Wpływ czasu i/lub prawdopodobieństwa na dokonywanie wyboru

Prowadzący:
dr Wojciech Białaszek
Tytuł seminarium:
Wpływ czasu i/lub prawdopodobieństwa na dokonywanie wyboru
Opis i cele przedmiotu:
Podczas seminarium uczestnicy wezmą udział w stworzeniu, przeprowadzeniu, analizie i interpretacji
badań empirycznych z zakresu pogranicza psychologii i ekonomii. Analizowane będą zarówno dane
korelacyjne i eksperymentalne. Zajęcia będą odbywały się w formie spotkań, których celem będzie
zdobycie i pogłębienie wiedzy na temat badanych zjawisk. Oprócz części teoretycznej, uczestnicy
zdobędą praktyczną wiedzę o tym jak przeprowadzać i analizować dane.
Efekty kształcenia realizowane w ramach seminarium magisterskiego:
Seminarium magisterskie I (semestr I)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego I
Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę z zakresu problematyki
przygotowywanej pracy magisterskiej
Na podstawie przeczytanej literatury potrafi sformułować i uzasadnić hipotezy
badawcze
Student jest świadomy, jaki jest stan jego wiedzy oraz ma zdaje sobie sprawę z
potrzeby jej poszerzania i aktualizowania
K_U06
Zadanie
Dyskusje,
Analiza literatury
Dyskusje
K_K01
Dyskusje
K_W08
Zadanie
Dyskusje
K_W02
Seminarium magisterskie II (semestr II)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego II
Wie, jak tworzyć i weryfikować narzędzia badawcze, a także wie jak dobierać i
stosować narzędzia dostępne, aby uzyskiwać wiarygodne dane
Potrafi przygotować narzędzia potrzebne do przeprowadzenia zaplanowanych
badań
Potrafi zaplanować swoją pracę.
K_U08
K_K05
Prezentacja metody
badawczej
Dyskusje
K_W07
Zadanie
Dyskusje
Seminarium magisterskie III (semestr III)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego III
Student wie, jak zaplanować i przeprowadzić badanie zgodnie ze standardami
metodologicznymi oraz w jaki sposób analizować dane pochodzące z
przeprowadzonego badania
Student potrafi wyszukiwać, interpretować oraz wyjaśnić uzyskane wyniki
będące odwzorowaniem realnych sytuacji psychologicznych
Student ma świadomość odpowiedzialności za prowadzone badania i za osoby
badane, odpowiedzialnie podejmuje decyzje
K_U02
K_K08
Dyskusje,
omówienie
wyników badań
Dyskusje
K_W13
Zadanie
Dyskusje
Seminarium magisterskie IV (semestr IV)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego IV
Student wie, jak należy przygotować i napisać pracę magisterską (zasady
etyczne, formalne i merytoryczne)
Student potrafi przeanalizować i zinterpretować uzyskane wyniki,
przeprowadzić ich dyskusję zgodnie z obowiązującymi go zasadami etyki i
względami formalnymi
Potrafi napisać pracę magisterską
Świadomie stosuje się do zasad etyki zawodowej i w ich świetle rozpatruje
K_U07
K_U12
K_K07
Napisanie i złożenie
pracy magisterskiej
Dyskusje
napotykane trudności w realizacji projektu
Tematyka i przykładowe pytania badawcze:
Tematyka seminarium obejmuje zagadnienia związane z dokonywaniem wyboru w sytuacjach, gdzie
jedna z opcji jest albo dostępna po pewnym czasie, albo z pewnym prawdopodobieństwem. Ponadto
będziemy analizowali wybory osób badanych w warunkach odroczonych loterii, czyli wtedy gdy stoimy
przed wyborem zarówno odroczonych jak i niepewnych zysków i strat, które są pojedyncze lub mogą się
powtarzać na przestrzeni czasu (sekwencje). Wszystkie zaproponowane tematy łączy pojęcie
dyskontowania, czyli spadku wartości zdarzeń odroczonych lun prawdopodobnych wraz z wydłużeniem
czasu oczekiwania lub wraz ze zmniejszeniem szans otrzymania/poniesienia danej nagrody lub kary.

Dyskontowanie odroczonych loterii (jednoczesne p i t oraz kombinacje). Jak można wyjaśnić
związek odroczenia i prawdopodobieństwa.

Preferencja sekwencji równych, rosnących i malejących zysków i strat a system gospodarki
otwartej lub zamkniętej

Wpływ czynników wyobrażeniowych na impulsywność i samokontrolę

Efekt „ukrytego zera” w dyskontowaniu związanym z czasem i prawdopodobieństwem

Forma procesu dyskontowania odroczonych sekwencji nagród i strat – podejście oparte na
eksperymencie lub analizie regresji nieliniowej

Dyskontowanie jednoczesnych zysków i strat
Wymagania wobec uczestników seminarium:
Dla magistrantów jestem dostępny niemalże przez cały czas i jestem chętny do dyskusji na temat pracy i
usprawnień przeprowadzanych badań. Dla chętnych, oferuję już sprecyzowaną tematykę konkretnych
badań do dalszej wspólnej operacjonalizacji. Jestem także otwarty na wspólną analizę otrzymanych
wyników. Oczekuję jednak samodzielności w tworzeniu części teoretycznych pracy i w interpretacji
otrzymywanych zależności. Warunkiem koniecznym uczestnictwa w seminarium jest płynne czytanie
literatury anglojęzycznej, a także regularna praca nad badanym zagadnieniem. Uczestnicy seminarium
będą musieli znaleźć także czas na przeprowadzenie badań w laboratorium SWPS, o ile operacjonalizacja
badania nie będzie inna.
Wstępny harmonogram pracy i warunki zaliczenia:
Seminarium będzie miało na początku formę wspólnych spotkać, tak aby uczestników wprowadzić w
tematykę dokonywania wyboru i w badania nad dyskontowaniem. Kolejny etap naszych prac będzie
zindywidualizowany. Dla każdego uczestnika zostanie dobrany indywidualny temat pracy i wyznaczone
zostaną indywidualne terminy spotkań. Ogólny plan naszej pracy przedstawia się następująco:
I.
Semestr I

Ustalenie ram teoretycznych badań. Zdobycie kluczowej, aktualnej literatury,
operacjonalizacja badania.
II.
Semestr II

III.
Semestr III

IV.
Przeprowadzenie badań empirycznych.
Analiza otrzymanych wyników wraz z napisaniem części „wyniki” pracy.
Semestr IV

Stworzenie manuskryptu pracy i terminowa obrona.
Podstawowa literatura do zajęć (w zależności od indywidualnego tematu):
 Białaszek, W., Ostaszewski, P. (2012). Discounting of Sequences of Delayed Rewards of
Different Amounts. Behavioural Processes, 89, 39-43.
 Białaszek, W., Ostaszewski, P. (2009). Quatitative models in the experimental analysis of
behavior: Research on the temporal discounting of single and sequences of rewards. W: P.
Ostaszewski, M. Trojan (red.). From rat lab to the future. Vizja Press: Warszawa.
 Estle, S. J., Green, L., Myerson, J., & Holt, D. D. (2006). Differential effects of amount on
temporal and probability discounting of gains and losses. Memory & Cognition, 34(4), 914-928.
 Green, L., & Myerson, J. (2004). A discounting framework for choice with delayed and
probabilistic rewards. Psychological bulletin, 130(5), 769.
 Green, L., Myerson, J., Oliveira, L., & Chang, S. E. (2014). Discounting of delayed and
probabilistic losses over a wide range of amounts. Journal of the Experimental Analysis of
Behavior.
 Kirby, K. N. (2006). The present values of delayed rewards are approximately additive.
Behavioural Processes, 72(3), 273-282.
 Magen, E., Dweck, C. S., & Gross, J. J. (2008). The Hidden-Zero Effect Representing a Single
Choice as an Extended Sequence Reduces Impulsive Choice. Psychological Science, 19(7), 648649.
 Mitchell, S. H., & Wilson, V. B. (2010). The subjective value of delayed and probabilistic
outcomes: Outcome size matters for gains but not for losses. Behavioural processes, 83(1), 3640.
 Myerson, J., Green, L., & Morris, J. (2011). Modeling the effect of reward amount on
probability discounting. Journal of the experimental analysis of behavior, 95(2), 175-187.
 Myerson, J., Green, L., & Warusawitharana, M. (2001). Area under the curve as a measure of
discounting. Journal of the experimental analysis of behavior, 76(2), 235-243.
 Öncüler, A., & Onay, S. (2009). How do we evaluate future gambles? Experimental evidence on
path dependency in risky intertemporal choice. Journal of Behavioral Decision Making, 22(3),
280-300.
 Ostaszewski, P. (2007). Wartość wzmocnień odroczonych oraz niepewnych z perspektywy
analizy zachowania. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
 Ostaszewski, P., Białaszek, W. (2008). Prawo dopasowania i podstawy ekonomii behawioralnej
(rozdział 4). W: P. Bąbel, P. Ostaszewski (red.). Współczesna psychologia behawioralna. Wybrane
zagadnienia. Wydawnictwo UJ: Kraków.
 Ostaszewski, P., Białaszek, W. (2010). Probabilistic discounting in “certain gain-uncertain loss”
and “certain loss-uncertain gain” conditions. Behavioural Processes, 83, 344-348.
 Ostaszewski, P., Białaszek, W., Oniszk, A. (2008). Wartość wzmocnień i jej zmiany:
dyskontowanie i jego praktyczne odniesienia (rozdział 5). W: P. Bąbel, P. Ostaszewski (red.).
Współczesna psychologia behawioralna. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo UJ: Kraków.
 Rachlin, H., Raineri, A., & Cross, D. (1991). Subjective probability and delay. Journal of the
experimental analysis of behavior, 55(2), 233-244.
Biogram Promotora:
Wojciech Białaszek jest adiunktem w Katedrze Analizy Zachowania w Szkole Wyższej Psychologii
Społecznej. Jego zainteresowania naukowe skupiają się wokół pogranicza psychologii i ekonomii.
Zajmuje się badaniem wpływu czasu i niepewności na dokonywanie wyboru. Prowadzi zajęcia z zakresu
statystyki, psychometrii, analizy zachowania oraz metodologii badań.
Najważniejsze publikacje:

Białaszek, W., Ostaszewski, P. (2012). Discounting of Sequences of Delayed Rewards of
Different Amounts. Behavioural Processes, 89, 39-43.
 Ostaszewski, P., Białaszek, W. (2010). Probabilistic discounting in “certain gain–uncertain loss”
and “certain loss–uncertain gain” conditions. Behavioural Processes, 83(3), 344-348
 Białaszek, W., Ostaszewski, P. (2009). Quatitative models in the experimental analysis of
behavior: Research on the temporal discounting of single and sequences of rewards. W: P.
Ostaszewski, M. Trojan (red.). From rat lab to the future. Vizja Press: Warszawa.
 Białaszek, W., Ostaszewski, P. (2009). Emotionality as a moderator of the effect of stress on
feeding behavior in rats. W: P. Ostaszewski, M. Trojan (red.). From rat lab to the future. Vizja
Press: Warszawa.
 Białaszek, W., Ostaszewski, P. (2008). Podstawy metodologii badań eksperymentalnej analizy
zachowania (rozdział 2). W: P. Bąbel, P. Ostaszewski (red.). Współczesna psychologia
behawioralna. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo UJ: Kraków.
 Ostaszewski, P., Białaszek, W. (2008). Prawo dopasowania i podstawy ekonomii behawioralnej
(rozdział 4). W: P. Bąbel, P. Ostaszewski (red.). Współczesna psychologia behawioralna. Wybrane
zagadnienia. Wydawnictwo UJ: Kraków.
 Ostaszewski, P., Białaszek, W., Oniszk, A. (2008). Wartość wzmocnień i jej zmiany:
dyskontowanie i jego praktyczne odniesienia (rozdział 5). W: P. Bąbel, P. Ostaszewski (red.).
Współczesna psychologia behawioralna. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo UJ: Kraków.
Inne publikacje:
 Dudek, J., Ostaszewski, P., Białaszek, W., Malicki, S., Skarżyńska, A. (2014). Związek
elastyczności psychologicznej i spostrzeganej stygmatyzacji z satysfakcją z życia osób chorych na
padaczkę: perspektywa terapii akceptacji i zaangażowania (ACT). Postępy Psychiatrii i Neurologii,
23, 17-24.
 Wytykowska, A., Białaszek, W., Ostaszewski, P. (2014). Psychometryczne właściwości polskiej
wersji krótkiej skali wrażliwości na kary i nagrody (SPSRQ-SF Cooper i Gomez, 2008). Studia
Psychologiczne, 52, 43-54.