WODÓR SPRĘŻONY max 22,0 MPa

WODÓR SPRĘŻONY
max 22,0 MPa
1.
WARUNKI TECHNICZNE
WT-2012/ZA-23
PRZEDMIOT WARUNKÓW TECHNICZNYCH
Przedmiotem Warunków Technicznych jest wodór otrzymywany na instalacji PSA, dwustopniowo sprężony
kompresorami membranowymi.
2.
WYMAGANIA
2.1. WYMAGANIA OGÓLNE
Wodór sprężony jest gazem bezbarwnym, przeźroczystym, bezwonnym.
2.2. WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
wg Tablicy 1.
Tablica 1
Wymagania
L.p.
*)
Jednostki
Wartość
1.
Zawartość H2
min.
% (v/v)
99,99
2.
Zawartość H2O
max
ppm (v/v)
4,0
3.
Zawartość O2
max
ppm (v/v)
2,0
4.
Zawartość (N2 + Ar + O2)
max
ppm (v/v)
95
5.
Zawartość (CO + CO2 + CH4)
max
ppm (v/v)
1,0
6.
Chlor
jakościowo
nieobecny
7.
Siarkowodór
jakościowo
nieobecny
8.
Alkalia
jakościowo
nieobecne
Wymagania zgodne z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 23 grudnia 2010 r. w sprawie specyfikacji i
kryteriów czystości substancji dodatkowych wraz ze zmianami wprowadzonymi Rozporządzeniem Ministra
zdrowia z 22 kwietnia 2011r
3.
ELEMENTY OZNAKOWANIA
Oznakowanie butli i wiązek butli powinno być zgodne z przepisami Dozoru Technicznego oraz
Rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008.
Butle powinny posiadać oznakowanie zgodne z normą ISO 7225 „ Butle gazowe – etykiety ostrzegawcze.”
oraz oznakowanie w postaci kodu barwnego zgodnie z normą PN-EN 1089-3:2011.
Wiązki butli do gazów powinny być znakowane zgodnie z normą PN-EN 13769:2004
Rurowozy, butlowozy i inne zbiorniki transportujące wodór powinny być zaopatrzone w następujące
trwale przytwierdzone elementy:
•
nalepka ostrzegawcza nr 2.1 wg wzoru zgodnie z 5.2.2.2.2 w RID/ADR umieszczona zgodnie z
5.3.1. RID/ADR
•
tablica barwy pomarańczowej odpowiadająca wymaganiom podanym pod 5.3.2 w RID/ADR,
zawierająca numer rozpoznawczy zagrożenia: 23 oraz numer UN:1049
4.
PAKOWANIE
Wodorem należy napełniać butle stalowe wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami lub
butlowozy/rurowozy. Wszystkie opakowania powinny posiadać aktualne badania techniczne dopuszczające do
eksploatacji. Butle powinny posiadać zaślepki nakręcone na króciec przyłączeniowy oraz kołpak
ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A.
Strona 1 z 5
WODÓR SPRĘŻONY
max 22,0 MPa
WARUNKI TECHNICZNE
WT-2012/ZA-23
zabezpieczający zawór butlowy przed uszkodzeniami mechanicznymi (urwanie zaworu).
Wodór może być pakowany w:
•
wodorowy trailer (rurowóz, butlowóz) (ciśnienie robocze: 15 lub 20 MPa),
•
butle (ciśnienie robocze: 15 lub 20 MPa) ,
•
wiązki butli lub inne zbiorniki dopuszczone przez upoważnione organy dozoru technicznego (ciśnienie
robocze: 15 lub 20 MPa).
5.
PRZECHOWYWANIE
Wodór sprężony w butlach przechowywać w zadaszonych, dobrze wentylowanych bezpiecznych pod
względem pożarowym pomieszczeniach. Butle z wodorem należy chronić przed nadmiernym promieniowaniem
słonecznym.
Pomieszczenie musi być wyposażone w środki ochrony p. pożarowej (gaśnice) oraz wodę chłodzącą.
6.
TRANSPORT
Wodór sprężony należy transportować zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi międzynarodowego
przewozu drogowego/kolejowego towarów niebezpiecznych.
Typy naczyń dopuszczonych dla wodoru sprężonego:
•
Butle
•
Zbiorniki rurowe
•
Beczki ciśnieniowe
•
Wiązki butli
Według przepisów RID/ADR produkt jest zaliczany do klasy 2. „Gazy”, Numer UN: 1049.
7.
BADANIA
7.1. PROGRAM BADAŃ
wg Tablicy 2.
Tablica 2
Rodzaj badań
L.p.
Wymagania wg
Opis badań wg
1.
Obliczanie zawartości wodoru
2.2.1.
7.3.
2.
Oznaczanie zawartości H2O
2.2.2.
7.4.
3.
Oznaczanie zawartości O2
2.2.3.
7.5.
4.
Oznaczanie zawartości (N2 + Ar)
2.2.4.
7.6.
5.
Oznaczanie zawartości (CO + CO2 + CH4)
2.2.5.
7.6.
6.
Sprawdzanie nieobecności chloru
2.2.6.
7.7.
7.
Sprawdzanie nieobecności siarkowodoru
2.2.7.
7.7.
8.
Sprawdzanie nieobecności alkaliów
2.2.8.
7.7.
7.2. WIELKOŚĆ PARTII
Partię sprężonego wodoru stanowi zawartość jednego butlowozu / rurowozu lub ilość w jednakowych
opakowaniach do jednorazowego odbioru.
ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A.
Strona 2 z 5
WODÓR SPRĘŻONY
max 22,0 MPa
WARUNKI TECHNICZNE
WT-2012/ZA-23
7.3. ZAWARTOŚĆ WODORU
Zawartość wodoru oblicza się odejmując od 100% łączną zawartość zanieczyszczeń.
7.4. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI WODY
Zawartość wody oznacza się przy użyciu higrometru. Higrometr firmy SHAW zainstalowany jest na stałe na
rurociągu doprowadzającym wodór do punktu pełnienia. Aparat znajduje się w pomieszczeniu laboratoryjnym
napełnialni wodoru. W strumieniu wodoru wskazuje zawartość H2O [ppm v/v] oraz temperaturę punktu rosy
[0 C].
7.5. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI TLENU
7.5.1.
Zasada metody.
Metoda polega na redukcji w komorze analitycznej, całkowitej ilości tlenu zawartej w strumieniu wodoru.
7.5.2.
Aparatura.
Analizator śladów tlenu firmy AMS model 3175 wyposażony w mikrocelę pomiarową .
7.5.3.
Wykonanie oznaczania.
Wszystkie połączenia przepłukać badanym gazem. Ustawić przy użyciu rotametru przepływ badanego gazu na
wartość identyczną jak przy kalibrowaniu aparatu. Podłączyć odpływ gazu, a następnie szybko dopływ gazu do
aparatu. Ustawić aparat na odpowiedni zakres. Po ustabilizowaniu się wskazań odczytać wynik.
7.6. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI
METANU
7.6.1.
AZOTU I ARGONU, TLENKU WĘGLA, DWUTLENKU WĘGLA,
Zasada metody.
Metoda polega na analizie chromatograficznej poszczególnych zanieczyszczeń w badanym gazie.
7.6.2.
Aparatura i przyrządy.
Chromatograf gazowy przemysłowy firmy ABB, w skład którego wchodzą:
• detektor płomieniowo-jonizujący FID, metanizer, detektor cieplno - przewodnościowy TCD,
•
4 kolumny kapilarne z naniesionym na ścianki polimerem HAYESEPQ 60/80 do rozdzielania
poszczególnych zanieczyszczeń,
• automatyczny zawór dozujący,
• komputer z oprogramowaniem do przetwarzania danych.
7.6.3.
Odczynniki.
• gaz wzorcowy - wodór o czystości 99,9999 % zawierający w swoim składzie:
o
CO2 – 0,2 ppm (v/v),
o
CO – 0,5 ppm (v/v),
o
CH4 – 0,5 ppm (v/v),
o
(N2 + Ar) - 3 ppm (v/v).
• gaz nośny - azot o czystości 99,9999 %,
• wodór do metanizera i detektora FID o czystości 99,9999 %,
• powietrze sprężone.
ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A.
Strona 3 z 5
WODÓR SPRĘŻONY
max 22,0 MPa
7.6.4.
WARUNKI TECHNICZNE
WT-2012/ZA-23
Wykonanie oznaczania.
Próbka gazu do analizy chromatograficznej pobierana jest w układzie zautomatyzowanym z instalacji PSA co 3
min.
Wynik analizy wyświetlany jest na ekranie monitora umieszczonego w sterowni PSA.
Wszystkie czynności związane z kalibracją chromatografu gazem wzorcowym i obsługą aparatu wykonuje
PIAZAP.
7.7. SPRAWDZANIE NIEOBECNOŚCI CHLORU, SIARKOWODORU, ALKALIÓW
Oznaczanie wykonuje się zgodnie z PN-C-84908 : 1997 punkty :
•
3.4.2. – sprawdzenie nieobecności chloru ,
•
3.4.3. – sprawdzenie nieobecności siarkowodoru,
•
3.4.4. – sprawdzenie nieobecności alkaliów.
7.8. OCENA WYNIKÓW BADAŃ
Wodór sprężony należy uznać za zgodny z wymaganiami Warunków Technicznych, jeżeli wyniki badań są
zgodne z wymaganiami zawartymi w Tablicy 1.
8.
ODWOŁANIA
•
PN-EN 13769:2004 Wiązki butli do gazów. Projektowanie, wytwarzanie, znakowanie i badania.
•
PN-EN 1089-3:2011 Butle do gazów. Znakowanie butli. (z wyłączeniem LPG).Część 3: Kod barwny;
(org.).
•
PN-EN ISO 7225:2007 Butle do gazów. Etykiety ostrzegające; (org.)
•
PN-C-84908:1997 Gazy techniczne. Wodór sprężony.
•
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 23 grudnia 2010 r. w sprawie specyfikacji i kryteriów czystości
substancji dodatkowych wraz ze zmianami wprowadzonymi Rozporządzeniem Ministra zdrowia z 22
kwietnia 2011r.
•
Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U.2011 nr 227 poz.
1367)
•
Przepisy wykonawcze do Konwencji o Międzynarodowym Przewozie Kolejami (COTIF); Załącznik B przepisy ujednolicone do umowy o międzynarodowym przewozie towarów kolejami (CIM); Aneks 1 Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID).Ustawa z dnia
31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych (Dz.U. 2004 nr 97 poz. 962)
•
Ustawa z dnia 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych (Dz.U. 2004 nr 97
poz. 962)
•
Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 13 kwietnia 2012 r. w
sprawie ciśnieniowych urządzeń transportowych (Dz. U. Nr 135, poz. 794 )
•
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie
warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń
ciśnieniowych (Dz. U. Nr 135, poz. 1269)
•
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w
sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające
dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006.
ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A.
Strona 4 z 5
WODÓR SPRĘŻONY
max 22,0 MPa
9.
WARUNKI TECHNICZNE
WT-2012/ZA-23
INFORMACJE DODATKOWE
WT-2012/ZA-23 zastępują WT-2000/ZA-23
ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A.
Strona 5 z 5