Pomoc publiczna w B+R+I w ramach nowej perspektywy finansowej

Nowe
Zasady pomocy państwa
na B&R&I
Katarzyna Piechucka
European Commission
Directorate General Competition
1
Disclaimer
Poglądy wyrażone w niniejszej prezentacji są poglądami
prelegenta i nie muszą odzwierciedlać poglądów i polityki
Komisji Europejskiej.
Spis treści
 Nowe zasady udzielania pomocy państwa na B&R&I
 Pomoc państwa i finansowanie unijne
 Ogólne zasady dot. finansowania publicznego
działalności B&R&I
 Środki pomocy na B&R&I wyłączone z obowiązku
zgłoszenia do Komisji
 Ocena środków przez Komisje
 Transparentność pomocy państwa
3
Pomoc państwa na B&R&I
 Każdy środek spełniający kryteria art. 107 ust. 1 Traktatu stanowi pomoc
państwa;
Odstąpienie od ogólnego zakazu udzielania pomocy państwa dla środków
zgodnych z rynkiem wewnętrznym :
 Rozporządzenie Komisji w sprawie wyłączeń grupowych nr 651/2014 (GBER)
dot. środków wyłączonych z obowiązku zgłoszenia;
 Zasady ramowe na B&R&I dot. programów pomocy i pomocy indywidualnej,
objęte obowiązkiem zgłoszenia.
4
Unowocześnienie zasad na B&R&I
 Cel – konkurencja i wzrost:




lepiej ukierunkowana pomoc państwa;
mobilizacja prywatnych inwestycji na B&R&I;
ograniczenie negatywnych wpływów pomocy B&R&I;
jaśniejsze i prostsze przepisy.
 Modernizacja zasad na wsparcie na B&R&I w latach 2014-2020





większa liczba środków zwolniona z obowiązku zgłaszania;
nowy środek pomocy: wsparcie na rzecz infrastruktury badawczej;
uproszczone warunki udzielania pomocy na działalność innowacyjną;
bardziej elastyczne pułapy pomocy dla dużych indywidualnych środków pomocy;
bardziej precyzyjne kryteria szczegółowej oceny ekonomicznej.
5
Pomoc państwa i finansowanie unijne
 Finansowanie unijne zarządzane centralnie, które nie jest
bezpośrednio ani pośrednio kontrolowane przez państwa członkowskie
nie stanowi pomocy państwa;
 W przypadku łączenia finansowania unijnego tego typu z pomocą
państwa do ustalenia, czy progi powodujące obowiązek zgłoszenia i
progi maksymalnej intensywności pomocy są przestrzegane, należy
uwzględniać wyłącznie pomoc państwa.
6
Organizacja prowadząca badania i szerząca wiedzę
(organizacja badawcza)
 uniwersytet lub instytut badawczy, agencja zajmująca się transferem
technologii, pośrednik innowacyjny, wirtualny lub fizyczny podmiot
prowadzący współpracę w dziedzinie badań,
 niezależnie od jego statusu prawnego lub sposobu finansowania
 samodzielne prowadzenie działalności B&R lub rozpowszechnianie na szeroką
skalę wyników takich działań poprzez nauczanie, publikacje lub transfer
wiedzy.
 Przedsiębiorstwa mogące wywierać decydujący wpływ na taki podmiot, np. w roli
jego
udziałowców/akcjonariuszy
czy
wspólników,
nie
mogą
mieć
preferencyjnego dostępu do wyników badań prowadzonych przez ten
podmiot
7
Infrastruktura badawcza
 oznacza obiekty, zasoby i powiązane z nimi usługi, które są wykorzystywane
przez środowisko naukowe do prowadzenia badań naukowych w swoich
dziedzinach;
 definicja ta obejmuje wyposażenie naukowe lub zestaw instrumentów,
zasoby oparte na wiedzy, … , oraz wszelkie inne unikalne środki niezbędne do
prowadzenia badań naukowych;
 Infrastruktury badawcze tego typu mogą być zlokalizowane w jednej placówce
lub „rozproszone” (zorganizowana sieć zasobów).
8
Brak pomocy państwa – finansowanie publiczne działalności
niegospodarczej
 kształcenie mające na celu zwiększanie coraz lepiej wyszkolonych zasobów
ludzkich;
 niezależna działalność badawczo-rozwojowa mająca na celu powiększanie
zasobów wiedzy i lepsze zrozumienie (również w przypadku skutecznej
współpracy);
 szerokie rozpowszechnianie wyników badań na zasadzie niedyskryminacji i
braku wyłączności (nauczanie, dostępne bazy danych, otwarte publikacje i
otwarte oprogramowanie);
 transfer wiedzy, gdy zyski z tych działań są reinwestowane w zasadniczą
działalność.
9
Pomoc państwa - finansowanie publiczne działalności
gospodarczej

finansowanie publiczne działalności gospodarczej organizacji badawczych oraz
infrastruktury badawczej (punkt 2.1 zasad ramowych na B&R&I);
 przykładowe
działania:
wynajem
wyposażenia
lub
laboratoriów
przedsiębiorstwom, świadczenia usług dla przedsiębiorstw lub prowadzenia
badań na zlecenie;

oddzielna księgowość: finansowanie, koszty i przychody z
gospodarczej należy rozliczać osobno (uniknięcie subsydiowania
gospodarczej przez działalność niegospodarczą);
działalności
działalności
 brak wyraźnego rozdzielenia → całej organizacji badawczej i jej finansowanie
podlega zasadom pomocy państwa!
10
Pośrednia pomoc państwa dla przedsiębiorstw
- jak jej uniknąć ?
Kiedy przedsiębiorstwo uzyskuje korzyść i jakie warunki muszą być
spełnione aby ją wykluczyć w przypadku:
 działalności B&R prowadzonej w imieniu przedsiębiorstw (badania na
zlecenie lub usługi badawcze);
 wspólnych projektów B&R realizowanych w ramach współpracy z
przedsiębiorstwami;
11
• Unowocześnione zasady na B&R&I
• GBER Art. 24-29
12
Pomoc państwa
na B&R&I
B&R&I
-Zasady ramowe 2014
Istnienie/brak pomocy państwa
Indywidualna pomoc na B&R&I powyżej
progów zgłoszeniowych
Kryteria oceny dla dużych programów
pomocy
innovative startupspr’s.
Innowacja
organizacyjna lub
procesowa
Działalność
Innowacyjna (MSP)
Klastry
innowacyjne
Infrastruktura
badawcza
Projekty B&R&I
Progi notyfikacyjne
Rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych (GBER) 2014
Progi pomocy powodujące obowiązek zgłoszenia > 2008
Pomoc ad-hoc dla dużych przedsiębiorstw. Duże programy pomocy wykluczone. 13
Tylko transparentne instrumenty pomocy.
Pomoc na projekty B&R
 3 kategorie badań:
 Badania podstawowe (100% - dozwolona intensywność pomocy);
 Próg zgłoszeniowy: 40 mln EUR
 Badania przemysłowe (50%);
 Próg zgłoszeniowy: 20 mln EUR
 Eksperymentalne prace rozwojowe (25%);
 Próg zgłoszeniowy: 15 mln EUR
 Studium wykonalności (50%).

Koszty kwalifikowalne: koszty personelu; koszty aparatury i sprzętu, budynków w
zakresie i przez okres, w jakim są one wykorzystywane na potrzeby projektu; koszty
badań wykonywanych na podstawie umowy, wiedzy i patentów, koszty doradztwa;
dodatkowe
koszty
ogólne
i
inne
koszty
operacyjne.

Intensywność pomocy: max. 80 % dla badań stosowanych
(10-20 pkt. % bonus dla MSP; 15 pkt. % bonus za efektywną współpracę lub szerokie
rozpowszechnianie wyników projektu).
14
Dozwolona intensywność pomocy: nowy GBER vs. zasady
ramowe na B&R&I
Duże
Średnie
Małe
podmioty
100%
100%
100%
Projekty B&R&I
-
Badania podstawowe
-
Badania przemysłowe -'GBER'
Badania przemysłowe – 'ocena
szczegółowa'
50-65%
60-70%
60-75%
70-80%
70-80%
80-90%
-
Eksperymentalne prace
rozwojowe- 'GBER'
Eksperymentalne prace rozwojowe
'ocena szczegółowa'
25-40%
35-50%
45-60%
60-70%
70-80%
80-90%
50%
60%
70%
-
Studium wykonalności
15
Pomoc inwestycyjna na infrastrukturę badawczą
Nowy środek pomocy – pomoc na utworzenie lub
unowocześnienie infrastruktury badawczej
Próg zgłoszeniowy: EUR mln 20

Dot. finansowania publicznego przeznaczonego na działalność gospodarczą!

Dostęp na przejrzystych i niedyskryminacyjnych zasadach (możliwy
preferencyjny dostęp dla inwestorów prywatnych finansujących jeżeli >10%
kosztów inwestycji;

Koszty kwalifikowalne: inwestycje w rzeczowe aktywa trwałe i wartości
niematerialne i prawne;

Intensywność pomocy: < 50% kosztów kwalifikowalnych
16
Art. 27-28-29
Pomoc na klastry
innowacyjne
Pomoc na wspieranie
innowacyjności
Pomoc na innowacje
procesowe i organizacyjne
(próg zgłoszeniowy: 7,5 mln EUR)
(próg zgłoszeniowy: 5 mln EUR)
(próg zgłoszeniowy: 7,5 mln EUR)
Pomoc dla podmiotu prawnego
zarządzającego
klastrem
na
utworzenie lub modernizacje;
Pomoc inwestycyjną (< 50% [+
15 pkt. % dla obszarów objętych
pomocą) na inwestycje w aktywa
trwałe i wartości niematerialne i
prawne;
Pomoc operacyjna na < 10 lat (<
50%
łącznych
kwalifikowalnych
kosztów) na koszty personelu i
administracyjne
(aktywizacja,
marketing, zarządzanie zapleczem
klastra);
Dostęp na przejrzystych/niedyskryminacyjnych zasadach po
cenach rynkowych (preferencyjny
dostęp jeżeli > 10% kosztów)
Koszty kwalifikowalne:
 koszty uzyskania, walidacji i
obrony patentów i innych
wartości niematerialnych i
prawnych;
 koszty oddelegowania wysoko
wykwalifikowanego personelu
(B&R&I) z organizacji
badawczej lub dużego
przedsiębiorstwa
 koszty usług doradczych w
zakresie innowacji i usług
wsparcia innowacji.
Wdrożenie nowej metody
organizacyjnej lub
nowej/znacznie
udoskonalonej metody
produkcji
Intensywność pomocy < 50%
Intensywność pomocy < 50%
dla MŚP oraz < 15% dla dużych
przedsiębiorstw
Koszty kwalifikowalne: te same
co w przypadku projektów B&R&I
Pomoc dla dużych
przedsiębiorstw pod
warunkiem, że skutecznie
współpracują z MŚP (które
ponoszą min. 30 % całkowitych
kosztów kwalifikowalnych).
17
• Ocena szczegółowa
• – zasady ramowe na B&R&I
18
Kryteria oceny
Proces przeprowadzenia oceny
Osiągnięcie celu i
ukierunkowanie
interwencji
państwa na
niedoskonałość
rynku (tzw.
market failure)
 Zdefiniowanie celu leżącego we wspólnym interesie: w jaki sposób środek wspiera
B&R&I.
 Wskazanie czy pomoc ma na celu usunięcie ogólnej niedoskonałości rynku dot. B&R&I
w UE czy też szczególnej niedoskonałości dot. określonego sektora lub rodzaju
działalności.
 Dla projektów finansowanych z funduszy UE uznaje się, potrzebę interwencji za spełnioną.
Odpowiedniość
pomocy
 Domniemana dla projektów finansowanych z funduszy UE
Efekt zachęty
 Wniosek o przyznanie pomocy złożony przez rozpoczęciem prac.
 Państwo członkowskie musi przedstawić scenariusz alternatywny dla projektu bez
pomocy, podparty o dane branżowe i dane odnoszące się do firmy (dokumenty zarządu,
wewnętrzne biznesplany, opinie ekspertów, oceny ryzyka etc.)
Proporcjonalność
pomocy
 Minimum niezbędne do tego aby projekt został podjęty przez beneficjenta
 gdy brak alternatywnego projektu …
 gdy beneficjent bez pomocy przeprowadziłby alternatywny projekt …
Negatywny wpływ
 Ograniczenie zakłóceń konkurencji
procesów wejścia na rynek i wyjścia z rynku, dynamicznych zachęt do inwestowania,
tworzenia lub utrzymanie władzy rynkowej; wpływu na wybór lokalizacji; warunki
naruszające prawo Unii
19
Kumulacja w ramach programów pomocy
 kumulacja jest dopuszczalna do wysokości najwyższej intensywności
pomocy lub kwoty pomocy mającej zastosowanie w odniesieniu do
tejże
pomocy
(w
odniesieniu
do
tych
samych
kosztów
kwalifikowalnych) na podstawie obowiązujących przepisów;
 w przypadku łączenia finansowania unijnego z pomocą państwa łączna
kwota finansowania publicznego przyznanego w odniesieniu do tych
samych kosztów kwalifikowalnych nie może jednak przekraczać
najkorzystniejszej stopy finansowania określonej w obowiązujących
przepisach prawa UE.
20
Przejrzystość pomocy
 Publikacja na centralnej stronie internetowej
pomocy państwa > EUR 500,000
21
Linki…
 Zasady ramowe dotyczące pomocy państwa na działalność
badawczą, rozwojową i innowacyjną
•
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=OJ:C:2014:198:TOC

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r.
uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w
zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu
•
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1404295693570&uri=CELEX:32014R0651
22
•
Dziękuje za uwagę!
[email protected]
DG ds. Konkurencji
H2 - Pomoc państwa na B&R&I i kapitał podwyższonego ryzyka
23