Działalność wydawnicza Głównego Instytutu Górnictwa w dziedzinie

DZIAŁALNOĝû WYDAWNICZA GŁÓWNEGO INSTYTUTU GÓRNICTWA
W DZIEDZINIE INĩYNIERII ĝRODOWISKA,
Główny Instytut Górnictwa, mimo nazwy sugerującej działalnoĞü wyłącznie w sektorze
górniczym, od początku lat 90-ych XX wieku zajmuje siĊ równieĪ, z powodzeniem,
zagadnieniami dotyczącymi inĪynierii Ğrodowiska. Jednym z wielu efektów funkcjonowania
Instytutu we wspomnianej dziedzinie są wydawnictwa Głównego Instytutu Górnictwa, w
których poruszana jest problematyka z tego zakresu. DziĊki działalnoĞci Zespołu
Wydawnictw i Usług Poligraficznych GIG wydano kilka ksiąĪek, kilkanaĞcie obszernych
opracowaĔ w wydawnictwie zatytułowanym „Prace Naukowe Głównego Instytutu
Górnictwa” oraz kilkadziesiąt publikacji w kwartalniku „Górnictwo i ĝrodowisko”.
Zagadnienia poruszane w powyĪszych wydawnictwach dotyczą zasadniczych obszarów
inĪynierii Ğrodowiska, takich jak: gospodarka odpadami, gospodarka wodno-Ğciekowa,
ochrona powietrza i zarządzanie Ğrodowiskowe. Obejmują one teĪ problematykĊ dotyczącą
ochrony przed hałasem, oszczĊdnoĞci energii, gospodarki wodorowej, promieniotwórczoĞci w
Ğrodowisku oraz rewitalizacji terenów zdegradowanych. W kwartalniku „Górnictwo i
ĝrodowisko” publikowane są takĪe artykuły opracowane przez doktorantów ĝląskiego
ĝrodowiskowego Studium Doktoranckiego z dyscypliny „InĪynieria ĝrodowiska”. ĝĝSD
powstało w maju 2002 roku, pod patronatem Katowickiego Oddziału Polskiej Akademii
Nauk, w wyniku porozumienia pomiĊdzy Politechniką ĝląską w Gliwicach a Głównym
Instytutem Górnictwa w Katowicach. Powstanie ĝĝSD umoĪliwiło wspólne kształcenie
doktorantów w dyscyplinie „InĪynieria ĝrodowiska” przy współudziale oĞmiu innych
jednostek badawczo - rozwojowych z terenu ĝląska.
PoniĪej zaprezentowano wykaz wydawnictw ksiąĪkowych i publikacji w kwartalniku
„Górnictwo i ĝrodowisko” wydanych w latach 2002 - 2009
Wydawnictwa ksiąĪkowe, z dyscypliny wiedzy, jaką jest inĪynieria Ğrodowiska, opracowane
w GIG, dotyczą nastĊpujących obszarów:
GOSPODARKA ODPADAMI:
Jacek Marian ŁĄCZNY
Niekonwencjonalne metody wykorzystywania popiołów lotnych, Katowice, 2002
Zbigniew BZOWSKI
Wpływ na Ğrodowisko stosowania mieszanin osadu Ğciekowego z odpadami mineralnymi
na składowiskach odpadów komunalnych, Prace naukowe GIG, nr 857, Katowice 2004
Wszystkie opracowania opublikowane w „Pracach naukowych Głównego Instytutu
Górnictwa” wydawane są w jednolitej szacie graficznej, jaką przedstawiono powyĪej.
GOSPODARKA WODNO-ĝCIEKOWA
Witold SZULBIēSKI
Opracowanie zeolitowych oraz półprzewodnikowych katalizatorów fotodegradacji
organicznych zanieczyszczeĔ wód oraz Ğcieków, Prace naukowe GIG, nr 861, Katowice
2004
Irena PLUTA
Wody kopalĔ GórnoĞląskiego ZagłĊbia WĊglowego – geneza, zanieczyszczenia i metody
oczyszczania, Prace naukowe GIG, nr 865, Katowice 2005
Stanisław CHAŁUPNIK
Rad w wodach kopalĔ wĊgla kamiennego na Górnym ĝląsku – metody badaĔ, ocena
wpływu na Ğrodowisko, zapobieganie skaĪeniom, Prace naukowe GIG, nr 870, Katowice
2007
OCHRONA POWIETRZA
Barbara BIAŁECKA, Alina. PILCH-KOWALCZYK
Efekt cieplarniany. Przyczyny, zagroĪenia, moĪliwoĞci ograniczenia. Stan w Polsce i na
Ğwiecie, Katowice 1996
Praca zbiorowa wykonana pod egidą Niemieckiego Komitetu BadaĔ nad ZagroĪeniami dla
Zdrowia w ĝrodowisku Pracy - tłumaczenie z jĊzyka niemieckiego Kazimierz LEBECKI
Aerozole – pyły, dymy, mgły, Katowice 2001
Marta ROĩKOWICZ
Opracowanie kompleksowej metody kontroli stĊĪeĔ struktur azbestu w powietrzu, Prace
Naukowe GIG, nr 875, Katowice 2008
OCHRONA ĝRODOWISKA POPRZEZ:
• technologie czystego wĊgla
• proekologiczne zarządzanie
Praca zbiorowa pod redakcją K. CZAPLICKIEJ i M. ĝCIĄĩKO.
Model ekologicznego i ekonomicznego prognozowania wydobycia i uĪytkowania
czystego wĊgla. T. II: EkoefektywnoĞü technologii czystego spalania wĊgla, Katowice
2004
Krzysztof StaĔczyk
Czyste technologie uĪytkowania wĊgla, Katowice 2008
Barbara BIAŁECKA
Wspomaganie proekologicznego zarządzania zakładem energetycznym, Prace Naukowe
GIG, nr 875, Katowice 2008
Od 2002 roku w GIG zaczął siĊ ukazywaü kwartalnik „Górnictwo i ĝrodowisko”. Kwartalnik
wydawany jest w nakładzie 100 egzemplarzy przez Zespół Wydawnictw i Usług
Poligraficznych GIG. Publikacje zamieszczane w kwartalniku „Górnictwo i Ğrodowisko”,
dotyczące inĪynierii Ğrodowiska, obejmują tematykĊ związaną z efektami ubocznymi
działalnoĞci górniczej i funkcjonowania innych sektorów gospodarki. W artykułach
uwzglĊdniono teĪ Ğrodowisko wewnĊtrzne oraz przypadki awarii i katastrof. PoniĪej
przedstawiono szatĊ graficzną okładki kwartalnika oraz tytuły opublikowanych artykułów, z
podziałem na zasadnicze obszary inĪynierii Ğrodowiska (tabela 1). Wydzielono publikacje
opracowane przez doktorantów ĝĝSD. Podano teĪ numer i rok wydania kwartalnika, w
którym ukazały siĊ poszczególne artykuły.
Ponadto, w kwartalniku „Górnictwo i Ğrodowisko” opublikowano szereg artykułów
dotyczących oszczĊdnoĞci energii opisujących wyniki termomodernizacji budynków, audyty
energetyczne, moĪliwoĞci upraw roĞlin energetycznych. Opracowania związane z gospodarką
wodorową dotyczą: produkcji wodoru w procesie
zgazowania wĊgla, zgazowania biomasy oraz separacji
membranowej gazów wodorowych.
Zagadnienia związane z promieniotwórczoĞcią w
Ğrodowisku zaprezentowano w artykułach na temat
poziomu stĊĪeĔ radonu na terenach GórnoĞląskiego
ZagłĊbia WĊglowego oraz w jaskiniach Jury KrakowskoCzĊstochowskiej, wpływu wód radowych odprowadzanych
z kopalĔ na skaĪenie Ğrodowiska oraz na temat
promieniotwórczoĞci naturalnej wĊgli kamiennych.
Publikacje opracowane przez doktorantów ĝĝSD stanowią
około 15% wszystkich publikacji zamieszczonych w
kwartalniku „Górnictwo i ĝrodowisko” w okresie od marca
2005 r. do lutego 2009 r. oraz około 50% publikacji
dotyczących inĪynierii Ğrodowiska.
Tabela 1.
Artykuły dotyczące zasadniczych obszarów inĪynierii Ğrodowiska zamieszczone w kwartalniku „Górnictwo i ĝrodowisko”
w latach: 2002 - 2009
Lp.
Autorzy
Obszar/Tytuł artykułu
Nr/rok
GOSPODARKA ODPADAMI
1. Barbara Białecka; Jacek Grafowski
Problematyka gospodarki odpadami komunalnymi na składowiskach odpadów
II/2002
w Ğwietle wdraĪania wymogów UE
2. Andrzej Krowiak; Damian Grela;
Model ekonomiczny szacowania nakładów, kosztów i korzyĞci z zastosowania
IV/2002
Krystyna Nowakowska
zbiórki odpadów komunalnych
3. Małgorzata JaroĔ-Kocot;
Odpadowe wapno pokarbidowe jako składnik hydromieszanin lokowanych w
Jerzy Sablik
pustkach poeksploatacyjnych na dole kopalĔ
III/2004
4. Barbara Białecka;
Hydrotermalna synteza zeolitów z odpadów paleniskowych Elektrowni Łaziska
I/2005
Zdzisław Adamczyk; Mikołaj Halski
5. Justyna Latoszek; Barbara Białecka Monitoring Planu Gospodarki Odpadami na przykładzie Bytomia
III/2006
6. Jacek Boba; Bogusław WoĨniak
Minimalizacja wpływu obuwia powszechnego uĪytku na Ğrodowisko
I/ 2008
GOSPODARKA ODPADAMI
Publikacje doktorantów ĝSSD
7. Justyna Gibaszewska
Zapobieganie powaĪnym awariom przemysłowym w zakładach generujących
III/2005
odpady niebezpieczne
8. BoĪena Łabuz; Jacek Łabuz
Oznaczanie morfologii odpadów komunalnych na przykładzie odpadów
pochodzących z tereny Jaworzna
IV/2005
9. Ewa Owczarek – Nowak
Analiza funkcjonowania gminnych systemów komunalnych w województwie
Ğląskim – teoria a praktyka
III/2006
10. Ewa Owczarek – Nowak
ZrównowaĪone systemy gospodarowania odpadami na terenie gminy – modele
I/2007
informatyczne
11. Ewelina Kraj
Analiza segregacji surowców wtórnych w mieĞcie i gminie Jaworzno
III/2008
12. Dawid Gacki; Marcin Targowski;
Laminaty w modernizowanych zbiornikach paliwowych - odpad przyszłoĞci
I/2009
Jolanta BiegaĔska
GOSPODARKA WODNO-ĝCIEKOWA
13. Antoni Magdziarz; Ryszard Lach
Analiza moĪliwoĞci ograniczenia zasolenia rzek: Bierawski i Odry przez wody
II/2002
kopalniane
14. Ryszard Lach;
Analiza zmian jakoĞci wód powierzchniowych zlewni Górnej Odry w wyniku
Antoni Magdziorz
restrukturyzacji górnictwa wĊgla kamiennego
III/2004
15. Piotr Krawczyk
Ocena ekonomicznych instrumentów ochrony Ğrodowiska stosowanych w
I/2006
gospodarce Ğciekowej na terenie Polski na przykładzie projektu
16. Małgorzata JaroĔ-Kocot
17. Adam SmoliĔski
18. Leszek Trząski; Krzysztof Korczak;
Jan Bondaruk; Paweł Łabaj
19. Ryszard Lach; Paweł Łabaj;
Jan Bondaruk; Antoni Magdziorz
20. Ryszard Lach;
Halina Maksymiak-Lach
21. Leszek Trząski;
Vladimir Mana
22. Leszek Trząski; Vladimir Mana
23. BoĪena Tracz
24. Maria Malicka
25. Mariusz ûwiĊczek
26. Barbara Białecka
27. Henryk Passia; Marta RoĪkowicz
28. Krzysztof Kapusta
29. Marta RoĪkowicz
30. Marta RoĪkowicz; Danuta StróĪ
współfinansowanego z funduszu spójnoĞci
Ocena moĪliwoĞci ograniczenia iloĞci poprzez trwałe wiązanie jonów arsenu i
chromu szeĞciowartoĞciowego wypłukujących siĊ do wód z odpadów przemysły
chemicznego
Gospodarka zasolonymi wodami kopalnianymi
UĪytkowe funkcje zasobów wodnych oraz uszczelnienie zlewni – kryteria
nowego podejĞcia do gospodarowania ciekami miejskimi
Monitoring wód kopalnianych odprowadzanych do rzek
Wpływ restrukturyzacji górnictwa wĊgla kamiennego na zasolenie wód
powierzchniowych zlewni Górnej Wisły
Bariery rewitalizacji niewielkich cieków wodnych na terenach zurbanizowanych
- porównanie dla Polski i Republiki Czeskiej z uwzglĊdnieniem regionu
górnoĞląsko – ostrowskiego
Ocena hydromorfologicznego stanu rzeki Bobrek metodą RHO (River Habitat
Survey)
GOSPODARKA WODNO-ĝCIEKOWA
Publikacje doktorantów ĝSSD
Ewolucja doboru wodomierzy na tle spadku zuĪycia wody w budynkach
wielolokalowych
Metody usuwania jonów rtĊci z zanieczyszczonych roztworów wodnych
OCHRONA POWIETRZA
Wpływ procesu zgazowania odpadów gumowych na emisjĊ zanieczyszczeĔ do
Ğrodowiska
Analiza moĪliwoĞci produkcji i spalania paliw alternatywnych w warunkach
ĝląska
Laserowa detekcja i pomiar koncentracji cząstek azbestu w powietrzu
Ochrona zapachowej jakoĞci powietrza. DoĞwiadczenia Ğwiatowe w Ğwietle
potrzeby uwarunkowaĔ prawnych w Polsce.
Kompleksowa metoda kontroli stĊĪenia struktur azbestu w powietrzu. CzĊĞü I :
opis metody
Kompleksowa metoda kontroli stĊĪenia struktur azbestu w powietrzu. CzĊĞü II:
Wyniki kontroli stĊĪeĔ struktur azbestu w powietrzu na osiedlach
mieszkaniowych w Katowicach
OCHRONA POWIETRZA
Publikacje doktorantów ĝSSD
I/2006
I/2006
I/2006
I/2006
II/2006
IV/2007
I/2008
III/2006
IV/2007
IV/2002
III/2004
IV/2007
IV/2007
III/2008
IV/2008
31. Olga Klemczak
32. Paweł Pałamarczuk; Jan
KonieczyĔski
33. Magdalena Bieniek
34. Marian B. Nantka; Magdalena
Bieniek
35. Jan Wachowicz; Tomasz Janoszek
36. Magdalena Bieniek
37. Olga Klemczak; Jolanta BiegaĔska
38. Jan Wachowicz; Tomasz Janoszek
39. Krystyna Czaplicka; Małgorzata
Bojarska – Kraus
40. Barbara Białecka
41. Aleksandra Saratowicz; Alina
Rejman-BurzyĔska; Jacek Boba
42. Krzysztof Wierzchowski
43. Jacek Boba
44. Anna Borucka; Bogusław Mikosz
Ograniczenie niskiej emisji na przykładzie miasta Zabrze
Ekologiczne zastosowania kotłów fluidalnych w sektorze komunalnym
III/2005
III/2005
JakoĞü powietrza w pomieszczeniach a zanieczyszczenie powietrza
wentylacyjnego w budynkach mieszkalnych
Stan Ğrodowiska wewnĊtrznego w budynkach z wentylacją lutniową
IV/2005
Wprowadzenie do modelowania wpływu prĊdkoĞci przepływu powietrza na
propagacjĊ produktów spalania z poĪarów egzogenicznych z wykorzystaniem
CFD
JakoĞü powietrza w pomieszczeniach i wpływ zmian stĊĪenia tlenków azotu
Materiały zawierające azbest. Charakterystyka i róĪnice zdaĔ na temat
szkodliwego oddziaływania rur azbestowo – cementowych
Komputerowe modelowanie poĪaru taĞmy przenoĞnikowej z wykorzystaniem
metody CFD
ZARZĄDZANIE ĝRODOWISKOWE
Zastosowanie oceny cyklu Īycia w przemyĞle wydobywczym. Szacowanie
ekowskaĨnika dla procesów jednostkowych
Wspomaganie proekologicznego zarządzania zakładem energetycznym
DoĞwiadczenia z wdraĪania regionalnego systemy zarządzania Ğrodowiskowego
w powiecie tarnogórskim
Analiza ryzyka w zakresie ochrony Ğrodowiska w zakładach wzbogacania wĊgla
WdraĪanie systemu EMAS w paĔstwach Unii Europejskiej
ZARZĄDZANIE ĝRODOWISKOWE
Publikacje doktorantów ĝSSD
DziałalnoĞü jednostek wojskowych w obliczu wymagaĔ stawianych ochronie
Ğrodowiska i sprawnoĞci współczesnej armii
II/2006
III/2006
II/2008
I/2009
II/2009
1/2002
IV/2002
II/2003
III/2004
II/2007
III/2008