Domu pomocy społecznej - Pomorski Ośrodek Doradztwa

SYSTEM OPIEKI SPOŁECZNEJ
NAD OSOBAMI STARSZYMI
W POLSCE
Anna Toby
Kierownik PCPR w Tucholi
,,Nie można starości ani śmierci uniknąć.
Podobnie jak jesień może być najlepszą
i najpiękniejszą porą roku, tak i starość może
być najlepszym i najpiękniejszym okresem
życia, a to, co się w ciągu życia przeżyło,
daje poczucie rzetelnego dzieła”.
Aleksander Kępiński
Polska nie należy do państw o najwyższym
zaawansowaniu starości demograficznej, ale
jest krajem „starzejącym się” - jest to
konsekwencją wydłużania
się trwania życia, przy jednocześnie malejącym
współczynniku płodności.
Prognoza liczebności
W połowie XX wieku średnia długość
życia wynosiła 44 lata, natomiast w połowie
XXI stulecia osiągnie 77 lat.
W 2000 roku na świecie żyło 600 milionów
ludzi powyżej 60. roku życia, a w 2050 roku
liczba ta wzrośnie do 2 miliardów.
W najbliższych 20 latach, co piąty Polak będzie miał
nie mniej niż 60 lat.
Wraz ze wzrostem liczby osób starszych, rosnąć
będzie liczba osób chorych, niepełnosprawnych
i potrzebujących pomocy.
Opieka nad człowiekiem starym
i chorym, potrzebującym pomocy jest prawem
każdego człowieka i jednocześnie obowiązkiem
społeczeństwa.
W Polsce nie ma wyodrębnionego systemu działań na
rzecz osób starszych.
Opieka nad osobami starszymi sprawowana jest
w ramach współdziałania 2 sektorów:
opieki zdrowotnej i pomocy społecznej,
a jej zasadniczym celem jest oprócz organizowania
opieki , udzielanie wsparcia w sposób umożliwiający jak
najdłuższe funkcjonowanie tych osób
w środowisku lokalnym.
Kierunki opieki sprawowane nad osobami starszymi
i przewlekle chorymi:
W ramach sektora opieki
zdrowotnej
Opieka instytucjonalna.
Opieka domowa.
W ramach sektora pomocy
społecznej
Opieka instytucjonalna.
Opieka półstacjonarna.
Opieka domowa.
Opieka domowa
Realizowana w ramach systemu
opieki zdrowotnej przez:
Pielęgniarkę środowiskoworodzinną pod nadzorem lekarza
pierwszego kontaktu.
Pielęgniarkę domową
(w oparciu o kontrakt na
pielęgniarską opiekę
długoterminową).
Wielodyscyplinarny zespół
opieki długoterminowej.
Realizowana w ramach pomocy
społecznej przez:
Opiekunkę środowiskową
(usługi opiekuńcze gospodarcze
i pielęgnacja podstawowa) .
Pielęgniarkę lub innego
terapeutę (usługi opiekuńcze
specjalistyczne).
Realizowana jest na wniosek
pracownika socjalnego.
Opieka domowa
Realizowana w ramach systemu
opieki zdrowotnej w:
Oddziale szpitalnym dla
przewlekle chorych.
Zakładzie opiekuńczoleczniczym (ZOL).
Zakładzie pielęgnacyjno –
opiekuńczym (ZPO).
Hospicjum.
Realizowana w ramach pomocy
społecznej w:
Domu pomocy społecznej
(DPS).
Rodzinnym domu pomocy
społecznej (RDPS).
Opieka półstacjonarna
Realizowana w ramach
systemu
opieki zdrowotnej w:
Dziennym oddziale chorób
psychicznych.
Realizowana w ramach pomocy
społecznej w:
 Dziennym Domu Pomocy
Społecznej (DDPS )
Ośrodkach Wsparcia dla
Osób Starszych
- Środowiskowych Domach
Samopomocy (ŚDS),
-Klubach samopomocy
 Warsztatach Terapii
Zajęciowej
SYSTEM OPIEKI NAD OSOBAMI STARSZYMI
I NIEPEŁNOSPRAWNYMI
W RAMACH SEKTORA POMOCY
SPOŁECZNEJ.
Zgodnie z założeniami ustawy
z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej
(Dz. U. z 2013 r., poz. 182 z późn. zm.)
pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach
zmierzających do zaspakajania potrzeb i umożliwia
im życie w warunkach odpowiadających godności
człowieka. Obowiązek zapewnienia opieki osobie
wymagającej pomocy z powodu wieku
lub niepełnosprawności spoczywa na rodzinie,
w dalszej kolejności na pomocy społecznej.
Placówki pomocy społecznej są zrejonizowane.
Bezpośrednimi organizatorami publicznej pomocy
społecznej są
miejskie i gminne Ośrodki Pomocy Społecznej,
Miejskie Ośrodki Pomocy Rodzinie,
oraz
Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie
Pomoc społeczna przyznawana jest osobom starszym w formie :
Rodzaje zasiłków
Zasiłek celowy, zasiłek
celowy specjalny.
Zasiłek okresowy, zasiłek
okresowy specjalny .
Zasiłek stały
(w tym stały wyrównawczy).
Na co może być przeznaczony zasiłek
Koszt zakupu leków, leczenia;
Remont mieszkania;
Kupno opału, odzieży, żywności;
Sprawienie pogrzebu;
Straty materialne w wyniku zdarzenia
losowego .
Długotrwała choroba;
Niepełnosprawność;
Możliwość utrzymania lub nabycia
uprawnień do świadczeń z innych systemów
zabezpieczenia społecznego
(np. ZUS, KRUS).
Całkowita niezdolność do pracy.
Występuje również świadczenie w formie
dodatku pielęgnacyjnego - przysługuje
wszystkim osobom powyżej 75 roku życia
(208,17 zł ).
Pomoc społeczna przyznawana jest osobom
starszym również w formie:
Pomocy rzeczowej (np. ubranie, sprzęt),
Pomocy usługowej (usługi opiekuńcze i opiekuńcze
specjalistyczne).
Usługi opiekuńcze obejmują: zaspokajanie codziennych
potrzeb życiowych (sprzątanie, pranie, zakupy,
sporządzanie posiłków), opiekę higieniczną, zaleconą
przez lekarza pielęgnację, zapewnianie kontaktów
z otoczeniem.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze są usługami
dostosowanymi do szczególnych potrzeb wynikających
z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, które są
świadczone przez osoby ze specjalistycznym
przygotowaniem zawodowym.
Usługi opiekuńcze są formą pomocy przyznawaną:
 Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby
lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób,
a jest jej pozbawiona.
Osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina
w tym małżonek, wstępni lub zstępni, nie mogą takiej
pomocy zapewnić.
Usługi opiekuńcze są świadczone w godz. od 7.00-21.00.
Maksymalny czas świadczeń tych usług wynosi 8 godzin
dziennie, jednakże w przypadku osób samotnych,
w szczególnie uzasadnionych okolicznościach, np. na stan
zdrowia oraz osób wobec których została wydana decyzja
administracyjna o skierowaniu do DPS i oczekują
one na realizację decyzji, czas świadczenia usług może
być wydłużony do 10 godzin dziennie.
Zakresem czynności wchodzących w skład usług
opiekuńczych nie jest objęte towarzyszenie
osobie objętej pomocą w godzinach nocnych.
Osobom wymagającym opieki całodobowej,
zgodnie
z art. 54 ustawy o pomocy społecznej, przysługuje
prawo
do umieszczania w domu opieki społecznej.
Szczegółowe warunki odpłatności za usługi
opiekuńcze określa w drodze uchwały gmina.
Usługi te świadczone są nieodpłatnie jeżeli
dochód na osobę w rodzinie nie przekracza
kryterium dochodowego określonego w ustawie
o pomocy społecznej :
634,00 zł dla osoby samotnie gospodarującej
oraz 514,00 dla osoby w rodzinie,
.
Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi
opiekuńcze mogą być również świadczone
w ośrodkach wsparcia.
Ośrodek wsparcia
jest dzienną formą pomocy instytucjonalnej,
w ramach której świadczone są usługi
dostosowane do indywidualnych potrzeb osób
korzystających z pomocy, także żywieniowe.
Prowadzenie ośrodków wsparcia,
z wyłączeniem ośrodków wsparcia dla osób
z zaburzeniami psychicznymi,
jest zadaniem własnym gminy lub powiatu
finansowanym z ich budżetu.
Gmina lub powiat może zlecać prowadzenie takich
jednostek innym podmiotom, o których mowa w art.
25 ustawy o pomocy społecznej.
Dzienne usługi w ośrodkach wsparcia świadczone są
na podstawie:
art. 51 ustawy o pomocy społecznej
ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia
psychicznego (Dz.U. z 2011r., poz.1375) - w części
dotyczącej środowiskowych domów samopomocy
Dzienne ośrodki wsparcia:
w placówkach tego rodzaju udziela się pomocy seniorom,
którzy nie wymagają opieki całodobowej, ale ze względu
na swoje problemy potrzebują asysty w codziennym
funkcjonowaniu.
Placówki oferują opiekę w ciągu dnia, w tym posiłki,
rehabilitację, zajęcia kulturalno-oświatowe, terapię
zajęciową grupową i indywidualną dla podtrzymywania
kondycji psychofizycznej, psychoterapię i wspólne
z innymi osobami starszymi spędzanie wolnego czasu.
Wszystkie zajęcia odbywają się pod opieką
doświadczonych specjalistów - pracowników socjalnych,
terapeutów zajęciowych, fizykoterapeutów.
Formy ośrodków wsparcia dla osób starszych:
 Dzienny Dom Pomocy Społecznej
 Ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami
psychicznmi:
- Środowiskowy Dom Samopomocy,
- Klub samopomocy
W ośrodku wsparcia mogą być prowadzone
miejsca całodobowe okresowego pobytu.
Okres korzystania z miejsca całodobowego pobytu
w środowiskowym domu samopomocy nie może być
jednorazowo dłuższy niż 3 miesiące, z możliwością
przedłużenia do 6 miesięcy w uzasadnionych
przypadkach, przy czym maksymalny okres pobytu
całodobowego osoby w roku kalendarzowym nie
może być dłuższy niż 8 miesięcy.
Środowiskowy dom samopomocy
świadczy usługi w ramach indywidualnych
lub zespołowych treningów samoobsługi
i treningów umiejętności społecznych,
polegających na nauce, rozwijaniu
lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie
czynności dnia codziennego
i funkcjonowania w życiu społecznym.
Tworzenie i finansowanie takich jednostek jest
zadaniem administracji rządowej zlecone do
realizacji gminie lub powiatowi. Środki na bieżącą
działalność tych jednostek planują w swoich
budżetach wojewodowie. Poziom finansowania tych
jednostek w poszczególnych województwach jest
bardzo zróżnicowany i waha się obecnie od 700 zł do
1400 zł na jednego uczestnika miesięcznie.
ŚRODOWISKOWY DOM
SAMOPOMOCY „ PRZYSTAŃ”
W TUCHOLI
Pomoc świadczona w tym ośrodku wsparcia dziennego
ma na celu utrzymanie osoby
w jej naturalnym środowisku
i przeciwdziałanie instytucjonalizacji,
tj. umieszczaniu osoby z zaburzeniami psychicznymi
w placówce całodobowej opieki.
Odpłatność
Odpłatność miesięczną za usługi świadczone
w ośrodkach wsparcia osobom z zaburzeniami
psychicznymi, ustala się w wysokości 5 % kwoty
dochodu osoby samotnie gospodarującej lub kwoty
dochodu na osobę w rodzinie, jeżeli dochód osoby
samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w
rodzinie przekracza kwotę 250 % odpowiedniego
kryterium dochodowego
(kryterium dla osoby samotnie gospodarującej -634 zł,
kryterium dla osoby w rodzinie - 514 zł).
Kluby samopomocy
Zakres usług świadczonych
w klubach samopomocy
ustala właściwy organ jednostki samorządu
terytorialnego prowadzącej klub samopomocy
w uzgodnieniu z wojewodą.
Korzystanie z usług klubów samopomocy dla osób
z zaburzeniami psychicznymi jest nieodpłatne.
DZIENNE DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ
Z usług w DDPS mogą korzystać osoby, które ze
względu na wiek, stan zdrowia, sytuację życiową,
warunki rodzinne, mieszkaniowe, materialne,
bezradność w sprawach prowadzenia gospodarstwa
domowego wymagają pomocy osób trzecich.
Usługi przyznawane są na podstawie wywiadu
środowiskowego przeprowadzonego przez
pracownika socjalnego, zawierającego informacje
dotyczące sytuacji rodzinnej, zdrowotnej,
mieszkaniowej i dochodowej osoby ubiegającej się
o tę formę pomocy. W ustalonym terminie pracownik
socjalny z danego ośrodka przeprowadza z klientem
wywiad środowiskowy w jego miejscu
zamieszkania. Dyrektor ośrodka pomocy społecznej
wydaje decyzję przyznającą klientowi świadczenia
w DDPS.
Pracownik socjalny powiadamia klienta o dacie
rozpoczęcia świadczeń.
ODPŁATNOŚĆ ZA POBYT
Pobyt w dziennym domu jest odpłatny.
Szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności
są określane w uchwałach gmin.
Odpłatność uzależniona jest od dochodów klienta
prowadzącego samodzielne gospodarstwo domowe
lub klienta pozostającego we wspólnym
gospodarstwie w rodzinie.
Mieszkanie chronione
(Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie mieszkań
chronionych (Dz. U. 2012 poz. 305 ).
Osobie, która ze względu na trudną sytuację życiową,
wiek, niepełnosprawność lub chorobę
potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym
życiu,
ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez
jednostkę całodobowej opieki,
może być przyznany pobyt w mieszkaniu chronionym.
Mieszkanie chronione
jest formą pomocy społecznej
przygotowującą osoby tam przebywające, pod
opieką specjalistów, do prowadzenia
samodzielnego życia
lub zastępującą pobyt w placówce
zapewniającej
całodobową opiekę.
Mieszkanie chronione zapewnia
warunki samodzielnego funkcjonowania w
środowisku, w integracji ze społecznością lokalną.
Mieszkanie chronione może być prowadzone przez
każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub
organizację pożytku publicznego.
OPIEKA INSTYTUCJONALNA W SYSTEMIE
POMOCY SPOŁECZNEJ
W przypadku braku możliwości świadczenia usług
opiekuńczych w miejscu zamieszkania,
albo w placówkach dziennych osoba wymagająca
pomocy może korzystać z usług opiekuńczych
i bytowych w formie
domu pomocy społecznej lub rodzinnego
domu pomocy.
DOM POMOCY SPOŁECZNEJ
Akty Prawne
- Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
(Dz.U. z 2013 r. poz. 182),
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy
społecznej (Dz. U. z 2012 r. Poz. 964),
- Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru
i kontroli w pomocy społecznej,
- Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia
psychicznego w części dotyczącej domów pomocy
społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Domy pomocy społecznej
sprawują całodobową opiekę
nad osobami, które z powodu wieku, choroby
lub niepełnosprawności nie mogą samodzielnie
funkcjonować w codziennym życiu.
Zgodnie z art. 54 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej,
osobę wymagającą przyznania pomocy
w formie pobytu
w domu pomocy społecznej
kieruje się do placówki odpowiedniego typu,
umiejscowionej najbliżej miejsca zamieszkania
po uzyskaniu zgody osoby kierowanej
lub jej przedstawiciela ustawowego.
Obecnie zgodnie z art. 56 ustawy z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej domy pomocy społecznej dzielą
się na domy dla:
Osób w podeszłym wieku.
Osób przewlekle somatycznie chorych.
Osób przewlekle psychicznie chorych.
Dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie.
Dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie.
Osób niepełnosprawnych fizycznie.
Osób uzależnionych od alkoholu.
Zezwolenie na prowadzenie domu pomocy
społecznej
Dom pomocy społecznej musi posiadać zezwolenie
wojewody właściwego ze względu na położenie
domu i musi być wpisany do rejestru, który
corocznie ogłaszany jest w wojewódzkim dzienniku
urzędowym. Aby uzyskać zezwolenie dom pomocy
społecznej musi spełniać standard usług, który
został określony w rozporządzeniu Ministra Polityki
Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie
domów pomocy społecznej
Standardy obowiązujące w domach pomocy
społecznej
Standardem w domach pomocy społecznej objęte są
usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające.
Standard zróżnicowany jest w zależności od typu
domu, obejmuje także zatrudnienie odpowiedniej
ilości pracowników socjalnych, zapewnienie
kontaktu z psychologiem, a domach dla osób
przewlekle psychicznie chorych również
z psychiatrą, oraz odpowiedni wskaźnik zatrudnienia
pracowników zespołu terapeutyczno - opiekuńczego.
ODPŁATNOŚĆ
Pobyt w domu opieki społecznej jest odpłatny!
Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu
pomocy społecznej są w kolejności:
I. Mieszkaniec domu.
II. Małżonek (zstępni przed wstępnymi).
III. Gmina, z której osoba została skierowana do domu
pomocy społecznej.
I.
Mieszkaniec DPS - nie więcej niż 70 proc. dochodu
Nieprawdą jest, że osoba ubiegająca się o przyjęcie
musi mieć określony wysoki dochód. Jeżeli dochód
ubiegającej się osoby nie jest wystarczający do
pokrycia opłaty za pobyt w domu, wówczas badana jest
sytuacja finansowa członków jej najbliższej rodziny.
II. Małżonek, zstępni przed wstępnymi
Jeżeli małżonek nie żyje, do ponoszenia opłat zobowiązane
są dzieci. Ze względu na dobry status materialny dzieci
mogą dofinansować dobrowolnie różnicę do pełnej
odpłatności
Ze względu na niskie dochody w rodzinie można
zwolnić z opłat za pobyt w DPS częściowo lub całkowicie
jeśli: wnoszą opłaty za pobyt innych członków rodziny w
DPS, ośrodku wsparcia lub innej placówce, występują
uzasadnione
okoliczności,
zwłaszcza
długotrwała
choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, śmierć członka
rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski
żywiołowej lub innych zdarzeń losowych, małżonkowie,
zstępni, wstępni, utrzymujący się z jednego świadczenia
lub wynagrodzenia, osoba obowiązana do wnoszenia
opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko.
III.Gmina
Do wnoszenia opłaty zobowiązana jest gmina,
z której dana osoba została skierowana do domu pomocy
społecznej -w wysokości stanowiącej różnicę między
średnim kosztem utrzymania w DPS a opłatami
wnoszonymi przez zobligowane osoby (małżonek,
zstępni, wstępni).
Należy jednak podkreślić, że zobligowane osoby:
małżonek, wstępni przed zstępnymi i gmina nie mają
obowiązku opłaty, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną
odpłatność.
Miesięczną opłatę ustala się na podstawie
przedłożonych zaświadczeń o dochodach osoby
kierowanej tj. odcinka renty, emerytury, decyzji
przyznającej zasiłek stały.
RODZINNY DOM POMOCY
to szczególna forma usługi opiekuńczej dla osób
wymagających stałej opieki.
Placówki takie, organizowane na wzór rodzinnych
domów dziecka, działają już w kilku miastach.
Wprowadzanie tej formy pomocy związane jest
z poszukiwaniem sposobów na zaspokojenie ciągle
rosnących potrzeb na usługi opiekuńcze w stosunku
do osób starszych i niedołężnych, co związane jest
z postępującym procesem starzenia się
społeczeństwa, a także z coraz większym
zrozumieniem wartości związanych z jak
najdłuższym przebywaniem osób w podeszłym
wieku w środowisku rodzinno-domowym.
Zadaniem tych domów jest zapewnienie
całodobowych usług opiekuńczo-bytowych dla nie
mniej niż 3 osób i nie więcej niż 8 osób, które
z powodu wieku wymagają wsparcia w tej formie.
Stwarza to możliwość rozszerzenia przez gminy
oferty usług opiekuńczych nie tylko w oparciu
o prowadzone przez nie bezpośrednio tradycyjne
domy pomocy społecznej.
Osoby, rodziny, które zdecydują się stworzyć taki
dom, muszą zapewnić podopiecznym godne warunki
oraz całodobową opiekę. Sposób świadczenia usług
opiekuńczych i bytowych powinien uwzględniać stan
zdrowia, sprawność fizyczną i intelektualną seniora,
a także jego indywidualne potrzeby.
PODSTAWY PRAWNE DZIAŁANIA RDP
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
(Dz.U. z 2013 r. poz. 182 )
• Art. 52 ust. 1 ustawy: w przypadku braku możliwości
zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu
zamieszkania, osoba wymagająca z powodu wieku
lub niepełnosprawności pomocy innych osób może
korzystać z usług opiekuńczych i bytowych w formie
rodzinnego domu pomocy.
• Art. 52 ust.2 ustawy: rodzinny dom pomocy stanowi
formę usług opiekuńczych i bytowych świadczonych
całodobowo przez osobę fizyczną lub organizację
pożytku publicznego w jej miejscu zamieszkania dla
nie mniej niż 3 i nie więcej niż 8 osób wymagających
z powodu wieku wsparcia w tej formie.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 31.05.2012 r. w sprawie rodzinnych domów
pomocy (Dz.U. 2012 poz. 719 ),
• W rozporządzeniu tym określone zostały standardy,
rodzaj i zakres usług bytowych i opiekuńczych oraz
warunki kierowania do takiego domu pomocy,
a także zasady odpłatności za pobyt w tym domu
oraz zasady nadzoru nad takimi placówkami.
Rodzina podpisuje porozumienie na prowadzenie
rodzinnego domu pomocy z gminą właściwą ze
względu na miejsce utworzenia domu, na mocy
którego określone zostają obowiązki obu stron.
KIEROWANIE OSÓB DO RDP
Do rodzinnego domu pomocy kieruję się osobę
wymagającą całodobowych usług bytowych
i opiekuńczych na jej wniosek lub za jej zgodą
(lub na wniosek opiekuna prawnego).
2. Skierowanie następuje na pobyt stały lub
okresowy.
3. Decyzję w sprawie skierowania do rodzinnego
domu pomocy wydaje dyrektor ośrodka pomocy
społecznej na podstawie:
– Rodzinnego wywiadu środowiskowego.
– Zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego
brak przeciwwskazań zdrowotnych do
umieszczenia w rodzinnym domu pomocy.
– Dowodu otrzymywania emerytury, renty lub
zasiłku stałego.
1.
ZASADY OPŁATNOŚCI W RDP
Przy ustalaniu odpłatności od osoby przebywającej
w rodzinnym domu pomocy stosuje się odpowiednio art. 61
ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, który
określa, że zobowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt są
w kolejności:



Mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego
dochodu.
Małżonek, zstępni przed wstępnymi - zgodnie z umową
zawartą w trybie art. 103 ust. 2 uops.
Gmina, z której osoba została skierowana do rodzinnego
domu pomocy w wysokości różnicy między kosztem utrzymania w domu
(zgodnie z umową pomiędzy MOPS a RDP), a opłatami
wnoszonymi przez mieszkańca domu pomocy społecznej
oraz małżonka, zstępnych przed wstępnymi.
NADZÓR NAD RDP
Właściwy ośrodek pomocy społecznej ze względu na miejsce
utworzenia rodzinnego domu pomocy dokonuje kontroli
prawidłowości wykonywania powierzonej usługi.
Kontrole są, przeprowadzane co najmniej raz na kwartał
i dotyczą w szczególności:
 Zakresu i sposobu świadczenia usług opiekuńczych
i bytowych,
 Przestrzegania praw mieszkańców Rodzinnego Domu w tym
w szczególności prawa do godności, intymności
i poczucia bezpieczeństwa, oraz zapewnienia dostępności do
informacji o tych prawach,
 Współdziałania osoby prowadzącej Rodzinny Dom
z mieszkańcem i jego rodziną lub opiekunem prawnym,
 Gospodarowania przekazanymi funduszami,
 Merytorycznego prowadzenia domu,
 Załatwiania skarg i wniosków.
WARUNKI JAKIE NALEŻY SPEŁNIĆ,
ABY PROWADZIĆ RDP
 Pokoje mieszkalne w budynkach
wielokondygnacyjnych bez wind muszą być
usytuowane na parterze,
 Budynek mieszkalny i jego otoczenie musi być
pozbawiony barier architektonicznych,
 Pokoje nie mogą być zamieszkanie więcej niż
przez dwie osoby, przy czym pokój jednoosobowy
nie może być mniejszy niż 12 m kw., a w pokoju
dwuosobowym powierzchnia przypadająca na
jedną osobę nie może być mniejsza niż 8 m kw.
 Pokoje mieszkalne muszą być wyposażone
w łóżko lub tapczan, szafę, stół, krzesła
i szafki nocne dla każdej osoby,
 Musi znajdować się pokój dziennego pobytu,
kuchnia dostępna dla wszystkich mieszkańców
oraz pomieszczenia pomocnicze do prania
i suszenia,
 Dom taki musi być wyposażony w jedną łazienkę
dla nie więcej niż pięciu osób i jedną toaletę dla
nie więcej niż czterech osób, w których powinny
znajdować się uchwyty ułatwiające korzystanie
z tych pomieszczeń.
W ZAKRESIE USŁUG BYTOWYCH DOTYCZĄCYCH
WYŻYWIENIA ZAPEWNIĆ TRZEBA
 Wyżywienie musi być zgodne z zaleceniami
lekarskimi, z co najmniej trzema posiłkami
dziennie,
 Zapewniona dostępność do drobnych posiłków
i napojów między posiłkami, jak również
możliwość spożywania posiłków w pokoju
mieszkalnym, a w razie potrzeby karmienie,
 Przerwa między posiłkami nie krótsza niż 4
godziny, przy czym ostatni posiłek nie wcześniej
niż o godz. 18.00.
W ZAKRESIE USŁUG BYTOWYCH
DOTYCZĄCYCH UTRZYMANIA CZYSTOŚCI
 Muszą być zapewnione środki higieny osobistej,
środki czystości, przybory toaletowe i inne
przedmioty niezbędne do higieny osobistej,
 Sprzątanie pomieszczeń w miarę potrzeby, nie
rzadziej niż raz dziennie.
Całodobowe usługi opiekuńcze
w rodzinnych domach pomocy obejmują:




Udzielanie pomocy w podstawowych
czynnościach,
Udzielanie niezbędnej pomocy
w załatwianiu spraw osobistych i urzędowych,
Usługi pielęgnacyjne oraz pielęgnację podczas
choroby,
Dbanie o wygląd zewnętrzny swoich mieszkańców
poprzez organizowanie im np. usług fryzjerskich i
kosmetycznych.
 Opiekę higieniczną pomoc w korzystaniu ze
świadczeń zdrowotnych i przy zakupie niezbędnych
leków zaleconych przez lekarza,
 Współpracę ze środowiskiem lokalnym i tworzenie
możliwości poszerzania przyjaźni i znajomości,
 Pomoc przy zakupie odzieży i obuwia oraz
niezbędnych artykułów osobistego użytku,
 Przygotowywanie powrotów osób do środowiska
zamieszkania,
 Organizowanie przejścia osób do domów pomocy
społecznej.
Starzenie się zależy od sposobu
i warunków życia.
Na długość życia istotny wpływ ma dobra jakość
życia czyli samopoczucie psychiczne i fizyczne, byt
materialny, warunki pracy i rekreacji, możliwości
rozwoju osobistego, jakość stosunków z najbliższym
otoczeniem, podmiotowe traktowanie, możliwość
realizacji dążeń i pragnień.
Coraz częściej „ Filozofią życia” ludzi
starszych jest bycie aktywnym społecznie,
zawodowo, zainteresowanie życiem,
pomimo zmian biologicznych i procesu
starzenia.
Na jakość życia seniora największy wpływ ma dobry
stan zdrowia. Warunkuje on przystosowanie do życia
w okresie starości, aktywność, bystrość umysłu.
Zdrowy człowiek jest szczery w stosunkach z ludźmi,
odprężony i zadowolony z biegu swego życia.
Konieczna jest promocja pozytywnego
i aktywnego obrazu osób starszych.
Na szczególną uwagę zasługują funkcjonujące prawie
w każdym mieście Uniwersytety Trzeciego Wieku,
które przeżywają prawdziwy renesans.
Ponadto Kluby seniora i wiele innych organizacji
o charakterze masowym,
stanowiące pozarządowy sektor.
Inne formy aktywności seniorów to:
gimnastyka, sport, zajęcia plastyczne (malowanie,
rzeźba, ceramika), przygotowywanie posiłków na
uroczystości, dekoracja wnętrz, krawiectwo,
hafciarstwo, szydełkowanie, tkactwo, wikliniarstwo,
pielęgnowanie kwiatków, muzykoterapia, śpiewanie
piosenek, granie na instrumentach a także zabawy
taneczne, wieczorki, pisanie wierszy, pamiętników,
organizowanie spotkań z pisarzami i poetami,
zbieranie monet czy staroci, pielęgnowanie zieleni
w domu i poza domem, pomoc przy pracach
polowych, kontakty ze środowiskiem i udział
w uroczystościach religijnych.
NOWA FORMA
GOSPODARSTWA OPIEKUŃCZE
Gospodarstwa opiekuńcze mogą zaoferować nową
formę rehabilitacji i integracji poprzez udział
w wykonywaniu prostych czynności przy opiece nad
zwierzętami, uprawie ogródka, wspólnego
wykonywania prac ręcznych itp.
Pomysł utworzenia gospodarstw opiekuńczych na
bazie już istniejących gospodarstw
agroturystycznych jest szansą połączenia
infrastruktury, mieszkalnictwa, rynku pracy, zdrowia,
edukacji, pracy socjalnej.
Gospodarstwo opiekuńcze może być jednym
z punktów przeorganizowania dostępnych zasobów ludzkich
oraz zadań stosownie do wyzwań związanych z postępującym
procesem starzenia się populacji i wydłużania wieku
emerytalnego.
Gospodarstwa opiekuńcze mogą być tańszą formą świadczenia
usług opiekuńczych w stosunku do pomocy instytucjonalnej,
podtrzymaniem osób starszych w aktywności i zmniejszeniem
kolejek na oczekiwanie osób starszych na umieszczenie
w domu pomocy społecznej.
Gospodarstwa opiekuńcze nie muszą być przeznaczone tylko dla
osób starszych i niepełnosprawnych.
Mogą być także formą wsparcia dla pieczy zastępczej.
Modele gospodarstw opiekuńczych:
1. Dzieci i młodzież, w tym młodociane matki
z małoletnimi dziećmi
(pobyty całodobowe krótko i długoterminowe)
2. Osoby starsze wymagające wsparcia
(pobyty całodobowe krótko i długoterminowe)
3. Osoby starsze i niepełnosprawne
(pobyty dzienne krótko i długoterminowe)
4. Osoby starsze aktywne fizycznie
(nieaktywne zawodowo)
GOSPODARSTWO OPIEKUŃCZE DLA
dzieci i młodzieży, w tym młodocianych matek
z małoletnimi dziećmi
(pobyty całodobowe krótko i długoterminowe)
Może być prowadzone w formie:
 RODZINNEGO DOMU DZIECKA
 RODZINY ZASTĘPCZEJ
Rodzinny Dom Dziecka
jest placówką sprawującą opiekę nad dziećmi
pozbawionymi właściwej pieczy ze strony rodzin
naturalnych.
Placówkę taką powołują specjalną uchwałą lokalne
władze, w odpowiedzi na realne potrzeby występujące
w tym względzie na danym terenie.
Osoby chcące utworzyć Rodzinny Dom Dziecka
powinny:
- uzyskać od władz samorządowych za pośrednictwem
PCPR zapewnienie o zasadności podjęcia szkolenia
w tym celu,
-posiadać odpowiednie warunki mieszkaniowe
- (dom powinien być wykończony), które pozwolą na
przyjęcie czworga do ośmiorga dzieci, a w przypadku
rodzeństwa liczba ta może być większa.
- osoba, która zostanie mianowana dyrektorem
Rodzinnego Domu Dziecka, musi posiadać co najmniej
średnie wykształcenie. Wiąże się to z koniecznością
prowadzenia dokumentacji i tworzenia indywidualnych
planów pracy z dziećmi. Dyrektor pełni jednocześnie
funkcję wychowawcy. W tym zakresie dyrektor podlega
kontroli ze strony Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie
w Tucholi i Urzędu Wojewódzkiego,
- preferuje się małżeństwa posiadające doświadczenie
rodzicielskie, kandydaci na opiekunów w ramach
Rodzinnego Domu Dziecka muszą pamiętać, że opieka
zastępcza nie może wpływać destrukcyjnie na strukturę
i więzi emocjonalne w ich rodzinie biologicznej.
Finansowanie:
- władze samorządowe mają obowiązek wyposażenia
powołanej przez siebie placówki w środki trwałe typu:
łóżka, biurka, pościel, fotelik samochodowy, itp. – gdy
dziecko trafi do domu rodzinnego opiekunowie występują
do PCPR z wnioskiem o dofinansowanie zakupu
odpowiedniego sprzętu, odpowiednio ten fakt
uzasadniając,
-osoba, która zostaje mianowana
dyrektorem Rodzinnego Domu Dziecka jest
zatrudniona na umowę o pracę i ma
opłacane wszystkie składki
ubezpieczeniowe – średnie wynagrodzenie
2500 -3000 zł w zależności od ustaleń
z władzami samorządowymi,
- na każde umieszczone dziecko przysługuje
świadczenie na pokrycie kosztów jego
utrzymania – w powiecie tucholskim jest to
świadczenie nie niższe niż 1000 zł ,
O czym należy pamiętać?
Nie należy nadmiernie optymistycznie oceniać
możliwości własnej rodziny w konfrontacji
z problemami, jakie niesie sprawowanie opieki
zastępczej nad obcymi, ukształtowanymi w zupełnie
odmiennym, najczęściej niekorzystnym środowisku
dziećmi.
Prowadzone gospodarstwo opiekuńcze
w formie RODZINY ZASTĘPCZEJ
Rodzina zastępcza to jedna z form opieki nad dziećmi,
nie mającymi opieki rodziców.
W rodzinach takich umieszcza się dzieci, których
rodzice zostali trwale lub czasowo pozbawieni praw
rodzicielskich, albo też władza ta została im czasowo
ograniczona. Umieszczenie dziecka w rodzinie
zastępczej następuje na mocy postanowienia sądu
rodzinnego.
Aby stać się rodziną zastępczą, kandydaci muszą
przejść
odpowiednie
szkolenie
i
otrzymać
zaświadczenie o uzyskaniu kompetencji, w tym
zakresie.
Rodziny zastępcze dzielą się na:
-spokrewnione z dzieckiem,
-niezawodowe,
-Zawodowe, w tym : zawodowe specjalistyczne
i zawodowe pełniące funkcje pogotowia
rodzinnego.
Forma finansowania rodziny zastępczej :
- pomoc pieniężna na częściowe pokrycie kosztów
utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej,
- jednorazowa pomoc pieniężna na pokrycie
niezbędnych wydatków związanych
z przyjmowanym do rodziny dzieckiem,
- pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki,
- pomoc pieniężna na zagospodarowanie,
- pomoc pieniężna na usamodzielnienie,
- pomoc pieniężna lub rzeczowa na wypadek zdarzenia
losowego.
Gospodarstwa opiekuńcze dla osób
starszych
GOSPODARSTWA OPIEKUŃCZE DLA OSÓB STARSZYCH
MOGĄ FUNKCJONOWAĆ NA ZASADACH RODZINNEGO
DOMU POMOCY, KTÓRY SZCZEGÓŁOWO ZOSTAŁ
OMÓWIONY W POPRZEDNICH SLAJDACH
PREZENTACJI.
ZASADY KIEROWANIA I ODPŁATNOŚCI ZA POBYT
W GOSPODARSTWIE OPIEKUŃCZYM W FORMIE
RODZINNEGO DOMU POMOCY SĄ TAKIE SAME
JAK OMAWIANE BYŁY WCZEŚNIEJ ODNOŚNIE
KIEROWANIA I POBYTU W DOMU POMOCY
SPOŁECZNEJ I RODZINNYM DOMU POMOCY ,
TYLE ŻE KOSZT POBYTU PRZEWAŻNIE JEST
TROCHĘ NIŻSZY.
Idea
tworzenia
gospodarstw
opiekuńczych
w formie rodzinnego domu pomocy w przeciwieństwie
do dużych dps-ów może wyjść naprzeciw oczekiwaniom
ludzi starszych, którzy pragną ciepła, zainteresowania
swoją osobą i bliskością z innymi. Mniejsza liczba
mieszkańców zapewnia mniejszą anonimowość, a tym
samym większą indywidualizację świadczeń. Ponadto
istotnie ważna jest możliwość adaptacji osoby starszej
w nowej rodzinie, co może zwiększać poczucie
bezpieczeństwa, sensu egzystencji, a także niwelować
poczucie odrzucenia.
Obecnie poszukujemy możliwości działania prawnego dla
gospodarstw opiekuńczych świadczących opiekę dzienną dla
osób starszych i niepełnosprawnych.
Dążymy w kierunku tego, aby w gospodarstwach mogły
być świadczone niektóre usługi opiekuńcze oraz aby mogły one
funkcjonować jako ośrodki wsparcia w formie klubów
samopomocy.
Wraz z Regionalnym Centrum Rozwoju Społecznego
w Toruniu, Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie przy
wsparciu lokalnych
włodarzy i
kierowników
jednostek
organizacyjnych pomocy społecznej piszemy duży projekt, aby już
w przyszłym roku gospodarstwa mogły dostać wsparcie
i świadczyć usługi dzienne na co dzień.
,,ŻYCIE NABIERA SENSU, GDY UMIEMY CIESZYĆ
SIĘ NIM, CZYNIĄC JE PIĘKNIEJSZYM DLA
DRUGIEGO CZŁOWIEKA"