wypadek przy pracy

Inwestuj
w bezpieczeństwo.
WYPADKOZNAWSTWO
Ireneusz Pawlik
RODZAJE WYPADKÓW
wypadek przy pracy
wypadek traktowany na
równi z wypadkiem przy
pracy
wypadek do lub z pracy
WYPADKI PRZY PRACY
Podstawa prawna
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz. U. Nr 21 poz. 94 z 1998
ze zm.).
• Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1322 z 2009
ze zm.).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania
okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870 z 2009).
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r.
w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia
wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru
karty wypadku i terminu jej sporządzenia (Dz. U. Nr 236, poz. 1992 z 2002 ze
zm.).
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 stycznia 2009 r.
w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 14, poz. 80
z 2009 ze zm.).
OBOWIĄZKI PRACODAWCY
W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany:
podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie,
zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku,
zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom,
niezwłocznie zawiadomić właściwego inspektora pracy i prokuratora
o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym
innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek
z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy,
prowadzić rejestr wypadków przy pracy,
przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy
pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat,
koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy
ponosi pracodawca
PODZIAŁ WYPADKÓW PRZY PRACY
•
•
•
•
•
•
•
Ze względu na skutki:
wypadek powodujący czasowa niezdolność do pracy,
wypadek ciężki - wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie
ciała – utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne
uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje
organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała
choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy
w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała,
wypadek śmiertelny - wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie
nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.
Ze względu na ilość osób poszkodowanych:
wypadek indywidualny,
wypadek zbiorowy - wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia
uległy co najmniej dwie osoby.
DEFINICJA WYPADKU PRZY PRACY
•
Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną
zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
– podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych
czynności albo poleceń przełożonych,
– podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności
w na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
– w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze
między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku
wynikającego ze stosunku pracy.
•
Nagłość zdarzenia – czas oddziaływania czynnika niebezpiecznego na organizm człowieka, trwający
nie dłużej niż dniówkę roboczą poszkodowanego.
Przyczyna zewnętrzna – może to być każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego,
zdolny w istniejących warunkach – wywołać szkodliwe skutki, w tym także pogorszyć stan zdrowia
pracownika dotkniętego już schorzeniem samoistnym.
Uraz - uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego.
•
•
WYPADEK PRZY PRACY
•
Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane
przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie
ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas:
 uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę
pobierającą stypendium sportowe,
 wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy
w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego
aresztowania,
 pełnienia mandatu posła lub senatora, pobierającego uposażenie,
 odbywania szkolenia lub stażu przez absolwenta pobierającego
stypendium w okresie odbywania tego stażu lub szkolenia na podstawie
skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy,
 wykonywania przez członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni
kółek rolniczych oraz przez inną osobę traktowaną na równi z członkiem
spółdzielni w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych,
pracy na rzecz tych spółdzielni,
WYPADEK PRZY PRACY
 wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia






lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym
stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
współpracy przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej,
umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie
z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem
działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie
ubezpieczeń społecznych,
wykonywania zwykłych czynności związanych ze współpracą przy
prowadzeniu działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów
o systemie ubezpieczeń społecznych,
wykonywania przez osobę duchowną czynności religijnych lub czynności
związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi,
odbywania zastępczych form służby wojskowej,
nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicznej przez słuchaczy
pobierających stypendium,
WYPADEK PRZY PRACY
 wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia
lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym
stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli
umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoba pozostaje
w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę
na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
WYPADEK ZRÓWNANY Z WYPADKIEM
PRZY PRACY
•
•
•
•
Na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się – w zakresie uprawnień do
świadczeń – wypadek, któremu pracownik uległ:
w czasie podróży służbowej, chyba że wypadek spowodowany został
postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem
powierzonych mu zadań,
podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony,
przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy
organizacje związkowe
ZABEZPIECZENIE MIEJSCA
WYPADKU PRZY PRACY
• Do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku pracodawca ma
•
•
•
•
obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający:
dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych,
uruchomienie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń
technicznych , które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane,
dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń technicznych, jak
również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały
wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności.
• Zgodę na uruchomienie maszyn i innych urządzeń technicznych lub
dokonanie zmian w miejscu wypadku wyraża pracodawca, w uzgodnieniu ze
społecznym inspektorem pracy, po dokonaniu oględzin miejsca wypadku
oraz po sporządzeniu, jeśli zachodzi potrzeba , szkicu lub fotografii miejsca
wypadku.
ZABEZPIECZENIE MIEJSCA
WYPADKU PRZY PRACY
•
•
Jeżeli zabezpieczenia miejsca wypadku pracodawca dokonał po uzgodnieniu
z właściwym inspektorem pracy i prokuratorem (w sytuacji zaistnienia
wypadku śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego), wówczas zgoda
pracodawcy na uruchomienie maszyny lub wprowadzenie zmian wymaga
akceptacji odpowiedniego organu.
Dokonywanie zmian w miejscu wypadku bez uzyskania zgody, o której mowa,
jest dopuszczalne, jeżeli zachodzi konieczność ratowania osób lub mienia albo
zapobieżenia grożącemu niebezpieczeństwu.
POSTĘPOWANIE – SKŁAD ZESPOŁU
•
Okoliczności i przyczyny wypadków przy pracy ustala zespół powypadkowy
w składzie:
 pracownik służby bhp oraz społeczny inspektor pracy,
 pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu
pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp, albo specjalista
spoza zakładu pracy ( u pracodawcy, który nie ma obowiązku tworzenia
służby bhp),
 przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie
o ukończeniu szkolenia w zakresie bhp ( w przypadku braku SIP),
 pracodawca oraz specjalista spoza zakłau pracy,
POSTĘPOWNIE
CZYNNOŚCI ZESPOŁU








dokonanie oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i
innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadanie
warunków wykonywania pracy i innych okoliczności, które mogły mieć
wpływ na powstanie wypadku,
jeżeli jest to konieczne, sporządzenie szkicu lub wykonanie fotografii
miejsca wypadku,
wysłuchanie wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to
pozwala,
zebranie informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku,
zebranie innych dowodów dotyczących wypadku,
zasięgnięcie opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów,
w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku,
dokonanie kwalifikacji prawnej wypadku, kierując się definicją wypadku,
określenie wniosków i środków profilaktycznych.
POSTĘPOWNIE – WYPADEK NA TERENIE
INNEGO ZAKŁADU PRACY
•
Jeżeli wypadek miał miejsce na terenie innego zakładu pracy, ustalenia
okoliczności i przyczyn wypadku dokonuje zespół powypadkowy powołany
przez pracodawcę poszkodowanego pracownika, w obecności przedstawiciela
pracodawcy, na którego terenie miał miejsce wypadek.
• Pracodawcy, na którego terenie miał miejsce wypadek, w którym została
poszkodowana osoba niebędąca jego pracownikiem, jest obowiązany
w szczególności:
• zapewnić udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu,
• zabezpieczyć miejsce wypadku,
• zawiadomić niezwłocznie o wypadku pracodawcę poszkodowanego,
• udostępnić miejsce wypadku i niezbędne materiały oraz udzielić
informacji i wszechstronnej pomocy
zespołowi powypadkowemu
ustalającemu okoliczności i przyczyny wypadku,
POSTĘPOWNIE – WYPADEK NA TERENIE
INNEGO ZAKŁADU PRACY
•
Na wniosek pracodawcy poszkodowanego pracownika pracodawca, na
którego terytorium miał miejsce wypadek, może ustalić okoliczności
i przyczyny wypadku, a następnie dokumentację powypadkową przekazać
pracodawcy poszkodowanego pracownika.
POSTĘPOWANIE - SPORZĄDZANIE
PROTOKOŁU POWYPADKOWEGO
 Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku
 Sporządzenie- nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania
zawiadomienia o wypadku – protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn
wypadku przy pracy (w treści protokołu powypadkowego należy podąć
przyczyny opóźnienia, jeżeli wystąpiły).
 Zapoznanie poszkodowanego (członków rodziny pracownika zmarłego
wskutek wypadku) z treścią protokołu powypadkowego i pouczenie o
przysługującym mu prawie do zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń
zawartych w protokole.
 Doręczenie protokołu powypadkowego wraz z pozostałą dokumentacją
powypadkową pracodawcy w celu zatwierdzenia.
POSTĘPOWANIE - SPORZĄDZANIE
PROTOKOŁU POWYPADKOWEGO
 Sporządzenie - nie później niż w ciągu 5 dni – nowego protokołu
powypadkowego na wniosek pracodawcy po dokonaniu wyjaśnień
i uzupełnień w przypadku, gdy do treści protokołu zostały zgłoszone
zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny pracownika
zmarłego w skutek wypadku albo protokół ten nie odpowiada warunkom
określonym w rozporządzeniu.
 Sporządzenie – nie później niż w ciągu 5 dni – nowego protokołu
powypadkowego (po dokonaniu wyjaśnień i uzupełnień), gdy właściwy
inspektor pracy zwróci pracodawcy protokół powypadkowy, który zawiera
ustalenia naruszające uprawnienia pracownika albo niewłaściwe wnioski
profilaktyczne, z uzasadnionym wnioskiem o ponowne ustalenie
okoliczności i przyczyn wypadku (śmiertelnego, ciężkiego lub
zbiorowego).
POSTĘPOWANIE
SCHEMAT
POSTĘPOWANIE – PROWADZENIE
REJESTRU WYPADKÓW PRZY PRACY
Pracodawca ma obowiązek prowadzić rejestr wypadków, który powinien
zawierać:
 imię i nazwisko poszkodowanego;
 miejsce i datę wypadku;
 informacje dotyczące skutków wypadku dla poszkodowanego;
 datę sporządzenia protokołu powypadkowego;
 stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy;
 datę przekazania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosku
o świadczenia z tytułu wypadku przy pracy;
 liczbę dni niezdolności do pracy;
 inne informacje, niebędące danymi osobowymi, których
zamieszczenie w rejestrze jest celowe, w tym wnioski i zalecenia
profilaktyczne zespołu powypadkowego.
Dziękuję za uwagę