Rozwój prawa farmaceutycznego w UE

Reklama Produktów Leczniczych
w świetle orzeczenia ETS w sprawie Gintec
Warszawa, 20 maja 2009 roku
Piotr Dynowski LL. M.
Senior Associate, Bird & Bird Maciej Gawroński Sp. k.
[email protected]
Wyrok z dnia 8 XI 2007r. w sprawie Gintec (C-374/05)
Znaczenie wyroku w sprawie Gintec:
określa zakres związania ustawodawcy krajowego przepisami
dyrektywy 2001/83/WE ("dyrektywa") (implementacja maksymalna;
odmienna regulacja na poziomie krajowym możliwa tylko tam, gdzie
dyrektywa wprost to dopuszcza);
ugruntowanie linii orzeczniczej ETS w przedmiocie interpretacji
dyrektywy jako implementacji maksymalnej (vide: wyrok z 20 IX 2007
w sprawie Antroposana C-84/06 odnośnie kwestii rejestracyjnych);
możliwe wprowadzenie nowej kary pieniężnej nakładanej przez GIF,
w tym za naruszenie przepisów dotyczących reklamy produktów
leczniczych, w wysokości do 720 000 złotych (projekt nowelizacji
Prawa Farmaceutycznego z 3 XI 2008r. art. 129-129b).
2
Wyrok z dnia 8 XI 2007r. w sprawie Gintec (C-374/05)
Teza I
dyrektywa dokonała pełnej harmonizacji w dziedzinie reklamy produktów
leczniczych;
przypadki, w których Państwa Członkowskie są uprawnione do przyjęcia
przepisów stanowiących odstępstwo od zasad ustanowionych w
dyrektywie, są wyraźnie wymienione;
wykładni dyrektywy należy dokonywać w ten sposób, że Państwo
Członkowskie nie może ustanowić w ustawodawstwie krajowym
całkowitego i bezwarunkowego zakazu wykorzystywania w reklamie
produktów leczniczych, adresowanej do ogółu społeczeństwa, oświadczeń
osób trzecich, podczas gdy ich wykorzystywanie, zgodnie z dyrektywą,
może być ograniczone wyłącznie z uwagi na ich szczególną treść lub
charakter osoby, od której pochodzą.
3
Wyrok z dnia 8 XI 2007r. w sprawie Gintec (C-374/05)
Teza II
dyrektywa zobowiązuje Państwa Członkowskie do ustanowienia w ich
przepisach krajowych zakazu wykorzystywania w reklamie środków
leczniczych, skierowanej do ogółu społeczeństwa, deklaracji osób trzech,
jeżeli powołują się one, w formie nieodpowiedniej, zatrważającej lub
wprowadzającej w błąd, na przypisywane właściwości uzdrawiające,
w rozumieniu art. 90 lit. j) dyrektywy;
wykładni pojęcia „przypisywane właściwości uzdrawiające” należy
dokonywać w ten sposób, że nie obejmuje ono powołania się na
polepszenie dobrego samopoczucia osoby, o ile nie odniesiono się do
skuteczności terapeutycznej produktu leczniczego polegającej na
wyeliminowaniu konkretnej choroby;
artykuł 90 lit. c) dyrektywy zobowiązuje również Państwa Członkowskie do
ustanowienia w ich przepisach krajowych zakazu wykorzystywania
w reklamie środków leczniczych, skierowanej do ogółu społeczeństwa,
deklaracji osób trzecich, jeżeli deklaracje te wywołują wrażenie, że
stosowanie produktu leczniczego przyczynia się do poprawy ogólnego
dobrego samopoczucia.
4
Wyrok z dnia 8 XI 2007r. w sprawie Gintec (C-374/05)
Teza III
Art. 87 ust. 3, art. 88 ust. 6 oraz art. 96 ust. 1 dyrektywy zakazują
reklamy produktu leczniczego w formie ogłoszonego w Internecie
losowania nagród w zakresie, w jakim taka reklama
sprzyja irracjonalnemu stosowaniu tego produktu leczniczego i
prowadzi do bezpośredniej jego dystrybucji wśród odbiorców oraz
rozprowadzania darmowych próbek.
5
Praktyczne konsekwencje wyroku w sprawie Gintec
potwierdzenie ograniczonego zakresu swobody ustawodawcy krajowego w
odniesieniu do wprowadzania dodatkowych wymogów i obostrzeń
dotyczących reklamy produktów leczniczych, w stosunku do przewidzianych
w dyrektywie;
uwzględnienie uwag sektora farmaceutycznego w ostatecznej wersji
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 21 XI 2008r. w sprawie reklamy
produktów leczniczych, np.:
dopuszczenie jednoczesnego prezentowania w reklamie kliku produktów
leczniczych (§ 3 ust. 2 i 3);
dane zawarte w reklamie kierowanej do publicznej wiadomości muszą być
przekazane w brzmieniu zgodnym (a nie jak pierwotnie: identycznym) z
Charakterystyką Produktu Leczniczego (§ 6 ust. 2).
podstawa do podejmowania działań mających na celu wyeliminowanie innych
istniejących niezgodności polskich przepisów dotyczących produktów
leczniczych z dyrektywą.
6
Dziękuję za uwagę
Bird & Bird Maciej Gawroński sp. k.
Al. Róż 10 lok. 14
00-556 Warszawa
Tel: +48 22 537 49 00
Fax: +48 22 628 49 78
Email: [email protected]
Web: www.twobirds.com
7
Badanie sektora farmaceutycznego przez
Komisję Europejską – DG ds. Konkurencji.
Sprawozdanie wstępne i konsultacje społeczne.
Warszawa, 20 maja 2009
Emilia Stępień
Associate, Bird & Bird Maciej Gawroński Sp. k.
[email protected]
Wprowadzenie
Badanie sektora farmaceutycznego:
Rozpoczęcie – 15.01.2008
Sprawozdanie wstępne – 28.11.2009
Konsultacje społeczne – do 31.01.2009
Ostateczne sprawozdanie – lato 2009
2
Wprowadzenie
Badanie dotyczy
Lat 2000 – 2007
Próby 219 leków
Relacji
Producenci leków innowacyjnych v. producenci generyków
Producenci leków innowacyjnych v. producenci leków innowacyjnych
Badanie nie dotyczy
Wpływu praktyki organów regulacyjnych na kształt rynku
Praktyk rynkowych producentów leków generycznych
OTC
3
Wprowadzenie
Powody rozpoczęcia badania:
Opóźnienia w wejściu na rynek leków
generycznych
Zmniejszenie
liczby
nowych
innowacyjnych
4
leków
Producenci leków innowacyjnych v. producenci
generyków
Okres między utratą praw wyłącznych a dniem wejścia
na rynek leku generycznego
7 miesięcy dla całej próby (średnia ważona)
4 miesiące dla najbardziej wartościowych leków (średnia
ważona)
Ceny leków generycznych
w 1 roku od wejścia na rynek – średnio o 25 % mniej niż leki
innowacyjne
W 2 roku od wejścia na rynek – średnio o 40 % mniej niż leki
innowacyjne
5
Producenci leków innowacyjnych v. producenci
generyków
Wpływ wejścia leków generycznych na rynek
Oszczędności ok. 14 mld € gdy generyk wchodzi na rynek
średnio po 7 miesiącach od wygaśnięcia patentu
Potencjalne oszczędności rzędu kolejnych 3 mld € gdy generyk
wchodzi na rynek bezpośrednio po wygaśnięciu patentu
Zestaw narzędzi ("Tool – box")
Strategie patentowe
Spory sądowe i pozasądowe / sprzeciwy
Porozumienia umowne, ugody
Interwencje przed organami administracyjnymi
Strategie polegające na rozszerzaniu gamy produktów – leki
nowej generacji
6
Producenci leków innowacyjnych v. producenci
generyków
Strategie patentowe
Gąszcze patentów – do 1300 zgłoszeń patentowych i patentów
związanych z jednym z najlepiej sprzedających się leków
Spory sądowe i pozasądowe
457 sporów pozasądowych – 91% wszczętych przez
producentów leków innowacyjnych
698 sporów sądowych – 54% wszczętych przez producentów
leków innowacyjnych
w 149 przypadkach ostateczne rozstrzygnięcie sporu wyrokiem
sądowym
7
Producenci leków innowacyjnych v. producenci
generyków
Spory sądowe dotyczące patentów
62% sporów – wygrana producentów leków generycznych
Przeciętnie spór trwał 2,8 roku
Wniosek o zabezpieczenie w 225 sprawach
Powództwo zabezpieczone w 112 przypadkach, średnio na 18
miesięcy
Sprzeciwy
Producenci leków generycznych wygrali 75% spraw
Prawie 80% postępowań trwało ponad 2 lata
8
Producenci leków innowacyjnych v. producenci
generyków
Ugody
Ponad 200
Brak ograniczeń dot. wejścia leków generycznych na rynek –
108
Ograniczenia dot. wejścia na rynek leków generycznych – 99
Bez transferu korzyści – 54
Transfer korzyści – 45
Interwencje producentów leków innowacyjnych przed
organami krajowymi
Argumenty – leki generyczne są mniej bezpieczne, mniej
skuteczne, niższej jakości, nie równoważne biologicznie
9
Producenci leków innowacyjnych v. producenci
generyków
Leki drugiej generacji
Wprowadzone na rynek przez producentów
leków innowacyjnych, w przypadku 40%
leków na które wygasały patenty
Wprowadzane na rynek średnio 18 miesięcy
przed utratą wyłączności
10
Producenci leków innowacyjnych v. producenci
leków innowacyjnych
Producenci leków innowacyjnych – 17 % obrotu
przeznaczone na R&D
Patenty niezbędne
Zwrot inwestycji w R&D
Nagroda za innowacyjność
11
Producenci leków innowacyjnych v. producenci
leków innowacyjnych
Konkurencja miedzy producentami leków innowacyjnych
Strategie patentowe – patenty obronne
Spory pozasądowe
1110 przypadków pokrywania się zakresu projektów R&D i
wcześniejszych patentów
99 wniosków o udzielenie licencji – 20 % odmowa udzielenia
licencji
Spory sądowe
Niemal 40% producentów leków innowacyjnych
sądowym z innym producentem leków innowacyjnych
66 spraw – dot. 18 różnych leków
64% spraw zakończona ugodą
Uprawnieni z patentu przegrali 77% spraw
w sporze
Porozumienia między producentami leków innowacyjnych
12
Uwagi badanych firm dot. ram prawnych
Prawo patentowe i dochodzenie praw z patentów
Brak jednolitego systemu w UE
Poparcie sektora dla
Patentu Wspólnotowego
Jednolitego i wyspecjalizowanego
patentowego
systemu
Pozwolenie na wprowadzenie do obrotu
Rozbieżne kryteria
Poparcie dla harmonizacji na poziomie europejskim
Krajowe procedury ustalania cen i refundacji
13
sądownictwa
Dziękuję za uwagę
Bird & Bird Maciej Gawroński sp. k.
Al. Róż 10 lok. 14
00-556 Warszawa
Tel: +48 22 537 49 00
Fax: +48 22 628 49 78
Email: [email protected]
Web: www.twobirds.com
14
Konsekwencje zmian przepisów prawnych
dotyczących sektora farmaceutycznego
Bartosz Michalski
Associate, Bird & Bird Maciej Gawroński Sp. k.
[email protected]
Zmiany w przepisach dotyczących sektora
farmaceutycznego
Ustawa o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów
Medycznych i Produktów Biobójczych,
Ustawa o wyrobach medycznych,
Zmiany w ustawie prawo farmaceutyczne:
Ustawa o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz o zmianie
niektórych innych ustaw,
Ustawa z dnia 30 marca 2007 roku o zmianie ustawy – Prawo
farmaceutyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw (art. 9).
Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym
Bird & Bird is an international legal practice comprising Bird & Bird LLP and its affiliated businesses. www.twobirds.com
2
Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu
grupowym
Cel przyjęcia regulacji:
stworzenie możliwości rozstrzygnięcia wielu podobnych spraw
różnych podmiotów w jednym postępowaniu – odciążenie sądów,
zwiększenie efektywności ochrony sądowej w przypadku
skomplikowanych spraw, gdy wysokość roszczenia pojedynczej
osoby jest relatywnie niska (np.: sprawy dotyczące
odpowiedzialności za produkt)
Definicja postępowania grupowego:
sądowe postępowanie cywilne w sprawach, w których są
dochodzone roszczenia jednego rodzaju, co najmniej 10 osób,
oparte na jednakowej podstawie faktycznej lub prawnej, jeżeli
istotne okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie są wspólne
dla wszystkich roszczeń (Art. 1)
3
Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu
grupowym
Główne cechy postępowania:
Postępowanie grupowe należy do właściwości sądu okręgowego
(trzech sędziów)
Powództwo w postępowaniu grupowym wytacza reprezentant grupy, który
prowadzi postępowanie we własnym imieniu lecz na rzecz wszystkich jej
członków
Obowiązkowe zastępstwo powodów przez adwokata lub radcę prawnego
chyba, że reprezentantem grupy jest powiatowy (miejski) rzecznik
konsumentów,
Postępowanie grupowe w sprawach o roszczenia pieniężne dopuszczalne
tylko wtedy, gdy wysokość roszczenia każdego członka grupy została
ujednolicona, istnieje możliwość ujednolicenia w podgrupach,
4
Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu
grupowym
Wynagrodzenie pełnomocnika może być określone w stosunku do kwoty
zasądzonej na rzecz powoda
Opłata stosunkowa w sprawach o prawa majątkowe dochodzone w
postępowaniu grupowym 2 % wartości przedmiotu sporu (nie mniej niż 30
złotych i nie więcej niż 100 000 złotych)
Jeśli nie jest możliwe ujednolicenie wysokości roszczeń w sprawach o
roszczenia pieniężne:
ryczałtowe określenie wysokości należnego im odszkodowania,
postępowanie może zmierzać do wydania przez sąd wyroku ograniczającego się
do ustalenia odpowiedzialności pozwanego,
5
Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu
grupowym
Przebieg postępowania:
rozstrzygnięcie w przedmiocie dopuszczalności postępowania grupowego,
ogłoszenie o toczącym się postępowaniu w prasie miejscowej lub krajowej (jeśli
postępowanie dotyczy zdarzenia o zasięgu krajowym) informacja o możliwości
przystąpienia do postępowania przez złożenie oświadczenia reprezentantowi grupy,
rozpoznanie sprawy kończące się wydaniem orzeczenia co do istoty sprawy,
Wpływ na toczące się postępowania:
„…osoba, która przed dniem wszczęcia postępowania grupowego wytoczyła
przeciwko pozwanemu powództwo o roszczenie, które może być objęte
postępowaniem grupowym, nie później niż do dnia zakończenia postępowania w
pierwszej instancji może złożyć oświadczenie o przystąpieniu do grupy. W takim
przypadku sąd wydaje postanowienie
o umorzeniu postępowania”
6
Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu
grupowym
Zastosowanie postępowania grupowego:
roszczenia dotyczące odpowiedzialności za produkt (w tym produkty lecznicze oraz
wyroby medyczne),
ryzyko rozwoju – „nie można było przewidzieć niebezpiecznych właściwości
produktu, uwzględniając stan nauki i techniki w chwili wprowadzenia produktu do
obrotu” (art. 449(3) § 2 kodeksu cywilnego),
brak wprowadzenia ryzyka rozwoju jako okoliczności wyłączającej
odpowiedzialność w przypadku GMO zarówno obecnie obowiązującej jak i
projektowanej ustawie o organizmach genetycznie zmodyfikowanych
„…Użytkownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną na skutek… wprowadzenia do
obrotu organizmu genetycznie zmodyfikowanego jako produkt lub w produktach … chyba
że szkoda nastąpiła na skutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub
osoby trzeciej, za którą użytkownik nie ponosi odpowiedzialności” ( Art. 218)
7
Wyroby medyczne
Przyczyna zmiany przepisów (nowa ustawa ?):
Uporządkowanie regulacji i terminologii odnoszącej się do:
aktywnych wyrobów medycznych (Dyrektywa 90/385 – w sprawie
aktywnych wyrobów medycznych do implantacji),
wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro (Dyrektywa 98/79 – w
sprawie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro)
Wprowadzenie do prawa polskiego zmian Dyrektywy 90/385 – w
sprawie aktywnych wyrobów medycznych do implantacji oraz
Dyrektywy 93/42 – dotyczącej wyrobów medycznych
wprowadzonych Dyrektywą 2007/47 z dnia 5 września 2007 roku
(implementacja do 21 kwietnia 2010)
8
Wyroby medyczne
Najważniejsze zmiany:
nowe, zmienione lub inaczej zdefiniowane pojęcia:
błąd użytkowy, profesjonalny użytkownik, wyrób medyczny (objęcie
pojęciem wyrobu medycznego oprogramowania komputerowego
likwidacja kategorii wyrobów medycznych różnego przeznaczenia)
wyrób medyczny – narzędzie, przyrząd, urządzenie, oprogramowanie,
materiał lub inny artykuł, stosowany samodzielnie lub w połączeniu, w tym z
oprogramowaniem…
…który nie osiąga swojego zasadniczego zamierzonego działania w ciele
lub na ciele ludzkim środkami farmakologicznymi, immunologicznymi lub
metabolicznymi, lecz którego działanie może być wspomagane takimi
środkami;
9
Wyroby medyczne
Zakres stosowania ustawy:
Ustawę stosuje się w przypadku, gdy wyrób medyczny lub aktywny wyrób medyczny
do implantacji zawiera, jako integralną część, substancję, która stosowana oddzielnie
może być uznana za produkt krwiopochodny lub produkt leczniczy która może
działać na organizm ludzki pomocniczo względem wyrobu medycznego lub
aktywnego wyrobu medycznego do implantacji (Art. 4 )
Istotny wyjątek:
… gdy wyrób medyczny jest wprowadzany do obrotu w taki sposób, że wyrób
medyczny i produkt leczniczy tworzą pojedynczy nierozdzielny produkt,
przeznaczony do stosowania wyłącznie w danym połączeniu, który nie nadaje się do
ponownego użycia, to pojedynczy nierozdzielny produkt podlega przepisom ustawy
Prawo farmaceutyczne
10
Wyroby medyczne
Zmiany w zakresie obowiązków rejestracyjnych dotyczących wyrobów
medycznych:
Przedłużenie okresu przechowywania dokumentacji oceny zgodności wyrobów
medycznych doimplantacji i aktywnych wyrobów medycznych do z 5 do 15 lat od dnia
zakończenia ich produkcji(Art. 33),
Wprowadzenie obowiązku zgłaszania Prezesowi Urzędu wszystkich kategorii wyrobów
(również klasy I oraz II b)
Wytwórca i autoryzowany przedstawiciel, mający miejsce zamieszkania lub
siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonują zgłoszenia wyrobu
do Prezesa Urzędu co najmniej na 14 dni przed jego pierwszym
wprowadzeniem do obrotu albo przekazaniem do oceny działania (Art. 59)
Dystrybutor i importer, który wprowadził na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
wyrób przeznaczony do używania na tym terytorium, niezwłocznie powiadamia
o tym Prezesa Urzędu, jednak nie później niż w terminie 7 dni od daty
wprowadzenia pierwszego wyrobu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Art.
59)
11
Wyroby medyczne
Brak automatycznego przeniesienia danych zawartych w obecnym rejestrze
do bazy danych, która będzie utworzona na podstawie nowej ustawy (6
miesięcy od wejścia wżycie ustawy na ponowną rejestrację) (art. 117)
Możliwość przeniesienia danych na wniosek złożony w ciągu 5 miesięcy od
wejścia w życie ustawy (jeśli wniosek jest niepełny lub dane w rejestrze są
niekompletne jednokrotne wezwanie do uzupełnienia braków)
Podmioty które przed dniem wejścia w życie ustawy wprowadzały na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej wyroby niepodlegające obowiązkowi wpisu do Rejestru
(klasa I oraz IIa) i wprowadziły te wyroby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
w ciągu 5 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, obowiązane są do
dokonania powiadomienia o tych wyrobach (6 miesięcy od wejścia w życie
ustawy na wypełnienie tego obowiązku) (Art. 118)
Wprowadzenie wyraźnego obowiązku zgłaszania Prezesowi urzędu zmian
dotyczących danych objętych zgłoszeniem lub powiadomieniem
niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 7 dni (Art. 62)
12
Wyroby medyczne
Przyznanie Prezesowi Urzędu kompetencji w zakresie wydawania
decyzji klasyfikujących wyroby medyczne lub kwalifikujących
wyroby do diagnostyki in vitro (Art. 23, Art. 88):
w przypadkach stwierdzenia rozbieżności między wytwórcą a jednostką
notyfikowaną,
w przypadku błędnego wskazania klasy lub kwalifikacji wyrobu
medycznego do diagnostyki in vitro
gdy wyrób jest wprowadzany do obrotu lub do używania na terytorium RP
gdy wytwórca wyrobu, jego autoryzowany przedstawiciel lub ma siedzibę na terytorium
RP
gdy w ocenie zgodności brała udział jednostka notyfikowana autoryzowana przez
Ministra Zdrowia
13
Wyroby medyczne
Zmiany w zakresie badań klinicznych wyrobów medycznych
Wprowadzenie wymogu przeprowadzenia badań klinicznych w przypadku:
aktywnych wyrobów medycznych do implantacji,
wyrobów medycznych do implantacji,
wyrobów medycznych klasy III.
- chyba, że oparcie się na już istniejących danych klinicznych jest należycie uzasadnione
(Art. 40)
Zmiany procedury dotyczącej rozpoczęcia badania klinicznego wyrobu
medycznego:
„…Prezes Urzędu, w drodze decyzji, w terminie nie dłuższym niż 60 dni od dnia złożenia
wniosku, wydaje pozwolenie albo odmowę wydania pozwolenia na prowadzenie badania
klinicznego” (Art. 47) -
14
Przewidywane konsekwencje wprowadzenia
przedstawionych zmian:
Większa skłonność podmiotów do kwestionowani decyzji GIF
dotyczących reklamy produktów leczniczych,
Konieczność zmiany modeli hurtowej dystrybucji produktów
leczniczych,
Większe ryzyko wszczynania postępowań dotyczących
odpowiedzialności za szkody spowodowane przez produkty
lecznicze bądź wyroby medyczne,
Zwiększenie obowiązków rejestracyjnych podmiotów
wprowadzających do obrotu i używania wyroby medyczne.
15
Dziękuję za uwagę
Bird & Bird Maciej Gawroński sp. k.
Al. Róż 10 lok. 14
00-556 Warszawa
Tel: +48 22 537 49 00
Fax: +48 22 628 49 78
Email: [email protected]
Web: www.twobirds.com
16
Similar Biological Medicinal Products
and some current Regulatory Data Protection Issues
May 2009
Trevor Cook
Partner, Bird & Bird LLP
[email protected]
Overview of the information required for a biosimilar
Marketing Authorisation
Quality data
Complete quality dossier
Non-clinical data
Case-by-case basis
Abridged programs (in vitro/in vivo)
Clinical data
Abridged programs
But most of the time: extensive trials are
required
All results must be submitted ( + and -)
Pharmacovigilance
Monitoring = necessary, as for all other
medicines
Pharmacovigilance Systems
RMP
8
Generics vs. Biosimilars
Characteristics
Generics
Biosimilars
Simple
Small
Stable
Complex
Large
Less stable
Characterization Easy to characterize
Difficult to characterize
Manufacturing
Process
Chemical process
Easy to reproduce
Identical copies
Biological substances
Extremely complex
biological process : not
easy to reproduce
Similar copies
Abridged
Procedure for
MA
Bioequivalence
Comparability studies
to demonstrate
similarity
2
EU Legislative Framework
Directive 2001/83
+
Annex 1
↓
↓
General Principles
Practical Requirements
+
Also:
Article 10.4:
Part II, Section 4:
GMP’s
 Biosimilars ≠ Generics
 Type and quantity of
supplementary data is
determined on a case-by-case
basis ⇒ Specific Guidelines
Other relevant
Guidelines
 + Applicable general principles
in a Guideline
Regulation
726/2004
 Supplementary data to be
provided
 Refers to Annex I and
Guidelines re. the type and
quantity
Guidelines are not legally binding: « soft law » ?
3
EU Legislative Framework - Background
Somatropin (Omnitrop TM) case
No sound legal basis before Directive 2004/83/EC amendments to
Directive 2001/27/EC
T-15/04 & T-105/04 Sandoz v Commission
Article 10(4) Directive 2001/27/EC as introduced by
Directive 2004/83/EC
Where a biological medicinal product which is similar to a reference biological
product does not meet the conditions in the definition of generic medicinal products,
owing to, in particular, differences relating to raw materials or differences in
manufacturing processes of the biological medicinal product and the reference
biological medicinal product, the results of appropriate pre-clinical tests or clinical
trials relating to these conditions must be provided. The type and quantity of
supplementary data to be provided must comply with the relevant criteria stated in
the Annex and the related detailed guidelines. The results of other tests and trials
from the reference medicinal product's dossier shall not be provided.
4
EU Legislative Framework - Background
What is a biological medicinal product?
Annex 1 to Directive 2001/27/EC as substituted by Commission Directive
2003/63/EC (and not amended by Directive 2004/83/EC)
I.3.2.1.1 (b) … A biological medicinal product is a product, the active substance of which is a
biological substance. A biological substance is a substance that is produced by or extracted
from a biological source and that needs for its characterisation and the determination of its
quality a combination of physicochemical-biological testing, together with the production
process and its control. The following shall be considered as biological medicinal products:
immunological medicinal products and medicinal products derived from human blood and
human plasma as defined, respectively in paragraphs (4) and (10) of Article 1; medicinal
products falling within the scope of Part A of the Annex to Regulation (EEC) No 2309/93;
advanced therapy medicinal products as defined in Part IV of this Annex.
Part A of the Annex to Regulation (EEC) No 2309/93 (superseded)
Medicinal products developed by means of one of the following biotechnological processes:
— recombinant DNA technology,
— controlled expression of genes coding for biologically active proteins in prokaryotes
and eukaryotes including transformed mammalian cells,
— hybridoma and monoclonal antibody methods.
5
EU Legislative Framework - Background
Annex 1 to Directive 2001/27/EC as substituted by Commission
Directive 2003/63/EC (and preceding but not amended by Directive
2004/83/EC)
II.4 Similar Biological Medicinal Products:
The provisions of Article 10(1)(a) (iii) may not be sufficient in the case of
biological medicinal products. If the information required in the case of
essentially similar products (generics) does not permit the demonstration of the
similar nature of two biological medicinal products, additional data, in particular,
the toxicological and clinical profile shall be provided.
When a biological medicinal product as defined in Part I, paragraph 3.2 of this
Annex, which refers to an original medicinal product having been granted a
marketing authorisation in the Community, is submitted for a marketing
authorisation by an independent applicant after the expiry of data protection
period, the following approach shall be applied. …
Continuing in more specific terms and with reference to a guideline to be
developed.
6
Guidelines on Biosimilars
Overarching Guideline
Basic principles + « User guide »
Apply to all
biosimilars
General Guidelines
Quality
issues
General principles for assessing quality,
(Non-) Clinical
issues
non-clinical, clinical aspects
Product Guidelines
Somatropin
Insulin
G-CSFs
Erythropoietins
etc
Annexes to General Guideline
Addresses specific pre-clinical and
clinical issues re. to specific products
7
Overarching Guideline
Guideline on Similar Biological Medicinal Products
(CHMP/437/04)
In effect as from 30 October 2005, when Article 10(4) also came into effect
Basic principles
Standard generic approach based on bioequivalence = not appropriate
Biosimilarity of a product = assessed on basis of comparability studies
(quality, safety and efficacy) with the reference product
Quality data: must satisfy the requirements set out in
Module 3 as defined in Annex 1 of Directive 2001/83
the relevant monographs of European Pharmacopoeia
the relevant technical guidelines of CHMP and ICP
Safety and efficacy data must satisfy the requirements sets out in Annex 1
of Directive 2001/83
User guide to biosimilar applicant
Choice of the reference product = essential
Relevant guidelines
In any event, companies developing biosimilars are invited to contact EMEA
to obtain further advice
9
Potentially similar biological medicinal products the
subject of guidelines
Already in place (or soon to be so)
Insulin
Granulocyte colony stimulating factor
Somatropin
Erythropoietin
Interferon alpha (still under discussion)
Low Molecular Weight Heparins (since 19 March 2009)
Not (yet) under discussion
Monoclonal Antibodies intended for in-vivo clinical use
Concept Paper on immunogenicity assessment (19 March 2009)
Not being developed in the context of biosimilar mAbs although
drafted by BMWP
Immunologicals, blood & plasma derived products etc
10
Example - Erythropoietin
Original products
Epogen® (Epoetin alfa) manufactured and sold by Amgen in the U.S.
Procrit® (Epoetin alfa) manufactured by Amgen and sold by Ortho Biotech (Johnson & Johnson)
under license from Amgen in the U.S.
Eprex® (Epoetin alfa) manufactured by Ortho Biologics LLC and sold by Janssen-Cilag etc
(Johnson & Johnson) outside USA, also under the additional brand names Erypo®, Epopen®,
Epoxitin® and Globuren®.
NeoRecormon® (Epoetin beta) manufactured and sold by Roche in Europe
Dynepo® (Epoetin delta) manufactured and sold by Shire in Europe
Annex to Guideline on Similar Biological Medicinal Products containing
Biotechnology-Derived Proteins as Active Substance: Non-Clinical and Clinical
Issues – Guidance on Similar Medicinal Products containing Recombinant
Erythropoietins
EMEA/CHMP/BMWP/94526/2005 Corr, 22 March 2006, in effect from 1 July 2006
Authorisations for erythropoietin alfa
Abseamed, Binocrit, Epoietin alfa Hexal (all ®)
Authorisations for erythropoietin zeta (using alfa as reference product)
Retacrit, Silapo (both ®)
11
Current Regulatory Data Protection Controversies for
Small Molecules
Protection (6 or 10 years, becoming 8+2+1) runs from the date of the first
marketing authorisation in the Community
Can a generic MA for the active enantiomer be granted by reference to an MA for the
racemate?
Thereby depriving the active enantiomer of a period of regulatory data protection
independent from that of the racemate
What is the status of pre European Union accession MAs for starting the regulatory
data protection clock running?
NtA Vol 2A Chapter 1 (2005)
"Products the subject of MAs in Cyprus, Lithuania, Malta, Poland and Slovenia and
listed in 2003 Act of Accession, allowed to remain on the market by virtue of transitional
provisions, cannot be used as reference product as not authorised in accordance with
the acquis."
Other pre accession MAs? - Pending Case C-527/07 Generics (UK) v Licensing Authority
Is a product placed on the market in Austria before it acceded to the EEA and then the
EU to be considered as a reference medicinal product which "is or has been authorised
under Article 6 ... in a Member State" as required by Article 10(1)?
Advocate General Opinion 26 March 2009 - No
12