Mgr Mirella Sulewska Wyniki nauczania Podstaw pielęgniarstwa
Transkrypt
Mgr Mirella Sulewska Wyniki nauczania Podstaw pielęgniarstwa
Mgr Mirella Sulewska Wyniki nauczania Podstaw pielęgniarstwa: analiza czynników warunkujących i ocena wartości predykcyjnej w zakresie przedmiotów klinicznych STRESZCZENIE Wstęp Formą uczenia organizowaną przez specjalne działania dydaktyczne i instytucjonalne jest system dydaktyczny w szkole wyższej, w tym medycznej. W pracy scharakteryzowano system kształcenia w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym na studiach pielęgniarskich pierwszego stopnia. Kształcenie i wychowanie na kierunku pielęgniarstwo ma cechy swoiste bowiem kształci się sprawności zawodowe. Zasadnicze znaczenie w procesie kształcenia ma przedmiot Podstawy pielęgniarstwa, który pozwala poznać studentom teoretyczne założenia pielęgniarstwa, zasady i strukturę wykonywania określonych zabiegów, czynności pielęgnacyjnych i kształtować właściwą postawę wobec podopiecznych. Na uzyskanie pożądanego poziomu umiejętności studenta może mieć wpływ wiele czynników. Identyfikacja tych czynników pozwala poprawiać wyniki nauczania i podnosić, jakość kształcenia Cel pracy Celem pracy było określenie wpływu wybranych czynników na wyniki kształcenia studentów z Podstaw pielęgniarstwa i ocena wartości predykcyjnej wyników egzaminu z Podstaw pielęgniarstwa w stosunku do ocen z przedmiotów klinicznych i egzaminu z przygotowania zawodowego. Materiał i metody W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety, który składał się z trzech części. Część pierwsza zawierała dane charakteryzujące warunki społeczno-ekonomiczne badanych studentów mogące wpływać na wyniki kształcenia. W części drugiej kwestionariusza uwzględniono pytania dotyczące czynników biologiczno-psychologicznych. W części trzeciej pytania dotyczyły czynników, które w opinii badanych wpływały pozytywnie i negatywnie na zdobycie wiedzy i umiejętności z przedmiotu Podstawy pielęgniarstwa. Ankieta była dobrowolna i anonimowa. Badani studenci wypełniając ankietę w pytaniu otwartym informowali o swojej ocenie uzyskanej z egzaminu z Podstaw pielęgniarstwa (przeprowadzonego w formie testu). Badania ankietowe przeprowadzono pod koniec czerwca w roku akademickim 2010/2011 i 2011/2012 na grupie 314 osób studiujących na kierunku pielęgniarstwo studiów pierwszego stopnia I roku. Drugą zastosowaną metodą badawczą była analiza dokumentów – ocen studentów z egzaminu z Podstaw pielęgniarstwa, przedmiotów klinicznych i egzaminu z przygotowania zawodowego zawartych w protokołach egzaminacyjnych przechowywanych w dziekanacie. Analizowano stopnie pięciu roczników studiów (uwzględniając cały trzyletni tok kształcenia), którzy rozpoczęli studia w latach: 2005/2006, 2006/2007, 2007/2008, 2008/2009, 2009/2010. Z pierwszego roku kształcenia analizowano oceny z takich przedmiotów jak: kształcenie w zakresie podstaw pielęgniarstwa i kształcenie w zakresie: anatomii, fizjologii, mikrobiologii, podstaw parazytologii oraz zdrowia publicznego. Spośród przedmiotów realizowanych na II roku studiów analizowano oceny z kształcenia w zakresie: farmakologii, chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego, interny i pielęgniarstwa internistycznego, pediatrii i pielęgniarstwa pediatrycznego oraz kształcenia w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Oceny z przedmiotów z III roku poddane badaniom to: kształcenie w zakresie: psychiatrii i pielęgniarstwa psychiatrycznego, neurologii i pielęgniarstwa neurologicznego, położnictwa, ginekologii i pielęgniarstwa położniczo-ginekologicznego, geriatrii i pielęgniarstwo geriatrycznego oraz oceny z egzaminu z przygotowania zawodowego. Przy założeniu, że oceny w postaci stopni dostarczają informacji o wynikach nauczania oceny z egzaminu z Podstaw pielęgniarstwa zostały podzielone na dwie kategorie. Do pierwszej kategorii – oceny dobre = wyniki dobre zaliczono stopnie: 5,0; 4,5; i 4,0 do kategorii drugiej – oceny słabe = wyniki słabe: 2,0; 3,0; 3,5. Dokonano analizy statystycznej, której celem było określenie korelacji między ocenami uzyskanymi przez studentów z Podstaw pielęgniarstwa a ocenami z przedmiotów klinicznych i egzaminu z przygotowania zawodowego. Do opracowania wyników pracy użyto programu STATISTICA wersja 10. Charakterystykę grup przedstawiono przy zastosowaniu statystyki opisowej: średnie, mediany, odchylenie standardowe i frakcje procentowe. Do oceny współzależności między zmiennymi wykorzystano współczynnik korelacji Spearmana, V-Cramera oraz test chi-kwadrat (2) Pearsona. Za istotnie statystycznie zostały uznane wartości testowane na poziomie istotności p≤ 0,05. Wyniki Istotny statystycznie wpływ na oceny z Podstaw pielęgniarstwa miały problemy ze snem, umiejętność podejmowania decyzji oraz czas korzystania z komputera. Stan zdrowia w subiektywnym odczuciu badanych, umiejętność komunikowania nie miały istotnego statystycznie związku z ocenami z egzaminu z Podstaw pielęgniarstwa. Analizowane czynniki społeczno-ekonomiczne: wiek, miejsce zamieszkania, pochodzenie społeczne, wykształcenie rodziców, sytuacja materialna badanych w ich subiektywnym odczuciu, praca podczas studiów, sposób wyboru kierunku (z przypadku, świadomie) nie miały istotnego statystycznie wpływu na oceny z przedmiotu Podstawy pielęgniarstwa. Sposób spędzania czasu wolnego – prowadzenie aktywności fizycznej, czas poświęcony na oglądanie telewizji, na sen oraz stosowanie używek (alkohol, papierosy, środki odurzające) – także nie miał istotnego statystycznie związku z wynikami egzaminu z Podstaw pielęgniarstwa. Na podstawie zestawienia współczynnika korelacji Spearmana dla badanych roczników studiów stwierdzono, że istotna statystycznie korelacja wystąpiła we wszystkich kolejnych latach badanego okresu między ocenami z: Kształcenia w zakresie podstaw pielęgniarstwa a wynikami kształcenia w zakresie: anatomii, mikrobiologii, parazytologii i zdrowia publicznego. Zależność istotna statystycznie nie wystąpiła tylko w jednym roku z przedmiotami, takimi jak: kształcenie w zakresie chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego, pediatrii i pielęgniarstwa pediatrycznego, psychiatrii i pielęgniarstwa psychiatrycznego, położnictwa, ginekologii i pielęgniarstwa położniczo-ginekologicznego oraz geriatrii i pielęgniarstwa geriatrycznego. Istotna statystycznie korelacja (słaba) między ocenami z przedmiotu Kształcenie w zakresie podstaw pielęgniarstwa a wynikami egzaminu z przygotowania zawodowego wystąpiła tylko w dwóch latach badanego okresu. Z badań własnych wynika, że oceny z Podstaw pielęgniarstwa mają wartość predykcyjną dla dalszych etapów kształcenia studentów. Wnioski 1. Na wyniki egzaminu z Podstaw pielęgniarstwa miały istotny statystycznie wpływ tylko czynniki biologiczno-psychologiczne – problemy ze snem i umiejętność podejmowania decyzji. 2. Spośród analizowanych sposobów spędzania czasu wolnego istotny statystycznie wpływ na wyniki z Podstaw pielęgniarstwa miał wyłącznie czas korzystania z komputera. 3. Spośród badanych studentów najwięcej wskazało jako mające pozytywny wpływ na wyniki egzaminu z Podstaw pielęgniarstwa: dostęp do Internetu, zainteresowanie przedmiotem oraz pomoc kolegów. Jako negatywnie wpływający na oceny z egzaminu z tego przedmiotu zdecydowanie największa liczba respondentów wskazała nadmiar obowiązków. 4. Między wynikami egzaminu z przedmiotu Podstawy pielęgniarstwa a większością ocen z przedmiotów klinicznych i egzaminem z przygotowania zawodowego wystąpiła słaba albo przeciętna, istotna statystycznie, dodatnia zależność we wszystkich badanych latach z wyjątkiem roku akademickiego 2008/2009.