sprawozdanie - Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut

SEMINARIUM NA TEMAT WYNIKÓW WDRAŻANIA
PROJEKTU UE RIVER SHIELD W POLSCE
RS/PL/SEM.3/IR.7
(Gorzów Wielkopolski, 23 kwietnia 2008 r.)
SPRAWOZDANIE
Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie w porozumieniu z Wydziałem Zarządzania
Kryzysowego Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego, z Komendą Wojewódzką Państwowej
Straży Pożarnej w Gorzowie Wielkopolskim i z Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony
Środowiska w Zielonej Górze zorganizował Seminarium na temat wyników wdrażania w
Polsce projektu RIVER SHIELD „Ochrona wód przed awaryjnymi zanieczyszczeniami
przemysłowymi” (Gorzów Wielkopolski, Hotelu Qubus 23 kwietnia 2008 r.).
Głównym celem seminarium było upowszechnianie i promocja rezultatów i dalszych prac
zaplanowanych w projekcie RIVER SHIELD, współfinansowanym ze środków
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach inicjatywy wspólnotowej Program
Obszarów Sąsiadujących INTERREG III B CADSES oraz ze środków krajowych (z budżetu
państwa i funduszy własnych Instytutu Ochrony Środowiska).
Do dodatkowych celów seminarium należy zaliczyć:
Ø
podtrzymywanie kontaktów z przedstawicielami województwa
potencjalnie zainteresowanymi wynikami projektu RIVER SHIELD,
Ø
zapewnienie wymiany opinii i doświadczeń wśród osób zainteresowanych
zagadnieniami zapobiegania powstawaniu poważnych awarii przemysłowych,
reagowania na nie i ograniczania ich skutków dla środowiska wodnego, z
możliwością zgłaszania uwag i komentarzy odnośnie zaproponowanych w projekcie
RIVER SHIELD rozwiązań.
lubuskiego
Seminarium otworzył i uczestników powitał dr Mieczysław Borysiewicz, koordynator
polskiej części projektu RIVER SHIELD. Poszczególnym sesjom przewodniczyli: Zenon
Zajdlic - Zastępca Komendanta Wojewódzkiego PSP w Gorzowie Wielkopolskim, Wojciech
Konopczyński - p. o. Lubuskiego Inspektora Ochrony Środowiska i Marek Demidowicz –
Kierownik Delegatury WIOŚ w Gorzowie Wielkopolskim. Seminarium odbyło się zgodnie z
zaproponowanym programem obrad. W seminarium wzięło udział 37 osób reprezentujących
23 instytucje.
W trakcie seminarium zaprezentowano m.in. referaty na temat:
Ø „Wytycznych w sprawie planowania przestrzennego w kontekście wymagań
Dyrektywy SEVESO II”,
Ø propozycji modyfikacji dokumentacji planistycznych w celu uwzględnienia zagrożeń
stwarzanych dla wód w wyniku poważnych awarii przemysłowych, na podstawie
raportu pt. „Analiza ryzyka poważnych awarii w województwie lubuskim, jako
element dokumentacji z zakresu planowania przestrzennego”,
Ø planów działania Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej, Centrum
Zarządzania Kryzysowego Urzędu Wojewódzkiego i Wojewódzkiego Inspektoratu
Ochrony Środowiska w zakresie zapobiegania, gotowości i reagowania na awarie
przemysłowe zagrażające środowisku wodnemu w województwie lubuskim.
Na portalu Instytutu Ochrony Środowiska dedykowanemu projektowi RIVER SHIELD
(http://www.ios.edu.pl/pol/river) udostępniono wszystkie referaty wraz ze zdjęciami z
seminarium.
Ponadto seminarium stanowiło forum dyskusji i uszczegółowienia zaproponowanych
dalszych planów działania w zakresie gotowości i reagowania na awarie przemysłowe
zagrażające jakości wód powierzchniowych w świetle potrzeb województwa lubuskiego
wśród osób zainteresowanych zarówno rozwojem regionu lubuskiego jak i ochroną jego
środowiska. Dyskutowano między innymi następujące zagadnienia:
r procedury postępowania w przypadku prowadzenia działań ratowniczych w wyniku
awarii zagrażającej jakości wód powierzchniowych, wymagających wsparcia
niemieckich jednostek straży pożarnej; przedstawiciel KWPSP poinformował, że
decyzja o potrzebie wsparcia akcji ratowniczej przez jednostki spoza województwa
lubuskiego, w tym przez jednostki niemieckie, jest w gestii kierującego akcją. Z
dotychczasowych doświadczeń wynika, że współpraca polsko-niemiecka na szczeblu
gminnym i powiatowym układa się bardzo dobrze, a na szczeblu wojewódzkim wciąż
wymaga podejmowania działań na rzecz jej właściwego rozwoju. Obowiązujące
procedury umożliwiają bliską i efektywna współpracę jednostek polsko-niemieckich,
która bazuje na doświadczeniu zdobywanym podczas prowadzenia akcji
ratowniczych oraz podczas wspólnych ćwiczeń i szkoleń;
r interpretacja zapisów ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w
środowisku i ich naprawie11 w kontekście zasady „zanieczyszczający płaci” w
przypadku niemożności wykrycia sprawcy; nowe prawo przewiduje, że osoby
poszkodowane lub inne zainteresowane strony (np. organizacje ekologiczne) mogą
zgłaszać zaistniałe szkody do organów ochrony środowiska. W przypadku, gdy nie
można ustalić sprawcy lub rozpocząć wobec niego egzekucji, naprawa szkody jest w
kompetencji wojewody. Na nim ciążyć też obowiązek podjęcia działań w przypadkach
wystąpienia zagrożenia życia lub zdrowia ludzi albo pojawienia się nieodwracalnych
szkód w środowisku. Do zadań Głównego Inspektora Ochrony Środowiska należy
prowadzenie rejestru zagrożeń i szkód w środowisku;
r potrzeby techniczne i inwestycyjne w województwie lubuskim w zakresie
zapobiegania, gotowości i reagowania na awarie przemysłowe oraz likwidacji i
ograniczania skutków tych awarii dla środowiska wodnego; uzgodniono, że
dodatkowe potrzeby - w stosunku do zaprezentowanych podczas seminarium - można
zgłaszać do 25.04.2008r.;
1
której przepisy weszły w życie w dniu 30.4.2007 r. Celem ustawy jest wdrożenie do prawa polskiego
postanowień dyrektywy 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21.4.2004 r. w sprawie
odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym w
środowisku naturalnym
r funkcjonowanie „Lubuskiej Sieci Regionalnej” – promującej wyniki projektu RIVER
SHIELD i lobującej za ich wdrożeniem w województwie lubuskim; uzgodniono, że
Lubuska Sieć Regionalna będzie funkcjonowała również po zakończeniu projektu
RIVER SHIELD - jako inicjatywa obywatelska - ukierunkowana na propagowanie w
regionie lubuskim działań na rzecz wzmocnienia gotowości i reagowania na awarie
przemysłowe, podniesienia poziomu świadomości społecznej na wypadek awarii z
udziałem substancji niebezpiecznych i promocji zachowań proekologicznych
społeczeństwa w celu ochrony środowiska.
Należy podkreślić, że istniejące uwarunkowania prawne, doświadczenie zawodowe,
odpowiednie wyposażenie służb i instytucji włączonych w system identyfikacji zagrożeń,
reagowania na awarie przemysłowe i likwidacji ich skutków dla środowiska wodnego są
adekwatne do poziomu potencjalnego zagrożenia w województwie lubuskim. Wysoki
poziom gotowości na awarie w województwie lubuskim uzyskano dzięki zapewnieniu
odpowiednich sił i środków, prowadzeniu szkoleń i ćwiczeń oraz wieloletniej współpracy
wszystkich służb i instytucji. Wojewoda zapewnia współdziałanie wszystkich jednostek
organizacyjnych administracji rządowej i samorządowej w przypadku wstąpienia sytuacji
kryzysowej na terenie województwa lubuskiego. Ponadto Wojewoda kieruje Zespołem
Zarządzania Kryzysowego i działaniami związanymi z monitorowaniem, planowaniem i
usuwaniem skutków zagrożeń w Lubuskim. Rozwiązania funkcjonujące w Polsce w zakresie
wczesnego ostrzegania i alarmowania oraz reagowania na awarie przemysłowe zagrażające
jakości wód powierzchniowych są stawiane za wzór przez pozostałych partnerów
realizujących projekt RIVER SHIELD.
Na zakończenie seminarium została przedstawiona prezentacja pt. „Podsumowanie realizacji
projektu RIVER SHIELD”, której celem było przybliżenie uczestnikom seminarium
najważniejszych wyników uzyskanych podczas 2-letniej realizacji projektu.
Uczestnicy seminarium wraz z materiałami seminaryjnymi otrzymali ulotkę w j. polskim
promującą wyniki projektu RIVER SHIELD i zostali poinformowani o możliwości zgłaszania
do Instytutu Ochrony Środowiska zamówień na te ulotki w j. polskim i angielskim.
Z wypowiedzi i komentarzy uczestników seminarium wynika, że jest duże zainteresowanie
zarówno tematyką, jak i wynikami projektu RIVER SHIELD oraz gotowość do współpracy
na rzecz wdrażania wyników uzyskanych w ramach projektu w celu zwiększania zdolności
służb ratowniczych i ochrony środowiska oraz ograniczania oddziaływania awarii
przemysłowych na środowisko wodne województwa lubuskiego.