• Ekosystem - fragment przyrody stanowiący funkcjonalną całość, w

• Ekosystem - fragment przyrody stanowiący funkcjonalną
całość, w której zachodzi wymiana między jej częścią żywą
– biocenozą, a nieożywioną – biotopem.
• Biocenoza - czyli ogół organizmów występujących na
danym obszarze powiązanych ze sobą w jedną całość
różnymi zależnościami,
• Biotop - czyli nieożywione elementy tego obszaru, a więc:
podłoże, woda, powietrze (środowisko zewnętrzne).
• Ekosystem stanowi funkcjonalną całość, w której zachodzi
wymiana materii między
biocenozą i biotopem.
Ekosystem stanowi największą
jednostkę funkcjonalną biosfery.
Jeziorko
Tell Qaramel
Paleoekologia
Rekonstrukcją budowy i funkcjonowania zbiorowisk
roślinnych oraz warunków środowiska (zwłaszcza
klimatu) w minionych epokach na podstawie
zachowanych kopalnych szczątków roślin
(paleobotanika, archeobotanika,palinologia, analiza
ksylologiczna, antrakologiczna, diatomologiczna itp.) i
zwierząt (paleozoologia, archeozoologia, malakologia
itp.)
Antropopresja
I etap – gospodarka przyswajająca – zbieracko-łowiecka;
mezolit
II etap – dostosowanie upraw roślin i hodowli zwierząt
do warunków lokalnego środowiska; neolit
III etap – ustabilizowanie gospodarki produkcyjnoprzyswajalnej; epoki brązu i żelaza
IV etap – gwałtowny wzrost ingerencji w środowisko i
jego postępująca destrukcja; od wczesnego
średniowiecza do chwili obecnej
Zakres tolerancji organizmów-walencja
ekologiczna
• Stenobiont - gatunek stenotopowy, wskaźnikowy,
bioindykator - gatunek lub inny takson o wąskim
zakresie tolerancji względem niewielkiej liczby
czynników ograniczających.
• Eurybiont – czyli gatunek eurytopowy, ubikwistyczny,
kosmopolityczny (wszędobylskie) o dużej tolerancji w
stosunku do czynników środowiska, szeroko
rozprzestrzenione, zajmujące różne siedliska.
• Można wyróżnić: eury- i steno- : termiczny – odnosi się
do temperatury, hydryczny – odnosi się do wody,
halinowy – odnosi się do zasolenia, magiczny – odnosi
się do pokarmu
Zasada aktualizmu geologicznego:
W przeszłości geologicznej działały na Ziemi podobne
czynniki i zachodziły podobne procesy geologiczne.
Na tej podstawie można odtwarzać dawne zjawiska.
Makroszczątki roślinne
Okrzemki
Rodzaje szczątków
zwierzęcych
Flora i fauna kopalna – wybiórcza reprezentacja
flory i fauny żywej
- skład chemiczny tkanek roślinnych i zwierzęcych
(celuloza, lignina, kutyna, suberyna, wysycenie
kauczukiem, substancjami woskowymi, żywicą i
krzemionką, tkanka kostna)
- sposób występowania organizmów w przyrodzie
- działalność człowieka
- warunki panujące w złożu – tempo dekompozycji w
osadzie (odczyn, wilgotność, dostęp powietrza)
Ötzi – człowiek z lodowca
Stan zachowania szczątków organicznych
• Szczątki storfiałe
• Szczątki zwęglone, przepalone
• Szczątki kompletnie wysuszone
• Szczątki zmineralizowane, spetryfikowane
Takson, jednostka taksonomiczna - grupa organizmów
(populacji) na tyle do siebie podobnych i wyróżniających
się konkretną cechą, na tyle charakterystyczną, że na tej
podstawie można je zaszeregować do konkretnej
kategorii systematycznej
Fitocenoza (zoocenoza) - roślinna (zwierzęca)część
biocenozy, ogół roślin występujących na danym
obszarze, które mają określoną strukturę (skład
gatunkowy, zagęszczenie osobników, rozmieszczenie
poziome i pionowe), specyficzną rytmikę sezonową,
właściwe sobie przepływ energii i produktywność
ekologiczną oraz wzajemnie na siebie oddziałują.
Tafocenoza odkryta
na stanowisku
Rodzaj tafocenozy
Rekonstrukcja
paleofitocenoz
(dawnych
zbiorowisk)
Rekonstrukcja
paleobiocenozy
Rekonstrukcja
czynności
gospodarczych
Diaspory,pyłek,
fitolity w śladach pól
in situ
Paleofitocenoza
autochtoniczna
Zbiorowisko
chwastów polnych
Pole uprawne
Sposoby uprawy
roślin
Ziarno zbóż i
chwasty w jamie
Paleofitocenoza
allochtoniczna
Zbiorowisko
chwastów +
domieszki z
otoczenia
Pole uprawne i jego
otoczenie
Sposoby uprawy i
sprzętu roślin
Warstwa kulturowa
w torfie
Tanatcenoza
Zbiorowiska
lokalne na
torfowisku;
elementy różnych
zbiorowisk
występujących w
okolicy osiedla
Typ torfowiska;
wskazanie siedlisk
w okolicy
Sposób uprawy pól
i nawożenia;
zbieractwo,
pozyskiwanie
paszy, handel
Latryny
Tanatocenoza
Elementy różnych
zbiorowisk
-
Skład pożywienia
ludzi, konsumpcja
owoców, handel
Warstwa kulturowa
na osadzie
Tanatocenoza
Elementy różnych
zbiorowisk,
występujących w
okolicy,
szczególnie
synantropijnych
Pośrednie
wskazanie siedlisk
w okolicy osady
Rolnictwo, chów
zwierząt, handel