzeby projektów
ITS.
Podręcznik winien zapewnić Beneficjentom narzędzia, których zastosowanie przy
udzielaniu zamówień umożliwi tworzenie otwartych systemów ITS. Polityka tworzenia
otwartych systemów jest jednym z priorytetów Unii Europejskiej (Komunikat KOM(2013)
455) i Zamawiający zakłada, że jej cele zostaną wdrożone w przedmiotowym
opracowaniu. Podejmowane działania mają sprzyjać zwiększeniu liczby potencjalnych
wykonawców oraz zapobiegać uzależnieniu przyszłej rozbudowy systemu lub jego
aktualizacji od jednego dostawcy. Zadaniem podręcznika jest wsparcie Beneficjentów
w przezwyciężaniu praktycznych trudności w korzystaniu z norm w prawidłowy sposób.
Mając na uwadze powyższe, opracowanie powinno zawierać rekomendacje w zakresie
wykorzystania norm i innych uznanych standardów, winno zapewniać praktyczne
wskazówki, które składają się z wykazów norm zalecanych na potrzeby określonych
sytuacji.
IV.
Warsztaty - Grupy Tematyczne
Zamawiający przewiduje, iż wybrany w drodze niniejszego postępowania Wykonawca,
opracowując podręczniki dla Beneficjentów wdrażających systemy ITS będzie bazował na
informacjach oraz opiniach uzyskanych w trakcie zorganizowanych warsztatów.
Uczestnikami tych warsztatów będą przedstawiciele różnych środowisk związanych
z tworzeniem i wdrażaniem systemu ITS, tj. m.in. przedstawiciele:
­
­
­
­
­
miast na prawach powiatów,
instytutów naukowych,
uczelni wyższych,
administracji publicznej związanej z ITS w tym zarządców dróg wszystkich kategorii,
wykonawców systemów ITS.
Sposób uzgodnienia listy uczestników i sama lista będzie przedmiotem ustaleń
6
w trakcie dialogu z potencjalnymi wykonawcami. Ostatecznie uzgodnioną listę
uczestników każdego warsztatu zatwierdzi Zamawiający.
Część cyklu warsztatów poświęcona zostanie opracowaniu architektury inteligentnych
systemów transportowych na potrzeby zapewnienia odpowiedniego poziomu
szczegółowości opisu przedmiotu zamówienia w procedurach ustawy Prawo zamówień
publicznych. Podczas warsztatów przeanalizowane zostaną również normy
i specyfikacje, które powinny być wykorzystywane przy opisie przedmiotu zamówienia.
Beneficjentom zostaną przekazane informacje, niezbędne do stosowania przy wyborze
i wdrażaniu aplikacji oraz usług ITS. Beneficjenci zostaną także przygotowani do
uwzględniania zasad, o których mowa w ustawie o drogach publicznych (art. 43a ust. 2)
do wyboru i wdrażania aplikacji oraz usług ITS. Ponadto warsztaty stanowić będą dla
Beneficjentów platformę wymiany dobrych i złych praktyk przy planowaniu, realizacji
i nadzorowaniu projektów ITS. Sugestie i opinie przekazane przez interesariuszy posłużą
do ostatecznego zweryfikowania/opracowania podręczników. Warsztaty będą
obejmowały swoim zakresem co najmniej niżej wymienione obszary:








funkcjonalność systemów ITS w oparciu o architekturę FRAME;
komunikację pomiędzy poszczególnymi komponentami ITS z zapewnieniem
intermodalności komponentów ITS i otwartości ITS, w oparciu o uznane standardy
komunikacji;
architekturę systemów IT użytych do budowy systemu ITS z wykorzystaniem
nowoczesnych trendów informatycznych np. chmura obliczeniowa i zapewnieniem
wysokiej dostępności, skalowalności i intermodalności;
bezpieczeństwo systemów ITS między innymi systemów IT użytych do budowy
systemów ITS;
bezpieczeństwo systemów komunikacyjnych używanych na potrzeby ITS;
wymagania dotyczące zarządzania systemami ITS;
zasady i wymagania dotyczące utrzymania jakości dla etapów realizacji i utrzymania
systemów ITS;
zasad udostępniania danych oraz kwestii ochrony danych osobowych.
Warsztaty i ich produkty będą oparte m.in. na:







projekcie Europejskiej Architektury ITS FRAME,
ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 260
z późn. zmian.),
ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r.
poz. 907 z późn. zmian.),
ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz.
1137 z późn. zmian.),
ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U.
z 2014 r. poz. 782),
ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2002 r.
nr 101, poz. 926 z późn. zmian.),
normach, specyfikacjach technicznych, aprobatach technicznych znajdujących się
w obrocie normalizacyjnym w szczególności europejskim i krajowym, w tym będące
7


w trakcie przyjmowania,
dokumentach (np. specyfikacje) dotyczących realizacji projektu Krajowego Systemu
Zarządzania
Ruchem,
dostępnych
na
domenie
publicznej
www.http://kszr.gddkia.gov.pl
projektach ITS zrealizowanych i będących w trakcie realizacji w ramach Programu
Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko POIiŚ 2007-2013 Priorytet VIII
Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe Działanie 8.3 Rozwój
Inteligentnych Systemów Transportowych.
Zamawiający podkreśla, iż zaproponowany poniżej zakres tematyczny warsztatów
nie stanowi zamkniętego katalogu a jest jedynie bazą do doprecyzowania
w drodze dialogu. Ostateczny podział tematów pomiędzy poszczególne warsztaty,
ich liczba jak i chronologia przeprowadzenia poszczególnych warsztatów będzie
wynikiem przeprowadzonego dialogu.
Proponowany zakres tematyczny warsztatów:
1) Projektowanie i wdrażanie Architektury Inteligentnych Systemów Transportowych
(ITS), opartej na europejskim projekcie FRAME, ze szczególnym uwzględnieniem
istniejących i planowanych projektów.
Zakres tematyczny będzie obejmował:















przybliżenie projektu Europejskiej Ramowej Architektury ITS (FRAME);
teoretyczne i praktyczne zastosowania architektury ITS;
metodologię FRAME;
metodykę wpisywania architektury FRAME w planowany projekt;
metodykę wykorzystania rezultatów dotychczasowej pracy;
kwestie organizacyjne, zagadnienia dotyczące własności, odpowiedzialności;
tworzenie modeli biznesowych;
proces wdrażania ITS;
analizę kosztów, korzyści, ryzyka i wykorzystania standardów;
strukturę architektury ITS;
zagadnienia dotyczące ustalania granicy systemu i jego obszarów
współpracujących (interfejsy);
przykładowe obszary funkcjonalne;
perspektywę funkcjonalną, fizyczną, komunikacyjną i organizacyjną
architektury;
architekturę multimodalną;
przykłady i zakres wykorzystania Architektury FRAME w projektach krajowych
i europejskich.
Wykonawca uwzględni opinie i sugestie uczestników warsztatów w ostatecznej
wersji podręczników.
2) Praktyczne aspekty projektowania architektury ITS przy wykorzystaniu projektu
FRAME.
8
Zakres tematyczny będzie obejmował:






praktyczne aspekty zastosowania projektu Europejskiej Ramowej Architektury
ITS (FRAME);
sposoby tworzenia własnych podzbiorów;
zagadnienia dotyczące wykorzystania narzędzia FRAME Selection Tool oraz
FRAME Browsing Tool;
tworzenie poszczególnych perspektyw architektury (fizycznej, funkcjonalnej,
komunikacyjnej – przepływu danych, organizacyjnej);
kontrolę systemów;
sposoby powiązania z architekturami systemów już wdrożonych w celu
zapewnienia sprawnego przepływu danych.
Wykonawca uwzględni opinie i sugestie uczestników ćwiczeń w ostatecznej wersji
podręczników.
3) Krajowe, europejskie i międzynarodowe normy, specyfikacje i aprobaty
techniczne mające zastosowanie w projektach ITS oraz obowiązujące przepisy
prawne.
Zostanie dokonany i zaprezentowany zbiór krajowych, europejskich
i międzynarodowych norm, specyfikacji i aprobat technicznych oraz przepisów
prawa według następujących obszarów tematycznych:
a) Zarządzanie ruchem miejskim:
 sterowanie ruchem,
 wykrywanie i zarządzanie incydentami,
 zarządzanie popytem,
 informacja o aktualnych warunkach ruchu dla kierowców (sytuacja
ruchowa oraz warunki pogodowe i środowiskowe),
 zarządzanie utrzymaniem dróg,
 powiązanie z innymi rozwiązaniami służącymi zarządzaniu miastem
(smart cities);
b) Zarządzanie ruchem na drogach pozamiejskich:
 sterowanie ruchem,
 wykrywanie i zarządzanie incydentami,
 zarządzanie popytem,
 informacja o aktualnych warunkach ruchu dla kierowców (sytuacja
ruchowa oraz warunki pogodowe i środowiskowe),
 zarządzanie utrzymaniem dróg;
c) Zarządzanie transportem publicznym:
 monitorowanie stanu urządzeń w pojazdach transportu publicznego,
 priorytety dla pojazdów transportu publicznego,
 zarządzanie flotą pojazdów,
 informacja dla pasażerów i planowanie podróży,
 realizacja usług na żądanie,
 powiązanie z innymi usługami publicznymi w mieście (smart cities);
d) Systemy informacji dla podróżnych oraz multimodalne planery podróży;
e) Egzekwowanie prawa - wykrywanie i karanie sprawców wykroczeń zarówno
9
w obszarze zarządzania ruchem miejskim jak i ruchem pozamiejskim;
f) Płatności elektroniczne - elektroniczne systemy poboru opłat, płatności
w transporcie publicznym, systemy biletowe i ich powiązanie z planerami
podróży;
g) Zarządzanie kryzysowe i ratownictwo - nacisk zostanie położony na
reagowanie w sytuacjach nieprzewidzianych, które mogą być wynikiem
zdarzeń w ruchu drogowym np. karambole na autostradach, wypadek
z udziałem pojazdów przewożących ładunki niebezpieczne. Istotnym
elementem będzie omówienie kwestii związanych z identyfikacją i klasyfikacją
zdarzeń, a także opis roli interfejsu dla operatora zarządzającego
zdarzeniami;
h) Interfejsy z transportem kolejowym, lotniczym i wodnym - punkty styku
pomiędzy opracowanymi wcześniej funkcjami systemu dla transportu
drogowego a transportem kolejowy, lotniczym i wodnym.
Wykonawca uwzględni opinie i sugestie uczestników warsztatów w ostatecznej
wersji podręczników.
4) Metodyka stosowania przy wyborze i wdrażaniu aplikacji oraz usług ITS zasad,
o których mowa w ustawie o drogach publicznych (art. 43a ust. 2).
Omówione zostaną poszczególne zasady, które muszą być stosowane przy
wyborze i wdrażaniu aplikacji i usług ITS, tj. zasady: skuteczności, opłacalności,
proporcjonalności,
wspierania
ciągłości
usług
ITS,
zapewnienia
interoperacyjności, wspierania zgodności wstecznej, poszanowania istniejącej
infrastruktury krajowej i cech sieci drogowej, promowania równego dostępu,
wspierania dojrzałości, zapewnienia jakości określenia czasu i położenia,
ułatwiania intermodalności, poszanowania spójności. Zaproponowana zostanie
metodyka stosowania ich przy wyborze i wdrażaniu aplikacji i usług ITS.
Uczestnicy będą mogli wypowiedzieć się o przydatności i adekwatności
zaproponowanej metodyki. Wnioski z tej oceny zostaną uwzględnione
w opracowanych przez Wykonawcę podręcznikach dla Beneficjentów.
5) Programy i instrumenty finansowe w nowej perspektywie budżetowej UE,
w ramach których możliwe będzie pozyskanie środków na projekty ITS, procedury
ubiegania się o te środki, sporządzanie wniosków, realizacja projektów w oparciu
o przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych, przykłady umów na usługi
i realizację projektów. Grupa warsztatowa uwzględni w szczególności: inne
instrumenty finansowania (partnerstwo publiczno-prywatne, kombinowane metody
finansowania oraz finansowanie dłużne - kredyty, pożyczki), w zakresie
problematyki związanej z udzielaniem zamówień publicznych przykłady zamówień
na usługi ITS w Polsce oraz innych krajach Unii Europejskiej. Opinie i sugestie
uczestników warsztatów znajdą odzwierciedlenie w ostatecznej wersji
podręcznika.
6) Spotkanie
podsumowujące
efekty
przeprowadzonych
warsztatów
w wyselekcjonowanym gronie specjalistów ITS. Omówienie ostatecznego kształtu
podręczników. W przypadku nieuwzględnienia wniosków wyciągniętych
z warsztatów przedstawienie uzasadnienia w tym zakresie. Sporządzenie
10
protokołu z odbytego spotkania.
V.
Organizacja warsztatów
W zakresie
Wykonawcy:
organizacji
warsztatów
Zamawiający
przewiduje
następujące
zadania
1. Opracowanie harmonogramu realizacji w postaci dokumentu zgodnego z wybraną
metodologią zarządzania projektami.
2. Opracowanie materiałów merytorycznych wprowadzających w tematykę warsztatów,
a także szczegółowej agendy każdego warsztatu, prezentacji i innych materiałów
niezbędnych do przeprowadzenia warsztatów oraz ich dystrybucję.
3. Przeprowadzenie warsztatów zgodnie z opisanymi wcześniej w tym dokumencie
grupami tematycznymi. Istotnym jest właściwy dobór tematyki warsztatów, ich zakres
merytoryczny i odpowiedni wybór uczestników poszczególnych warsztatów, co będzie
miało bezpośredni wpływ na treść podręczników.
4. Przygotowanie pisemnego raportu z każdego odbytego warsztatu, w tym protokołu
z jego przebiegu.
5. Opracowanie danych zebranych w toku warsztatów, wraz z ich odpowiednią dystrybucją.
6. Udostępnienie bloga internetowego do wymiany dobrych praktyk, uwag i komentarzy (na
czas trwania warsztatów).
Planowanym miejscem przeprowadzenia warsztatów jest Warszawa. W ramach warsztatów
Wykonawca zapewni usługi cateringowe obejmujące przerwy kawowe i obiad w formie
bufetu.
11