70. rocznica „Wielkiej Ucieczki” - Dowództwo Generalne Rodzajów

25.III.2014
70. rocznica „Wielkiej Ucieczki”
W Żaganiu trwają uroczystości upamiętniające 70. rocznicę „Wielkiej Ucieczki” ze stalagu Luft III –
niemieckiego obozu jenieckiego przeznaczonego dla lotników sił alianckich.
W nocy z 24 na 25 marca 1944 roku, przez wydrążony pod ziemią 111 metrowy tunel, któremu nadano
nazwę „Harry”, uciekło 76 uwięzionych lotników. W ucieczce brali udział jeńcy z 13 narodowości, w tym 6
Polaków. Tylko dla trzech z nich ucieczka zakończyła się sukcesem, pozostałych złapano. 50 z nich na
rozkaz Hitlera zamordowano. Aby upamiętnić tamte wydarzenia, w Żaganiu zorganizowano szereg
imprez. W sobotę, 22 marca, przy Muzeum Obozów Jenieckich i terenach poobozowych rozpoczęły się
prezentacje grup rekonstrukcyjnych i piknik militarny. Rekonstruktorzy z Polski, Czech oraz Niemiec
przedstawiali sprzęt i umundurowanie z czasów II wojny światowej, ale również nie brakowało grup
prezentujących współczesność. Rekonstrukcje odbywały się pod wspólną nazwą „Ucieczka w historię”.
Kulminacyjnym punktem był popołudniowy pokaz dynamiczny grup rekonstrukcyjnych. W tym samym
czasie na placu generała Maczka mieszkańcy i przybyli gości bawili się na pikniku rodzinnym. Była to
impreza przeznaczona głównie dla najmłodszych, których do wspólnej zabawy zachęcał Pan Yapa. Festyn
był również formą podziękowania dla mieszkańców miasta za akcję „Leopardy dla Żagania”. Nie zabrakło
tu również żołnierzy z „Czarnej Dywizji”, którzy zachęcali do nauki udzielania pierwszej pomocy czy
sprawdzenia swych sił i umiejętności na symulatorze broni strzeleckiej „Cyklop”. Piknik kontynuowany był
również następnego dnia w niedzielę. Tego dnia, oprócz grup rekonstrukcyjnych, swój sprzęt i uzbrojenie
prezentowały jednostki wojskowe wchodzące w skład 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej
(11LDKPanc). Zobaczyć można było między innymi: czołg Leopard 2A4, kołowy transporter opancerzony
KTO Rosomak czy armatohaubice AH Dana i samobieżny przeciwlotniczy zestaw rakietowy PRWB OSA. W
południe rozpoczęło się widowisko historyczne, inscenizacje dla upamiętnienia 70. rocznicy „Wielkiej
Ucieczki”. Były brawurowe ucieczki, a następnie ujęcia jeńców oraz próby ich odbicia, a wszystko pięknie i
barwnie wyjaśniał oraz ilustrował dyrektor Muzeum Obozów Jenieckich, Marek Łazarz. Licznie zebrani
widzowie poznawali nie tylko jak żyli i co robili jeńcy w obozowych warunkach, ale również kontekst i
uwarunkowania historyczne. Nie brakowało szczegółów i odniesień do organizacji i przebiegu samej
„Wielkiej Ucieczki”. W poniedziałek, 25 marca, przy ulewnie padającym deszczu, w lesie obok repliki
tunelu „Harry”, miała miejsce oficjalna uroczystość, podczas której kompanię honorową wystawił 11.
Batalion Dowodzenia im. generała broni Zygmunta Sadowskiego. W uroczystości udział wzięli
Strona 1
ambasadorowie, attaché wojskowi i dowódcy sił lotniczych krajów, z których pochodzili jeńcy, w tym
również generał dywizji Jan Śliwka, Inspektor Sił Powietrznych Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił
Zbrojnych. Obecny byli również generał brygady Jarosław Mika, dowódca 11LDKPanc oraz licznie zebrani
weterani i goście. W uroczystości uczestniczyli również żołnierze i poczty sztandarowe z Wielkiej Brytanii.
Podczas uroczystości odsłonięto replikę wieży wartowniczej, a brytyjscy żołnierze upamiętnili
zamordowanych 50 jeńców, prezentując ich fotografie. Dodatkową atrakcją był przejazd pociągu
osobowego retro „Harry” na trasie Poznań-Żagań. Skład ciągnięty przez z lokomotywę parową 0149,
wjechał na bocznicę kolejową na terenie Stalagu VIIIC, dowożąc turystów w pobliże tunelu „Harry”. W
kolejnych dniach przewidziano jeszcze:
25 marca (wtorek)
Great Escape 50 March – przemarsz 50 oficerów RAF trasą Żagań-Poznań. Rozpoczęcie marszu oraz apel
przy Tunelu „Harry”. Marsz jest hołdem dla 50 oficerów, uczestników ucieczki rozstrzelanych przez
Gestapo. Grupa żołnierzy RAF pokona pieszo 170 kilometrów w ciągu 4 dni na trasie: Żagań – Nowa Sól –
Kębłowo – Granówko – Poznań. Przemarsz zakończy ceremonia wojskowa na cmentarzu brytyjskim w
Poznaniu (Cytadela) 28 marca.
27 marca (czwartek)
Konkurs historyczny dla uczniów szkół żagańskich „Wielka Ucieczka” – Muzeum Obozów Jenieckich, godz.
11:00
28 marca (piątek)
Rajd Harcerski „Wielka Ucieczka” 2014 – rozpoczęcie rajdu/apel przy Mauzoleum Lotników Alianckich,
godz. 18:00
29 marca (sobota)
40. Cross Żagański – bieg przełajowy dla upamiętnienia 70. rocznicy „Wielkiej Ucieczki” - teren Muzeum
Obozów Jenieckich, godz. 11:00
Tekst: mjr Artur Pinkowski
Zdjęcia: mjr Artur Pinkowski, chor. Rafał Mniedło
Galeria
...
Strona 2