Prognoza oddziaływania na środowisko

Prognoza oddziaływania na środowisko
Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego
Gminy Miasto Puławy - Jednostka planistyczna A - część I
Autor:
mgr Wojciech Zaczkiewicz
Warszawa, maj 2013 r.
SPIS TREŚCI
I. WPROWADZENIE
1. Uwagi wstępne
2. Cel opracowania prognozy
3. Podstawowe załoŜenia i metodyka pracy
4. Powiązania projektowanego dokumentu z innymi dokumentami dotyczącymi
obszaru opracowania
5. Ogólna charakterystyka terenu opracowania
II.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU
WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I
INNE
PROBLEMY
ŚRODOWISKA
ZOSTAŁY
UWZGLĘDNIONE
PODCZAS
OPRACOWYWANIA DOKUMENTU
III. UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
DO ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
I
KULTUROWEGO
1. Uwarunkowania ekofizjograficzne
2. Uwarunkowania wynikające z dokumentów strategicznych gminy Puławy
3. Uwarunkowania wynikające z przepisów szczegółowych, w tym z ochrony obszarów
i obiektów objętych odrębnym statusem prawnym
IV. CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
1. Główne cele planu
2. Przeznaczenie - funkcje terenów
3. Ustalenia z zakresu ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego
4. Ustalenia w zakresie infrastruktury technicznej
5. Ustalenia z zakresu rozwoju systemów komunikacji.
V. POTENCJALNE ZMIANY AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU
BRAKU REALIZACJI PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
VI. ZAGROśENIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO WYNIKAJĄCE Z PROJEKTU
PLANU
1. Emisja gazów i pyłów do powietrza atmosferycznego
2. Hałas i wibracje
3. Odpady
4. Gospodarka wodno-ściekowa
5. Promieniowanie elektromagnetyczne
6. Osuwanie się mas ziemi
7. ZagroŜenie powodzią
8. Nadzwyczajne zagroŜenia środowiska
VII. WPŁYW REALIZACJI ZAPISÓW PLANU NA POSZCZEGÓLNE ELEMENTY
ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
1. Powierzchnia terenu, grunty i gleby, eksploatacja surowców mineralnych
2
2. Warunki wodne
3. Szata roślinna i fauna
4. Warunki klimatyczne
5. Obszary dziedzictwa kulturowego, zabytki, dobra kultury współczesnej oraz dobra
materialne
6. Obszary i obiekty chronione, systemy przyrodnicze, róŜnorodność biologiczna
7. Krajobraz
8. Transgraniczne oddziaływania na środowisko
VIII. POWSTANIE ZAGROśEŃ DLA ŚRODOWISKA I ZDROWIA LUDZI NA TERENIE
OBJĘTYM PLANEM I W STREFIE JEGO POTENCJALNEGO ODDZIAŁYWANIA
IX. ANALIZA PLANU POD KATEM REALIZACJI UWARUNKOWAŃ PRZYRODNICZYCH
X. ZGODNOŚĆ
ŚRODOWISKA
PLANU
Z
PRZEPISAMI
XI.
ZGODNOŚĆ ZAPISÓW
PLANU Z
DOTYCZĄCYMI OBSZARU OPRACOWANIA
PRAWA
DOTYCZĄCYMI
DOKUMENTAMI
OCHRONY
STRATEGICZNYMI
XII. OPIS PRZEWIDYWANYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO WYNIKAJĄCYCH Z
REALIZACJI USTALEŃ ZAPISÓW PLANU
1. Oddziaływanie bezpośrednie, pośrednie, wtórne, chwilowe, krótkoterminowe,
średnioterminowe, długoterminowe, stałe
2. Oddziaływanie skumulowane i znaczące
3. Zasięg przestrzenny oddziaływań, odwracalność zjawisk
XIII. ROZWIĄZANIA ELIMINUJĄCE, OGRANICZAJĄCE
NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
LUB
KOMPENSUJĄCE
1. Rozwiązania eliminujące negatywne oddziaływania
2. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań przedstawionych w projekcie planu
XIV. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PLANU ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚĆ ICH PRZEPROWADZANIA
XV. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
3
I. WPROWADZENIE
1. Uwagi wstępne
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne we wszystkich sferach rozwojowych:
społecznej, gospodarczej, ekologicznej - zapewnia sprzęŜenie długookresowego planowania
i programowania z procesem realizacji inwestycji oraz przyjmuje za podstawę tych działań
zrównowaŜony rozwój i ład przestrzenny.
ZrównowaŜony rozwój rozumiany jest tutaj jako rozwój społeczno - gospodarczy,
w którym następuje proces integrowania działań gospodarczych i społecznych,
z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów
przyrodniczych, w celu zagwarantowania moŜliwości zaspokajania podstawowych potrzeb
poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i
przyszłych pokoleń. Przez ład przestrzenny naleŜy natomiast rozumieć takie ukształtowanie
przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach
wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne: społeczno - gospodarcze,
środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno - estetyczne.
Jednym z instrumentów dla tworzenia warunków zrównowaŜonego rozwoju i ładu
przestrzennego, a takŜe uwzględniającego wymagania ochrony środowiska jest Miejscowy
Plan Zagospodarowania Przestrzennego.
„Prognoza” jest realizacją obowiązku określonego w art. 51. Ustawy z dnia 3 października
2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199
poz. 1227 z późn. zm.) oraz art. 17, ust. 4 Ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. Nr 80 z 2013 r, poz. 717 z późn. zm).
2. Cel opracowania prognozy
Opracowanie „Prognozy oddziaływania na środowisko do Miejscowego Planu
Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Miasto Puławy – Jednostka planistyczna A –
część I” ma na celu ocenę ustaleń planu w aspekcie ochrony walorów środowiska
przyrodniczego, jak równieŜ określenie przewidywanych jego przekształceń i związanych z
tym warunków Ŝycia ludzi wynikających z realizacji przyjętych ustaleń planu.
3. Podstawowe załoŜenia i metodyka pracy
Podstawowym załoŜeniem prognozy, opracowywanej równocześnie z projektem planu jest
poszukiwanie i wskazanie moŜliwości rozwiązań planistycznych najkorzystniejszych dla
stanu środowiska, poprzez:
− Identyfikację i ocenę najbardziej prawdopodobnych wpływów na biofizyczne i zdrowotne
komponenty środowiska określonego obszaru, jakie moŜe wywołać realizacja dyspozycji
przestrzennych zawartych w projekcie planu,
− Dyskusje i współprace autora prognozy z autorem projektu planu celem eliminacji
rozwiązań i ustaleń niemoŜliwych do przyjęcia ze względu na ewentualne negatywne skutki
dla środowiska lub zagroŜenie dla zdrowia mieszkańców,
− Pełne poinformowanie podmiotów planu, tj. wnioskodawców, społeczność lokalną
i organy samorządu o skutkach wpływu ustaleń planu dla środowiska przyrodniczego.
Zadanie to wymaga interdyscyplinarnej analizy procesów i zjawisk zachodzących
w środowisku, przy uwzględnieniu zmian w szeroko rozumianym otoczeniu (niezwiązanym z
planem), na które składa się system prawny, postęp cywilizacyjny i techniczny, zachowania i
przemiany świadomości społeczności lokalnej itp.
Analizy przeprowadzone w ramach prognozy oparto na załoŜeniach, Ŝe:
• Stanem odniesienia dla prognozy są:
− Istniejący stan środowiska przyrodniczego i zagospodarowania terenu, określony
w opracowaniu ekofizjograficznym wykonanym dla terenu objętego planem,
− Uwarunkowania wynikające z ustaleń projektu planu oraz Studium Uwarunkowań
i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy miasta Puławy,
4
• Działania związane z realizacją systemów technicznych na obszarze objętym planem
realizowane będą zgodnie z zasadami przyjętymi w planie miejscowym.
• Ocenę moŜliwych przemian komponentów środowiska przeprowadzono w oparciu
o analizę ich funkcjonowania w istniejącej strukturze przestrzennej.
• Etapem końcowym jest ocena skutku, czyli wynikowego stanu komponentów środowiska,
powstałego na skutek przemian w jego funkcjonowaniu, spowodowanych realizacją ustaleń
planu oraz sformułowanie propozycji zmian lub alternatywnej wersji ustaleń, wynikających z
troski o osiągnięcie moŜliwie korzystnego stanu środowiska w warunkach projektowanego
zagospodarowania przestrzennego obszaru.
4. Powiązania projektowanego dokumentu z innymi dokumentami dotyczącymi
obszaru opracowania
Projektowany dokument powiązany jest z następującymi opracowaniami:
1. Diagnoza stanu środowiska miasta Puławy – stan na koniec 2007 r. (2008 r.),
2. Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Puławy na lata 2008-2011 (2009 r.),
3. Program Ochrony Środowiska dla Miasta Puławy na lata 2008-2011 (2009 r.),
4. Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego
Gminy Miasta Puławy (2012 r.),
5. Opracowanie ekofizjograficzne do projektu Miejscowego Planu Zagospodarowania
Przestrzennego Miasta Puławy (2004 r.),
6. Inwentaryzacja zieleni do projektu Miejscowego Planu Zagospodarowania
Przestrzennego Miasta Puławy (2004 r.),
7. Prognoza oddziaływania na środowisko do miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego gminy miast Puławy – jednostka planistyczna A - cześć 1.
8. Prognoza oddziaływania na środowisko do miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego gminy miast Puławy – jednostka planistyczna A - cześć 2.
9. Prognoza oddziaływania na środowisko do miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego gminy miast Puławy – jednostka planistyczna D.
10. Prognoza oddziaływania na środowisko do miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego gminy miast Puławy – jednostka planistyczna E.
11. Prognoza oddziaływania na środowisko do miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego gminy miast Puławy – jednostka planistyczna F.
12. Opracowanie ekofizjograficzne miasta Puławy – jednostka planistyczna „A”
(2011 r.).
5. Ogólna charakterystyka terenu opracowania
Obszar opracowania obejmuje północno-wschodnią część miasta Puławy.
Zgodnie z fizyczno-geograficzną regionalizacją Polski obszar miasta znajduje się na
pograniczu dwóch prowincji fizyczno-geograficznych - NiŜu Środkowoeuropejskiego i
WyŜyny Małopolskiej, Północna część miasta leŜy na południowym krańcu Wysoczyzny
Lubartowskiej, wchodzącej w skład Niziny Południowopodlaskiej (318.9). Południowa część
miasta naleŜy do PłaskowyŜu Nałęczowskiego, który jest częścią WyŜyny Lubelskiej.
Na wysokości Puław przebiega równieŜ granica pomiędzy dwoma mezoregionami doliny
Wisły – na północ od miasta rozciąga się Dolina Środkowej Wisły, na południe – Małopolski
Przełom Wisły.
Teren opracowania w całości znajduje się na tarasie nadzalewowym Wisły. Powierzchnia
tarasu nadzalewowego urozmaicona jest licznymi pagórkami wydmowymi, których wysokości
względne osiągają wysokość 8 m, przy czym na obszarze planu, w jego południowowschodnim krańcu występują jedynie 2 niewielkie wzgórza wydmowe, o wysokości do 5 m.
Obszar planu jest w bardzo duŜym stopniu przekształcony antropogeniczne, ponad 50% jego
powierzchni zajmują tereny produkcyjne.
Teren opracowania połoŜony jest na obszarze niecki lubelskiej wypełnionej zalegającymi
prawie horyzontalnie osadami kredowymi, przykrytymi osadami trzeciorzędowymi i
czwartorzędowymi. Skały kredowe reprezentowane są przez serie opok górnego mastrychtu
charakteryzujące się zróŜnicowaniem osadów. NajniŜej występuje kreda pisząca o duŜej
zawartości węglanu wapnia. Na warstwie kredy zalegają wapienie margliste, opoki i margle –
jest to najbardziej miąŜsza warstwa tego podpiętra. W najwyŜszej części górnego mastrychtu
występują opoki, margle i gezy, a lokalnie iły. Dominującą skałą w tej serii jest opoka
porowata. Utwory kredowe występują na powierzchni lub blisko powierzchni w strefie
5
krawędzi doliny Wisły. Fragmentarycznie utwory kredowe przykryte są osadami
trzeciorzędowymi.
W strefie przypowierzchniowej omawiany teren charakteryzuje się bardzo monotonną
budową geologiczną.
Największe rozprzestrzenienie na omawianym terenie mają piaski i Ŝwiry tarasów
nadzalewowych Wisły. Utwory te pochodzą z okresu stadiału leszczyńsko-pomorskiego
zlodowacenia bałtyckiego.
Na piaskach aluwialnych tarasu nadzalewowego często występują drobnoziarniste piaski
eoliczne tworzące pagórki wydmowe lub pola piasków przewianych. Osady te powstały na
przełomie plejstocenu i holocenu.
Na obszarach zainwestowanych w strefie przypowierzchniowej, powszechnie występują
nasypy.
Na omawianym terenie objętym planem nie występują złoŜa surowców mineralnych.
Zasadniczym elementem rejonu objętego planem jest rzeka Wisła, połoŜona około 1,5 km na
zachód od obszaru planu. W okolicach Puław, rzeka po opuszczeniu wyŜyn
południowopolskich nabiera typowego charaktery dla rzek nizinnych. Jej dolina rozszerza się
do 12-15 km, zbocza tarasów łagodnieją, a wcięcie doliny dochodzi maksymalnie do 12 m.
WiąŜe się to przede wszystkim z głębszym zaleganiem skał górnokredowych, zanikających
pod powierzchnią osadów czwartorzędowych. Zdecydowanie rozszerza się równina
aluwialna, zmniejsza się natomiast równina fluwialna (taras nadzalewowy pokryty piaskami
plejstoceńskim).
Jak przystało na największą polską rzekę, Wisła transportuje ogromną ilość wody. Miarą tej
wielkości jest średni w roku odpływ wody do Bałtyku. Odpływ roczny Wisły wg danych z
2006r. wynosił 62000 mln. m3. Analizując zasobność w wodę najlepiej określić „przydział
wody” na jednego mieszkańca. Wartość realnie dostępnej wody przypadającej na jednego
mieszkańca Polski wynosi ok. 560 m3 na rok.
Charakterystyczną cechą reŜimu hydrologicznego rzeki jest występowanie lat suchych i
mokrych. W latach suchych występuje deficyt wody, który najczęściej występuje w
obszarach, gdzie skoncentrowany jest wodochłonny przemysł (np. hutniczy, chemiczny,
spoŜywczy) i znajdują się duŜe aglomeracje miejskie. W okresach mokrych realnym
zagroŜeniem są wezbrania.
Wisła charakteryzuje się 60-krotną rozpiętością objętości przepływu: od 110 m3/s - przy
wodzie bardzo niskiej, do ok. 7000 m3/s – dla wód powodziowych i 7750 m3/s dla wód
stuletnich.
Wezbrania letnie pojawiają się nieregularnie i są krótkotrwałe. Najczęściej zdarzają się w
lipcu i sierpniu, rzadziej w kwietniu lub we wrześniu. Są one efektem letnich opadów i trwają
krócej od wezbrań roztopowych. Wezbrania roztopowe, zwykle długotrwałe i wysokie
wynikają z wczesnowiosennego spływu wód roztopowych, potęgowanego zatorami
śryŜowymi i krą lodową. Okres niskich przepływów przypadających na wrzesień i październik
przedłuŜa się zwykle aŜ do niŜówek grudniowych.
Największą wartość przepływu wezbrania w wieloleciu 1921-1997 zanotowano w marcu
1924 roku. Wynosił on 5860 m3/s. Średni roczny przepływ na odcinku warszawskim wynosi
561 m3/s, co odpowiada jednostkowemu odpływowo 6,6 dm3/s/km2. W wieloleciu 1951-1997
największą wartość przepływu zaobserwowano w 1960 roku (5650 m3/s). Nieco mniejszą
skalę miało wezbranie w 1997 roku – 5130 m3/s.
Natomiast najniŜsze wartości poziomu lustra wody zanotowano w grudniu 1959 roku i na
przełomie czerwca i lipca 1992 roku. Zmiany objętości przepływów wody w Wiśle związane
są ściśle z pionowymi wahaniami zwierciadła wody w rzece, które w rocznym okresie
dochodzą do 5 m, natomiast w warunkach ekstremalnych przekraczają 7 m. NajniŜszy
poziom wody w XIX wieku, który wynosił 155 cm, odnotowano w 1863 roku.
Według danych WIOŚ z 2012 roku wody rzeki Wisły w okolicy Puław pod względem
biologicznym posiadają stan umiarkowany, pod względem fizykochemicznym poniŜej
dobrego oraz charakteryzują się umiarkowanym potencjałem ekologicznym. Obszar planu
połoŜony jest poza strefami powodziowymi wyznaczonymi od Wisły.
W niewielkiej odległości na południe od omawianego terenu (ok. 0,5 km) przepływa prawy
dopływ Wisły, rzeka Kurówka. Rzeka ma długość 50 km, powierzchnia jej dorzecza wynosi
395,4 km² Źródła Kurkówki znajdują się w okolicach Piotrowic Wielkich. Przed powstaniem
6
Zakładów Azotowych, Kurówka wpadała do Wisły w rejonie Wólki Profeckiej. Obecnie, z
uwagi na lokalizację przemysłowego ujęcia wód powierzchniowych dla ZA, w okresie
największego zanieczyszczenia jest ona kierowana przez system śluz i kanałów do Wisły
poniŜej ujęcia wody dla potrzeb ZA. W starym korycie Kurówki utrzymywany jest jedynie
przepływ biologiczny. Średni przepływ Kurówki w rejonie BIOWET-u wynosi 1 m3/s.
Według danych WIOŚ z 2012 roku wody rzeki Kurówki w okolicy Puław pod względem
biologicznym posiadają stan umiarkowany, pod względem fizykochemicznym poniŜej
dobrego oraz charakteryzują się umiarkowanym potencjałem ekologicznym.
Główne źródła zanieczyszczeń wód powierzchniowych
Odbiornikiem ścieków z Zakładów Azotowych „Puławy" S. A. jest Wisła na 378 km długości
(prawy brzeg). Wszystkie ścieki powstające w Zakładach podlegają oczyszczaniu na:
Centralnej Oczyszczalni Ścieków Przemysłowych,
Biologicznej Oczyszczalni Ścieków z Kaprolaktamu,
Biologicznej Oczyszczalni Ścieków Fekalnych,
Osadnikach typu „ Dywidag".
Ścieki technologiczne obejmują :
• ścieki organiczne w wytwórni kaprolaktamu podlegają oczyszczeniu w biologicznej
oczyszczalni ścieków o przepustowości 10600 m3 / d.
• ścieki technologiczne zawierające związki azotowe oczyszczane są w chemicznomechanicznej oczyszczalni ścieków przemysłowych o przepustowości 21600 m3/d.
Ścieki sanitarno-bytowe oczyszczane są za pomocą osadników typu „Dywidag" oraz na
biologicznej oczyszczalni ścieków fekalnych o przepustowości 60 m3 / h.
Wody nadosadowe i pochłodnicze powstają z odcieków na składowisku popiołów
przesyłanych z elektrociepłowni transportem hydraulicznym oraz z osadów
podekarbonizacyjnych pochodzących ze stacji uzdatniania wody oraz obiegów chłodniczych.
Wody nadosadowe po oczyszczeniu w osadnikach ziemnych mają skład zbliŜony do wody
wiślanej. Woda z otwartych obiegów chłodniczych łącznie z wodami deszczowymi, z uwagi
na lepszą jakość niŜ woda wiślana, nie są poddawane oczyszczaniu.
Wszystkie rodzaje ścieków oraz wody pochłodnicze odprowadzane są do kanału
zrzutowego, a następnie przez otwarty zbiornik o powierzchni 23 ha, wpływają do Wisły w
rejonie Wólki Gołębskiej.
Tabela 2. Ładunki zanieczyszczeń (łącznie z zanieczyszczeniami Wisły) odprowadzane
przez ZA „Puławy" (wg. Diagnozy stanu środowiska miasta Puławy) (kg/dobę)
-
Rodzaje zanieczyszczeń
1988
2000
2005
2006
2007
BZT5
ChZTcr
3872
14685
272
1 208
393
1562
664
2223
527
1616
Azot amonowy
6882
2 044
2683
301 1
2839
Azot azotanowy
2720
730
907
1111
1 196
Azot organiczny
5915
518
486
494
520
Zawiesina
6861
-
126
731
1772
Chlorki
59261
2 394
2648
-
4191
Siarczany
29725
1 404
701
2107
480
Ogółem w 2007 r. Zakłady Azotowe „Puławy" S. A. odprowadziły 93 648 625 m3 ścieków.
Tabela 3. Ilość odprowadzanych ścieków w latach 2000 – 2007 (wg. Diagnozy stanu
środowiska miasta Puławy)
7
Rok
Ilość odprowadzonych ścieków [m3]
2000
77 735 000
2005
74 647 848
2006
91 997 399
2007
93 648 625
Od wielu lat Zakłady Azotowe „Puławy" S. A. podejmują działania mające na celu
zminimalizowanie ilości odprowadzanych przez zakład ścieków oraz poprawę ich
parametrów. W tym celu wdroŜono wiele projektów racjonalizatorskich i wybudowano szereg
instalacji, których zadaniem jest zawracanie do procesów produkcyjnych ścieków.
Rezultatem tych działań jest odzysk pozostałych w ściekach produktów (instalacja hydrolizy
ścieków - odzysk amoniaku, instalacja do redukcji zrzutów związków azotu, projekt
powtórnego wykorzystania wód pochłodnicznych, instalacja MRU - oczyszczanie
kondensatów procesowych z Wytwórni Melaminy I, II, III). Ponadto Zakłady Azotowe
„Puławy" S. A. przeprowadziły w ostatnich latach modernizację kanalizacji fekalnej i
przemysłowej w celu wyeliminowania ewentualnych przecieków do środowiska.
Ścieki bytowe oraz ścieki komunalne na terenie miasta, za wyjątkiem BIOWET-u i Zakładów
Azotowych „Puławy" S.A., zbierane są do miejskiego systemu kanalizacji sanitarnej i zostają
odprowadzone do Miejskiej Oczyszczalni Ścieków. Ścieki z szamb zlokalizowanych w
dzielnicach nie posiadających kanalizacji są dowoŜone do oczyszczalni za pomocą sprzętu
asenizacyjnego, gdzie poddawane są oczyszczaniu.
Wody opadowe za pomocą kanalizacji deszczowej są zbierane z obszaru miasta i
odprowadzane do oczyszczalni ścieków deszczowych (zlewnia obejmująca ok. 30% obszaru
miasta) lub do separatora substancji ropopochodnych w ul. 6 Sierpnia (zlewnia obejmująca
ok. 60% pozostałego obszaru miasta), a następnie do rzeki Wisły. Długość kanalizacji
deszczowej w mieście wynosi ok. 35 km. Oczyszczalnia Ścieków Deszczowych działa od
1995 r., zlokalizowana jest w rejonie ulicy Mokrej. Średni przepływ ścieków w oczyszczalni
wynosi ok. 7800 dm3/s. Do oczyszczalni odprowadzane są dwoma kolektorami ścieki
deszczowe z południowych dzielnic miasta, w tym z dzielnicy Włostowie, Os. „Górna Niwa" i
„Górna Kolejowa". Oczyszczalnia ta przyjmować będzie takŜe ścieki deszczowe z terenów
pod planowane budownictwo mieszkaniowe skupione w osiedlach: Piaski Włostowickie, Góry
Kotrowe, Nad Sadzawkami i Skarpa Włostowicka. Wody deszczowe z płn.-wsch. i centralnej
części miasta podczyszczane są przed odprowadzeniem do Wisły w separatorze substancji
ropopochodnych.
Miejska Oczyszczalnia Ścieków zlokalizowana jest w obszarze przemysłowym miasta
Puławy przy ulicy Komunalnej między drogą Puławy - Dęblin, kanałem zrzutowym ZA i linią
kolejową Warszawa - Lublin, czyli połoŜona jest na zachód od obszaru objętego planem.
Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna pracująca na konwencjonalnym osadzie
czynnym z przeróbką osadów przy pomocy mezofilnej fermentacji metanowej oraz
zastosowaną technologią podwyŜszonej redukcji związków biogennych.
Oczyszczalnia posiada docelową przepustowość 20 000 m3/d. Ścieki po oczyszczeniu w
oczyszczalni, odprowadzane są do kanału zrzutowego wód pochłodniczych Zakładów
Azotowych „Puławy" S. A., a następnie wspólnie z wodami pochłodniczymi i oczyszczonym
ściekami przemysłowymi poprzez zbiornik retencyjny odprowadzane są do wód rzeki Wisły.
Powstające w części mechanicznej i biologicznej oczyszczalni osady oraz frakcja
organiczna pochodząca z odpadów komunalnych zostają poddane fermentacji metanowej,
w wyniku której związki organiczne zostają rozłoŜone na substancje proste oraz biogaz o
zawartości 65% - 70% metanu i 35%-30% dwutlenku węgla. Następnie osady są
odwadnianie i poddawane procesowi sanitacji. Ustabilizowany osad ściekowy
8
unieszkodliwiany jest poprzez wykorzystanie jako
składowisku odpadów lub deponowana na składowisku.
przekładka
technologiczna
na
Eksploatowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji „Wodociągi
Puławskie" Sp. z o. o. obiekt oczyszczalni zaspokaja całkowicie bieŜące potrzeby miasta w
zakresie oczyszczania ścieków, a takŜe posiada docelową przepustowość hydrauliczną
zdolną do oczyszczania dodatkowej ilości ścieków. Długość sieci kanalizacyjnej sanitarnej w
Puławach na koniec 2007 r. wynosiła 1 10,6 km. W latach 2006 - 2007 r. wybudowano ok. 4
km kanalizacji sanitarnej. Obecnie ponad 97% mieszkańców miasta odprowadza ścieki
komunalne do oczyszczalni ścieków systemem kanalizacji sanitarnej.
Ilości ścieków oczyszczanych na miejskiej oczyszczalni oraz roczne ładunki zanieczyszczeń
BZT5 i zawiesiny ogólnej w ściekach dopływających i oczyszczonych w latach 2000-2007
(wg. Diagnozy stanu środowiska miasta Puławy)
Ładunek BZT5
Przepływ roczny
Średni przepływ
(m3)
dobowy (m3/d)
Rok
Dopływ
Ładunek zawiesiny ogólnej
odpływ
dopływ
odpływ
(t/r)
(t/r)
redukcja (%)
(t/r)
(t/r)
redukcja (%
2000
3393578
9272
818
93,2
93,2
1 163
36
96,9
2005
3251443
8908
1205
16
98,7
1383
29
97,93
2006
3201668
8771
1493
15
98,99
1678
32
98,08
2007
3131996
8581
1690
19
98,86
1841
39
97,86
Ilości ścieków oczyszczanych na miejskiej oczyszczalni oraz roczne ładunki pozostałych
zanieczyszczeń pozostałych w ściekach dopływających i oczyszczonych za lata 2005 -2007
(wg. Diagnozy stanu środowiska miasta Puławy)
Rok
ChZT
Azot ogólny
Fosfor ogólny
Ładunek w
Efekt
Ładunek w
Efekt
Ładunek w
Efekt
dopływie
redukcji [%]
dopływie
redukcji [%]
dopływie
redukcji [%]
[t/r]
[t/r]
[t/r]
2005
2661
96,08
309
78,26
31
80,6
2006
3019
96,59
351
80,32
26
81,21
2007
3528
97,01
407
81,45
26
83,64
NaleŜy podkreślić, Ŝe efektywność oczyszczania ścieków w Miejskiej Oczyszczalni Ścieków
jest wysoka i gwarantuje dotrzymanie warunków określonych w pozwoleniu zintegrowanym.
Wody podziemne w rejonie Puław związane są z utworami czwartorzędu, trzeciorzędu oraz
kredy.
Znaczenie uŜytkowe posiada poziom kredowy i czwartorzędowy. Wody w strefie czynnej
wymiany krąŜą przede wszystkim w utworach wieku kredowego, chociaŜ lokalnie mają
znaczenie zasobowe równieŜ utwory czwartorzędowe, szczególnie w strefach wielkich dolin
rzecznych. Jednak główny zbiornik stanowią skały węglanowe górnej kredy, wykształcone
jako opoki, margle, wapienie margliste, gezy i kredy piszące. Wszystkie te rodzaje skał
odznaczają się duŜą porowatością, jednakŜe porty są na tyle małe, Ŝe ich przepuszczalność
jest znikoma. Ruch wody odbywa się głównie szczelinami, których gęstość i rozwartość
związane są z twardością skał oraz tektoniką. Główne linie tektoniczne pozwalają na
przemieszczanie się wód na duŜe odległości. Rozwarte szczeliny i strefy dyslokacji stanowią
rolę kolektorów drenujących i magazynujących zasoby wodne, w ich zasięgu stwierdza się
najwyŜsze współczynniki filtracji, a takŜe wydajności studni. RównieŜ w profilu pionowym
kredy występują znaczące róŜnice w przepuszczalności skał, co wpływa na warunki ruchu
9
wody. Naprzemianległe występowanie warstw skalnych silnie zawodnionych i słabo
przepuszczalnych dało podstawę koncepcji szczelinowo-warstwowego charakteru wód w
kredzie lubelskiej.
Kredowy poziom wodonośny zasilany jest przez bezpośrednią infiltrację wód opadowych w
miejscach wychodni skał węglanowych lub poprzez przepuszczalny nadkład
czwartorzędowy. W szczelinowo-porowym zbiorniku wód podziemnych utrzymuje się zwykle
swobodne zwierciadło wody, które najgłębiej występuje w strefach wierzchowinowych. Wody
naporowe pietra kredowego występują w wypełnionych aluwiami kopalnych dolinach. W
takich sytuacjach pierwsze, swobodne zwierciadło utrzymuje się w aluwiach, a drugie, w
szczelinowo-porowych skałach węglanowych. Regularną bazę drenaŜu dla wód
podziemnych kredowo-trzeciorzędowych stanowi głęboko wcięta dolina Wisły, w której
zwierciadło wody podziemnej utrzymuje się na rzędnych około 115-118 m.n.p.m.
Przeciętne wydajności jednostkowe studni wierconych, wynoszą w kredzie piszącej i w
miękkich marglach 4 m3/d/1m depresji, a w opokach i marglach twardych 27 m3/d/1m
depresji.
We wszystkich dolinach rzecznych występują zawodnione utwory czwartorzędowe, przy
czym dolina Wisły charakteryzuje się wysokimi zasobami wodnymi. Zasilanie poziomu
czwartorzędowego odbywa się poprzez bezpośrednią infiltrację wód opadowych. Z uwagi na
występowanie gruboziarnistych piasków ze Ŝwirami, warunki przepływu wód podziemnych w
głębszych partiach czwartorzędu są zwykle dobre, a wydajności pojedynczych studni mogą
osiągać wartość 50 m3/h.
Wody podziemne w obrębie objętym planem występują najczęściej na głębokości powyŜej 4
m, w strefach pagórków wydmowych odpowiednio głębiej. Z uwagi na brak izolacji od
powierzchni, pomimo dosyć głębokiego zalegania zwierciadła wód, pierwszy poziom
wodonośny naraŜony jest na oddziaływania antropogeniczne.
Z uwagi na duŜy stopień zainwestowania terenu miejscami naturalne warunki
hydrogeologiczne są zaburzone.
Potencjalne zasoby wód podziemnych zlewni rejonu Puławy wynoszą 45 mln m3/rok
(Dokumentacja hydrogeologiczna wód podziemnych - 1979). W tym:
•
•
•
ujęcie komunalne
- 20,8 mln m3/rok
ujęcie Zakładów Azotowych
- 18,2 mln m3/rok
ujęcie „śelatyny" S.A. i pozostałe - 6,0 mln m3/rok.
Pobór wody z w/w zlewni wód podziemnych w ostatnich latach wynosił:
•
•
•
•
2000 - 6,5 mln m3/rok
2005- 6,2 mln m3/rok
2006- 6,3 mln m3/rok
2007- 5,3 mln m3/rok
Charakterystyka ujęć wody na terenie Puław (wg. Diagnozy stanu środowiska miasta
Puławy)
Lp.
Nazwa ujęcia
Ilość studni
Utwory
Zatwierdzone
Pobór wody z ujęcia [m3/d]
geologiczne
zasoby w kat."B"*
2007 r.
[m3/d]
1.
Ujęcie komunalne
8
Kreda i
35 088
6838
czwartorzęd
2.
Ujęcie ZA
25
Czwartorzęd
40 800
7495,8
3.
BIOWET -
3
Czwartorzęd
2688
183
Michałówka
Kreda
10
4.
IUNG PIB
2
Kreda
486
31,3
5.
PIWET PIB
1
Kreda
21 1
-
6.
Szpital Miejski
1
Kreda
1320
-
ZuŜycie wody z ujęcia komunalnego w latach 2000-2007 (wg. Diagnozy stanu środowiska
miasta Puławy)
Rok
3
ZuŜycie roczne tys. ZuŜycie średniodobowe (m /d)
3
m
2 908,90
7970
2 658,05
7282
2 759,52
7560
2 496,06
6838
00
05
06
07
Jak wynika z analizy danych, pobór wód głębinowych z ujęć Puław w kolejnych latach ulega
zmniejszeniu, co jest związane między innymi z likwidacją w poprzednich latach zakładów
produkcyjnych, racjonalizacją zuŜycia wody w celu minimalizowania, ograniczania kosztów
produkcji oraz oszczędnością wody w gospodarstwach domowych z uwagi na tendencję
wzrostową opłat za dostawę wody.
Szereg działań zmierzających w kierunku racjonalizacji zuŜycia wody podjęły Zakłady
Azotowe Puławy S.A. Działania te objęły dwa zasadnicze kierunki:
zastąpienie wody podziemnej wodą powierzchniową zuŜywaną do produkcji wody
zdemineralizowanej poprzez budowę ujęcia wody na rzece Kurówce. Ograniczono tym
samym ilość pobieranej wody podziemnej o około 50%, zastępując ją wodą
powierzchniową.
ograniczenie zuŜycia wody w poszczególnych wytwórniach produkcyjnych takich jak:
Kaprolaktam, Mocznik, Melamina.
PowyŜsze działania pozwoliły na zmniejszenie w znacznym stopniu ilości ujmowanej wody
podziemnej (ponad 50% w stosunku rocznym).
Jakość wód podziemnych w omawianym rejonie jest dobra.
Wartości wybranych wskaźników fizykochemicznych i mikrobiologicznych wody pitnej z
ujęcia komunalnego w latach 2000 - 2007 przedstawiono w poniŜszej tabeli.
-
Jakość wody z komunalnego ujęcia (woda zmieszana ze wszystkich eksploatowanych studni) (wg.
Diagnozy stanu środowiska miasta Puławy)
Oznaczenia
2000 r.
2005 r.
2006 r.
2007 r.
NajwyŜsza
dopuszczalna wartość
Barwa (mg Pt/l)
4,3
4,17
11
4,42
4,58
15
Odczyn (pH)
7,4
7,28
7,32
7,31
6,5-9,5
Twardość ogólna (mg CaCO3/dm3)
379
350,25
362,05
370
60-500
Azot amonowy (mg/dm3)
0,053
0,061
0,043
0,059
0,5
Azot azotynowy (mg / dm3 )
0,0015
0,0
0,0022
0,0069
0.5
Azot azotanowy (mg/dm3)
2,979
10,63
1 1,56
8,24
50
śelazo (mg/dm3)
0,039
0,054
0,037
0,054
0,2
Chlorki (mg/dm3)
27,63
27,7
25,52
22,24
250
PowyŜsze analizy wykonano dla wody zmieszanej, pochodzącej ze wszystkich ośmiu
eksploatowanych studni. Z analizy składu chemicznego wody na przestrzeni ostatnich lat
wynika, iŜ jakość wody w studniach ujęcia komunalnego nie ulega pogorszeniu, a w
niektórych parametrach, z biegiem lat ulega nawet poprawie (chlorki). Z uwagi na dobrą
jakość, woda z tych studni nie jest uzdatniana, poza okresowo (w miarę potrzeby)
stosowaną dezynfekcją prowadzoną za pomocą podchlorynu sodu.
W wodę z ujęcia komunalnego zaopatrywane są gospodarstwa domowe, instytucje oraz
podmioty gospodarcze z wyjątkiem Zakładów Azotowych „Puławy"S.A., BIOWET
„Puławy" Sp. z o.o. i Instytutu Uprawy NawoŜenia i Gleboznawstwa, które posiadają
własne ujęcia wód podziemnych. Jakość wody w studniach głębinowych ujęć
zlokalizowanych na terenie Puław została przedstawiona poniŜej.
Jakość wód z ujęć głębinowych- dane z 2000 r. - 2007 r. (wg Diagnozy stanu środowiska
miasta Puławy)
Oznaczenia
Zakłady Azotowe:
IUNG
Szpital Miejski
Norma
Rok
2000 r.
2007 r.
Barwa (mg Pt/l)
17
-
5
<6
5
<6
15
Odczyn (pH)
7,28
7,4
7,6
7,1
-
7,6
6,5-9,5
494
466
243
279
60-500
Twardość ogólna (mg CaCO3/l)
6,03
4,74
[Mval/dm3] [Mval/dm3]
2000 r. 2007 r. 2000 r. 2007 r.
Azot amonowy (mg/l)
0,15
0,07
0,04
<0,04
0,04
<0,04
0,5
Azot azotynowy (mg / l )
0,03
-
0,003
<0,006
0,005
0,010
0.5
Azot azotanowy (mg/l)
2,98
3,9
8,8
4,3
4,0
12,5
50
śelazo (mg/l)
0,6
0,25
0,02
0,064
0,08
0,22
0,2
Chlorki (mg/l)
22,58
28
-
52,3
18,0
21,2
250
Na terenie opracowania moŜna wydzielić tereny o następujących warunkach posadowienia
obiektów budowlanych:
1. O trudnych warunkach gruntowo-wodnych dla lokalizacji zabudowy.
Do grupy tej naleŜy zaliczyć strefy występowania od powierzchni osadów eolicznych w
obrębie wałów wydmowych, reprezentowanych prze dwa niewielkie (o wysokości względnej
4-5m) wydmowe wzgórza zlokalizowane w południowo-wschodnim krańcu obszaru planu.
Piaski eoliczne są w utworami słabo zagęszczonymi (zjawisko osiadania), na szczęście
wspomniane wzgórza są stosunkowo łagodne.
12
2. O korzystnych warunkach gruntowo-wodnych dla lokalizacji zabudowy
W podłoŜu budowlanym występują grunty nośne, zwierciadło wód gruntowych zalega poniŜej
poziomu posadowienia budynków.
NaleŜy dodać, Ŝe stosunkowo duŜe powierzchnie na obszarze opracowania zajmują nasypy.
Są to grunty o bardzo zróŜnicowanych parametrach geotechnicznych, tak więc trudno je
zaliczyć do którejś z powyŜszych gryp. Generalnie w obrębie występowania nasypów, przed
posadowieniem obiektów budowlanych naleŜy wykonać szczegółowe badania geologicznoinŜynierskie podłoŜa.
Puławy leŜą na granicy trzech dzielnic: wschodniej (podlaskiej), radomskiej i lubelskiej.
Omawiany obszar charakteryzuje klimat przejściowy pomiędzy morskim klimatem Europy
Zachodniej i kontynentalnym klimatem Europy Wschodniej. PrzewaŜają tu masy powietrza
polarno-morskiego, a wiosną zwiększa się udział powietrza polarno-kontynentalnego i
arktycznego. W bilansie rocznym dominują wiatry z kierunku zachodniego. Klimat jest nieco
chłodniejszy od klimatu obszarów sąsiadujących od zachodu i odznacza się większymi
kontrastami.
Średnia temperatura roczna osiąga tu + 7,8 °C, przy czym średnia temperatura stycznia
wynosi – 3,8 °C, a średnia temperatura lipca + 18,9 °C. Roczna suma op adów wynosi 550
mm. Czas zalegania pokrywy śnieŜnej to 80-85 dni, dni letnich występuje ponad 100, a okres
wegetacyjny, trwający 210-220 dni w roku, jest jednym z najdłuŜszych w Polsce.
NaleŜy zaznaczyć, Ŝe w odniesieniu do naturalnych warunków klimatycznych, na terenach
zurbanizowanych obserwuje się:
mniejsze natęŜenie promieniowania całkowitego o ok.10 -20%,
wzrost średniej temperatury powietrza o 0,5 - 3,00C oraz zmniejszenie amplitudy
dobowej i rocznej,
wzrost średniej temperatury minimalnej o 1,0 - 2,00C,
wzrost częstości inwersji temperatury powietrza,
niŜszą wilgotność względną powietrza,
wzrost zachmurzenia nieba o 5 - 10%,
wzrost rocznej sumy opadów o 5 - 15%, w tym większą liczbę opadów ulewnych
i większą częstość burz,
większą częstość występowania zamglenia (szczególnie w zimie),
znacznie większe zapylenie i większa liczba jąder kondensacji oraz większe stęŜenie
zanieczyszczeń gazowych (SO2 , CO2 , CO),
mniejszą o 20 - 30% średnią prędkość wiatru i wzrost liczby dni z ciszą
atmosferyczną o 5 - 20%,
deformacje pola prędkości wiatru i jego kierunku.
Podstawowe znaczenie dla kształtowania się warunków topoklimatycznych, ma wymiana
energii zachodząca na powierzchni granicznej między atmosferą a podłoŜem. ZróŜnicowanie
topoklimatyczne terenu objawia się najsilniej w warunkach pogody radiacyjnej- bezchmurnej
lub z małym zachmurzeniem i bezwietrznej.
Wartości składowych bilansu cieplnego, a co za tym idzie róŜnorodność warunków
topoklimatycznych zaleŜą od: rzeźby terenu, rodzaju podłoŜa, jego pokrycia i uwilgotnienia,
odsłonięcia horyzontu, itd. Czynniki wymienione na pierwszym miejscu odgrywają
najistotniejszą rolę spośród cech charakterystycznych podłoŜa, prowadzą do wyodrębnienia
typów klimatów- form wypukłych, płaskich i wklęsłych. Znaczny udział w modyfikacji
naturalnych warunków klimatycznych obszaru ma wprowadzenie nań zabudowy, rodzaj
zagospodarowania przestrzeni. TakŜe dominującą funkcję w kształtowaniu klimatu przejmują
duŜe powierzchnie leśne.
Na omawianym terenie warunki topoklimatyczne są kształtowane głównie następujące
czynniki:
• obecność duŜych kompleksów leśnych,
• obecność rozległej formy dolinnej,
• duŜy udział wód otwartych w pokryciu terenu,
• niewielka odległość od terenów zwartej zabudowy miejskiej,
• duŜy stopień zainwestowania terenu,
• obecność obiektów odprowadzających do atmosfery znaczne ilości gazów i pyłow,
• małe urozmaicenie rzeźby terenu,
13
W obrębie terenu opracowania moŜna wyróŜnić dwa rejony o nieco odmiennych warunkach
topoklimatycznych.
Topoklimat terenów tarasów nazdalewowych
Ze względu na formę terenu cechą wiodącą jest dosyć słaba wymiana ciepła między
powierzchnią czynną a atmosferą wskutek turbulencji. Istnieją tu bardziej sprzyjające warunki
do zalegania zimnego powietrza. Panują przeciętne warunki solarne i korzystne warunki
termiczne. Najcieplejsze są tereny na glebach zwartych i średnio zwartych, na ogół
umiarkowanie wilgotnych. Są to tereny o niewielkim zagroŜeniu przymrozkami lokalnymi.
Topoklimat obszarów zalesionych
Lasy kształtują warunki klimatyczne i regulują bilans wodny. Zwarta powierzchnia leśna
powoduje łagodzenie dobowych i rocznych ekstremów temperatury powietrza. Wilgotność
powietrza jest na ogół wyŜsza, szczególnie w drzewostanie iglastym. Spada prędkość
wiatrów. WzmoŜona konwekcja nad powierzchnią czynną lasu wpływa na wzrost opadów
atmosferycznych.
Największe wartości bioklimatyczne mają dojrzałe drzewostany sosnowe i dębowe oraz stare
drągowiny na suchych siedliskach. W drzewostanach młodych, o duŜej zwartości, duŜe
obciąŜenie dla organizmu stanowią upalne, bezwietrzne dni, stany przegrzania..
Wielkoprzestrzenne zbiorowiska leśne są cennymi obszarami zasilania i regeneracji
powietrza.
Topoklimat w strefach koncentracji zabudowy
Kształtuje się w wyniku oddziaływania czynników urbanizacyjnych. Modyfikująco wpływa:
intensywna emisja zanieczyszczeń do atmosfery, emisja ciepła odpadowego lub traconego w
procesach technologicznych i grzewczych, zakłócenie naturalnej równowagi termicznowilgotnościowej i radiacyjnej na skutek duŜego udziału sztucznego podłoŜa i małej ilości
zieleni, osłabienie wymiany powietrza przy zwartej zabudowie i zwiększonym tarciu
zróŜnicowanego podłoŜa.
MoŜna stwierdzić, Ŝe rodzaj zabudowy decyduje o przeciętnych wartościach promieniowania
bezpośredniego i korzystnymi warunkami termiczno-wilgotnościowymi. W ciągu doby i w
okresie zimy występują wyŜsze temperatury minimalne niŜ na obszarze otwartym. Zabudowa
sprzyja rozwojowi lokalnej wymiany pionowej i poziomej powietrza, szczególnie w nocy,
zmniejsza niebezpieczeństwo występowania lokalnych przymrozków radiacyjnych. Zieleń
przydomowa optymalizuje warunki wilgotnościowe i zmniejsza moŜliwość występowania
niekorzystnych stanów przegrzania organizmu w lecie.
Stan czystości powietrza atmosferycznego i zagroŜenie hałasem
Stan czystości powietrza to jeden z wielu elementów decydujących o prawidłowym
funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego. Główne źródła zanieczyszczeń to emisje
gazowe dominujące w strukturze zanieczyszczeń: w tym dwutlenek węgla, dwutlenek siarki,
tlenki azotu, tlenek węgla, amoniak, węglowodory alifatyczne oraz aromatyczne.
Zanieczyszczenia pyłowe pochodzą głównie ze spalania paliw, produkcji cementu oraz
nawozów. Największy udział w emisji gazów stanowi dwutlenek węgla powstający głównie w
procesach spalania jak równieŜ w Zakładach Azotowych” Puławy” S.A. Ujemne
oddziaływanie przez ZA „Puławy” na wszystkie elementy środowiska, w tym areosanitarne,
dodatkowe zagroŜenie przez Elektrownię Kozienice sprawia iŜ, gmina w całości zaliczona
została do Puławskiego Obszaru ZagroŜenia Ekologicznego. Dodatkowo na stan powietrza
na terenie gminy mają wpływ lokalne emisje zanieczyszczeń pyłowo-gazowych powstające w
paleniskach domowych, ciepłowniach, kotłowniach.
Wielkość emisji zanieczyszczeń wprowadzonych do powietrza w roku 2000 (poprzednia
ocena stanu zanieczyszczeń powietrza) i w 2007 r., przez jednostki organizacyjne
zlokalizowane w Puławach (m.in. zakłady przemysłowe i usługowe, instytuty, instytucje itp.),
bez uwzględniania udziału emisji dwutlenku węgla, przedstawiała się następująco.
Wielkość emisji zanieczyszczeń wprowadzonych do powietrza w Puławach w 2000r.- 2007 r.
(wg Diagnozy stanu środowiska miasta Puławy)
Rok
Zanieczyszczenia pyłowe
[Mg/rok]
Zanieczyszczenia gazowe
[Mg/rok]
14
Emisja łączna
[Mg/rok]
2000
1 634,5
1 1 105,2
12 739,7
2007
1 710,2
15 327,4
17 037,6
Wzrost emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych w roku 2007 w stosunku do 2000 r.
spowodowany został rozwojem produkcyjnym i wzrostem produkcji Zakładów Azotowych
„Puławy" S.A.
Wielkości emisji z wybranych podmiotów gospodarczych i instytucji z uwzględnieniem emisji
dwutlenku węgla przedstawia się następująco:
Wielkość emisji zanieczyszczeń powietrza z wybranych jednostek organizacyjnych Puław w
2007 r. (wg Diagnozy stanu środowiska miasta Puławy)
Lp. Nazwa Jednostki
Organizacyjnej
Emisja (Mg/rok)
Ogółem
pyłów i
gazów
Pyłów
Gazów
Ogółem
w tym
SO2
NO2
CO
CO2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1.
ZA „Puławy"
1 711 657,6
1691,6
1 709 966,0
10 555,9
4 341,4
380,7
1694 688,0
2.
INS
32,4
8,7
23,7
-
23,7
-
-
3.
Biowet Sp. z o.o.
929,5
5,3
924,2
3,5
0,8
16,9
903,0
4.
OPEC sp. z o.o.
133,5
-
133,5
-
0,1
-
133,4
5.
Zakład Przemysłu
Drzewnego
6,5
2,9
3,6
-
0,5
3,1
-
6.
Mostostal Puławy
2,0
1,7
0,3
-
0,4
0,1
-
7.
SPZOZ
0,9
-
0,9
-
0,4
0,1
0,4
Tendencje zmian wielkości emisji zanieczyszczeń z Zakładów Azotowych „Puławy" S.A. na
przestrzeni lat 2000 -2007 przedstawiają tabela 3 oraz tabela 4.
Tabela przedstawia wielkości emisji bez uwzględnienia emisji CO2, a tabela 4 z
uwzględnieniem emisji CO2
Wielkość emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych z ZA „Puławy"
(Mg / rok) - bez uwzględnienia CO2 (wg Diagnozy stanu środowiska miasta Puławy)
Zanieczyszczenie
S.A.
Lata
2000
2005
2006
2007
Emisja całkowita (pyły + gazy)
12 639,0
15 757,0
15 724,0
16 969,6
Gazy ogółem
1 1 030,o
13 877,0
13 857,9
15 278,0
Pyły całkowite
1 609,0
1880,3
1866,6
1691,6
Wielkość emisji zanieczyszczeń powietrza w Zakładach Azotowych „Puławy" S.A. w latach
15
2000 - 2006 (z uwzględnieniem CO2) (wg Diagnozy stanu środowiska miasta Puławy)
Wielkość emisji w Mg/rok
Rok
Ogółem
Pyłów
Gazów
Ogółem
SO2
NO2
CO
CO2
2000
1 097 352,0
1 609,0
1 095 743
7 830,0
2 998,0
202,0
1 084 713,0
2005
1 458 829,0
1 880,3
1 456 949
9 895,0
3 835,1
147,2
1 443 072,0
2006
1 534 922,0
1 866,6
1 533 062
9 923,1
3 750,9
183,9
1 519 204,0
2007
1 711 657,6
1 691,6
1 709 966
10 555,9
4 341,4
380,7
1 694 688,0
NaleŜy zaznaczyć, Ŝe w latach 1985 - 2000, ZA „Puławy" ograniczyły o prawie 60% całkowitą
emisję zanieczyszczeń pyłowych i gazowych (bez uwzględnienia CO2), w tym pyłowych o ok.
84 %, gazowych o 50 %. Przedsiębiorstwo w tym okresie zrealizowało „Program ochrony
środowiska ZA Puławy" na lata 1985-2000 „ a w latach 2000 - 2003 kolejny program
ekologiczny tzw. „Program dostosowawczy". Rezultatem realizacji wielonakładowych
programów było ograniczenie lub eliminacja emisji przemysłowej i osiągnięcie przez Zakłady
standardów środowiskowych.
Szacuje się, Ŝe na terenie miasta istnieje około 2 200 prywatnych posesji wyposaŜonych w
większości w indywidualne paleniska. Około 70 % tych posesji posiada przyłącza gazowe,
pozostałe 30% do ogrzewania mieszkań wykorzystuje paliwo stałe lub korzysta z miejskiej
sieci ciepłowniczej.
Wielkość emisji zanieczyszczeń z gospodarstw domowych, drobnych zakładów usługowych i
wytwórczych jest nieporównywalna z poziomem emisji przemysłowej i komunikacyjnej.
W 2012 rok WIOŚ Lublin wykonał roczną ocenę jakości powietrza dla województwa
lubelskiego.
Ocena została wykonana w oparciu o następujące akty prawne:
- ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity - Dz. U. z
2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.);
- rozporządzenie MŚ z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny
jakości powietrza (Dz. U. z 2012 r., poz. 914);
- rozporządzenie MŚ z dnia 13 września 2012 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów
substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r., poz. 1032);
- rozporządzenie MŚ z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji
w powietrzu (Dz. U. z 2012 r., poz. 1031);
Wynikiem oceny dla wszystkich substancji podlegających ocenie, jest zaliczenie strefy do
jednej z poniŜszych klas:
klasa A - jeŜeli stęŜenia substancji na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów
dopuszczalnych bądź poziomów docelowych,
klasa B - jeŜeli stęŜenia substancji na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne lecz
nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji;
klasa C- jeŜeli stęŜenia substancji na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne
powiększone o margines tolerancji, w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony
- poziomy dopuszczalne bądź poziomy docelowe, natomiast dla parametru jakim jest poziom
celu długoterminowego dla ozonu, przewidziane są:
klasa D1 - jeŜeli poziom stęŜeń ozonu nie przekracza poziomu celu długoterminowego,
klasa D2 - jeŜeli poziom stęŜeń ozonu przekracza poziom celu długoterminowego.
Obszar miasta Puławy połoŜony jest w tzw. strefie lubelskiej.
Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w ocenie rocznej
dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia
16
Lp.
Nazwa strefy
Kod
strefy
1.
Strefa
lubelska
PL0602
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru całej
strefy
SO2 NO2 PM10 Pb C6H6 CO
O3
As Cd Ni BaP PM2,5
A
A
C
A
A
A
D2
A
A
A
A
A
Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej
dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin
Lp.
Nazwa strefy
Kod strefy
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych
zanieczyszczeń w strefie
SO2
1.
Strefa lubelska
PL0602
A
NOx
A
O3
A
Ponadnormatywne tło akustyczne utrzymywało się od wielu lat na obszarach zabudowy
mieszkaniowej, połoŜonych wzdłuŜ głównych dróg przelotowych poza obszarem planu objętych wojewódzkim monitoringiem środowiska - przy stale wzrastającym natęŜeniu ruchu
samochodowego.
W 2006 r. na terenie Puław zostały wykonane przez Inspekcję Ochrony Środowiska Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie pomiary hałasu komunikacyjnego w
ramach wojewódzkiego programu monitoringu środowiska. Badania wykazały przekroczenia
wartości dopuszczalnych przez obowiązujące przepisy tj. równowaŜnego poziomu hałasu A
o wysokości 60 dB, we wszystkich siedmiu punktach pomiarowych, zlokalizowanych w
strefie zabudowy mieszkaniowej przy głównych trasach komunikacyjnych. I tak:
•
•
na hałas o poziomie 70 - 75 dB naraŜone były ulice: Piłsudskiego, Piaskowa
na hałas o poziomie 65-70 dB naraŜone były ulice: Wróblewskiego, Słowackiego,
Lubelska
•
na hałas o poziomie 60-65 dB naraŜone były ulice: Włostowicka, Kazimierska.
Poziomy hałasów kolejowych naleŜą do bardzo wysokich. Chwilowy poziom dźwięku A, w
odległości 7,5 m od torów przejazdu pociągu, w zaleŜności od jego prędkości wynosi 75-95
dB.
Komunikacja kolejowa, mimo emisji hałasu o wyŜszych poziomach, jest oceniana jako mniej
uciąŜliwa niŜ ruch drogowy. Oddziaływanie hałasu kolejowego dotyczy stosunkowo
niewielkiej liczby ludności zamieszkałej w pobliŜu trasy kolejowej.
Źródłami hałasów przemysłowych, przenikających do środowiska, są :
hale przemysłowe wskutek niedostatecznego ich izolowania obudową
urządzenia usytuowane na terenie przemysłowym bez Ŝadnej izolacji akustycznej np.
wentylatory wyciągowe z kotłowni
c) zrzuty mediów energetycznych (pary, spręŜonego powietrza)
d) środki transportu wewnętrznego.
a)
b)
Największe zakłady prowadzące działalność gospodarczą na terenie Puław - najbardziej
uciąŜliwe pod względem emitowanego hałasu - tj. Zakłady Azotowe „Puławy" (w obszarze
planu), PPB „PREFABET - Puławy" (w obszarze planu), Zakład Usług Komunalnych (Zakład
Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych przy ul. Dęblińskiej 96 - poza obszarem planu),
Miejski Zakład Komunikacji, Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji „Wodociągi
Puławskie" - Komunalna Oczyszczalnia Ścieków (poza obszarem planu) połoŜone są w
północnej strefie działalności gospodarczej - z dala od osiedli mieszkaniowych; a Zakład
Przemysłu Drzewnego (poza obszarem planu) połoŜony jest we wschodniej strefie
działalności gospodarczej, w której znajduje się większość obiektów usługowych.
17
W mieście, poza obszarem planu, znajdują się równieŜ małe prywatne zakłady,
zlokalizowane w budynkach mieszkalnych, głównie w strefach zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej, stanowiące potencjalne zagroŜenie dla środowiska przez emisję hałasu.
Źródłem hałasu w małych zakładach mogą być:
•
•
praca przy otwartych drzwiach i oknach powodująca przedostawanie się hałasu do
zewnętrznego środowiska
pojedyncze urządzenia bez zabezpieczeń akustycznych, pracujące poza budynkiem
zakładu.
Potencjalny obszar uciąŜliwego oddziaływania małych warsztatów jest na ogół nieduŜy.
JednakŜe w niesprzyjających warunkach mogą one stanowić źródło o duŜej dokuczliwości
dla pojedynczych rodzin. W celu eliminowania tych niedogodności, przy uzgadnianiu
dokumentacji projektowych naleŜy zwracać uwagę na wyposaŜenie zakładów w wentylację
mechaniczną o dostatecznej wydajności oraz o zabezpieczenie akustyczne hałaśliwych
urządzeń zlokalizowanych na zewnątrz pomieszczeń produkcyjnych.
Przez teren opracowania przebiegają linie elektroenergetyczne. WzdłuŜ nich wyznaczono strefę
bezpieczeństwa w obrębie której nie naleŜy lokalizować zabudowy oraz nie naleŜy w strefie tej
realizować zieleni wysokiej.
Na całym obszarze występują gleby wytworzone z piasków luźnych. Są one w znacznej
części zniszczone przez emisje pochodzące z Zakładów Azotowych, co skutkuje
zachwianiem równowagi ekologicznej ekosystemów leśnych, a w skrajnych przypadkach
całkowitym wylesieniem powierzchni. Od wielu lat część z tych zupełnie wylesionych
terenów, po odpowiedniej rekultywacji, wykorzystywana jest pod uprawę roślin
przeznaczonych do produkcji kompostów. Silnie falisty relief wydmowy, luźny skład
granulometryczny gleb i obniŜenie poziomu wód gruntowych sprawiają, Ŝe pomimo
stopniowej redukcji emisji, ponowne zalesienie tego terenu jest praktycznie niemoŜliwe.
Zgodnie z geobotanicznym podziałem Polski Puławy leŜą na pograniczu dwóch krain: Krainy
Mazowieckiej i WyŜyny Lubelskiej.
Kraina Mazowiecka odznacza się:
- brakiem występowania buka, jodły, klonu jaworu, jarząba brekini oraz obecnością
naturalnych placówek modrzewia polskiego i świerka,
- zanikiem we florze kserotermicznej gatunków pontyjskich i ilościowym przybytkiem roślin
północno-wschodnich,
- stopniowym zanikiem roślin atlantyckich,
- panowaniem borów sosnowych o róŜnej przynaleŜności socjologicznej oraz borów
mieszanych z lipą drobnolistną,
- rozpowszechnieniem roślinności torfowiskowej i piaskowej.
WyŜynę Lubelską charakteryzuje przede wszystkim krajobraz lessowy na podłoŜu
kredowym, urozmaicony w przełomie Wisły brzegami oraz licznymi parowami wciętymi
głęboko w less i kredę.
Za najbardziej charakterystyczny dla WyŜyny Lubelskiej uchodzi las dębowo - sosnowy z
berberysem. Zdegradowany w wyniku antropopresji zespół ten przekształca się w kwaśne
sośniny. Na lepszych glebach gliniastych, a takŜe w dolinach rzek i na zboczach występuje
las dębowo - grabowy.
Fitocenozy leśne w bliskim sąsiedztwie Zakładów Azotowych charakteryzują się
szczątkowym drzewostanem złoŜonym z pojedynczych sosen i licznymi brzozami w warstwie
podrostu. Prowadzone od kilkudziesięciu lat nasadzenia w lasach wokół Zakładów
Azotowych rekompensują częściowo ubytki drzewostanu związane z oddziaływaniem ZA.
Odsłonięte piaszczyste podłoŜe na wydmach, zrębach zupełnych lub poboczach dróg
porastają murawy piaskowe z panującą szczotlichą siwą. Na podłoŜu piaszczystym z
obecnością wapnia rozwijają się zbiorowiska z panującą strzęplicą siną.
Specyficzne fitocenozy synantropijne występują w bezpośrednim otoczeniu ZA na podłoŜu
piaszczystym z bardzo duŜym udziałem azotu pochodzącego z emisji. W zamierającym lesie
rozwijają się zbiorowiska zastępcze: zespół trzcinnika piaskowego i jeŜyn, zespół z panującą
nawłocią i zespół z wierzbówką kiprzycą. Na terenie odlesionym występują skupienia
18
szczególnie odpornych gatunków nitrofilnych: szarłatu, stokłosy łuskowatej, łubinu, starca
leśnego.
Na terenach przemysłowych występują zespoły rozległe płaty całkowicie pozbawione
roślinności.
Na terenie gminy, poza obszarem planu, występuje zróŜnicowanie gatunków zwierząt z
fauną charakterystyczną dla występujących tu zespołów leśnych, zbiorowisk wodnych i
przywodnych oraz gatunków charakterystycznych dla gospodarstw rolnych.
Do obiektów najbardziej oddziaływujących na środowisko w tym rejonie naleŜą ZA Puławy.
Zakłady Azotowe „Puławy" S.A. wytwarzają, przy zastosowaniu procesów chemicznych,
następujące, podstawowe produkty lub półprodukty:
• chemii organicznej: melaminę, cykloheksanon, kaprolaktam, siarczan
hydroksyloaminy, 32,5% roztwór mocznika,
• chemii nieorganicznej: amoniak, tlen, wodór, dwutlenek węgla, nadtlenek
wodoru, kwas siarkowy i oleum, kwas azotowy,
• nawozy sztuczne na bazie azotu: mocznik, saletrę amonową, roztwór
saletrzano- mocznikowy RSM, siarczan amonu.
Produkty i półprodukty wytwarzane są w instalacjach:
• amoniaku, tlenu, wodoru, ciekłego dwutlenku węgla i „suchego lodu",
naleŜących do Zakładu Amoniaku PAM w Pionie Agro PA,
• mocznika - linia o wydajności 1700/2000 Mg/dobę i 3 linie o wydajności 500
Mg/dobę wraz z instalacją Absorpcji Finalnej, ZatęŜania roztworu mocznika
800 Mg/dobę, melaminy - Instalacja Melaminy I, Instalacja Melaminy II i
Instalacja Melaminy III łącznie z instalacją odzysku melaminy MRU,
nadtlenku wodoru - instalacja Nadtlenku Wodoru, 32,5% roztworu mocznika,
naleŜących do Zakładu Melaminy PCM w Pionie Chemia PC,
• cykloheksanonu,
kaprolaktamu,
siarczanu
amonu,
siarczanu
hydroksyloaminy, kwasu siarkowego i oleum, naleŜących do Zakładu
Kaprolaktamu PCK w Pionie Chemia PC,
• amoniaku, kwasu azotowego, saletry amonowej i roztworu saletrzanomocznikowego RSM, naleŜących do Zakładu Nawozów PAN w Pionie Agro
PA.
Zakłady Azotowe „Puławy" S.A. eksploatują elektrociepłownię zakładową, instalację do
spalania paliw o mocy nominalnej większej od 50 MW.
Elektrociepłownia wytwarza ciepło i energię elektryczną na potrzeby własne Zakładów oraz
energię cieplną dla potrzeb miasta Puławy.
Instalacja Elektrociepłowni Zakładów Azotowych „Puławy" w Puławach zaliczana jest do
kategorii instalacji w przemyśle energetycznym do spalania paliw o mocy nominalnej ponad
50 MWt, których eksploatacja wymaga uzyskania pozwolenia zintegrowanego.
Główne produkty wytwarzane w instalacjach Zakładów Azotowych „Puławy" S.A.
Produkty nawozowe
W Zakładach Azotowych „Puławy" S.A. produkowane są jednoskładnikowe nawozy azotowe:
mocznik, saletra amonowa, roztwór saletrzano-mocznikowy RSM i siarczan amonu. Mocznik
nawozowy uzyskiwany jest przez syntezę amoniaku z dwutlenkiem węgla. Stosowany jest
jako nawóz uniwersalny oraz jako dodatek do pasz. Znajduje równieŜ zastosowanie do
wytwarzania Ŝywic, klejów, środków farmaceutycznych.
Saletra amonowa otrzymywana jest przez neutralizację kwasu azotowego amoniakiem.
Roztwór saletrzano-mocznikowy RSM jest nawozem azotowym w formie roztworu wodnego,
produkowanym w trzech rodzajach o róŜnych zawartościach azotu. Siarczan amonu jest
produktem ubocznym w procesie wytwarzania kaprolaktamu. Stosowany jest jako nawóz
przedsiewny o powolnym działaniu, uzupełnia niedobory siarki w glebie. Stosowany jest
równieŜ jako produkt techniczny w przemysłach garbarskim, spoŜywczym, kosmetycznym.
19
Produkty nienawozowe (chemikalia)
Zakłady Azotowe „Puławy" S.A. produkują melaminę, nadtlenek wodoru, kaprolaktam oraz
ciekły dwutlenek węgla.
Melamina jest produktem otrzymywanym w procesie termicznego rozkładu mocznika do
kwasu izocyjanowego, a następnie jego konwersji do melaminy. Wykorzystywana jest do
wyrobu Ŝywic syntetycznych w Polsce stosowanych przy wytwarzaniu laminatów
dekoracyjnych i płyt drewnopochodnych dla przemysłu meblarskiego oraz do produkcji
klejów, farb i lakierów.
Kaprolaktam jest produktem stosowanym do produkcji tworzywa poliamidowego, które z
kolei przerabiane jest na przędzę tekstylną, techniczną oraz do wytwarzania róŜnych
artykułów technicznych i przemysłowych. Jest uŜywany głównie do produkcji włókien i
tworzyw poliamidowych wykorzystywanych w przemysłach: tekstylnym, samochodowym,
elektronicznym i elektrotechnicznym.
Nadtlenek wodoru stosowany jest jako wybielacz głównie w przemyśle celulozowopapierniczym oraz w przemyśle włókienniczym, a takŜe jako środek bakteriobójczy,
czyszczący, do produkcji kosmetyków, w technice wojskowej.
Ciekły dwutlenek węgla jest produktem uzyskiwanym w procesach oczyszczania i skraplania
gazowego dwutlenku węgla, który jest produktem ubocznym ze spalania metanu. Jest
stosowany w przemyśle spoŜywczym (napoje gazowane), do mroŜenia produktów
spoŜywczych, w procesie ekstrakcji chmielu, do spawania i do celów gaśniczych.
Półprodukty oraz inne produkty
Pozostałymi produktami i półproduktami Zakładów Azotowych „Puławy" S.A. są: roztwór
mocznika, kwas azotowy, kwas siarkowy, saletra amonowa w roztworze, stały dwutlenek
węgla (suchy lód), amoniak w butlach, folia i worki polietylenowe, cykloheksanon, siarczan
hydroksyloaminy, azot ciekły, wodór, woda amoniakalna i 32,5% roztwór mocznika.
W Zakładzie Amoniaku PAM nie występują specjalne systemy do oczyszczania gazów
odlotowych oraz ścieków. Ochrona środowiska realizowana jest poprzez stały nadzór słuŜb
eksploatacyjnych nad utrzymaniem prawidłowych parametrów pracy urządzeń i aparatury.
Parametry pracy rejestrowane są na bieŜąco w komputerowym systemie DCS. Nie
występuje oddziaływanie transgraniczne.
Zakład Melaminy PCM
Metody ochrony powietrza.
Ochronę atmosfery zapewnia stosowanie następujących metod i technik:
- z Wydziału Mocznika PCM1, jak i Wydziału Melaminy PCM2, powietrze i gazy
odlotowe zawierające amoniak - przed wydmuchem do atmosfery - oczyszczane są
w skruberach, a odzyskany amoniak zawracany jest do procesu,
- powietrze z wieŜy granulacyjnej mocznika, oczyszczane jest w skruberach odpylania,
wyposaŜonych w podwójne układy zraszania oraz specjalne teflonowo-stalowe
demistery. Osiągany jest następujący stopień oczyszczania powietrza: do 10 mg/Nm3
zawartości amoniaku oraz do 55 mg/Nm zawartości pyłów mocznika.
- w instalacjach Melamin, produkty uboczne, którymi są: amoniak (Melamina I) oraz
roztwór karbaminianu (Melamina II i III), zawracane są do ponownego przerobu na
instalacjach Mocznika,
- w instalacjach Melaminy II i III:
• wszystkie zawory bezpieczeństwa zrzucające strumienie zawierające amoniak w
postaci roztworu lub oparów, są podłączone do skrubera wydmuchów, w którym
są przemywane wodą dla uniknięcia przedostawania się amoniaku do atmosfery,
• w układach do ogrzewania soli i dowthermu stosowane są niskoemisyjne palniki
do spalania gazu ziemnego, a część energii jest odzyskiwana do podgrzewania
powietrza wlotowego do spalania,
• układy filtrów tkaninowych powietrza, zabudowane na wylocie z transportu
pneumatycznego melaminy do silosów, pozwalają ograniczać emisję pyłów PM10
do oczekiwanej wartości 10 mg/Nm3,
• zastosowano hermetyzację miejsc pyłotwórczych.
- w instalacji Nadtlenku Wodoru:
20
•
do oczyszczania strumieni odwietrzeń i wydmuchów od rozpuszczalników
organicznych
zastosowano
adsorbery
ze
złoŜem
ceramiczno
węglowym,posiadające następujące sprawności oczyszczania:
- układ X -1511 A(B) w sekcji utleniania - 99,05%,
- układ X - 1127 A(B) na sieci azotu - 99%.
Metody ochrony środowiska wodnego.
Ochronę środowiska wodnego zapewnia stosowanie następujących metod i technik:
- ścieki technologiczne są zawracane do procesów produkcyjnych, gdzie są
przetwarzane, przerabiane i/lub zagospodarowane. W instalacji Mocznika 1700/2000
Mg/dobę i instalacji 500 Mg/dobę ścieki technologiczne poddawane są oczyszczaniu w
Sekcjach Hydrolizy i Destylacji, a w instalacjach: Melaminy II i III, odpowiednio w
hydrolizerze R-6010 i kolumnie destylacyjnej ścieków C-6010 (Melamina II) oraz w
hydrolizerze R- 6110 i kolumnie destylacyjnej C-6110 (Melamina III).
- odzyskane kondensaty stosowane są do uzupełnienia obiegów wody chłodniczej.
- wszystkie urządzenia i instalacje, które są potencjalnym źródłem ścieków
przemysłowych zlokalizowano na szczelnych tacach lub posadzkach z wykładziną
chemoutwardzalną.
- ścieki pochodzące z opadów deszczu (z pierwszych 15 min. opadu), z mycia
posadzek, ewentualnych wycieków i inne, które dostaną się na tacę, będą
odprowadzane siecią kanałów do zbiorników podziemnych:
- V-A1 - w instalacji Mocznika 1700/2000 Mg/dobę,
- V-A2 - w instalacji zatęŜania na liniach 500 Mg/dobę
- D-138 w instalacji Melaminy II,
- D-238 w instalacji Melaminy III, gdzie poddawane są kontroli analitycznej na
zawartość azotu,
- ścieki spełniające wymaganie zawartości azotu ogólnego - maks. 40 mgN/dm3, są
odprowadzane do układu kanalizacji opadowej, a w przypadku wystąpienia wyŜszych
stęŜeń azotu ogólnego, są odprowadzane poprzez kanalizację przemysłową do
Centralnej Oczyszczalni Ścieków Z.A. „Puławy" S.A., skąd z innymi ściekami z
Zakładów odprowadzane są kanałem zrzutowym do rzeki Wisły.
- w Instalacji Odzysku Melaminy - MRU przeróbce poddawane będą roztwory
macierzyste wytworzone w instalacji Melaminy II i III, w celu odzysku melaminy
zawartej w tych strumieniach, za pomocą technologii Ultrafiltracji.
- w/w instalacji przewiduje się takŜe przeróbkę kondensatów wytworzonych w węzłach
zatęŜania mocznika instalacji Melaminy II, Melaminy III oraz kondensatu
wyprodukowanego w instalacji Melaminy I, w celu usunięcia zawartego w tych
strumieniach amoniaku, mocznika i dwutlenku węgla.
- ścieki technologiczne z Instalacji Nadtlenku Wodoru oczyszczane są w Biologicznej
Oczyszczalni Ścieków naleŜącej do Zakładu Kaprolaktamu PCK.
- instalacje zlokalizowane są na szczelnych tacach, skąd ewentualne wycieki są
zbierane w zbiornikach spustów i zawracane do ponownego przerobu w procesach
technologicznych, natomiast ścieki z mycia instalacji odprowadzane są do kanalizacji
przemysłowej, a następnie do Centralnej Oczyszczalni Ścieków Przemysłowych w Z.A.
„Puławy" S.A.
Zakład Kaprolaktamu PCK
Ochronę środowiska wodnego zapewnia stosowanie następujących metod i technik:
• Oczyszczanie ścieków technologicznych z całego Zakładu Kaprolaktamu PCK w
Biologicznej Oczyszczalni Ścieków BOŚ metodą osadu czynnego z jednoczesnym
usuwaniem związków azotu. Osiągana sprawność wyraŜona jako ChZT (oznaczane
metodą dwuchromianową) wynosi ok. 95,5%.
• Instalacje wyposaŜone są w zbiorniki ścieków oraz neutralizator ścieków.
21
•
•
•
•
•
Oddzielona ze ścieków warstwa organiczna, razem z innymi pozostałościami z
przerobu ropy naftowej stanowi paliwo dla Zakładu Elektrociepłowni PEC Z.A.
„Puławy" S.A..
Spusty ze wszystkich instalacji, poprzez zbiorniki spustów zawracane są do
ponownego przerobu.
Wycieki oraz ścieki z mycia aparatury gromadzące się na tacach pod instalacjami,
odprowadzane są do oczyszczalni w Biologicznej Oczyszczalni Ścieków.
Prowadzona jest kontrola analityczna ścieków gromadzonych w zbiornikach ścieków.
Kondensaty procesowe zagospodarowane są w instalacjach jako ciecz absorpcyjna.
Zakład Nawozów PAN
Ochronę atmosfery zapewnia zastosowanie następujących metod i technik:
W Wydziale Kwasu Azotowego PAN2 gazy odlotowe z linii 1,2 i 3 oczyszczane są od
tlenków azotu w instalacji selektywnej katalitycznej redukcji przy uŜyciu amoniaku i w
obecności katalizatora wanadowego firmy RHODIA. W przeliczeniu na NO2, uzyskuje się
obniŜenie zawartości tlenków azotu z poziomu 1 700 ppm obj. do poziomu 50-130 ppm obj.
(odpowiednio: zima - lato).
W Wydziale Kwasu Azotowego PAN2, w linii nr 4 gazy odlotowe oczyszczane są od tlenków
azotu metodą specjalnego natlenienia czystym tlenem roztworu absorpcyjnego, celem
zwiększenia stopnia przereagowania NO do NO2, a tym samym zwiększenia stopnia
rozpuszczenia tlenków azotu w procesie absorpcji. Jest to metoda oczyszczania poprzez
odzysk produktu. W procesie natlenienia uzyskuje się obniŜenie NO2 z poziomu 1 700 ppm
obj. do poziomu 600^ 800 ppm obj.
W ramach projektu Wspólnych WdroŜeń (ang. Joint Implementation) na instalacji Kwasu
Azotowego na linii 1,2,3 i 4 zamontowano selektywny katalizator rozkładu N2O tuŜ poniŜej
siatek platynowych i wychwytujących, w reaktorze katalitycznym, w strefie wysokiej
temperatury reaktora (między 860 a 910°C). Jest to wtórna (drugorz ędowa) metoda
obniŜenia poziomu emisji N2O. Kosze podtrzymujące katalizator, zamontowane w kaŜdym
reaktorze, są napełnione katalizatorem rozkładu N2O firmy BASF o nazwie „O3- 85
Extrudated Stars 6mm". Przy pomocy tego katalizatora stęŜenie N2O w gazie resztkowym
moŜna obniŜyć od około 1000-1400 ppmv do wartości poniŜej 300 ppmv.
W Wydziale Saletry i RSM PAN3, do oczyszczania powietrza po wieŜach granulacyjnych nr
1 i 2 zastosowana jest mokra metoda odpylania. Proces prowadzony jest w układzie
skruberów z systemem podwójnego zraszania i specjalnymi demisterami amerykańskiej
firmy BECO Eng. Co., o duŜym rozwinięciu i zagęszczeniu powierzchni odkraplania.
Uzyskuje się następuj ący stopień oczyszczania powietrza odlotowego:
zawartość amoniaku: 44 mg/Nm3,
zawartość pyłów saletry amonowej: 81 mg/ Nm .
W Wydziale Saletry i RSM PAN3, do oczyszczania powietrza po chłodziarkach fluidalnych
granulowanego produktu, zastosowano baterie wysoko sprawnych cyklonów. Uzyskuje się
stopień oczyszczenia powietrza do zawartości: około 16 mg/Nm3 amoniaku i około 15
mg/Nm pyłów saletry amonowej."
Metody ochrony środowiska wodnego.
Kondensaty procesowe są zagospodarowywane na Wydziałach.
Wszystkie urządzenia i instalacje, które są potencjalnym źródłem ścieków przemysłowych
zlokalizowano na szczelnych tacach lub posadzkach z wykładziną chemoutwardzalną.
Nadmiarowe kondensaty procesowe w Wydziale Saletry i RSM PAN3 są oczyszczane od
związków azotowych w instalacji odwróconej osmozy, wybudowanej w oparciu o proces
niemieckiej firmy UWATECH. Jest to metoda oczyszczania poprzez odzysk produktu.
Osiągana sprawność procesu jest na poziomie 99%. Oczyszczony kondensat jest
zagospodarowywany: jako woda do zraszania skruberów w instalacji odpylania wieŜ
granulacyjnych oraz do uzupełnienia obiegu wody chłodzącej.
Zakład Elektrociepłowni PEC
Metody ochrony powietrza
Ochronę atmosfery zapewnia stosowanie następujących metod i technik:
Spalanie węgla kamiennego o moŜliwie niskiej zawartości siarki (około 0,80% siarki
22
całkowitej).
- Współspalanie węgla z MEAKiem - półproduktem z procesu wytwarzania
cykloheksanonu, będącym pozostałością z przerobu benzenu (ropy naftowej).
Uzyskuje się obniŜenie emisji SO2 o około 11%.
- Zapobieganie powstawaniu tlenków azotu w komorze paleniskowej poprzez
zastosowanie tzw. „wiru niskoemisyjnego", jako techniki spalania węgla.
- Usuwanie pyłów ze spalin w elektrofiltrach do poziomu stęŜeń 100 mg/ Nm3
Metody ochrony środowiska wodnego
W Zakładzie Elektrociepłowni PEC zastosowane są następuj ące metody:
- Oczyszczanie odpadowych wód poprzez sedymentacj ę cząstek stałych w
poszczególnych kwaterach składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne i
obojętnych
- Uśrednianie, neutralizację chemiczną oraz biodegradację ścieków przemysłowych w
Centralnej Oczyszczalni Ścieków (COŚP)
- Efekt oczyszczania jest następujący:
- ChZT - redukcja 10 - 30 %,
- zawiesina - redukcja 90 - 95 %,
- oleje - redukcja 90 - 92 %.
- Oczyszczanie biologiczne ścieków fekalnych w Biologicznej Oczyszczalni Ścieków
Fekalnych. Efekt oczyszczania: redukcja BZT5 i zawiesiny wynosi: 92 - 95 %.
Zakład Logistyki PL
Ochronę atmosfery zapewnia stosowanie następuj ących metod i technik:
- Pakowaczki melaminy 40A1101, 40A1102A/B (3 sztuki) podłączone są do filtrów
tkaninowych pulsacyjnych, które usuwają pyły melaminy ze sprawnością ok. 98 %.
Zgodnie z obwiązującym Pozwoleniem Zintegrowanym dla ZA „Puławy”:
Dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń odprowadzanych z zakładu po zbiorniku
- stawie III° biologicznego oczyszczania:
- Zawiesiny ogólne
70
mg/l
- bzt5
25
mgO2/l
- ChZT
125
mgO2/l
- Azot ogólny
40
mgN/l - w
- Azot ogólny
30
mgN/l - w
- Fosfor ogólny
10
mgP/l
- Chlorki
1 000
mgCl/l
- Siarczany
500
mgSO4 /l
- śelazo ogólne
10
mgFe/l
- Miedź
0,5
mgCu/l
- Substancje ekstrahujące się eterem
50
mg/l
naftowym
- Odczyn pH
6,5 - 9,0
- Arsen
0,1
23
mg As/l
- Cynk
2,0
mg Zn/l
- Chrom ogólny
0,5
mg Chr/l
Ustala się następujące ilości odpadów niebezpiecznych dopuszczonych do wytworzenia w
ciągu roku:
Lp.
Rodzaj odpadu
Kod
odpadu
Ilość wytworzonych
odpadów [Mg/rok]
1.
Kwas azotowy i azotawy
060105
20,0
2.
Inne pozostałości podestylacyjne i poreakcyjne
070108
20,0
3.
Inne zuŜyte sorbenty i osady pofiltracyjne
070110
40,0
4.
Odpady farb i lakierów zawierających rozpuszczalniki
organiczne lub inne substancje niebezpieczne
080111
0,5
5.
Wodne roztwory wywoływaczy i aktywatorów
090101
1,0
6.
Roztwory utrwalaczy
090104
1,0
7.
Przeterminowane odczynniki fotograficzne
090180
0,2
8.
Uwodnione szlamy z czyszczenia
substancje niebezpieczne
zawierające
100122
100,0
9.
Emulsje
olejowe
chlorowcoorganicznych
związków
130105
120,0
10.
Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i
niezawierające związków chlorowcoorganicznych
smarowe
130205
400,0
11.
Syntetyczne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe
130206
10,0
12.
Oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe łatwo ulegające
biodegradacji
130207
10,0
13.
Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe
130208
10,0
14.
Mineralne oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory oraz
nośniki
ciepła
niezawierające
związków
chlorowcoorganicznych
130307
10,0
15.
Syntetyczne oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory
oraz nośniki ciepła inne niŜ wymienione w 130301
130308
1,0
16.
Inne rozpuszczalniki lub mieszaniny rozpuszczalników
140603
30,0
17.
Opakowania
zawierające
pozostałości
substancji
niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami
ochrony roślin I i II klasy toksyczności - bardzo toksyczne i
toksyczne)
150110
10,0
kotłów
niezawierające
24
18.
Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym filtry olejowe nie ujęte w
innych grupach), tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i
ubrania
ochronne
zanieczyszczone
substancjami
niebezpiecznymi (np. PCB)
150202
80,0
19.
Filtry olejowe
160107
0,1
20.
ZuŜyte urządzenia zawierające freony, HCFC, HFC
160211
10,0
21
ZuŜyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne
niŜ wymienione w 160209 do 160212
160213
20,0
22.
Niebezpieczne elementy lub części składowe usunięte ze
zuŜytych urządzeń
160215
5,0
23
Nieorganiczne odpady zawierające substancje niebezpieczne
160303
50,0
24.
Organiczne odpady zawierające substancje niebezpieczne
160305
40,0
25.
Gazy w pojemnikach (w tym halony) zawierające substancje
niebezpieczne
160504
5,0
26.
Chemikalia laboratoryjne i analityczne (np. odczynniki
chemiczne) zawierające substancje niebezpieczne, w tym
mieszaniny chemikaliów laboratoryjnych i analitycznych
160506
2,0
27.
ZuŜyte nieorganiczne chemikalia zawierające substancje
niebezpieczne (np. przeterminowane odczynniki chemiczne)
160507
200,0
28.
ZuŜyte organiczne chemikalia zawierające substancje
niebezpieczne (np. przeterminowane odczynniki chemiczne)
160508
5,0
29.
Baterie i akumulatory ołowiowe
160601
35,0
30.
Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe
160602
10,0
31.
Selektywnie gromadzony elektrolit z baterii i akumulatorów
160606
20,0
32.
Odpady zawierające ropę naftową lub jej produkty
160708
270,0
33.
Odpady zawierające inne substancje niebezpieczne
160709
160,0
34.
ZuŜyte katalizatory zawierające niebezpieczne metale przej
ściowe lub ich niebezpieczne związki
160802
250,0
35.
Kable zawierające ropę naftową, smołę i inne substancje
niebezpieczne
170410
5,0
36.
Gleba i ziemia zawierająca substancje niebezpieczne (np.
PCB)
170503
200,0
37.
Materiały izolacyjne zawierające azbest
170601
10,0
38.
Materiały konstrukcyjne zawierające azbest
170605
12940 m
39.
Odpady niebezpieczne zestalone
190306
20,0
25
2
40.
Inne odpady z budowy, remontów i demontaŜu (w tym
odpady zmieszane) zawierające substancje niebezpieczne
170903
30,0
41.
Tłuszcze i mieszaniny olejów z separacji olej/woda inne niŜ
wymienione w 190809
190810
100,0
42.
Szlamy zawierające substancje niebezpieczne z innego niŜ
biologiczne oczyszczanie ścieków przemysłowych
190813
100,0
II.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU
WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I
INNE
PROBLEMY
ŚRODOWISKA
ZOSTAŁY
UWZGLĘDNIONE
PODCZAS
OPRACOWYWANIA DOKUMENTU
Ochrona środowiska na szczeblu międzynarodowym i wspólnotowym realizowana jest
w Polsce między innymi poprzez wprowadzanie w Ŝycie odpowiednich aktów prawnych,
w tym ustaw i rozporządzeń. Za jedną z najwaŜniejszych naleŜy uznać ustawę
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko na podstawie, której sporządzona została niniejsza prognoza. Ustawa ta jest
wynikiem
wieloletnich
dyskusji
i
ustaleń
na
szczeblu
międzynarodowym.
JuŜ Konwencja o RóŜnorodności Biologicznej sporządzona w Rio de Janeiro w czerwcu
1992 r. wprowadza odpowiednie procedury wymagające wykonania oceny oddziaływania na
środowisko projektów, które mogą mieć znaczenie dla róŜnorodności biologicznej.
Szczególną wagę ma aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym ujęty w Polityce
Ekologicznej Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. W jego świetle
projekt planu powinien kształtować ład przestrzenny pozwalając jednocześnie
na prowadzenie racjonalnej gospodarki. Przez ład przestrzenny naleŜy rozumieć sposób
ukształtowania przestrzeni tworzący harmonijną całość. Nie naleŜy przy tym zapominać
o zasadzie zrównowaŜonego rozwoju, o której mówi Konstytucja RP w artykule 5
– „Rzeczpospolita Polska (...) zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą
zrównowaŜonego rozwoju”. Pojęcie zrównowaŜonego rozwoju moŜe być róŜnie definiowane.
Generalnie zasada zrównowaŜonego rozwoju w planowaniu przestrzennym powinna
przejawiać się dąŜeniem do takiego zagospodarowania, które z jednej strony ochroni zasoby
środowiska,
a
z
drugiej
zapewni
dalszy
rozwój
danego
obszaru.
Nie zawsze pełna realizacja załoŜeń tej idei, szczególnie na niewielkich analizowanych
obszarach, jest moŜliwa. Niekiedy wyŜszość nad aspektami środowiskowymi biorą potrzeby
społeczno-gospodarcze i odwrotnie.
RównieŜ w Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju nacisk połoŜony jest na ideę
zrównowaŜonego rozwoju, przy czym „koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju
przyjmuje takie rozumienie przyrody, które polega na stopniowym ograniczaniu tempa
tworzenia nowych obszarów chronionych oraz upowszechnianiu rozwoju form ochrony
przyrody, związanych z uŜytkowaniem terenu zgodnym z celami ekologicznymi,
uwzględniających róŜne formy własności ziemi i róŜne metody zarządzania”.
Koncepcja przedmiotowa sięga korzeniami do innego dokumentu ustalonego na szczeblu
unijnym - ZrównowaŜona Europa dla lepszego świata: Strategia zrównowaŜonego rozwoju
dla Unii Europejskiej. Dokument ten został przyjęty na szczycie Rady Europy
w Goeteborgu w 2001 r., a podstawowe jego załoŜenia dotyczą czterech celów
strategicznych:
• ograniczenia zmian klimatycznych i wzrostu znaczenia „zielonej” energii,
• wzrostu bezpieczeństwa zdrowotnego,
• usprawnienia systemu transportowego i gospodarowania przestrzenią,
• odpowiedzialnego gospodarowania zasobami naturalnymi.
NajwaŜniejszymi ustaleniami w zakresie ochrony środowiska na szczeblu państw
członkowskich są dyrektywy, wśród których jako najwaŜniejsze naleŜy wymienić:
26
•
dyrektywę Rady 79/40/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich
ptaków ze zmianami (Dyrektywa Ptasia);
• dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dyrektywa Siedliskowa).
Obie dyrektywy są podstawą prawną tworzenia sieci NATURA 2000, której celem jest
zachowanie zagroŜonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin
i zwierząt w skali Europy.
Oprócz ww. aktów prawnych na uwagę zasługują takŜe:
• dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/42/WE z 27 czerwca 2001 r. w
sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko;
• dyrektywa Rady nr 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków
wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko
naturalne.
Elementem ochrony środowiska jest równieŜ kształtowanie i zachowanie cennych struktur
krajobrazu. Przejawem znaczenia i roli tych działań są zapisy zawarte w Europejskiej
Konwencji Krajobrazowej Rady Europy z 2001 roku, która zobowiązuje kraje Europy do
ochrony oraz właściwego gospodarowania i planowania krajobrazów.
Analizowany projektu planu nie leŜy w obrębie Ŝadnego obszaru naturowego ani w jego
bezpośrednim sąsiedztwie.
Zapisy wymienionych dyrektyw zostały uwzględnione i niejako „skonsumowane” przez
stanowiącą podstawę niniejszej prognozy ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku i
jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko.
Analizowany projekt planu stara się realizować zasadę zrównowaŜonego rozwoju oraz
kształtować ład przestrzenny. Pełne uzyskanie zamierzonego celu moŜe być bardzo trudne
do uzyskania na skutek dość niewielkiej powierzchni planu, istniejącego juŜ jego otoczeniu
zagospodarowania oraz często sprzecznych oczekiwań i dąŜeń mieszkańców. Pomimo
wszystko cele ochrony środowiska na szczeblach międzynarodowym i krajowym zostały tu
uwzględnione. Uwidacznia się to w próbie zapisania jak najbardziej racjonalnych zasad
kształtowania przestrzeni, zachowujących najcenniejsze przyrodniczo elementy oraz
powiązania ekologiczne.
III. UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
DO ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
I
KULTUROWEGO
1. Uwarunkowania ekofizjograficzne
- dostosowanie form uŜytkowania terenu do istniejącej rzeźby,
- zalesianie, zadrzewianie bądź zakrzewianie terenów szczególnie naraŜonych na erozje
wietrzną,
- szczególna ochrona obszarów przywodnych, obejmująca zakaz wprowadzania nowych
form uŜytkowania terenu skutkujących zmianą stosunków wodnych,
- rozwój zabudowy usługowej i przemysłowej tylko pod warunkiem podłączenia do
kanalizacji,
- kontrolowane i ukierunkowane korzystanie z lasów,
- bezwzględna ochrona unikalnych zespołów roślinności,
- budowa pod drogami o nawierzchni utwardzonej systemu tuneli umoŜliwiających
migrację drobnych zwierząt,
- kształtowanie struktury funkcjonalno-przestrzennej wydobywającej istniejące walory
przyrodnicze i krajobrazowe,
- respektowanie ograniczeń wynikających z prawnej ochrony terenów podlegających tej
ochronie,
- powstrzymanie się od działań mogących pogorszyć warunki środowiska,
- konsekwentne ograniczanie emisji zanieczyszczeń i uciąŜliwości związanych z
obecnością Zakładów Azotowych,
- rewitalizacja terenów zdegradowanych,
27
-
utrzymanie izolacji przestrzennej terenów i obiektów przemysłowych oraz
komunikacyjnych,
ochrona i racjonalne uŜytkowanie środowiska przyrodniczego, ochrona bioróŜnorodności,
dostosowanie przeznaczenia i uŜytkowania terenów do potencjału przyrodniczego
środowiska,
kształtowanie funkcjonalnych układów przestrzennych nowej zabudowy o wysokim
standardzie obiektów i otoczenia.
2. Uwarunkowania wynikające z dokumentów strategicznych gminy Puławy
Uwarunkowania wynikające z Programu Ochrony Środowiska gminy miasta Puławy
1. Poprawa jakości środowiska przyrodniczego i ładu przestrzennego
1.1.Ochrona stanu środowiska przyrodniczego (lub zachowanie zasobów róŜnorodności
biologicznej)
1.2.Kształtowanie ładu przestrzennego
1.3.Rozwój systemów przyrodniczych
2. Poprawa jakości wód powierzchniowych i wód podziemnych
2.1.Racjonalna gospodarka wodami głębinowymi i powierzchniowymi
2.2.Ograniczanie zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych i
podziemnych
3. Ochrona powierzchni ziemi
3.1.Eliminowanie zanieczyszczeń gleby i ziemi
3.2.Optymalizacja systemu gospodarki odpadami
4. Poprawa jakości powietrza
4.1.Ograniczenie emisji komunikacyjnej
4.2.Ograniczenie emisji przemysłowych
4.3.Ograniczenie niskiej emisji
4.4.Wykorzystanie alternatywnych źródeł energii
5. Poprawa tła akustycznego
5.1.Zmniejszenie uciąŜliwości akustycznych występujących na terenie miasta
6.Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców przed skutkami nadzwyczajnych zagroŜeń
6.1. Ograniczanie zagroŜenia mieszkańców Puław związanych ze skutkami katastrof
naturalnych i zagroŜeń cywilizacyjnych
7. Podniesienie atrakcyjności turystyczno-rekreacyjnej miasta przy uwzględnieniu
dziedzictwa przyrodniczo - kulturowego
7.1.Rozwój funkcji rekreacyjno – turystycznych w zgodzie z wymogami ekologicznymi
Uwarunkowania wynikające ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrzennego gminy miasta Puławy
Ochrona zasobów środowiska przyrodniczego jest szansa i środkiem jakościowego rozwoju
Puław . Za główne kierunki działań w tym zakresie uznaje się ochronę obszarów i obiektów o
najwyŜszych walorach przyrodniczych, objętych ochroną prawną (poza obszarem planu).
Dotyczy to:
• obszaru Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (Sieci Natura 2000) : Dom Dziecka w
Puławach (poza obszarem planu),
• udokumentowanych stanowisk cennych gatunków roślin i zwierząt;
Objęcie ochroną bardzo cennych elementów środowiska przyrodniczego, to ochrona:
• zbiorowisk leśnych,
Ponadto za konieczne inne kierunki działań uznaje się:
28
•
•
•
sukcesywne eliminowanie źródeł zanieczyszczeń środowiska drogą likwidacji bądź
restrukturyzacji obiektów uciąŜliwych, zmian technologii produkcji, przejścia na
nieuciąŜliwe systemy grzewcze itp.
ochronę i kształtowanie krajobrazu przyrodniczego przez tworzenie warunków do
maksymalnie zbliŜonego do naturalnego funkcjonowania układów przyrodniczych we
wzajemnych powiązaniach ekologiczno-przestrzennych i racjonalną gospodarkę
zasobami przyrody uwzględniającą zaleŜności i powiązania zachodzące w całym
środowisku przyrodniczym pomiędzy jego poszczególnymi elementami składowymi.
określenie zasad gospodarczego funkcjonowania terenów chronionych w taki sposób,
aby nie następowała degradacja mechanizmów równowagi ekologicznej oraz
dewastacja walorów krajobrazowych.
3. Uwarunkowania wynikające z przepisów szczegółowych, w tym z ochrony obszarów
i obiektów objętych odrębnym statusem prawnym
W niewielkiej odległości na południe (nieco ponad 0,5 km) znajduje się Obszar Natura 2000 specjalny obszar ochrony siedlisk PLH060055 „Puławy”.
Obszar o powierzchni 1157 ha, został zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej.
Jest to kolonia nocków duŜych, która zajmuje strych budynku, w którym znajduje się Dom
Dziecka. Obszar obejmuje równieŜ Ŝerowisko nietoperzy. Zgodnie z Kryteriami wyboru
schronień nietoperzy do ochrony w ramach polskiej części sieci Natura 2000, obiekt uzyskał
17 punktów, co daje podstawy do włączenia go do sieci Natura 2000. Na terenie obszaru
znajduje się kolonia rozrodcza gatunku nietoperzy z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej.
Największa kolonia nocka w woj. lubelskim. Do najpowaŜniejszych zagroŜeń dla nietoperzy
naleŜą: uszczelnianie wlotów do kryjówek, remonty i przebudowa schronień, szczególnie w
okresie ich rozrodu, wykorzystanie toksycznych środków ochrony drewna i nadmierne
udostępnianie turystyczne kryjówek.
Ponad to na terenach leśnych mogą występować stanowiska cennych gatunków roślin i
zwierząt (kalina koralowa, bez koralowy, konwalia, narecznica samcza, trześlica, wawrzynek
wilczełyko, marzanka wonna, kopytnik, lilia złotogłów).
IV. CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
1. Główne cele planu
Nadrzędnym celem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest ochrona
i kształtowanie ładu przestrzennego oraz ponadlokanych i lokalnych interesów publicznych w
zakresie komunikacji, inŜynierii i ochrony środowiska. Ponadto zadaniem planu jest regulacja
działali inwestycyjnych na obszarze objętym planem, oraz określenie zasady wzajemnych
powiązań funkcjonalnych i przestrzennych przy uwzględnieniu uwarunkowań środowiska i
istniejącego zainwestowania oraz wymogów zawartych w odrębnych przepisach.
Plan ustała zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego poprzez ustalenia
dotyczące kształtowania zabudowy oraz uporządkowania istniejących i wykształcenia
nowych przestrzeni publicznych. Plan uwzględnia i sankcjonuje istniejące obecnie
zagospodarowanie terenu i jednocześnie porządkuje oraz wprowadza szereg zapisów
mających zabezpieczyć stan środowiska oraz zrównowaŜyć oddziaływanie, co w
konsekwencji jest korzystne dla środowiska.
2. Przeznaczenie - funkcje terenów
Ustala się następujące przeznaczenie terenów objętych planem:
1) P/SM/U - tereny produkcji, składów i magazynów oraz usług;
2) U/KS – tereny usług i parkingów;
3) C - tereny urządzeń obsługi systemów ciepłowniczych - elektrociepłownia;
4) E - tereny urządzeń obsługi systemów elektroenergetycznych;
5) W - tereny urządzeń obsługi systemów wodociągowych;
6) TT - tereny urządzeń infrastruktury technicznej;
7) ZL – tereny lasów;
8) ZLD - tereny dolesień;
29
9) ZNn – tereny zieleni nieurządzonej;
10) KKT - tereny bocznic kolejowych i baz przeładunkowych;
11) KD - … – tereny dróg publicznych:
a)KD – Z – zbiorczych,
b)KD – L – lokalnych;
12) KS – tereny parkingów.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.1.ZL ustala się, Ŝe przeznaczeniem terenu są lasy.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) zakazuje się jakichkolwiek inwestycji budowlanych, w tym ogrodzeń, z zastrzeŜeniem
pkt.2;
2) dopuszcza się zachowanie istniejących i realizację nowych linii elektroenergetycznych,
zgodnie z przepisami odrębnymi;
3) zakazuje się uszczuplania powierzchni lasów, niszczenia oraz prowadzenia działań
osłabiających biologiczną odporność drzewostanu, z wyjątkiem działań wynikających z
pkt 2 oraz z wyjątkiem realizacji duktów leśnych;
4) obowiązuje prowadzenie racjonalnej gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych
zgodnie z planami urządzania lasów.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.2.ZLD ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
terenów są dolesienia.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) Zakazuje się jakichkolwiek inwestycji budowlanych, w tym ogrodzeń;
2) Ustala się zalesienie terenu.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.3.KKT ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
terenu są bocznice kolejowe i bazy przeładunkowe, stanowiące obsługę komunikacyjną
transportu kolejowego.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) zachowuje się istniejące bocznice kolejowe wraz z infrastrukturą je obsługującą, z
prawem do rozbudowy i przebudowy;
2) zakazuje się realizacji budynków;
3) dopuszcza się moŜliwość budowy wiat i zadaszeń ściśle powiązanych z przeznaczeniem
podstawowym terenu.
Ustala się następujące wskaźniki zagospodarowania terenu:
1) ustala się, Ŝe cały teren stanowi jedna działkę budowlaną;
2) wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej nie mniejszy niŜ 10%.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.4.P/SM/U ustala się, Ŝe przeznaczeniem
podstawowym terenów są tereny obiektów produkcyjnych, obiektów magazynowo składowych oraz usługowych.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) zachowuje się istniejąca zabudowę z prawem do rozbudowy, nadbudowy i przebudowy;
2) dopuszcza się realizację wielkogabarytowych obiektów składowo – magazynowych dla
obsługi przeładunku towarów z linii kolejowej Warszawa - Dorohusk na transport
samochodowy;
3) dopuszcza się realizację konstrukcji technologicznych, wieŜ chłodniczych, anten,
kominów, masztów oraz innych urządzeń niezbędnych do realizacji docelowego
przeznaczenia terenu;
4) dopuszcza się realizację obiektów administracyjno-biurowych;
5) dopuszcza się realizacje obiektów obsługi systemów inŜynieryjnych;
6) zakazuje się realizacji usług oświaty, usług słuŜby zdrowia i opieki społecznej z wyjątkiem
ewentualnych gabinetów lekarzy zakładowych wbudowanych w kubatury obiektów
administracyjnych.
Ustala się następujące wskaźniki i zasady kształtowania zabudowy:
1) powierzchnia działki budowlanej wg potrzeb technologicznych i inwestorskich;
2) wysokość zabudowy nie większa niŜ:
30
a) 20 m - dla zabudowy produkcyjnej (z wyjątkiem konstrukcji technologicznych, wieŜ
chłodniczych, anten, kominów, masztów dla których nie ustala się maksymalnej
wysokości),
b) 15 m - dla zabudowy usługowej, biurowej oraz magazynów i składów;
3) wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej nie mniejszy niŜ 10%;
4) na działkach zainwestowanych , na których niemoŜliwe jest osiągnięcie minimalnego
wskaźnika, dopuszcza się mniejszy udział powierzchni biologicznie czynnej;
5) wskaźnik powierzchni zabudowanej nie większy niŜ 90%.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.5.C ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
terenu są obiekty i urządzenia obsługi systemu ciepłowniczego - elektrociepłownia.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) zachowuje się istniejącą zabudowę, z prawem do rozbudowy, nadbudowy i przebudowy;
2) dopuszcza się realizację usług administracji towarzyszącej funkcji podstawowej;
3) dopuszcza się realizację konstrukcji technologicznych, wieŜ chłodniczych, anten,
kominów, masztów oraz innych urządzeń niezbędnych do realizacji docelowego
przeznaczenia terenu.
Ustala się następujące wskaźniki i zasady kształtowania zabudowy:
1) ustala się, Ŝe cały teren stanowi jedna działkę budowlaną,
2) wysokość zabudowy nie większa niŜ do 20 m;
3) wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej – nie określa się;
4) wskaźnik powierzchni zabudowanej nie większy niŜ 90%.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.6.E ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
terenu są obiekty obsługi systemu elektroenergetycznego i urządzenia elektroenergetyczne.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) zachowuje się istniejącą zabudowę, z prawem do rozbudowy, nadbudowy, przebudowy i
wymiany;
2) ustala się realizację obiektów systemu elektroenergetycznego i urządzeń
elektroenergetycznych;
3) dopuszcza się realizację usług administracji towarzyszącej funkcji podstawowej.
Ustala się następujące wskaźniki i zasady kształtowania zabudowy:
1) ustala się, Ŝe cały teren stanowi jedna działkę budowlaną;
2) wysokość zabudowy nie większa niŜ 20 m;
3) wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej – nie określa się;
4) wskaźnik powierzchni zabudowanej nie większy niŜ 90%.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.7.TT ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
terenu są tereny urządzeń infrastruktury technicznej.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) zachowuje się istniejące przewody i urządzenia infrastruktury technicznej, z prawem do
rozbudowy, nadbudowy, przebudowy i wymiany;
2) dopuszcza się realizację obiektów obsługi infrastruktury technicznej i parkingów.
Ustala się następujące wskaźniki i zasady kształtowania zabudowy:
1) ustala się, Ŝe cały teren stanowi jedną działkę budowlaną;
2) wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej nie mniejszy niŜ 10%.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.8.U/KS ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
terenu są usługi oraz parkingi dla samochodów osobowych i cięŜarowych.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) ustala się zachowanie obsługi komunikacyjnej ujęć wody oznaczonych symbolami
A1.9.W i A1.10.W od drogi 2.KD-Z, z moŜliwością zmiany geometrii przebiegu dróg.
2) dopuszcza się zachowanie istniejącego tranzytowego gazociągu wysokiego ciśnienia
oraz realizację nowego gazociągu wysokiego ciśnienia,
3) dopuszcza się zachowanie istniejących linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia;
4) powierzchnia nowo wydzielanej działki budowlanej nie mniejsza niŜ 3.000m2;
5) wysokość zabudowy nie większa niŜ 12 m;
31
6) wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej nie mniejszy niŜ 20%;
7) wskaźnik powierzchni zabudowanej nie większy niŜ 70% .
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.9.W ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
terenu są obiekty obsługi systemu wodociągowego – ujęcia wody.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) ustala się zachowanie obiektów obsługi systemu wodociągowego - ujęcia wody – z
prawem do przebudowy;
2) dopuszcza się realizację wszelkich obiektów i urządzeń niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania terenu.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.10.W ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
terenu są obiekty obsługi systemu wodociągowego – ujęcia wody.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) ustala się zachowanie obiektów obsługi systemu wodociągowego - ujęcia wody – z
prawem do przebudowy;
2) dopuszcza się realizację wszelkich obiektów i urządzeń niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania terenu.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.11.W ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
terenu są obiekty obsługi systemu wodociągowego – ujęcia wody.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) ustala się zachowanie obiektów obsługi systemu wodociągowego - ujęcia wody – z
prawem do przebudowy;
2) dopuszcza się realizację wszelkich obiektów i urządzeń niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania terenu.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.12.KS ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
terenu jest parking dla samochodów osobowych i cięŜarowych.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) dopuszcza się zachowanie istniejących linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia;
2) wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej nie mniejszy niŜ 30%.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.13.ZNn ustala się przeznaczenie oraz ochronę
terenów zieleni nieurządzonej.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) dopuszcza się zachowanie istniejących sieci infrastruktury technicznej, z prawem do
przebudowy;
2) zakazuje się realizacji jakichkolwiek obiektów budowlanych, w tym ogrodzeń;
3) ustala się ochronę istniejącej zieleni i jej obecnego charakteru, z dopuszczeniem działań
pielęgnacyjnych.
Dla terenu oznaczonego symbolem A1.14.KS ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
terenu jest parking dla samochodów osobowych i cięŜarowych.
Zasady zagospodarowania terenu:
1) dopuszcza się zachowanie istniejących linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia;
2) wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej nie mniejszy niŜ 30%;
Dla terenu oznaczonego symbolem 1.KD-Z ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
jest droga publiczna zbiorcza.
Dla terenu oznaczonego symbolem 2.KD-Z ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
jest droga publiczna zbiorcza.
Dla terenu oznaczonego symbolem 3.KD-Z ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
jest droga publiczna zbiorcza.
32
Dla terenu oznaczonego symbolem 4.KD-Z ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
jest droga publiczna zbiorcza.
Dla terenu oznaczonego symbolem 5.KD-L ustala się, Ŝe przeznaczeniem podstawowym
jest droga publiczna lokalna.
3. Ustalenia z zakresu ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego
Obowiązuje ochrona lasów, wskazanych na rysunku planu, zgodnie z przepisami odrębnymi;
Ustala się wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej zgodnie z ustaleniami szczegółowymi
dla terenów.
Wskazuje się szczególne uwarunkowania dla inwestowania i zagospodarowania na terenach
połoŜonych w zasięgu stref wymagających szczególnych warunków zagospodarowania, do
których naleŜą:
1) strefy
potencjalnego
szkodliwego
oddziaływania
napowietrznych
linii
elektroenergetycznych;
2) strefy zagroŜenia od gazociągu wysokiego ciśnienia.
Wskazuje się granice stref potencjalnego szkodliwego oddziaływania napowietrznych linii
elektroenergetycznych wysokiego napięcia wynoszące:
1) dla linii 400kV – 70 m, tj. po 35 m w obie strony od osi linii;
2) dla linii 220kV – 50 m, tj. po 25m w obie strony od osi linii;
3) dla linii 110kV – 40 m, tj. po 20 m w obie strony od osi linii
oznaczone na rysunku planu.
Na terenach połoŜonych w zasięgu w/w stref ustala się zakaz realizacji pomieszczeń
przeznaczonych na stały pobyt ludzi.
Ustala się strefę bezpieczeństwa od gazociągów wysokiego ciśnienia, wynoszącą 65 m.,
licząc od osi gazociągu.
W strefie, o której mowa w ust.5, zakazuje się lokalizacji:
1) w odległości mniejszej niŜ 25 m od osi gazociągu – wszelkiej zabudowy kubaturowej;
2) w odległości mniejszej niŜ 50 m od osi gazociągu – budynków produkcyjnych;
3) w odległości mniejszej niŜ 65 m od osi gazociągu – budynków uŜyteczności publicznej.
Dopuszcza się urządzanie parkingów nad gazociągiem, zgodnie z przepisami odrębnymi.
Dla gazociągów wysokiego ciśnienia wyznacza się strefy kontrolowane, których linie
środkowe pokrywają się z osiami gazociągów. Ich szerokość wynosi do 12 m, zgodnie z
przepisami odrębnymi.
W strefach kontrolowanych zakazuje się wznoszenia budynków, urządzania stałych składów
i magazynów oraz sadzenia drzew.
4. Ustalenia w zakresie infrastruktury technicznej
1. Ustala się zaopatrzenie obszaru objętego planem w wodę z sieci wodociągowej, w oparciu
o istniejące ujęcia wody połoŜone w i poza obszarem planu.
Dla terenów P/SM/U dopuszcza się realizację i zasilanie z własnych ujęć wody.
2. Ustala się objęcie systemem zbiorowej sieci kanalizacyjnej wszelkiej istniejącej i
projektowanej zabudowy oraz odprowadzania ścieków do zbiorowej oczyszczalni ścieków.
Dla terenów P/SM/U dopuszcza się odprowadzanie ścieków własnym, wewnętrznym
systemem.
Ustala się zakaz wprowadzania nieczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych lub do
gruntu oraz tworzenia i utrzymywania otwartych kanałów ściekowych.
3. Ustala się odprowadzanie wód deszczowych:
Ustala się odprowadzanie wód deszczowych z dróg publicznych, terenów usługowych,
składowo - magazynowych i parkingów siecią kanalizacji deszczowej do rowów
melioracyjnych, zbiorników retencyjnych lub studni chłonnych po podczyszczeniu;
Dopuszcza się retencję wód deszczowych w oparciu a urządzenia połoŜone poza granicą
planu, w tym w oparciu a naturalne odbiorniki wód deszczowych.
Nakazuje się odprowadzanie nadmiaru wód deszczowych, przekraczających swoją ilością
chłonność gruntu, do sieci kanalizacji deszczowej.
33
Obowiązuje wyposaŜenia instalacji słuŜących dla odprowadzania i zrzutów wód opadowych
w urządzenia podczyszczające, według przepisów odrębnych.
Obowiązuje kształtowanie powierzchni działek w sposób zabezpieczający sąsiednie tereny i
ulice przed spływem wód opadowych.
4. Ustala się zaopatrzenie w energię elektryczną wszystkich terenów zainwestowania w
oparciu a istniejące i projektowane stacje elektroenergetyczne SN/nn.
Dopuszcza się zachowanie istniejących tranzytowych, przesyłowych elementów systemów
elektroenergetycznych wysokiego napięcia, z prawem do rozbudowy i przebudowy.
Dopuszcza się realizację nowych tranzytowych, przesyłowych elementów systemów
elektroenergetycznych wysokiego napięcia.
5. Ustala się zaopatrzenie w gaz ziemny w oparciu o rozbudowaną istniejącą sieci średniego
ciśnienia, na warunkach określonych przez zarządzającego siecią.
Dopuszcza się zachowanie istniejących tranzytowych, przesyłowych elementów systemów
gazowniczych wysokiego ciśnienia, z prawem do rozbudowy i przebudowy.
Dopuszcza się realizację nowych tranzytowych, przesyłowych elementów systemów
gazowniczych wysokiego ciśnienia biegnących równolegle do istniejących gazociągów, w
odległości nie większej niŜ 8m pomiędzy osiami tych gazociągów.
6. Do gospodarki odpadami naleŜy stosować zasady określone w przepisach odrębnych w
tym ustawie o odpadach i ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Ustala się zabezpieczenie moŜliwości segregowania odpadów w miejscu zbiorki, zgodnie z
obowiązującymi przepisami szczegółowymi oraz przepisami prawa miejscowego
obowiązującego w tym zakresie.
7. Ustala się, Ŝe istniejące i projektowane budynki będące w zasięgu istniejącej i
projektowanej sieci ciepłowniczej będą zasilane w energię cieplną z tej sieci.
Ustala się, Ŝe istniejące i projektowane budynki będące poza siecią ciepłowniczą będą
posiadały własne indywidualne źródła ciepła,
5. Ustalenia z zakresu rozwoju systemów komunikacji.
Układ drogowo-uliczny stanowią drogi zbiorcze, lokalne oraz drogi wewnętrzne wyznaczone
liniami rozgraniczającymi na rysunku planu.
Ulice zbiorcze i lokalne tworzą publiczny układ komunikacyjny.
V. POTENCJALNE ZMIANY AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU
BRAKU REALIZACJI PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Zmiana stanu i funkcjonowania poszczególnych komponentów środowiska jest uzaleŜniona
od nasilenia istniejących presji środowiskowych oraz od powstania nowych oddziaływań.
Dokonując oceny potencjalnych zmian stanu środowiska w przypadku braku realizacji
postanowień planu naleŜy uwzględnić, iŜ nie wyklucza to dalszego rozwoju obszaru planu i
związanego z nim nowego inwestowania. Zarazem brak zapisów szczegółowych
dotyczących planowania przestrzennego nie zmniejszy juŜ istniejących uciąŜliwości
wynikających z zagospodarowania terenu.
Obszar opracowania jest obszarem na znacznej powierzchni przekształconym
antropogenicznie i silnie zurbanizowany. Występują tu przede wszystkim obiekty
przemysłowe, technicznej obsługi miasta oraz komunikacyjne. DuŜy udział przestrzenny
mają teŜ tereny leśne.
Część naturalnych komponenty środowiska w toku rozwoju tego terenu uległo silnym
przekształceniom. Uwarunkowania przyrodnicze oraz silna presja urbanistyczna powodują,
Ŝe naleŜy spodziewać się niekorzystnych tendencji zmian w przypadku braku realizacji
postanowień planu.
W przypadku braku planu miejscowego na tym obszarze naleŜy oczekiwać wprowadzania na
tereny dotychczas nieuŜytkowane nowej zabudowy realizowanej w sposób chaotyczny i
niekonsekwentny (brak kompleksowego programu zaopatrzenia w media, odbioru ścieków i
odpadów). Istotne są tu nie tylko kwestie ładu przestrzennego ale i funkcjonalności
przestrzeni oraz dysproporcje pomiędzy rozwojem zabudowy, a rozwojem infrastruktury
towarzyszącej. Z tego względu istnieje duŜe prawdopodobieństwo rozwoju zabudowy o
bardzo zróŜnicowanej kubaturze i róŜnym wykończeniu materiałowym na elewacjach.
34
Równie istotna dla stanu środowiska jest kontrola nad rozwojem usług i przemysłu, których
obecność jest nierozerwalnie związana z funkcjonowaniem tego rejonu miasta. Nadzór nad
m.in. lokalizacją przedsięwzięć, stopniem ich uciąŜliwości, które regulują zapisy prawa
miejscowego stwarza moŜliwość ograniczenia lub/i zapobiega powstaniu negatywnych
wpływów na środowisko. W przypadku terenu objętego planem jest to niezwykle istotne ze
względu na obecność ogromnych terenów przemysłowych oraz powierzchni aktywnych
biologicznie o charakterze leśnym. Zmiana dotychczasowej funkcji i formy uŜytkowania
części obszaru poprzez wprowadzenie silnie ingerujących w środowisko obiektów
przemysłowych i usługowych bez naleŜytej kontroli moŜe prowadzić do obniŜenia jakości
Ŝycia oraz zniszczenia tworzących się (renaturalizowanych) układów przyrodniczych.
Pozostawienie dotychczasowych form zagospodarowania rodzi dwojakie konsekwencje
środowiskowe. Jako pozytywne aspekty pozostawienia dotychczasowych form i zaniechania
przekształceń terenów wymienia się:
- zachowanie w znacznej części terenów leśnych,
- postępującą sukcesję wtórną na terenie pozostawionych nieuŜytków, prowadzącą
stopniowo do rozwoju stabilnych i układów przyrodniczych,
- pozostawienie istniejących struktur przyrodniczych w niezmienionej formie,
- mniejszą intensywność zabudowy.
Jako negatywne naleŜy wymienić:
- moŜliwe zahamowanie rozwoju infrastruktury technicznej,
- moŜliwość realizacji inwestycji o bardzo wysokim stopniu oddziaływania na środowisko,
bez moŜliwości wpływu nad lokalizacją i wielkością przedsięwzięcia, wielkość emisji oraz
rozwiązań technicznych i technologicznych,
- chaotyczny rozwój zabudowy - m.in. brak kontroli nad kubaturą i rozmieszczeniem
budynków oraz infrastruktury im towarzyszącej,
- brak kontroli nad strukturą krajobrazu,
- dalsze przekształcenie rzeźby terenu poprzez wprowadzenie nowych form
zagospodarowania,
- brak pełnej regulacji dotyczących zachowania powierzchni biologicznie czynnej,
- oddziaływanie ze strony hałasu komunikacyjnego,
- zanieczyszczenia komunikacyjne,
- pozostawienie bez zmian istniejących presji na środowisko.
Brak realizacji postanowień planu i zahamowanie inwestowania jest korzystny dla
postępujących procesów sukcesji. JednakŜe znacznie większe niebezpieczeństwo stanowi
niekontrolowany rozwój miasta, który moŜe prowadzić do powstania nie tylko negatywnych
oddziaływań na środowisko ale i skutków skumulowanych i znacznie groźniejszych, bo
trudnych do oszacowania w czasie trwania i efektach skutków synergicznych.
VI. ZAGROśENIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO WYNIKAJĄCE Z PROJEKTU
PLANU
1. Emisja gazów i pyłów do powietrza atmosferycznego
Realizacja ustaleń planu spowoduje na omawianym trenie pogorszenie stanu higieny
atmosfery. Na obszarze objętym panem przewaŜająca część terenów przeznaczonych pod
nową zabudowę przewidziana jest pod lokalizację produkcji, usług i parkingów. Plan nie
wyklucza realizacji na omawianym obszarze przedsięwzięć znacząco oddziaływujących na
środowisko oraz mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. NaleŜy
zwrócić uwagę, Ŝe w poszczególnych obiektach emitujących zanieczyszczenia mogą być
zachowane dopuszczalne normy emisji, natomiast w wyniku emisji z wielu obiektów moŜe
dojść do kumulacji zanieczyszczeń i w efekcie końcowym do przekroczenia dopuszczalnych
norm na terenie objętym planem oraz na terenach przyległych do omawianego obszaru.
W wyniku planowanego zainwestowania terenu w tym realizacji nowych odcinków dróg
zbiorczych oraz zbiorczych parkingów (równieŜ dla samochodów cięŜarowych), natęŜenie
ruchu pojazdów samochodowych na tym terenie zdecydowanie zwiększy się. Biorąc pod
uwagę rodzaj planowanych obiektów naleŜy przypuszczać, Ŝe w ruchu samochodowym
bardzo duŜy udział będą miały pojazdy cięŜkie.
Dlatego naleŜy się spodziewać zwiększenia emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych,
35
a co za tym idzie pogorszenia stanu higieny atmosfery w obrębie obszarów przyległych
do ciągów komunikacyjnych.
Drogi oddziaływają na stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego substancjami,
jedynie poprzez prowadzony po niej ruch drogowy. Według publikacji G. Wielgosińskiego pt.
Ocena
zasięgu
występowania
ponadnormatywnych
stęŜeń
antropogenicznych
zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego wokół szlaków komunikacyjnych zamieszczonej
w materiałach I Międzynarodowej Konferencji THEORY AND PRACTICE OF
ATMOSPHERIC AIR PROTECTION, Ustroń 1996 r. wskaźniki emisji zanieczyszczeń
przestawiają się, jak w poniŜszych zestawieniach:
a) Wskaźniki emisji zanieczyszczeń z silników spalinowych o zapłonie iskrowym
(benzynowych) w g/kg paliwa
Rodzaj pojazdu
3
Samochody osob., czterosuwowe, do 900 cm
3
Samochody osob., czterosuwowe, ponad 900 cm
Samochody osobowe dwusuwowe
Samochody dostawcze
Samochody cięŜarowe i autobusy
Motocykle
Motorowery
Rodzaj zanieczyszczeń:
CO
SO2 NOx
CxHy
Pb
0,289
0,289
0,452
0,452
0,452
0,452
0,452
2
2
2
2
2
2
2
30,4
32,4
13,9
41,1
41,1
5,7
3,6
58,5
46,1
280
40,4
40,4
331
390
314
282
319
303
303
663
580
b) Wskaźniki emisji zanieczyszczeń z silników spalinowych o zapłonie samoczynnym (diesla)
w g/kg paliwa
Rodzaj pojazdu
Samochody osobowe i dostawcze
Samochody cięŜarowe średnie o mocy 80-120 kW
Samochody cięŜarowe cięŜkie o mocy 120-160 kW
Samochody cięŜ. bardzo cięŜkie o mocy ponad 160 kW
Maszyny robocze
Autobusy średnie o mocy 80-120 kW
Autobudy cięŜkie o mocy 120-160 kW
Ciągniki rolnicze
SO2
9
9
9
9
9
9
9
9
Rodzaj zanieczyszczeń:
CO
NOx
CxHy
28,4 29,8
8
48,1 57,6
12,5
38,7 31,2
9,2
57,1 31,9
6,7
39,1 47,6
9,57
52
81
10,1
45,8 17,4
6,75
82,4 50,2
12,2
Sadza
6
3,77
1,87
7,6
4,11
3,1
1,51
-
PowyŜsze wartości oscylują w określonych przedziałach zaleŜnych od warunków jazdy.
W związku ze wzrostem ilości samochodów z biegiem lat, ale jednocześnie w związku
z doskonaleniem konstrukcji silników, wprowadzaniem katalizatorów, paliw bezołowiowych,
gazu ciekłego itp. przewiduje się wprawdzie powolny wzrost emitowanych zanieczyszczeń w
latach, nie tak jednak szybki, jak by to wynikało z samego przyrostu ilości samochodów.
Z uwagi na dyfuzję tych zanieczyszczeń w przyziemnej warstwie atmosfery, ich wpływ
na zdrowie ludzi i poszczególne inne komponenty środowiska jest lokalnie bardziej szkodliwy
niŜ emisje np. przemysłowe, wydalane emitorami o duŜej wysokości. NaleŜy takŜe
podkreślić, Ŝe największym zasięgiem (w kierunku prostopadłym od drogi) i mniej więcej
największą szkodliwością cechują się tlenki azotu (względny stopień zagroŜenia dla
poszczególnych substancji zanieczyszczających przedstawia się następująco:
NO2 > Pb > CxHy aromat. > CxHy alifat. > SO2 > pył zawieszony > CO).
W sumarycznym wpływie emisji zanieczyszczeń atmosferycznych na otoczenie ma swój
udział (niewielki wprawdzie) stęŜenie imisyjne zanieczyszczeń pochodzących z innych źródeł
lokalnych i poza lokalnych czyli tzw. tło.
Określenie
ponadnormatywnego
zasięgu
emisji
zanieczyszczeń
w powietrzu
atmosferycznym, powodowanych ruchem drogowym polega na wyznaczeniu odległości
występowania ponadnormatywnych emisji zanieczyszczeń po obu stronach drogi (odległości
prostopadłej do osi drogi). Dokładny zasięg uciąŜliwego oddziaływania głównych ciągów
komunikacyjnych przebiegających przez omawiany obszar powinien zostać określony na
podstawie szczegółowych badań terenowych.
W strefach oddziaływania dróg moŜe dochodzić do kumulacji zanieczyszczeń
komunikacyjnych z zanieczyszczeniami pochodzącymi z procesów technologicznych.
36
Jak wspomniano wyŜej planowane zainwestowanie moŜe powodować oddziaływania
w zakresie zanieczyszczenia powietrza takŜe na terenach przyległych.
Zanieczyszczenia powietrza (przy wiatrach północnych i północno-zachodnich) z terenu
objętego planem mogą przemieszczać się na zwartą zabudowę miasta Puławy.
Na etapie prognozy, bez informacji na temat profilu działalności poszczególnych obiektów
oraz stosowanych technologii oraz urządzeń chroniących środowisko nie ma moŜliwości
dokładnego określenia środków organizacyjnych i technicznych ograniczających ewentualne
uciąŜliwe oddziaływania związane z emisją zanieczyszczeń. MoŜna jedynie sformułować
następujące, ogólne zalecenia, które zmniejszą ryzyko ponadnormatywnych emisji
szkodliwych zanieczyszczeń:
1. W procesach technologicznych naleŜy preferować niskoemisyjne źródła energii.
2. W procesach produkcyjnych naleŜy stosować technologie oraz urządzenie
maksymalnie ograniczające emisję zanieczyszczeń powietrza.
3. Tereny biologicznie czynne naleŜy zagospodarować zielenią urządzoną, z duŜym
udziałem zieleni wysokiej.
4. Tereny połoŜone poza nieprzekraczalnymi liniami zabudowy, wzdłuŜ granic
poszczególnych wydzieleń funkcjonalnych naleŜy zagospodarować pasami zieleni
izolacyjnej.
5. Na terenach zabudowy mieszkaniowej połoŜonych w obrębie planu oraz
na terenach zabudowy mieszkaniowej (poza granicami planu) połoŜonych
w strefach potencjalnego oddziaływania omawianego obszaru naleŜy prowadzić
okresowy monitoring stanu powietrza.
6. NaleŜy zastosować rozwiązania komunikacyjne zapewniające płynność ruchu
pojazdów samochodowych.
7. Dla znacznej części nowych obiektów produkcyjnych, magazynowych i składowych
prawdopodobnie konieczne będzie wykonanie raportu oddziaływania przedsięwzięcia
na środowisko. Na podstawie w/w raportów będzie moŜliwe szczegółowe określenie
rozwiązań organizacyjnych i technologicznych ograniczających ewentualne uciąŜliwe
oddziaływanie.
8. Na terenach produkcyjnych i magazynowo-składowych naleŜy przeprowadzać
okresowe przeglądy ekologiczne.
W fazie budowy poszczególnych obiektów mogą wystąpić okresowe uciąŜliwe oddziaływania
związane z emisją zanieczyszczeń powietrza.
Ilość emitowanych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, zaleŜna od zastosowanych
technologii robót, będzie stosunkowo niewielka, ograniczona do czasu budowy i z tendencją
pochłaniania przez podłoŜe.
MoŜna, więc stwierdzić, Ŝe powstałe w trakcie prowadzenia prac budowlanych
zanieczyszczenia powietrza nie będą miały praktycznie Ŝadnego wpływu na otaczający teren
w odległościach większych niŜ kilkadziesiąt metrów od granic terenu budowy i od osi
głównych ciągów transportowych.
Ponadto nastąpi emisja składników spalin związana z pracą maszyn budowlanych i środków
transportu dostarczających materiały budowlane, emisja pyłów z manipulacji materiałami
budowlanymi i ewentualnie składników związanych masami asfaltowymi.
Zanieczyszczenia te będą niewielkie, odwracalne, czasowe (krótko lub średnioterminowe),
niekumulujące się w środowisku i nieuniknione w przypadku realizacji obiektów
budowlanych.
2. Hałas i wibracje
W wyniku realizacji projektowanych obiektów nastąpi pogorszenie klimatu akustycznego.
Zostaną zainstalowane nowe, zarówno punktowe jak i liniowe źródła hałasu.
Na terenach usługowych za emisję hałasu będą odpowiedzialne:
- procesy technologiczne,
- urządzenia wentylacyjne, ewentualnie chłodnicze,
- procesy załadunku i rozładunku towarów i materiałów,
- ruch pojazdów po wewnętrznych drogach w obrębie obszarów produkcyjnych, usługowych i
magazynowo-składowych.
Istotnym źródłem hałasu będzie równieŜ hałas komunikacyjnych pochodzący istniejących i
37
projektowanych ciągów komunikacyjnych oraz zbiorczych parkingów. W związku z
planowaną zabudową naleŜy się liczyć ze znaczącym wzrostem natęŜenia ruchu pojazdów
samochodowych, w tym jak wspominano wyŜej samochodów cięŜkich, moŜe zwiększyć się
równieŜ częstotliwość kursowania pociągów towarowych.
Charakterystyczną cechą ciągów komunikacyjnych, jako źródła liniowego jest jej silny wpływ
na klimat akustyczny otoczenia. Ruch pojazdów jest na tyle potęŜnym źródłem emisji
akustycznych, Ŝe udział tego hałasu np. w miejskim hałasie „ogółem” sięga 80%, a
ponadnormatywny poziom hałasu obejmuje 21% obszaru Polski zamieszkałego przez 33%
ludności. Przy ocenie uciąŜliwego oddziaływania naleŜy pamiętać, Ŝe zjawisko to odbierane
jest i wartościowane w sposób subiektywny. Według PZH skala subiektywnych ocen
uciąŜliwego oddziaływania w zakresie emisji hałasu komunikacyjnego przedstawia się
następująco:
- mała uciąŜliwość L Aeq < 52 dB
- średnia uciąŜliwość 52 < L Aeq < 62 dB
- duŜa uciąŜliwość 62 < L Aeq < 70 dB
- bardzo duŜa uciąŜliwość L Aeq > 70 dB.
Do oceny klimatu akustycznego słuŜy równieŜ skala pomocnicza względem norm zawartych
w przepisach prawnych, która przedstawia się następująco:
Lp.
Opis
1
2
3
4
całkowity komfort akustyczny
przeciętny komfort akustyczny
przeciętne zagroŜenie hałasem
wysokie zagroŜenie hałasem
LAeq [dB]
pora dnia
< 50
50 ÷ 60
60 ÷70
> 70
pora nocy
< 40
40 ÷ 50
50 ÷60
> 60
Istniejącym liniowym źródłem hałasu jest linia kolejowa. Rzeczywisty zasięg jej uciąŜliwego
oddziaływania określony na podstawie badań terenowych nie został stwierdzony, dlatego teŜ
przyjęto standardowy zasięg uciąŜliwego oddziaływania tego typu obiektów wynoszący około
100 m.
Tak jak w przypadku emisji zanieczyszczeń powietrza, moŜe na terenie objętym planem
dochodzić do kumulacji uciąŜliwego oddziaływania w zakresie emisji hałasu. Istnieje
niebezpieczeństwo do nakładania się hałasu z poszczególnych obiektów produkcyjnych,
usługowych, magazynowo-składowych z hałasem komunikacyjnym.
Na etapie prognozy, bez informacji na temat profilu działalności poszczególnych obiektów
oraz stosowanych technologii oraz urządzeń chroniących środowisko nie ma moŜliwości
dokładnego określenia środków organizacyjnych i technicznych ograniczających ewentualne
uciąŜliwego oddziaływania związanego z emisją hałasu. MoŜna jedynie sformułować
następujące, ogólne zalecenia, które zmniejszą ryzyko ponadnormatywnych emisji hałasu:
1. W procesach technologicznych naleŜy stosować nowoczesne i sprawne technicznie
urządzenia.
2. W urządzeniach wentylacyjnych naleŜy stosować osłony ograniczające emisję
hałasu.
3. Tereny biologicznie czynne naleŜy zagospodarować zielenią urządzoną, z duŜym
udziałem zieleni wysokiej.
4. Tereny połoŜone poza nieprzekraczalnymi liniami zabudowy, wzdłuŜ granic
poszczególnych wydzieleń funkcjonalnych naleŜy zagospodarować pasami zieleni
izolacyjnej.
5. Na terenach zabudowy mieszkaniowej i związanej z długotrwałym pobytem ludzi
połoŜonych w obrębie planu naleŜy prowadzić okresowy monitoring klimatu
akustycznego.
6. W przypadku stwierdzenie na terenach zabudowy mieszkaniowej przekroczenia
dopuszczalnych norm emisji hałasu, w budynkach naleŜy zastosować rozwiązania
techniczne zapewniające komfort akustyczny.
7. Przy modernizacji istniejących ciągów komunikacyjnych wskazane jest stosowanie
tzw. cichych asfaltów.
8. Dla znacznej części nowych obiektów produkcyjnych, magazynowych i składowych
38
prawdopodobnie konieczne będzie wykonanie raportu oddziaływania przedsięwzięcia
na środowisko. Na podstawie w/w raportów będzie moŜliwe szczegółowe określenie
rozwiązań organizacyjnych i technologicznych ograniczających ewentualne uciąŜliwe
oddziaływanie.
9. Na terenach produkcyjnych i magazynowo-składowych naleŜy przeprowadzać
okresowe przeglądy ekologiczne.
Na etapie realizacji nowych obiektów budowlanych i komunikacyjnych będą występowały
dwa główne źródła emisji hałasu:
maszyny budowlane o poziomie hałasu 80 - 100 dB(A);
środki transportu samochodowego o poziomie hałasu około 90 dB(A).
Roboty budowlane powinny być prowadzone w porze dziennej. Poziom dźwięku
spowodowany pracą maszyn budowlanych i urządzeń technicznych moŜe spowodować
krótkoterminowe przekroczenia poziomu dopuszczalnego równowaŜnego w porze dziennej w
terenie przyległym do granic terenu budowy. Hałas ten będzie charakteryzować duŜa
dynamika zmian.
Rzecz jasna w czasie realizacji nowych obiektów budowlanych nastąpi pogorszenie klimatu
akustycznego związane z pracą maszyn budowlanych i środków transportu dostarczających
materiały budowlane. Zmiana ta będzie jednak miała charakter czasowy (na czas
prowadzenia robót), odwracalny, nieakumulujący się w środowisku i lokalizujący się raczej
wokół skupionego frontu robót.
Inwestor powinien zadbać, by maszyny budowlane były technicznie sprawne (przez co hałas
mechanizmów jest zminimalizowany) oraz nie powinien prowadzić robót w godzinach
nocnych.
W fazie realizacji projektowanych obiektów, źródłem drgań mogą być prowadzone
na powierzchni prace budowlane w postaci:
- wbijania lub wwibrowywania w grunt ścianek szczelnych (stalowych grodzi
lub pali),
- zagęszczania gruntu lub drogowych warstw nawierzchniowych walcami wibracyjnymi,
itp.
Prace te mogą powodować uszkodzenia w budynkach i powinny być monitorowane (pomiary
drgań) pod kątem wpływu drgań na konstrukcję najbliŜej połoŜonych budynków.
Na podstawie pomiarów drgań naleŜy ustalić odległości i parametry pracy poszczególnych
urządzeń (wibromłoty, walce wibracyjne) tak aby wykluczyć moŜliwość wystąpienia
uszkodzeń w najbliŜszych budynkach. Zakłada się przy tym, Ŝe - ze względu na ograniczony
czas występowania tych drgań - moŜna będzie w odniesieniu do wpływu drgań na ludzi
przebywających w budynkach dopuszczać okresowe przekroczenia granicy komfortu w ciągu
dnia (prace te nie powinny być prowadzone w porze nocnej).
Przejściowo moŜe wystąpić pogorszenie warunków w zakresie wpływu drgań na ludzi
przebywających w budynkach (naruszenie wymagań w zakresie zapewnienia wymaganego
komfortu) usytuowanych przy trasach dojazdowych do placów budów, zwłaszcza podczas
przejazdów pojazdów cięŜarowych z wywoŜoną ziemią oraz dowoŜących beton.
Wskazane jest przy lokalizacji placów budów i określaniu tras dojazdów pojazdów
cięŜarowych uwzględnienie zagadnienia ochrony przed drganiami.
W fazie eksploatacji tras komunikacyjnych głównym źródłem drgań przekazywanych
do otoczenia będzie ruch samochodowy. Intensywność drgań przekazywanych na sąsiednie
budynki i związanych z ruchem samochodów jest zaleŜna od:
• konstrukcji i stanu pojazdów samochodowych,
• konstrukcji i stanu nawierzchni,
• sposobu poruszania się samochodów (prędkość, tor ruchu, zatrzymywanie się
i ruszanie),
• usytuowania trasy komunikacyjnej w stosunku do zabudowy (wykop, nasyp,
taki sam poziom),
• rodzaju i stanu podłoŜa, przez które propagują się drgania: budowa geotechniczna
podłoŜa, warunki wodne w podłoŜu, występowanie przegród w gruncie, szczelin,
infrastruktury podziemnej itp.,
• odległości i usytuowania budynku odbierającego drgania w stosunku do tras
komunikacyjnych,
39
•
rodzaju i stanu budynku odbierającego drgania: typ budynku, jego konstrukcja
i geometria, sposób posadowienia, stan zachowania obiektu, cechy dynamiczne
konstrukcji (częstotliwości drgań własnych, tłumienie).
Nie moŜna takŜe wykluczyć, Ŝe okresowo lub stale procesy produkcyjne będą wywoływały
uciąŜliwego oddziaływania związanego z wibracjami. Jednak będzie to moŜna stwierdzić
dopiero po określeniu profilu działalności poszczególnych obiektów.
3. Odpady
Na etapie projektu planu trudno jest określić ilość i jakość powstających odpadów.
MoŜna stwierdzić, Ŝe w stosunku do stanu aktualnego jakość odpadów zasadniczo się nie
zmieni, natomiast zwiększy się ich ilość, w tym z duŜym prawdopodobieństwem moŜna
prognozować zwiększenie się ilości odpadów niebezpiecznych.
Na terenie objętym planem nowymi źródłami powstawania odpadów będą;
• obiekty usługowe,
• w małym stopniu równieŜ zbiorcze parkingi.
Poza tym odpady będą powstawały w obrębie urządzeń infrastruktury technicznej, przede
wszystkim związanych z podczyszczaniem ścieków opadowych i przemysłowych.
Natomiast mało istotnym źródłem odpadów będzie zabudowa mieszkaniowa.
Skład i ilość odpadów będą oczywiście zaleŜały od profilu działalności poszczególnych
obiektów usługowych.
Na terenach nowej zabudowy usługowej i zbiorczych parkingów mogą powstawać odpady
niebezpieczne.
Dodatkowo w fazie prowadzenia robót budowlanych będą powstawać;
• odpady opakowaniowe (15 01),
• odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (17 01),
• odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych (17 02),
• odpady asfaltów, smół i produktów smołowych (17 03),
• odpady i złomy metaliczne oraz stopów metali (17 04),
• gleba i ziemia (17 05),
• odpady komunalne segregowane selektywnie (20 01),
Ilość odpadów budowlanych przeciętnie w Polsce wynosi około 50 kg/m2 powierzchni
zabudowy.
Szczegółowe ilości wytwarzanych odpadów w oparciu o wskaźniki nagromadzenia wymaga
dokładnych danych charakteryzujących prowadzone na danym terenie prace. Takie dane
moŜna uzyskać od władz odpowiedzialnych za wydawanie pozwoleń budowlanych. Dane
muszą w pewnej mierze odzwierciedlać byłą, obecną i przyszłą działalność sektora
budowlanego.
PrzybliŜony skład odpadów z sektora budowlanego przedstawia się następującą;
Składnik
%wagowy
Beton, cegły
57%
Drewno i inne materiały palne
5%
Papier, tektura, tworzywa sztuczne
PoniŜej 1%
Metale
2%
Pozostałe odpady niepalne
3%
Pyły i frakcja drobna
26%
Asfalt
7%
Powstające odpady przed przekazaniem ich odbiorcom będą czasowo gromadzone w celu
uzbierania większych ich partii, w wyznaczonych miejscach.
Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi.
Odpady te powinny być gromadzone selektywnie, w pojemnikach posiadających szczelne
zamknięcie zabezpieczające przed przypadkowym rozproszeniem podczas transportu,
czynności załadunkowych i rozładunkowych.
W planach realizacyjnych poszczególnych obiektów naleŜy wyznaczyć miejsca zbiorczego
gromadzenia odpadów przed przekazaniem ich odbiorcom:
40
-
-
miejsca na ustawienie kontenerów na odpady komunalne
pomieszczenie chłodzone, na odpady resztek artykułów spoŜywczych,
miejsca (zgodnie z planowanym systemem gromadzenia odpadów) na ustawienie
kontenerów do selekcji odpadów opakowaniowych oraz odbieranych odpadów
pouŜytkowych,
pomieszczenia wydzielone, w których gromadzone będą odpady niebezpieczne.
4. Gospodarka wodno-ściekowa
Zasady gospodarowania wodą i zasady odprowadzenia ścieków regulują dwa najwaŜniejsze
akty prawne, są to:
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (z późniejszymi zmianami),
Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005. o zmianie Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę
i zbiorowym odprowadzeniu ścieków oraz zmianie innych Ustaw.
Przepisy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków określają
zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spoŜycia przez ludzi
oraz zbiorowego odprowadzenia ścieków, w tym zasady działalności przedsiębiorstw wodnokanalizacyjnych.
Źródła wytwarzanych ścieków
Na terenie objętym planem będą powstawać:
• ścieki bytowe,
• ścieki komunalne,
• wody opadowe,
Na etapie projektu planu brak jest dokładnych informacji dotyczących ilości powstających
ścieków. Z reguły ścieki bytowe stanowią około 95% zuŜytej wody.
Odnośnie ścieków komunalnych trudno w tym momencie prognozować ich ilość i skład, z
uwagi na brak szczegółowych informacji dotyczących charakteru działalności przyszłych
obiektów produkcyjnych i usługowych.
Ścieki bytowe pochodzą z bezpośredniego otoczenia człowieka, czyli z domów
mieszkalnych, budynków gospodarczych, miejsc uŜyteczności publicznej, zakładów pracy.
Powstają one w wyniku zaspokajania potrzeb gospodarczych oraz higieniczno-sanitarnych,
są to np.: niedojedzone resztki poŜywienia ze zmywanych naczyń, odchody ludzkie, brudy z
prania, środki do mycia i prania. Opisywane ścieki zawierają duŜą ilość zawiesin oraz
związków organicznych (białka, tłuszcze, cukry) i nieorganicznych, mogą równieŜ posiadać
niebezpieczne wirusy i bakterie chorobotwórcze (Ŝółtaczki zakaźnej, duru brzusznego,
cholery i in.) oraz jaja robaków pasoŜytniczych, np. tasiemców. Stałym elementem tych
ścieków jest pałeczka okręŜnicy (Escherichia coli), - bakteria która sama nie stanowi
większego zagroŜenia dla człowieka, lecz jej ilość w ściekach jest wskaźnikiem obecności
czynników wywołujących tyfus, dur brzuszny i dyzenterię. SkaŜenie powierzchniowych i
podziemnych wód ściekami bytowymi stanowi powaŜne zagroŜenie higieniczne oraz
bakteriologiczne.
Charakterystyka ścieków bytowych przedstawia się następująco:
Wskaźnik zanieczyszczenia
Jednostki
Średnia wartość
ścieków
zanieczyszczeń
Odczyn
PH
7,49
BZT5
g O2/m3
294
3
ChZt
g O2/m
700
Zawiesina ogólna
g/m3
285
Sucha pozostałość
g/m3
1110
3
Fosforany
gPO4/m
23
Chlorki
gCL/m3
79
Tlen rozpuszczony
gO2/m3
1,42
Azot amonowy
gNH4/m3
38,4
3
Azot organiczny
gNorg/m
19,2
41
Ścieki komunalne oraz ścieki bytowe są oczyszczane w sposób mechaniczny i biologiczny.
Poza tym na terenie objętym planem będą powstawały wody opadowe.
Ilość wód opadowych moŜna obliczyć na podstawie wzoru i współczynników podanych przez
Imhoffa:
Q = q x ψ x ϕ x F gdzie:
F - powierzchnia spływu
q - natęŜenie deszczu 130 l/s/ha
ψ - współczynnik spływu 0,95 (dachy), 0,85 (parkingi i drogi) , 0,05 (tereny zielone)
ϕ - współczynnik opóźnienia 0,78
Z uwagi na brak informacji odnośnie powierzchni terenów zadaszonych, powierzchni dróg
i parkingów oraz terenów zielonych, na obecnym etapie nie moŜna podać nawet
szacunkowych ilości powstających wód opadowych.
NaleŜy zaznaczyć, Ŝe wody opadowe z terenów usługowych oraz komunikacyjnych będą
zanieczyszczone co niewątpliwie wymagać będzie zastosowania odpowiednich urządzeń
podczyszczających. Plan taką potrzebę uwzględnia.
Główne zanieczyszczenia wód opadowych to :
• zawiesiny ogólne,
• zanieczyszczenia olejowe ekstrachujące się eterem naftowym (tłuszcze
i ropopochodne),
• trudno rozkładalna materia organiczna wyraŜona w ChZT,
• zanieczyszczenia bakteriologiczne.
Obowiązujące regulacje prawne wymuszają juŜ odczyszczanie wód opadowych
w zakresie Z.og. i EE, przynajmniej w przypadku obszarów przemysłowych i silnie
zurbanizowanych. Nie występuje jeszcze obligatoryjny obowiązek usuwania ChZT,
czy zanieczyszczeń bakteriologicznych, jednak w ośrodkach, w których jedynym
odbiornikiem ścieków opadowych jest odbiornik chroniony coraz częściej spotyka się decyzje
wodnoprawne wymuszające podczyszczanie wód opadowych np. do jakości II klasy
czystości.
Odbiorniki ścieków
Ustala się objęcie systemem gminnej lub wewnętrznej sieci kanalizacyjnej wszelkiej
istniejącej i projektowanej zabudowy.
Ustala się odprowadzanie wód deszczowych z dróg publicznych, terenów zabudowy
usługowej parkingów siecią kanalizacji deszczowej do rowów melioracyjnych, zbiorników
retencyjnych lub studni chłonnych po podczyszczeniu,
Obowiązuje wyposaŜenia instalacji słuŜących dla odprowadzania i zrzutów wód opadowych
w urządzenia podczyszczające, według przepisów odrębnych.
5. Promieniowanie elektromagnetyczne
Przez teren opracowania przebiegają napowietrzne linie wysokiego napięcia wytwarzające
pole elektromagnetyczne. Plan zapewnia ochronę przed polami elektroenergetycznymi,
polegającą na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez utrzymanie poziomów
pól elektromagnetycznych poniŜej dopuszczalnych norm lub co najmniej na tych poziomach.
W planie wskazuje się granicę strefy technicznej linii. W strefie tej obowiązuje zakaz
lokalizacji zabudowy związanej ze stałym oraz realizacji nasadzeń zieleni wysokiej.
Plan dopuszcza na omawianym terenie lokalizację następujących, nowych obiektów
będących źródłem emisji pola elektomagnetycznego:
• stacji transformatorowych SN/nN,
• linii energetycznych wysokiego napięcia;
Pola elektromagnetyczne (PEM) to pola elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne
o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz.
Podstawą prawa krajowego w zakresie ochrony środowiska przed elektromagnetycznym
promieniowaniem niejonizującym jest ustawa Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.
U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z póź. zm.).
42
Zgodnie z art. 121 ustawy Prawo ochrony środowiska (Poś) ochrona przed polami
elektromagnetycznymi polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez:
− utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poniŜej dopuszczalnych poziomów lub co
najmniej na tych poziomach,
− zmniejszenie poziomów pól elektromagnetycznych co najmniej do dopuszczalnych,
gdy nie są one dotrzymane.
Dopuszczalne poziomy PEM w celu ochrony ludności przed promieniowaniem
elektromagnetycznym ustalone są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30
października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych
oraz sposobu sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. z 2003 r. Nr 192, poz. 1182 i
1183).
Dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w miejscach dostępnych dla ludności
Zakres częstotliwości
Składowa
Składowa
Gęstość mocy
pola
elektryczna
magnetyczna
elektromagnetycznego
0 Hz
10 kV/m
2500 A/m
0-0,5 Hz
2500 A/m
0,5-50 Hz
10 kV/m
60 A/m
0,05-1,0 kHz
3/fA/m
0,001MHz-3,0 MHz
20 V/m
3 A/m
3,0-300 MHz
7 V/m
300 MHz-300GHz
7 V/m
0,1 W/m2
Ostatnie zmiany w ustawie Prawo ochrony środowiska zniosły obowiązek posiadania
pozwolenia na emitowanie pól elektromagnetycznych, jednak wprowadzają obowiązek
wykonania
pomiarów
pól
elektromagnetycznych
na
prowadzących
instalacje
i uŜytkowników urządzeń emitujących pola elektromagnetyczne (przedsięwzięcia mogące
znacząco oddziaływać na środowisko). Pomiary naleŜy przeprowadzić bezpośrednio po
rozpoczęciu uŜytkowania instalacji lub urządzenia i kaŜdorazowo w przypadku zmiany
warunków pracy urządzenia.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r.
w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem danego
przedsięwzięcia do sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko, znaczącym
elementem jest wymóg sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowiska dla:
− stacji elektromagnetycznych lub napowietrznych linii elektromagnetycznych o napięciu
znamionowym wynoszącym nie mniej niŜ 220 kV, o długości nie mniejszej niŜ 15 km oraz
− instalacji radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych i radiolokacyjnych, z wyłączeniem
radiolinii, emitujących pola elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0,03 MHz
do 300 000 MHz.
6. Osuwanie się mas ziemi
Teren opracowania charakteryzuje się mało urozmaiconą rzeźbą. Nie występują tu stoki o
duŜych nachyleniach, skarpy lub podcięcia erozyjne. Tak, więc brak jest tu stref naraŜonych
na uruchomienie powierzchniowych ruchów masowych.
7. ZagroŜenie powodzią
Tereny połoŜone są poza strefą bezpośredniego zagroŜenia powodziowego.
8. Nadzwyczajne zagroŜenia środowiska
Obszarami, na których mogą w obrębie miasta wystąpić nadzwyczajne zagroŜenia
środowiska są:
1. Tereny zabudowy technicznej i usługowej,
43
2. Tereny połoŜone w bezpośrednim sąsiedztwie urządzeń infrastruktury technicznej
(gazociąg wysokopręŜny),
3. Tereny komunikacyjne.
MoŜliwość powstawania nadzwyczajnych zagroŜeń środowiska w tych rejonach wymaga;
wytypowania obszarów szczególnej wraŜliwości ekologicznej oraz ewentualnego
wdraŜania doraźnych środków łagodzących,
opracowanie wytycznych dla potrzeb ratownictwa ekologicznego,
opracowania wniosków dla potrzeb wprowadzenia zmian lub opracowania lokalnych
planów operacyjno-ratowniczych dla potrzeb ograniczenia skutków awarii i katastrof,
zabezpieczenie obiektów i obszarów prawnie chronionych,
Prowadzący obiekt o duŜym ryzyku powstania nadzwyczajnego zagroŜenia środowiska jest
obowiązany do opracowania i wdroŜenie systemu bezpieczeństwa stanowiącego element
ogólnego systemu zarządzania i organizacji obiektu. W systemie bezpieczeństwa naleŜy
uwzględnić;
określenie, na wszystkich poziomach organizacji, obowiązków pracowników
odpowiedzialnych za działania na wypadek awarii przemysłowej,
szkolenia pracowników, których obowiązki są związane z funkcjonowaniem instalacji,
w której znajduje się substancja niebezpieczna,
systematyczną analizę zagroŜeń awarią przemysłową oraz prawdopodobieństwa jej
wystąpienia,
instrukcje bezpiecznego funkcjonowania instalacji, w której znajduje się substancja
niebezpieczna,
analizę przewidywanych sytuacji awaryjnych, słuŜących naleŜytemu opracowaniu
planów operacyjno-ratowniczych,
prowadzenia monitoringu funkcjonowania instalacji, w której znajduje się substancja
niebezpieczna,
systematyczną ocenę programu zapobiegania awariom oraz systemu
bezpieczeństwa, prowadzoną z punktu widzenia ich aktualności i skuteczności,
Prowadzący obiekt o duŜym ryzyku jest obowiązany, przed uruchomieniem obiektu, do
przedłoŜenia raportu o bezpieczeństwie komendantowi wojewódzkiemu Państwowej StraŜy
PoŜarnej i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska. Raport o bezpieczeństwie
podlega, co najmniej raz na 5 lat, analizie i ewentualny zmianą.
VII. WPŁYW REALIZACJI ZAPISÓW PLANU NA POSZCZEGÓLNE ELEMENTY
ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
1. Powierzchnia terenu, grunty i gleby, eksploatacja surowców mineralnych
Powierzchnia ziemi, grunty i gleby na skutek działalności człowieka
przekształceniom oraz częściowej degradacji.
podlegają
Do niewielkich przekształceń naturalnej rzeźby terenu moŜe dojść w strefach dwóch
pagórków wydmowych, na których dopuszczona jest lokalizacja zabudowy oraz urządzeń
infrastruktury podziemnej. Biorąc pod uwagę powierzchnię tych terenów, w stosunku do
powierzchni całego terenu objętego planem, jak równieŜ aktualny stopień zmian
antropogenicznych, te minimalne przekształcenia rzeźby terenu będą bardzo słabo
dostrzegalne i nie istotne z punktu widzenia walorów krajobrazowych.
Na obszarach pozbawionych drobnych form morfologicznych moŜna się spodziewać
powstawania nasypów z gruntu wybranego pod fundamenty i piwnice nowych obiektów
budowlanych oraz z wykopów pod urządzenia podziemnej i naziemnej infrastruktury
technicznej. Prace ziemne będą na ogół dotyczyć strefy przypowierzchniowej gruntu, a grunt
z wykopów budowlanych będzie prawdopodobnie częściowo wywoŜony oraz w części będą
z niego formowane nasypy na miejscu. W efekcie końcowym tych prac powierzchnia terenu
zostanie miejscami nieznacznie podniesiona, bez zasadniczego wpływu na jego ogólną
konfigurację.
W wyniku realizacji ustaleń planu nastąpi ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej,
44
stopień ograniczenia będzie zróŜnicowany w zaleŜności od rodzaju projektowanej zabudowy.
Nieodwracalnych przekształceń warunków gruntowych naleŜy spodziewać się w miejscach
lokalizacji budynków oraz elementów obsługi technicznej, takich jak drogi, czy elementy
infrastruktury. PrzeobraŜeniu ulegnie strefa, w której właściwości geologiczno-gruntowe mają
wpływ na projektowanie, realizację i eksploatację inwestycji, bowiem naturalna gleba nie
spełnia technicznych wymogów lokalizacji budynku, czy realizacji elementów infrastruktury
komunikacyjnej. Skutkiem powstania nowych obiektów będą zatem, zmiany warunków
podłoŜa, usunięcie warstwy próchniczej oraz zagęszczanie i uszczelnianie gruntów.
2. Warunki wodne
Pod wpływem działalności inwestycyjnej istotnym przekształceniom ilościowym
i jakościowym ulegają przede wszystkim wody gruntowe I-szego poziomu wodonośnego.
Potencjalne zagroŜenia dla stanu czystości wód podziemnych mogą w przyszłości płynąć z
niewłaściwej gospodarki wodno-ściekowej i zanieczyszczeń komunikacyjnych związanych
z ruchem pojazdów i parkowaniem.
Poziom wód gruntowych na przewaŜającej części terenu zalega na znacznej głębokości,
jednak jest nieizolowany od powierzchni warstwą słabo przepuszczalną. Tak, więc istnieje
zagroŜenie przedostania się nieczystości do wód gruntowych. Plan ustala zasadę
podłączenia wszystkich obiektów do kanalizacji sanitarnej, tak więc zagroŜenie dla wód
gruntowych moŜe tylko wystąpić w sytuacjach awaryjnych .
Ustalenia planu w pełni zabezpieczają wody gruntowe przed zanieczyszczeniem
substancjami ropopochodnymi.
ObniŜenie zwierciadła wód gruntowych lub nawet likwidacja warstwy wodonośnej moŜe
nastąpić w wyniku następujących działań występujących łącznie lub pojedynczo:
ograniczenie infiltracyjnego zasilania warstwy wodonośnej
drenaŜ powierzchniowy lub podziemny
odcięcie podziemnego dopływu wód
pobór wody podziemnej
W przypadku omawianego terenu nastąpi niewielkie uszczelnienie podłoŜa. Biorąc jednak
pod uwagę powierzchnię terenu objętego planem jak równieŜ stopień uszczelnienia podłoŜa,
sytuacja tak nie spowoduje obniŜenia się poziomu wód gruntowych.
3. Szata roślinna i fauna
Teren objęty planem cechuje się zróŜnicowanymi walorami przyrodniczymi, poniewaŜ
obejmuje duŜy kompleks leśny, który wchodzi w skład regionalnego ciągu powiązań
przyrodniczych. Na omawianym terenie występują jedynie nieliczne, pojedyncze stanowiska
roślin rzadkich i chronionych zwierząt, gdyŜ we fragmencie objętym planem kompleks leśny
jest mocno zdegradowany.
Istniejące na obszarze planu, mocno przekształcone i zdegradowane elementy środowiska
przyrodniczego poddane są w omawianym rejonie bardzo silnej presji antropogenicznej –
zlokalizowane tu są wielkie zakłady przemysłowe, urządzenia infrastruktury technicznej oraz
ciągi komunikacyjne o duŜym natęŜeniu ruchu pojazdów mechanicznych.
Realizacja ustaleń planu spowoduje dalsze zwiększenie antropogenicznych oddziaływań na
rośliny i zwierzęta. Będzie to się wiązało przede wszystkim z planowanym nowym
zainwestowaniem. Trzeba podkreślić, Ŝe nowe zainwestowanie przewidziane jest na
terenach o małej wartości przyrodniczej tzn. głównie na nieuŜytkach. Najcenniejsze elementy
szaty roślinnej, lasy i zespoły zieleni półnaturalnej, zostają zachowane.
Na niewielkiej powierzchni plan wprowadza dolesienia. Realizacja dolesień spowoduje:
poprawę warunków aerosanitarnych w tym rejonie,
zmianę rodzaju szaty roślinnej,
utworzenie nowych miejsc bytowania fauny,
zmianę warunków wilgotnościowych gleb.
4. Warunki klimatyczne
Nieuniknioną konsekwencją zakładanego procesu urbanizacji terenu objętego planem będzie
przekształcenie warunków topoklimatycznych (klimatu lokalnego) terenów dotychczas
45
niezainwestowanych, sąsiadujących z terenami produkcyjnymi.
Zmiana obecnego charakteru zagospodarowania części terenów (tereny otwarte,
niezabudowane, tereny leśne) wpłynie niewątpliwie modyfikująco na warunki klimatu
lokalnego. Wprowadzenie nowej zabudowy będzie sprzyjać rozwojowi lokalnej wymiany
pionowej i poziomej powietrza, szczególnie w nocy. Zmniejszy się równieŜ
niebezpieczeństwo występowania przymrozków radiacyjnych. Negatywnym zjawiskiem
będzie ograniczenie przewietrzania terenów otwartych dotychczas, pozbawionych
zabudowy.
W odniesieniu do naturalnych warunków klimatycznych, na terenach zurbanizowanych
obserwuje się:
mniejsze natęŜenie promieniowania całkowitego o ok.10 -20%,
wzrost średniej temperatury powietrza o 0,5 - 3,00C oraz zmniejszenie amplitudy
dobowej i rocznej,
wzrost średniej temperatury minimalnej o 1,0 - 2,00C,
wzrost częstości inwersji temperatury powietrza,
niŜszą wilgotność względną powietrza,
większą częstość występowania zamglenia (szczególnie w zimie),
znacznie większe zapylenie i większa liczba jąder kondensacji oraz większe stęŜenie
zanieczyszczeń gazowych (SO2 , CO2 , CO),
mniejszą o 20 - 30% średnią prędkość wiatru i wzrost liczby dni z ciszą
atmosferyczną o 5 - 20%,
deformacje pola prędkości wiatru i jego kierunku.
5. Obszary dziedzictwa kulturowego, zabytki, dobra kultury współczesnej oraz dobra
materialne
W granicach planu nie występują obiekty zabytkowe. Realizacja ustaleń planu nie spowoduje
negatywnego oddziaływania na dobra materialne.
6. Obszary i obiekty chronione, systemy przyrodnicze, róŜnorodność biologiczna
W pobliŜu terenu objętego planem (w odległości ok. 0,5 km) znajduje się SOO Natura 2000
„Puławy” PLH 060055. Prognozowanie wpływu projektowanego zainwestowania na cele
ochrony obszaru Natura 2000 przeprowadzono integrując informację odnośnie
podstawowych elementów analizowanego układu. W szczególności:
- dokonano identyfikacji moŜliwych niekorzystnych oddziaływań w oparciu o
parametry techniczne przedsięwzięcia oraz wyniki publikowanych badań nad
wpływem określonych czynników siedliska,
- ustalono zasięg przestrzenny moŜliwych niekorzystnych oddziaływań,
- określono walory siedliskowe w strefie moŜliwych niekorzystnych oddziaływań,
- ustalono wskaźniki oceny istotności oddziaływań.
Wskaźniki istotności negatywnych oddziaływań inwestycji na integralność obszaru Natura
2000
Prognoza istotności oddziaływania zidentyfikowanych w trakcie oceny czynników mogących
potencjalnie negatywnie wpływać na obszar Natura 2000 opierała się na oszacowaniu ryzyka
wystąpienia oraz natęŜenia (zakresu) moŜliwych zmian w niŜej wymienionych kluczowych
wskaźnikach determinujących integralność obszaru:
1. Zajęcie i zmiany uŜytkowania terenu.
2. Emisja hałasu na etapie budowy i eksploatacji obiektów.
3. Wzrost natęŜenia ruchu pojazdów.
4. Emisja drgań.
5. Emisja zanieczyszczeń powietrza.
6. Zmiany ilości i jakości wód powierzchniowych.
7. Zmiany poziomu wód gruntowych.
8. Zmiany ukształtowania terenu.
9. Wzrost penetracji terenu.
10. Bezpośrednia śmiertelność zwierząt.
46
11. Bezpośrednie niszczenie siedlisk i wyrąb zadrzewień jak równieŜ fragmentów
lasu.
W praktyce, wiele z tych czynników zazwyczaj oddziałuje łącznie i często trudno
prognozować efekty ich działania w oderwaniu od oddziaływań sprzęŜonych. Stąd teŜ, przy
prognozowaniu istotności moŜliwych oddziaływań, powyŜszy podział nie zawsze jest ściśle
utrzymany. Część z tych oddziaływań jest ograniczona do okresu budowy poszczególnych
obiektów, ale wiele z nich będzie utrzymywać się równieŜ (choć w zmienionym zakresie czy
natęŜeniu) na etapie eksploatacji.
Zajęcie i zmiany uŜytkowania terenu
Realizacja planu nie spowoduje zajęcia i zmiany uŜytkowania terenu w obrębie obszaru
chronionego.
Wzrost natęŜenia ruchu pojazdów
Realizacja nowej zabudowy generować będzie (w fazie budowy jak i eksploatacji) dodatkowy
ruch pojazdów, na ciągach komunikacyjnych przebiegających w pobliŜu obszaru
chronionego. Ruch drogowy niekorzystnie oddziałuje zwierzęta i ich siedliska, a wachlarz
negatywnych czynników obejmuje m.in. degradację siedlisk w skutek hałasu, podwyŜszoną
śmiertelność w wyniku kolizji z pojazdami, efekt bariery, przebudowę składu zgrupowań.
WzmoŜony ruch pojazdów oznacza m.in. wzrost hałasu, spadek średniej prędkości
pojazdów, wzrost emisji spalin i zanieczyszczeń, zwiększenie stęŜenia pyłów w powietrzu.
Wpływ tego źródła hałasu powinien mieć ograniczony wymiar przestrzenny i nie będzie
znacząco zmieniać wskaźników integralności obszaru. PodwyŜszone stęŜenia spalin silników
samochodowych, pyłów oraz zanieczyszczeń ropopochodnych podłoŜa będą negatywnie
oddziaływać na siedliska, choć trudno ocenić zakres i natęŜenie tych efektów. Zapewne
łączne, negatywne efekty podwyŜszonego natęŜenia ruchu pojazdów w tym rejonie nie będą
znacząco negatywnie oddziaływać na integralność całego obszaru chronionego.
Wzrost ludzkiej penetracji terenu
Realizacja ustaleń planu nie spowoduje tego typu oddziaływań.
Hałas
Nie naleŜy się spodziewać, Ŝe realizacja zabudowy moŜe doprowadzić do przekroczeń norm
emisji hałasu. Jednak realizacja planu spowoduje pogorszenie się klimatu akustycznego.
Zasięg jak równieŜ intensywność tych oddziaływań będzie zaleŜał przede wszystkim od
profilu działalności zlokalizowanych tam obiektów, co na etapie projektu planu nie jest
określone.
Emisja zanieczyszczeń powietrza
Dodatkowe zanieczyszczenia powietrza, generowane przez pracujący przy budowie
poszczególnych obiektów sprzęt oraz samochody transportowe mogą niekorzystnie
oddziaływać na stan siedlisk i populację zwierząt w granicach obszaru chronionego. Nie
przewiduje się jednak przekroczeń wymaganych standardów jakości powietrza, co pozwala
prognozować punktowe efekty emisji zanieczyszczeń powietrza, generowane w rejonach
placów budowy jako nieznaczące dla obszaru Natura 2000. Na etapie projektu planu, nie
znając profilu działalności obiektów jak równieŜ technologii, nie moŜna stwierdzić czy
zostaną przekroczone dopuszczone normy zanieczyszczenia powietrza, naleŜy jednak
załoŜyć, Ŝe na etapie opracowywania raportów oddziaływania na środowisku zagroŜenia
takowe zostaną zminimalizowane.
Odpady oraz zmiany jakości i ilości wód powierzchniowych
Odpady powstające na etapie budowy oraz w trakcie eksploatacji powinny być utylizowane w
sposób nie stanowiący zagroŜenia dla celów ochrony Obszaru Natura 2000.
Nie przewiduje się wystąpienia zmian w ilości lub w obiegu wód powierzchniowych.
W szczególności brak jest przesłanek prognozowania znaczącego wpływu przedsięwzięcia
na reŜim hydrologiczny wód powierzchniowych i podziemnych.
Zmiany poziomu zwierciadła wód gruntowych
Realizacja projektowanej zabudowy nie będzie wpływać na poziom wód gruntowych.
Zmiany ukształtowania terenu
Brak oddziaływań.
Bezpośrednie niszczenie siedlisk i wycinka zadrzewień
47
Realizacja ustaleń planu nie spowoduje bezpośredniego niszczenia siedlisk i wycinki
zadrzewień na obszarze chronionym.
Bezpośrednia śmiertelność zwierząt
Charakterystyka przedsięwzięcia nie obejmuje działań wiąŜących się z ryzykiem
bezpośredniej śmiertelności zwierząt o rozmiarach stanowiących zagroŜenie dla korzystnego
stanu ochrony populacji zwierząt w obrębie obszaru Natura 2000.
Wprowadzenie nowej zabudowy oraz nowych ciągów komunikacyjnych nie spowoduje
likwidacji miejsc bytowania lokalnej fauny, gdyŜ ze względu na silną degradację środowiska
w sąsiedztwie Zakładów Azotowych w obszarze objętym planem nie występują istotne,
wartościowe siedliska zwierząt. Pogorszenie warunków aerosanitarnych, akustycznych,
zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej, wprowadzenie barier utrudniających
przemieszczanie się zwierząt, likwidacja szaty roślinnej spowodują, Ŝe większość zwierząt
okresowo pojawiających się obecnie w terenach przeznaczonych pod nowe zainwestowanie
zostanie zmuszonych do przeniesienia się w inne rejony. Realizacja ustaleń planu nie
spowoduje zmniejszenia róŜnorodności biologicznej omawianego terenu.
7. Krajobraz
Teren objęty opracowaniem charakteryzuje się zróŜnicowaniem zainwestowania i
zagospodarowania, czego konsekwencją jest róŜny charakter krajobrazu oraz stopień jego
antropogenicznego przekształcenia: W granicach opracowania wyróŜnić moŜna następujące
jednostki funkcjonalne:
tereny przyrodniczo czynne, o charakterze półnaturalnym,
tereny zurbanizowane, przemysłowe, infrastruktury technicznej,
Występuje tu krajobraz miejski o charakterze industrialnym.
Występujące w obszarze planu tereny przyrodnicze, o przeciętnych walorach przyrodniczokrajobrazowych to tereny leśne połoŜone na północ i południe od Zakładów Azotowych,
stanowiące pas izolacyjny wokół ZA - znacznie przekształcone ze względu na wieloletnie
oddziaływanie ZA, które to oddziaływanie jest obecnie systematycznie zmniejszane.
W wyniku realizacji zapisów planu w części powierzchni obszarów do tej pory
niezainwestowanych, przeznaczonych pod nową zabudowę, zajdą przekształcenia
krajobrazu. Zostaną wprowadzone obiekty kubaturowe i dominanty widokowe oraz zostanie
zlikwidowana obecna szata roślinna, miejscami niewielkiemu przekształceniu ulegnie
istniejąca szata roślinna.
8. Transgraniczne oddziaływania na środowisko
Dla omawianego przedsięwzięcia, wyklucza się moŜliwość transgranicznego oddziaływania
na środowisko z uwagi na odległość lokalizacji przedsięwzięcia od najbliŜszej granicy UE z
Republiką Ukraina i Republiką Białoruś która wynosi około 150km.
VIII. POWSTANIE ZAGROśEŃ DLA ŚRODOWISKA I ZDROWIA LUDZI NA TERENIE
OBJĘTYM PLANEM I W STREFIE JEGO POTENCJALNEGO ODDZIAŁYWANIA
Na terenie opracowania moŜna wskazać tereny, których aktualne i projektowane
zagospodarowanie stwarza konflikty z uwarunkowaniami przyrodniczymi o zróŜnicowanym
stopniu natęŜenia:
brak konfliktów – przeznaczone pod lasy, zieleń naturalną,
niewielkie – brak,
średnie –tereny infrastruktury technicznej związane z gospodarką wodno-ściekową,
urządzenie elektroenergetyczne, ciepłownicze oraz gazownicze, parkingi dla
samochodów osobowych, drogi dojazdowe i lokalne,
duŜe – tereny produkcyjno-usługowe, magazynowo-składowe, usług uciąŜliwych,
tereny obiektów infrastruktury technicznej, drogi zbiorcze.
Większość niekorzystnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze naleŜy zaliczyć do
nieuniknionych, wynikających z potrzeb rozwoju tego rejonu:
48
uszczelnienie powierzchni gruntów przez zabudowę, ciągi komunikacyjne,
która spowoduje zmiany obiegu wody, zmniejszenie zasilania gruntowego,
zwiększenie spływu powierzchniowego,
pogorszenie stanu higieny atmosfery i warunków akustycznych,
zwiększenie uciąŜliwego oddziaływania związanego z wibracjami,
stworzenie barier ekologicznych dla migrujących zwierząt wzdłuŜ tras
komunikacyjnych i ciągów zabudowy,
zwiększenie ilości wytarzanych odpadów i ścieków,
moŜliwość wytwarzania ścieków i odpadów niebezpiecznych,
wzrost zapotrzebowania na wodę,
moŜliwość (ograniczonych) oddziaływań na Obszar Natura 2000.
Jakakolwiek działalność gospodarcza moŜe wiązać się z potencjalnym zagroŜeniem dla
środowiska, jednak bezpośrednie uciąŜliwe oddziaływania mogą być ograniczone przez
rozwiązania techniczno-organizacyjne. Natomiast uciąŜliwości pośrednie ograniczane są
ustaleniami planu, w związku z tym waŜna jest jego realizacja w zakresie budowy dróg,
systemów zaopatrzenia w wodę, odprowadzenia ścieków sanitarny i deszczowych,
systemów i sposobów ogrzewania, segregowania odpadów stałych w miejscach ich
powstawania, zachowania wysokości zabudowy, wskaźników terenów biologicznie czynnych.
ZagroŜenie dla środowiska moŜe, więc wynikać przede wszystkim z braku kompleksowej
realizacji zapisów planu.
Na omawianym terenie miasta negatywne oddziaływania na ludzi będą wiązać się przede
wszystkim z pogorszeniem stanu higieny atmosfery, klimatu akustycznego i wibracjami.
Na szczególne negatywne oddziaływania mogą być naraŜone osoby znajdujące się
jednocześnie w strefie oddziaływania dróg, linii kolejowej i obiektów produkcyjnych, moŜe tu
okresowo zachodzić zjawisko nakładania się uciąŜliwych oddziaływań.
W tabeli przestawiona została prognoza oddziaływania na sąsiednie tereny, w której
określony został charakter oddziaływań:
korzystny – w przypadku gdy ustalenia mają jednostronny korzystny wpływ
wynikający z pełnionych funkcji zgodnych z warunkami środowiska przyrodniczego,
obojętny – gdy projektowane funkcje zagospodarowania na terenie objętym planem i
poza jego granicami są takie same albo o zbliŜonym charakterze, stanowią ich
uzupełnienie lub nie powodują oddziaływań
mało korzystny – w przypadku gdy projektowane zagospodarowanie stwarza konflikty
z cechami środowiska przyrodniczego lub obniŜa standard Ŝycia mieszkańców,
bardzo niekorzystny – istnieje duŜy konflikt z cechami środowiska przyrodniczego,
obniŜający standard Ŝycia mieszkańców, wymagający działań z zakresu jego
ograniczenia,
skrajnie niekorzystny – w przypadku gdy ustalenia planu lub zagospodarowanie poza
jego granicami mogą spowodować nieodwracalne skutki w środowisku, bądź jego
degradację mimo podjęcia działań w zakresie ich ograniczenia.
Projekt planu
Tereny
zabudowy
usługowej
Tereny
infrastruktury
technicznej
Tereny
komunikacyjne
Zagospodarowanie terenów w otoczeniu - połoŜonych poza obszarem planu
Lasy i zieleń
Zabudowa
Tereny rolne
Doliny rzeczne
naturalna
mieszkaniowa
MK
MK
MK
MK
MK
MK
O
MK
MK
MK
MK
MK
Rodzaj oddziaływania:
O – obojętne
MK – mało korzystne
49
IX. ANALIZA PLANU POD KATEM REALIZACJI UWARUNKOWAŃ PRZYRODNICZYCH
W rozwiązaniach planistycznych połoŜono nacisk na ograniczenie niekorzystnego charakteru
i intensywności zmian w środowisku. Ustalenia planu porządkują zasady zagospodarowania
wprowadzając szereg zapisów mających na celu ograniczenie przekształceń środowiska
przyrodniczego.
Plan kładzie szczególny nacisk na:
− ograniczenie niekorzystnego charakteru i intensywności zmian w środowisku,
- maksymalne ograniczenie niekorzystnego wpływu projektowanego zainwestowania
na ludzi.
Plan wykazuje wysoki stopień zgodności z analizami, wnioskami i wytycznymi opracowania
ekofizjograficznego.
X. ZGODNOŚĆ PLANU Z PRZEPISAMI PRAWA DOTYCZĄCYMI OCHRONY
ŚRODOWISKA
W prognozie przeanalizowano i oceniono zgodność zapisów planu z celami ochrony
środowiska na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne
z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne
problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu.
W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono zgodność z wymogami stawianymi przez
zapisy zawarte w dokumentach najwyŜszej rangi.
XI.
ZGODNOŚĆ ZAPISÓW
PLANU Z
DOTYCZĄCYMI OBSZARU OPRACOWANIA
DOKUMENTAMI
STRATEGICZNYMI
Zapisy planu z zakresu ochrony środowiska przyrodniczego, kulturowego, priorytetów z
zakresu rozbudowy i modernizacji infrastruktury technicznej i komunikacyjnej, wykazują
pełną zgodność z celami strategicznymi i nakreślonymi kierunkami działań w w/w
dziedzinach określonych w dokumentach strategicznych rangi wojewódzkiej, powiatowej i
gminnej jak równieŜ w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrzennego gminy miasta Puławy.
XII. OPIS PRZEWIDYWANYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO WYNIKAJĄCYCH Z
REALIZACJI USTALEŃ ZAPISÓW PLANU
ETAP
Y
BUDO
Ludzie
System przyrodniczy,
róŜnorodność biologiczna,
Obszary i obiekty chronione
Krajobraz
Rośliny
Świat zwierząt
Klimat
Wody powierzchniowe i
podziemne
Skutki realizacji ustaleń
planu
Powierzchnia ziemi, gleby
Komponent
Powietrze atmosferyczne
1. Oddziaływanie bezpośrednie, pośrednie, wtórne, chwilowe, krótkoterminowe,
średnioterminowe, długoterminowe, stałe
Dla większości przedsięwzięć przewidywanych w planie bezpośrednie oddziaływanie
na środowisko będzie ograniczone do najbliŜszego sąsiedztwa, a zatem przed określeniem
konkretnych lokalizacji moŜliwe jest jedynie wskazanie kluczowych czynników, które będą
lub potencjalnie mogą wpływać na zmiany stanu środowiska.
PoniŜej przedstawiono te skutki realizacji ustaleń projektu planu, które przewiduje się,
iŜ będą wywierać najbardziej znaczące oddziaływanie na środowisko wraz z identyfikacją
oddziaływania.
Wzrost emisji
hałasu i wibracji
-
-
-
-
b, c
-
-
-
b, c
Wzrost emisji
zanieczyszczeń
b,
c, k
p, c,
k
w, c,
k
-
b, c,
k
b, c,
k
-
-
b, c,
k
50
ETAP EKSPLPATACJI
-
-
-
-
-
w, k
b,
c, d
b, st
-
-
b, c,
k,
-
-
-
-
-
-
b, c
b, k,
ś, d
st
b, st
w, c,
ś
-
p, st
-
b, w,
c, k,
st
-
-
b, k,
ś, d
-
-
b, c,
d
-
-
-
-
-
-
b, k,
ś, d
st
-
-
-
-
-
b, st
Krajobraz
p
Rośliny
Klimat
--
b, k,
ś, d
-
Ludzie
-
Świat zwierząt
-
System przyrodniczy,
róŜnorodność biologiczna,
Obszary i obiekty chronione
Skutki realizacji ustaleń
planu
-
Wody powierzchniowe i
podziemne
Komponent
-
Powierzchnia ziemi, gleby
Zmiana
warunków
gruntowych
-
Powietrze atmosferyczne
Zmiana wartości
krajobrazowych
Zakłócenie bytu
fauny
Wytwarzanie
odpadów
budowlanych
Sztuczne
obniŜenie
zwierciadła wód
gruntowych
Prace ziemne
Wzrost emisji hałasu
i wibracji
-
-
-
-
b, c,
st
-
-
-
b, c, st
Wzrost emisji
zanieczyszczeń
Zmiana wartości
krajobrazowych
Ograniczenie
powierzchni
biologicznie czynnej
Zwiększenie ilości
odpadów
Wzrost poboru wody
Zakłócenie bytu
fauny
b, st
w
w
w
b, st
b, st
-
-
b, st
-
-
-
-
p, st
-
-
b, st
p, st
b, st
p, d,
st
w, st
w, d,
st
b, d,
st
b,
st
b,
st
-
b, st
w, d
p, st
p, d
-
-
-
-
-
-
-
b, d
-
w, d
-
w
p, d
w
p, d
-
-
p,
st
w
-
Charakterystyka oddziaływań b – bezpośrednie, p – pośrednie, w – wtórne, c – chwilowe, k –
krótkoterminowe, ś – średnioterminowe, d – długoterminowe, st - stałe
2. Oddziaływanie skumulowane i znaczące
Jak wspominano wyŜej do kumulacji oddziaływań w zakresie emisji zanieczyszczeń
powietrza i hałasu, moŜe dochodzić w strefach nakładania się uciąŜliwych oddziaływań
pochodzących ciągów komunikacyjnych, zbiorczych parkingów i obiektów produkcyjnousługowych.
Na etapie projektu planu brak jest podstaw do określenia znaczących oddziaływań
na środowisko, choć takich oddziaływań nie moŜna wykluczyć - uniknięcie tych oddziaływań
będzie moŜliwe na etapie sporządzania raportów oddziaływania na środowisko dla
poszczególnych inwestycji dających wytyczne, co do najkorzystniejszego dla środowiska
sposobu realizacji tych inwestycji.
Oddziaływania takie w przyszłości związane mogą być z projektowanymi
i istniejącymi obiektami przemysłowo-usługowymi, infrastruktury technicznej oraz terenami
komunikacyjnymi.
51
3. Zasięg przestrzenny oddziaływań, odwracalność zjawisk
Realizacja ustaleń projektu planu wpływa, w zróŜnicowany sposób, na poszczególne
komponenty środowiska (powietrze, powierzchnię ziemi, glebę, kopaliny, wody
powierzchniowe i podziemne, klimat, zwierzęta i rośliny) i na ich wzajemne powiązania oraz
na ekosystemy i krajobraz.
ZróŜnicowanie skutków moŜna usystematyzować jako, w zaleŜności od:
⇒ odwracalności zjawisk
— odwracalne
— nieodwracalne
(O)
(N)
⇒ zasięgu przestrzennego oddziaływania
— regionalne
— ponadlokalne
— lokalne
(R)
(P)
(L)
Oczywiście oddziaływania te będą zaleŜeć od planowanego przeznaczenia terenu.
1 – Tereny usługowe oraz infrastruktury technicznej
- powierzchnia ziemi i gleby:
degradacja powierzchni glebowej - oddziaływanie negatywne ( N, L),
intensyfikacja procesów erozyjnych na powierzchniach odkrytych - oddziaływanie
negatywne (O, L),
przekształcenia właściwości wilgotnościowych gleb - oddziaływanie negatywne (N, L),
ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej - oddziaływanie negatywne (O, L),
moŜliwość zanieczyszczenia gleb – oddziaływanie negatywne (O,L),
- wody podziemne:
moŜliwość zanieczyszczenia (w sytuacja nadzwyczajnych) wód gruntowych –
oddziaływanie negatywne (O, P)
- wody powierzchniowe:
moŜliwość pośredniego zanieczyszczenia (w sytuacja nadzwyczajnych) wód
powierzchniowych – oddziaływanie negatywne (O, P)
- klimat i jakość powietrza:
przekształcenie warunków topoklimatycznych - oddziaływanie negatywne ( N, L),
pogorszenie stanu higieny atmosfery i klimatu akustycznego - oddziaływanie
negatywne ( O, L)
- szata roślinna i zwierzęta:
ograniczenie miejsc bytowania lokalnej fauny - oddziaływanie negatywne (N, L),
ograniczenie moŜliwości migracji zwierząt i roślin – oddziaływanie negatywne (N, P),
degradacja istniejącej szaty roślinnej - oddziaływanie obojętne (N, L),
zmiana warunków siedliskowych szaty roślinnej - oddziaływanie negatywne ( N, L),
- krajobraz, system powiązań przyrodniczych, róŜnorodność biologiczna i obszary prawnie
chronione:
wprowadzenie zabudowy kubaturowej na tereny otwarte - oddziaływanie negatywne (
N, L),
moŜliwość migracji zanieczyszczeń z terenów przemysłowych na tereny prawnie
chronione – oddziaływanie negatywne (O, P),
52
2 – Tereny komunikacje
- powierzchnię ziemi i gleby;
całkowita degradacja gleb - oddziaływanie negatywne ( N, L),
częściowe przekształcenie naturalnej rzeźby terenu - oddziaływanie negatywne (N,
L),
całkowita likwidacja powierzchni biologicznie czynnej - oddziaływanie negatywne ( N,
L),
sztuczne zagęszczenie gruntów – oddziaływanie negatywne (N, L),
wprowadzenie gruntów nasypowych – oddziaływanie negatywne (N, L)
- wody podziemne;
częściowe ograniczenie infiltracyjnego zasilania strefy przypowierzchniowej oddziaływanie negatywne (N, L),
- wody powierzchniowe:
brak oddziaływań,
- klimat i jakość powietrza;
pogorszenie stanu higieny atmosfery i klimatu akustycznego - oddziaływanie
negatywne ( N, L),
- szata roślinna i zwierzęta;
ograniczenie miejsc bytowania lokalnej fauny - oddziaływanie negatywne ( N, L),
całkowita degradacja istniejącej szaty roślinnej- oddziaływanie obojętne ( N, L),
- krajobraz, system powiązań przyrodniczych, obszary chronione, róŜnorodność biologiczna:
pogorszenie walorów krajobrazowych – oddziaływanie negatywne (N, L),
zaburzenie ciągłości systemu powiązań przyrodniczych – oddziaływanie negatywne
(O, P),
XIII. ROZWIĄZANIA ELIMINUJĄCE, OGRANICZAJĄCE
NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
LUB
KOMPENSUJĄCE
1. Rozwiązania eliminujące negatywne oddziaływania
Ograniczanie negatywnych oddziaływań powinno być stosowane zarówno na etapie budowy
jak i eksploatacji poszczególnych inwestycji. Ze względu na zasady wyboru projektów, a w
szczególności na skalę moŜliwych do zaistnienia konfliktów społecznych, największą uwagę
naleŜy zwrócić na kwestie ochrony środowiska przyrodniczego i warunków Ŝycia ludzi.
Do podstawowych działań ograniczających naleŜą:
ograniczenie zajęcia terenu,
prawidłowe zabezpieczenie techniczne sprzętu i placu budowy,
stosowania odpowiednich technologii, materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych,
dostosowanie terminów prac do terminów rozrodu zwierząt,
dostosowanie terminów prac do cyklu wegetacyjnego roślin,
W przypadku zaistnienia niebezpieczeństwa nieodwracalnego zniszczenia szczególnie
cennych elementów przyrody, konieczne jest podjęcie zawczasu działań kompensacyjnych.
Do najczęściej stosowanych rozwiązań naleŜeć będą:
odtwarzanie zniszczonych siedlisk w miejscach zastępczych,
sztuczne zasilanie osłabionych populacji,
tworzenie alternatywnych połączeń przyrodniczych i róŜnorodnych tras migracji
zwierząt,
NaleŜy zaznaczyć, Ŝe na etapie oceny projektu planu nie jest moŜliwe oszacowanie
konieczności prowadzenia ewentualnych prac kompensacyjnych, które powinny zostać
wykonane w związku z planowanymi inwestycjami na terenach dotychczas
niezainwestowanych. Takie ustalenia mogą zostać dokonane na etapie raportu
53
oddziaływania na środowisko lub w przypadku wystąpienia szkody w środowisku w
rozumieniu Ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich
naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493 z późn. zm.). Dokładne kryteria oceny wystąpienia szkody
w środowisku oraz prowadzenia działań naprawczych określają akty wykonawcze tej
Ustawy: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2008 r. w sprawie kryteriów
oceny występowania szkody w środowisku (Dz. U. Nr 82, poz. 501) oraz Rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2008 r. w sprawie rodzajów działań naprawczych oraz
warunków i sposobów ich prowadzenia (Dz. U. Nr 1003, poz. 664).
2. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań przedstawionych w projekcie planu
Z przedstawionych powyŜej analiz wynika, Ŝe potencjalny negatywny wpływ ustaleń planu na
środowisko przyrodnicze będzie wynikał z wprowadzenia na tereny do tej pory
niezinwestowane zabudowy (przede wszystkim produkcyjno-usługowej), co wiązać się
będzie z przekształceniami w środowisku typowymi dla terenów nowych inwestycji głównie z
zakresu emisji zanieczyszczeń powietrza, hałasu i wibracji. Planowane zainwestowanie
moŜe równieŜ oddziaływać na stan ilościowy i jakościowy wód podziemnych, choć nowe
zmiany nie będą trwale niekorzystne, raczej związane będą z moŜliwością wystąpienia
potencjalnych awarii. Przy czym istniejące zagospodarowanie obszaru i tak stwarza
potencjalnie większe ryzyko wystąpienia awarii i związanych z nimi potencjalnych zagroŜeń
niŜ zainwestowanie przewidywane jako realizacji ustaleń planu dla nowych terenów
inwestycyjnych. Zapisy planu ustalające zachowanie kompleksu leśnego, ograniczające
wysokość zabudowy i powierzchnię zabudowy na działkach oraz nakaz wyposaŜenia
zabudowy w infrastrukturę techniczną przyczynią się do zminimalizowania niekorzystnych
skutków dla środowiska realizacji planu i są najkorzystniejszym wariantem zainwestowania
obszaru. Ze względu na stan zagospodarowania terenów odstąpienie od realizacji ustaleń
planu nie wpłynie na polepszenie stanu środowiska przyrodniczego. NaleŜy jednocześnie
podkreślić, Ŝe rozwój technologii jak i wzrost świadomości ekologicznej będą przyczyniały się
do sukcesywnego ograniczania oddziaływania na stan wód tak projektowanego jak i juŜ
istniejącego zagospodarowania obszaru.
W trakcie sporządzania prognozy nie napotkano na trudności wynikające z niedostatków
techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
XIV. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PLANU ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚĆ ICH PRZEPROWADZANIA
Analizę skutków realizacji postanowień planu moŜna wykonać w ramach oceny aktualności
studium i planów sporządzanych przez władze samorządowe. Opracowania takie opierają
się m.in. na analizie obowiązujących planów miejscowych, stopniu ich realizacji oraz rejestru
decyzji o pozwoleniu na budowę, wydawanych na podstawie obowiązujących planów. Bada
się równieŜ aktualne funkcjonowanie środowiska przyrodniczego. Obowiązek wykonywania
takich analiz wynika z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z
2012 r., poz. 647, z późn. zm.). Przy tworzeniu tego typu opracowań naleŜy zwrócić
szczególną uwagę na stopień realizacji zapisów planu w zakresie urządzania zieleni,
krajobrazu i zachowania powierzchni biologicznie czynnej. Ocenę aktualności studium i
planów sporządza się co najmniej raz w czasie kadencji Rady Gminy. Z tą samą
częstotliwością wykonywana byłaby analiza skutków realizacji postanowień planu.
Dodatkowym instrumentem analizy skutków realizacji projektowanego dokumentu jest
równieŜ monitoring środowiska prowadzony przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska.
Organ ten wykonuje zadania wynikające z Państwowego Programu Monitoringu Środowiska
oraz innych zadań określonych w odrębnych ustawach. Wyniki oceny stanu środowiska
publikowane przez WIOŚ mogą być jedną z metod analizy skutków wdroŜenia planu
obrazującą zmiany parametrów jakościowych opisujących stan wód, powietrza, gleb, fauny,
flory itp.
XV. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
54
Potrzeba sporządzenia opracowania pt. „Prognoza oddziaływania na środowisko do
Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Miasto Puławy - Jednostka
planistyczna A - część I” wynika z art. 51. Ustawy z dnia 3 października 2008 roku o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227 z późn.
zm.).
Opracowana prognoza ma na celu wykazanie, czy przyjęte w projekcie planu rozwiązania
niezbędne dla zapobiegania powstawania zagroŜeń środowiska, spełniają swoją rolę oraz w
jakim stopniu warunki realizacji ustaleń planu mogą oddziaływać na środowisko. Zgodnie z
zapisami ustawowymi rolą prognozy nie jest ocena przyjętych w planie rozwiązań
planistycznych, a sprawdzenie czy w przyjętych rozwiązaniach zabezpieczony został we
właściwy sposób interes środowiska przyrodniczego i kulturowego.
Generalnie zakres dokumentacji prognozy obejmuje następujące problemy:
- analizę środowiska,
- identyfikację zagroŜeń i potencjalnych konfliktów,
- ocenę projektu w kontekście przewidywanych zagroŜeń,
- ewentualne formułowanie alternatywnych propozycji.
Teren opracowania obejmuje północno-wschodnią część miasta Puławy.
1. Teren opracowania charakteryzuje się mało zróŜnicowanymi walorami przyrodniczymi
i krajobrazowymi.
2. Na przewaŜającej części obszaru planu występują obiekty, które naleŜą do
przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, naleŜą do
nich przede wszystkim Zakłady Azotowe - ich oddziaływanie na środowisko jest
systematycznie monitorowane, .
3. Na części obszaru planu występuje jeden obszar przeciętnie cenny pod względem
przyrodniczym i krajobrazowym - duŜy zwarty kompleksy leśny - stanowiący część
pasa zieleni izolacyjnej wokół Zakładów Azotowych, silnie przekształcony i
poddawany regularnym nasadzeniom przez ostatnie 50 lat funkcjonowania ZA.
4. W niewielkiej odległości (ok. 0,5 km) od terenu opracowania znajduje się obszar
Natura 2000.
5. Na przewaŜającej części terenu panują korzystne i bardzo korzystne warunki
gruntowo-wodne dla lokalizacji zabudowy.
6. Przez teren opracowania przebiegają urządzenie infrastruktury technicznej takie jak
linie elektroenergetyczne oraz gazociąg wysokiego ciśnienia.
Nadrzędnym celem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest ochrona i
kształtowanie ładu przestrzennego oraz ponadlokanych i lokalnych interesów publicznych w
zakresie komunikacji, inŜynierii i ochrony środowiska.
Plan ustała zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego poprzez ustalenia
dotyczące kształtowania zabudowy.
Ustala się następujące przeznaczenie terenów objętych planem:
1. P/SM/U - tereny produkcji, składów i magazynów oraz usług;
2. U/KS – tereny usług i parkingów;
3. C - tereny urządzeń obsługi systemów ciepłowniczych - elektrociepłownia;
4. E - tereny urządzeń obsługi systemów elektroenergetycznych;
5. W - tereny urządzeń obsługi systemów wodociągowych;
6. TT - tereny urządzeń infrastruktury technicznej;
7. ZL – tereny lasów;
8. ZLD - tereny dolesień;
9. ZNn – tereny zieleni nieurządzonej;
10. KKT - tereny bocznic kolejowych i baz przeładunkowych;
11. KD - … – tereny dróg publicznych:
a. KD – Z – zbiorczych,
b. KD – L – lokalnych;
12. KS – tereny parkingów
55
Ze względu na stan zagospodarowania terenów odstąpienie od realizacji ustaleń planu nie
wpłynie na polepszenie stanu środowiska przyrodniczego. W przypadku realizacji
omawianego planu nie wystąpią istotne przekształcenia środowiska przyrodniczego, które
obecnie jest w obszarze planu juz mocno przekształcone. Większość terenów pozostanie w
dotychczasowym uŜytkowaniu (lasy w północnej części obszary, teren Zakładów
Azotowych), zaś nowe zainwestowanie będzie stanowiło kontynuację i uzupełnienie
istniejącego zespołu produkcyjnego.
Przewidywane jest niewielkie zwiększenie rozmiarów emisji zanieczyszczeń, hałasu i wibracji
wiąŜące się z funkcjonowaniem nowych terenów zabudowy usługowej wyposaŜonych w
drogi dojazdowe oraz zbiorczych parkingów, a tym samym i wzrostem natęŜenia ruchu
samochodowego. Lokalnie moŜe dochodzić do chwilowych kumulacji zanieczyszczeń
powietrza oraz uciąŜliwości hałasowych.
Na omawianym terenie zostaną zainstalowane nowe punktowe i liniowe źródła hałasu.
W stosunku do stanu aktualnego powstaną nowe źródła wytwarzania ścieków i odpadów.
Na terenie objętym planem nie występują obszary zagroŜone uruchomieniem
powierzchniowych ruchów masowych.
Zwarte powierzchnie leśne naleŜą do terenów o szczególnym stopniu zagroŜenia
poŜarowego.
Na omawianym terenie występują jak równieŜ powstaną nowe obiekty związane z ryzykiem
wystąpienia awarii.
Bardzo niewielkie i nieistotne z punktu widzenie walorów krajobrazowych przekształcenia
rzeźby terenu mogą wystąpić w obrębie dwóch pagórków wydmowych, na których
dopuszcza się lokalizację urządzeń infrastruktury technicznej i na małych fragmentach
zabudowy.
Na większości terenów przeznaczonych pod nową zabudowę oraz drogi publiczne
powierzchnia biologicznie czynna zostanie ograniczona w znacznym stopniu.
Na omawianym terenie nie występują tereny uŜytkowane rolniczo ani gleby przydatne dla
celów rolniczych, nie nastąpi zmniejszenie areału gruntów rolnych.
W wyniku planowanego zainwestowania nie przewiduje się trwałego obniŜenia poziomu wód
gruntowych, natomiast w sytuacjach awaryjnych istnieje niebezpieczeństwo ich czasowego
zanieczyszczenia.
Nie zostaną zlikwidowane cenne miejsca bytowania lokalnej fauny, ze względu na brak
wartościowych siedlisk w obszarze przeznaczonym dla przekształceń. Realizacja nowej
zabudowy, ogrodzeń poszczególnych działek oraz zwiększenie natęŜenia ruchu
samochodów spowodują powstanie nowych barier utrudniających przemieszczanie się
zwierząt. JednakŜe przekształcenia te nie będą miały większej skali ze względu na obecne,
znaczne przekształcenie obszaru objętego panem.
Jednocześnie naleŜy przypuszczać, Ŝe tereny biologicznie czynne zostaną
zagospodarowane zielenią urządzoną z udziałem zieleni wysokiej. Zmiana obecnego
charakteru zagospodarowania terenów wpłynie niewątpliwie modyfikująco na warunki klimatu
lokalnego, zmiany te nie będą miały charakteru zmian trwale niekorzystnych.
W granicach planu nie występują obiekty zabytkowe.
Istniejące i projektowane zainwestowanie nie będzie oddziaływać niekorzystnie na obszar
Natura 2000.
Krajobraz w wyniku realizacji ustaleń planu zostanie miejscami przekształcony, nawiązując
do istniejącego i przewaŜającego w obszarze planu.
Realizacja zapisów planu nie spowoduje transgranicznych oddziaływań na środowisko
przyrodnicze.
56
W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono zgodność zapisów planu z przepisami
dotyczącymi ochrony środowiska oraz z dokumentami strategicznymi rangi wojewódzkiej,
powiatowej i gminnej jak równieŜ ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrzennego gminy Puławy.
Realizacja ustaleń planu moŜe spowodować wystąpienie na omawianym terenie oraz na
terenach przyległych oddziaływań znaczących i skumulowanych. Stosując odpowiednie
rozwiązania organizacyjne, technologiczne oraz urządzenia chroniące środowisko, zasięg i
intensywność w/w oddziaływań moŜna znacznie ograniczyć tak, aby nie były one trwale
niekorzystne dla środowiska przyrodniczego.
.
Reasumując: naleŜy uznać, iŜ nowe zainwestowanie terenu nie pogorszy stanu środowiska
przyrodniczego w stosunku do juŜ zaistniałych w nim zmian, związanych z funkcjonowaniem
od ponad 50-ciu Zakładów Azotowych. Jednocześnie, ze względu na działania
proekologiczne, prowadzone przez Zakłady Azotowe, w tym zmiany technologiczne
prowadzące do systematycznego zmniejszania emisji i oddziaływania na otoczenie, naleŜy
spodziewać się postępowania renaturalizacji terenów przyrodniczych sąsiadujących z
Zakładami Azotowymi, w tym kompleksów leśnych połoŜonych w obszarze planu i poza nim.
Za najistotniejsze, z punktu widzenia ochrony środowiska, naleŜy uznać monitorowanie
następujących dziedzin i zagadnień:
1. Obserwacje zmian w strukturze uŜytkowania gruntów (wielkość powierzchni
zainwestowanych, kubatury nowych obiektów budowlanych).
Zagadnienia te powinny być monitorowane na bieŜąco przez samorząd lokalny
2. Obserwacje zmian jakości poszczególnych komponentów środowiska zarówno
na terenie objętym planem jak i na terenach przyległych. Ze szczególnym uwzględnieniem
stanu higieny atmosfery, klimatu akustycznego, stanu jakościowego wód podziemnych
według powierzchniowych.
WIOŚ według własnego harmonogramu.
3. Obserwacje stanu technicznego infrastruktury, ze szczególnym uwzględnieniem urządzeń
do odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków. Zarządzający siecią według własnego
harmonogramu.
57