Pobierz - Sklep AVT

5
Spis treści
SPIS TREŚCI
Spis treści
Przedmowa do wydania czwartego ............................. 11
1. Wyjaśnienia ogólne ............................................... 13
Spis treści
2. Charakterystyka
normy PN-HD 60364 (IEC 60364) ....................... 15
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
Układ normy PN-HD 60364 Instalacje elektryczne niskiego napięcia . . . . . . . . . .
HD Publication 60364: Low-voltage Electrical Installations (IEC 60364) . .
Sposób numerowania przyjęty w HD 60364 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opis poszczególnych części normy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Działalność normalizacyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
17
18
19
20
3. Definicje pojęć z zakresu instalacji elektrycznych .. 22
4. Sieci elektroenergetyczne niskiego napięcia ....... 31
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
Podział podstawowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Układy sieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sieci TN, TT oraz IT w układach prądu stałego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Cechy źródła zasilania sieci i podział instalacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
34
41
44
5. Zakresy napięciowe instalacji elektrycznych ........ 46
6. Oznaczenia przewodów elektrycznych barwami .... 50
6
Spis treści
7. Klasyfikacja urządzeń elektrycznych
i elektronicznych w zakresie ochrony
przeciwporażeniowej ............................................ 55
8. Klasyfikacja i kodyfikacja wpływów
zewnętrznych ....................................................... 58
9. Ochrona urządzeń przed szkodliwym
oddziaływaniem środowiska ................................. 62
10. Dobór urządzeń elektrycznych ............................. 68
11. Człowiek w obwodzie prądu elektrycznego .......... 71
11.1.
11.2.
Działanie prądu elektrycznego na organizmy żywe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obliczanie obwodów obciążonych prądem rażeniowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
71
77
12. Ochrona przeciwporażeniowa .............................. 79
12.1.
12.2.
12.2.1.
12.2.2.
12.3.
12.3.1.
12.3.2.
12.3.3.
12.3.4.
12.3.5.
12.3.6.
12.4.
12.4.1.
12.4.2.
12.4.2.1.
12.4.2.2.
12.4.2.3.
12.4.2.4.
12.4.2.5.
12.4.2.6.
12.4.2.7.
Postanowienia ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Równoczesna ochrona przed dotykiem bezpośrednim i przy dotyku
pośrednim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona polegająca na zastosowaniu bardzo niskiego
napięcia SELV i PELV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bardzo niskie napięcie funkcjonalne FELV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona przed dotykiem bezpośrednim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona polegająca na izolowaniu części czynnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona przy użyciu ogrodzeń lub obudów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona przy użyciu barier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona polegająca na umieszczeniu części czynnych poza zasięgiem ręki .
Ochrona uzupełniająca za pomocą wyłączników różnicowoprądowych . . .
Wybór środków ochrony przed dotykiem bezpośrednim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona przy dotyku pośrednim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wyjaśnienia ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona za pomocą samoczynnego wyłączenia zasilania . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wymagania ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wyłączenie zasilania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uziemienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Połączenia wyrównawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Połączenia wyrównawcze dodatkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Samoczynne wyłączenie zasilania w sieci TN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zwarcie przewodu fazowego sieci TN z ziemią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
79
82
82
85
86
87
87
88
88
89
91
94
94
95
95
96
97
97
99
102
109
7
Spis treści
12.4.2.8.
12.4.2.9.
12.5.
12.5.1.
12.5.2.
12.5.3.
12.5.4.
12.5.5.
12.5.6.
12.5.7.
12.5.8.
12.5.9.
12.6.
12.7.
12.8.
12.9.
12.10.
Samoczynne wyłączenie zasilania w sieci TT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Samoczynne wyłączenie zasilania w sieci IT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Urządzenia ochronne różnicowoprądowe w sieciach TN, TT i IT . . . . . . . . . .
Budowa urządzenia różnicowoprądowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Typy wyłączników różnicowoprądowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Parametry wyłączników różnicowoprądowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wyłącznik różnicowoprądowy w sieci TN-C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wyłącznik różnicowoprądowy w sieci TN-C jako środek
uzupełniającej ochrony przeciwporażeniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Modernizacja instalacji TN-C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wyłącznik różnicowoprądowy w sieciach TN-S i TN-C-S . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wyłącznik różnicowoprądowy w sieci TT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wyłącznik różnicowoprądowy w sieci IT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona polegająca na zastosowaniu urządzenia II klasy ochronności
lub o izolacji równoważnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona polegająca na zastosowaniu izolowania stanowiska . . . . . . . . . . . . .
Ochrona za pomocą nieuziemionych połączeń wyrównawczych
miejscowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona za pomocą separacji elektrycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wybór środków ochrony przed dotykiem pośrednim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
113
116
120
120
121
124
125
127
128
130
131
133
134
137
138
140
142
13. Ochrona przed skutkami oddziaływania
cieplnego urządzeń elektrycznych ....................... 145
14. Zabezpieczenie przewodów przed skutkami
prądu przetężeniowego ........................................ 147
14.1.
14.2.
14.3.
14.4.
14.5.
14.6.
14.7.
Wyjaśnienia ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zabezpieczenie przed skutkami prądu przeciążeniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zabezpieczenie przed skutkami prądu zwarciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zabezpieczenie od skutków zwarć przewodów połączonych równolegle . . .
Zabezpieczenie przewodów fazowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zabezpieczenie przewodu neutralnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Koordynacja ochrony przed przeciążeniem i zwarciem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
147
148
154
161
163
164
165
15. Ochrona instalacji niskiego napięcia przed skutkami
doziemień w sieciach wysokiego napięcia ........... 166
15.1.
15.2.
15.3.
15.3.1.
Obwód prądu ziemnozwarciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uziemienia w stacjach transformatorowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Układy uziemiające wysokiego i niskiego napięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sieci TN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
166
168
170
170
8
15.3.2.
15.3.3.
Spis treści
Sieć TT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sieć IT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
172
173
16. Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi
lub łączeniowymi .................................................. 178
16.1.
16.2.
16.3.
Źródła przepięć w instalacji elektrycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Klasyfikacja kategorii przepięć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ograniczanie przepięć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
178
180
182
17. Ochrona przed zakłóceniami elektromagnetycznymi
w instalacjach elektrycznych ................................ 188
17.1.
17.2.
17.3.
Środki zapobiegawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uziemienia i połączenia wyrównawcze instalacji informatycznych . . . . . . . . .
Uzyskanie kompatybilności elektromagnetycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
188
193
196
18. Dobór i montaż oprzewodowania ......................... 199
18.1.
18.2.
18.3.
18.4.
18.5.
18.6.
Przewody i kable elektroenergetyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rodzaje oprzewodowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przykłady oprzewodowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obciążalność prądowa długotrwała przewodów izolowanych i kabli . . . . . . .
Spadek napięcia w instalacjach odbiorczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Połączenia elektryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
199
201
203
205
218
221
19. Dobór i montaż aparatury łączeniowej
i sterowniczej ........................................................ 223
19.1.
19.2.
19.3.
19.4.
19.5.
Wymagania ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zabezpieczenie przeciążeniowe i zwarciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wyłączniki nadprądowe do instalacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bezpieczniki niskiego napięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Urządzenia ochronne różnicowoprądowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
223
224
232
235
239
20. Układy uziemiające .............................................. 245
20.1.
20.2.
20.3.
20.4.
20.5.
20.6.
Zasady podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rezystywność gruntu i betonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Statyczna rezystancja uziemienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Udarowa rezystancja uziemienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Budowa uziomów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Trwałość uziomów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
245
249
253
261
263
281
9
Spis treści
21. Przewody ochrony przeciwporażeniowej ............. 284
21.1.
21.2.
21.3.
Przewody ochronne PE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przewody ochronno-neutralne PEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przewody połączeń wyrównawczych FB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
284
288
290
22. Wymagania dotyczące specjalnych instalacji
lub lokalizacji ........................................................ 291
22.1.
22.2.
22.3.
22.4.
22.5.
22.6.
22.7.
22.8.
22.9.
22.10.
22.11.
22.12.
22.13.
22.14.
22.15.
Pomieszczenia wyposażone w wannę lub basen natryskowy . . . . . . . . . . . . . .
Baseny pływackie, baseny fontann i brodzików . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pomieszczenia wyposażone w elektryczne ogrzewacze do sauny . . . . . . . .
Instalacje na terenie budowy i rozbiórki obiektów budowlanych . . . . . . . . . . .
Instalacje w zabudowaniach rolniczych i ogrodniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacje w przestrzeniach ograniczonych powierzchniami
przewodzącymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacje kempingów i pojazdów wypoczynkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacje basenów jachtowych i statków wycieczkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacje tymczasowe wystaw, scen i stoisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacje elektryczne w meblach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacje oświetlenia zewnętrznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacje w pomieszczeniach medycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacje oświetleniowe o bardzo niskim napięciu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacje w zespołach ruchomych lub przewoźnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacje elektryczne obiektów na terenie targów, wesołych
miasteczek i cyrków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
291
295
300
301
306
308
309
313
317
319
319
321
327
329
335
23. Sprawdzanie odbiorcze ........................................ 337
23.1.
23.2.
23.3.
23.4.
23.5.
23.5.1.
23.5.2.
23.5.3.
23.5.4.
23.5.5.
Wyjaśnienia ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oględziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wymagania metrologiczne dotyczące przyrządów pomiarowych . . . . . . . . . .
Dokładność, częstość i zakres wykonywania badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pomiary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pomiar ciągłości przewodów ochronnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pomiar rezystancji izolacji instalacji elektrycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sprawdzenie ochrony za pomocą separacji obwodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pomiar rezystancji podłóg i ścian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sprawdzenie samoczynnego wyłączenia zasilania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
337
338
339
339
340
340
341
342
343
344
24. Obliczanie prądów zwarciowych w instalacjach
elektrycznych ....................................................... 352
24.1.
24.2.
Podstawowe definicje i pojęcia dotyczące zwarć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obliczanie prądów zwarciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
352
356
10
Spis treści
Literatura .................................................................... 360
Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna ........... 369
Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki ... 373
Akronimy .................................................................... 375
Witryny sieci www ...................................................... 384
Słownik angielsko-polski ............................................ 385
Słownik polsko-angielski ............................................ 413
Skorowidz .................................................................. 441