Maciej Jochymczyk Muzyka religijna u progu klasycyzmu. Amandus
Transkrypt
Maciej Jochymczyk Muzyka religijna u progu klasycyzmu. Amandus
Maciej Jochymczyk Muzyka religijna u progu klasycyzmu. Amandus Ivanschiz OSPPE (1727–1758) seria Musica Claromontana – Studia, t. 5 wyd. Polihymnia, Lublin 2014, 506 s., ISBN 978-83-7847-158-5 W epoce poprzedzającej reformy cesarza Józefa II prowadzące do kasaty większości zgromadzeń zakonnych w państwie Habsburgów, jednymi z najważniejszych i najprężniej działających centrów muzycznych Europy Środkowej były klasztory. Pomimo że rozbrzmiewająca w nich muzyka stanowiła trzon ówczesnego repertuaru, jest ona nadal stosunkowo słabo rozpoznana. Jednym z kompozytorów, których dorobek dotychczas pozostawał w dużej mierze niezbadany, jest paulin, o. Amandus Ivanschiz (1727–1758). O wielkiej popularności jego dzieł świadczy imponująca liczba odpisów zachowanych w wielu środkowoeuropejskich kolekcjach. Prezentowana książka jest podsumowaniem ośmioletnich studiów dr. Macieja Jochymczyka nad biografią i twórczością religijną kompozytora. Powstała w oparciu o dysertację doktorską Autora, napisaną w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (uhonorowaną w 2012 roku nagrodą im. Ks. Prof. Hieronima Feichta, przyznawaną przez Sekcję Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich). Co istotne, bezpośrednim impulsem do podjęcia badań nad muzyką Ivanschiza były prace Zespołu Naukowo-Redakcyjnego Jasnogórskich Muzykaliów. Na Jasnej Górze zachowały się wprawdzie tylko dwa utwory o. Amanda, a on sam nigdy w tym klasztorze nie przebywał, jednak jego bogata twórczość doskonale wpisuje się w założenia odkrywania kultury muzycznej paulinów, jednocześnie zaświadczając o jej wysokiej randze artystycznej. Podczas prac nad książką szczególny nacisk położono na gruntowne badania źródłowe. Analizie poddano ponad 270 rękopisów, znajdujących się w około 70 archiwach, na terenie 8 krajów Europy Środkowej. Odkrycia dotyczące biografii i dorobku Ivanschiza pokazują, że był on jednym z najważniejszych prekursorów stylu wczesnoklasycznego. Jego muzyka była pod wieloma względami nowatorska i przełomowa, torując drogę nowej estetyce, z której wyrasta m.in. późniejsza twórczość klasyków wiedeńskich, zwłaszcza Józefa Haydna i Wolfganga Amadeusza Mozarta. Integralną częścią publikacji jest Katalog tematyczny dzieł wokalno-instrumentalnych Amanda Ivanschiza, który umożliwi w przyszłości identyfikację utworów kompozytora zachowanych anonimowo lub przypisywanych innym autorom. W aneksie zamieszczono także faksymile XVIII-wiecznego druku kazania, które zostało wygłoszone podczas mszy prymicyjnej Ivanschiza. Jest to niezwykle cenne źródło wiedzy o kompozytorze, które nigdy wcześniej nie było wykorzystywane w badaniach nad jego biografią. Książka ta jest już piątą pozycją ukazującą się w serii Musica Claromontana – Studia, a jednocześnie pierwszą wydaną przez wydawnictwo Polihymnia z Lublina. Nota o autorze Maciej Jochymczyk ukończył z wyróżnieniem studia muzykologiczne w Instytucie Muzykologii UJ w 2007 roku. Za swoją pracę magisterską otrzymał The Ray and Ruth Robinson Musicology Award. W 2012 roku uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim tytuł doktora na podstawie dysertacji poświęconej twórczości religijnej o. Amanda Ivanschiza, która została uhonorowana nagrodą im. Ks. Prof. Hieronima Feichta, przyznawaną przez Sekcję Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich (ZKP). Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na muzyce środkowoeuropejskiej XVII i XVIII w., zagadnieniach edytorstwa i źródłoznawstwa muzycznego, a także wykonawstwa historycznego. W ramach swoich badań prowadził kwerendy w archiwach m.in. w Austrii, Chorwacji, Czechach, Niemczech, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. Od 2005 roku aktywnie uczestniczy w pracach zespołu naukowego zajmującego się jednym z najcenniejszych w Polsce zbiorów muzykaliów, zgromadzonym w klasztorze oo. paulinów na Jasnej Górze. Przygotował partytury będące podstawą prawykonań oraz nagrań ponad 50 obszernych dzieł wokalno-instrumentalnych. Jest członkiem Komitetu Naukowo-Redakcyjnego serii nutowej Musica Claromontana, a także członkiem Sekcji Muzykologów ZKP. Od 2012 roku realizuje w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego projekt badawczy poświęcony życiu i twórczości o. Amanda Ivanschiza w kontekście przemian stylistycznych w połowie XVIII w.