Wykorzystanie funduszy europejskich w powiecie bialskim, w tym
Transkrypt
Wykorzystanie funduszy europejskich w powiecie bialskim, w tym
PROJEKT SYSTEMOWY „KAPITAŁ INTELEKTUALNY LUBELSZCZYZNY 2010-2013” Wykorzystanie funduszy europejskich w powiecie bialskim, w tym miasta Biała Podlaska Ekspertyza naukowa dr Maciej Piotrowski Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie [email protected] Magdalena Marciniak-Piotrowska [email protected] Paweł Pikor [email protected] Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wstęp Niniejsza ekspertyza została sporządzona na zlecenie Województwa Lubelskiego w ramach realizowanego przez nie projektu systemowego: „Kapitał Intelektualny Lubelszczyzny 20102013" finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytetu VIII Regionalne kadry gospodarki, Działanie 8.2 Transfer wiedzy, Poddziałanie 8.2.2 Regionalne Strategie Innowacji". W ekspertyzie wykorzystano następujące skróty: PO IiŚ – Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko PO IG – Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka PO KL – Program Operacyjny Kapitał Ludzki PO RPW – Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej PWT – PL-BY-UA – Program Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina RPO WL – Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego PROW – Program Rozwoju Obszarów Wiejskich EFS – Europejski Fundusz Społeczny EFRR – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Przedmiot, kontekst badania i cele badawcze Przedmiot i kontekst badania Celem projektu systemowego „Kapitał Intelektualny Lubelszczyzny 2010-2013” jest dokonanie próby pomiaru kapitału intelektualnego województwa lubelskiego, a przez to zapewnienie podstaw do podejmowania kluczowych decyzji dotyczących przyszłości regionu i jego mieszkańców. Działania realizowane w projekcie mają na celu, przy zastosowaniu pomiaru kapitału ludzkiego, strukturalnego i relacji, zaobserwowanie kluczowych obszarów dynamiki zmian społeczno-gospodarczych oraz uruchomienie procesów społecznej partycypacji w zakresie polityki innowacyjnej na obszarze województwa. Wpłyną one również na ostateczny kształt lokalnych strategii innowacji, skierowanych na podniesienie konkurencyjności obszarów docelowych, a także będą pomocne w pracach nad rozwojem Regionalnego Systemu Innowacji. W przypadku niniejszej ekspertyzy, zestawienie i analiza najważniejszych danych nt. wykorzystania funduszy w powiecie bialskim, w tym miasta Biała Podlaska pozwoli na lepszą ocenę skutków społeczno-gospodarczych tych programów oraz przygotowanie podmiotów funkcjonujących na tym terenie w kontekście działań aplikacyjnych w nowej perspektywie finansowej (2014-2020). Cele badawcze Celem badań naukowych jest uzyskanie odpowiedzi w zakresie wykorzystania funduszy europejskich w powiecie bialskim, w tym miasta Biała Podlaska z uwzględnieniem podziału na: 1. Dostępne fundusze (m.in. z podziałem na EFS, RPO WL, z wyodrębnieniem osi I i II, PROW, PRPW, POIG, POIiŚ, PWT – PL-BY-UA, Program Szwajcarski, Program Norweski i inne). 2. Rodzaj beneficjenta (jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa, osoby fizyczne, organizacje pozarządowe, instytucje kultury, rolnicy, instytucje naukowobadawcze, szkoły wyższe, itp.). 3. Charakter branżowy pomocy (turystyka, infrastruktura komunikacyjna, ochrona środowiska, kultura, ochrona zdrowia, zatrudnienie, przedsiębiorstwa, edukacja, integracja społeczna, społeczeństwo informacyjne, itp. itd.). Analiza ilościowa i jakościowa projektów finansowanych ze środków europejskich w powiecie bialskim, w tym miasta Biała Podlaska, m.in. z uwzględnieniem takich aspektów jak: 1. Liczba projektów oraz kwota dofinansowania z podziałem na wskazane w celu badań kategorie. 2. Najwięksi beneficjenci (pod kątem kwot uzyskanych w ramach różnych funduszy). 3. Najważniejsze projekty realizowane w powiecie (z uwzględnieniem kwot dofinansowania, istotności z punktu widzenia rozwoju społeczno-gospodarczego powiatu). Opis sposobu zbierania danych, wykorzystanych technik i narzędzi badawczych Celem uzyskania możliwie pełnego obrazu sytuacji w zakresie wykorzystania funduszy europejskich w powiecie bialskim, w tym miasta Biała Podlaska wykorzystano następujące metody badawcze: 1. Analiza danych statystycznych nt. wykorzystania funduszy w powiecie. Dane zostały pozyskane z następujących źródeł: a. Portal: www.mapadotacji.gov.pl (aktualność danych na koniec 31.12 2012). b. Mapy dotacji dla poszczególnych programów dostępnych na portalu www.lubelskie.pl (aktualność danych na koniec 31.12.2012). c. Listy beneficjentów programu Rozwój Polski Wschodniej (aktualność danych na dzień 31.03.2013). d. Listy projektów dofinansowanych z Funduszu Norweskiego dla naborów przeprowadzonych w latach 2005, 2007 i 2008, dostępnej na stronie http://www.2004-2009.eog.gov.pl. Pozyskane dane statystyczne poddane analizie z wykorzystaniem z uwzględnieniem średnich wartości oraz spójnej prezentacji danych. Jeżeli w tabeli lub na rysunku nie została wskazana jednostka terytorialna, oznacza to że zawarte w niej dane dotyczą niniejszego powiatu. 2. Analiza typu desk research mająca na celu udzielenie odpowiedzi w zakresie m.in. postrzeganej roli oraz poziomu upowszechnienia informacji nt. wykorzystanych funduszy europejskich oraz społeczny odbiór projektów. Ponadto analizie desk research poddano dokumenty o charakterze strategicznym i planistycznym (szczególnie w kontekście pozyskiwania środków przez starostwo powiatowe na potrzeby rozwiązywania lokalnych problemów społeczno-gospodarczych). 3. Analiza dobrych praktyk w zakresie pozyskiwania środków pomocowych. Projekty stanowiące dobre praktyki zestawiono i dokonano analizy kierując się przede wszystkim wpływem projektu na rozwój społeczno-gospodarczy powiatu. Rekomendacje zawarte w ostatniej części ekspertyzy stanowią wynik autorskich analiz takich źródeł danych jak: strategie rozwoju powiatu, strategii rozwiązywania problemów społecznych oraz innych raportów nt. sytuacji społeczno-gospodarczej w powiecie. Wykorzystanie funduszy europejskich w powiecie bialskim, w tym miasta Biała Podlaska Uwagi metodologiczne W dalszej części ekspertyzy przedstawiono zestawienia ilościowe i wartościowe projektów realizowanych na terenie powiatu bialskiego, w tym miasta Biała Podlaska w okresie programowania 2007 - 2013. Należy w tym miejscu podkreślić ograniczenia oraz utrudnienia w zakresie możliwości interpretacji danych nt. projektów: 1. Znaczna liczba projektów realizowanych jest na terenie przekraczającym obszar powiatu. Szczególnie dotyczy to dużych projektów infrastrukturalnych (np. budowa i modernizacja dróg). 2. W przypadku projektów z funduszy EFS (PO KL), wnioskodawcy we wniosku mogą wskazywać obszary geograficzne, z których będą rekrutowani beneficjenci (np. do udziału w szkoleniach). Często zasięg realizacji projektu jest znacznie szerszy niż powiat, w którym beneficjent ma swoją siedzibę. W badaniach ewaluacyjnych, ekspertyzach czy też bazach danych projektów, w związku z zaistnieniem ww. sytuacji przyjmowane są z reguły dwa podejścia przy analizach na poziomie takich jednostek terytorialnych jak powiaty czy też gminy: 1. Wartość projektów i kwota dotacji jest ujmowana jako całość. 2. Wartość projektów i kwota dotacji jest dzielona przez liczbę jednostek powiatów/gmin, których dotyczy projekt. Kolejne utrudnienie w zakresie klasyfikacji projektów do poszczególnych powiatów występuje w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich. O ile działania realizowane na poziomie samorządów są przypisane do danego powiatu, o tyle w przypadku puli środków dystrybuowanych przez tzw. Lokalne Grupy Działania (LGD), trudno w niektórych sytuacjach rozgraniczyć wartość projektów pomiędzy poszczególne powiaty. Wynika to z faktu, że zasięg funkcjonowania LGD nie zawsze pokrywa się z granicami powiatów. Na terenie województwa lubelskiego występują sytuacje w których jedna grupa działa na terenie dwóch lub więcej powiatów (np. LGD Polesie), czy też sytuacje w których teren jednego powiatu jest objęty działaniami dwóch lub więcej grup (np. powiat świdnicki z LGD Fundacja Nasza Nadzieja i LGD Dolina Giełczwi). Zestawienia zbiorcze Pierwsze zestawienie projektów dotyczy ogólnej liczby i wartości projektów zakończonych lub też w realizacji na terenie powiatu. Tabela 1. uwzględnia programy w przypadku których gromadzona jest informacja w systemie SIMIK 07-13 (PO IiŚ, PO IG, PO KL, PO RPW, PWT – PL-BY-UA oraz RPO WL). Tabela . Zestawienie liczby, wartości oraz dofinansowania projektów w podziale na zakończone oraz w realizacji. Rodzaj projektu Liczba Wartość projektu [zł] Średnia Dofinansowanie z EU [zł] Łączna Średnia Łączna Zakończony 304 2 039 913,41 620 133 675,36 1 313 104,33 399 183 717,73 W realizacji 117 2 688 673,45 1 370 601 389,12 1 452 980,38 765 337 948,04 Łącznie 421 4 728 586,85 1 990 735 064,48 2 766 084,72 1 164 521 665,77 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Na terenie obu powiatów zakontraktowana została bardzo duża liczba projektów (421), z czego 304 zostały już zakończone. Łączny wartość tych projektów była bliska 2 mld zł, z czego dofinansowanie stanowiło blisko 60%. Biorąc pod uwagę rodzaje funduszy, minimalnie więcej projektów jest finansowanych z EFRR. Mają one ponadto kilkukrotnie większą średnią wartość co przekłada się na Tabela . Zestawienie liczby, wartości oraz dofinansowania projektów w podziale nazwę funduszu. Nazwa funduszu Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Społeczny Fundusz Spójności Wartość projektu [zł] Liczba Średnia Dofinansowanie z EU [zł] Łączna Średnia Łączna 212 4 608 729,05 977 050 559,17 2 885 921,88 611 815 437,61 205 646 042,65 132 438 744,09 541 547,10 111 017 155,30 4 220 311 440,31 881 245 761,22 110 422 268,22 441 689 072,86 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Następne rysunki dotyczą klasyfikacji projektów ze względu na typ beneficjenta (forma prawna). Z uwagi na bardzo duże zróżnicowanie pomiędzy beneficjentami w PO KL, oraz beneficjentami w pozostałych programach operacyjnymi sporządzono dwa zestawienia (pierwsze tylko dla PO KL oraz drugie dla pozostałych programów operacyjnych). Blisko 40% projektów współfinansowanych z PO KL na terenie powiatu bialskiego jest realizowana przez gminy bądź gminne samorządowe jednostki organizacyjne. Znaczny udział (ponad 18%) przypada ponadto na stowarzyszenia. Z kolei na terenie powiatu m. Biała Podlaska, zdecydowanie największą liczbę projektów pozyskały stowarzyszenia (36%) oraz fundacje (blisko 17%). Najwięcej projektów (po cztery) zrealizowały Bialskopodlaskie Stowarzyszenie Rozwoju Regionalnego oraz Stowarzyszenie Pomocy Młodzieży i Dzieciom Autystycznym oraz Młodzieży i Dzieciom o Pokrewnych Zaburzeniach "Wspólny Świat". Rysunek . Zestawienie projektów ze względu na typ beneficjenta (PO KL) – powiat bialski. Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.funduszeeuropejskie.gov.pl. Rysunek . Zestawienie projektów ze względu na typ beneficjenta (PO KL) – powiat m. Biała Podlaska. Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.funduszeeuropejskie.gov.pl. Z kolei analizując strukturę beneficjentów pozostałych programów operacyjnych pod względem formy prawnej w powiecie bialskim ok. 40% wniosków zostało złożone przez wspólnoty samorządowe (gminy i starostwa powiatowe). Także dofinansowania cieszą się na tym terenie dużym zainteresowaniem ze strony osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (blisko 20% wniosków). Rysunek . Zestawienie projektów ze względu na typ beneficjenta (programy operacyjne bez PO KL) – powiat bialski. Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.funduszeeuropejskie.gov.pl. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą złożyły również najwięcej wniosków na terenie powiatu m. Biała podlaska (13,56%). Znaczną liczbę wniosków złożyły także spółki, wspólnoty samorządowe oraz uczelnie wyższe. Rysunek . Zestawienie projektów ze względu na typ beneficjenta (programy operacyjne bez PO KL) – powiat m. Biała Podlaska. Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.funduszeeuropejskie.gov.pl. Tabela stanowi z kolei zestawienie projektów z uwzględnieniem ich dominującej dziedziny (głównego obszaru wsparcia). Najwięcej projektów (113) dotyczyło nauki i edukacji, chociaż łącznie ich wartość nie była najwyższa. Największa alokacja środków przypadła na takie obszary jak: transport (478 mln zł), praca i integracja społeczna (101 mln zł) , badania, rozwój, innowacje (134 mln zł) oraz ochrona środowiska (99 mln zł). Tabela . Zestawienie projektów ze względu na temat projektu. Temat projektu Liczba Wartość projektu [zł] Średnia administracja Dofinansowanie z EU [zł] Łączna Średnia Łączna 2 2 141 703,55 4 283 407,10 1 820 448,02 3 640 896,04 11 19 406 605,09 213 472 656,04 12 206 053,39 134 266 587,31 brak 6 3 385 074,40 20 310 446,37 2 117 926,39 12 707 558,32 energetyka 2 13 437 863,48 26 875 726,95 8 644 791,47 17 289 582,94 113 795 161,94 89 853 299,17 634 080,46 71 651 091,93 18 10 134 362,27 182 418 520,84 5 526 763,68 99 481 746,16 ochrona zdrowia 8 3 837 163,18 30 697 305,40 3 189 196,62 25 513 572,95 praca i integracja społeczna 100 1 215 451,50 121 545 150,08 1 016 939,75 101 693 974,91 6 9 752 899,97 58 517 399,82 5 432 050,48 32 592 302,87 107 1 163 283,65 124 471 350,11 464 127,79 49 661 673,24 telekomunikacja i e-usługi 14 7 868 125,43 110 153 756,02 5 966 461,20 83 530 456,80 transport 17 53 845 458,81 915 372 799,78 28 118 374,81 478 012 371,79 turystyka 14 6 449 211,81 90 288 965,30 3 732 383,08 52 253 363,05 3 824 760,50 2 474 281,50 742 162,49 2 226 487,46 badania, rozwój, innowacje nauka i edukacja ochrona środowiska rewitalizacja rozwój firm współpraca międzynarodowa Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) 28 września 2007 r. Komisja Europejska wydała decyzję w sprawie przyjęcia do realizacji Programu Kapitał Ludzki, który jest jednym z programów służących realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 i obejmuje całość interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w Polsce. Program stanowi odpowiedź na wyzwania, jakie przed państwami członkowskimi UE, w tym również Polską, stawia odnowiona Strategia Lizbońska. Do wyzwań tych należą: uczynienie z Europy bardziej atrakcyjnego miejsca do lokowania inwestycji i podejmowania pracy, rozwijanie wiedzy i innowacji oraz tworzenie większej liczby trwałych miejsc pracy. Zgodnie z założeniami Strategii Lizbońskiej oraz celami polityki spójności krajów unijnych, rozwój kapitału ludzkiego i społecznego przyczynia się do pełniejszego wykorzystania zasobów pracy oraz wsparcia wzrostu konkurencyjności gospodarki. Program składa się z 10 Priorytetów, realizowanych zarówno na poziomie centralnym jak i regionalnym. W ramach komponentu centralnego środki są przeznaczane przede wszystkim na wsparcie efektywności struktur i systemów instytucjonalnych, natomiast środki komponentu regionalnego są w głównej mierze dystrybuowane na wsparcie dla osób i grup społecznych1. W Tabela przedstawiono liczbę, wartości oraz dofinansowanie z funduszy europejskich projektów PO KL. Tabela . Zestawienie liczby, wartości oraz dofinansowania projektów dla PO KL. Nazwa funduszu Liczba Wartość projektu [zł] Średnia Program Operacyjny Kapitał Ludzki 205 646 042,65 Dofinansowanie z EU [zł] Łączna 132 438 744,09 Średnia 541 547,10 Łączna 111 017 155,30 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Warto zwrócić uwagę na wysoki poziom dofinansowania tych projektów, wynoszący ok. 85% wartości projektu. Łącznie przyznano środki na 205 projektów o średniej wartości ok. 646 tys. zł. Większość projektów dotyczy rozwiązywania problemów społecznych (m.in. aktywizacji zawodowej czy też pobudzania przedsiębiorczości). Największe projekty realizowane w ramach PO KL przedstawiono w kolejnej tabeli. Warto zauważyć, że największy projekt jest realizowany przez Powiatowy Urząd Pracy w Białej Podlaskiej, a więc środki są wydawane praktycznie wyłącznie na terenie powiatu. Na liście znajduje się także grupa projektów realizowanych na szerszym terenie, gdzie tylko część alokacji trafia do beneficjentów ostatecznych z powiatu włodawskiego. Tabela . Program Operacyjny Kapitał Ludzki - największe projekty. Lp. Tytuł projektu 1 Akcja - Praca 2 Uwierz w siebie - dokonaj metamorfozy 3 4 5 Lubelskie - Obywatelskie program rozwoju poradnictwa obywatelskiego na Lubelszczyźnie - edycja II Szczęśliwa siódemka. Punkty przedszkolne w Gminie Międzyrzec Dobry pracownik ambasadorem wartości JYSK 1 www.efs.gov.pl. Nazwa beneficjenta Powiat bialski/ Powiatowy Urząd Pracy w Białej Podlaskiej Powiat bialski / Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Białej Podlaskiej Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] 30 061 398,12 25 549 505,64 5 390 156,49 4 581 633,02 Polska Fundacja Ośrodków Wspomagania Rozwoju Gospodarczego "OIC Poland" 4 324 310,47 3 675 663,90 Gmina Międzyrzec Podlaski 4 082 841,02 3 470 414,87 Ośrodek Doradztwa i Treningu Kierowniczego 4 063 958,78 2 072 618,98 6 7 8 Dzieci! mam pracę ... promocja integracji społecznozawodowej w Białej Podlaskiej Kompleksowy systemu edukacji przedszkolnej w gminach północnej Lubelszczyzny NOWE POLE WIDZENIA LUBELSZCZYZNY 9 Szansa 10 Profesjonalizacja w Urzędzie Miasta Biała Podlaska Miasto Biała Podlaska/Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Białej Podlaskiej 4 025 951,57 3 422 058,84 Gmina Wisznice 3 270 488,56 2 779 915,28 3 004 616,00 2 553 923,60 2 364 726,96 2 010 017,92 2 305 498,54 1 959 673,76 Fundacja Rozwoju Lubelszczyzny MIASTO MIĘDZYRZEC PODLASKI/MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W MIĘDZYRZECU PODLASKIM Gmina Miejska Biała Podlaska Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego (RPO WL) Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego, w skrócie RPO WL jest jednym z 16 takich programów realizowanych odrębnie dla każdego województwa. Wszystkie RPO są realizowane w okresie programowania 2007 – 2013, natomiast wykorzystanie puli pieniędzy jest wydłużone do końca 2015 roku. Regionalne Programy Operacyjne współistnieją z innymi programami i inicjatywami Unii Europejskiej, realizując założenia Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 i Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 - Narodowej Strategii Spójności. Środki finansowe przeznaczone dla RPO pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) utworzonego w celu wyrównania różnic w poziomie rozwoju regionów Unii Europejskiej. RPO WL dzieli się na dziewięć Osi Priorytetowych, którym przypisana została określona pula środków w ramach RPO WL. Na realizację wszystkich zadań w ramach RPO WL przeznaczono kwotę 1 192,84 mln euro. Pierwsze dwie Osie RPO WL - rozwój przedsiębiorczości i instytucji otoczenia biznesu - obsługuje Lubelska Agencja Wspierania Przedsiębiorczości w Lublinie, jako tzw. Instytucja Pośrednicząca II stopnia. Ponieważ odrębnie dokonano analizy ilościowej zrealizowanych projektów w ramach tych dwóch Osi, warto przybliżyć finansowane działania: 1. Oś Priorytetowa I. Przedsiębiorczość i innowacje: 1.1. Dotacje dla nowopowstałych mikroprzedsiębiorstw. 1.2. Dotacje inwestycyjne dla mikroprzedsiębiorstw. 1.3. Dotacje inwestycyjne dla małych i średnich przedsiębiorstw. 1.4. Dotacje inwestycyjne w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska oraz w zakresie odnawialnych źródeł energii. 1.5. Dotacje inwestycyjne w dziedzinie turystyki. 1.6. Badania i nowoczesne technologie w strategicznych dla regionu dziedzinach. 1.7. Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw przez doradztwo. 2. Oś Priorytetowa II. Infrastruktura ekonomiczna: 2.1. Instrumenty pożyczkowe i poręczeniowe dla przedsiębiorstw 2.2. Dokapitalizowanie i tworzenie funduszy pożyczkowych 2.3. Dokapitalizowanie i tworzenie funduszy poręczeń kredytowych 2.4. Regionalna infrastruktura B+R 2.5. Wsparcie instytucji otoczenia biznesu i transferu wiedzy 2.6. Marketing gospodarczy Pozostałe Osie Priorytetowe wdraża Departament Regionalnego Programu Operacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego w Lublinie, który jednocześnie pełni funkcję Instytucji Zarządzającej RPO WL. Tabela przedstawia liczbę, wartości oraz dofinansowania projektów dla RPO WL. Warto zwrócić uwagę, że poziom dofinansowania jest w tym przypadku niższy niż w PO KL i wynosi ok. 60% ogółem oraz zaledwie 36% w przypadku projektów z pierwszej osi priorytetowej. Ponadto projekty realizowane w ramach osi priorytetowych I i II mają znacznie niższe budżety, niż ogólnie w ramach całego programu. Tabela . Zestawienie liczby, wartości oraz dofinansowania projektów dla RPO WL. Nazwa funduszu Wartość projektu [zł] Liczba Dofinansowanie z EU [zł] Średnia Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego - w tym Oś Priorytetowa I - w tym Oś Priorytetowa II Łączna Średnia Łączna 179 3 723 067,66 666 429 111,84 2 234 764,52 400 022 849,93 105 1 577 546,01 165642331,5 573 074,38 60172809,5 11 300 000,32 3300003,48 182 502,45 2007526,96 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl oraz www.mapa.rpo.lubelskie.pl. W ramach RPO WL realizowane były zróżnicowane projekty, dotyczące zarówno transportu kolejowego, technologii ICT, transportu publicznego, bezpieczeństwa publicznego czy też uzbrojenia terenów inwestycyjnych. Tabela . Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego - największe projekty. Lp. 1 2 3 4 5 Tytuł projektu Zakup taboru kolejowego do przewozów pasażerskich Wrota Lubelszczyzny - Informatyzacja Administracji Przebudowa Alei Solidarności wraz z budową mostu i łącznika do ul. Sidorskiej w Białej Podlaskiej Racjonalizacja systemu transportu publicznego w mieście Biała Podlaska - II etap „Akademickie Centrum Edukacji Prozdrowotnej i Rehabilitacji w Białej Podlaskiej. Budowa Hali SportowoWidowiskowej.” Nazwa beneficjenta Województwo Lubelskie Województwo Lubelskie Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] 36 118 750,00 15 820 000,00 34 580 327,42 29 323 018,28 Gmina Miejska Biała Podlaska 21 401 828,24 8 026 892,32 Gmina Miejska Biała Podlaska 20 210 379,49 15 128 789,48 19 873 657,14 14 905 242,85 Akademia Wychowania Fizycznego Józefa 6 Piłsudskiego w Warszawie Komenda Wojewódzka Policji w Lublinie Lubelskie Bezpieczne Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w strefie gospodarczej "Północna" w Białej Podlaskiej Przebudowa dróg powiatowych w miejscowościach: Kijowiec, Dereczanka, Husinka wraz z przebudową mostu przez rzekę Krznę w m. Kijowiec gm. Zalesie Budowa Regionalnej Infrastruktury Informacji Przestrzennej 7 8 9 10 Rewitalizacja Centrum Miasta Biała Podlaska 18 656 848,35 12 539 921,57 Gmina Miejska Biała Podlaska 17 705 653,81 12 932 489,56 Powiat Bialski 17 000 077,50 14 450 065,87 16 923 903,43 14 385 317,91 16 361 968,45 9 999 581,35 Województwo Lubelskie Gmina Miejska Biała Podlaska Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 jest instrumentem wspierania rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. PROW jest programem przygotowanym zgodnie ze strategicznym podejściem zaproponowanym przez Komisję Europejską. Zgodnie z nim na poziomie unijnym opracowywany został dokument strategiczny identyfikujący silne i słabe strony obszarów wiejskich, wspólne dla krajów członkowskich osie priorytetowe oraz wskaźniki dla pomiaru postępu w osiąganiu unijnych priorytetów. W oparciu o strategię UE przygotowywana została strategia krajowa realizowana poprzez PROW. PROW posiada cztery tzw. osie priorytetowe: Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Oś 2: Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej Oś 4: LEADER (wspiera tzw. Lokalne Grupy Działania – partnerstwa terytorialne funkcjonujące na obszarach wiejskich) Warto podkreślić, że projekty w ramach PROW są dystrybuowane na dwóch poziomach (przez samorząd oraz w ramach tzw. Lokalnych Grup Działania). Projekty wspieranie przez Lokalne Grupy Działania (w tym przypadku przede wszystkim przez Poleską Dolinę Bugu) dotyczą w dużej mierze obszaru kultury i dziedzictwa regionalnego. Tabela . Zestawienie liczby, wartości oraz dofinansowania projektów dla PROW. Nazwa funduszu Wartość projektu [zł] Liczba Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (samorząd) Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (LGD) - Poleska Dolina Bugu Średnia Dofinansowanie z EU [zł] Łączna Średnia Łączna 196 579 830,76 113 646 829,33 321 425,76 62 999 449,60 114 67 370,10 7 680 191,94 41 933,27 4 780 392,85 Warto także nadmienić, że na terenie powiatu m. Biała Podlaska jest również realizowany jeden projekt na poziomie samorządu o wartości 467 400 zł oraz kwocie dofinansowania 200 000 zł. Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW) Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej jest współfinansowany ze środków unijnych, realizowany w Polsce w latach 2007-2013. Jest przykładem ponadregionalnego programu w skali Unii Europejskiej. Ma na celu wsparcie rozwoju społeczno-gospodarczego pięciu województw Polski Wschodniej: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Warto nadmienić, że wspomniane regiony w momencie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej były najsłabiej rozwiniętymi w całej Unii. Program jest krokiem na drodze do wyrównania szans rozwojowych oraz unowocześnienia wielu sfer życia Polski Wschodniej, na potrzeby którego została alokowana kwota około 2,8 mld euro. W ramach PO RPW wspierane są przede wszystkim przedsięwzięcia związane z rozwojem infrastruktury uczelni, wspieraniem innowacji, dostępem do Internetu w Polsce Wschodniej, rozwojem miast, budową dróg i obwodnic oraz rozwojem turystyki. Należy podkreślić, że projekty finansowane w ramach PO RPW dotyczą zwykle dużego obszaru geograficznego (częstym wymogiem jest uczestnictwo instytucji realizujących z min. 2 województw). Podobnie jest w przypadku powiatów bialskiego i m. Biała Podlaska, który jest częściowo beneficjentem dużego projektu związanego z rozwijaniem sieci tras rowerowych w Polsce Wschodniej. Tabela . Zestawienie liczby, wartości oraz dofinansowania projektów dla PO RPW. Nazwa funduszu Liczba Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej Wartość projektu [zł] 6 Dofinansowanie z EU [zł] Średnia Łączna Średnia Łączna 24 154 835,29 144 929 011,76 20 091 012,61 120 546 075,68 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej to pięć projektów regionalnych, które utworzą spójną trasę rowerową biegnącą przez pięć województw: lubelskie (ok. 350 km), podkarpackie (ok. 430 km), podlaskie (ok. 590 km), świętokrzyskie (ok. 190 km) i warmińsko-mazurskie (ok. 420 km). Będzie ona przeprowadzona przez atrakcyjne obszary, m.in. miejsca cenne przyrodniczo, zabytki, ważne węzły komunikacyjne, przesiadkowe. W projekcie zaplanowano modernizację już istniejących tras rowerowych, budowę nowych oraz utworzenie sieci miejsc postojowych i odpowiednie oznakowanie całego szlaku. Pozostałe projekty współfinansowane z PO RPW są już zlokalizowane na terenie powiatu bialskiego bądź też m. Biała Podlaska i dotyczą zróżnicowanych obszarów (m.in. tworzenie infrastruktury badawczej). Tabela . Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej- największe projekty Lp. Tytuł projektu 1 Trasy Rowerowe w Polsce Wschodniej Województwo Lubelskie 2 Regionalny Ośrodek Badań i Rozwoju w Białej Podlaskiej 3 Centrum Badań nad Innowacjami w zakresie zdrowia, technologii informatycznych oraz źródeł energii odnawialnej - infrastruktura badawcza przy PSW im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Nazwa beneficjenta Województwo Lubelskie Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiegow Warszawie Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] 44 355 291,69 37 701 997,93 39 051 263,17 31 750 273,00 19 467 382,97 16 325 381,25 4 Regionalne Centrum Badań środowiska, rolnictwa i technologii innowacyjnych EKO-AGRO-TECH 5 Adaptacja i wyposażenie innowacyjnych laboratoriów do badań diagnostycznych i terapeutycznych narządu ruchu 6 Kompleksowe przygotowanie terenu inwestycyjnego nowoczesnych usług i produkcji w północno-wschodniej części Międzyrzeca Podlaskiego Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiegow Warszawie Miasto Międzyrzec Podlaski 18 571 357,28 14 807 264,35 12 560 000,00 10 676 000,00 10 923 716,65 9 285 159,15 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka(PO IG) Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka jest realizowany w okresie 2007 – 2013, a jego założenia programowe zostały opracowane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. PO IG jest finansowany jest z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (85%) oraz ze środków budżetu państwa (15%). Głównym zadaniem Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka jest wsparcie rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw oraz konkurencyjności polskiej gospodarki. W ramach Programu Operacyjnego wspierane są projekty o charakterze innowacyjnym w zakresie nowych technologii, produktów, usług czy organizacji. Łączna wielkość publicznych środków finansowych przeznaczonych na realizację PO IG wynosi 10 186 030 644 Euro. Kolejna tabela przedstawia liczbę, wartości oraz wysokość dofinansowania z funduszy europejskich projektów realizowanych w ramach PO IG. Tabela . Zestawienie liczby, wartości oraz dofinansowania projektów dla PO IG. Nazwa funduszu Liczba Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Wartość projektu [zł] 20 Dofinansowanie z EU [zł] Średnia Łączna Średnia Łączna 7 821 259,79 156 425 195,89 4 162 300,51 83 246 010,14 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. W ramach PO IG na terenie powiatów zrealizowano 20 projektów, z których największym był dotyczący sfery produkcji w firmie Solar Group PL Sp. z o.o.. Kolejne, o znacznie niższych budżetach dotyczyły realizacji działań zarówno na terenie województwa, jak też powiatu. Tabela . Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka - największe projekty. Lp. 1 2 3 Tytuł projektu Produkcja wysokosprawnych ogniw fotowoltaicznych wtechnologii laserowego kształtowania struktury krystalograficznej Nowa usługa kurierska wyślij/odbierz paczkę przez paczkomat. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w województwie lubelskim Nazwa beneficjenta Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] Solar Group PL Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 80 556 600,00 35 698 482,75 InPost Sp. z o.o. 28 998 000,00 13 891 125,00 Województwo Lubelskie 18 445 445,00 15 678 628,25 4 5 6 7 8 9 10 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w województwie lubelskim - edycja II Internet dla ściany wschodniej powiat bialski i radzyński Zintegrowni z e-społeczeństwem przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w mieście Biała Podlaska Budowa infrastruktury szerokopasmowego dostępu do Internetu przez firmę Liquid Systems Sp. z o.o. Zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu poprzez budowę infrastruktury szerokopasmowego Internetu Zakup i wdrożenie nowej technologii produkcji okien z PVC Wdrożenie systemu B2B w Liquid Systems Sp. z o.o. w celu usprawnienia procesów biznesowych z partnerami wnioskodawcy. Województwo Lubelskie 6 678 360,00 5 676 606,00 Advanced Technology Solutions sp. z o.o. 5 661 455,30 2 738 671,46 Gmina Miejska Biała Podlaska 4 539 300,00 3 798 735,00 Liquid Systems Sp. z o.o. 3 874 235,55 1 874 122,07 PUH "INSTER"Waldemar Stefaniuk 2 190 320,04 1 059 545,06 OKNO Małgorzata Kempińska 1 803 580,00 1 073 130,10 Liquid Systems Sp. z o.o. 1 586 450,00 671 028,25 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) Decyzją z dnia 7 grudnia 2007 r. Komisja Europejska zatwierdziła Program Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013. Celem POIiŚ jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. W ramach programu realizowane są duże inwestycje infrastrukturalne w zakresie ochrony środowiska, transportu, energetyki, kultury i dziedzictwa narodowego, ochrony zdrowia oraz szkolnictwa wyższego. Warto nadmienić, że POIiŚ jest największym programem operacyjnym realizowanym w Polsce, w którym wielkość środków unijnych zaangażowanych w realizację wynosi ponad 28 miliardów euro. W ramach PO IiŚ osiem projektów było realizowanych całkowicie lub częściowo na terenie analizowanych powiatów. Tabela . Zestawienie liczby, wartości oraz dofinansowania projektów dla PO IiŚ. Nazwa funduszu Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Liczba Wartość projektu [zł] Średnia 8 111 004 839,93 Dofinansowanie z EU [zł] Łączna 888 038 719,40 Średnia Łączna 55 932 885,91 447 463 087,26 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Zdecydowanie największym z nich był projekt modernizacji linii kolejowej E20/CE20 na odcinku Siedlce – Terespol. Wartość projektu jest bliska 700 mln zł. Pozostałe projekty dotyczą zagospodarowania odpadów, budowy terminala EUROPORT oraz budowy bioelektrowni metanowej. Tabela . Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko - największe projekty. Lp. Nazwa beneficjenta Tytuł projektu 1 Modernizacja linii kolejowej E 20/ CE 20 na odcinku Siedlce Terespol, etap II 2 Budowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów dla regionu Biała Podlaska 3 Budowa Terminala EUROPORT w Małaszewiczach 4 5 6 7 8 Wartość projektu [zł] PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 691 144 621,10 369 018 832,60 95 406 593,09 39 733 685,85 76 409 594,15 22 949 129,41 18 284 952,88 9 987 425,00 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie 2 807 936,35 2 386 745,89 Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w Białej Podlaskiej 1 992 700,00 1 693 795,00 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie 1 498 253,00 1 273 515,05 494 068,83 419 958,46 Bialskie Wodociagi i Kanalizacja "WOD-KAN" Sp. z o.o. w Białej Podlaskiej Europort Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Budowa bioelektrowni metanowej w Kożanówce położonej w Gminie Rossosz województwo lubelskie. Ochrona siedlisk przyrodniczych i gatunków na obszarach sieci Natura 2000 w województwie lubelskim Zakup specjalistycznych środków transportu sanitarnego wraz z wyposażeniem na potrzeby zespołów ratownictwa medycznego WSPRiTS w Białej Podlaskiej. Wdrażanie zadań ochronnych na obszarach sieci Natura 2000 i rezerwatach przyrody w woj. lubelskim Edukacja-naturalnie! - akcja edukacyjna dla młodzieży szkolnej z obszarów Natura 2000 Polski pnwsch Dofinansowanie z EU [zł] TEMPO Sp z o.o. Stowarzyszenie na rzecz Ekorozwoju Agro - Group Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Program Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina (PWT – PL-BY-UA) Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP) stanowi inicjatywę Komisji Europejskiej, której zasadniczym celem jest rozwój współpracy pomiędzy Unią Europejską a państwami partnerskimi spoza UE poprzez zapewnienie zintegrowanego i zrównoważonego rozwoju regionalnego. PWT – PL-BY-UA został zatwierdzony przez Komisję Europejską 6 listopada 2008 roku. Głównym celem Programu jest wspieranie transgranicznych procesów rozwojowych. Cel Programu realizowany będzie poprzez niekomercyjne projekty w ramach następujących priorytetów: wzrost konkurencyjności obszaru przygranicznego, poprawa jakości życia oraz współpraca sieciowa oraz inicjatywy społeczności lokalnych. Całkowity budżet programu na lata 2007-2013 wynosi 202,9 mln EUR, w tym ze środków UE 186,2 mln EUR. Tabela . Zestawienie liczby, wartości oraz dofinansowania projektów dla PWT – PL-BY-UA. Nazwa funduszu Liczba Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Wartość projektu [zł] Średnia 3 824 760,50 Dofinansowanie z EU [zł] Łączna 2 474 281,50 Średnia 742 162,49 Łączna 2 226 487,46 Polska – Białoruś – Ukraina Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. W ramach realizacji programu PWT – PL-BY-UA trzy projekty, częściowo swoją realizacją obejmujące powiat bialski i miasta Biała Podlaska. Ich tematyka związana jest z zarządzaniem ryzykami na granicy polsko-ukraińskiej, współpracę instytucji pozarządowych na przygranicznym terenie czy też Tworzenie ścieżek rowerowych. Tabela . Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina największe projekty. Lp. Nazwa beneficjenta Tytuł projektu 1 Developing a cross-border system for natural hazards management at the Polish-Ukrainian border 2 NGO’scooperation net of borderland 3 Bicycle route- following the Nadbużanskie region mysteries KOMENDA WOJEWÓDZKA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ w LUBLINIE Polska Fundacja Ośrodków Wspomagania Rozwoju Gospodarczego "OIC Poland" z siedzibą w Lublinie State School of Higher Education of Pope John Paul II Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] 1 632 772,58 1 469 495,32 536 600,00 482 940,00 304 908,92 274 052,14 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Fundusz Szwajcarski Fundusz Szwajcarski (precyzyjniej Szwajcarsko-Polski Program Współpracy) jest formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Szwajcarię Polsce i 9 innym państwom członkowskim Unii Europejskiej, które przystąpiły do niej 1 maja 2004 r. Na mocy umów międzynarodowych, ponad 1 mld franków szwajcarskich trafiło do dziesięciu nowych państw członkowskich. 14 czerwca 2012 r. podpisano łącznie 58 umów (50 dla projektów indywidualnych oraz 8 dla tzw. alokacji specjalnych) na całą przyznaną Polsce kwotę wsparcia, wynoszącą 464,57 mln CHF. Na terenie województwa lubelskiego zostały zakontraktowanych siedem projektów, z których żaden nie jest realizowany przez instytucję zlokalizowaną na terenie powiatu włodawskiego. Można natomiast założyć, że każdy z powiatów województwa lubelskiego jest częściowym beneficjentem projektu realizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie (Tabela ). Tabela . Zestawienie projektów z Funduszu Szwajcarskiego. Obszar tematyczny 03.1. Infrastruktura Tytuł projektu Pilotażowy system gospodarowania odpadami azbestowymi na terenie Nazwa beneficjenta Urząd Marszałkowski Województwa Dofinansowanie (w CHF) 13 215 785 województwa lubelskiego wzmocniony sprawnym monitoringiem ilości oraz kontroli ich usuwania i unieszkodliwiania miejska Lubelskiego w Lublinie Źródło: Strona programu www.programszwajcarski.gov.pl. Fundusz Norweski Norweski Mechanizm Finansowy oraz Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (czyli tzw. fundusze norweskie i fundusze EOG) są formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Norwegię, Islandię i Liechtenstein nowym członkom UE. Fundusze te są związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej oraz z jednoczesnym wejściem naszego kraju do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (UE + Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria). W zamian za pomoc finansową, wspomniane państwa korzystają z dostępu do rynku wewnętrznego Unii Europejskiej (choć nie są jej członkami). Obecnie jest realizowana druga edycja funduszy norweskich i EOG (lata 2009 2014). Poprzednia edycja dotyczyła okresu 2004-2009. Łączna alokacja funduszy norweskich i EOG to wynosi dla Polski 578,1 mln euro. Ostatecznie dofinansowano 413 indywidualne projekty oraz 6 grantom blokowym (z czego 30 z terenu województwa lubelskiego). Na stronie programu nie ma podanych informacji nt. wartości wsparcia poszczególnych projektów, z tego względu ograniczono się jedynie do wyszczególnienia beneficjentów i tytułów realizowanych projektów. Łącznie na terenie analizowanych powiatów zrealizowano cztery projekty dotyczące budowy i modernizacji oczyszczalni ścieków czy też funkcjonowania urzędów celnych. Tabela . Zestawienie projektów z Funduszu Norweskiego. Priorytet Nazwa Beneficjenta 2.1 Ochrona środowiska, w tym środowiska ludzkiego Gmina Wisznice 2.7 Wdrażanie przepisów z Schengen 2.4 Rozwój zasobów ludzkich Komenda Wojewódzka Policji w Lublinie Izba Celna w Białej Podlaskiej 2.7 Wdrażanie przepisów z Schengen Dyrektor Izby Celnej w Białej Podlaskiej Tytuł Projektu Typ Budowa i modernizacja gminnej oczyszczalni ścieków oraz rozbudowa sieci kanalizacyjnej gminy Wisznice Rozbudowa i przebudowa Policji w Terespolu Dobrze wykształcony funkcjonariusz celny - nowa jakość polskiej administracji publicznej Budowa Urzędu celnego oraz oddziału celnego wraz z infrastrukturą techniczną i wyposażeniem oraz rozbudowa budynku izby celnej w Białej Podlaskiej indywidualny indywidualny indywidualny indywidualny Źródło: Strona programu www.2004-2009.eog.gov.pl. Analiza dobrych praktyk Przeglądając i analizując dostępne raporty, przewodniki w zakresie pozyskiwania funduszy unijnych, jednym z kluczowych czynników sukcesu jest dobry pomysł na projekt, który stanowi odpowiedź na realne problemy społeczno-gospodarcze mieszkańców czy też problemy biznesowe przedsiębiorstw. Projekt powinien być więc odpowiedzią na jasno sprecyzowaną potrzebę i być częścią rzeczywistej strategii działalności czy to przedsiębiorstwa czy też innej organizacji, a nie być opracowywany tylko pod kątem pozyskania dotacji. Jednym z ważnych źródeł inspiracji pod kątem pozyskiwania może być analiza dobrych praktyk w zakresie już pozyskanych funduszy na realizację projektów. Jako dobrą praktykę należy tutaj rozumieć przede wszystkim obszar wsparcia. Biorąc pod uwagę wybór projektów w trybie konkursowym (czyli do realizacji zostają wybrane te, które zwykle w najlepszym stopniu rozwiązują określone problemy społeczno-gospodarcze), inne podmioty mogą wykorzystać poniższe zestawienia jako inspirację przy projektowaniu własnych działań aplikacyjnych. Należy jednak pamiętać, że wiele z tych projektów stanowi odpowiedź na specyficzne problemy z punktu widzenia danego regionu czy też podmiotu, więc nie może być wprost powielona. Poniżej przedstawiono zestawienia projektów pod kątem beneficjenta, ich wartości oraz dziedziny której dotyczą. Ponadto dla każdej ze zidentyfikowanych dziedzin dokonano odrębnych klasyfikacji. Zestawienia uzupełniono dodatkowym komentarzem i analizą w przypadku szczególnie interesujących lub też ważnych społecznie/gospodarczo projektów. Tabela . Zestawienie największych projektów zakończonych. Lp. Tytuł projektu 1 Zakup taboru kolejowego do przewozów pasażerskich 2 Akcja - Praca Nazwa beneficjenta Województwo Lubelskie Powiat bialski/ Powiatowy Urząd Pracy w Białej Podlaskiej Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] Dziedzina 36 118 750,00 15 820 000,00 transport 30 061 398,12 25 549 505,64 praca i integracja społeczna InPost Sp. z o.o. 28 998 000,00 13 891 125,00 badania, rozwój, innowacje Gmina Miejska Biała Podlaska 21 401 828,24 8 026 892,32 transport Gmina Miejska Biała Podlaska 20 210 379,49 15 128 789,48 transport 6 „Akademickie Centrum Edukacji Prozdrowotnej i Rehabilitacji w Białej Podlaskiej. Budowa Hali Sportowo-Widowiskowej.” Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie 19 873 657,14 14 905 242,85 nauka i edukacja 7 Centrum Badań nad Innowacjami w zakresie zdrowia, technologii informatycznych oraz źródeł energii odnawialnej infrastruktura badawcza przy PSW im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej 19 467 382,97 16 325 381,25 badania, rozwój, innowacje 8 Lubelskie Bezpieczne 18 656 848,35 12 539 921,57 telekomunikacja i e-usługi 9 Kompleksowe uzbrojenie terenów 17 705 653,81 12 932 489,56 rewitalizacja 3 4 5 Nowa usługa kurierska wyślij/odbierz paczkę przez paczkomat. Przebudowa Alei Solidarności wraz z budową mostu i łącznika do ul. Sidorskiej w Białej Podlaskiej Racjonalizacja systemu transportu publicznego w mieście Biała Podlaska - II etap Komenda Wojewódzka Policji w Lublinie Gmina Miejska 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 inwestycyjnych w strefie gospodarczej "Północna" w Białej Podlaskiej Przebudowa dróg powiatowych w miejscowościach: Kijowiec, Dereczanka, Husinka wraz z przebudową mostu przez rzekę Krznę w m. Kijowiec gm. Zalesie Budowa kanalizacji sanitarnej w osiedlach "Południe", "Za torami etap - II", "Osiedle Centrum" w Terespolu Zintegrowany system wodnokanalizacyjny w Gminie Piszczac Dostosowanie Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Białej Podlaskiej do wymagań Rozporządzenia Ministra Zdrowia Kompleksowe przygotowanie terenu inwestycyjnego nowoczesnych usług i produkcji w północno-wschodniej części Międzyrzeca Podlaskiego Modernizacja i rozbudowa infrastruktury Miejskiej Biblioteki Publicznej w Białej Podlaskiej: remont i modernizacja Biblioteki Głównej utworzenie Multimedialnej Biblioteki dla Dzieci i Młodzieży wraz z MultiCentrum Budowa dróg gminnych wchodzących w skład obszaru turystycznego "dolina zielawy" ii etap Budowa dróg gminnych wchodzących w skład obszaru turystycznego "Dolina Zielawy" Czysta energia w "Dolinie Zielawy" Kompleksowe uporządkowanie gospodarki wodno – ściekowej na terenie Aglomeracji Konstantynów Budowa sali widowiskowo sportowej przy Szkole Podstawowej nr 3 w Białej Podlaskiej Biała Podlaska Powiat Bialski 17 000 077,50 14 450 065,87 transport Gmina Miasto Terespol 14 148 925,11 8 567 086,24 ochrona środowiska Gmina Piszczac 11 806 734,08 8 361 538,89 ochrona środowiska Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej 11 550 701,37 9 640 141,54 ochrona zdrowia Miasto Międzyrzec Podlaski 10 923 716,65 9 285 159,15 badania, rozwój, innowacje Gmina Miejska Biała Podlaska 10 228 992,15 6 571 734,90 brak Gmina Sosnówka 10 210 586,60 4 976 914,73 transport Gmina Podedwórze 9 513 598,82 8 086 558,99 transport Gmina Wisznice 8 590 774,07 7 302 157,94 energetyka Gmina Konstantynów 7 903 298,21 4 789 458,79 ochrona środowiska Gmina Miejska Biała Podlaska 7 659 977,03 5 878 231,77 nauka i edukacja Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Jak zostało to wskazane wcześniej w raporcie, trzy projekty dotyczyły współpracy międzynarodowej. Tabela . Wybrane projekty dotyczące współpracy międzynarodowej. Lp. Tytuł projektu 1 Developing a cross-border system for natural hazards management at the Polish-Ukrainian border 2 NGO’scooperation net of borderland 3 Bicycle route- following the Nadbużanskie region mysteries Nazwa beneficjenta Komenda wojewódzka państwowej straży pożarnej w Lublinie Polska Fundacja Ośrodków Wspomagania Rozwoju Gospodarczego "OIC Poland" z siedzibą w Lublinie State School of Higher Education of Pope John Paul II Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] 1 632 772,58 1 469 495,32 536 600,00 482 940,00 304 908,92 274 052,14 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Jeżeli chodzi o rozwój turystyki w powiecie, warto zauważyć, że znaczna część niżej wymienionych projektów dotyczyła modernizacji lub też budowy obiektów noclegowych i restauracyjnych. Tabela . Wybrane projekty dotyczące turystyki. Lp. Tytuł projektu Nazwa beneficjenta 1 Trasy Rowerowe w Polsce Wschodniej - Województwo Lubelskie Województwo Lubelskie 2 Budowa budynku gastronomicznohotelowego w Terespolu 3 4 5 6 7 Budowa Ośrodka Turystyczno Wypoczynkowego o znaczeniu transgranicznym na terenie Północnej Lubelszczyzny oraz zapewnienia dostępu do informacji turystycznej Budowa hotelu POLONIA w miejscowości Grabanów, gm. Biała Podlaska - Etap I Adaptacja na zespół hotelowogastronomiczny z funkcja konferencyjno-szkoleniowa zespołu pałacowego "Cieleśnica" przez firmę BIALCON Barbara Chwesiuk. Zwiększenie konkurencyjności Centrum szkolenioworekreacyjnego "Dolina Bugu" w Kodniu poprzez działania inwestycyjne Adaptacja zabytkowego XIX dworu w miejscowości Droblin na restaurację z zapleczem noclegowym Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] 44 355 291,69 37 701 997,93 Andrzej Makarewicz/ Przedsiębiorstwo HandlowoUsługowe Andrzej Makarewicz 5 954 892,48 1 699 993,70 Wschodnie Centrum Informacyjno-Szkoleniowe CHROBRY Spółka z o.o 5 864 584,80 1 698 701,63 Walerian Pawluczuk, Krzysztof Dobrowolski „POLONIA” Spółka Jawna 5 742 451,63 1 600 081,67 BIALCON Barbara Chwesiuk 5 704 575,05 1 699 966,81 DOM MISJONARZY OBLATÓW MARYI NIEPOKALANEJ W KODNIU DOM PIELGRZYMA W KODNIU 5 362 242,61 1 699 640,65 Paweł Skerczyński Handel i Usługi 5 214 857,47 1 699 404,51 8 9 10 Budowa kompleksu Rekracyjno Jeździeckiego w miejscowości Droblin. Budowa Pensjonatu "Dolina Bugu" z salą restauracyjną i bankietowobiznesową Budowa hotelu przy Wiejskim Zajeździe nowym obiektem na mapie turystycznej w Powiecie Bialskim Paweł Skerczyński Handel i Usługi 5 002 850,69 1 689 791,99 Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe "Oaza" Ireneusz Zahor 2 452 035,44 845 351,07 BARK s.c Krzysztof Filipek, Władysława Filipek 2 171 229,72 840 247,95 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Znaczna ilość środków z funduszy unijnych jest skierowana na projekty infrastruktury transportowej. Znaczna część projektów dotyczy infrastruktury drogowej, zarówno na poziomie dróg gminnych jak też łączników z drogami krajowymi. Tabela . Wybrane projekty dotyczące transportu. Lp. Tytuł projektu Nazwa beneficjenta Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] 1 Modernizacja linii kolejowej E 20/ CE 20 na odcinku Siedlce Terespol, etap II PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 691 144 621,10 369 018 832,60 2 Budowa Terminala EUROPORT w Małaszewiczach Europort Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 76 409 594,15 22 949 129,41 Województwo Lubelskie 36 118 750,00 15 820 000,00 Gmina Miejska Biała Podlaska 21 401 828,24 8 026 892,32 Gmina Miejska Biała Podlaska 20 210 379,49 15 128 789,48 Powiat Bialski 17 000 077,50 14 450 065,87 Gmina Sosnówka 10 210 586,60 4 976 914,73 Gmina Podedwórze 9 513 598,82 8 086 558,99 Gmina Terespol 6 248 988,87 2 898 905,91 Gmina Konstantynów 5 340 000,40 2 670 000,19 3 4 5 6 7 8 9 10 Zakup taboru kolejowego do przewozów pasażerskich Przebudowa Alei Solidarności wraz z budową mostu i łącznika do ul. Sidorskiej w Białej Podlaskiej Racjonalizacja systemu transportu publicznego w mieście Biała Podlaska - II etap Przebudowa dróg powiatowych w miejscowościach: Kijowiec, Dereczanka, Husinka wraz z przebudową mostu przez rzekę Krznę w m. Kijowiec gm. Zalesie BUDOWA DRÓG GMINNYCH WCHODZĄCYCH W SKŁAD OBSZARU TURYSTYCZNEGO "DOLINA ZIELAWY" - II ETAP Budowa dróg gminnych wchodzących w skład obszaru turystycznego "Dolina Zielawy" Przebudowa ulicy Kolejarzy w Małaszewiczach Budowa i przebudowa dróg w miejscowości Konstantynów Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. W zakresie projektów dotyczących telekomunikacji i e-usług, największym jest projekt z obszaru e-goverment, dotyczący informatyzacji administracji (realizowany przez Województwo Lubelskie). Tabela . Wybrane projekty dotyczące telekomunikacji i e-usługi. Lp. Tytuł projektu Nazwa beneficjenta Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] 1 Wrota Lubelszczyzny Informatyzacja Administracji Województwo Lubelskie 34 580 327,42 29 323 018,28 2 Lubelskie Bezpieczne Komenda Wojewódzka Policji w Lublinie 18 656 848,35 12 539 921,57 Województwo Lubelskie 16 923 903,43 14 385 317,91 Powiat Parczewski 13 497 024,10 10 587 019,45 Powiat Bialski 6 819 501,47 5 796 576,24 Advanced Technology Solutions sp. z o.o. 5 661 455,30 2 738 671,46 Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie 4 836 590,36 3 721 197,81 Liquid Systems Sp. z o.o. 3 874 235,55 1 874 122,07 PUH "INSTER"Waldemar Stefaniuk 2 190 320,04 1 059 545,06 Liquid Systems Sp. z o.o. 1 586 450,00 671 028,25 3 4 5 6 7 8 9 10 Budowa Regionalnej Infrastruktury Informacji Przestrzennej Regionalna Sieć Szerokopasmowa Lublin północny - wschód. Budowa zintegrowanego systemu informatycznego dla zrównoważonego rozwoju Powiatu Bialskiego Internet dla ściany wschodniej powiat bialski i radzyński Informatyzacja Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej w Lublinie (etap 2) Budowa infrastruktury szerokopasmowego dostępu do Internetu przez firmę Liquid Systems Sp. z o.o. Zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu poprzez budowę infrastruktury szerokopasmowego Internetu Wdrożenie systemu B2B w Liquid Systems Sp. z o.o. w celu usprawnienia procesów biznesowych z partnerami wnioskodawcy. Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Kolejna tabela przedstawia interesujące projekty dotyczące rozwoju firm. Warto zauważyć, że wszystkie z nich są realizowane przez prywatne przedsiębiorstwa. Tabela . Wybrane projekty dotyczące rozwoju firm. Lp. 1 2 3 4 Tytuł projektu Wdrożenie systemu budowy podziemnych rurociągów wielkowymiarowych metodą przewiertu horyzontalnego. Innowacyjna gospodarka materiałem płuczkowym. Uruchomienie produkcji nowych rodzajów cewek poprzez zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Nowoczesny zakład obsługi pojazdów samochodowych Wdrożenie innowacyjnej, recyklingowej technologii wykonywania nawierzchni Nazwa beneficjenta Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] ALBREHTA Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 4 969 200,00 1 699 830,00 POLFER Podzespoły Indukcyjne Spółka Akcyjna 4 928 167,20 1 699 998,30 4 684 415,94 1 618 645,65 4 535 395,71 1 579 953,42 Zakład Usług Transportowych Wiesław Nowiński PRZEDSIĘBIORSTWO ROBÓT DROGOWYCH SPÓŁKA AKCYJNA 5 6 7 8 drogowych wykorzystujących polską myśl techniczną. Wzrost konkurencyjności Przedsiębiorstwa Wielobranżowego BUDOMEX Sp. z o.o. poprzez wprowadzenie innowacyjnej usługi wznoszenia wysokospecjalistycznych obiektów inżynieryjnych Modernizacja procesu technologicznego obróbki drewna w firmie Bialskie Meble Sp. z o.o. Uruchomienie nowoczesnego serwisu blacharsko-lakierniczego Rozwój przedsiębiorstwa poprzez zakup innowacyjnej technologii produkcji mas betonowych 9 Nowoczesny Intermodalny Terminal Przeładunkowy gwarancją wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstwa i szansą na rozwój regionu 10 „Wzrost Konkurencyjności Zakładu Stolarsko - Budowlanego – Serhej poprzez zakup innowacyjnego centrum obróbczego do produkcji okien i drzwi „ Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „BUDOMEX” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 4 379 922,23 1 697 912,91 Bialskie Meble sp. z o.o. 3 923 671,30 1 330 403,98 Szeptycki sp. z o.o. 3 893 106,74 1 613 466,12 3 668 265,26 1 524 529,74 3 644 985,18 1 523 723,30 3 480 900,00 1 683 850,00 PRZEDSIĘBIORSTWO ROBÓT DROGOWYCH SPÓŁKA AKCYJNA PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLOWO USŁUGOWE BUDOWNICTWA "TRASA" SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCI Ą Zdzisław Serhej Zakład Stolarsko - Budowlany Serhej Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Kolejna grupa projektów dotyczy pracy i integracji społecznej. Warto zauważyć ,że mniej więcej połowa z nich dotyczy realizacji na terenie powiatu a pozostałe są realizowane przez władze samorządowe lub organizacje pozarządowe na poziomie całego województwa. Tabela . Wybrane projekty dotyczące pracy i integracji społecznej. Lp. 1 2 3 4 5 6 Tytuł projektu Akcja - Praca Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w województwie lubelskim Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w województwie lubelskim - edycja II Uwierz w siebie - dokonaj metamorfozy Zintegrowani z e-społeczeństwem przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w mieście Biała Podlaska Lubelskie - Obywatelskie program rozwoju poradnictwa Nazwa beneficjenta Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] Powiat bialski/ Powiatowy Urząd Pracy w Białej Podlaskiej 30 061 398,12 25 549 505,64 Województwo Lubelskie 18 445 445,00 15 678 628,25 Województwo Lubelskie 6 678 360,00 5 676 606,00 Powiat bialski / Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Białej Podlaskiej 5 390 156,49 4 581 633,02 Gmina Miejska Biała Podlaska 4 539 300,00 3 798 735,00 4 324 310,47 3 675 663,90 Polska Fundacja Ośrodków Wspomagania 7 obywatelskiego na Lubelszczyźnie - edycja II Dobry pracownik ambasadorem wartości JYSK 8 Dzieci! mam pracę ... - promocja integracji społeczno-zawodowej w Białej Podlaskiej 9 NOWE POLE WIDZENIA LUBELSZCZYZNY 10 Szansa Rozwoju Gospodarczego "OIC Poland" Ośrodek Doradztwa i Treningu Kierowniczego Miasto Biała Podlaska/Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Białej Podlaskiej Fundacja Rozwoju Lubelszczyzny Miasto Międzyrzec Podlaski/Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej W Międzyrzecu Podlaskim 4 063 958,78 2 072 618,98 4 025 951,57 3 422 058,84 3 004 616,00 2 553 923,60 2 364 726,96 2 010 017,92 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Dominującym beneficjentem projektów dotyczących ochrony zdrowia stał się Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej, który podjął realizacji 5 projektów o łącznej wartości przekraczającej 25 mln zł. Tabela . Wybrane projekty dotyczące ochrony zdrowia. Lp. 1 2 3 4 5 6 7 Tytuł projektu Dostosowanie Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Białej Podlaskiej do wymagań Rozporządzenia Ministra Zdrowia Poprawa jakości świadczonych usług w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Białej Podlaskiej poprzez utworzenie pracowni rezonansu magnetycznego Podniesienie poziomu opieki zdrowotnej w województwie lubelskim poprzez zakup sprzętu medycznego oraz ucyfrowienie radiologii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Białej Podlaskiej Zakup sprzętu ratującego życie oraz dostosowanie Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Białej Podlaskiej Zakup specjalistycznych środków transportu sanitarnego wraz z wyposażeniem na potrzeby zespołów ratownictwa medycznego WSPRiTS w Białej Podlaskiej. Kompleksowa modernizacja Zakładu Diagnostyki Obrazowej SPZOZ w Międzyrzecu Podlaskim - zakup wysokospecjalistycznych aparatów RTG Zakup sprzętu medycznego dla Samodzielnego Publicznego Nazwa beneficjenta Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej 11 550 701,37 9 640 141,54 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej 5 787 162,81 4 637 590,97 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej 4 272 183,87 3 630 319,28 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej 3 450 635,68 2 933 040,32 Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w Białej Podlaskiej 1 992 700,00 1 693 795,00 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej 1 363 657,00 1 159 108,44 1 359 054,21 1 155 196,07 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej 8 Zakładu Opieki Zdrowotnej w Międzyrzecu Podlaskim „Termomodernizacja budynków Szpitala Powiatowego SPZOZ w Międzyrzecu Podlaskim” w Międzyrzecu Podlaskim Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Międzyrzecu Podlaskim 921 210,46 664 381,33 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. W ramach projektów związanych z ochroną środowiska, większość projektów dotyczyła rozbudowie i modernizacji infrastruktury wodno-ściekowej. Tabela . Wybrane projekty dotyczące ochrony środowiska. Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Tytuł projektu Budowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów dla regionu Biała Podlaska Budowa kanalizacji sanitarnej w osiedlach "Południe", "Za torami etap - II", "Osiedle Centrum" w Terespolu Zintegrowany system wodnokanalizacyjny w Gminie Piszczac Kompleksowe uporządkowanie gospodarki wodno – ściekowej na terenie Aglomeracji Konstantynów Zakup specjalistycznego sprzętu ratownictwa technicznego czynnikiem wzmocnienia zdolności państwowej straży pożarnej w zakresie skutecznego prowadzenia akcji ratowniczych oraz usuwania skutków zagrożeń naturalnych i poważnych awarii na terenie województwa Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Wólka Dobryńska i Dobryń Duży Rozbudowa systemu wodociągowego w Gminie Biała Podlaska Budowa wodociągu oraz modernizacja technologii stacji wodociągowej w gminie Łomazy „ Kompleksowy system zaopatrzenia w wodę w Gminie Drelów” Poprawa Systemu Bezpieczeństwa Chemiczno-Ekologicznego Na Obszarze Miasta Biała Podlaska I Powiatu Bialskiego Nazwa beneficjenta Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] Bialskie Wodociagi i Kanalizacja "WOD-KAN" Sp. z o.o. w Białej Podlaskiej 95 406 593,09 39 733 685,85 Gmina Miasto Terespol 14 148 925,11 8 567 086,24 Gmina Piszczac 11 806 734,08 8 361 538,89 Gmina Konstantynów 7 903 298,21 4 789 458,79 Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Lublinie 6 560 577,20 5 576 490,61 Gmina Zalesie 6 549 079,03 5 369 897,61 Gmina Biała Podlaska 6 279 198,76 2 466 480,62 Gmina Łomazy 4 763 745,20 3 572 808,89 GMINA DRELÓW 4 750 247,24 2 513 769,15 Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Białej Podlaskiej 3 991 040,00 3 316 203,60 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. W obrębie projektów dotyczących nauki i edukacji realizowane są przede wszystkim projekty o charakterze infrastrukturalnych, związanym z rozbudową i modernizacją szkół i przedszkoli. Tabela . Wybrane projekty dotyczące nauki i edukacji. Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Tytuł projektu „Akademickie Centrum Edukacji Prozdrowotnej i Rehabilitacji w Białej Podlaskiej. Budowa Hali Sportowo-Widowiskowej.” Budowa sali widowiskowo sportowej przy Szkole Podstawowej nr 3 w Białej Podlaskiej Przebudowa i rozbudowa infrastruktury szkół prowadzonych przez Powiat Bialski Budowa szkolnej hali sportowej w Janowie Podlaskim Rozbudowa infrastruktury edukacyjno-sportowej w Wisznicach. Szczęśliwa siódemka. Punkty przedszkolne w Gminie Międzyrzec Budowa hali sportowowidowiskowej zniezbędną infrastrukturą oraz łącznikiemprzy Zespole Placówek Oświatowych w Kodniu Rozbudowa infrastruktury sportowo - edukacyjnej w Konstantynowie Kompleksowy systemu edukacji przedszkolnej w gminach północnej Lubelszczyzny Przebudowa Zespołu Szkół Publicznych Nr 1 w Terespolu Nazwa beneficjenta Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] 19 873 657,14 14 905 242,85 Gmina Miejska Biała Podlaska 7 659 977,03 5 878 231,77 Powiat Bialski 5 431 290,35 4 236 315,06 Gmina Janów Podlaski 4 852 938,35 3 317 408,97 Gmina Wisznice 4 555 420,00 3 487 146,05 Gmina Międzyrzec Podlaski 4 082 841,02 3 470 414,87 Gmina Kodeń 4 026 570,23 3 422 584,69 Gmina Konstantynów 3 746 585,61 2 997 268,48 Gmina Wisznice 3 270 488,56 2 779 915,28 Miasto Terespol 2 076 807,03 1 607 264,00 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Na terenie powiatu bialskiego i powiatu miasta Biała Podlaska tylko dwa projekty dotyczą energetyki, z czego największy ma na celu gazyfikację regionu Włodawy. Warto zwrócić uwagę na projekt dotyczący wykorzystaniu ekologicznych rozwiązań, tj. projektowania i montażu instalacji solarnych na budynkach użyteczności publicznej przez Powiat Włodawski. Tabela . Wybrane projekty dotyczące energetyki. Lp. 1 2 Tytuł projektu Budowa bioelektrowni metanowej w Kożanówce położonej w Gminie Rossosz województwo lubelskie. Czysta energia w "Dolinie Zielawy" Nazwa beneficjenta Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] TEMPO Sp z o.o. 18 284 952,88 9 987 425,00 Gmina Wisznice 8 590 774,07 7 302 157,94 Tylko dwa projekty dotyczą szeroko pojętej administracji i został złożone przez Gminę Miejską Biała Podlaska oraz firmę F5 Konsulting Sp. z o.o. Celem drugiego projektu jest usprawnienie funkcjonowania w jednostkach samorządowych. Tabela . Wybrane projekty dotyczące administracji. Lp. 1 2 Tytuł projektu Profesjonalizacja w Urzędzie Miasta Biała Podlaska Wdrożenie usprawnień zarządczych w Powiecie Bialskim oraz Gminach Janów Podlaski, Konstantynów, Leśna Podlaska, Międzyrzec Podlaski oraz Sosnówka na podstawie wyników samooceny CAF Nazwa beneficjenta Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] Gmina Miejska Biała Podlaska 2 305 498,54 1 959 673,76 F5 Konsultig Sp. z o.o. 1 977 908,56 1 681 222,28 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. Podmioty funkcjonujące na terenie powiatu bialskiego i miasta Biała Podlaska wykazują bardzo dużą aktywność na polu projektów dotyczących badań, rozwoju i innowacji. Jednym z liderów innowacji jest spółka Solar Group PL, która pozyskała blisko 36 mln zł na realizację produkcji wysokosprawnych ogniw fotowoltaicznych. Tabela . Wybrane projekty dotyczące badań, rozwoju, innowacji. Lp. Tytuł projektu Nazwa beneficjenta Wartość projektu [zł] Dofinansowanie z EU [zł] 1 Produkcja wysokosprawnych ogniw fotowoltaicznych w technologii laserowego kształtowania struktury krystalograficznej Solar Group PL Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 80 556 600,00 35 698 482,75 2 Regionalny Ośrodek Badań i Rozwoju w Białej Podlaskiej Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiegow Warszawie 39 051 263,17 31 750 273,00 InPost Sp. z o.o. 28 998 000,00 13 891 125,00 Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej 19 467 382,97 16 325 381,25 Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej 18 571 357,28 14 807 264,35 Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiegow Warszawie 12 560 000,00 10 676 000,00 Miasto Międzyrzec Podlaski 10 923 716,65 9 285 159,15 1 803 580,00 1 073 130,10 1 116 040,50 539 873,25 3 4 5 6 7 8 9 Nowa usługa kurierska wyślij/odbierz paczkę przez paczkomat. Centrum Badań nad Innowacjami w zakresie zdrowia, technologii informatycznych oraz źródeł energii odnawialnej - infrastruktura badawcza przy PSW im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Regionalne Centrum Badań środowiska, rolnictwa i technologii innowacyjnych EKO-AGROTECH Adaptacja i wyposażenie innowacyjnych laboratoriów do badań diagnostycznych i terapeutycznych narządu ruchu Kompleksowe przygotowanie terenu inwestycyjnego nowoczesnych usług i produkcji w północno-wschodniej części Międzyrzeca Podlaskiego Zakup i wdrożenie nowej technologii produkcji okien z PVC Rozwój profesjonalnych usług dla przedsiębiorców oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia poprzez utworzenie Bialskopodlaskiego OKNO Małgorzata Kempińska Bialskopodlaska Fundacja Rozwoju Inkubatora Przedsiębiorczości. 10 Budowanie strategii działań i sieci współpracy na rzecz rozwoju przedsiębiorczości w MŚP w podregionie bialskopodlaskim Bialskopodlaska Fundacja Rozwoju 250 548,70 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z portalu www.mapadotacji.gov.pl. . 137 773,52 Dodatkowe wskaźniki w zakresie wykorzystania funduszy europejskich w powiecie włodawskim Pierwszą grupą wskaźników ilustrujących sposób wykorzystania funduszy europejskich w powiecie włodawskim jest odniesienie udziału liczby projektów oraz wartości dofinansowania projektów realizowanych na terenie powiatu do łącznej liczby i wartości projektów na poziomie województwa lubelskiego. Zarówno w Tabela jak i Tabela wykorzystano paletę kolorów aby w skali danego programu uwypuklić poziom badanego zjawiska. Pięciostopniową skalę można interpretować w następujący sposób: poziom bardzo wysoki (zielony kolor), wysoki (jasno zielony), średni (żółty), niski (pomarańczowy) i bardzo niski (czerwony). Tabela . Udział pod względem liczby i wartości dofinansowania projektów z terenu powiatów w województwie lubelskim (w podziale na programy operacyjne). Powiat % w liczbie projektów dla województ wa PO IiŚ Powiat bialski 3,29% Powiat biłgorajski 3,29% Powiat chełmski 15,13% Powiat hrubieszowski 4,61% Powiat janowski Powiat krasnostawski 1,32% 0,66% % w wartości dofinansowania dla województwa P O I PO RPW RPO WL PO KL PO IiŚ G PO RPW RPO WL 0, 36 10,98% 6,59% 7,55% 0,86% % 1,06% 4,86% 4, 30 7,32% 3,90% 3,10% 0,41% % 5,34% 5,34% 1, 78 6,10% 2,52% 7,77% 0,51% % 2,33% 2,25% 4, 23 1,22% 1,86% 3,32% 0,56% % 4,04% 1,65% 0, 00 2,44% 2,14% 2,20% 0,04% % 1,04% 2,63% 4,88% 2,62% 5,01% 0,03% 0, 0,22% 2,68% 71 PO KL 5,61% 3,81% 6,97% 3,60% 2,77% 3,73% Powiat kraśnicki 1,97% 0,00% 3,00% 5,27% 2,33% Powiat lubartowski 7,24% 1,22% 5,21% 5,75% 4,71% Powiat lubelski 1,97% 4,88% 7,00% 6,76% 31,09% Powiat łęczyński 0,66% 0,00% 1,90% 3,21% 0,01% Powiat łukowski 0,66% 1,22% 3,97% 3,74% 0,02% Powiat m. Biała Podlaska 1,32% 3,66% 1,59% 1,34% 1,06% Powiat m. Chełm 3,29% 1,22% 1,86% 2,95% 1,92% Powiat m. Lublin 14,47% 34,15% 22,86% 3,92% 18,50% Powiat m. Zamość 2,63% 0,00% 2,28% 1,20% 1,49% Powiat opolski 0,66% 2,44% 2,38% 4,11% 0,01% Powiat parczewski 0,66% 0,00% 2,59% 5,27% 0,01% % 0, 79 % 8, 91 % 4, 01 % 0, 68 % 5, 42 % 4, 40 % 0, 56 % 30 ,5 7 % 0, 37 % 4, 27 % 3, 77 % 0,00% 2,00% 5,31% 0,24% 3,23% 4,25% 12,20% 8,16% 6,65% 0,00% 2,15% 2,69% 0,17% 2,78% 4,31% 2,62% 2,86% 2,49% 1,27% 1,16% 2,97% 47,86% 24,19% 9,05% 0,00% 3,22% 2,44% 12,82% 1,49% 4,08% 0,00% 1,80% 2,95% Powiat puławski 9,87% 4,88% 5,79% 4,86% 33,96% Powiat radzyński 0,66% 0,00% 2,28% 2,58% 0,03% Powiat rycki 1,32% 0,00% 2,69% 2,61% 0,44% Powiat świdnicki 1,97% 2,44% 3,45% 4,07% 0,63% Powiat tomaszowski 3,95% 1,22% 4,62% 4,71% 0,24% Powiat włodawski 6,58% 3,66% 3,00% 4,67% 0,73% 11,84% 6,10% 3,93% 4,03% 0,44% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Powiat zamojski Województwo lubelskie 8, 04 % 0, 40 % 1, 96 % 2, 49 % 4, 01 % 0, 57 % 7, 42 % 10 0, 00 % 4,86% 7,41% 4,73% 0,00% 2,66% 2,46% 0,00% 2,82% 2,71% 2,76% 4,94% 4,01% 0,22% 2,94% 4,58% 0,22% 3,62% 3,55% 0,71% 3,14% 4,27% 100,00% 100,00% 100,00% Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z www.funduszeeuropejskie.gov.pl. Analizując powyższą tabelę warto zwrócić uwagę na wysoką pozycję powiatu bialskiego w zakresie wykorzystania środków w ramach PO KL oraz bardzo niską w przypadku PO IG. Niską wartość pozyskanych środków ponadto można zaobserwować w przypadku pozostałych programów operacyjnych. Podobnie jest w przypadku powiatu m. Biała Podlaska. Interesujący jest fakt, że w tym przypadku najsłabiej wypada wykorzystanie środków w ramach PO K (zaledwie 2,49% alokacji dla województwa). Kolejną grupą wskaźników w zakresie oceny intensywności wsparcia z funduszy unijnych jest odniesienie pozyskanych kwot z poszczególnych programów operacyjnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Wysoka wartość wskaźnika w stosunku do województwa czy też kraju świadczy pozytywnie o umiejętnościach aplikacyjnych lokalnych podmiotów. Jako źródła do ustalenia liczby mieszkańców w poszczególnych powiatach, województwie oraz na poziomie kraju wykorzystano informacje z Banku Danych Lokalnych (aktualność na 2012 rok). Tabela . Wartość dofinansowania EU projektów w przeliczeniu na jednego mieszkańca (w zł). Jednostka terytorialna Liczba ludności Powiat bialski 113 672 Powiat biłgorajski 103 569 Powiat chełmski 79 786 Powiat hrubieszowski 67 662 Powiat janowski 47 500 Powiat krasnostawski 66 896 Powiat kraśnicki 99 137 Powiat lubartowski 90 240 Powiat lubelski 148 483 Powiat łęczyński 57 736 Powiat łukowski 109 555 Powiat m. Biała Podlaska 57 990 Powiat m. Chełm 65 897 Powiat m. Lublin 347 678 Powiat m. Zamość 65 612 Powiat opolski 62 244 Powiat parczewski 36 147 Powiat puławski 116 526 Powiat radzyński 61 195 Powiat rycki 58 324 Powiat świdnicki 73 047 Powiat tomaszowski 87 479 Powiat włodawski 39 754 Powiat zamojski 109 522 Województwo Lubelskie 2 165 651 Polska 38 533 299 PO KL PO IiŚ 508,22 294,25 378,26 152,65 898,76 248,52 548,10 320,97 600,86 29,19 573,86 18,02 550,89 915,96 485,35 2 034,61 460,86 8 170,82 480,23 8,00 405,41 5,57 441,64 714,39 464,56 1 138,14 267,94 2 076,19 383,40 884,51 674,75 4,26 840,06 12,77 418,25 11 372,03 414,17 18,43 478,59 295,30 565,65 334,92 539,39 108,36 918,03 715,77 400,90 156,37 475,36 1 801,84 407,32 2 368,92 PO IG 29,64 391,68 210,62 589,08 0,00 99,70 75,01 930,68 254,94 110,43 466,32 715,25 80,07 829,24 52,52 647,35 984,46 650,33 61,00 317,62 321,07 432,24 135,87 639,22 435,48 564,41 PO RPW 222,99 1 235,14 699,41 1 432,87 523,86 80,51 0,00 64,45 1 969,03 0,00 37,17 1 084,38 463,84 3 300,11 0,00 4 938,84 0,00 999,70 0,00 0,00 906,65 61,57 135,48 155,96 1 106,99 - RPO WL 1 620,09 1 954,62 1 066,92 922,11 2 097,92 1 520,08 764,78 1 357,47 2 081,93 1 407,38 959,46 1 868,51 669,25 2 635,26 1 859,54 907,15 1 887,61 2 409,68 1 649,28 1 832,03 2 560,74 1 273,27 3 449,88 1 086,85 1 749,06 - Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z www.funduszeeuropejskie.gov.pl. Analizując powyższą tabelę, warto zwrócić uwagę że najkorzystniej wypada wykorzystanie środków w ramach PO KL, gdzie zarówno dla powiatu bialskiego jak też powiatu m. Biała Podlaska pozyskane kwoty w przeliczeniu na jednego mieszkańca są wyższe niż średnia dla kraju. Powiat m. Biała Podlaska dzięki realizacji aż sześciu projektów w ramach PO RPW, także w tym kryterium plasuje się stosunkowo wysoko (choć ciągle jest to minimalnie poniżej średniej dla województwa). Ponadto w ramach PO IG alokacja wypadła na poziomie ponad 715 zł w przeliczeniu na mieszkańca co jest wartością wyższą niż średnia dla województwa czy też kraju. Rekomendacje W oparciu o dotychczasową działalność aplikacyjną podmiotów na rzecz rozwoju społecznogospodarczego powiatu włodawskiego, przeprowadzone wywiady oraz analizę dokumentów o charakterze planistycznym i strategicznym, sporządzono listę rekomendacji i rozwiązań o charakterze strategicznym w zakresie wdrażania funduszy unijnych w kolejnym okresie programowania 2014 – 2020, czy też tworzenia planów rozwoju powiatu na kolejny okres. 1. Kluczowymi dokumentami wskazującymi przyszłe działania aplikacyjne jednostek samorządowych są niżej wskazane: a. Strategia rozwoju powiatu bialskiego na lata 2007 – 2015. 2 b. Strategia rozwoju gminy Biała Podlaska na lata 2008 – 2015. 3 c. Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie bialskim na lata 2005 – 2013.4 d. Strategia rozwiązywania problemów społecznych miasta Biała Podlaska na lata 2009 – 2015.5 W każdym z tych dokumentów wskazano cele strategiczne i operacyjne, jak też zaproponowano działania mające na celu rozwój powiatów jak też zmniejszanie problemów społecznych. Część działań jest wprost skierowana do realizacji przez jednostki samorządowe, które powinny dołożyć starań aby przygotować konkurencyjne wnioski mające szanse uzyskać dofinansowanie działań. Niektóre działania mogą jednak być realizowane także przez podmioty prywatne, np. stowarzyszenia, fundacje czy też przedsiębiorstwa (związane chociażby z obszarami miękkimi, dotyczącymi podnoszenia kompetencji i kwalifikacji mieszkańców). Ze względu na liczność oraz kompleksowość działań, zaleca się aby powołać zespół osób składający się z różnych podmiotów, celem wspólnego określania priorytetów jeżeli chodzi o działalność aplikacyjną, jak również aby uzyskać efekty synergii w ich realizacji. 2. Uzupełniającym dokumentem dotyczącym turystyki jest Strategia rozwoju turystyki w regionie Biała Podlaska. Dokument ten stanowi pomoc w zakresie projektowaniu działań i prac aplikacyjnych w zakresie rozwoju turystyki. 3. Kolejnym interesującym dokumentem, który należy uwzględnić w pozyskiwaniu środków na inwestycje jest Strategia przewidywania i zarządzania zmianą gospodarczą w aspekcie rozwoju potencjału odnawialnych źródeł energii na lata 2012 – 2019 dla powiatów bialskiego i parczewskiego. Dokument proponuje stworzenie partnerstwa na rzecz rozwoju branży energetyki odnawialnej. Rozważane są dwa scenariusze działań: a. Scenariusz „projektowy”. Scenariusz ten zakłada współpracę gmin w ramach partnerstwa przy realizacji konkretnych projektów. W ramach tego scenariusza zakłada się tworzenie zespołów projektowych, poprzez oddelegowywanie osób z poszczególnych gmin do realizacji danego projektu. W tym przypadku 2 http://www.lublin.lasy.gov.pl/c/document_library/get_file?p_l_id=12495&folderId=3672542&name=DLFE52265.pdf. 3 http://www.ugbialapodlaska.bip.lublin.pl/dokp/637.pdf. 4 http://www.pcpr.powiatbialski.pl/pliki/strategia-rozwiazywania-problemow-spolecznych.pdf. 5 http://umbialapodlaska.bip.ezeto.eu/bip/80_umbialapodlaska/fckeditor/file/strategie/strategia_rozw_probl_spol_09-15.pdf. będzie tworzone „centrum koordynacji” prac nad realizacją projektu w ramach jednej z gmin. Jest to model współpracy stosowany przez Partnerstwo obecnie. b. Scenariusz stałej współpracy. Scenariusz ten zakłada ciągłe realizowanie projektów i działań (wynikających z realizacji strategii). W scenariuszu tym zakłada się sformalizowanie współpracy gmin w ramach partnerstwa poprzez założenie wspólnego podmiotu, w skład którego wchodziłyby gminy z Partnerstwa (np. związku międzygminnego, spółki celowej, fundacji, stowarzyszenia). Wybór formy podmiotu zależny będzie od skali realizowanych projektów. Głównym czynnikiem wpływającym na formę współpracy będą środki dostępne na realizację projektów (działań). 4. Powiat bialski i miasta Biała Podlaska stanowią w opinii władz samorządowych atrakcyjne miejsce dla inwestycji zewnętrznych. Aby tak się stało należy jednak zrealizować szereg działań, m.in. wyznaczyć i przygotować tereny inwestycyjne, zapewnić kompleksową obsługę inwestora czy też zmodernizować infrastrukturę komunikacyjną. Można w tym zakresie wykorzystać liczne instytucje otoczenia biznesu działające na terenie powiatów, np. Lubelską Fundację Rozwoju, Bialskopodlaską Izbę Gospodarczą i Bialskopodlaskie Stowarzyszenie Rozwoju Regionalnego. Wspomniane instytucje mogą być też pomocne w zakresie prowadzenia działań upowszechniających, edukacyjnych i doradczych w zakresie wykorzystania funduszy unijnych. 5. Teren obu powiatów ma charakter zdecydowanie rolniczy. Znaczna część mieszkańców zajmuje się rolnictwem lub prowadzi mikro przedsiębiorstwa. Duży odsetek terenów stanowią użytki rolne. Dzięki takiej strukturze, na terenie powiatów ma szansę rozwijać się baza agroturystyczna oraz powstają nowe szlaki turystyczne. Warto zachęcić środowiska rolnicze do większej partycypacji w PROW, czy to w zakresie podnoszenia innowacyjności działalności rolniczej, czy też różnicowania działalności w kierunku nierolniczej. Na zakończenie należy podkreślić, że nie ma uniwersalnych rozwiązań alternatywnych dla finansowania działań adresujących potrzeby społeczno-gospodarcze powiatu z funduszy unijnych. W przypadku przedsięwzięć o charakterze komercyjnym ewentualnym rozwiązaniem alternatywnym byłoby finansowanie z pożyczek i kredytów (ewentualnie stworzenie ram do uzyskania preferencyjnych kredytów). Natomiast w przypadku projektów infrastrukturalnych realizowanych przez jednostki samorządowe, fundusze unijne stanowią jedno z podstawowych narzędzi wyrównywania poziomu rozwoju gospodarczego regionów w stosunku do państw Unii Europejskich. Bez ich obecności intensywność realizacji byłaby znacznie mniejsza, ponadto jednostki samorządowe takie jak gminy czy też powiaty byłyby dodatkowo obciążane kosztami obsługi zadłużenia związanego z koniecznością finansowania kluczowych inwestycji. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego